Een-nul voor de autisten

Transcriptie

1 Een-nul voor de autisten Zwg door Jessica Zeker Weten Goed Zeker Weten Goed 02 June 2014 Auteur Karlijn Stoffels Genre Jeugdboek, Psychologische roman Eerste uitgave 2003 Uitgever Lijsters Pagina's 115 Flaptekst Op haar vijftiende verjaardag zit Loes na een zelfmoordpoging op een gesloten jeugdafdeling van psychiatrisch centrum Strandlust. Ze is weggelopen van huis, van haar moeder, haar handtastelijke vriend en heeft rondgehangen op het centraal station. In de inrichting mag ze al snel naar de open afdeling. Daar moet ze meedoen aan zaken als groepstherapie en psychodrama. Loes vindt het allemaal maar niks. Tot ze merkt dat de therapie haar goed doet. Ze krijgt contact met Daniël (een van de autisten ), een wonderkind dat concertpianist zou worden, maar die nu zelfs geen noot meer wil spelen. Na vaak en hard vallen en langzaam overeind krabbelen mag Loes de kliniek verlaten. Zestien is ze inmiddels, en veel wijzer. Eerste zin Vandaag ben ik jarig. Ik heb in de huiskamer uitgekeken naar de post. Samenvatting Loes is een meisje dat autistisch is. Op haar vijftiende verjaardag wordt ze naar het psychiatrisch centrum in Strandlust gestuurd om aan zichzelf te werken. Door haar autisme en de manier waarop ze ermee omgaat kan ze al een tijd niet meer bij haar moeder en stiefvader wonen. Haar moeder en stiefvader weten simpelweg niet hoe ze met de situatie van Loes om moeten gaan en hebben haar het huis uit gezet. Daardoor is Loes op haar veertiende leeftijd al bij een vriend in huis beland. Die vriend van haar, Steven, zit heel erg aan de alcohol waardoor Loes zich bij hem ook niet heel erg thuis voelt. Op een gegeven moment is Loes alles in haar leven zat en besluit ze om naar het strand te gaan. Ze gaat niet naar het strand voor een strandwandeling, maar ze gaat daar naartoe om zelfmoord te plegen. Ze is het leven zo zat dat ze geen zin meer heeft om verder te leven en haar enige oplossing, in haar ogen, nog de dood is. Als iemand daarachter komt wordt ze naar het psychiatrisch centrum in Strandlust gestuurd. Hier is het ontzettend zwaar. Ze heeft verschillende gesprekken en moet een contract met regels ondertekenen waaraan ze zich moet houden. Met haar begeleider Hans kan ze het redelijk goed vinden. Maar ook in het psychiatrisch centrum is ze brutaal waardoor het regelmatig met de leiding botst. Pagina 1 van 5

2 Elke dag heeft Loes verschillende therapieën en af en toe mag ze even het dorp in om naar de stad te gaan. Ze zit dus niet helemaal opgesloten. Ook mag ze na een tijdje terug naar huis toe in het weekend, maar omdat Loes geen idee heeft waar ze terecht kan en bang is om een terug val te krijgen besluit ze om in het weekend ook op het centrum te blijven. Ook al is het leven in het psychiatrisch centrum hard, ze beseft zich heel goed dat alle therapieën haar heel goed doen. Na een aantal maanden komt er een nieuwe jongen in de groep: Daniël. Daniël is ook een autistische jongen waardoor Loes en Daniël al heel snel een klik hebben. Ze hebben precies hetzelfde en begrijpen elkaar dus dondersgoed. Samen beginnen ze een soort team te vormen tegen de rest van de groepsgenoten. Samen vormen ze het autistenteam en vinden ze het heerlijk als ook zij eens iets goeds doen. Beetje bij beetje lijkt het met Loes beter te gaan. Ze merkt zelf ook dat ze steeds meer volwassen wordt en dat ze de buitenwereld nu echt wel aan kan. Omdat het zo goed met haar gaat besluit Hans om met Loes haar moeder en stiefvader te gaan praten. Uit dat gesprek komt dat haar moeder en stiefvader zich wel moeten aanpassen, maar dat het met aanpassingen mogelijk is dat Loes weer terug naar huis gaat. Het enige is dat Loes dit eigenlijk helemaal niet wil. Ze weet hoe de situatie altijd bij haar moeder en stiefvader is geweest en dit wil ze niet opnieuw. Daardoor wordt er besloten dat als Loes weg mag uit het psychiatrisch centrum, ze eerst eens op haar zelf gaat wonen. Ze krijgt dan ergens een kamer en gaat onder begeleiding van verplegers, psychologen en psychiaters ergens op zichzelf wonen. Als dit goed gaat kan ze daarna of naar huis of een plek voor haar helemaal alleen uitzoeken. Op Loes haar zestiende verjaardag, als ze net een jaar in het centrum zit, krijgt ze het nieuws dat ze eindelijk naar huis mag. Ze moet afscheid van al haar groepsgenoten nemen. Zodra ze in de taxi naar haar nieuwe woning zit beseft Loes zich dat er voor haar een heel nieuw leven begint. Ze weet hoe ze in sommige situaties moet handelen en ze heeft er vertrouwen in dat ze het nieuwe zelfstandige leven prima aan kan. Personages Hassan Hassan is ook een patiënt uit het psychiatrisch centrum. Hij denkt dat hij nog in de buik van zijn moeder tijdens zijn zwangerschap zit, waardoor hij het niet nodig vindt om te praten. Daarnaast ligt hij regelmatig onder een doek omdat hij volgens zichzelf nog helemaal niet geboren is. Arno Arno is ook iemand die werkzaam is in het psychiatrisch centrum. Hij is professor in de kinderpsychiatrie en zal dus dagelijks als psychiater in het psychiatrisch centrum werkzaam zijn. Cor Cor is ook een patiënt uit het psychiatrisch centrum. Over hem is niet zo heel veel bekend. Daniël Daniël is een patiënt in het psychiatrisch centrum en is net als Loes autistisch. Jetske Jetske is de creatief therapeut. Zij organiseert verschillende therapieën waarin de kinderen bijvoorbeeld moeten tekenen, dansen, schilderen en toneel moeten spelen. Pagina 2 van 5

3 Zebbie Zebbie is ook een patiënt in het psychiatrisch centrum en zij heeft de gewoonte om zichzelf pijn te doen en te krassen. Loes Loes is een meisje dat op haar veertiende jaar al naar een psychiatrisch centrum gestuurd wordt vanwege haar autisme. Carmen Carmen is ook een patiënt in het psychiatrisch centrum en lijdt aan smetvrees. Ze probeert door middel van therapieën van haar smetvrees af te komen. Agnes Agnes is ook een verpleger en/of begeleider uit het psychiatrisch centrum. Ze is getrouwd met Hans (ook een verpleger en/of begeleider) en verwacht binnenkort een kind van hem. Hans Hans is één van de verplegers/begeleiders uit het psychiatrisch centrum. Hij is getrouwd met Agnes (ook een verpleger en/of begeleider) en wordt binnenkort vader. Steven Steven is een oudere jongen/man bij wie Loes een tijd lang is ingetrokken. Steven was altijd heel erg aan de drank waardoor Loes zich niet veilig voelde bij hem thuis. Quotes "Ik wil niet dat zo iemand aan mij sleutelt. Misschien ben ik ook wel een experiment. Tegen mij lachen ze ook nooit. Wie weet wat ze allemaal veranderen in mijn hoofd. En daarover gaat Arno dan mooie artikelen schrijven en lezingen houden. " Bladzijde 88 "Eerst ga ik een tijdje naar huis, tot er plaats is bij begeleid wonen. Dat hebben we allemaal besproken toen ik in een afbouwgroep zat. In september ga ik naar een andere school, waar ze niks van me weten. In de vakantie nemen mijn moeder en Joop me mee naar een huisje in Frankrijk. Bij de zee. " Bladzijde 114 Thematiek Psychische afwijking Psychiatrische stoornissen is een belangrijk thema van het verhaal. Het verhaal speelt zich af in een psychiatrisch centrum waar allemaal jongen met psychische problemen zitten. De ene weet niet meer wie hij is, de ander lijdt een borderline en weer een ander heeft last van autisme. Het hele verhaal speelt zich af over de problemen die deze psychiatrische stoornissen met zich meebrengen. Pagina 3 van 5

4 Motieven Angst Alle kinderen hebben dagelijks te maken met heel veel angsten. Vriendschap Vriendschap is een motief. Bijna alle kinderen zijn heel erg bezig met wie zijn of haar vrienden nou eigenlijk zijn en met wie ze nou eigenlijk contact kunnen zoeken. Autisme Autisme is ook een belangrijk motief in dit verhaal. De hoofdpersoon, Loes, heeft autisme waardoor ze anders functioneert dan leeftijdsgenoten. Het verhaal laat zien hoe erg Loes met dit feit worstelt. Trivia Dit verhaal speelt zich af in psychiatrisch centrum Strandlust. Dit psychiatrisch centrum blijkt helemaal niet te bestaan en is dus helemaal verzonnen. Titelverklaring De titel is heel makkelijk uit te leggen. Elke keer als de autisten, dus Loes of Daniël, iets goeds doen en daarmee als ware de rest van het psychiatrisch centrum verslaan wordt er een-nul voor de autisten geroepen. Loes en Daniël zien zichzelf eigenlijk twee hele aparte personen vergeleken met de rest van het centrum, waardoor ze het fijn vinden als ook zij eens iets goeds doen. Structuur & perspectief Voor het verhaal is een ik-persoon gebruikt. Alles wordt vanuit één persoon, de ik-verteller, geschreven. In dit verhaal wordt alles door de ogen van Loes verteld. Je leest de gedachtes van Loes, maar van de andere personen niet. Het verhaal begint met een informatieve opening. Dit is een opening waarin eerst de personage(s) en/of de ruimtes worden geïntroduceerd. Hierdoor krijg je een goede indruk van het hele verhaal. Het verhaal eindigt met een open einde. Dit is een einde waarin niet alles duidelijk wordt en de lezer nog met vragen blijft zitten. In dit verhaal weet je bijvoorbeeld niet hoe het met Loes afloopt als ze weer bij haar moeder en stiefvader in huis woont. Het verhaal is opgedeeld in hoofdstukken. De hoofdstukken zijn te herkennen aan een nieuwe bladzijde en het grote witte stuk dat boven de bladzijde staat. Decor Het verhaal speelt zich af in het psychiatrisch centrum Strandlust af. Waar dit precies gelegen is, is niet helemaal duidelijk. Wel is duidelijk dat het psychiatrisch centrum in een dorp gelegen is. Er is in dit verhaal geen gebruik gemaakt van een belangenruimte. Een belangenruimte is een ruimte waarin de gevoelens en emoties van de personages overeen komen met de gebruikte ruimte. Het verhaal speelt zich in een ongeveer één jaar tijd af. Loes gaat naar het psychiatrisch centrum op haar vijftiende verjaardag en gaat er net na haar zestiende verjaardag weg. In deze tijd van een jaar zit Loes alleen maar in het psychiatrisch centrum. Pagina 4 van 5

5 Stijl De schrijfstijl van Karlijn Stoffels is te omschrijven als een schrijfstijl met veel details. Deze details zorgen ervoor dat je alles heel goed voor je ziet en het hele verhaal beeldend wordt. Daarnaast worden er heel veel verschillende personen in het verhaal gebruikt, wat af en toe ontzettend verwarrend is om te lezen. Af en toe kan je niet meer helemaal volgen wie nou precies wie is en moet je terug gaan bladeren om uit te zoeken of de persoon nou een patiënt of een therapeut is. Dit maakt de algehele schrijfstijl af en toe wel ontzettend slordig. Ook wordt er af en toe gebruik gemaakt van flashbacks. Een flashback is een deel van een verhaal dat verwijst naar het verleden. Een quote om de schrijfstijl van Karlijn Stoffels te verduidelijken: 'Het plekje dat ze deze keer met veel gevoel heeft uitgekozen is pal voor de wasmachine. Omdat Carmen daardoor niet kan wassen heeft ze geen schone kleren meer, tenminste niet wat zij schoon noemt. Daarom zit zij de hele dag in bad.' - blz 67 Slotzin Ik ben bang. Beoordeling Ik vond het echt een heel interessant boek om te lezen. Persoonlijk vind ik het heel leuk en boeiend om boeken te lezen die te maken hebben met de psyche. Dit is er ook weer een mooi voorbeeld van. De emoties en gevoelens van Loes (en natuurlijk ook de andere patiënten) zijn zo mooi omschreven dat je als lezer helemaal meekrijgt hoe het er in het psychiatrisch centrum aan toe gaat. Verder denk ik ook dat dit boek een mooi verhaal voor andere autisten kan zijn. Het laat zien dat iedereen het lastig heeft, maar dat als je vecht je het leven ook echt wel aan kan en dat je uiteindelijk beter zal worden. Ik vind het een aanrader en een ontzettend mooi verhaal! Recensies "Een-Nul voor de autisten is een heel apart boek. Je kunt heel goed begrijpen wat Loes denkt en voelt. Mooi is, dat het einde van dit boek open blijft. Je zult nooit weten hoe het precies afloopt. Wat ook goed is, is dat je leest dat mensen die in een psychiatrische inrichting zitten niet hartstikke gestoord zijn zoals veel mensen denken." "De wereld is klein, binnen de muren van de inrichting en er is dan ook veel ruimte gemaakt voor huishoudelijke notities. Wat wordt er gegeten en wie wast er af, wie heeft er recht op de wasmachine en hoe verhoudt dat alles zich tot de te realiseren `persoonlijke doelen.\' Voor Loes en haar medebewoners is het van levensbelang. Voor de lezer van Een-Nul voor de autisten al gauw ook." Pagina 5 van 5