De kwaliteit van ons onderwijs

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De kwaliteit van ons onderwijs"

Transcriptie

1 De kwaliteit van ons onderwijs

2 Inhoudsopgave Inleiding Onderwijsresultaten Cijfermatige data Examenresultaten Slaagpercentages Profielkeuzes havo en atheneum Analyse resultaten volgens het inspectiekader Gemiddelde cijfers havo per vak Gemiddelde cijfers atheneum per vak Verschil SE-CE cijfer Resultaten vaksecties Gemiddelde jaarcijfers per sectie Gemiddelde jaarcijfers per sectie verdeeld naar geslacht Rendement Positie in leerjaar 3 ten opzichte van het advies van de basisschool Positie einde examenjaar ten opzichte van advies basisschool Percentage onvertraagde studievoortgang in leerjaar 1 en 2 (onderbouwsnelheid) Percentage onvertraagde studievoortgang vanaf leerjaar 3 per afdeling (bovenbouwsucces) Overstap Heemlanden < > Houtens Resultaten Houtense leerlingen Vervolgonderwijs Passend onderwijs Aanbod basiszorg, deelnamepercentages en de ontwikkeling daarin Aanbod extra zorg, deelnamepercentages en de ontwikkeling daarin Verzuim en verwijdering Verzuimcijfers leerlingen Verwijderde leerlingen Onderwijstijd Rekenen en taal Resultaten cito-toetsen rekenen en taal Resultaten rekentoets Leerling- en oudertevredenheid Leerling tevredenheid Ouder tevredenheid Personeelszaken Verzuim Professionalisering Bevoegd/onbevoegd Personeelsopbouw (leeftijd, geslacht) Verdeling LB/LC/LD Ambities schoolplan Kwaliteitsschets Aandachtspunten

3 Inleiding Voor u ligt voor het derde jaar De kwaliteit van ons onderwijs, de uitgebreide kwaliteitsrapportage die College de Heemlanden jaarlijks opstelt. We beschrijven in de rapportage alles waar we als school trots op zijn én alles waarvan we denken dat het nog beter kan. De rapportage is voor een deel gestoeld op het onderwijsresultatenmodel van de Inspectie van het Onderwijs; het gaat dan met name om de examenresultaten en het rendement. Een ander deel van de rapportage bestaat uit gegevens waarmee we denken een compleet beeld te geven van wat we als school aan opbrengsten kunnen tonen. Het gaat dan om tevredenheid van leerlingen en ouders, resultaten van de verschillende vaksecties, ons aanbod aan passend onderwijs, ongeoorloofd verzuim, de gerealiseerde onderwijstijd en gegevens over personeel. Op deze manier schenken we aandacht aan zowel de harde kant: hoeveel procent van de leerlingen slaagt, is het rendement in onder- en bovenbouw voldoende op orde én aan de wat zachtere kant: hoe tevreden zijn leerlingen en ouders, hoe gaan we om met leerlingen die op wat voor manier en in welke mate dan ook extra aandacht nodig hebben. Immers, ons onderwijs is niet alleen ingericht op het behalen van zo hoog mogelijke opbrengsten, het is er ook op ingericht leerlingen mee te geven hoe onze maatschappij functioneert, welke waarden daarbij belangrijk zijn, hoe we daar met ouders als partners aan werken. De rapportage beslaat het schooljaar , het tweede schooljaar dat gewerkt is vanuit een nieuw schoolplan, een schoolplan dat is opgesteld in samenspraak met docenten en ondersteunend personeel en dat zodoende kan bogen op een breed draagvlak. In deze rapportage leggen we wederom ook de doelstellingen uit het schoolplan langs de meetlat. Daarmee komen we nog meer in de buurt van hoe de Inspectie in haar nieuwe onderzoekskader kijkt naar scholen. Niet alleen naar de indicatoren die voor iedere school dezelfde zijn, maar ook naar de ambities die scholen zichzelf stellen en hetgeen daarvan terecht komt Aan het einde van de rapportage staat de kwaliteitsschets, de conclusies die getrokken kunnen worden uit de rapportage. Met als vervolg daarop de aandachtspunten voor het schooljaar , de punten die direct om verbetering vragen naar aanleiding van de rapportage. De vorige rapportage werd afgesloten met een aantal aandachtspunten voor het schooljaar dat nu langs de meetlat ligt: de dalende trend bij het rendement in leerjaar 3 en het examenjaar ten opzichte van het advies van de basisschool, de examenresultaten bij de havo afdeling, het bieden van eigentijds onderwijs, waarbij gebruik van ICT, BYOD, uitdaging van leerlingen en autonomie voor leerlingen speerpunten waren, de onderwijstijd en het achterblijven van onze leerlingen op het gebied van taal en rekenen, bij taal met name bij taalverzorging en woordenschat, bij rekenen op het gebied van rekenvaardigheden bij met name onze havo leerlingen. Aan deze punten zal in deze rapportage extra aandacht worden geschonken. 3

4 Onderwijsresultaten De Inspectie van het Onderwijs geeft in haar onderzoekskader aan welke deugdelijkheidseisen van belang zijn bij het bepalen van de onderwijskwaliteit van een school. De indicatoren die daarbij vanaf 2016 gebruikt worden zijn: Positie in leerjaar 3 ten opzichte van het advies van de basisschool (onderwijspositie ten opzichte van advies po) Percentage onvertraagde studievoortgang in leerjaar 1 en 2 (onderbouwsnelheid) Percentage onvertraagde studievoortgang vanaf leerjaar 3 per afdeling (bovenbouwsucces) Gemiddeld cijfer Centraal Examen van alle vakken per afdeling (examencijfers) De indicator verschil se-ce is komen te vervallen. Als school kiezen we ervoor deze toch mee te nemen in onze rapportage, naast een aantal andere school specifieke onderwerpen zoals de gemiddelde cijfers per jaarlaag en de examencijfers per sectie, de overstap Heemlanden < > Houtens, de opstroom cijfers van onze relatief nieuwe mavo/havo stroom, de positie einde examenjaar ten opzichte van advies basisschool, de ontwikkelingen binnen de profielkeuze en de doorstroom naar het vervolgonderwijs Met haar model komt de Inspectie tegemoet aan de wens van scholen vroegtijdig inzicht te hebben in de resultaten om zo meer mogelijkheden te hebben om bij te sturen. Daarnaast werkt de inspectie in haar model bij de vraag hoe een indicator van het onderwijsresultatenmodel scoort, met absolute normen in plaats van relatieve zoals eerder. Die absolute normen legt de Inspectie voor een bepaalde tijd vast. Daardoor weten scholen vooraf waar ze aan moeten voldoen. Omdat de Inspectie de berekening van de normen meer inzichtelijk heeft gemaakt, kunnen scholen die scores eenvoudig zelf berekenen. Daarnaast kijkt de Inspectie vanuit haar onderzoekskader naar schooleigen aspecten van kwaliteit van bestuur en scholen. Deze aspecten hebben betrekking op de ambities en doelen die een bestuur/school zelf stelt en die verder reiken dan de basiskwaliteit. Vanuit haar stimuleringsfunctie onderzoekt de Inspectie hoe deze elementen bijdragen aan de duurzame verbetering van de onderwijskwaliteit. De Inspectie voert het gesprek hierover met scholen en besturen. In rapporten maakt de Inspectie helder onderscheid in oordelen die voortvloeien uit deugdelijkheidseisen en eisen die gaan over de schooleigen aspecten van kwaliteit. In het hoofdstuk Ambities staat een zowel kwantitatieve als kwalitatieve analyse van de gestelde doelen en de bereikte resultaten. Een handvat om een eerste gesprek over aan te gaan met de inspecteur. 4

5 Cijfermatige data Examenresultaten Slaagpercentages In onderstaande tabel met de voorlopige examenresultaten over het schooljaar is het slaagpercentage te lezen van College de Heemlanden afgezet tegenover het landelijk gemiddelde, uitgesplitst naar de verschillende onderwijssoorten en de profielen. Daarnaast de percentielen, het aantal deelnemers en de trend vanaf voor onze school. Na de mindere score van afgelopen schooljaar bij de havo afdeling valt dit jaar een duidelijk herstel op, op het atheneum bestendigt de positieve trend zich. 5

6 Profielkeuzes havo en atheneum Hieronder voor de jaren de profielkeuzes voor de havo-afdeling weergegeven in pecentages Profielkeuzes havo 0 CM EM NG NT EMCM NTNG 14/15 15/16 16/17 17/18 Hieronder de profielkeuzes voor de jaren voor de atheneum-afdeling weergegeven in percentages. Profielkeuzes atheneum CM EM NG NT EMCM NTNG 14/15 15/16 16/17 17/18 Opvallend bij de profielkeuze is dat bij havo-leerlingen er een afname waarneembaar is bij CM en een forse toename bij EM en NG. Bij atheneum zet de afname van de keuze voor EM verder door en blijft opvallend de toppositie voor het dubbelprofiel NTNG. 6

7 Analyse volgens het inspectiekader De indicator die de inspectie gebruikt in haar resultatenmodel komt tot stand door het gemiddelde over drie jaar te berekenen van alle vakken van het centraal examen. Voor de analyse van de examencijfers hanteert de Inspectie verschillende normen, afhankelijk van de onderwijssoort. Reden hiervoor is dat de feitelijke situatie zo is dat examencijfers in het voortgezet onderwijs sterk verschillen tussen de onderwijssoorten. Voor College de Heemlanden zijn de normen van belang voor havo (6,27) en atheneum (6,30). Het is duidelijk dat College de Heemlanden zowel voor havo als voor atheneum structureel boven de norm scoort. Hoewel we bij het havo in onder de norm uitkomen, is het driejaarsgemiddelde er wel boven evenals de score voor dit jaar. Havo Atheneum 7

8 Gemiddelde cijfers havo per vak In onderstaand tabel wordt voor het havo weergegeven wat het gemiddeld CE-cijfer per vak is. Verder wordt informatie gegeven over het landelijk gemiddelde, het percentiel, het aantal deelnemers en de trend. Opvallend zijn met name de lage percentielscores bij Frans, Engels, M&O, Nederlands en scheikunde, de vakken waar dat afgelopen jaar het geval was waren Engels, aardrijkskunde, kunst en scheikunde, waarmee de lage score bij een aantal vakken bijna structureel genoemd mag worden. 8

9 Gemiddelde cijfers atheneum per vak In onderstaand tabel wordt voor het atheneum weergegeven wat het gemiddeld CE-cijfer per vak is. Verder wordt informatie gegeven over het landelijk gemiddelde, het percentiel, het aantal deelnemers en de trend. Opvallend zijn met name de lage percentielscores bij wiskunde C en kunst, afgelopen jaar was het bij wiskunde B en kunst het geval. 9

10 Verschil SE-CE cijfer havo per vak Het verschil SE-CE is geen indicator meer in het berekend eindoordeel van het Onderwijsresultatenmodel van de Inspectie. Wel ziet de Inspectie er op toe dat er niet meer dan drie jaar achtereen een groot verschil is tussen het SE en CE. Verder wordt hieronder informatie gegeven over het landelijk gemiddelde, het percentiel, het aantal deelnemers en de trend. Opvallend blijft, net als vorig jaar, de grote afwijking bij kunst bij atheneum. Vorig jaar was dit ook nog bij havo het geval, daar is de afwijking er dit jaar niet. Daarvoor in de plaats gekomen is Frans. 10

11 Verschil SE-CE cijfer atheneum per vak 11

12 Resultaten vaksecties Gemiddelde jaarcijfers per sectie In onderstaande tabel treft u over de afgelopen twee jaar per sectie de gemiddelde jaarcijfers aan voor alle leerjaren uitgezonderd de examenjaren Vak B1 B2 H3 A3 H4 A4 A5 B1 B2 H3 A3 H4 A4 A5 Aardrijkskunde 7,0 6,7 6,6 6,7 6,2 6,2 6,6 6,9 6,5 6,7 6,8 6,0 6,1 6,5 ANW 6,7 6,8 Biologie 6,7 6,5 6,6 7,0 6,3 6,4 6,8 6,7 6,6 6,1 6,8 6,2 6,3 6,5 Beeldende vorming 7,4 7,2 6,6 7,2 7,3 7,1 6,6 6,9 Drama 7,2 7,1 7,1 6,9 6,8 7,3 6,4 Duits 6,9 6,2 6,8 6,0 6,2 6,8 6,5 6,1 6,3 6,1 5,9 6,4 Economie 6,1 6,8 6,2 6,5 6,3 6,1 6,6 6,0 6,3 6,0 Engels 6,9 6,8 6,4 7,0 6,2 6,9 6,5 7,1 6,7 6,3 6,8 6,4 6,5 6,4 Frans 6,6 6,6 6,6 6,9 6,0 6,6 6,7 7,1 6,2 6,3 6,3 6,4 6,6 6,3 Geschiedenis 6,6 6,5 6,3 6,5 6,2 6,4 6,8 6,9 6,2 6,4 6,6 6,0 6,3 6,6 Kunst 6,3 7,3 6,9 6,4 7,3 7,2 Levensbeschouwing 7,1 6,7 6,8 7,1 7,3 7,4 7,4 6,8 6,7 6,6 7,1 7,2 7,3 7,0 Literatuur 6,4 6,6 7,2 6,6 6,7 6,9 Lich. Opvoeding 7,5 7,4 7,3 7,4 7,5 7,4 7,4 7,7 Maatschappijleer 6,6 6,6 6,5 6,7 M&O 6,3 6,3 6,3 6,0 6,3 6,3 Muziek 7,1 7,1 Natuurkunde 6,0 7,0 6,2 6,3 7,3 6,1 6,7 5,9 6,1 6,8 Nederlands 6,6 6,6 6,4 6,9 6,4 6,6 6,7 6,5 6,4 6,0 6,9 6,1 6,4 6,5 Natuur, leven en technologie 6,8 6,8 7,2 6,5 6,7 6,8 Natuur/scheikunde 6,7 6,5 Natuurwetenschappen 7,7 7,8 6,9 7,1 7,6 7,9 7,2 7,0 7,6 7,6 Scheikunde 6,5 6,9 6,5 6,4 6,6 6,2 7,0 6,1 6,2 6,2 Sociale wetenschappen 7,0 7,0 7,1 7,1 7,5 7,3 6,9 7,0 6,9 7,5 Spaans 7,2 7,0 6,8 6,9 7,2 7,1 6,7 6,4 6,9 Techniek 7,5 6,9 7,2 7,0 Tekenen Verzorging 7,1 6,9 7,1 7,4 Wiskunde 6,8 6,6 6,2 7,0 6,9 6,4 6,5 6,7 Wiskunde A 6,3 6,3 6,7 6,0 6,2 6,5 Wiskunde B 5,7 6,9 6,7 5,7 6,7 6,5 Wiskunde C 6,0 6,7 4,0 6,7 Opvallend zijn evenals afgelopen jaren de relatief lage cijfers in havo-4, in het examenjaar is er bij de meeste vakken een licht herstel waarneembaar. Ook het verschil tussen de hoogte van de cijfers op havo en atheneum is opvallend. De verwachting zou hier ook kunnen zijn dat door verschil in niveau de cijfers ongeveer even hoog uitkomen; dat is niet overal het geval. 12

13 Gemiddelde jaarcijfers per sectie verdeeld naar geslacht In onderstaande tabel nog eens de cijfers per vak, maar dan met de onderverdeling naar geslacht in voor de leerjaren waarin de determinatie plaatsvindt B1 B1 B2 B2 B1 B1 B2 B2 B1 B1 B2 B2 Vak M V M V M V M V M V M V aardrijkskunde 6,9 6,8 6,8 6,9 7,0 7,0 6,6 6,7 6,9 7,0 6,5 6,6 biologie 6,7 7,0 6,8 7,1 6,5 6,5 6,6 6,7 6,5 6,9 6,5 6,7 beeldende vorming 7,0 7,7 7,0 7,7 7,0 7,7 6,8 7,7 6,9 7,7 6,7 7,5 Duits 6,6 7,2 6,6 7,2 6,2 6,8 Engels 7,1 7,1 6,8 7,2 6,8 6,9 6,7 6,9 6,9 7,3 6,6 6,8 Frans 6,5 6,9 6,5 7,0 6,4 6,8 6,3 6,9 6,7 7,5 6,0 6,5 geschiedenis 6,5 6,5 6,5 6,5 6,6 6,6 6,4 6,6 6,8 7,0 6,2 6,2 levensbeschouwing 7,1 7,6 7,0 7,3 6,8 7,3 6,5 6,9 6,5 7,1 6,4 6,9 lich. opvoeding 7,7 7,6 7,7 7,3 7,5 7,5 7,4 7,4 7,6 7,5 7,4 7,3 muze/muziek 6,9 7,1 6,9 7,3 6,9 7,3 6,9 7,2 6,9 7,3 6,9 7,2 Nederlands 6,3 6,7 6,3 6,9 6,4 6,8 6,3 6,8 6,2 6,8 6,2 6,6 natuur/scheikunde 6,6 6,8 6,6 6,7 6,5 6,6 natuurwetensch. 6,8 7,4 7,7 7,6 7,5 8,2 7,8 7,9 7,5 8,3 7,0 7,5 sociale wetensch. 7,2 7,7 7,2 7,5 6,7 7,4 7,0 7,0 6,7 7,8 6,6 7,4 Spaans 7,1 7,6 7,0 7,4 6,8 7,7 6,8 7,9 Techniek 7,0 7,4 6,8 7,1 7,3 7,7 6,8 7,3 6,9 7,5 6,9 7,3 gezondh. en leefstijl 6,7 7,2 6,6 7,3 6,7 7,4 6,6 7,3 6,9 7,4 7,1 7,8 Wiskunde 6,6 6,8 6,7 7,0 6,7 6,9 6,5 6,8 6,7 7,0 6,2 6,6 Legenda Wit = verschil minder dan 0,2 Roze = verschil 0,3 tot 0,5 Rood = verschil vanaf 0,5 Dit telkens in het voordeel van het gekleurde geslacht Wat in ieder geval opvalt is dat meisjes bij bijna alle vakken in beide leerjaren hoger scoren dan jongens. Bij enkele vakken zijn de verschillen aanzienlijk, met name bij beeldende vorming, Duits, Frans, levensbeschouwing, Nederlands, natuur- en sociale wetenschappen, Spaans en gezondheid en leefstijl. Er is geen sprake van een trend over de drie jaren. 13

14 Rendement Positie in leerjaar 3 ten opzichte van het advies van de basisschool Het doel van deze indicator van de inspectie is om zichtbaar te maken of de school in staat is om leerlingen in de eerste jaren van het voortgezet onderwijs tot het niveau te brengen dat ten opzichte van het advies van de basisschool mag worden verwacht. De indicator vormt een maat voor toegevoegde waarde. Wat heeft een school voor voortgezet onderwijs toegevoegd aan het niveau van een leerling? We willen dat we leerlingen motiveren en een kans bieden om tot een hoger niveau te reiken. Een school die leerlingen laat opstromen ten opzichte van het basisschooladvies wordt daarvoor beloond met deze indicator. Van belang is dan wel dat de school ook voldoende ondersteuning en begeleiding biedt zodat deze leerlingen ook in de bovenbouw goed kunnen presteren. Het onderwijsresultatenmodel gaat sinds 2016 soepeler om met afstroom bij leerlingen die een zogenaamd dubbel advies hebben gekregen van de basisschool, bijvoorbeeld havo/atheneum. Als deze leerling in leerjaar 3 op het havo zit, geldt niet meer een aftrek van 0,5 punt in de berekening, maar krijgt de leerling de score 0 (nul). Als de leerling in leerjaar 3 op het atheneum of hoger terechtkomt, dan krijgt de leerling score +1. Voor een school voor havo/atheneum zoals College de Heemlanden is de norm waaraan moet worden voldaan 4,75%. De score komt tot stand door van alle leerlingen in leerjaar 3 individueel de score te bepalen (-1, 0 of +1), de scores bij elkaar op te tellen, dit getal te delen door het aantal leerlingen en te vermenigvuldigen met 100. In onderstaande tabel is tot en met schooljaar te lezen wat de score is op College de Heemlanden. schooljaar percentage , , ,77 De percentages zijn alle ruimschoots boven de norm van 4,75%. Omdat de cijfers nogal fluctueren is het zinvol ook naar het driejaars gemiddelde te kijken, dat is 17,26%. Positie einde examenjaar ten opzichte van advies basisschool Het betreft geen indicator die door de Inspectie gehanteerd wordt, het lijkt ons als school echter een logisch vervolg op de voorgaande indicator. Bij deze indicator bezien we de totale populatie van havo-5 en atheneum-6. Een inspectienorm is er in dit geval niet. Niet alle leerlingen zijn meegenomen is de cijfers, van instromers is het advies vaak niet te achterhalen. Niveau lager Hetzelfde niveau Niveau hoger Totaal De scores bij elkaar opgeteld geeft +4, de totaalscore voor College de Heemlanden is dan (+52/289)x100 = +18,00% (vorig jaar 2,45%). Dit jaar weer ruim boven de norm voor de onderbouw van 4,75%. Het driejaars gemiddelde is gezien de grote fluctuaties ook hier iets meer richtinggevend, dat komt uit op 5,27%, door de lage score van vorig jaar net boven de norm. 14

15 Iets meer inzicht in de cijfers toont de onderstaande grafiek. 18/19 Tot. Uitst. Uitst. Uitst. H H H H H/V V V V V V V VA-H VA-H VA-V 17/18 Lj Lj Dipl. Gez. VU Tot H H H H H Totaal H/V H/V Totaal V V V V V V Totaal VA-H VA-H VA-V Totaal Deze laat zien dat ook in het schooljaar de opstroom zich positief ontwikkelt. Bij VWO is bijvoorbeeld te zien dat van de 825 leerlingen die er eind schooljaar op school zaten er van de 134 zesdeklasser 127 zijn geslaagd, er één VAVO is gaan doen (laatste kolom) en er 6 het zesde leerjaar overdoen. Percentage onvertraagde studievoortgang in leerjaar 1 en 2 (onderbouwsnelheid) Deze indicator is bedoeld om te bepalen hoeveel leerlingen onvertraagd overgaan van leerjaar 1 naar leerjaar 2 en van leerjaar 2 naar leerjaar 3. De hoeveelheid zittenblijvers in de onderbouw van het voortgezet onderwijs is landelijk niet zo groot. Meestal blijven leerlingen zitten doordat ze langdurig ziek zijn geweest of door privé-omstandigheden te weinig onderwijs hebben kunnen volgen. Toch is de hoeveelheid zittenblijvers een belangrijke indicatie voor de mate waarin scholen het niveau van leerlingen juist in beeld hebben en voldoende ondersteuning en begeleiding bieden. De indicator wordt berekend door over drie jaar het percentage leerlingen dat in leerjaar 1 en 2 is overgegaan te berekenen. Van deze drie percentages berekenen we het gewogen gemiddelde (percentage 1 e jaar x aantal leerlingen 1 e jaar + percentage 2 e jaar x aantal leerlingen 2 e jaar + percentage 3 e jaar x aantal leerlingen 3 e jaar / totaal aantal leerlingen over de drie jaren). De norm waaraan voldaan moet worden is 95,50%. Voor zij-instromers mag daarbij een correctie worden toegepast, te berekenen door het aantal zij-instromers maal 2,5 te doen en dit getal te delen door het totaal aantal leerlingen in leerjaar 1 en 2. Dit getal trek je af van de norm van 95,50%, voor College de Heemlanden kom je dan op een norm van 95,44% over de afgelopen drie jaar. In onderstaande tabel staan de percentages van de afgelopen drie schooljaren en het gewogen gemiddelde ervan. Schooljaar Percentage Norm , , ,45 Gewogen gemiddelde 97,33 95,44 Opvallend is dat het percentage in het schooljaar voor het eerst erg dicht in de buurt van de norm komt, het gewogen gemiddelde blijft vooralsnog ruim daarboven. 15

16 Percentage onvertraagde studievoortgang vanaf leerjaar 3 per afdeling (bovenbouwsucces) We bepalen bij deze indicator voor elke leerling in de bovenbouw vanaf leerjaar 3 of de overgang naar het volgend schooljaar succesvol is of niet. Onderdeel van deze indicator is de hoeveelheid zittenblijvers in de bovenbouw, de hoeveelheid leerlingen die opstromen naar een hoger onderwijsniveau en het slagingspercentage. Deze indicator is van belang omdat we hiermee een indruk geven van de tijd die leerlingen nodig hebben om een diploma te halen, nadat ze op een bepaald niveau zijn geplaatst of een keuze voor een sector of profiel hebben gemaakt. In de bovenbouw van het voortgezet onderwijs stromen weinig leerlingen op naar een hoger niveau. Het percentage zittenblijvers en het slagingspercentage vormen dus het voornaamste deel van deze indicator. Succesvol zijn de leerlingen die na het schooljaar overgaan naar een hoger leerjaar van dezelfde onderwijssoort, na het schooljaar het examen halen of na het schooljaar (niet zijnde het examenjaar) opstromen naar een hogere onderwijssoort (in hetzelfde leerjaar of in een hoger leerjaar). Niet succesvol zijn de leerlingen die een leerjaar in dezelfde onderwijssoort overdoen, niet slagen voor het examen, het onderwijsstelsel voortijdig verlaten, zonder het diploma te halen overstappen naar een andere onderwijssoort zoals het mbo, overgaan naar een lagere onderwijssoort of overgaan naar een lager leerjaar van een onderwijssoort van hoger niveau. De berekening is dezelfde als die bij de onderbouwsnelheid. De berekening geschiedt bij deze indicator wel per afdeling. Er zijn verschillende normen voor de afdelingen, voor havo is de norm 80%, voor atheneum 82%. Ook hier mag een correctie worden toegepast voor zij-instromers, te berekenen door het aantal zij-instromers havo maal 9,0 te doen en dit getal te delen door het totaal aantal leerlingen in leerjaar 3 t/m 5 en door het aantal zij-instromers atheneum maal 13,5 te doen en dit getal te delen door het totaal aantal leerlingen in leerjaar 3 t/m 6. Deze getallen trek je af van de normen van respectievelijk 80% en 82%, voor College de Heemlanden kom je dan op normen van 79,67% voor havo en 81,88% voor atheneum. Havo Atheneum Schooljaar Percentage Norm Percentage Norm ,52 90, ,32 93, ,13 91,61 Gewogen gemiddelde 85,32 79,64 91,90 81,88 Ook hier is het helder dat zowel per leerjaar als per afdeling de school ruimschoots voldoet aan de door de inspectie gestelde norm. 16

17 Overstap Heemlanden < > Houtens In onderstaande tabel is zichtbaar hoeveel instroom van en uitstroom naar Houtens er de afgelopen jaren was. Opvallend is de gestage terugloop van instroom. Instroom totaal B2 H3 H Uitstroom totaal TL2 TL3 TL

18 Resultaten Houtense leerlingen Houtens CdH HAVO Verschil Houtens CdH HAVO Verschil Houtens CdH HAVO Verschil AK 6,2 6,3-0,1 6,6 6,5 0,1 6,4 6,4-0,1 BI OB 6,6 6,4 0,3 6,7 6,4 0,3 6,4 6,2 0,2 BI BB 6,1 6,2-0,1 6,2 6,2-0,1 6,2 6,2-0,1 KUNST OB 7,2 6,8 0,4 7,3 7,2 0,1 7,0 6,9 0,1 CKV 6,6 6,4 0,2 6,8 6,5 0,3 6,7 6,5 0,2 DR 7,2 7,0 0,2 7,4 7,2 0,2 7,0 6,8 0,2 DU OB 7,3 6,2 1,2 7,4 6,4 1,0 7,2 6,1 1,1 DU BB 6,2 6,2 0,0 6,4 6,3 0,1 6,7 6,4 0,3 EC OB 6,3 6,3 0,0 6,5 6,0 0,5 5,9 6,1-0,2 EC BB 5,9 5,9 0,0 6,2 6,2 0,1 6,1 6,1 0,0 EN OB 6,4 6,5-0,1 6,4 6,4 0,0 6,5 6,5 0,1 EN BB 6,2 6,3-0,1 6,1 6,3-0,2 6,4 6,4 0,0 FA OB 6,9 6,4 0,5 7,1 6,4 0,7 6,5 6,4 0,1 FA BB 6,3 6,2 0,1 6,3 6,2 0,0 6,8 6,5 0,4 GS OB 6,2 6,2 0,0 6,4 6,3 0,1 6,4 6,3 0,2 GS BB 6,5 6,2 0,2 6,7 6,3 0,4 6,8 6,5 0,3 KUNST BB 6,7 6,7 0,0 6,7 6,7 0,0 6,6 6,5 0,2 LE 7,0 6,8 0,2 7,1 6,9 0,3 7,3 7,0 0,4 LIT 6,6 6,5 0,0 6,5 6,5 0,0 6,6 6,5 0,1 LO 6,7 7,1-0,4 7,0 7,1-0,1 6,4 6,7-0,3 MAAT 6,9 6,7 0,1 6,8 6,7 0,1 6,7 6,5 0,2 MO 6,3 6,2 0,2 6,4 6,2 0,3 6,2 6,1 0,1 NA OB 6,0 6,2-0,1 6,4 6,0 0,4 6,5 6,1 0,4 NA BB 5,9 6,2-0,3 6,0 6,2-0,2 6,3 6,2 0,1 NE OB 6,4 6,2 0,1 6,6 6,3 0,3 6,4 6,2 0,2 NE BB 6,4 6,4-0,1 6,3 6,4-0,1 6,3 6,3 0,0 NLT 6,7 6,6 0,1 6,9 6,7 0,1 6,7 6,6 0,1 NS 6,6 6,0 0,6 7,0 6,6 0,4 6,7 6,2 0,4 SK BB 5,9 6,0-0,2 6,1 6,3-0,2 6,5 6,3 0,2 SK OB 6,1 6,1 0,1 6,6 6,4 0,2 6,3 6,2 0,1 TN 6,6 6,8-0,1 7,2 7,1 0,1 6,9 6,5 0,3 VZ 7,1 6,6 0,5 7,2 6,8 0, WI OB 6,5 6,2 0,3 6,5 6,2 0,3 6,6 6,3 0,3 WISA 6,1 6,1 0,0 6,0 6,1-0,2 6,1 6,1-0,1 WISB 5,9 5,7 0,2 6,5 6,1 0,4 6,2 6,0 0,2 In bovenstaand overzicht zijn de resultaten van de leerlingen van Houtens die zijn overgestapt naar College de Heemlanden zichtbaar. Het gaat om een vergelijking in de leerjaren 2, 3 en 4. Voorzichtige conclusie kan zijn dat de overstappers het iets beter doen dan de leerlingen die op de Heemlanden begonnen zijn. 18

19 Vervolgonderwijs Het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) levert rapportages aan over de positie van leerlingen in het vervolgonderwijs. Het gaat in de aangeleverde gegevens over leerlingen die in de periode de school hebben verlaten. Allereerst het opleidingsniveau waar onze leerlingen naartoe gaan, naast elkaar links voor havo en rechts voor atheneum. De cijfers wijken nauwelijks af van de verschillende referentiegroepen. Hieronder de percentielscores van de leerlingen dat na twee jaar ingeschreven staat bij een vervolgopleiding, wederom links voor havo en rechts voor atheneum. Opvallend is zeker het lage percentiel havo leerlingen dat een HBO opleiding volgt en het hoge percentiel dat geen onderwijs meer volgt. HBO WO MBO HBO 19

20 Geen onderwijs Geen onderwijs Het volgende onderdeel betreft de sectoren waarnaar onze leerlingen gaan, gemeten twee jaar nadat ze hun eindexamen gedaan hebben, eerst weer voor de havo-leerlingen, daarna voor de atheneum-leerlingen. Bij de havo-leerlingen valt op dat de keuzes niet veel afwijken van het landelijk beeld. De atheneum-leerlingen kiezen iets minder voor een technische opleiding dan in de referentiegroepen, bij economische opleidingen en opleidingen in de gezondheidszorg net iets meer dan in de referentiegroepen. In onderstaande grafieken valt af te lezen hoe groot het uiteindelijk succes is in de vervolgopleidingen. Bij havo-leerlingen ligt iets onder het landelijk gemiddelde, bij atheneum- 20

21 leerlingen hangt het enigszins af van welk soort vervolgonderwijs ze volgen, bij HBO gaat het erg goed, bij universitair zit de school net boven het landelijk gemiddelde. In de rapportage staan verder gegevens over voorspellingskracht van examencijfers en sociale ongelijkheid uitgesplitst naar lage en hoge sociaal economische status, migratie achtergrond en geslacht. 21

22 Passend onderwijs Aanbod basiszorg, deelnamepercentages en de ontwikkeling daarin We onderscheiden binnen de zorg basiszorg en extra zorg. Leerlingen die onder de basiszorg vallen kunnen in veel gevallen beschikken over extra faciliteiten en worden in veel gevallen ook extra begeleid. Een voorbeeld zijn leerlingen met dyslexie die bij toetsen meer tijd krijgen, soms over een laptop kunnen beschikken en begeleid worden door onze dyslexie-experts. Onder basiszorg valt een breed spectrum aan redenen om extra faciliteiten te verkrijgen; het varieert van dyslexie tot ADD (Attention Deficit Disorder) tot fysieke beperkingen (slechthorendheid, slechtziendheid). De leerlingen met dyslexie vormen hierbij veruit de grootste groep, in het schooljaar zijn het er 228 van de 1570 leerlingen, vorig jaar was het ruim 9 %, dit jaar is dit 14,5%, afgezet tegen het landelijk percentage van ongeveer 4% is dit extreem hoog. Aanbod extra zorg, deelnamepercentages en de ontwikkeling daarin Wat niet onder basiszorg valt duiden we aan met extra zorg. Het gaat dan om leerlingen die met grote regelmaat extra begeleiding krijgen van mentor, vakdocent en begeleiders passend onderwijs. In de tabel hieronder staan voor de jaren waarin we passend onderwijs bieden het aantal leerlingen dat extra zorg krijgt aangeboden, het budget dat voor deze leerlingen wordt uitgekeerd door het samenwerkingsverband en de uitgaven die zijn gedaan. Naast het genoemde budget krijgt de school vanuit het samenwerkingsverband ook bekostiging voor begeleiders passend onderwijs. aantal budget uitgaven De toename over de eerste drie jaar laat zich verklaren door enerzijds een veranderende schoolpopulatie: er is een bijvoorbeeld een toename van het aantal leerlingen dat maar erg krap voldoet aan het door de basisschool gegeven advies en er zijn meer leerlingen met ernstige problematiek. Anderzijds weten de zorgspecialisten op school steeds beter de weg te vinden in het aanvragen van steun. In het schooljaar heeft de afname zich doorgezet aangezien een groot aantal leerlingen dat een arrangement had is uitgestroomd na behalen van hun diploma en er in de brugklas minder leerlingen zijn ingestroomd die een arrangement nodig hebben. Dit schooljaar hebben we leerlingen binnengekregen met zwaardere problematiek waaronder leerlingen uit het VSO. In de loop van het jaar zal het aantal, zoals altijd, nog wel licht toenemen. 22

23 Verzuim en verwijdering Verzuimcijfers leerlingen In onderstaande tabel is per leerjaar af te lezen hoeveel uur leerlingen in totaal ongeoorloofd afwezig zijn geweest, absoluut zowel als relatief. Het aantal lessen is gebaseerd op de ingeplande onderwijstijd. Het percentage is berekend van het totaal aantal leerlingen per leerjaar vermenigvuldigd met het gevolgde aantal lessen Leerjaar Percentage Percentage Percentage B1 0,03 0,01 0,01 B2 0,03 0,05 0,04 H3 0,08 0,25 0,30 A3 0,01 0,03 0,05 H4 0,67 0,27 0,34 A4 0,13 0,08 0,12 H5 0,04 0,31 0,48 A5 0,22 0,25 0,20 A6 0,23 0,27 0,23 Opvallend is de toename in havo-5. Verwijdering uit de les In onderstaande tabel is per leerjaar af te lezen hoeveel leerlingen verwijderd zijn uit de les. Ook hier is het percentage berekend van het totaal aantal leerlingen per leerjaar vermenigvuldigd met het gevolgde aantal lessen Leerjaar Percentage Percentage Percentage B1 0,025 0,038 0,041 B2 0,048 0,051 0,134 H3 0,158 0,125 0,095 A3 0,018 0,039 0,037 H4 0,292 0,154 0,139 A4 0,069 0,053 0,022 H5 0,001 0,125 0,087 A5 0,035 0,028 0,030 A6 0,002 0,006 0,007 Opvallend is het fors hogere percentage in leerjaar 2 en de doorzettende daling is havo-3 en havo

24 Onderwijstijd De norm voor de onderwijstijd is voor havo 4700 en voor atheneum 5700 uur, dat is het totaal over vijf respectievelijk zes jaar. Geprogrammeerde onderwijsactiviteiten bij ons op school zijn: 1. Ingeroosterde lessen 2. Proefwerkweken, waarbij een les in een dergelijke week meetelt voor 50% van een normale gemiddelde lesdag 3. Excursies, de werkelijk benodigde tijd inclusief reistijd 4. Werkweken, per dag 8 uur, avondprogramma s met een duidelijke invulling mogen daaraan toegevoegd worden 5. Activiteiten begin en einde schooljaar zoals boeken inleveren en rapporten ophalen mogen als dagdeel van 3 uur worden meegeteld 6. Bij een verkort lesrooster de werkelijke tijd 7. Examens, voor de dagen waarop leerlingen examens hebben hoeft de school geen lesuitval te rekenen 8. Wisseltijd, deze mag voor maximaal 5-10 minuten worden meegerekend als onderwijstijd, in de onderbouw is dat voor een dag met 5 lessen 20 minuten, in de bovenbouw voor een dag met 6 lessen 15 minuten 9. Maatwerk, maximaal 40 uur, uren die toegankelijk zijn voor alle leerlingen maar niet door alle leerlingen gevolgd hoeven te worden, zoals mentorlessen en loopbaanactiviteiten 10. Maatschappelijke stage telt mee als onderwijstijd wanneer het verplicht wordt aangeboden Lesuitval is alle tijd die is geprogrammeerd maar geen doorgang vindt om welke reden dan ook. In onderstaande figuur staat per leerjaar de gerealiseerde onderwijstijd voor het afgelopen schooljaar. Uit de figuur wordt duidelijk dat de gerealiseerde onderwijstijd achterblijft bij de verplichte en de geprogrammeerde. Er is over de hele linie nog steeds sprake van teveel lesuitval. Ziekteverzuim speelt hierbij een beperkte rol, zoals verderop te lezen valt is het verzuimpercentage ruim onder het landelijk gemiddelde. Er zijn in ieder geval twee aandachtspunten die beïnvloedbaar zijn: de dagen met verkorte lessen of geen lessen en de lesuitval veroorzaakt door excursies en werkweken. In het laatste geval heeft de klas die op excursie gaat wel extra onderwijstijd maar vallen veel lessen voor andere klassen uit door de begeleiding die meegaat met de excursie. 24

25 Rekenen en taal Resultaten cito-toetsen rekenen en taal Leerlingen doen tijdens hun schoolloopbaan vier maal een Cito-toets taal en rekenen, begin (toets 0) en einde leerjaar 1 (toets 1) en einde leerjaar 2 (toets 2) en 3 (toets 3). Bij binnenkomst is de verwachting dat leerlingen niveau 1F beheersen, aan het einde van leerjaar 2 niveau 2F en aan het einde van leerjaar 3 moet dat niveau 3F zijn. Vorig jaar lieten we zien dat het gros van de leerlingen op het juiste niveau binnenkomt en einde leerjaar 2 al is opgeschoven naar het uiteindelijke niveau 3F. We schenken aandacht aan de deelgebieden waarop wordt getoetst en hoe we er als school voor staan ten opzichte van landelijke gemiddeldes. De deelgebieden die worden getoetst zijn spelling, grammatica, leesvaardigheid, woordenschat, rekenen en wiskunde. LG staat voor Landelijk Gemiddelde, SG voor School Gemiddelde en # voor het aantal deelnemers. Opvallend is dat het met rekenen en wiskunde zowel bij havo als bij vwo in de onderbouw wel goed zit, dat beeld is met name bij de havo in tegenspraak met de uitkomsten van de rekentoets die verderop in beeld wordt gebracht. Bij grammatica valt op dat de voorsprong in leerjaar 1 en 2 in leerjaar 3 ombuigt naar een achterstand, bij spelling gebeurt dat al na leerjaar 1. Leesvaardigheid blijft in de buurt van het landelijk gemiddelde, woordenschat blijft continu licht achter bij het landelijk beeld. 25

26 Resultaten rekentoets Voor alle leerlingen geldt dat de rekentoets vooralsnog een verplicht onderdeel is van het Eindexamen. Een leerling heeft vier kansen en moet de rekentoets ten minste één keer hebben afgelegd wil hij of zij een diploma kunnen behalen. Daarmee is de rekentoets een onderdeel van de slaag/zak-regeling want een leerling die de rekentoets niet heeft afgelegd kan geen diploma behalen. Het cijfer voor de rekentoets komt op de cijferlijst te staan van iedere leerling. Evenals de afgelopen jaren is het gemiddelde cijfer bij de havo duidelijk onder het landelijk gemiddelde, ook de percentielscores zijn voor de meeste profielen erg laag. Opvallend is de discrepantie tussen de resultaten van de cito-toets in de onderbouw met deze cijfers. In de onderbouw zitten de leerlingen lijkt het op het juiste niveau of zelfs iets erboven, bij het doen van de rekentoets niet (meer). Dat betekent dat er met name in havo-4 en havo-5 extra meer aandacht moet zijn voor rekenonderwijs en voorbereiding op de toets. Het atheneum geeft een omgekeerd beeld, daar ligt het gemiddelde iets boven het landelijke en de percentielscores zijn redelijk tot goed. 26

27 Leerling- en oudertevredenheid In het schooljaar zijn wederom ouders en leerlingen bevraagd op tevredenheid over onze school. Het onderzoek is aangepast naar de indicatoren waar de inspectie naar kijkt. Leerlingtevredenheid Het eerste gedeelte van de rapportage gaat over de tevredenheid van leerlingen uitgesplitst naar afdeling. Er is duidelijk een afnemende tevredenheid te constateren naarmate leerlingen langer op school zitten waarbij havo-leerlingen over het algemeen lager scoren dan vwo-leerlingen. Tevens lijkt er een dalende trend te zijn in de tevredenheid van onze leerlingen. In het tweede gedeelte wordt dieper ingegaan op de onderliggende gegevens. Daarnaast dient opgemerkt te worden dat in het schooljaar wel alle brugklassers hebben deelgenomen, in het schooljaar niet, ook in de overige jaren gaat het om een steekproef, conform een eis van de Inspectie. Schooljaar Schooljaar Dan wordt de tevredenheid van de leerlingen weergegeven met betrekking tot drie ambities uit het sectorakkoord, te weten: Uitdaging voor alle leerlingen Word je door school uitgedaagd om je best te doen? Word je gemotiveerd door docenten? Houden docenten rekening met je sterke en zwakke punten? Hoe tevreden ben je over de afwisseling van verschillende activiteiten tijdens de les? Eigentijds onderwijs Hoe werkt ICT op jouw school? Hoe tevreden ben je over de hoeveelheid ICT die gebruikt wordt tijdens de lessen? Brede vorming Vind je dat de lessen aansluiten bij gebeurtenissen uit het nieuws? Hoe tevreden ben je over buitenschoolse activiteiten? Hoe tevreden ben je over de begeleiding richting een vervolgstudie? 27

28 Het is duidelijk dat hier over de gehele linie nog steeds werk aan de winkel is, sterker nog, ondanks dat we het afgelopen jaar al constateerden dat de scores veel te laag zijn, is het dit jaar alleen maar slechter geworden. Ons onderwijs kan met name uitdagender en eigentijdser worden vorm gegeven. Zeker ook daar waar we er naar streven een toekomstbestendige school te zijn voor leerlingen en personeel. Het laatste gedeelte geeft weer hoe tevreden de leerlingen binnen onze school zijn over het schoolklimaat en de veiligheid. Schoolklimaat en veiligheid is geclusterd in drie categorieën: Welbevinden Hoe tevreden ben je over de sfeer op school? Hoe tevreden ben je over de omgang met andere leerlingen van jouw school? Ga je met plezier naar school? Ervaren sociale en fysieke veiligheid Hoe tevreden ben je over de veiligheid op school? Hoe duidelijk vind je de regels op school? Hoe tevreden ben je over hulp die je van school krijgt bij persoonlijke problemen? Hoe tevreden ben je over wat school doet tegen pesten? Aantasting sociale en fysieke veiligheid Ben je de afgelopen drie maanden gepest door leerlingen van deze school? Ben je de afgelopen drie maanden online gepest door leerlingen van deze school? 28

29 Hebben leerlingen van deze school jou de afgelopen drie maanden expres lichamelijk pijn gedaan? Ben je de afgelopen drie maanden gediscrimineerd door leerlingen van deze school? Waar eerder met name gekeken werd naar de laatste indicator, waarop we hoog scoren, maar niet echt afwijkend van het gemiddelde, geven de beide andere indicatoren aan dat het ook hier beter kan. Vorig jaar al werd als eerste stap benoemd het helder krijgen op welke onderdelen de scores het laagst zijn. Dit is uit de rapportage, anders dan bij de ouder tevredenheid, niet af te leiden en is nog steeds niet duidelijk. Ouder tevredenheid In verband met de personeelswisseling bij onze dataspecialist is het oudertevredenheidsonderzoek het schooljaar niet uitgezet. 29

30 Personeel Het onderdeel personeel bevat cijfermatige gegevens over verzuim, professionalisering, de verdeling bevoegd/onbevoegd, personeelsopbouw en de verdeling LB/LC/LD. Personeelsopbouw Aan de school zijn in het schooljaar medewerkers verbonden verdeeld over in totaal 122 fte. Hiervan betreft 85,8 fte onderwijs gevend personeel en 36,2 fte onderwijs ondersteunend personeel (inclusief directie). In onderstaande grafiek is de leeftijdsverdeling weergegeven alsmede de verdeling man/vrouw. Opvallend is de grote aandeel 60+-ers dat in de komende jaren zal uitstromen en de oververtegenwoordiging in de categorie jaar. Leeftijdsopbouw < Vrouw Man Verzuim Het ziekteverzuim over het schooljaar was 3,69% tegenover de meest recente benchmark met andere havo/vwo-scholen uit 2017 (VOION) van 4,52%. De meldingsfrequentie is 1,11 tegenover een benchmark van 1,34 bij andere havo/vwo-scholen. Verzuimpercentage en meldingsfrequentie zijn beide lager dan in de referentiegroep. Wat betreft de meldingsfrequentie wel hoger dan het 25e percentiel, het verzuimpercentage zit onder het 25 e percentiel. Wat betreft de meldingsfrequentie is er zeker nog winst te behalen. Naar aanleiding van de cijfers geeft het VOION (Arbeidsmarkt en Opleidingsfonds voor Voortgezet Onderwijs) de volgende analyse. Over het algemeen betekent een laag verzuimpercentage dat er sprake is van een succesvol preventie- en re-integratiebeleid. Dit wordt vaak gekenmerkt door goede zorg en aandacht voor het personeel; veel aandacht voor arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden. Verder is er in het algemeen veel aandacht voor signalen die met arbeidsomstandigheden en het persoonlijk functioneren van medewerkers te maken hebben en worden deze in een open sfeer besproken. Werkoverleg maar ook een enquête of een onderzoek zijn belangrijke middelen om signalen op te pikken. In onze referentiegroep heeft minder dan een kwart van de scholen een lager verzuimpercentage. Wellicht zijn er in het case-management of begeleiding bij re-integratie creatieve mogelijkheden die onbenut zijn. Maar het kan ook zijn dat er geen mogelijkheid is om het verzuim te beïnvloeden omdat een of meerdere medewerkers door een ernstige ziekte geveld zijn. 30

31 Een lage meldingsfrequentie wijst in het algemeen op een lage verzuimbehoefte en/of een lage verzuimgelegenheid en een hoge verzuimdrempel. Dat kan toegeschreven worden aan een hoge mate van cohesie tussen medewerkers, een sterk verantwoordelijkheidsgevoel voor het eigen werk en/of van loyaliteit jegens collega s/school. Scholen met een lage meldingsfrequentie kenmerken zich veelal door een duidelijke rol voor direct leidinggevenden bij verzuim en heldere afspraken over de ziekmelding. Dit past in een organisatie met een cultuur die gekenmerkt wordt door duidelijkheid, veel zorg voor elkaar en in samenhang daarmee het bewustzijn dat iedereen belangrijk is. Ziekmelden doe je hier niet of het moet echt niet anders kunnen! Desondanks hoort onze school niet tot de 25% van de scholen in de referentiegroep met de laagste meldingsfrequentie. Misschien voelen medewerkers met enige regelmaat de noodzaak om kort bij te tanken of om even af te schakelen. Professionalisering In het schooljaar maakt iedere docent een professionaliseringsplan voor zichzelf en bespreekt en evalueert dit met zijn of haar afdelingsleider. In het schooljaar waren er 7 docenten die gebruik maakten van een lerarenbeurs. Een lerarenbeurs bestaat uit een subsidie van maximaal 7.000,- voor collegegeld en van maximaal 700,- voor studie- en reiskosten en daarnaast een vergoeding voor de werkgever om studieverlof te geven en een vervanger aan te stellen. In het schooljaar bood College de Heemlanden aan 18 stagiaires de mogelijkheid om langere of kortere tijd mee te lopen met een bevoegd docent van onze school. Als Opleidingsschool doen we dit in samenwerking met de HU en UU. Bevoegd/onbevoegd Van de docenten in dienst bij de school waren er in het schooljaar zeven die onbevoegd lesgaven. Deze docenten waren bijna allen in opleiding en gaven vaak les in een tekortvak. 31

32 Functiemix De functiemix betreft de verdeling van docenten over de verschillende docentfuncties LB, LC en LD. Er zijn daarvoor streefwaardes die in overleg met de vakbonden zijn vastgesteld. In welke functie een docent terecht komt hangt enerzijds af van bevoegdheid en anderzijds van competenties. Zo zal een tweedegraads docent maximaal een LC functie krijgen en heeft een eerstegraads docent de mogelijkheid zich te ontwikkelen naar een LD functie. In onderstaande grafiek is af te lezen hoe de verdeling was in het schooljaar en hoe de streefverdeling voor 2020 is. Verdeling functiemix LD LC LB afspraken /2018 Duidelijk te zien is dat met name de percentages bij LB en LC nog niet zo zijn zoals ze uiteindelijk moeten zijn. Het percentage LD komt in de buurt. Jaarlijks worden er in het kader van de functiemix vacatures opengesteld met als doel deze percentages bij benadering te behalen. 32

33 Ambities In het schoolplan staan de ambities benoemd die College de Heemlanden als school heeft en wil realiseren. De ambities zijn onderverdeeld in domeinen: Markt en omgeving, Onderwijs, Pedagogisch klimaat, begeleiding en zorg, Personeel en organisatie en Financiën en beheer. Bij ieder domein zijn strategische doelen benoemd die weer zijn opgesplitst in doelen voor de periode en per schooljaar in acties, beoogde resultaten en bereikte resultaten. In totaal worden voor het schooljaar maar liefst 111 acties benoemd; het gaat te ver deze alle 111 de revue te laten passeren in deze rapportage. We kiezen ervoor te benoemen welk percentage van de acties het beoogde resultaat heeft opgeleverd, we benoemen de meest in het oog springende resultaten en die acties waarbij het bereikte resultaat achter blijft het beoogde. Realisatie acties Voor het schooljaar stonden in totaal 111 acties benoemd. In onderstaande tabel is af te lezen hoeveel daarvan geheel werden gerealiseerd, hoeveel deels en hoeveel niet. gerealiseerd 68 deels gerealiseerd 34 niet gerealiseerd 9 Uit de tabel wordt duidelijk dat 61% (vorig jaar 51%) van de doelen gerealiseerd is en nog eens een 31% (vorig jaar 24%) voor een deel gerealiseerd is. Als bijlage is de evaluatie van het schoolplan opgenomen waarin alle doelen benoemd zijn met de bijbehorende acties en resultaten. Resultaten Allereerst zijn de examenresultaten volgens de ambities, havo boven het landelijk gemiddelde, atheneum nog net weer iets beter dan het afgelopen jaar. Het aantal aanmeldingen is weer toegenomen, weliswaar nog niet naar het gewenste aantal van driehonderd, maar de negatieve trend is doorbroken. De banden met het basisonderwijs zijn verder aangehaald door inzet van ambassadeurs op iedere school en door het organiseren van een gezamenlijke Onderwijs Community. In de profilering is bij Science gestart met de vakken informatica en wiskunde d een structurele plaats te geven in de lessentabel, bij Business is de Vecon certificering behaald, bij Arts is een cultuurprofielplan bijna gereed en is gestart met het vak drama in de bovenbouw en met de Heemlanden Academy is een eerste start gemaakt. In de onderbouw is het curriculum ontwikkeld voor het nieuwe vak informatica/science/technology. In de verbinding met de maatschappelijke omgeving zijn verbindingen gelegd met Present (vrijwilligerswerk), is in het kader van Do! Callenge een lokaal energie zuinig ingericht, is in het Huis van Houten een studieruimte ingericht en wordt het FabLab verplaatst naar het technieklokaal van de school. In leerjaar 1 is inmiddels gestart met BYOD, nadat de infrastructuur daartoe op orde was gebracht. De werkgroep identiteit heeft een duidelijker plaats gekregen binnen de school en ook de goede doelenacties staan weer goed op de kaart, bijvoorbeeld door de reis die ruim veertig leerlingen maakten naar Zuid Afrika. Bij internationalisering is het EPAS (European Parliament Ambassador School) certificaat behaald, heeft de school zich in plaats van bij ELOS aangesloten bij het UNESCO scholennetwerk en de moderne vreemde talen ontwikkelen zich voor het behalen van een externe taalcertificering (bij Frans reeds behaald) en uitwisselingen met buitenlandse scholen zijn versterkt en uitgebreid. 33

34 Versneld/verrijkt vwo is van start gegaan, met een klas van 29 leerlingen. Binnen afdelingen en secties wordt gewerkt met werkplannen, waarin het afgelopen jaar ook aandacht is besteed aan resultaten en verbeteracties. Op studiemiddagen is een start gemaakt met het vormgeven van schoolbreed toetsbeleid, daarbij is gekozen voor het RTTI model. In de onderbouw wordt een PTO opgesteld, het equivalent van het PTA in de bovenbouw. Op het gebied van loopbaanbegeleiding is de online methode Keuzeweb opgestart waarin vanaf het schooljaar leerlingen zelf hun loopbaan activiteiten bijhouden en ouders en mentoren deze kunnen monitoren. Er is een start gemaakt met een trajectklas, voor leerlingen die wat extra steun en rust nodig hebben bij opstart van de dag, tijdens of aan het einde van de lesdag. Binnen het domein Personeel en organisatie is een meerjarenpersoneelsplanning opgesteld en is er in het personeelsbestand een flexibele schil ingebouwd van ruim 10%. Het scholingsbeleidsplan en het opleidingsplan zijn ingevoerd, in het schooljaar hebben alle medewerkers een professionaliseringsplan opgesteld en besproken met hun leidinggevende, aan het begin van het volgende schooljaar gevolgd door een evaluatie. Binnen Financiën en beheer sluit de meerjarenbegroting inmiddels aan op het schoolplan, er zijn sectiebudgetten vastgesteld, het Magister Management Platform is geïmplementeerd, er is akkoord met de gemeente over de ruimtebehoefte van de school en er is een onderhoudsplan opgesteld. Werk aan de winkel Op het gebied van markt en omgeving is het terug laten komen van de vier pijlers nog niet geheel gerealiseerd binnen het gebouw. Ook het meer richten van informatievoorziening via de website is nog niet van de grond gekomen alsmede het gezamenlijk met Houtens realiseren van een folder betreffende de doelgroep mavo-havo. Bij het vormgeven van atheneum-plus blijft het zoeken naar een aanbod dat zowel in onder- als in bovenbouw goed tot zijn recht komt. In het afgelopen schooljaar is gezocht naar een breder aanbod voor leerlingen die meer aankunnen door versneld/verrijkt vwo en atheneum-plus te bundelen. Met name in de bovenbouw laat dat nog te wensen over. Het strategisch doel Uitdagend en betekenisvol onderwijs is er één die eruit springt in de uitkomsten van de leerlingtevredenheid. Er is nog weinig variatie in onderwijsaanbod en organisatie, secties zijn nog te weinig bezig met het onderzoeken van mogelijkheden onderwijs anders te organiseren en meer gepersonaliseerd te maken. Er wordt nog steeds niet veel bij elkaar in de les gekeken, leerlingen worden in lessen nog te weinig aangesproken op hun eigen niveau en de inzet van ICT is nog niet vastgelegd binnen alle secties. Hier dicht in de buurt ligt het doel Passend onderwijs en zorgstructuur. Het gaat dan om het oog hebben voor verschillen (bijvoorbeeld door te werken met groepshandelingsplannen, die ingevoerd waren, maar nu niet binnen het vernieuwde Magister worden aangeboden), omgaan met die verschillen binnen de les (differentiëren naar bijvoorbeeld niveau of leerstijl) en een effectieve leerlingbespreking, waaraan de laatste jaren zeker aandacht is besteed. Voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben is inmiddels een trajectklas ingericht waar ze voor, na en tijdens lessen terecht kunnen voor ondersteuning door gespecialiseerde medewerkers. 34

Inhoudsopgave. Inleiding Onderwijsresultaten

Inhoudsopgave. Inleiding Onderwijsresultaten 1 Inhoudsopgave Inleiding Onderwijsresultaten Cijfermatige data Examenresultaten 2016-2017 Slaagpercentages Profielkeuzes havo en atheneum Analyse resultaten volgens het inspectiekader Gemiddelde cijfers

Nadere informatie

Resultaten vaksecties Gemiddelde jaarcijfers per sectie Gemiddelde jaarcijfers per sectie verdeeld naar geslacht

Resultaten vaksecties Gemiddelde jaarcijfers per sectie Gemiddelde jaarcijfers per sectie verdeeld naar geslacht 1 Inhoudsopgave Inleiding Onderwijsresultaten Cijfermatige data Examenresultaten 2015-2016 Slagingspercentage over de afgelopen drie jaar Slagingspercentage per profiel havo Profielkeuzes havo Slagingspercentage

Nadere informatie

Tevredenheid leerlingen

Tevredenheid leerlingen Tevredenheid leerlingen 2015-2016 Dit rapport toont de uitkomsten van het leerlingtevredenheidsonderzoek. In het leerlingtevredenheidsonderzoek zijn de leerlingen bevraagd naar hun algemene tevredenheid

Nadere informatie

Tevredenheid leerlingen

Tevredenheid leerlingen Tevredenheid leerlingen 2017-2018 Venster College X Tevredenheid leerlingen Het eerste gedeelte van dit rapport geeft de leerlingtevredenheid op uw school (per onderwijssoort en leerjaar) weer. Daarnaast

Nadere informatie

Examenresultaten Het Baarnsch Lyceum

Examenresultaten Het Baarnsch Lyceum Examenresultaten In dit rapport worden de examenresultaten en slaagpercentage van uw school per onderwijssoort weergegeven. Deze informatie is te gebruiken als monitorings- en sturingsinformatie. Examenresultaten

Nadere informatie

AANVULLING SCHOOLGIDS

AANVULLING SCHOOLGIDS Aanvulling van de Schoolgids 2017-2018 Resultaten 2016-2017 1 AANVULLING SCHOOLGIDS 2017-2018 1. Ter inleiding In het begin van het schooljaar plaatst de school haar schoolgids op de website van de school.

Nadere informatie

AANVULLING SCHOOLGIDS

AANVULLING SCHOOLGIDS Aanvulling van de Schoolgids 2015-2016 Resultaten 2014-2015 1 AANVULLING SCHOOLGIDS 2015-2016 1. Ter inleiding In het begin van het schooljaar plaatst de school haar schoolgids op de website van de school.

Nadere informatie

1 Rapporten en. bevorderingsnormen. Schooljaar Rapporten en bevorderingsnormen pag. 1

1 Rapporten en. bevorderingsnormen. Schooljaar Rapporten en bevorderingsnormen pag. 1 1 Rapporten en bevorderingsnormen Schooljaar 2018-2019 Rapporten en bevorderingsnormen pag. 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Rapportage 3 Bevorderingsnormen 3 2 ONDERBOUW Klas 1 4 Klas 1: naar mavo 2 (vanuit

Nadere informatie

Examenresultaten Gemeentelijk Gymnasium Hilversum

Examenresultaten Gemeentelijk Gymnasium Hilversum Examenresultaten Gemeentelijk Gymnasium Hilversum Examenresultaten Dit rapport bevat de definitieve examenresultaten van uw school over schooljaar. De cijfers zijn afkomstig van DUO en gebaseerd op de

Nadere informatie

Interne doorstroom Walewyc-mavo

Interne doorstroom Walewyc-mavo Interne doorstroom 2015-2016 Walewyc-mavo Dit rapport over de interne doorstroom toont informatie over de leerlingenstromen binnen de school. De informatie geeft u inzicht in de snelheid van doorstroom

Nadere informatie

Bevorderingsregeling

Bevorderingsregeling Bevorderingsregeling Bevorderingsregeling College de Heemlanden per 1 augustus 2017 BEVORDERINGSREGELING 2017-2018 Daar waar onderstaand reglement niet in voorziet, beslist de afdelingsleider van het betreffende

Nadere informatie

LESSENTABELLEN ONDERBOUW

LESSENTABELLEN ONDERBOUW LESSENTABELLEN ONDERBOUW TL-Havo-VWO 2014-2015 Vakken Leerjaar 1 Leerjaar 2 Nederlands 4 3 Frans 3 3 Duits 3 Engels 3 3 Geschiedenis 2 2 Aardrijkskunde 2 2 Wiskunde 4 3 Rekenen 0,5 0,5 Natuur- en scheikunde

Nadere informatie

1 Rapporten en. bevorderingsnormen. Schooljaar Rapporten en bevorderingsnormen pag. 1

1 Rapporten en. bevorderingsnormen. Schooljaar Rapporten en bevorderingsnormen pag. 1 1 Rapporten en bevorderingsnormen Schooljaar 2016-2017 Rapporten en bevorderingsnormen pag. 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Rapportage 3 Bevorderingsnormen 3 2 ONDERBOUW Klas 1 4 Klas 1: naar mavo 2 (vanuit

Nadere informatie

Welkom. Informatieavond MAVO

Welkom. Informatieavond MAVO Welkom Informatieavond MAVO 19 januari 2017 Programma Van leerjaar 2 naar leerjaar 3 Bovenbouw Mavo Goede doorstroom: Keuzeactiviteiten Voorlopig advies december Open avond Fabritius (wo 8 februari) Bezoek

Nadere informatie

Interne doorstroom !mpulse Leeuwarden, school van OSG Piter Jelles

Interne doorstroom !mpulse Leeuwarden, school van OSG Piter Jelles Interne doorstroom 205-206!mpulse Leeuwarden, school van OSG Piter Jelles Dit rapport over de interne doorstroom toont informatie over de leerlingenstromen binnen de school. De informatie geeft u inzicht

Nadere informatie

Bevorderingsreglement

Bevorderingsreglement Bevorderingsreglement Wateringse Veld College Schooljaar 2017 2018 Definitief Inleiding: 1. In dit reglement wordt beschreven wanneer een leerling wordt bevorderd. Leerlingen die niet rechtstreeks zijn

Nadere informatie

Rapportage en bevordering

Rapportage en bevordering Rapportage en bevordering Cijfers inzien door ouders Ouders hebben de mogelijkheid om de cijfers van hun zoon of dochter in magister, ons cijferprogramma, in te zien. De ouders ontvangen daarvoor een persoonlijke

Nadere informatie

Rapportage en bevordering

Rapportage en bevordering Rapportage en bevordering Cijfers inzien door ouders Ouders hebben de mogelijkheid om de cijfers van hun zoon of dochter in magister, ons cijferprogramma, in te zien. De ouders ontvangen daarvoor een persoonlijke

Nadere informatie

Informatieavond HAVO 4. Welkom

Informatieavond HAVO 4. Welkom Informatieavond HAVO 4 Welkom Informatieavond 4 havo Programma informatieavond Ons motto Voorstellen / rol van mentor Bovenbouw: het karakter van de 4 e klas Belangrijke data dit jaar Organisatorische

Nadere informatie

Bijlage 3 Overgangsnormen

Bijlage 3 Overgangsnormen Bijlage 3 Overgangsnormen De rapportcijfers worden bepaald conform de afspraken over weging van toetsen, zoals elders in de schoolgids staat vermeld. Daarnaast geldt het volgende: - de cijfers worden rekenkundig

Nadere informatie

Profielkeuze voorlichting

Profielkeuze voorlichting Profielkeuze voorlichting 31-10-2013 Presentatie : M. Speetjens (Coördinator in-uitstroom/decaan) Presentatie van de 4 profielen in het regulier onderwijs Profielen op Helder Aansluiting op het hbo, universiteit

Nadere informatie

Bonaventuracollege. Bevorderingsnormen onderbouw. Instemming door de Medezeggenschapsraad op 27 september Ingangsdatum 1 oktober 2018.

Bonaventuracollege. Bevorderingsnormen onderbouw. Instemming door de Medezeggenschapsraad op 27 september Ingangsdatum 1 oktober 2018. Bonaventuracollege Bevorderingsnormen onderbouw Instemming door de Medezeggenschapsraad op 27 september 2018. Ingangsdatum 1 oktober 2018. Uitgangspunten 1. De bevorderingsnormen vormen met de kwaliteit

Nadere informatie

Examenresultaten Stella Maris College loc. Valkenburg

Examenresultaten Stella Maris College loc. Valkenburg Examenresultaten In dit rapport worden de examenresultaten en slaagpercentage van uw school per onderwijssoort weergegeven. Deze informatie is te gebruiken als monitorings- en sturingsinformatie. Examenresultaten

Nadere informatie

Informatieavond 10 januari Profielkeuze VWO

Informatieavond 10 januari Profielkeuze VWO Informatieavond 10 januari 2017 Profielkeuze VWO PROGRAMMA Voorstellen Profielkeuzetraject derde klas vwo Informatie over de mogelijke keuzes in onze Tweede Fase Invullen voorlopige profielkeuze Belangrijke

Nadere informatie

Profielkeuze 3 vwo 2013-14

Profielkeuze 3 vwo 2013-14 Profielkeuze 3 vwo 2013-14 2 stromen, 4 profielen N-stroom M-stroom Natuur & Techniek (N&T) Natuur & Gezondheid (N&G) Economie & Maatschappij (E&M) Cultuur & Maatschappij (C&M) Roosterlijnen 4 VWO 2014-2015

Nadere informatie

Bevorderingsreglement Onderbouw

Bevorderingsreglement Onderbouw Bevorderingsreglement Onderbouw Schooljaar 2014-2015 Aan de leerlingen in de leerjaren 1 t/m 3, Om je succesvol naar je diploma te begeleiden, krijg je niet alleen uitleg en begeleiding, maar wordt er

Nadere informatie

Profielkeuze M. van den Bremer, decaan bovenbouw havo/vwo

Profielkeuze M. van den Bremer, decaan bovenbouw havo/vwo Profielkeuze 2016-2017 M. van den Bremer, decaan bovenbouw havo/vwo 4 havo 4 vwo 5 havo 5 vwo 6 vwo algemeen deel profieldeel vrij deel Nederland Engels Maatschappijleer (alleen 4 havo en 4 vwo) CKV (culturele

Nadere informatie

Vrijstellingsregeling en Overgangsnormen

Vrijstellingsregeling en Overgangsnormen Vrijstellingsregeling en Overgangsnormen 2012 2013 Inhoud Vrijstellingsregeling vmbo-bovenbouw... 3 Vrijstellingsregeling tweede fase havo/vwo... 4 Overgangsvergadering en revisievergadering schooljaar

Nadere informatie

Profielkeuze 2014-2015. M. van den Bremer, decaan bovenbouw havo/vwo

Profielkeuze 2014-2015. M. van den Bremer, decaan bovenbouw havo/vwo Profielkeuze 2014-2015 M. van den Bremer, decaan bovenbouw havo/vwo Inrichting tweede fase 4 havo 4 vwo 5 havo 5 vwo 6 vwo Opbouw vakkenpakket havo en vwo algemeen deel profieldeel vrij deel Het algemene

Nadere informatie

Bevorderingsnormen 2016/2017

Bevorderingsnormen 2016/2017 Bevorderingsnormen 2016/2017 Geachte ouders/verzorgers, Deze brochure geeft een overzicht van de bevorderingsnormen voor de diverse leerjaren. Met deze bevorderingsnormen leggen we vast wanneer iemand

Nadere informatie

Sector of profiel Leerlingen in de bovenbouw van mavo, havo en vwo gaan lessen volgen in een sector (mavo) of profiel (havo & vwo).

Sector of profiel Leerlingen in de bovenbouw van mavo, havo en vwo gaan lessen volgen in een sector (mavo) of profiel (havo & vwo). Sector- en profielkeuze 2016-2017 Versie : 2.0 Datum : 11 januari 2016 Sector of profiel Leerlingen in de bovenbouw van mavo, havo en vwo gaan lessen volgen in een sector (mavo) of profiel (havo & vwo).

Nadere informatie

Interne doorstroom Dr. Mollercollege - Waalwijk

Interne doorstroom Dr. Mollercollege - Waalwijk Interne doorstroom 06-07 Dr. Mollercollege - Waalwijk Inleiding Het rapport Interne doorstroom geeft inzicht in de onderbouwsnelheid en het bovenbouwsucces van uw school. Daarnaast wordt ook het Hinkelpad

Nadere informatie

A. Roland Holst College. Overgangsnormen

A. Roland Holst College. Overgangsnormen A. Roland Holst College Overgangsnormen 2017-2018 4-10-2017 Overgangsnormen ARHC 2017-2018 In dit document staan de overgangsnormen van het ARHC voor 2017-2018 vastgesteld door de schoolleiding en de medezeggenschapsraad

Nadere informatie

Bianca Coenen Teamleider vwo bovenbouw natuur

Bianca Coenen Teamleider vwo bovenbouw natuur Bianca Coenen Teamleider vwo bovenbouw natuur Agenda Overgang van 3 vwo naar 4 vwo Overgang van Mondriaan College naar TBL Antwoord op jullie vragen Tweede Fase op het TBL: keuzemogelijkheden en voorwaarden

Nadere informatie

Rapportage en bevordering onderbouw

Rapportage en bevordering onderbouw Rapportage en bevordering onderbouw Cijfers inzien door ouders Ouders hebben de mogelijkheid om de cijfers van hun zoon of dochter in magister, ons cijferprogramma, in te zien. De ouders ontvangen daarvoor

Nadere informatie

Rapportage Overgangsnormen rapportvergaderingen binnen havo-vwo

Rapportage Overgangsnormen rapportvergaderingen binnen havo-vwo 29-01-2013.................................................................. Rapportage Overgangsnormen rapportvergaderingen binnen havo-vwo Wim Krijbolder Inhoudsopgave 1. Rapportage en Rapportvergaderingen

Nadere informatie

Profielkeuze 3 Havo. 22 november 2018

Profielkeuze 3 Havo. 22 november 2018 Profielkeuze 3 Havo 22 november 2018 Loopbaanoriëntatie en begeleiding (LOB) Doel: Op zoek gaan naar het meest geschikte profiel toekomst Hulpmiddelen: Opdrachtenboek Profielkiezer Digitaal portfolio vragenlijsten

Nadere informatie

Doorstromen naar 4 havo met een mavodiploma

Doorstromen naar 4 havo met een mavodiploma Doorstromen naar 4 havo met een mavodiploma Een leerling kan de keuze maken om na het behalen van het mavodiploma door te stromen naar 4 havo op het Picasso Lyceum. De overstap naar het havo is echter

Nadere informatie

Bevorderingsnormen

Bevorderingsnormen Bevorderingsnormen 2017-2018 A. Inleiding B. Begrippen 1. Afronden 2. Tekorten 3. Voldoende en Goed 4. Voortschrijdend gemiddelde. 5. Categorie I en II C. Rapporten D. Algemeen E. Bevorderingsnormen klas

Nadere informatie

Bevorderingsnormen 2017/2018

Bevorderingsnormen 2017/2018 Bevorderingsnormen 2017/2018 versie 20171205 Geachte ouders/verzorgers, Deze brochure geeft een overzicht van de bevorderingsnormen voor de diverse leerjaren. De wettelijke slaag-zak regeling voor het

Nadere informatie

Bevorderingsnormen en eindcijferberekeningen. Schooljaar

Bevorderingsnormen en eindcijferberekeningen. Schooljaar Bevorderingsnormen en eindcijferberekeningen Schooljaar 2016-2017 29 september 2016 INHOUDSOPGAVE 1. Rapporten en cijfers... 3 2. Bevorderingsnormen 2.1. Leerjaar 1... 4 2.2. Leerjaar 2... 5 2.3. Leerjaar

Nadere informatie

Algemeen: bevorderingsrichtlijnen Kennemer College havo-atheneum-gymnasium

Algemeen: bevorderingsrichtlijnen Kennemer College havo-atheneum-gymnasium Algemeen: bevorderingsrichtlijnen Kennemer College havo-atheneum-gymnasium Op het Kennemer College werken we met een voortschrijdend gemiddelde. Dit wil zeggen dat op elk moment het gemiddelde voor een

Nadere informatie

Profielkeuze 3 (t) VWO. 22 november 2018

Profielkeuze 3 (t) VWO. 22 november 2018 Profielkeuze 3 (t) VWO 22 november 2018 Loopbaanoriëntatie en begeleiding (LOB) Doel: Op zoek gaan naar het meest geschikte profiel toekomst Hulpmiddelen: Keuzebegeleidingsmethode: Profielkiezer Digitaal

Nadere informatie

Wat een ieder moet weten over het eindexamen

Wat een ieder moet weten over het eindexamen Wat een ieder moet weten over het eindexamen examen 2011/2012 Schoolexamens De schoolexamens komen als volgt tot stand: zij worden gevormd door het geheel van alle behaalde cijfers van alle examentoetsen

Nadere informatie

KIESWIJZER LAAR & BERG Stroomkeuze vwo en MYP Profielkeuze havo Profielkeuze vwo

KIESWIJZER LAAR & BERG Stroomkeuze vwo en MYP Profielkeuze havo Profielkeuze vwo KIESWIJZER LAAR & BERG 2016-2017 Stroomkeuze vwo en MYP Profielkeuze havo Profielkeuze vwo Inhoud Inleiding... 3 Stroomkeuze vwo 3 en MYP 3... 4 Profielkeuze havo... 5 Maatschappijprofielen in havo 4 en

Nadere informatie

Van mavo-4 naar havo R. Schouten sectordirecteur havo

Van mavo-4 naar havo R. Schouten sectordirecteur havo Van mavo-4 naar havo-4 2018-2019 R. Schouten sectordirecteur havo Programma Wat we vandaag bespreken: - Waarom naar havo-4? - Toelatingseisen en aanmelding - Profielen en vakken - Aansluiting sectoren

Nadere informatie

Hartelijk welkom op ouderavond 2 van havo-3 30 januari 2017

Hartelijk welkom op ouderavond 2 van havo-3 30 januari 2017 Profielvoorlichting Hartelijk welkom op ouderavond 2 van havo-3 30 januari 2017 Voorstellen Daniëlle Dupon mentor 3E Hugo de Groot mentor 3F Marian Lagraauw mentor 3G coördinator/decaan havo Joke Pen afdelingsmanager

Nadere informatie

Programma uur Welkom uur Algemene informatie uur Vragen uur Afsluiting

Programma uur Welkom uur Algemene informatie uur Vragen uur Afsluiting Programma 19.00 uur Welkom 19.05 uur Algemene informatie 19.45 uur Vragen 20.30 uur Afsluiting Belangrijke data 21 december: keuzecarrousel nieuwe vakken 8, 15 en 16 januari: 10-min. gesprekken 9 februari:

Nadere informatie

De eindverantwoordelijkheid voor de beslissing over de bevordering ligt in handen van de schoolleiding van de desbetreffende afdeling.

De eindverantwoordelijkheid voor de beslissing over de bevordering ligt in handen van de schoolleiding van de desbetreffende afdeling. BEVORDERINGSREGELING 2016 2017 Deze bevorderingsregeling bestaat uit een algemeen gedeelte waarna de verschillende bevorderingsnormen volgen. In het algemene gedeelte wordt een aantal zaken genoemd dat

Nadere informatie

Landelijke Netwerkdag

Landelijke Netwerkdag Landelijke Netwerkdag Workshop Onderwijsresultatenmodel Marijke Hansma (OSG Singelland) Gerard Eising en Chantal van Aken (Inspectie VO) 1 november 2016 Programma Korte introductie op het model Oefenen

Nadere informatie

BEVORDERINGSNORMEN

BEVORDERINGSNORMEN BEVORDERINGSNORMEN 2015 2016 1 Bevorderingsnormen 2015-2016 Inleiding Dit boekje is bedoeld voor ouders, verzorgers en leerlingen van het Einstein Lyceum. Het beschrijft de gang van zaken rond de bevordering.

Nadere informatie

OVERGANGSNORMEN OP- EN AFSTROOMREGELINGEN 2013-2014

OVERGANGSNORMEN OP- EN AFSTROOMREGELINGEN 2013-2014 OVERGANGSNORMEN OP- EN AFSTROOMREGELINGEN 2013-2014 Voorwoord Voor u ligt het document Overgangsnormen en op- en afstroomregelingen 2013-2014. De Johan de Witt Scholengroep is een school waar het behalen

Nadere informatie

Profielkeuzevoorlichting 3 Havo 7 December 2016

Profielkeuzevoorlichting 3 Havo 7 December 2016 Profielkeuzevoorlichting 3 Havo 7 December 2016 Het profiel I Het gemeenschappelijk deel II Profielvakken III Keuzevakken in het vrije deel Hulpmiddelen Profielkiezer (keuzebegeleidingsmethode) Internet

Nadere informatie

onderbouw beroepsgerichte unit

onderbouw beroepsgerichte unit leergebied vakken afk. BG1 BG1 BG1 BG2 BG2 BG2 lwoo tto lwoo tto Moderne vreemde talen Engels EN 3 3 5 3 3 5 Nederlands NE 4 4 4 4 4 4 Mens & Maatschapppij (MM) onderbouw beroepsgerichte unit aardrijkskunde

Nadere informatie

Welkom. Leerjaar 2 naar 3

Welkom. Leerjaar 2 naar 3 Welkom Leerjaar 2 naar 3 1 Programma - Overgang 2 naar 3, waar letten we op - Overgangsnormering - Route van 2 naar 3 - Keuze ondersteunende activiteiten - Meer informatie 2 Overgang van 2 naar 3, waar

Nadere informatie

Profielkeuze M. van den Bremer, decaan bovenbouw havo/vwo

Profielkeuze M. van den Bremer, decaan bovenbouw havo/vwo Profielkeuze 2018-2019 M. van den Bremer, decaan bovenbouw havo/vwo 4 havo 4 vwo 5 havo 5 vwo 6 vwo algemeen deel profieldeel vrij deel Nederland Engels Maatschappijleer (alleen 4 havo en 4 vwo) CKV (culturele

Nadere informatie

Overgangs- en doorstroomnormen

Overgangs- en doorstroomnormen Overgangs- en doorstroomnormen april 2018 1 Inhoud Algemeen... 3 Overgangsnormen klas 1 naar 2... 4 Overgangsnormen klas 2 naar 3... 5 Overgangsnormen klas 3 naar 4... 6 Overgangsnormen klas 4 naar 5...

Nadere informatie

4-12-2015. Bedoeling infoavond. Welkom INFORMATIEAVOND 3 HAVO de Tweede Fase. Historische achtergronden. Tweede fase. Veranderingen door invoering

4-12-2015. Bedoeling infoavond. Welkom INFORMATIEAVOND 3 HAVO de Tweede Fase. Historische achtergronden. Tweede fase. Veranderingen door invoering Bedoeling infoavond Na afloop heeft u een beter beeld van: Welkom INFORMATIEAVOND 3 HAVO de Tweede Fase de Tweede Fase als onderwijssysteem het keuzeproces van uw zoon/dochter Tweede fase Voortgezet Onderwijs

Nadere informatie

PROFIELKEUZE havo (presentatie van de voorlichtingsavond)

PROFIELKEUZE havo (presentatie van de voorlichtingsavond) PROFIELKEUZE 2017 3 havo (presentatie van de voorlichtingsavond) Nu nog even een profiel kiezen In welke vakken ga je examen doen? Profielkeuze is een proces Leerling + ouders + school Tijdspad profielkeuze

Nadere informatie

Profielkeuze M. van den Bremer, decaan bovenbouw havo/vwo

Profielkeuze M. van den Bremer, decaan bovenbouw havo/vwo Profielkeuze 2017-2018 M. van den Bremer, decaan bovenbouw havo/vwo 4 havo 4 vwo 5 havo 5 vwo 6 vwo algemeen deel profieldeel vrij deel Nederland Engels Maatschappijleer (alleen 4 havo en 4 vwo) CKV (culturele

Nadere informatie

Profielkeuzevoorlichting 3 Havo 27 november 2014

Profielkeuzevoorlichting 3 Havo 27 november 2014 Profielkeuzevoorlichting 3 Havo 27 november 2014 Het profiel Het gemeenschappelijk deel Profielvakken Keuzevakken in het vrije deel Het gemeenschappelijk deel Nederlands Engels Maatschappijleer Lichamelijke

Nadere informatie

Reglement bevordering Het Stedelijk Lyceum, locatie Kottenpark

Reglement bevordering Het Stedelijk Lyceum, locatie Kottenpark Reglement bevordering Het Stedelijk Lyceum, locatie Kottenpark Schooljaar 2016/2017 Inhoudsopgave I. Algemeen... 2 II. Algemene bepalingen..... 3 III. Bevordering in de onderbouw naar het tweede en derde

Nadere informatie

Bevorderingsnormen en eindcijferberekeningen. Schooljaar Instemming MR

Bevorderingsnormen en eindcijferberekeningen. Schooljaar Instemming MR Bevorderingsnormen en eindcijferberekeningen Schooljaar 2018-2019 Instemming MR INHOUDSOPGAVE 1. Rapporten en cijfers... 3 2. Bevorderingsnormen 2.1. Leerjaar 1... 4 2.2. Leerjaar 2... 6 2.3. Leerjaar

Nadere informatie

Rapport: Lessentabel opleiding

Rapport: Lessentabel opleiding Lessentabel opleiding HM4 ckv ckv Nee Ja Ja Nee 1,00 1,00 1,00 du Duitse taal Nee Ja Ja Ja 4,00 4,00 4,00 ec economie Nee Ja Ja Ja 4,00 4,00 4,00 en Engelse taal Nee Ja Ja Nee 4,00 4,00 4,00 gs geschiedenis

Nadere informatie

WELKOM. informatieavond havo5, donderdag 1 oktober 2015

WELKOM. informatieavond havo5, donderdag 1 oktober 2015 WELKOM informatieavond havo5, donderdag 1 oktober 2015 Enkele praktische punten vooraf: presentatie komt op schoolsite lln. met faciliteiten FAE wordt RND cijferlijsten uitgedeeld SOMToday kopie ID/paspoort

Nadere informatie

REGELING CIJFERGEVING/BEOORDELING EN BEVORDERINGSNORMEN. Stedelijk Dalton College Alkmaar schooljaar 2015-2016

REGELING CIJFERGEVING/BEOORDELING EN BEVORDERINGSNORMEN. Stedelijk Dalton College Alkmaar schooljaar 2015-2016 REGELING CIJFERGEVING/BEOORDELING EN BEVORDERINGSNORMEN Stedelijk Dalton College Alkmaar schooljaar 2015-2016 Vastgesteld door de medezeggenschapsraad d.d. 27 mei 2015 ALGEMEEN In gevallen waarin deze

Nadere informatie

Rapportage en Overgangsrichtlijnen Afdeling Bovenbouw Mavo / Havo OSG Echnaton 2014-2015

Rapportage en Overgangsrichtlijnen Afdeling Bovenbouw Mavo / Havo OSG Echnaton 2014-2015 Rapportage en Overgangsrichtlijnen Afdeling Bovenbouw Mavo / Havo OSG Echnaton 2014-2015 1 Inhoud Rapportage... 3 Rapportage klas 1 en 2 mavo en klas 1, 2 en 3 havo/vwo... 3 Rapportage in de examenklassen

Nadere informatie

Lessentabel vestiging Buitenpost. Lessentabel klas 1 en 2 VMBO. VMBO Leerjaar 1 Leerjaar 2

Lessentabel vestiging Buitenpost. Lessentabel klas 1 en 2 VMBO. VMBO Leerjaar 1 Leerjaar 2 Lessentabel vestiging Buitenpost Lessentabel klas 1 en VMBO VMBO 1 Vakken Afk TL-1 TL- Nederlandse taal ne 3 3 Engelse taal en 3 3 Duitse taal du Franse taal fa Friese taal fr 0, wiskunde wi 3 Mens & Natuur:

Nadere informatie

Bevorderingsnormen

Bevorderingsnormen Bevorderingsnormen 2016 2017 A. Inleiding B. Begrippen 1. Afronden 2. Tekorten 3. Voldoende en Goed 4. Voortschrijdend gemiddelde. 5. Categorie I en II C. Rapporten D. Algemeen E. Bevorderingsnormen klas

Nadere informatie

FACTSHEET. Instroom en succes in de opleiding tot leerkracht. Platform Beleidsinformatie Mei 2013

FACTSHEET. Instroom en succes in de opleiding tot leerkracht. Platform Beleidsinformatie Mei 2013 FACTSHEET Instroom en succes in de opleiding tot leerkracht Platform Beleidsinformatie Mei 2013 Samenstelling: Pauline Thoolen (OCW/Kennis) Rozemarijn Missler (OCW/Kennis) Erik Fleur (DUO/IP) Arrian Rutten

Nadere informatie

Examenresultaten O.R.S. Lek en Linge, Locaties te Culemborg

Examenresultaten O.R.S. Lek en Linge, Locaties te Culemborg Dit rapport bevat de voorlopige examenresultaten van uw school over schooljaar. De cijfers zijn afkomstig van DUO, met als peildatum 1 augustus 2014. Uw schoolresultaten worden vergeleken met het landelijke

Nadere informatie

Overgangsnormen

Overgangsnormen Overgangsnormen 2016 2017 UITGANGSPUNTEN VOOR ALLE LEERJAREN Op de CSB worden drie niveaus aangeboden: Vwo-niveau (bovenbouw), Havo-niveau en Mavo-niveau. De leerlingen zijn zoveel mogelijk op hun niveau

Nadere informatie

Programma uur Welkom uur Algemene informatie uur Vragen uur Afsluiting

Programma uur Welkom uur Algemene informatie uur Vragen uur Afsluiting Programma 19.00 uur Welkom 19.05 uur Algemene informatie 19.45 uur Vragen 20.30 uur Afsluiting Belangrijke data (week van) 6 maart: keuzecarrousel nieuwe 17 maart: inleveren voorlopige stroomkeuze 13,

Nadere informatie

BEVORDERINGSNORMEN EN TOELATINGSEISEN WOLFERT DALTON

BEVORDERINGSNORMEN EN TOELATINGSEISEN WOLFERT DALTON BEVORDERINGSNORMEN EN TOELATINGSEISEN WOLFERT DALTON Algemeen Wolfert Dalton werkt met een voortschrijdend gemiddelde Dat betekent dat behaalde resultaten het hele jaar blijven meetellen. Het laatste rapportcijfer

Nadere informatie

Welkom. Informatieavond van MAVO XL 3 naar 4

Welkom. Informatieavond van MAVO XL 3 naar 4 Welkom Informatieavond van MAVO XL 3 naar 4 Wat gaan we doen. Loopbaan Oriëntatie Begeleiding De rol van de ouders Pakketkeuze Wat kan ik met een MAVO XL diploma Overstap naar HAVO in vogelvlucht Invullen

Nadere informatie

Voorlichtingsavond overstap HAVO naar Atheneum. 05 november 2018

Voorlichtingsavond overstap HAVO naar Atheneum. 05 november 2018 Voorlichtingsavond overstap HAVO naar Atheneum 05 november 2018 Dhr. R. Gaj (Fa) COÖRDINATOR HAVO 4/5 Dhr. F. Vervoort (Du) COÖRDINATOR ATHENEUM 5/6 Programma voor vanavond Welkom Dhr. F. Vervoort, coördinator

Nadere informatie

Profielkeuze. Beste leerlingen van vwo-3 en hun ouders/verzorgers,

Profielkeuze. Beste leerlingen van vwo-3 en hun ouders/verzorgers, Profielkeuze Beste leerlingen van vwo-3 en hun ouders/verzorgers, Als je in de derde klas van het vwo zit ga je al nadenken over wat je na het Corderius College wil gaan doen. Je moet namelijk een vakkenpakket

Nadere informatie

Informatieboekje profielkeuze

Informatieboekje profielkeuze Informatieboekje profielkeuze Tweede fase en de keuze van een profiel Leerlingen die nu in de derde klas zitten, krijgen volgend jaar te maken met de Tweede Fase. In de tweede fase heeft elke leerling

Nadere informatie

Richtlijnen voor de bevordering

Richtlijnen voor de bevordering ... Richtlijnen voor de bevordering vmbo januari 2014 GSR - Richtlijnen voor de bevordering - vmbo - januari 2014 pagina 0 Richtlijnen voor de bevordering - vmbo In dit boekje zijn de richtlijnen voor

Nadere informatie

KIESWIJZER LAAR & BERG

KIESWIJZER LAAR & BERG KIESWIJZER LAAR & BERG 2018-2019 Versie: 9 april 2018 Stroomkeuze MYP Profielkeuze havo Profielkeuze vwo Laar & Berg - 2 - Kieswijzer 2018-2019 Inhoud Inleiding... 4 Profielkeuze havo... 5 Maatschappijprofielen

Nadere informatie

Deze presentatie kunt u terug vinden op onze site

Deze presentatie kunt u terug vinden op onze site Deze presentatie kunt u terug vinden op onze site Roel Gaj Algemeen Overstap vmbo - havo Bovenbouw havo Profielen Andere vakken Toelatingsvoorwaarden Procedure Jullie zijn zeer welkom!!!! havo 1300 ll

Nadere informatie

VWO 3. Profielkeuze. 10 januari 2017

VWO 3. Profielkeuze. 10 januari 2017 VWO 3 Profielkeuze 10 januari 2017 Onderwerpen van vwo-3 naar hoger onderwijs Nederlands onderwijsstelsel de Tweede Fase (bovenbouw) & de profielen profielkeuze tijdpad / procedure Wat kan ik? Hoe slim

Nadere informatie

19.30 u opening u tweede fase/ studiehuis u profielkeuze u sluiting/ pauze v.a u evt. vragen in lokaal A008

19.30 u opening u tweede fase/ studiehuis u profielkeuze u sluiting/ pauze v.a u evt. vragen in lokaal A008 Voorlichtingsavond 3havo profielkeuze en 2-e fase 26-01-2017 19.30 u opening 19.35 u tweede fase/ studiehuis 19.50 u profielkeuze 20.15 u sluiting/ pauze v.a. 20.20 u evt. vragen in lokaal A008 TWEEDE

Nadere informatie

Informatie Profielkeuze Vernieuwde Tweede Fase cohort

Informatie Profielkeuze Vernieuwde Tweede Fase cohort Informatie Profielkeuze 2015-2016 Vernieuwde Tweede Fase cohort 2016-2019 Informatieboekje profielkeuze Tweede fase en de keuze van een profiel Leerlingen die nu in de derde klas zitten, krijgen volgend

Nadere informatie

TOELICHTING bij PTA opleiding vwo. (klas 10 v / 11 v / 12 v)

TOELICHTING bij PTA opleiding vwo. (klas 10 v / 11 v / 12 v) TELICHTING bij PTA opleiding vwo (klas 10 v / 11 v / 12 v) 2017-2018 Maastricht, 1 oktober 2017 Toelichting bij PTA vwo Tweede fase 3 Formulier profielkeuze 4 Keuzeformulier 10 vwo 5 Keuzeformulier 11

Nadere informatie

BEVORDERINGSNORMEN WOLFERT DALTON

BEVORDERINGSNORMEN WOLFERT DALTON BEVORDERINGSNORMEN WOLFERT DALTON Algemeen Wolfert Dalton werkt met een voortschrijdend gemiddelde Dat betekent dat behaalde resultaten het hele jaar blijven meetellen. Het 4e rapportcijfer per vak is

Nadere informatie

Bevorderingsreglement Onderbouw

Bevorderingsreglement Onderbouw Bevorderingsreglement Onderbouw Schooljaar 2018-2019 Aan de leerlingen in de leerjaren 1 t/m 3, Om je succesvol naar je diploma te begeleiden, krijg je niet alleen uitleg en begeleiding, maar wordt er

Nadere informatie

PAKKETKEUZE EN LOOPBAAN ORIËNTATIE

PAKKETKEUZE EN LOOPBAAN ORIËNTATIE PAKKETKEUZE EN LOOPBAAN ORIËNTATIE LOB/PAKKETKEUZE OP HET BERNARD NIEUWENTIJT COLLEGE de loopbaan begeleiding is de verantwoordelijkheid van de decaan, mentoren en vakdocenten. de decaan coördineert de

Nadere informatie

Toelichting. op het. In de eindexamenklassen zijn er geen V-toetsen. Daarom hebben de eindexamenklassen ook geen PTB.

Toelichting. op het. In de eindexamenklassen zijn er geen V-toetsen. Daarom hebben de eindexamenklassen ook geen PTB. Toelichting op het Programma van Toetsing en Afsluiting Programma van Toetsing en Beoordeling 2013 2014 Het PTA / PTB zijn twee verschillende belangrijke documenten. Het PTB geeft per vak de globale indeling

Nadere informatie

REGELING CIJFERGEVING/BEOORDELING EN BEVORDERINGSNORMEN. Stedelijk Dalton College Alkmaar schooljaar

REGELING CIJFERGEVING/BEOORDELING EN BEVORDERINGSNORMEN. Stedelijk Dalton College Alkmaar schooljaar REGELING CIJFERGEVING/BEOORDELING EN BEVORDERINGSNORMEN Stedelijk Dalton College Alkmaar schooljaar 2016-2017 Vastgesteld door de medezeggenschapsraad d.d. 1 juni 2016 ALGEMEEN In gevallen waarin deze

Nadere informatie

Profielkeuze 4 MAVO

Profielkeuze 4 MAVO Profielkeuze 4 MAVO 2019-2020 2 Inleiding Kiezen in de derde klas. Vorig schooljaar heb je in de tweede klas de eerste keuze gemaakt in de richting van een profiel. Doordat de meeste vakken in de derde

Nadere informatie

Rapportcijferberekening. Bepaling uitslag. Regels overgang en instroom. Onderwijs () / Regels overgang en instroom

Rapportcijferberekening. Bepaling uitslag. Regels overgang en instroom. Onderwijs () / Regels overgang en instroom Onderwijs () / Regels overgang en instroom Regels overgang en instroom Rapportcijferberekening Om te bevorderen dat een leerling zich gedurende het hele schooljaar nauwgezet aan de studie wijdt, tellen

Nadere informatie

TOELICHTING bij PTA opleiding havo. Klas 10h/11h. Maastricht, 1 oktober 2017

TOELICHTING bij PTA opleiding havo. Klas 10h/11h. Maastricht, 1 oktober 2017 TELICHTING bij PTA opleiding havo Klas 10h/11h 2017-2018 Maastricht, 1 oktober 2017 Bernard Lievegoed School Toelichting PTA 2017-2018 pleiding havo 1 Toelichting bij PTA 2017 2018 opleiding havo Inleiding

Nadere informatie

Welkom. Informatieavond van MAVO XL 3 naar 4

Welkom. Informatieavond van MAVO XL 3 naar 4 Welkom Informatieavond van MAVO XL 3 naar 4 Een woordje vooraf Oudertevredenheidsonderzoek 45-minutenrooster Summa wegwijsdagen Oudertevredenheidsonderzoek Belangrijk voor verbetering Leerjaar 3 wordt

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting R VWO 4. O.S.G. Willem Blaeu

Programma van toetsing en afsluiting R VWO 4. O.S.G. Willem Blaeu Programma van toetsing en afsluiting 2017-2018 R VWO 4 O.S.G. Willem Blaeu Cohort 2017-2020 In de bovenbouw mavo, havo en vwo komt het cijfer van het schoolexamen geleidelijk tot stand. In het PTA wordt

Nadere informatie

KEUZEBEGELEIDING & PROFIELKEUZE KLAS 3

KEUZEBEGELEIDING & PROFIELKEUZE KLAS 3 KEUZEBEGELEIDING & PROFIELKEUZE KLAS 3 2014-2015 Belangrijke data i.v.m. profielkeuze schooljaar 2014 2015 9 dec. Ouderavond 10 dec. Mentoravond 26-30 jan. Elke derde klas gaat één dag op keuzedag 2 feb

Nadere informatie

bevorderingsnormen klas 1, 2 en 3 de GSG Leo Vroman

bevorderingsnormen klas 1, 2 en 3 de GSG Leo Vroman bevorderingsnormen klas 1, 2 en 3 de GSG Leo Vroman 1 algemeen gedeelte 1.1 rapportage Gedurende het schooljaar worden de resultaten van de leerlingen opgeslagen in de cijferadministratie van de school.

Nadere informatie

ONDERWIJSRESULTATENMODEL 2017 ISD INSTRUCTIE

ONDERWIJSRESULTATENMODEL 2017 ISD INSTRUCTIE ONDERWIJSRESULTATENMODEL 2017 ISD INSTRUCTIE Inspectie van het Onderwijs Maart 2017 ISD Instructie ORM 2017 1/20 ISD Instructie ORM 2017 2/20 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 4 2 Resultatenoverzicht... 6 2.1

Nadere informatie

Determinatie en Bevordering 2013-2014

Determinatie en Bevordering 2013-2014 Determinatie en Bevordering 2013-2014 Aug. 2013 versie 4 1 Algemeen klas 1, klas 2 en Mavo Als tekort geldt: 5 = 1 tekort, 4 = 2 tekorten Een rapportcijfer lager dan 4 is niet toegestaan. Bij het eindrapport

Nadere informatie

KIESWIJZER 2015. Laar & Berg STROOMKEUZE VWO EN MYP PROFIELKEUZE HAVO PROFIELKEUZE VWO

KIESWIJZER 2015. Laar & Berg STROOMKEUZE VWO EN MYP PROFIELKEUZE HAVO PROFIELKEUZE VWO KIESWIJZER 2015 Laar & Berg STROOMKEUZE VWO EN MYP PROFIELKEUZE HAVO PROFIELKEUZE VWO INHOUD INLEIDING... 3 STROOMKEUZE V3 EN T3... 4 PROFIELKEUZE HAVO... 5 Maatschappijprofielen in havo 4 en 5... 6 Natuurprofielen

Nadere informatie