oxfam-solidariteit jaarverslag 2018

Transcriptie

1 oxfam-solidariteit jaarverslag 2018

2 2

3 inhoud KERNCIJFERS... 2 VOORWOORD... 3 WIE ZIJN WE? Samen ongelijkheid bestrijden om armoede te verslaan... 5 Oxfam in de wereld... 8 Eén wereld, één Oxfam STRATEGISCH PLAN De kracht van mensen tegen armoede ONZE AANPAK Een wereldwijde beweging voor verandering Alle hens aan dek Het pad van de duurzaamheid Het systeem veranderen ONZE WERKING Oxfam steunen om armoede te bannen Voor een circulaire en sociale economie vrijwilligers engageren zich voor Oxfam-Solidariteit Met de groei mee Actieplan tegen misbruik en uitbuiting Interne verandering mogelijk maken Jongeren tonen de weg Uitzonderlijk veel media-aandacht FINANCIËLE RESULTATEN Investeren in de toekomst TOEKOMST Oxfam-Solidariteit bereidt zich voor EleanorFarmer/Oxfam 1

4 OXFAM WERELDWIJD We bereikten 22,3 MILJOEN MENSEN 53% van hen waren vrouwen en meisjes We mobiliseerden 1,8 MILJOEN MENSEN om actie te ondernemen OXFAM-SOLIDARITEIT We ondersteunden 66 PROJECTEN met lokale partners in 25 landen WAAR KOMT HET GELD VANDAAN? ANDERE SUBSIDIES 30% PUBLIEKE FONDSEN 33,8% SUBSIDIES VAN DE BELGISCHE ONTWIKKELINGSSAMENWERKING 36,2% UITGAVEN IN PROGRAMMA S PER REGIO AZIË 13% MIDDEN-OOSTEN EN MAGHREB 16% We ondernamen humanitaire acties in We ontvingen NIEUWE SCHENKERS 16 LANDEN 79% VAN DE BELGEN heeft vertrouwen in Oxfam AFRIKA 44% BELGIË 12% INTERNATIONAAL 11% CENTRAAL AMERIKA EN DE CARAÏBEN 4% FONDSENWERVING 13% ADMINISTRATIE 10% EDUCATIE EN SENSIBILISERING 8% WAARIN INVESTEREN WE HET GELD? PROGRAMMA S EN BELEIDS- BEÏNVLOEDING 69% 2

5 SAMEN VOL VERTROUWEN In 2018 kreeg Oxfam harde klappen te verwerken. Het Britse Oxfam haalde in februari de krantenkoppen: in 2011 betaalden enkele oud-medewerkers in Haïti voor seks. Ze hadden misbruik gemaakt van hun machtspositie ten opzichte van kwetsbare vrouwen. Het publiek in binnen- en buitenland reageerde verontwaardigd. Onze medewerkers, vrijwilligers en sympathisanten waren diep geschokt. Dergelijk wangedrag staat immers haaks op onze waarden. Maar Oxfam bleef niet bij de pakken zitten. Binnen de week kondigde de internationale confederatie een wereldwijd actieplan aan om misbruik binnen de organisatie tegen te gaan. Ook de drie Belgische Oxfam-organisaties (Oxfam-Solidariteit, Oxfam- Wereldwinkels en Oxfam-Magasins du monde) schoten snel in actie. Zij werkten actief mee aan de doorlichting van ons beleid en onze procedures op het vlak van integriteit. Dat gebeurde door onafhankelijke experts in opdracht van minister van ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo. Daaruit bleken de drie Belgische Oxfam-organisaties zeer bewust bezig te zijn met morele en financiële integriteit. Naast lessen trekken uit het verleden, bleef het in 2018 de prioriteit van Oxfam om miljoenen kwetsbare mensen te ondersteunen via humanitaire hulp, duurzame ontwikkelingssamenwerking en beleidsbeïnvloeding. In 2018 bereikte Oxfam 22,3 miljoen mensen, waarvan 53% vrouwen en meisjes. Dat deden we door samen te werken met lokale partnerorganisaties. Samen mobiliseerden we 1,8 miljoen mensen rond onze doelstellingen. Kwetsbare mensen ondersteunen, is onze prioriteit. In dit jaarverslag lees je meer over het werk van Oxfam-Solidariteit in Ik wil hierbij de aandacht vestigen op wat we gedaan hebben voor en met de slachtoffers van de tsunami in Sulawesi (Indonesië), de mensen met ebola in Oost-Congo, de oorlogsvluchtelingen in Jemen en de migranten in België. We steunden ook West-Afrikaanse boeren in hun strijd tegen de Europese melkindustrie. En we overhandigden een petitie voor eerlijke belastingen met handtekeningen aan vicepremier en minister van Economie Kris Peeters. Op persoonlijk vlak was 2018 voor mij een bijzonder jaar. In april mocht ik als nieuwe algemeen directeur van Oxfam-Solidariteit aan de slag. Het is een voorrecht om een visie en missie te dienen die sinds 1964 Belgen mobiliseert in het gevecht tegen ongelijkheid en armoede. Mijn speciaal dankwoord gaat dan ook uit naar alle mensen die Oxfam in 2018 steunden: onze schenkers, vrijwilligers, partners en medewerkers. Het is door jullie inzet dat 2018 succesvol kon worden afgesloten, met onder meer een recordaantal van nieuwe maandelijkse schenkers, ons beste resultaat ooit. Ik dank jullie voor dit bijzonder teken van vertrouwen. Samen, in solidariteit, stappen we vol vertrouwen naar Eva Smets algemeen directeur 3

6 WIE ZIJN WE? 4 Tineke D haese/oxfam

7 WIE ZIJN WE? SAMEN ONGELIJKHEID BESTRIJDEN OM ARMOEDE TE VERSLAAN Oxfam is een wereldwijde beweging van mensen die samen tegen ongelijkheid strijden om armoede te verslaan. We dragen bij tot het redden en beschermen van levens tijdens een crisis en we helpen om die levens nadien weer op te bouwen. impact op de voedselzekerheid, het milieu en zelfs de kans op conflicten. Uit onderzoek blijkt dat als vrouwen dezelfde kansen zouden krijgen als mannen, de honger in de wereld met 17% zou verminderen*. Samen bouwen we aan een veilige en rechtvaardige wereld waarin mensen beter opgewassen zijn tegen de impact van rampen, conflicten, ongelijkheid en de klimaatverandering. Kortom, een wereld waarin we onze rechten voluit kunnen uitoefenen en ons leven in eigen handen kunnen nemen. ONZE VISIE We werken met vrouwen en mannen aan duurzame oplossingen die hen in staat stellen een veilig en volwaardig leven te leiden zonder armoede. Want iedereen heeft recht op een eerlijk inkomen, toegankelijke openbare diensten en een veilige omgeving. En om zijn of haar stem te laten horen. We moedigen mensen altijd aan om voor hun mening uit te komen. Tegelijkertijd beïnvloeden we machthebbers en besluitvormers om de mensen die in armoede leven te betrekken bij belangrijke beslissingen met gevolgen voor hun gezin, hun familie en hun hele gemeenschap. Omdat vrouwen veel meer te lijden hebben onder armoede en ongelijkheid dan mannen, staan vrouwenrechten centraal in alles wat we doen. Wanneer vrouwenrechten gerespecteerd worden, heeft dat een positieve Armoede is één van de grootste en meest zichtbare gevolgen van ongelijkheid. Samen hebben we vooruitgang geboekt in de strijd tegen armoede. Honderden miljoenen mensen zijn de afgelopen 15 jaar uit de extreme armoede** geklommen. Meer meisjes gaan naar school en meer gezinnen hebben toegang tot zuiver water. Maar we zijn er nog lang niet. 65 miljoen mensen werden het afgelopen jaar uit hun huis verdreven door oorlog en vervolging. Negen op de tien dodelijke slachtoffers in oorlogen zijn burgers. 3,4 miljard mensen zitten vast in armoede en 1 op de 7 gaan, ondanks hun hard labeur, met een hongerige maag slapen. En nog eens zoveel mannen, vrouwen en kinderen leven elke dag met de angst dat hun oogst mislukt of dat een doktersrekening hen opnieuw in de armoede duwt. Tegelijk wordt de ongelijkheid steeds groter. De kloof tussen de rijkste 1% van deze aarde en de rest van de bevolking * ** Volgens de Wereldbank verkeert iemand die minder dan 5 per dag verdient in armoede en wie minder dan 1,7 verdient in extreme armoede. 5

8 WIE ZIJN WE? groeit zienderogen. In 2018 nam het vermogen van alle miljardairs samen toe met 12%, ofwel meer dan 2 miljard euro per dag. In diezelfde periode nam het vermogen van de 3,8 miljard armste mensen af met 11%. Ongelijkheid kent veel vormen: tussen arm en rijk, geschoold en niet geschoold, vrouw en man, gezond en ziek, vrij en onderdrukt, invloedrijk en kwetsbaar. Oxfam geeft aandacht aan al deze vormen van ongelijkheid en we pakken die ongelijke machtsverhoudingen bij de fundamenten aan. Armoede is één van de grootste en meest zichtbare gevolgen van ongelijkheid en daarom leggen we de mechanismen bloot waardoor de allerrijksten zich kunnen blijven verrijken ten nadele van de armste mensen. Niemand zou mogen lijden onder ellende en vernedering. Iedereen heeft recht op veiligheid, onderwijs, gezondheid, onderdak, voedsel en water. Voor deze rechten vechten we elke dag, om ze te verkrijgen en om ze te behouden. Die strijd gaan we niet alleen aan. We doen dat samen met talrijke betrokken mensen, organisaties en overheden. Want samen staan we sterker. Samen hebben we de kracht om ongelijkheid tegen te gaan en armoede te verslaan. ONZE WAARDEN Bij Oxfam doen we ons werk met passie. Samen met vele duizenden sympathisanten vormen we een beweging die steeds groter wordt. Die beweging is bijzonder belangrijk, want de kracht van mensen is het beste wapen om ongelijkheid en armoede te bekampen en terug te dringen. Mensen staan centraal in alles wat we doen. We durven dromen, maar we blijven stevig geworteld in de realiteit. We zijn professionals en baseren onze acties op feiten. We identificeren wat fout loopt in ons systeem en gaan voor concrete en innoverende oplossingen. We nemen onze verantwoordelijkheid op. We hechten bijzonder veel belang aan vertrouwen. Als vrouwen dezelfde kansen kregen, zou de honger met 17% verminderen. Daarom zijn we eerlijk in onze communicatie, transparant over onze financiën en zorgen we dat we doen wat we zeggen en zeggen we wat we doen. Respect is een sleutelwoord. Of we nu samenwerken met partnerorganisaties, begunstigden, schenkers of andere gesprekspartners: we doen het telkens met respect voor elkaars diversiteit en identiteit. Onze acties zijn gedreven door humanistische waarden: vrijheid, verantwoordelijkheid, rechtvaardigheid, verdraagzaamheid, pluralisme en diversiteit. WAT DOEN WE? De drie domeinen waarin Oxfam mensen steunt om ongelijkheid en armoede te verslaan, zijn humanitaire hulp, ontwikkelingssamenwerking en beleidsbeïnvloeding. Door op deze drie terreinen tegelijk actief te zijn, worden oplossingen duurzaam. Een voorbeeld: bij een extreme droogte en hongersnood zorgen we op korte termijn voor noodhulp aan de getroffen mensen. Wanneer de ergste nood voorbij is, blijven we ter plaatse om boeren met nieuwe zaden en landbouwmateriaal te steunen om opnieuw te starten. En om op lange termijn iets te veranderen, promoten we het onderzoek en het gebruik van landbouwmethodes die beter aangepast zijn aan het extreme klimaat en helpen we bij het opbouwen van voedselvoorraden. We oefenen samen met onze partners en bondgenoten druk uit op regeringen en internationale instellingen. Want alleen zo kunnen we de structurele oorzaken van ongelijkheid en armoede aanpakken. Door onze acties proberen we ervoor te zorgen dat problemen zoals ongelijkheid, landrechten, klimaatverandering en vrouwendiscriminatie centraal staan in politieke debatten en het overheidsbeleid, omdat de meest kwetsbare mensen er de gevolgen van moeten dragen. Samen met duizenden lokale bewegingen en burgerorganisaties stellen we mensen in staat om zelf hun leven te veranderen. Daarvoor maken 6

9 WIE ZIJN WE? Aurelie Marrier d Unienville/Oxfam we gebruik van een combinatie van duurzame ontwikkelingsprogramma s, campagnes en beleidsbeïnvloeding. Plan De kracht vanmensen tegen armoede (zie pagina 16) en we werken samen aan een eerlijke en veilige wereld. Want samen bereiken we meer. ONS NETWERK Oxfam-Solidariteit gelooft in de kracht van mensen, al 54 jaar lang. Elke dag zien we hoe verandering tot stand komt wanneer mensen samenwerken. We brengen mensen samen om extreme ongelijkheid te bestrijden en samen te werken om de situatie van de meest kwetsbare mensen te verbeteren. We steunen gemeenschappen om zichzelf te vertegenwoordigen en combineren dat met de daadkracht van medestanders, partners en bondgenoten. Op die manier vormen we een beweging van miljoenen mensen die samen hun levensomstandigheden willen verbeteren. Dat doen we op wereldschaal. Oxfam-Solidariteit is één van de 19 onafhankelijke nationale Oxfam-organisaties die samen de confederatie Oxfam International vormen. We delen allemaal hetzelfde Strategisch Meer dan 1 miljard mensen zijn de afgelopen 15 jaar uit de armoede geklommen. In België vormen Oxfam-Solidariteit, Oxfam- Wereldwinkels en Oxfam-Magasins du monde samen Oxfam-In-België. Oxfam-Wereldwinkels en Oxfam- Magasins du monde staan voor een eerlijke handel (fair trade) en bieden een groot assortiment eerlijke producten. We voeren allemaal campagnes om publiek en beleidsmakers te informeren over en te sensibiliseren voor een sociaal en duurzaam maatschappijmodel. Wereldwijd hebben we in ,3 miljoen mensen ondersteuning geboden om hun leven te verbeteren en namen 1,8 miljoen mensen actief aan onze acties deel. Door de kracht van mensen, organisaties en overheden was het mogelijk de extreme armoede in de laatste 15 jaar wereldwijd terug te dringen. Maar we kunnen en moeten nog veel meer bereiken door te blijven vechten voor vrouwenrechten en door ongelijkheid te verminderen. Want samen kunnen we het verschil maken. ^ 7

10 OXFAM IN DE WERELD OXFAM BEREIKT WERELDWIJD 22,3 miljoen mensen IN 90 landen WAARVAN 53% Vrouwen en meisjes OXFAM-SOLIDARITEIT IS ACTIEF IN 25 landen België Guatemala El Salvador Nicaragua Cuba Algerije Westelijke Sahara Tsjaad Mali Niger Burkina Faso Nigeria Democratische Republiek Congo Deze kaart is niet 100% op schaal en werd zo nauwkeurig mogelijk opgemaakt. Oxfam International noch Oxfam- Solidariteit of een van de aangesloten organisaties, partners, aannemers of leveranciers kan verantwoordelijk worden gesteld voor mogelijke schade die door een vergissing of weglating op deze kaart wordt veroorzaakt. De aangeduide grenzen en namen houden geen officiële goedkeuring of bekrachtiging in vanwege Oxfam. * Oxfam International hanteert een werkjaar van 1 april 2017 tot 31 maart Oxfam-Solidariteit van 1 januari tot 31 december % Aantal mensen waarmee Oxfam wereldwijd werkt % vrouwen & meisjes Aantal partners Landen waar Oxfam International actief is (90) Landen waar Oxfam-Solidariteit actief is (25) 8

11 WIE ZIJN WE? Libanon Palestijnse Bezette Gebieden / Israël Jemen Oeganda Burundi Tanzania Bangladesh Centraal-Afrikaanse Republiek Vietnam Laos Cambodja Indonesië Mozambique Latijns-Amerika en Caraïben % 781 Azië % oost- en centraal afrika % 279 west-afrika % 364 midden-oosten en noord-afrika % 372 Stille Oceaan zuid-afrika andere % % % 9

12 WIE ZIJN WE? 10 Barrio Fondo

13 WIE ZIJN WE? ÉÉN WERELD, ÉÉN OXFAM Om beter te kunnen inspelen op de veranderende machtsverhoudingen in de wereld en efficiënter samen te werken, heeft Oxfam International een nieuwe organisatiestructuur aangenomen onder de naam One Oxfam. Hij werd in 2018 volledig operationeel. De overgang naar het One Oxfammodel begon in 2016/17 en heeft een aantal organisatorische veranderingen meegebracht in de confederatie. In de nieuwe structuur werken alle Oxfamafdelingen in de landen waar Oxfam aanwezig is samen onder één enkele managementstructuur. In de vorige structuur konden in één en hetzelfde land verschillende landenkantoren aanwezig zijn die elk aparte investeringsprogramma s beheerden. Dat maakte de organisatie nodeloos complex. Het nieuwe model moet ervoor zorgen dat we als één Oxfam: Meer verankerd zijn in de landen waar we werken. Sterker zijn in de manier waarop we wereldwijde, regionale en nationale veranderingen beïnvloeden om armoede en ongelijkheid weg te werken. Onze manier van werken vereenvoudigen om kosten te verminderen en doeltreffender te zijn. Beter in staat zijn om onze kennis, argumenten en expertise te delen zodat we nog sterkere kwalitatieve programma s kunnen leveren. Als One Oxfam staan we sterker. Sinds 2017/18 dragen alle Oxfam-afdelingen een belangrijk deel van hun fondsen bij aan een rekening van de confederatie waarmee de basiskosten van Oxfamprogramma s in meer dan 90 landen wereldwijd worden betaald. In de nieuwe structuur wordt er een onderscheid gemaakt tussen Partner Affiliates en Executing Affiliates. Alle Oxfam-afdelingen die fondsen ontvangen van overheden, bedrijven en multilaterale schenkers ten behoeve van een land, zijn Partner Affiliates. Oxfamafdelingen die daarnaast ook specifieke ondersteuning bieden voor de organisatie en het procesbeheer (zoals IT, HR, logistiek en financiën) van kantoren in andere landen, fungeren als Executing Affiliate. Er is maar één Executive Affiliate voor elk land waar Oxfam werkt. Zo is Oxfam-Solidariteit Partner Affiliate in 25 landen en Executing Affiliate voor twee landen of gebieden, namelijk Laos en de Westelijke Sahara (Algerije). ^ 11

14 STRATEGISCH PLAN DE KRACHT VAN MENSEN TEGEN ARMOEDE Het Strategisch Plan is de leidraad voor de internationale Oxfam-confederatie. We weten dat we kunnen meehelpen aan de nodige veranderingen door mensen te steunen die samen voor hun rechten willen opkomen. Dan kunnen we samen ook nieuwe bedreigingen overwinnen en duurzame ontwikkeling tot stand brengen. 6 VERBINTENISSEN OM DE WERELD TE VERANDEREN 3,4 miljard mensen leven in armoede. Dat is minder dan enkele decennia geleden, maar we kunnen wereldwijd nog veel beter. Armoede, ongelijkheid en de klimaatcrisis zijn internationale problemen die om een wereldwijde aanpak vragen. Ons internationaal Strategisch Plan bevat zes verbintenissen voor een wereld zonder armoede en ongelijkheid. 1. Het recht om gehoord te worden We kunnen allemaal meer controle krijgen over ons leven en de situatie waarin we ons bevinden. Maar daarvoor moeten we het recht hebben om deel te nemen aan de politieke besluitvorming (door bv. stemrecht) en om misbruiken aan te klagen via een eerlijke rechtspraak. 2. Meer gelijke rechten voor vrouwen en mannen Eén op de drie vrouwen is tijdens haar leven het slachtoffer van fysiek en psychologisch geweld, zowel thuis als op straat. Deze systematische discriminatie is zowel een oorzaak als een gevolg van ongelijkheid. Oxfam steunt vrouwen die zich verzetten tegen onrecht, opkomen voor hun recht op natuurlijke rijkdommen, acties voeren tegen fysiek en seksueel misbruik of geweld en democratische inspraak opeisen. 3. Levens redden, nu en in de toekomst We steunen mensen die getroffen worden door een ramp of conflict. Maar ook landen en hun politici moeten hun steentje bijdragen. Zij ondertekenen verdragen voor internationale humanitaire rechten, voor de rechten van vluchtelingen en voor mensenrechten. Ze moeten zich dan ook aan die engagementen houden. Alle landen moeten de rechten beschermen van mensen die op de vlucht zijn of hulp nodig hebben als gevolg van een conflict of ramp. Kunnen en willen regeringen en de internationale gemeenschap nog aan deze fundamentele plichten voldoen? 4. Voedselzekerheid Kwetsbare mensen moeten op termijn zelf in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien. Dat is al tientallen jaren een hoeksteen van wat Oxfam doet. We steunen kleine boeren om dit waar te maken door ontwikkelingsprogramma s met lokale partners op te starten, door landbouwinnovatie te steunen en door campagnes te voeren voor een rechtvaardige internationale handel. 5. Menswaardige productie en eerlijke verdeling van de natuurlijke grondstoffen Kwetsbare kleine producenten, lokale boeren, inheemse volkeren en krotbewoners in de steden staan onder enorme druk omdat er steeds meer en harder wordt gevochten voor de toegang tot en de controle over landbouwgrond en natuurlijke grondstoffen. Kleine boeren kunnen niet concurreren met machtige belangengroepen of multinationals in de strijd over de controle van land en hulpbronnen. Ze blijven achter zonder een alternatief om zelf in hun levensonderhoud te voorzien. Vrouwen en jongeren worden hier het hardst door getroffen. Oxfam brengt hen samen en steunt hen om samen op te komen voor het land en de grondstoffen die hen toekomen. 12

15 STRATEGISCH PLAN 6. Financiering voor duurzame ontwikkeling en van basisdiensten Besparingen en dalende hulptoelages treffen al jarenlang organisaties die aan duurzame ontwikkeling doen. Daarom is het essentieel om bijkomende financiële middelen te vinden voor armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling. Eerlijke belastingen zijn daarvoor het belangrijkste hulpmiddel. Als iedereen (ook multinationals en superrijken) zijn eerlijk deel bijdraagt, kunnen we de essentiële openbare diensten financieren waar elke burger recht op heeft: gezondheidszorg, onderwijs, toegang tot zuiver water en betaalbare energie, afvalverwerking en het risicobeheer van rampen. Eerlijke belastingen helpen bij het bestrijden van ongelijkheid, omdat ze kunnen gebruikt worden voor de basisbehoeften van de allerarmsten. 6 VERBINTENISSEN OM ONZE MANIER VAN WERKEN TE VERANDEREN Onze wereld evolueert voortdurend. Het klimaat verandert evengoed als de manier waarop en de omstandigheden waarin wij samenleven. Dat geldt ook voor Oxfam: we moet blijven veranderen. Ons Strategisch Plan bevat zes doelen die ons helpen om er mee voor te zorgen dat globale veranderingen zo sociaal en duurzaam mogelijk verlopen. 1. We richten een wereldwijd beïnvloedingsnetwerk op Oxfam richt zich tijdens de strategieperiode op ambitieuze veranderingen om armoede en onrecht de wereld uit te helpen. Om dat te bereiken, werken we wereldwijd samen om het beleid te beïnvloeden. Zo sturen we duurzame veranderingen aan in politieke, economische, demografische en sociale ontwikkelingen. 2. We meten en evalueren de kwaliteit van onze programma s Oxfam is een lerende organisatie die innovatie en vorming vooropstelt. Zo kunnen we de impact en de kwaliteit van ons werk en dat van onze partners verhogen, onze successen identificeren en verantwoording afleggen voor wat beter kan. Samen kunnen we meer mensen uit de armoede helpen. 3. We zijn aansprakelijk voor wat we doen We zijn aansprakelijk voor de manier waarop we onze organisatie beheren en met elkaar omgaan. We zijn en voelen ons aansprakelijk ten opzichte van de gemeenschappen waarmee we werken, onze supporters, donoren en andere belanghebbenden. Dat is de ethische basis voor onze relaties en draagt in sterke mate bij tot een grotere impact van onze ontwikkelingsprogramma s. 4. We investeren in mensen Oxfam is een organisatie van mensen. Onze medewerkers en vrijwilligers geven elke dag het beste van zichzelf. Zij maken onze doelstellingen waar. We vinden het essentieel om hen te waarderen, te begrijpen en te inspireren. We realiseren dit Strategisch Plan door samen te werken aan dezelfde doelstellingen, eenzelfde leiderschap en organisatiecultuur, dezelfde mogelijkheden, processen en systemen. 5. We zijn een kostenefficiënte organisatie Het Strategisch Plan bevat ambitieuze doelen. Om die te kunnen waarmaken, moeten we investeren in onze organisatie. We doen extra moeite om onze ontwikkelingsprogramma s en onze manier van werken zo kostenefficiënt mogelijk te organiseren. 6. We bepalen een strategie voor onze inkomsten Door als confederatie in dit Strategisch Plan te investeren, kunnen we het grote potentieel voor fondsenwerving optimaal benutten. We gaan verder op zoek naar eigen inkomsten en bouwen daarbij op onze eengemaakte managementstructuur en onze sterke globale merkidentiteit. Daarom investeren we in nog meer samenwerking van alle aangesloten organisaties en in gezamenlijke innovatie. Op die manier kunnen we een beroep doen op meer en grotere inkomsten van institutionele donoren en op grotere netto-inkomsten van individuele schenkers. Zo worden we wereldwijd en in elk land apart sterker. We richten ons op een juiste balans tussen soepele en structurele financiële middelen, zodat we onze doelen op lange termijn (bv. ontwikkelingsprogramma s) kunnen bereiken maar ook flexibel kunnen blijven (bv. bij noodhulpacties). ^ 13

16 ONZE AANPAK EEN WERELDWIJDE BEWEGING VOOR VERANDERING 14

17 ONZE AANPAK Oxfam-Solidariteit behandelt tegelijk de oorzaken en de effecten van armoede en ongelijkheid. Dat doen we op lokaal, nationaal en internationaal vlak. We helpen in crisissituaties levens redden, we ondersteunen duurzame ontwikkelingsprojecten en beïnvloeden beleidsmakers. Deze drieledige aanpak zorgt ervoor dat we succesvol kunnen zijn in onze strijd tegen armoede en ongelijkheid. GEÏNTEGREERDE AANPAK Ook in 2018 werkte Oxfam-Solidariteit aan zijn drie programmaprioriteiten: humanitaire hulp, duurzame voedselvoorziening en sociale bescherming. Om levens te redden in humanitaire crisissituaties leveren we noodhulp zoals zuiver water, voedsel, basishygiëne, een veilige omgeving en een dak boven het hoofd. Waar mogelijk slaan we ook de brug naar heropbouw, duurzame ontwikkeling en weerbaarheid tegen nieuwe catastrofes. Daarnaast werken we aan duurzame voedselvoorziening. Daarvoor ondersteunen we onze partners in de lokale productie, verwerking en marketing van voedsel. We strijden voor eerlijke internationale voedsel- en handelsvoorwaarden en helpen mensen beter om te gaan met de gevolgen van de opwarming van het klimaat. Ten slotte combineren we acties rond eerlijke belastingen met programma s rond sociale bescherming. We hebben telkens aandacht voor actief burgerschap. We willen ervoor zorgen dat burgers zelf kunnen opkomen voor hun rechten en hun overheden ter verantwoording roepen. De meest efficiënte oplossing voor armoede en ongelijkheid is wanneer mensen hun recht op waardig werk en inkomen zelf kunnen opeisen en samenwerken om hun levensstandaard te verbeteren. Oxfam-Solidariteit steunt hen daarin. We werken samen met lokale gemeenschappen en oefenen druk uit op nationale overheden. We voeren wereldwijde campagnes om landen aan te sporen hun beleid te veranderen dat ongelijkheid en armoede veroorzaakt of onderhoudt. Gendergelijkheid krijgt daarin speciale aandacht. We ondersteunen burgers om op te komen voor hun rechten. ONS NETWERK IS ONZE KRACHT Onze kracht is dat we onze opdrachten internationaal aanpakken. Oxfam-Solidariteit is lid van Oxfam-in-België dat op haar beurt deel uitmaakt van een netwerk van 19 Oxfam-organisaties, meer dan 70 Oxfam-landenprogramma s en lokale partners. We maken actief deel uit van een groot aantal netwerken, platformen, allianties en samenwerkingsverbanden en werken samen met andere Belgische, Europese en internationale organisaties. Beleidsbeïnvloeding vindt plaats op lokaal, nationaal en globaal niveau. Dat laat ons toe om aan de grondoorzaken van armoede en ongelijkheid te werken. Op die manier hebben we in 2018 bijgedragen aan meer dan 60 projecten in 25 landen voor een totaal van ca. 19 miljoen euro. Meer dan de helft daarvan waren humanitaire acties. ^ Pablo Tosco/Oxfam 15

18 ONZE AANPAK Hariandi Hafid/OxfamAUS LEVENS REDDEN ALLE HENS AAN DEK Humanitaire hulp bieden is een belangrijk deel van wat we doen. Mensen die in armoede leven en niet dezelfde kansen krijgen om een volwaardig leven uit te bouwen, zijn niet of nauwelijks gewapend tegen rampen en andere humanitaire crisissen. Wij doen er alles aan om zoveel mogelijk levens te redden in de onmiddellijke nasleep van een ramp of conflict. Zodat ze daarna zo goed als mogelijk weer een normaal leven kunnen opbouwen. 16

19 ONZE AANPAK In 2018 ondernam Oxfam-Solidariteit humanitaire acties in 16 landen: België, Burkina Faso, Cambodja, Cuba, Democratische Republiek Congo, El Salvador, Indonesië, Jemen, Laos, Libanon, Nicaragua, Niger, de Palestijnse bezette gebieden/israël, Tsjaad, Oeganda en de Westelijke Sahara. Hieronder gaan we in op twee voorbeelden die ruime media-aandacht kregen. TSUNAMI IN INDONESIË Op vrijdag 28 september 2018 vond in het noorden van het eiland Sulawesi in Indonesië een zware aardbeving plaats, gevolgd door een tsunami. De gevolgen waren rampzalig met meer dan 2,4 miljoen getroffen mensen - waaronder meer dan dodelijke slachtoffers zwaar beschadigde huizen, daklozen en bijna vluchtelingen. Oxfam was meteen ter plaatse en zette een hulpprogramma op dat zowel noodhulp (periode van drie maanden) als heropbouw en herstel (periode van zes maanden) omvatte. We hebben waterbehandelingsunits geïnstalleerd en waterzuiveringskits uitgedeeld. Zo konden we personen van zuiver water voorzien. Daarnaast sensibiliseerden voorlichtingsteams de bevolking over het belang van hygiëne. In verschillende gemeenschappen richtten we tijdelijke waterpunten in als noodvoorzieningen. In de tweede helft van oktober startte Oxfam al met cash-voor-werk programma s waarbij de inwoners meewerkten aan opruimingswerken en afvalbeheer. We ondernamen humanitaire acties in 16 landen. In 2018 was voedsel in Jemen onbetaalbaar geworden, drinkwater moeilijk te krijgen en heersten er cholera en diarree. 69% van de Jemenieten leven op het randje van de hongersnood, zo n 22 miljoen mensen hebben humanitaire hulp nodig. In 2018 ontving Oxfam-Solidariteit euro van de Belgische Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp voor Jemen. Daarmee hebben we 14 lokale waterbevoorradingssystemen opgericht, 500 gezinslatrines gebouwd, 24 hygiënecampagnes gevoerd en hygiënekits verdeeld. Op die manier konden we in totaal mensen bereiken. Daarnaast hebben we cash geld geschonken aan gezinnen om eten te kopen en kenden we 200 leningen toe voor het levensonderhoud van gezinnen. In totaal konden mensen genieten van deze voedselhulpprogramma s. Via een actie met De Warmste Week konden we nog euro voor Jemen ophalen en heel wat mediaaandacht genereren voor de burgeroorlog. ^ Het budget van de Oxfam-interventie werd begroot op 8,8 miljoen euro. Daaraan heeft Oxfam-Solidariteit meer dan euro bijgedragen. Dat bedrag kregen we via 12-12, het Consortium voor Noodsituaties, waarin ngo s zich verenigen om bij rampen en crisissen samen geld in te zamelen. BURGEROORLOG IN JEMEN Op 26 maart 2015 ontbrandde in Jemen een burgeroorlog die een humanitaire catastrofe veroorzaakte. Die heeft ondertussen het leven gekost aan meer dan burgers terwijl 3 miljoen mensen gedwongen werden om van huis te vluchten. Irwan Firdaus/Oxfam Mas ad is een van de mensen die Oxfam heeft geholpen met kleren en onderdak. Na de aardbeving leefde ze met haar drie kinderen en andere familieleden in een provisoir tentenkamp, vlakbij Dampal waar hun huis stond. Dankzij Oxfam hebben we een tentzeil en kleren. Ik wil de tent opzetten bij wat overblijft van mijn huis, zo kunnen we het snel weer opbouwen. 17

20 ONZE AANPAK Tineke D haese/oxfam DUURZAME OPLOSSINGEN HET PAD VAN DE DUURZAAMHEID Oxfam-Solidariteit ondersteunde in 2018 structureel 66 projecten in 25 landen. Het zijn telkens onze lokale partners die de verschillende oorzaken van armoede en onrecht aanpakken. Daardoor behalen we samen duurzame resultaten. 18

21 ONZE AANPAK DUURZAME VOEDSELSYSTEMEN In 2018 hebben we programma s rond duurzame voedselsystemen begeleid in Afrika en Latijns-Amerika. In Latijns-Amerika waren we actief in Nicaragua, Cuba en Guatemala. In Afrika hebben we 27 partnerorganisaties bijgestaan in Mali, Burkina Faso, Congo en Mozambique. Daarmee hebben we 493 ledenverenigingen of lokale organisaties gesteund, wat rechtstreeks ten goede kwam aan vrouwen en mannen. Belangrijk daarbij is dat onze 27 partnerorganisaties zelf sterker geworden zijn in hun organisatorische skills en competenties. We ondersteunden hen bij de productie en commercialisering van landbouwproducten in een duurzame waardenketen. En we investeerden in opleidingen in verband met gendergelijkheid. MACHTSVERHOUDINGEN EN GENDERGELIJKHEID In Mali hebben hebben onze partnes resultaten geboekt met de effectieve toepassing van de wet op landeigendom. Zo hebben ze in een aantal dorpen grondcommissies opgericht. Die zien erop toe dat er geen land kan verkocht worden zonder toestemming van de eigenaars. In Burkina Faso hebben onze partners een formele belofte bekomen van het Ministerie van Landbouw om gendergelijkheid op te nemen in het Nationaal Plan voor het platteland. En in Mozambique konden 433 vrouwen een tuinbouwbedrijf opstarten en in Nicaragua hebben de koffie- en boonproducenten die ons programma volgden een loonsverhoging verkregen. In El Salvador verbeterden we de levensomstandigheden van inwoners van 150 rurale gemeenschappen Het programma voor gendergelijkheid dat in 2017 in Mozambique werd opgestart, is in 2018 doorgetrokken naar Burkina Faso, Mali en Congo. Op basis van de opgedane ervaring konden we het Gender Action Learning-programma verbeteren en versterken. Bedoeling is om de perceptie over de machtsverhoudingen tussen vrouwen en mannen en tussen jongeren en ouderen in vraag te stellen, zowel op individueel als op organisatorisch en communautair niveau. Een van de belangrijkste resultaten daarvan is dat meer jonge vrouwen en mannen kunnen tussenkomen in hun organisaties en dat meisjes uit veehoudersgemeenschappen vaker naar school kunnen. In Mali zette een partnerorganisatie haar kennis van de nationale genderpolitiek in om de toegang tot grondbezit voor vrouwen mogelijk te maken. Tegelijk werden er ook vormingen voor genderbemiddelaars opgestart in Mali en Burkina Faso. We ondersteunden 66 projecten in 25 landen. ACTIEF BURGERSCHAP ONDERSTEUNEN In 2018 werd het vijfjarenprogramma verdergezet dat in 2017 in El Salvador van start ging om de levensomstandigheden van zo n inwoners van 150 rurale gemeenschappen te verbeteren. Dat programma ondersteunt drie lokale partners die 50 basisorganisaties begeleiden in hun acties om ongelijkheid, onrecht en straffeloosheid te verminderen. Daarbij wordt speciale aandacht besteed aan vrouwenrechten. Samen met de drie lokale organisaties werden sterke resultaten bereikt. 19

22 ONZE AANPAK De belangrijkste verwezenlijking in 2018 was het afblokken van een wetsvoorstel dat het waterbeheer dreigde te privatiseren, wat de waterprijs onbetaalbaar dreigde te maken. Daarnaast steunden we een aantal lokale groepen in hun vraag naar een rechtvaardig fiscaal systeem voor zowel de inkomsten als de uitgaven van de staat. Het was een belangrijk thema om in aanloop naar de presidentsverkiezingen op 3 februari 2019 op de agenda te zetten. In Nicaragua hebben we samen met onze partners druk uitgeoefend op de lokale, regionale en nationale overheden om meer rechten voor vrouwen en jongeren af te dwingen. Daarbij ging het meer specifiek over toegang tot landbouwgrond, investeringen in landbouwbeleid en steun aan de verkoop van lokale producten. Onze partners gaven hun leden vormingen over de bestaande wetgeving, hun rechten en manieren om die te verdedigen. Tineke D haese/oxfam Kadiha Abdelfatah Mohamed (28) woont in een vluchtelingenkamp van de Sahrawi in het zuiden van Algerije. Ze leerde hoe ze via hydrocultuur genoeg voedsel voor haar geiten kan kweken. We hebben gezond en goedkoop voedsel voor onze geiten. Ze geven elke dag voedzame melk. In Zuidoost-Azië kregen mensen in 630 groepen steun in hun beleidswerk. SOCIALE BESCHERMING AFDWINGEN Zuidoost-Azië wordt gekenmerkt door een zeer sterke economische groei, terwijl de inkomenskloof tussen rijk en arm er in veel landen blijft stijgen. In Laos, Cambodja en Vietnam bijvoorbeeld worden bepaalde bevolkingsgroepen niet of slecht beschermd. Het gaat om kleinschalige boeren, werkende vrouwen in een ongereguleerde arbeidsmarkt in de informele economie, werkloze jongeren of mensen die van het platteland naar de stad migreren. Om deze mensen een betere sociale bescherming te bieden, heeft Oxfam-Solidariteit in 2018 de capaciteit van 15 partners en de uitbouw van een regionaal netwerk in deze drie landen versterkt. Hierbij werd speciaal aandacht geschonken aan werkende vrouwen omdat die als eersten uit de boot vallen zodra ze hun economische activiteiten moeten combineren met de zorg voor kinderen of ouderen. Na twee jaar activiteit zijn onze partners erin geslaagd mensen,van wie 62% vrouwen, te informeren, in 630 groepen te organiseren en klaar te stomen voor beleidswerk. Ze worden bij voorkeur geleid door vrouwen. In Vietnam hielpen ze bijvoorbeeld migranten om toe te treden tot verzekeringsinstanties en opvang te krijgen in lokale klinieken. Ze bekwamen ook een eerlijk elektriciteitstarief en meer veiligheid in huurkazernes. ^ 20

23 ONZE AANPAK LOKALE MELK VERSUS POEDERMELK In West-Afrika krijgen de lokale melkveehouders en melkverkopers steeds meer concurrentie van geïmporteerde Europese poedermelk. Europese zuivelmultinationals profiteren van de overproductie van Europese melk om die goedkoop aan te kopen, af te romen en vervolgens als poedermelk en aangedikt met palmolie in West-Afrika te verkopen voor 30% van de prijs van lokale melk. Om dat aan te klagen, hebben West-Afrikaanse organisaties van boeren, melkveehouders en onderzoeksinstellingen met de hulp van Oxfam-Solidariteit op 1 juli 2018 de campagne Mon lait est local (Mijn melk is lokaal) gelanceerd. Met een petitie verzamelden zij duizenden handtekeningen. Ze startten een dialoog met de Economische Unie van de landen van West-Afrika. Via Oxfam-Solidariteit werd de campagne naar Europa gehaald met de eis om elke vorm van dumping van Europese melkproducten en poeders verrijkt met plantaardige vetten op de Afrikaanse markt te verbieden. Deze actie hebben we opgezet samen met volgende partners: APESS (Association pour la promotion de l élevage au Sahel et en Savanne), FENALAIT (Fédération Nationale des Producteurs de Lait), FERLAIT (Federation Régionales des producteurs de lait), RBM (Reseau Bilital Maroobé), ROPPA (Réseau des organisations paysannes et de producteurs de l Afrique de l Ouest) en UMPLB (Union Nationale des mini laiteries et producteurs de lait). Tineke D haese/oxfam 21

24 ONZE AANPAK Tineke D haese/oxfam HET BELEID BEÏNVLOEDEN HET SYSTEEM VERANDEREN Oxfam is ervan overtuigd dat de oorzaken van extreme ongelijkheid en armoede te maken hebben met onrechtvaardige politieke en economische systemen. Daarom willen we die systemen veranderen. Om een structurele verandering te realiseren, beïnvloeden we beleidsmakers en voeren we campagnes bij het publiek. 22

25 ONZE AANPAK STOP DE BELASTINGONTWIJKING In 2018 zetten we een petitie op waarin we de Belgische regering vroegen het Europese voorstel te steunen dat multinationals wil verplichten hun jaarrekeningen land per land te rapporteren. Dat maakt het mogelijk om na te gaan of multinationals effectief belastingen betalen in het land waar ze actief zijn. Met de beschikbare informatie is het mogelijk om een einde te maken aan belastingontwijking. Multinationals kunnen dan gedwongen worden om hun eerlijk aandeel aan belastingen te betalen. Dit deden we in het kader van de internationale Even It Up-campagne die we sinds 2014 voeren. Met die campagne willen we de groeiende ongelijkheid een halt toeroepen. Want de rijkdom is bijzonder oneerlijk verdeeld. Als we erin slagen om die eerlijker te verdelen, kunnen we meer mensen uit extreme armoede halen. Want dan kunnen we de inkomsten uit handtekeningen voor eerlijke belastingen. eerlijke belastingen gebruiken voor cruciale sociale basisdiensten zoals onderwijs en gezondheidszorg. Via onze digitale communicatiekanalen, onze tweedehandswinkels en op verschillende zomerfestivals verzamelden we handtekeningen voor deze petitie. Die overhandigden we in mei aan vicepremier en minister van Economie Kris Peeters. Tineke D haese/oxfam Op 23 mei 2018 overhandigden Eva Smets en Maaike Vanmeerhaeghe van Oxfam-Solidariteit handtekeningen van mensen die meer fiscale transparantie willen van multinationals aan minister van Economie Kris Peeters. 23

26 ONZE AANPAK MASSAAL OP STRAAT VOOR HET KLIMAAT 2018 was ook het jaar van de grootste klimaatbetoging ooit in België. Op 2 december waren mensen in Brussel aanwezig om te eisen dat onze regering werk maakt van een degelijk klimaatbeleid. De klimaatcrisis is direct verbonden met de strijd tegen armoede en ongelijkheid. De armste mensen dragen namelijk de zwaarste gevolgen van de ontregeling van het klimaat terwijl ze er het minst voor verantwoordelijk zijn. Daarom mobiliseerde Oxfam-Solidariteit mee voor deze manifestatie binnen de Klimaatcoalitie, waarvan we al sinds 2008 deel uitmaken. We waren ook aanwezig op de internationale klimaatconferentie COP24 in het Poolse Katowice op het eind van het jaar. Daar hebben we de vier Belgische milieuministers en een aantal parlementsleden ontmoet. De vier ministers hebben op onze vraag voor de camera verklaard dat in ons land meer ambitie nodig is op het vlak van klimaatbeleid mensen betoogden voor een beter klimaatbeleid. Ten slotte hebben we meegeschreven aan de standpunten van de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling over het Energieplan van de Klimaatwet. Via de Klimaatcoalitie hebben we ook meegewerkt aan de klimaatplannen van de verschillende regionale instanties. Door de combinatie van politiek beïnvloedingswerk en publieke mobilisatie hebben we er mee voor gezorgd dat het klimaat hoog op de politieke agenda is gezet. Tineke D haese/oxfam 24

27 ONZE AANPAK EERLIJKE VOEDSELSYSTEMEN GARANDEREN Mee dankzij onze samenwerking met de Europese melkproducenten stemde de Commissie voor Ontwikkelingssamenwerking van het Europees parlement voor een sterkere samenhang tussen het nieuwe landbouwbeleid en de ontwikkelingsdoelstellingen. Nog op Europees niveau hebben we de wanpraktijken in de privé voedselsector aangepakt. Die gaven grote voedselbedrijven te veel macht in hun onderhandelingen met boeren. Daarop keurde de Europese Unie nieuwe regels goed om de positie van de voedselproducenten en -leveranciers lees boeren te versterken in hun handelsrelaties. Oxfam-Solidariteit kon België en Belgische parlementsleden overtuigen om ook de boeren uit het Zuiden in die nieuwe regels op te nemen. België werd steeds mondiger in de veroordeling van Israëlische vernielingen in Gaza. BEDREIGDE LEVENS BESCHERMEN In 2018 bleef de positie van de Palestijnen in Gaza netelig. Tijdens een parlementair debat over een Israëlische aanval op Gaza hebben we parlementariërs geholpen om de regering hierover onder druk te zetten. Als gevolg daarvan heeft de overheid zich publiek uitgesproken voor een onafhankelijk onderzoek naar deze inval, onder andere tijdens een zitting van de Zolang er wapens worden geleverd, zal het conflict in Jemen blijven aanhouden. VN-mensenrechtenraad. Sindsdien wordt België steeds mondiger in de veroordeling van Israëlische vernielingen in Gaza en de vraag om compensaties. Bovendien spoort ons land andere EU-lidstaten aan om hetzelfde te doen. In 2018 waren we ook heel actief rond Jemen. We hebben in België vier lobbytours georganiseerd om het conflict onder de aandacht te brengen van zowel het publiek als de beleidsmakers. Daarbij maakten we ook duidelijk dat de wapens die Belgische bedrijven aan Saudi-Arabië verkopen, in de burgeroorlog in Jemen worden gebruikt. Als resultaat heeft minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo zich sterk uitgesproken tegen de wapenhandel met Saudi-Arabië. Oxfam heeft er ook bij de Verenigde Naties op gewezen dat zolang er - onder andere Belgische - wapens aan het gebied worden geleverd, het conflict zal blijven aanhouden. ^ 25

28 ONZE WERKING 26 Tineke D haese/oxfam

29 ONZE WERKING OXFAM STEUNEN OM ARMOEDE TE BANNEN Oxfam-Solidariteit steunt voor haar werking ook op eigen inkomsten. In 2018 haalden we bij het publiek euro op. Daarmee maken de eigen fondsen 44 procent uit van het totale jaarbudget van Oxfam-Solidariteit. Eigen fondsen zijn cruciaal om tussen te komen in crisissen waarvoor geen financiering beschikbaar is of die onvoldoende media-aandacht krijgen. Bovendien verlenen onze maandelijkse schenkers ons een politiek gewicht in ons nationaal beleidswerk om de oorzaken van ongelijkheid en armoede aan de kaak te stellen was een uitdaging op het vlak van fondsenwerving. Vanwege het Haïti-schandaal werden de werking en de legitimiteit van onze organisatie in vraag gesteld. Het was hartversterkend om te zien dat de overgrote meerderheid van de schenkers ons is blijven steunen. Het brede Belgische publiek bewaarde zijn vertrouwen in onze organisatie. In 2018 mochten we zelfs nieuwe maandelijkse schenkers verwelkomen, ons beste resultaat ooit. Via straatwerving kregen we er in nieuwe maandelijkse schenkers bij. 27

30 ONZE WERKING De tiende editie van Oxfam Trailwalker bracht 186 teams op de been. Tineke D haese/oxfam POSITIEVE EVOLUTIE De evolutie van de inkomsten (giften voor noodhulp buiten beschouwing gelaten) over de laatste jaren is positief. We merken een duidelijke groei. In 2018 lagen de resultaten van de fondsenwerving iets lager dan in 2017 omdat we toen een uitzonderlijk legaat hadden ontvangen. We hebben 2018 afgesloten met meer dan maandelijkse schenkers voor een bedrag van euro. De gemiddelde maandelijkse schenking per persoon bedroeg 9,22 euro MAANDELIJKSE GIFTEN EENMALIGE GIFTEN EVENEMENTEN LEGATEN TOTAAL NOODHULP BEDRIJVEN EN ANDERE INKOMSTEN

31 ONZE WERKING EVENEMENTEN EN EENMALIGE GIFTEN De tiende editie van Oxfam Trailwalker bracht 186 teams op de been. Tijdens dit jaarlijkse evenement stappen mensen in teams van vier 100 km in 30 uur ten voordele van Oxfam. Ze zamelen daarvoor per team minimum euro in mensen besloten die teams gul te sponsoren. Samen schonken ze euro. Daar komt nog eens euro bij van de schenkers voor de derde editie van Oxfam Peacewalker in mei (42 km), waaraan 115 teams deelnamen. De twee evenementen samen leverden euro op. Via direct mail hebben we in euro aan giften ingezameld, waarvan euro specifiek bestemd waren voor hulp aan de slachtoffers van de tsunami en de aardbeving in Indonesië. En dankzij een samenwerking met Radio 1 konden we in het kader van De Warmste Week euro ophalen voor de mensen die getroffen werden door de burgeroorlog in Jemen. OXFAM IN JE TESTAMENT In 2018 ondernamen we opnieuw actie om mensen aan te zetten Oxfam in hun testament op te nemen. De campagne Make Poverty History maakte duidelijk dat een legaat aan Oxfam de ideale manier is om te blijven meebouwen aan een wereld waarin toekomstige generaties een rechtvaardiger leven zullen leiden. ^ We hebben 2018 afgesloten met meer dan maandelijkse schenkers. Matthias De Vriendt (26) is zelfstandige IT-consultant en schonk in 2018 een aanzienlijk bedrag aan Oxfam- Solidariteit. Oxfam is een van de weinige organisaties die op zoveel domeinen tegelijk actief is. ETHISCH VERANTWOORD FONDSEN WERVEN De Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF) werd in 1996 mee door Oxfam opgericht. Zij groepeert sociale en humanitaire organisaties die alle een Ethische Code en een intern reglement hebben ondertekend. Daarmee garanderen ze het publiek dat ze morele normen handhaven in hun fondsenwerving en dat hun rekeningen transparant zijn. 29

32 ONZE WERKING Tineke D haese/oxfam VOOR EEN CIRCULAIRE EN SOCIALE ECONOMIE Oxfam-tweedehandswinkels spelen een belangrijke rol in het behalen van onze doelstellingen. Ze zorgen voor extra inkomsten om onze projecten te financieren. En door uitsluitend tweedehandsgoederen te verkopen, ondersteunen ze een circulaire economie. 30

33 ONZE WERKING Onze tweedehandswinkels bieden ook werk aan mensen die uit de boot vallen op de reguliere arbeidsmarkt. Op die manier dragen ze bij om armoede op een duurzame manier te bestrijden via een meer sociale economie. Onze winkels zijn ook een sterk communicatiekanaal waarlangs we onze missie en boodschap kunnen verspreiden. Hun lokale verankering laat ons toe om rechtstreeks in contact te komen met klanten, schenkers en vrijwilligers. EEN EXTRA VENSTER In 2018 telde Oxfam-Solidariteit 44 tweedehandswinkels. Dat zijn er twee minder dan in Er zijn 10 winkels in Brussel, 18 in Wallonië en 16 in Vlaanderen. Twee winkels werden gesloten (Saint-Séverin in Luik en Vorst-Brussel), twee winkels fuseerden en openden op een nieuwe en betere commerciële ligging (Marollen Brussel), er ging één nieuwe winkel open (Fléron) en één winkel verhuisde naar een betere ligging (Stationstraat Genk). Voor zeven winkels hebben we een reddingsplan opgesteld, namelijk die in Ans, Antwerpen (Lange Koepoortstraat), Eupen, Genk, Lambermont, Hasselt (BS) en Roeselare. Om de winkels draaiende te houden, werken we met heel wat mensen samen. Naast de ongeveer 100 werknemers zijn er vrijwilligers die zich in de winkels voor Oxfam inzetten. De tweedehandswinkels verkopen textiel (vooral kleding), informaticamateriaal, boeken en curiosa (brocante). Resultaten Inkomsten Subsidies Winst inkomsten Verschil 2017 Andere % Coördinatie % Winkels % Sorteercentra % TOTAAL inkomsten per productsoort - VERDELING EXTERNE VERKOPEN VERSCHIL AANDEEL IN 2017 DE INKOMSTEN Textiel % 53% Informatica % 14% Boeken % 13% Kleine brocante % 10% Grote brocante % 3% Andere inkomsten % 8% TOTAAL Gemiddeld inkomen per winkel: Gemiddelde winst per winkel: inkomsten VAN DE DRIE MEEST SUCCESVOLLE WINKELS IN 2018 RESULTAAT OMZET Namen Brugge Wilrijk inkomsten van de drie meest verlieslatende winkels in 2018 RESULTAAT OMZET Antwerpen (LKP) Lambermont New Genk

34 ONZE WERKING SENSIBILISERENDE ROL We evalueren niet alleen de omzetcijfers maar ook de rol die winkels spelen in het sensibiliseren van het publiek. In 2018 hebben de winkels deelgenomen aan zo n 80 externe activiteiten: ondersteunen van campagnes, handtekeningen verzamelen voor petities, aantrekken van nieuwe vrijwilligers, mensen motiveren om te gaan betogen, enz. Op die manier spreken we een verscheiden en soms kwetsbaar publiek aan dat we niet altijd via onze traditionele communicatiekanalen bereiken. BETER SORTEREN In 2018 draaide het nieuwe sorteercentrum aan de Demetskaai in Brussel op volle toeren. Het centrum is verantwoordelijk voor het sorteren van textiel dat vervolgens in de vier belangrijkste tweedehandswinkels in het Brusselse Gewest verkocht wordt: de winkels in Jette (Belgica), Brussel-Centrum (Marollen en Vlaamsesteenweg) en Schaarbeek (Brabançonne). Het sorteercentrum dient als pilootproject om na te gaan of sorteren op grotere schaal kan worden uitgebreid naar andere plaatsen in België. Oxfam- Solidariteit plant de inzameling, verwerking en verkoop van het tweedehandstextiel voor de komende drie jaar op basis van de resultaten van dit sorteercentrum, dat in 2018 werk bood aan 15 personeelsleden, 6 vrijwilligers, 12 stagiairs en 8 mensen uit de sociale economie. Die laatsten krijgen steun en begeleiding om na afloop van hun tewerkstelling bij Oxfam een volwaardige plaats op de arbeidsmarkt en in de maatschappij in te nemen. FRISSE LOOK & FEEL In 2017 werd begonnen met het vernieuwen van de look & feel van de tweedehandswinkels. Dat hebben we in 2018 verder gezet met de herinrichting van vier winkels (Marollen-Brussel, Brederodestraat-Antwerpen, Stationstraat-Genk & Rue Saint-Gilles-Ciney). Daarbij worden de kleurcodes en grafische elementen van Oxfam systematisch gebruikt om de identiteit van onze organisatie te versterken en te benadrukken en onze herkenbaarheid bij het publiek te versterken. De gemiddelde kostprijs van deze vernieuwing bedroeg euro per winkel. Na de heropening is het zakencijfer van de winkels gemiddeld met 15 procent gestegen. Aline Brolet (25) heeft een Master in Cultuurmanagement en werkt als vrijwilliger in de tweedehandswinkel in de Marollen. Het werk van Oxfam ligt in lijn met mijn overtuigingen. EEN EERLIJKE EN JUISTE PRIJS Tineke D haese/oxfam In 2018 ging het actieplan De Juiste Prijs van start. Uit een prijsvergelijkingsstudie van de Belgische tweedehandsmarkt bleek dat Oxfam zijn goedkopere producten iets duurder verkocht dan de concurrentie. Anderzijds boden we onze betere merkproducten te goedkoop aan. Bovendien bleek dat er een groot onderling prijsverschil bestond tussen onze eigen winkels. Om die willekeurige prijszetting te vermijden, hebben we een nationale Juiste Prijslijst voor textiel opgesteld. Op basis van die lijst hanteren we nu een coherente nationale prijspolitiek. Die heeft geleid tot een betere concurrentiepositie van de Oxfam tweedehandswinkels en tot een stabielere omzet. ^ 32

35 ONZE WERKING VRIJWILLIGERS ENGAGEREN ZICH VOOR OXFAM In de strijd tegen armoede en ongelijkheid kan Oxfam wereldwijd rekenen op ongeveer vrijwilligers. Met meer dan vrijwilligers is Oxfam-in-België daarbij toonaangevend. Ook Oxfam-Solidariteit is verwend: niet minder dan mensen hebben zich in 2018 als vrijwilliger ingezet voor de meest uiteenlopende taken. De bijdrage van vrijwilligers is fundamenteel voor de werking van Oxfam-Solidariteit. Zij houden een groot aantal tweedehandswinkels draaiend en verlenen onmisbare steun op de hoofdzetel, op evenementen en bij het inzamelen en sorteren van kleding. Zonder hun inzet zouden heel wat initiatieven niet mogelijk zijn. Hun taken zijn erg verscheiden, gaande van administratieve ondersteuning tot winkelbeheer, verkoop, logistiek, vertalingen, fondsenwerving, kassabeheer, enz. Aantal vrijwilligers per soort activiteit Tweedehands winkelwerking Events Festivals & campagnes 54 ( 35 ) Inzamelactie textiel E Maximiliaanpark (tot ) Medewerkers hoofdzetel Totaal MOTIVEREN Met hun inzet en aanwezigheid vertalen de vrijwilligers de missie en waarden van Oxfam in concrete acties rond duurzame economie en solidariteit. We vinden het dan ook cruciaal dat alle vrijwilligers zich gewaardeerd en ondersteund voelen in hun werk. Wij volgen hen nauwgezet op en bieden hen een aantal opleidingen en vormingen aan over de Oxfam-waarden en -cultuur, wat de identificatie met Oxfam en de uitvoering van hun taken vergemakkelijkt. Oxfam-Solidariteit streeft een kwalitatief programma na voor vrijwilligerswerk. Daarom hebben we in 2018 de legale en institutionele aspecten van het vrijwilligerswerk herzien, een nieuw concept ontwikkeld om samen met de tweedehandswinkels vrijwilligers aan te werven, de relevantie onderzocht van een specifiek label voor alle vrijwilligerswerk voor Oxfam-Solidariteit en drie gemeenschappelijke ontmoetingsdagen georganiseerd met andere Europese Oxfams. INVESTEREN Een grote stap was het voorbereidend werk dat we besteed hebben aan Investing in Volunteers, een label voor een kwaliteitsstandaard inzake vrijwilligersbeheer. Belangrijk was ook de organisatie van Dialoogcafé s in Brugge, Antwerpen, Brussel, Henegouwen en Luik. Op zo n Dialoogcafé kunnen vrijwilligers hun mening geven, ideeën lanceren en de Oxfam-directie rechtstreeks aanspreken over onderwerpen die hen aan het hart liggen. We zorgen er telkens voor dat hun getuigenissen en verlangens worden opgevolgd. ^ OXFAM VERTEGENWOORDIGEN MOET JE LEREN Winkelverantwoordelijken en vrijwilligers in de tweedehandswinkels komen dagelijks in contact met klanten en vertegenwoordigen zo de waarden en missie van Oxfam. Om hun communicatieve vaardigheden aan te scherpen en het werk en de thema s van Oxfam eigen te maken, organiseren we doorlopend vormingen. Daaraan gelinkt leren de vrijwilligers ook hoe ze duurzame klantenrelaties kunnen uitbouwen. We bieden ook vormingen aan over planning, kassabeheer, presentatieen etalagetechnieken en de organisatie van een winkel. 33

36 ONZE WERKING MET DE GROEI MEE Het personeelbestand van Oxfam- Solidariteit groeide in 2018 met vijf voltijdse medewerkers. We versterkten ons personeelsbeleid om tegemoet te komen aan de vele uitdagingen. De personeelsdienst heeft in 2018 een actieplan tegen seksueel en ander wangedrag opgesteld, een nieuw integriteitscharter ingevoerd en een intern veranderingsproces in gang gezet. Daarnaast hebben onze HR-collega s ook een plan uitgewerkt om psychosociale risico s op te volgen en per afdeling een contactpersoon voor het personeelsbeleid ingesteld. BESCHERMING TEGEN MISBRUIK Door de Haiti-crisis in februari stond 2018 in het teken van integriteit. We werkten een aangepaste gedragscode uit die alle collega s moeten ondertekenen en waaraan iedereen zich moet houden. En we stelden een actieplan op tegen misbruik en uitbuiting (hierover meer op de volgende pagina). PSYCHOSOCIALE RISICO S OPVOLGEN Eind 2017 organiseerde Oxfam-Solidariteit bij het personeel een analyse van de psychosociale risico s (stress, burn-out, conflicten, pesterijen, enz.) en een tevredenheidsenquête. Op basis daarvan werkten we in 2018 een actieplan uit om de belangrijkste pijnpunten aan te pakken. Drie prioritaire thema s werden daarin vastgelegd: de interne communicatie versterken, een cultuur van feedback invoeren en de werkdruk beter beheren. Om de link tussen het actieplan en de realiteit op de werkvloer niet te verliezen, werd in oktober 2018 een feedbackgroep voor alle Oxfam-medewerkers opgestart. SOCIALE BALANS AFDELING AANTAL WERKNEMERS Beheer 38 Publiekswerking 38 Programma & beleidsbeïnvloeding 29 Tweedehands 104 Totaal 209 In 2018 groeide het personeel van Oxfam-Solidariteit met vijf voltijdsequivalenten tot een totaal van 209 medewerkers. Er traden 44 mensen uit dienst en er werden 51 nieuwe mensen aangeworven. ^ 34

37 ACTIEPLAN TEGEN MISBRUIK EN UITBUITING ONZE WERKING Begin februari 2018 kwam aan het licht dat enkele oud-medewerkers van de Britse tak van Oxfam in 2011 in Haïti een beroep hadden gedaan op prostituees. Om dat in de toekomst te voorkomen, stelde Oxfam een internationaal actieplan op tegen seksueel en ander wangedrag. Het actieplan omvat 10 maatregelen die internationaal bij alle Oxfam-organisaties werden ingevoerd. Ze zijn ook van toepassing in onze samenwerking met derden. Het actieplan ging in 2018 van start en wordt in 2019 verdergezet. WE STELDEN EEN NULTOLERANTIE IN De volgende tien maatregelen werden ingevoerd: 1. De benoeming van een onafhankelijke commissie van deskundigen in vrouwenrechten die een grondige doorlichting uitvoert inzake seksueel wangedrag bij Oxfam en de interne cultuur van de organisatie. 2. De verbintenis om samen te werken met alle relevante autoriteiten, inclusief regelgevers en regeringen. 3. Het heropenen van onderzoek naar eerdere gevallen van wangedrag, waarbij andere getuigen of slachtoffers worden aangemoedigd om zich uit te spreken. 4. Het verhogen van de investeringen in ons integriteitsbeleid. 5. De versterking van interne processen door onder andere het opstarten van een wereldwijde database van medewerkers en hun referenties, en het instellen van een onafhankelijke telefonische klokkenluiderslijn. 6. De versterking van de nultolerantie ten aanzien van intimidatie, misbruik of uitbuiting. 7. Samenwerking met collega s uit de hele sector om fysiek, seksueel en emotioneel misbruik aan te pakken. 8. Actieve betrokkenheid bij partners en bondgenoten, met name vrouwenrechtenorganisaties. 9. Luisteren naar het publiek. 10. Sterker inzetten op genderrechtvaardigheid en de focus op dat thema verscherpen. WE ONDERGINGEN EEN ONAFHANKELIJKE DOORLICHTING Op vraag van minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo onderzochten onafhankelijke experts in de loop van 2018 de financiële en morele integriteit bij de drie Oxfams in België: Oxfam-Solidariteit, Oxfam- Wereldwinkels en Oxfam-Magasins du monde. Ze analyseerden het beleid en de bestaande procedures en bevroegen personeelsleden, vrijwilligers en een aantal sleutelpersonen. De conclusies uit het onderzoek tonen aan dat de medewerkers en vrijwilligers bij Oxfam-in-België financiële en morele integriteit in hoge mate ter harte nemen. De experts wezen er onder meer op dat de integriteitscode voor alle werknemers recent werd vernieuwd, dat er procedures en screenings van Oxfampartnerorganisaties op het terrein werden ingevoerd en dat er een systeem van peer review (onderlinge toetsing) bestaat binnen het wereldwijde netwerk van de 19 Oxfam-organisaties. WE VOLGDEN DE AANBEVELINGEN OP Om de naleving van de integriteitsregels te optimaliseren, formuleerden de experts in hun rapport een aantal aanbevelingen. Die werden in de loop van 2018 uitgevoerd. Het gaat onder andere om de formalisering van de bestaande gedragscode door de Raad van Bestuur, de toepassing van de bestaande gedragscode door de werknemers en de vrijwilligers van de drie Oxfams in België en ten slotte het duidelijker promoten van de bestaande internationale klokkenluidersprocedure. WE TEKENDEN EEN NIEUW INTEGRITEITSCHARTER In België werd bovenop deze maatregelen een nieuw Integriteitscharter voor de ngo-sector ingevoerd. Het werd in 2018 ondertekend door Oxfam-Solidariteit, Oxfam-Wereldwinkels en Oxfam- Magasins du monde en goedgekeurd door minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo. Hiermee bevestigt Oxfam-in-België dat integriteit en respect kernwaarden zijn en verbinden alle Oxfam-organisaties in België zich ertoe om een duidelijke integriteitsaanpak te hanteren met concrete maatregelen uit het charter. Zo heeft de human resources dienst van Oxfam- Solidariteit integriteitsaspecten expliciet toegevoegd aan alle interne procedures. ^ 35

38 ONZE WERKING INTERNE VERANDERING MOGELIJK MAKEN In 2018 werkte Oxfam-Solidariteit het interne veranderingsproces Changing Together Lab af. Met dit proces hebben we de interne werking van de organisatie op een aantal sleuteldomeinen versterkt. Daarvoor kregen we in december van een externe evaluator een committed to excellence - kwaliteitslabel. Het Changing Together Lab werd in 2017 opgestart om de werking van Oxfam-Solidariteit te versterken. Na een interne bevraging en meerdere discussiegroepen werd in 2018 een actieplan opgesteld om de belangrijkste resultaten om te zetten in concrete acties en maatregelen. Een aantal van die vernieuwingen werd in de loop van 2018 uitgevoerd en afgesloten, andere zijn nog lopende - zoals het leiderschapstraject en de actualisering van de genderstrategie. THEMATISCHE KEUZES Oxfam-Solidariteit organiseerde in 2017 en in 2018 acht plenaire sessies om samen met de medewerkers uit te klaren welke thematische keuzes in het veranderingsproces aan bod zouden komen. Ze werden als volgt vastgelegd: rol van de privésector, gender en werken in België. Als eindresultaat hebben we een kader om de samenwerking met de privésector te regelen en een nieuwe gendervisie. 2. Strategische planning: We hebben een strategisch planningsproces uitgewerkt en besloten om in 2019 het strategisch plan uit te schrijven. 3. Leiderschap en cultuur: In november 2018 hebben we een trainingscyclus opgestart om de leidinggevende capaciteiten van teamverantwoordelijken te versterken. Leidinggevenden kunnen maandelijks aan een vormingssessie deelnemen. 4. Interne communicatie: We hebben een handleiding voor interne communicatie verspreid met basisrichtlijnen voor een aantal communicatietools waaronder Workplace, Box en het gebruik van . Dat wordt in 2019 verder gezet. COMMITTED TO EXCELLENCE We lieten de resultaten van het Changing Together Lab actieplan doorlichten door de European Foundation For Quality Management (EFQM). Deze organisatie is gespecialiseerd in het evalueren van de mate waarin organisaties in hun werking tegemoetkomen aan de doelstellingen die ze zich hebben vooropgesteld. EFQM heeft een externe en onafhankelijke evaluator aangesteld die ons in december bezocht om te beoordelen hoe we de afgelopen twee jaar aan het Changing Together Lab hebben gewerkt. Hij gaf ons het committed to excellence -kwaliteitslabel en schreef volgende conclusie in zijn verslag: Ook al zijn alle projecten nog niet afgerond, zijn er al goede resultaten die hoop geven voor de toekomst. ^ 1. Visie in de praktijk: We hielden thematische discussies met de bedoeling om de link tussen visie, missie en strategie van Oxfam voor iedereen duidelijk te maken. Dat ging bijvoorbeeld over de 36

39 ONZE WERKING JONGEREN TONEN DE WEG Jongeren van 16 tot 35 jaar zijn een belangrijke doelgroep waarop we volop inzetten. Zij zijn de toekomst! Om hen bewust te maken van de maatschappelijke thema s waarrond Oxfam werkt en om hen warm te maken voor onze aanpak, bereiken we hen met boodschappen op maat. Naast onze communicatie via sociale media (Facebook en Instagram), stemmen we een groot deel van onze activiteiten, zoals onze festivalcampagnes en onze acties voor het klimaat, op hen af. Via onze inleefateliers Mondiapolis en Bolivia hebben we een rechtstreeks contact met jongeren uit het hele land. In de twee inleefateliers leggen ze in groep een interactief parcours af en kruipen ze in de huid van onder meer een Boliviaanse boer of een Cambodjaanse kledingarbeider. Zo ervaren ze zelf de concrete gevolgen van de klimaatcrisis en de economische globalisering. In 2018 bezochten 207 groepen de inleefateliers in het hoofdkantoor. 135 daarvan waren groepen in schoolverband en 72 waren volwassenengroepen. In totaal namen mensen deel (zowel deelnemers als begeleiders) waarvan jongere (leerlingen uit het secundair onderwijs en studenten uit een pedagogische richting aan een hogeschool). Via Oxfam-in-Actie werken we ook rechtstreeks samen met jongeren. We brengen jongeren samen die zin hebben om iets te doen met de thema s van Oxfam. Dat gebeurt in lokale actiegroepen. De deelnemers beslissen samen welke activiteiten of acties ze willen organiseren. In 2018 engageerden er zich ongeveer 100 jongeren om actie te voeren op straat, een campus, festivals of online. Hoogtepunten in 2018 waren de festivalcampagne over eerlijke belastingen en de klimaatmobilisatie in het najaar. ^ 37

40 ONZE WERKING UITZONDERLIJK VEEL MEDIA-AANDACHT IN HET OOG VAN DE MEDIASTORM Op 9 februari publiceerde de Britse krant The Times op haar voorpagina een artikel over een prostitutiezaak in de nasleep van de aardbeving in Haïti in Omdat daarbij medewerkers van de Britse tak van Oxfam betrokken waren, kwam Oxfam internationaal in een mediastorm terecht. Dat een van de belangrijkste betrokken personen een Belg was, zorgde ervoor dat de Belgische pers ruime aandacht aan de zaak besteedde. Het onderwerp kwam ruim keer aan bod in de Belgische media en dat had een zware impact op het werk van Oxfam-in-België. Vanaf de eerste dag hebben we een transparante communicatie aangehouden naar zowel de pers als het personeel, de vrijwilligers, onze achterban en de Belgische overheid. Om het vertrouwen van het publiek terug te winnen en de geloofwaardigheid van de organisatie te herstellen, riep Oxfam in de onmiddellijke nasleep van de crisis een tienpuntenplan in het leven (zie pagina 35). Sinds februari 2018 communiceren we daar elke 3 maanden over. Die aanpak heeft haar vruchten afgeworpen. Alhoewel we in de onmiddellijke nasleep van het schandaal schenkers verloren, mochten we later in het jaar nieuwe maandelijkse schenkers verwelkomen. Uit een enquête die we in augustus bij Belgen hielden, bleek dat 79% van de ondervraagden het vertrouwen in de organisatie en haar medewerkers bleef behouden. COMMUNICATIE DIE HET VERSCHIL MAAKT Zoals elk jaar publiceerde Oxfam eind januari, aan de vooravond van het Wereld Economisch Forum in Davos, haar rapport over de toenemende ongelijkheid. De pers had ruime belangstelling voor de vaststelling dat de rijkste één procent van de wereldbevolking in 2017 maar liefst 82 procent van de nieuw gecreëerde rijkdom naar zich zag gaan, terwijl de armste helft van de wereldbevolking nog verder verarmde. De campagne tegen internationale belastingontwijking werd later in het jaar ondersteund door verschillende andere rapporten die eveneens aandacht kregen in de voornaamste media. Jolanda Flubacher/WEF Met haar uitspraken over de economische ongelijkheid in de wereld trok Winnie Byanyima, directeur van Oxfam International, de aandacht van de wereldpers tijdens het World Economic Forum in Davos. 38

41 ONZE WERKING 79% van de Belgen heeft vertrouwen in Oxfam. Andere belangrijke dossiers waarmee Oxfam in de pers kwam, waren de klimaatcrisis, het conflict in Jemen en de aardbeving en tsunami in Indonesië. Dat Oxfam- Solidariteit een schenking van meer dan 1,2 miljoen euro had ontvangen van een dame uit de provincie Luik, kreeg eveneens brede media-aandacht. ONZE SUPPORTERS, HET (KLOPPEND) HART VAN OXFAM-SOLIDARITEIT Via onze publiekswerking tonen we onze supporters en het brede publiek welk verschil ze met hun steun maken. Daarnaast inspireren we bestaande supporters om hun steun aan Oxfam verder te zetten en overtuigen we nieuwe mensen om zich bij onze acties aan te sluiten. We vinden het belangrijk om meer jongeren te engageren. Daarvoor gebruiken we steeds meer digitale communicatiekanalen zoals Facebook en Instagram. Die hebben als bijkomend voordeel dat ze ons toelaten om ook steeds meer rekening te houden met de verwachtingen en behoeftes van onze doelgroepen en een communicatie op maat aan te bieden. Om dat in goede banen te leiden, hebben we de nieuwe tranversale functie van Digital Engagement Strategist gecreëerd. Een belangrijk instrument in dat werk is het Customer Relationship Management-systeem (CRM) dat we in de loop van 2018 verder ontwikkelden. ^ VEILIGE INFORMATICASYSTEMEN In 2018 werkten we met onafhankelijk expert Deloitte om de informaticasystemen van Oxfam- Solidariteit door te lichten inzake veiligheid. Uit deze audit leerden we welke verbeteringen we in ons informaticasysteem moesten aanbrengen. Doorheen het jaar stond de opvolging van deze aanbevelingen centraal. Zo installeerden we onder andere een monitoringsysteem van al onze servers en voerden we een Disaster Recovery Plan (DRP) in met een backup van al onze gegevens in een extern datacenter. Daarnaast heeft onze informaticadienst zich geconcentreerd op de verbetering van de informaticatools door onder andere alle Oxfam- Solidariteit gebruikers over te schakelen op Microsoft Office 365. We sloten ook een nieuw contract af met Telenet voor al onze communicatiekanalen. Dat zorgde voor een extra veiligheid op al onze externe verbindingen, met name die met onze winkels. De overgang naar het Telenetnetwerk gaat in 2019 verder. In 2018 hebben we onze databases en onze communicatiekanalen in overeenstemming gebracht met de Algemene Verordening Gegevensbescherming (GDPR). Dat had gevolgen voor de manier waarop we de persoonsgegevens van onze supporters bijhouden, hoe we hen blijven contacteren en de manier waarop we nieuwe supporters rekruteren. Tenslotte werd het nieuwe CRM-systeem gestabiliseerd, waardoor we onze relaties en communicatie met al onze contacten beter kunnen beheren. 39

42 FINANCIËLE RESULTATEN 40 Tineke D haese/oxfam

43 FINANCIËLE RESULTATEN INVESTEREN IN DE TOEKOMST Onze missie is zeer ambitieus. Om armoede en ongelijkheid doelmatig te bestrijden, hebben we naast ons engagement en concrete oplossingen ook een nauwgezet financieel beheer nodig. Dat laat ons toe om elk jaar opnieuw verantwoord en duurzaam in onze werking en onze programma s te investeren ONZE JAARREKENINGEN Ons nettoresultaat voor 2018 bedroeg Dat wijst op een goed algemeen evenwicht tussen onze uitgaven en inkomsten. Voor onze inkomsten konden we rekenen op een aanhoudende steun van onze trouwe schenkers en op een toename van de toelagen van onze institutionele donoren. Deze bijkomende inkomsten lieten ons toe om een historisch record aan investeringen te doen in onze programma s. INKOMSTEN UITGAVEN NETTORESULTAAT 28,4 MLN. 33,3 MLN. 31,5 MLN. 33,2 MLN. 35,9 MLN. 27,7 MLN ,1 32,5 30,1 35,8 MLN. MLN. MLN. MLN

44 FINANCIËLE RESULTATEN INKOMSTEN Onze voornaamste inkomsten kwamen van schenkingen van het Belgische publiek en van overheidssubsidies van de Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp. De steun van het Belgische publiek neemt jaar na jaar toe en versterkt onze onafhankelijke positie. SOORT INKOMSTEN EIGEN FONDSEN VERSUS TOEGEWEZEN FONDSEN TOEGEWEZEN FONDSEN 56,3% EIGEN FONDSEN 43,7% SUBSIDIES 19,7 MILJ. PUBLIEKE FONDSEN EN LEGATEN 10 MILJ. WINKELVERKOOP 6 MILJ. UITGAVEN WAARIN INVESTEREN WE HET GELD? In 2018 hebben we meer dan 22 miljoen geïnvesteerd in humanitaire projecten, duurzame ontwikkelingsprojecten, beleidsbeïnvloeding en sensibiliseringscampagnes. Dat was 4,6 miljoen meer dan in FONDSENWERVING 13% ADMINISTRATIE 10% EDUCATIE EN SENSIBILISERING 8% PROGRAMMA S EN BELEIDSBEÏNVLOEDING 69% Investeringen in de tweedehandswinkels niet inbegrepen. 42

45 FINANCIËLE RESULTATEN ELK JAAR CONTROLEREN WE OF WE MET ONZE INVESTERINGEN EEN AANTAL RATIO S RESPECTEREN Aandeel fondsenwerving Het aandeel van fondsenwerving. De verhouding van de uitgaven voor fondsenwerving ten opzichte van alle ontvangen schenkingen was in 2018 iets hoger dan de vorige jaren. We ontvingen in 2018 namelijk minder schenkingen voor humanitaire hulp en van legaten, twee conjuncturele factoren waar onze organisatie geen vat op heeft. 28,9% 34,1% 33,6% 27,0% 35,6% 32,1% De administratieve kosten. Het aandeel van de totale uitgaven aan administratieve kosten in verhouding tot de totale uitgaven van de organisatie beantwoordde in 2018 volledig aan onze verwachtingen GEMIDDELD OVER DE AFGELOPEN DRIE JAAR De investeringsgraad in onze programma s. De verhouding van de investeringen in onze programma s (humanitaire hulp, ontwikkelingswerk, beleidsbeïnvloeding en sensibiliseringscampagnes) ten opzichte van onze totale uitgaven was positief. In 2018 hebben we 4,6 miljoen meer in onze programma s geïnvesteerd dan in Aandeel administratieve kosten 11% 9% 8% 11% 10% 10% GEMIDDELD OVER DE AFGELOPEN DRIE JAAR INVESTERINGEN IN ONZE PROGRAMMA S AANDEEL VAN INVESTERINGEN IN ONZE PROGRAMMA S 16,6 MLN. 21,2 MLN. 20,8 MLN. 17,4 MLN. 22,0 MLN. 79% 81% 81% 76% 77% 77% GEMIDDELD OVER DE AFGELOPEN DRIE JAAR 43

46 FINANCIËLE RESULTATEN INVESTERINGEN IN ONZE PROGRAMMA S UITGAVEN IN PROGRAMMA S PER REGIO Oxfam-Solidariteit ondersteunt structurele ontwikkelings-programma s die lokale partners en gemeenschappen duurzaam versterken. Bij natuurrampen of andere humanitaire crisissen, schieten we snel in actie om vitale hulpverlening te bieden. AZIË 13% MIDDEN-OOSTEN EN MAGHREB 16% Dankzij de vele giften van het Belgische publiek en de overheidssubsidies, hebben we een aantal grote internationale humanitaire hulpprojecten kunnen ondersteunen: INTERNATIONAAL 11% 1,3 miljoen: Honger en droogte in Nigeria 1,1 miljoen: Voedselhulp aan Sudanese vluchtelingen in Oeganda 1,0 miljoen: Honger en droogte in Niger 0,8 miljoen: Eerste hulp in Kasai, Democratische Republiek Congo 0,7 miljoen: Bestaansmiddelen voor de bevolking in de Westelijke Jordaanoever, Palestina 0,5 miljoen: Voedselhulp, Noord-Mali 0,4 miljoen: Lokale landbouwproductie, Westelijke Sahara. AFRIKA 44% BELGIË 12% CENTRAAL AMERIKA EN DE CARAÏBEN 4% We doen uiteraard veel meer dan tussenkomen bij humanitaire crisissen. Onze meerjarige ontwikkelingsprogramma s zijn gericht op duurzame oplossingen: 0,8 miljoen: Steun voor boerinnen in Mozambique 0,7 miljoen: Steun voor landbouwers in de Democratische Republiek Congo 0,5 miljoen: Verbetering van het bestuur van de openbare diensten in Tanzania 0,5 miljoen: Steun voor landbouwers in Mali 0,5 miljoen: Verbetering van de sociale bescherming in Cambodja 0,4 miljoen: Sensibilisering van het Belgische publiek voor de uitdagingen in de internationale solidariteit 0,4 miljoen: Steun voor boerinnen in de melksector in Burkina Faso 0,4 miljoen: Steun voor landbouwers in Nicaragua FINANCIËLE VOORUITZICHTEN Net zoals in de vorige decennia behoudt Oxfam- Solidariteit een sterke financiële positie. De onvoorwaardelijke steun van het Belgische publiek blijft de sleutel tot het succes van de organisatie en draagt bij tot onze onafhankelijkheid. Op middellange termijn merken we eveneens een toename in de subsidies van nationale en internationale institutionele donoren. Dat wijst op hun blijvend vertrouwen in onze organisatie en op de erkenning van de knowhow van Oxfam-Solidariteit. We hebben gezonde financiële vooruitzichten. Om die te behouden, moeten we soepel, veerkrachtig en efficiënt blijven. Op die manier kunnen we ook in de toekomst sociale rechtvaardigheid ondersteunen en ongelijkheid bestrijden. We gaan vol vertrouwen de toekomst tegemoet en danken onze schenkers voor hun aanhoudende steun en vrijgevigheid. ^ 44

47 FINANCIËLE RESULTATEN STAND VAN DE RESULTATEN INKOMSTEN Schenkingen Legaten Subsidies Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp (DGD) Europese unie Andere Belgische openbare instanties Autres subsidies Andere operationele inkomsten Winkelverkoop Financiële producten Uitzonderlijke producten Andere inkomsten Totaal inkomsten Uitgaven Programma s en projecten Ontwikkelingsprogramma s en politieke beleidsbeïnvloeding Informatie- en vormingcampagnes Totaal uitgaven voor programma s en projecten Kosten fondsenwerving Administratieve kosten Kosten met betrekking tot de tweedehandswinkels Totaal uitgaven Netto jaarresultaat Activa Vaste activa Oprichtingskosten en immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Vorderingen op meer dan één jaar Vorderingen op ten hoogste één jaar Geldbeleggingen en liquide middelen Overlopende rekeningen Totaal van de vlottende activa Totaal van de activa Passiva Eigen vermogen Beginvermogen Bestemde fondsen Overgedragen resultaat Kapitaalsubsidies Totaal eigen vermogen Voorzieningen Voorzieningen voor risico s en kosten Totaal voorzieningen Schulden Schulden op meer dan één jaar Schulden op ten hoogste één jaar Handelsschulden Schulden m.b.t. belastingen, bezoldigingen en sociale lasten Diverse schulden Overlopende rekeningen Totaal van de schulden Totaal van de passiva Dit financieel rapport is een overzicht van de volledige jaarrekeningen van de organisatie. Exemplaren van het Jaarverslag en van het verslag van de accountant kunnen aangevraagd worden bij de Operationeel directeur of op onze site 45

48 TOEKOMST 46 Tineke Dhaese/Oxfam

49 TOEKOMST OXFAM-SOLIDARITEIT BEREIDT ZICH VOOR De wereld verandert in een razend tempo. Om ook in de toekomst relevant te blijven en onze missie te vervullen, moet onze organisatie zich aanpassen en inspelen op nieuwe trends en uitdagingen. Volgens de Eurobarometer van november 2018 ligt de Belg het meest wakker van migratie, de klimaatcrisis en de dalende koopkracht. Niet toevallig de thema s waarvoor mensen in 2018 zo massaal op straat kwamen: vóór en tegen het Marrakeshpact, de gele hesjes en de recordopkomst voor de klimaatbetogingen. Met campagnes voor een eerlijker belastingsysteem, doortastende klimaatregels en een menselijk migratiebeleid snijdt Oxfam-Solidariteit de thema s aan waar de Belg van wakker ligt. ONGELIJKHEID NEEMT TOE De extreme ongelijkheid stijgt verder: het vermogen van miljardairs wereldwijd nam in 2018 toe met 12%, ofwel 2,5 miljard dollar per dag. Het vermogen van de 3,8 miljard mensen die de armste helft van de wereldbevolking uitmaken, nam in diezelfde periode met 11% af. Zo n 450 miljard euro overheidsgeld gaat jaarlijks verloren door belastingontwijking van multinationals. Tegelijkertijd worden publieke diensten in veel landen zwaar ondergefinancieerd of geprivatiseerd. Elke dag gaan 262 miljoen kinderen niet naar school en sterven er mensen omdat ze geen toegang hebben tot betaalbare gezondheidszorg. Dat is niet alleen een probleem in ver-weg-landen: binnen de EU ervaart 1 op 4 burgers armoede of sociale uitsluiting. Het huidige systeem houdt deze ongelijkheid in de hand. Ongelijkheid is geen toeval maar het resultaat van politieke beslissingen. Vooral vrouwen en meisjes dragen daar de gevolgen van. Op die beslissingen moeten we blijven wegen. DE KLIMAATCRISIS MAAKT SLACHTOFFERS Nooit eerder was de hoeveelheid broeikasgassen in onze atmosfeer zo hoog. En van de Belgische beleidsmakers zien we te weinig daadkracht. Ons land telt vier ministers van Leefmilieu... die niet samenwerken. Sinds 2014 stijgt onze uitstoot opnieuw. We hebben geen klimaatplan voor de periode De politieke wil ontbreekt om de grens van 1,5 C te halen en te behouden, terwijl arme landen aan de andere kant van de wereld de gevolgen van de klimaatcrisis al volop ondergaan. Oxfam zal daarom een actieve rol blijven nemen binnen de klimaatbeweging. 47

50 KRIMPENDE BUDGETTEN Tezelfdertijd blijft het federale budget voor ontwikkelingssamenwerking krimpen. Volgens het OESO zal dat blijven dalen van 0,42% van het Bruto Binnenlands Product in 2015 tot 0,38 % in De uittredende regering stelde de meerwaarde van officiële ontwikkelingshulp in vraag en legt veel meer de nadruk op private investeringen. We zullen verder worden uitgedaagd om samen te werken met niet-traditionele actoren in de ontwikkelingssamenwerking, zoals privébedrijven. Hoe kunnen we in die context garanderen dat de mensen en groepen waarmee we werken in de landen waar we actief zijn inspraak blijven hebben bij het opzetten en uitvoeren van de programma s die hun aanbelangen? Ongelijkheid is het resultaat van politieke beslissingen. DE INTERNATIONALE OPMARS VAN BURGERINITIATIEVEN Gaande van de bewegingen binnen de Arabische Lente tot de Belgische klimaatbrossers komen overal ter wereld spontaan burgercollectieven tot stand rond de grote uitdagingen van onze tijd. Deze nieuwe vormen van burgerprotest stellen het traditionele middenveld voor grote vragen. Het zijn spontane acties die soms in schril contrast staan met onze minder wendbare en geïnstitutionaliseerde manier van werken. Hoe kunnen traditionele ngo s deze spontane acties het beste ondersteunen zonder hun eigenheid in het gedrang te brengen? BEWEGINGSRUIMTE WORDT INGEPERKT Tegelijkertijd krijgen bewegingen die opkomen voor mensenrechten het zwaar te verduren, ook in Europa. Tussen juni 2016 en september 2017 namen 72 landen een wetgeving aan die de vrijheid van meningsuiting van activisten beknot. De migratieakkoorden met regimes die zelf de mensenrechten niet respecteren staan in ruw contrast met onze verplichtingen ten aanzien van het internationaal recht. Een Oxfam-rapport onthulde in 2018 dat in het Italiaanse stadje Ventimiglia kinderen van amper 12 jaar werden mishandeld en gevangen gehouden. In België moesten in november 12 mensen die onderdak hadden geboden aan migranten voor de correctionele rechtbank van Brussel verschijnen op verdenking van mensensmokkel. We moeten de democratische ruimte blijven verdedigen om voor een duurzame toekomst te strijden. VOORBEREID OP DE TOEKOMST Om een antwoord te bieden op deze en andere vragen, besloot Oxfam-Solidariteit in 2018 een nieuw strategisch plan voor de periode uit te werken. Steunend op haar visie en missie zal Oxfam-Solidariteit in de loop van 2019 duidelijker bepalen welke rol we als organisatie willen opnemen, zowel ten opzichte van de confederatie als tegenover de Belgische bevolking. Deze oefening loopt parallel met een gelijkaardige oefening op het niveau van Oxfam International die een nieuw strategisch plan voor de periode moet opleveren voor de hele Oxfam-confederatie. Het is onze ambitie om van Oxfam-Solidariteit een speler te maken die ook in de toekomst relevant blijft door soepel in te spelen op de maatschappelijke en economische trends. Alleen op die manier blijven we onze missie waarmaken om ongelijkheid te bestrijden en armoede uit de wereld te helpen. ^ 48

51 Colofon Oxfam-Solidariteit Vier-Windenstraat Brussel België (02) Verantwoordelijke uitgever: Eva Smets Redactie & eindredactie: Mark Anthierens, Bert Dhondt, Sotiris Gassialis, Thomas Maertens, Eva Smets, Leen Speetjens, Lieve Van den Bulck Vertalingen: Mark Anthierens, Sotiris Gassialis, Julie Fueyo, Thomas Maertens Coördinatie: Mark Anthierens Fotografie: Tineke D haese Lay-out: Comm sa, Luc Roels Druk: Brailleliga Kieran Doherty/ Oxfam 49

52 Tineke D haese/oxfam