DTe, drs. I.R. Verdonkschot (DTe kenmerk: (onderzoek groothandelsmarkt) en (flexibiliteitstudie)
|
|
- Adriana de Backer
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 4><BOL5><BOL6> <BOL1><BOL2><BOL3><BOL4><BOL5><BOL6> Notitie Per Aan DTe, drs. I.R. Verdonkschot (DTe kenmerk: (onderzoek groothandelsmarkt) en (flexibiliteitstudie) Van drs. A.T. Sypkens Smit Onderwerp Gas, DTe-consultatie werking groothandelsmarkt Inleiding Naar aanleiding van de consultatie van de DTe over marktwerking in de groothandelsmarkt en de markt voor flexibel gas geeft EnergieNed onderstaand haar reactie. De reactie bestaat uit: algemene reactie EnergieNed; gecombineerde reactie sectie Handel en Verkoop en sectie Productie. De algemene reactie van EnergieNed is de door het bestuur van EnergieNed opgestelde visie op de ontwikkeling van de marktwerking op de gasmarkt en de gezamenlijk gedragen aanpak daarvan. Algemene reactie EnergieNed, visie en doelen EnergieNed streeft naar een adequaat functionerende geliberaliseerde gasmarkt. Zo acht EnergieNed het van belang Nederland te ontwikkelen als handels-, opslag- en transportknooppunt als onderdeel van een goed functionerende vrije NW-Europese gasmarkt. Gestreefd wordt naar een gasinfrastructuur in Nederland die genoemde ontwikkeling ondersteunt en bijdraagt aan een ruim aanbod van gas (commodity en flexibiliteit) op de Nederlandse gasmarkt, uit diverse bronnen en aangeboden door diverse partijen. De energiebedrijven hebben baat bij een transparante gasmarkt en gasinfrastructuur en een voorspelbaar pad naar de toekomst op basis waarvan portfolio- en investeringsbeslissingen zijn te nemen. Voor de lange termijn wordt het van belang geacht Nederland te ontwikkelen tot een gasknooppunt voor NW-Europa, omdat dit bijdraagt aan de voorzieningszekerheid maar ook aan de marktwerking op Nederlandse gasmarkt. Daarbij past een hierop toegesneden infrastructuur en ruime gashandel- en im/exportmogelijkheden. Daarom is het van belang: huidige capaciteitsknelpunten op te lossen, de interconnectiecapaciteit uit te breiden en deze internationaal zo af te stemmen dat er één samenhangend systeem van infrastructuur, faciliteiten en diensten ontstaat voor de regio Zeebrugge, Nederland, Emden, met, afhankelijk van concrete behoeften en mogelijkheden, overige internationale verbindingen; de gasbeurs en overige faciliteiten voor gashandel (TTF, bulletinboards, financiële faciliteiten) verder te ontwikkelen; tariefsystemen en spelregels voor het contracteren c.q. het benutten van april 2005
2 transportfaciliteiten zo in elkaar te steken dat deze rekening houden met lange termijn gascontracten maar ook met overige toekomstige gasstromen; basisvoorwaarden voor het kunnen doen van investeringen te vervullen (stabiel meerjaren reguleringskader, beleid DTe/EZ, stabiele spelregels); basisvoorwaarden en spelregels te scheppen die handelspartijen in staat stellen een portfoliobeleid te voeren (o.a. vereenvoudiging regels, ontwikkeling handel op TTF). Terzijde wordt opgemerkt dat de overheid en de regulator kunnen bijdragen aan de bovenstaande koers waarbij met name gewezen wordt op de internationale afstemming van beleid en regelgeving. Ook wordt opgemerkt wordt dat, zoals mede uit de bijgaande reactie van de sectie Handel en Verkoop en de sectie Productie op de DTe-consultatie blijkt, behoefte bestaat aan concrete stappen om de marktwerking te verbeteren. De visie van EnergieNed geeft hiervoor een aanpak. EnergieNed acht het van belang dat bij de uitwerking rekening wordt gehouden met de inbreng van genoemde secties. Hoe marktwerking op de Nederlandse gasmarkt te realiseren? Concrete stappen kunnen en dienen gezet te worden en veel daarvan liggen op de weg van GTS/TSO. De onderstaande punten geven daarbij de richting aan: voortgang uitbreiding infrastructuur en interconnectie (van Hubs); het opstellen van meerjaren capaciteitsplannen (prognoses en planning t.a.v. nationale en internationale transportverbindingen, kwaliteitsconversie, relevante aspecten); het ontwikkelen van overleg tussen de TSO met die van de ons omringende landen (fysieke verbindingen, afstemming regels en voorwaarden, ontwikkeling beurzen); het bij de taakuitoefening benutten van de mogelijkheden van de markt en marktmechanismen (kopen op beurzen, tenders, prijsprikkels); het ontwikkelen van faciliteiten t.b.v. de handel (o.a. makelaarsrol swaps en/of bulletinboard voor swaps); het ontwikkelen van een lange termijn visie m.b.t. tariefsystemen en het contracteren van transport; het zorg dragen voor informatie en uitleg over de TSO-taken en methoden; het bijdragen aan transparantie; het bieden van maatwerk voor bijzondere situaties en inspelen op bijzondere mogelijkheden marktspelers, o.a. in de elektriciteitsmarkt. GTS en de marktpartijen spreken over de praktische invulling van voorstellen, o.a. over de ontwikkeling van de TTF, een day-ahead en intra-day spotmarkt, de lange termijn gasmarkt, een TTF-forward faciliteit, de kwaliteitsconversie en zaken met betrekking tot het balanceringsregime. Bij het overleg hierover is de sectie Handel &Verkoop van EnergieNed betrokken. Pagina 2/ april 2005
3 Bij de beantwoording van de door DTe gestelde vragen wordt onderstaand op een aantal initiatieven nader ingegaan. EnergieNed acht het van belang de Nederlandse ontwikkelingen in de context te plaatsen van de internationale dimensies. Daar hoort bij dat de Nederlandse gasmarkt nauw verbonden wordt met de hubs in de ons omringende landen én dat de op die buitenlandse markten voldaan wordt aan de eisen van marktwerking die ook voor de Nederlandse markt gesteld worden. Eerst dan is er een lange termijn perspectief op gezonde marktwerking in de gasmarkt. Ontwikkelingskader uitbreidingen infrastructuur en interconnectie (open season of conform TenneT-model?) Een belangrijk punt van aandacht vormt het ontwikkelingskader voor uitbreidingen van de infrastructuur en interconnectiecapaciteit. De discussie wordt ook wel aangeduid als Open season model versus TenneT model. Als uitwerking van het huidige wettelijke kader hanteert GTS momenteel het Open season model bij de planning van uitbreidingen van transportcapaciteit. Veel marktpartijen, vooral zij die ervaring hebben met de wijze waarop TenneT capaciteitsuitbreidingen ontwikkelt, spreken voor de gasmarkt een voorkeur uit voor een TenneT-achtige benadering. Een TenneT-achtige benadering is bijvoorbeeld een planning van transportcapaciteit op basis van prognoses van lange termijn marktbehoeften waarbij reserves worden ingebouwd om de toekomstige kans op nee-verkopen te verkleinen. In samenhang met deze discussie wordt geconstateerd dat het huidige First Come First Serve principe op enig moment de ruimte voor het reserveren van capaciteit voor korte termijn contracten kan verkrappen als gevolg van capaciteitsreserveringen van lange termijn contracten. Ook de wijze waarop internationale verbindingen tot stand komen en de toegang tot buitenlandse markten is in deze discussie van belang. EnergieNed vindt dat de TSO de taak heeft te zorgen voor voldoende transportcapaciteit in Nederland om in huidige en toekomstige transport behoeften te voorzien en dat bij de uitwerking hiervan een niet-rigide systeem hoort waarmee, ook door GTS, in de praktijk te werken valt. Met het bovenstaande als leidraad heeft GTS de marktpartijen toegezegd de huidige werkwijze ( open season ) nader toe te lichten en de bereidheid getoond de discussie voort te zetten. Vraag 3 : Moeten er beleidsm aatregelen kom en en w elke om GOS handel naar TTF te brengen? EnergieNed is van oordeel dat bij de ontwikkeling van de Nederlandse gasmarkt als leidend principe genomen moet worden dat TTF zich kan ontwikkelen als dé centrale Pagina 3/ april 2005
4 handelsplaats waar transacties plaatsvinden. Verschillende soorten maatregelen zijn te bedenken om de handel op TTF te bevorderen. Invoering van dergelijke maatregelen - welke dat ook mogen zijn - vergt dat allereerst de (internationale) consequenties helder in kaart gebracht zijn (o.a. mogelijke arbitrage effecten tussen markten) en dat er, samenhangend met die maatregelen, werkbare administratieve processen en spelregels zijn ontwikkeld. In het licht van het bovenstaand beschreven doel heeft GTS zich bereid verklaard, als studie, 2 alternatieve modellen uit te werken die mogelijk kunnen bijdragen aan het bevorderen van de handel op TTF, te weten: A. al het gas wordt op TTF verhandeld; B. levering op GOS met de mogelijkheid van toevoegingen van additionele volumina gas via TTF, zodat een portfolio voor de shipper ontstaat waarmee deze in de praktijk op TTF kan handelen. Bekend is dat vrijwel alle marktpartijen voorkeur hebben voor model A als eindmodel en dat Gasunie Trade & Supply (verder GuT&S) ten aanzien van model A ernstige complicaties voorziet waarvoor Gut&S geen vooralsnog oplossingen ziet. EnergieNed hecht aan uitvoering van genoemde GTS studie en wacht de uitkomsten daarvan af alvorens verdere standpunten in te nemen over de te nemen maatregelen. Vraag 4 : Moeten er beleidsm aatregelen kom en en w elke om de allocaties te verbeteren? Onbalans-allocatie De huidige onbalans-allocatie methodiek kan verbeterd worden. In de eerste plaats bepleiten de marktpartijen het afrekenen per GOS een jaar uit te stellen (voortzetting van het leerjaar). Voorts ondersteunt EnergieNed de richting waarop GTS de onbalansproblematiek wil aanpakken, met als aspecten: de inkoop van gas voor onbalans op een onbalansmarkt (conform het Engelse systeem); aanpassing van het boetesysteem naar een kostengeoriënteerd systeem (met spotgas-indicatoren als leidraad) Marktpartijen hebben behoefte aan een goede informatievoorziening (met o.a. gegevens van regionale netbeheerders) om zich te kunnen houden aan vereisten m.b.t. de balancering. EnergieNed is van oordeel dat de regels voor balancering en de daarvoor beschikbare faciliteiten (informatie) met elkaar in evenwicht moeten zijn om het systeem te kunnen laten functioneren. Voorts is EnergieNed van oordeel dat als voor het balanceren informatie nodig is, adequaat geregeld moet zijn wie die informatie wanneer moet leveren, wat de sanctie is op het niet nakomen daarvan, en wie de kosten moet dragen van het aanleveren Pagina 4/ april 2005
5 van de informatie. De huidige praktijk wijst uit dat aan de genoemde voorwaarden nog niet (volledig) is voldaan. Conversie-capaciteit Kwaliteitsconversie 2006: in de markt leven veel vragen over de kwaliteitsconversie. Bekend is inmiddels geworden dat GTS bereid is de komende jaren totdat de BBL in werking treedt de regeling voort te zetten die GTS ook voor 2005 heeft toegepast om zo knelpunten op te lossen. Kwaliteitsconversie na 2007: voor de langere termijn heeft GTS zich bereid verklaard nadere voorstellen te ontwikkelen voor de periode na Voorzien wordt dat er na 2007 in praktische zin geen capaciteitsknelpunt meer zal bestaan ten aanzien van de kwaliteitsconversie; dit neemt niet weg dat er fysiek wel een begrenzing bestaat. De genoemde GTS voorstellen zullen gebaseerd zijn op de leidraden dat GTS de taak heeft in redelijkheid zorg dragen voor voldoende capaciteit en dat handelspartijen in staat gesteld worden hun portfolio te beheersen c.q. hun posities moeten kunnen waar maken (handelspartijen moeten voldoende zekerheid kunnen krijgen en niet geconfronteerd worden met verrassingen van niet-beschikbaarheid). Bij de uitwerking van de voorstellen geldt het uitgangspunt dat marktpartijen bij zullen dragen in de kosten van conversie (met voor handelspartijen hanteerbare tarieven en voorwaarden). EnergieNed wacht genoemde voorstellen met belangstelling af, en gaat ervan uit dat deze voortvarend worden ontwikkeld. De verschillende voorstellen en onderzoeken worden door EnergieNed nadrukkelijk gezien als stappen om de binnen de branche breed gedragen doelen te realiseren. Pagina 5/ april 2005
6 Reactie sectie Handel & Verkoop en sectie Productie Vooraf Onderstaande reactie geeft het standpunt van de meerderheid van de sectie Handel & Verkoop en sectie Productie weer. Individuele partijen kunnen op onderdelen een (beperkt) andere zienswijze hebben. Deze partijen hebben aangegeven daarover een separate reactie aan de DTe te sturen. Reactie Frontier studie Research into Flexibility Services De sectie Handel & Verkoop is van mening dat Gasunie Trade & Supply (verder GuT&S) een zeer belangrijke speler is op de markt voor flexibel L-gas. Voor de markt voor flexibel H-gas constateert Handel & Verkoop dat er meerdere aanbieders zijn. Reactie rapport Onderzoek marktwerking groothandelsmarkt Vraag 1 : beoordeling analyse m arktstructuur (blz ) Indicator 1. Marktplaatsen GOS (binnenlands) is geen volwaardige marktplaats, maar met name een leveringsplaats aan afnemers. Het OV GOS is een scheiding tussen landelijke levering/transport en regionale verkoop/distributie en biedt in zeer beperkt handelsmogelijkheden. Indicator 2 Aantal marktspelers Er zijn voldoende marktspelers in de marktsegmenten: - H-cal upstream (producenten), - H-cal midstream (b.v. op TTF), - H-cal downstream (leveranciers) en - L-cal downstream (leveranciers). Een hoge concentratiegraad geldt met name voor L-cal up-/midstream. Dit wordt mede veroorzaakt doordat niet alle partijen die beschikking hebben over L-cal gas dit gas aanbieden op de Nederlandse wholesale markt. Indicator 3 Juridische en feitelijke toegangsprocedures De DTe analyse is zondermeer afdoende. Indicator 4 Non-discriminatie De analyse is juist. Partijen die nominerend leveren (d.w.z. dat de onbalans bepaald wordt als verschil in transport tussen vooraf aangegeven (genomineerd) en werkelijk ontvangen/geleverd gas) maken allen op identieke wijze gebruik van transport en systeemdiensten. Er is één partij (GuT&S) die op ruime schaal balancerende leveringen aanbiedt. Bij balancerende leveringen verzorgt de aanbieder dat er bij de Pagina 6/ april 2005
7 afnemende partij geen onbalans zal ontstaan. In het kader van leverings- én transportzekerheid is balancering een vereiste van GTS. De dienst balancerende levering heeft bij veel marktpartijen in Nederland nadrukkelijk de voorkeur, gezien hun alternatieven. Onduidelijk is of andere partijen onder dezelfde voorwaarden en condities als GuT&S, balancerende leveringen kunnen verzorgen. Ten aanzien van de situatie dat GTS geconfronteerd wordt met onbalans wordt ervoor gepleit dat GTS alsdan gas inkoopt op een gasspotmarkt. Indicator 5 Ontbundeling De analyse van DTe is principieel correct echter - in dezen - weinig constructief. Zolang het eigendom van de transportinfrastructuur nog bij de BV Nederlandse Gasunie ligt, is er geen sprake van economische unbundling. Per 1 juli 2005 zal dit echter wijzigen, waarna de overheid eigenaar is van de infrastructuur. In het kader van de I&I wet vallen de TSO-taken zondermeer al onder overheidstoezicht. Het feit dat de Nederlandse Staat ook een belang heeft in GuT&S staat los van de uitvoering van toezicht op de TSO taken, immers de overheid is ook eigenaar van DTe. Indicator 6 Transparantie De dienst kwaliteitsconversie wordt als onvoldoende transparant ervaren; met name bestaat behoefte aan een eenduidige toekomstvisie omtrent de beschikbare capaciteit en verrekeningsmethodiek waardoor marktpartijen in staat zijn zowel lange termijn contracten met een conversie-element af te sluiten als te vertrouwen op restcapaciteiten voor korte termijn handel. Er bestaat bij marktpartijen behoefte aan verdergaande transparantie op het gebied van flexdiensten. Indicator 7 Capaciteit Er is voldoende fysieke gas-commodity, echter gascapaciteit (en met name in de vorm van L-cal flexibiliteit) wordt door veel marktpartijen ervaren als een knelpunt. Dit heeft onder andere te maken met het gegeven dat niet alle partijen die beschikking hebben over flexibiliteit dit aanbieden op de NL wholesale markt, hetgeen de keus voor de vragende partijen beperkt. De opmerking van de DTe dat er momenteel geen fysieke schaarste in transportcapaciteit is, maar er wel noodzaak is tot investering roept het gevoel van een inherente tegenstelling op. Zeker, omdat op diverse entrypunten de firm importcapaciteit voor langere tijd is uitverkocht. Kwaliteitsconversie is voor uitverkocht. GTS geeft aan dat dit tijdelijk is (met de inwerkingtreding van de BBL - verwacht per 1 jan zou er voldoende capaciteit zijn) en tot die tijd is GTS bereid om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen. Het is wenselijk dat deze uitspraken van GTS Pagina 7/ april 2005
8 geformaliseerd en gecommuniceerd worden, zodat partijen daar rekening mee kunnen houden. Indicator 8 Economisch efficiënte allocatieprocedures De analyse van DTe is correct. Punten van aandacht: Bij de verdeling van transportcapaciteit is het van belang dat er een balans is tussen korte en lange termijn capaciteitallocaties. In de toewijzing van assets die onder beheer van de TSO staan wordt door de meeste partijen (zolang op specifieke punten de vraag naar transportcapaciteit aanzienlijk groter is dan het aanbod van capaciteit) het veilingmechanisme voor korte termijn capaciteit als meest wenselijk voor economisch efficiënte marktwerking gezien. De allocatie van toegang tot het Nederlandse net is geheel afhankelijk van de contracten op de buitenlandse leidingen die aan het Nederlandse net gekoppeld zijn. Deze contracten hebben in het algemeen een langjarige looptijd. Het is derhalve van groot belang dat partijen met langjarige buitenlandse transportovereenkomsten ook langjarige zekerheid omtrent toegang en prijsstelling op de importverbindingen tot het Nederlandse net kunnen verkrijgen; analoog geldt dit voor de exportverbindingen. Indicator 9 Productdifferentiatie De analyse van DTe is te optimistisch. Genoemde producten kunnen pas gerealiseerd worden als er voldoende marktwerking mogelijk is. De behoefte aan flexibiliteit dient specifiek voor de Nederlandse L-cal-markt te worden beschouwd. Vraag 2 : beoordeling analyse m arktuitkom sten (blz ) Indicator 1 Verhandeld volume en aantal transacties De analyse van DTe is in grote lijnen correct. In aanvulling daarop geldt dat het GOS zeer beperkt / geen handelsplaats is en derhalve ook niet als zodanig dient te worden beschouwd. TTF ontwikkelt zich positief voor de H-cal markt. Mede vanwege de huidige onbalans-allocatie-methodiek, gebrek aan transparantie van kwaliteitsconversie (capaciteit / prijsstructuur / boeking) en importrestricties is het TTF momenteel niet aantrekkelijk voor de L-cal markt. Indicator 2 Volatiliteit De DTe analyse suggereert een omgekeerd evenredige koppeling tussen volatiliteit en liquiditeit. Toename van volatiliteit hoeft geen negatief effect voor de marktwerking te hebben. Een lage liquiditeit kan een hoge volatiliteit tot gevolg hebben; een Pagina 8/ april 2005
9 hoge volatiliteit hoeft niet te wijzen op een lage liquiditeit. Indicator 3 Spreiding tussen aanbod- en vraagprijzen DTe suggereert dat de spreiding in de prijzen op TTF laag is, omdat de volatiliteit laag is. Deze analyse is principieel onjuist, niet relevant en ook niet geschikt als nulmeting voor toekomstige monitoring. Indicator 4 Arbitrage mogelijkheden Arbitrage tussen GOS en andere marktplaatsen is niet van toepassing aangezien het GOS als leveringspunt fungeert en niet als handelsplaats. Arbitrage tussen TTF en andere markten worden beperkt benut, mede vanwege de beperking in de fysiek koppeling tussen deze markten. Vraag 3 : Moeten er beleidsm aatregelen kom en en w elke om GOS handel naar TTF te brengen? De letterlijke vraagstelling is enigszins onduidelijk in het document weergegeven. De sleutelfactoren uit vraag 3 lijken te verwijzen naar alinea 125 of 134. Telefonisch contact met Lars Groenhuijse gaf aan dat alinea 139 ad a. bedoeld is voor discussie! Het GOS als leveringspunt voor met name L-cal leveringen met een hoog flexgehalte tussen GuT&S en de diverse downstreamleveranciers komt voort uit contracten die wederzijdse partijen in een specifieke marktwerking zijn overeengekomen. Het is principieel niet aan DTe op deze bestaande marktcontracten invloed te willen uitoefenen. Het GOS als leveringspunt in de oude markt werkt technisch en administratief goed in de relatie tussen BV Nederlandse Gasunie en de energieleverings/distributiebedrijven. Met de liberalisering van de gasmarkt is de regionale scheiding tussen de energieleveringsbedrijven komen te vervallen. Het GOS als scheidingspunt is dan niet meer effectief en wordt zelfs als marktremmend ervaren. Vanuit leveringsbedrijven (dus exclusief GuT&S; zie ook pagina 4 t.a.v. de positie van partijen m.b.t. TTF) wordt de wens geuit het TTF als scheidingspunt tussen GuT&S en leveranciers aan klanten te gaan benutten, zodat er meer handelsactiviteiten kunnen ontstaan. Wel dienen dan gelijktijdig de administratieve en meetsystemen adequaat geregeld te zijn. Vraag 4 : Moeten er beleidsm aatregelen kom en en w elke om de allocaties te verbeteren? De letterlijke vraagstelling is enigszins onduidelijk in het document weergegeven. Telefonisch contact met DTe gaf aan dat de sleutelfactoren uit vraag 4 verwijzen naar alinea 139 ad b. De huidige onbalans-allocatie methodiek (met name de actualiteit van de Pagina 9/ april 2005
10 verstrekte informatie) is niet geschikt voor marktwerking (in met name het retailsegment). Shippers moeten instrumenten krijgen om de onbalans-boetes te voorkomen of te beheersen. Aan de volgende maatregelen kan gedacht worden: o de onbalans/tolerantiegrenzen van GTS verruimen; o de mogelijkheid introduceren dat shippers hun onbalans via een onbalansmarkt kunnen vereffenen en/of verhandelen; o de hoogte van de boete voor onbalans in overeenstemming brengen met de werkelijke kosten van het herstellen van onbalans. Nader onderzocht dient te worden wat de juiste indicatoren zijn voor een onbalansprijs; o naar real-time inzicht in de balanspositie i.p.v. na ca. 1,5 maand; o het hanteren van een evenwichtige kostenverdeling die netbeheerders prikkelt op tijd de juiste informatie te geven en die gebruikers van het net prikkelt onbalans te voorkomen. Daarbij dienen de gebruikers van het net de netbeheerders te kunnen aanspreken op kosten van onbalans indien die veroorzaakt worden door gebreken in de informatievoorziening waarvoor de netbeheerder verantwoordelijk is; o het aanbieden van een flexibiliteitdienst door de TSO. Bij entry-transport-allocatie is het van belang dat er een balans is tussen korte en lange termijn capaciteitallocatie. De methodiek is nu gebaseerd op FCFS met UIOLI voor niet gebruikte capaciteit. Voor de handel met een korte termijn karakter dient een veilingmechanisme hieraan toegevoegd te worden. De exit-transport-allocatie procedure dient vereenvoudigd te worden. Hierbij kan gedacht worden aan: o voortzetten leerjaar; o het aantal GOS sen waarop genomineerd dient te worden drastisch te reduceren; o onderscheid maken tussen lange termijn capaciteit en restcapaciteit voor handelsdoeleinden. In het kader van leveringszekerheid voor profielklanten en gegarandeerde transportcapaciteit voor andere aansluitingen dient het op eenvoudige wijze mogelijk te zijn exitcapaciteit te reserveren zonder dat de klant daarbij risico s loopt indien de keuze tussen concurrerende shippers in een laat stadium genomen wordt. De allocatie van conversie-capaciteit moet veel transparanter en mag niet marktremmend werken. Buiten de scoop van deze consultatie om willen wij nu alvast opmerken dat het proces van het opstellen van voorwaarden ex. artikel 12.a en 12.b van de Gaswet niet bevorderlijk is voor meer marktwerking in de gasmarkt. Pagina 10/ april 2005
Uw kenmerk : /2.B257 Ons kenmerk : VOEG/G/05/16/001 Onderwerp : Reactie onderzoek marktwerking Groothandelsmarkt gas Datum : 21 april 2005
Dienst Uitvoering en toezicht Energie T.a.v. drs. I.R. Verdonkschot Postbus 16326 2500BHDENHAAG Uw kenmerk : 101991/2.B257 Ons kenmerk : VOEG/G/05/16/001 Onderwerp : Reactie onderzoek marktwerking Groothandelsmarkt
Nadere informatieHieronder treft u antwoorden van XXX op de vragen in uw informatie- en consultatiedocument over de rol van de TSO gas in Nederland.
Dienst uitvoering en toezicht Energie Postbus 16326 2500 BH Den Haag Att : Martijn van Gemert, Petra de Groene, Paul Raats, Willem van der Wal Your ref./date: Our ref.: Geachte dame en heren, Transmission
Nadere informatieWat is het product noodvermogen? Hoe wordt er gecontracteerd?
Noodvermogen Noodvermogen Deze brochure geeft u uitgebreide informatie over de werking van noodvermogen binnen TenneT. Daarnaast geeft het een beeld aan (potentiele) leveranciers van noodvermogen over
Nadere informatieDen Haag, maart 2005
Den Haag, maart 2005 Team: Jaccomien van Beek Petra de Groene Lars Groenhuijse Met medewerking van: Fieke Rijkers Gijsbert Zwart Dienst uitvoering en toezicht Energie Pagina 2 van 68 INHOUDSOPGAVE 1 1.1
Nadere informatieBehandeld door Fieke Rijkers Doorkiesnum m er
Bestuurscentrum Strategie ENECO Holding N.V. World Port Center Wilhelm inakade 955 3072 AP Rotterdam Telefoon 010-457 5325 Fax 010-457 5865 Postbus 9150, 3007 AD Rotterdam Dienst uitvoering en toezicht
Nadere informatieBezoekadres Statenlaan LA 's-hertogenbosch 2500 BH Den Haag
Dienst uitvoering en toezicht Energie Postbus 16326 Bezoekadres Statenlaan 8 5223 LA 's-hertogenbosch 2500 BH Den Haag Postadres Postbus 689 5201 AR 's-hertogenbosch Telefoon 073 853 15 00 Fax 073 853
Nadere informatieWettelijke taken LNB van algemeen belang
Wettelijke taken LNB van algemeen belang Onderdeel van de voorwaarden als bedoeld in artikel 12b van de Gaswet Disclaimer: Deze bundel bevat de doorlopende tekst van een onderdeel van de voorwaarden als
Nadere informatieWettelijke taken LNB van algemeen belang. Onderdeel van de voorwaarden als bedoeld in artikel 12b van de Gaswet
Wettelijke taken LNB van algemeen belang Onderdeel van de voorwaarden als bedoeld in artikel 12b van de Gaswet Deze tekst is geconsolideerd tot en met de volgende besluiten: Nummer Onderwerp & Datum besluit
Nadere informatieRegulering & toezicht van infrastructuur op de Nederlandse energiemarkt
Regulering & toezicht van infrastructuur op de Nederlandse energiemarkt Mira Huussen Directie Toezicht energie Delft, 22 mei 2008 DTe houdt toezicht op de Nederlandse energiemarkt Missie en doelstelling:
Nadere informatieDatum : 17 juni 2010 Uw kenmerk : zaaknummer Onderwerp : Consultatie inzake herinrichting van de tarieven van het landelijk gastransport
Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit T.a.v. R.J. Spencer Postbus 16326 2500 BH Den Haag Datum : 17 juni 2010 Uw kenmerk : zaaknummer 103378 Onderwerp : Consultatie inzake herinrichting
Nadere informatieAchtergrond leveringszekerheid L-gas en wettelijke taak GTS met betrekking tot kwaliteitsconversie
Achtergrond leveringszekerheid L-gas en wettelijke taak GTS met betrekking tot kwaliteitsconversie Afdeling Network Configuration Rapport Achtergrond leveringszekerheid L-gas en wettelijke taak GTS met
Nadere informatieWettelijke taken LNB van algemeen belang. Onderdeel van de voorwaarden als bedoeld in artikel 12b van de Gaswet
Wettelijke taken LNB van algemeen belang Onderdeel van de voorwaarden als bedoeld in artikel 12b van de Gaswet Deze tekst is geconsolideerd tot en met de volgende besluiten: Nummer Onderwerp & Besluitnummer
Nadere informatieDe Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Gelet op artikel 12 van de Gaswet; Besluit: Artikel I
Regeling van de Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie van.., nr. WJZ., tot wijziging van de Regeling tariefstructuren en voorwaarden gas De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
Nadere informatieDirectie Toezicht Energie (DTe)
Directie Toezicht Energie (DTe) Aan EnergieNed, sectie Netbeheerders T.a.v. de heer ir. drs. J.J. Damsté Postbus 9042 6800 GD ARNHEM per post per fax Datum Uw kenmerk Ons kenmerk Bijlage(n) 2006-2854 102346/5.B829
Nadere informatiePieklevering Definitieve regeling 11 augustus 2004 Blad 1 van 7
Blad 1 van 7 Algemeen. Ingevolge het Besluit leveringszekerheid Gaswet van 13 april 2004 is GTS gehouden voorzieningen te treffen voor de pieklevering aan kleinverbruikers vanaf het moment waarop de gasmarkt
Nadere informatieToelichting op Wijziging Richtlijnen Gastransport
Den Haag, Dienst uitvoering en toezicht Energie pagina 1 van 29 ALGEMEEN 1. Inleiding 1. In januari 2004 heeft de Dienst uitvoering en toezicht Energie (hierna: DTe) het informatie- en consultatiedocument
Nadere informatieVersnelling van de ontwikkeling van TTF en de groothandelsmarkt voor gas
Versnelling van de ontwikkeling van TTF en de groothandelsmarkt voor gas NMa/DTe September 2007 Directie Toezicht Energie 1 / 50 Samenvatting Versnellen van de ontwikkeling van TTF en de werking van de
Nadere informatieWettelijke taken LNBTSBBZB van algemeen belang
Wettelijke taken LNBTSBBZB van algemeen belang INHOUDSOPGAVE 1 WERKINGSSFEER EN DEFINITIES 1.1 Werkingssfeer 1.2 Definities 2 LEVERINGSZEKERHEID 2.1 Pieklevering 2.2 Noodleverancier 2.3 Reservering van
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit,
STAATSCOURANT Nr. Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. 2047 17 december 2008 Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel
Nadere informatieGeachte heer De Maa, Nederlandse Mededingingsautoriteit T.a.v. de heer De Maa Postbus BH DEN HAAG. TenneT TSO B.V.
Utrechtseweg 310 Postbus 718 6800 AS Arnhem Telefoon 026 373 11 11 Fax 026 373 11 12 www.tennet.org Nederlandse Mededingingsautoriteit T.a.v. de heer De Maa Postbus 16326 2500 BH DEN HAAG Handelsregister
Nadere informatieFlexibiliteit: E.D.Mij en klanten doen het samen. 31 maart 2017 Jeffrey Bartels
Flexibiliteit: E.D.Mij en klanten doen het samen 31 maart 2017 Jeffrey Bartels Wie is E.D.Mij? Energie Data Maatschappij Heine Prins en Jeffrey Bartels kochten in 2013 activa Oprichting E.D.Mij B.V. Jong
Nadere informatieVersnelling van de ontwikkeling van TTF en de groothandelsmarkt voor gas
Advies groothandelsmarkt gas uitgave september 2007 Versnelling van de ontwikkeling van TTF en de groothandelsmarkt voor gas NMa/DTe September 2007 Directie Toezicht Energie 1 / 50 Samenvatting Versnellen
Nadere informatieMarkt voor Flexibiliteit
Markt voor Flexibiliteit Globale verkenning van kansen en uitdagingen Denktank Structurele veranderingen Energiemarkt, 9 April 2014 Frans Rooijers, Bettina Kampman, Sebastiaan Hers Agenda Terugblik en
Nadere informatieWettelijke taken LNBTSB van algemeen belang
Wettelijke taken LNBTSB van algemeen belang INHOUDSOPGAVE 1 WERKINGSSFEER EN DEFINITIES 1.1 Werkingssfeer 1.2 Definities 2 LEVERINGSZEKERHEID 2.1 Pieklevering 2.2 Noodleverancier 2.3 Reservering van exitcapaciteit
Nadere informatieOntwerp-Richtlijnen Gastransport 2005
Ontwerp-Richtlijnen Gastransport 2005 Den Haag, 2 april 2004 Dienst uitvoering en toezicht Energie INHOUD 1. BEGRIPSBEPALINGEN 3 2. BASISDIENSTEN GASTRANSPORT EN DE DAARMEE NOODZAKELIJK VERBONDEN DIENSTEN
Nadere informatieGAS VOOR MORGEN SLOTDOCUMENT REFLECTIES NAAR AANLEIDING VAN DE DISCUSSIES OVER HET ADVIES ALGEMENE ENERGIERAAD, MEI 2005
GAS VOOR MORGEN SLOTDOCUMENT REFLECTIES NAAR AANLEIDING VAN DE DISCUSSIES OVER HET ADVIES ALGEMENE ENERGIERAAD, MEI 2005 GAS VOOR MORGEN 2 DE ENERGIERAAD De Algemene Energieraad adviseert de regering en
Nadere informatieGraag maakt Essent gebruik van de mogelijkheid te reageren op uw informatie- en consultatiedocument Transmission System Operator Gas in Nederland.
o.v.v. projectnummer 101417 Postbus 16326 2500 BH Den Haag Datum 24 februari 2003 Transmission System Operator Gas Onderwerp Van Bas de Beijer Doorkiesnr. 0(026)8511102 bbeijer@essent.nl E-mail Bezoekadres
Nadere informatieLiquiditeitsrapport 2013. Groothandelsmarkten gas en elektriciteit
Liquiditeitsrapport 213 Groothandelsmarkten gas en elektriciteit Voorwoord Het liquiditeitsrapport 213 geeft een overzicht van de ontwikkeling in de liquiditeit op de groothandelsmarkten gas en elektriciteit
Nadere informatieVisie GTS Methodebesluit 2014 e.v.
Visie GTS Methodebesluit 2014 e.v. Sectorbrede KBG voor landelijke netbeheerders 24 augustus 2012 Efficiëntie GTS Nederlandse wet en regelgevend kader biedt alleen ruimte om een frontier shift vast te
Nadere informatieOp basis van het rapport van Niemann van 25 november 2016 en in de lijn met deze vraagstelling zijn wij tot de volgende overwegingen gekomen.
MEMO ONDERWERP Advies Gasunie Transport Services (GTS) 1 GTS is ten aanzien van kleinverbruikers gebonden aan regelgeving omtrent de leveringszekerheid van gas. Dergelijke regelgeving bestaat echter niet
Nadere informatiePagina 1/7. Netbeheer Nederland T.a.v. de heer L. Knegt Postbus LP S-GRAVENHAGE. Den Haag, 18 september 2013
Netbeheer Nederland T.a.v. de heer L. Knegt Postbus 90608 2509 LP S-GRAVENHAGE Den Haag, 18 september 2013 Aantal bijlage(n): 1 Uw kenmerk: BR-13-861 Ons kenmerk: 104417/9 Contactpersoon: R. de Rooij raymond.de.rooij@acm.nl
Nadere informatie1 Inleiding. 2 Wettelijke context BESLUIT. Nederlandse Mededingingsautoriteit
Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 82, eerste lid, jo. artikel 82, vierde lid, van de Gaswet. Nummer
Nadere informatieDomineren kosten infrastructuur de factuur van de toekomst? Martien Visser Lector Energietransitie Hanzehogeschool - Entrance
Domineren kosten infrastructuur de factuur van de toekomst? Martien Visser Lector Energietransitie Hanzehogeschool - Entrance Energie infrastructuur (deze lezing) Verband tussen benutting, kosten en marktprijzen
Nadere informatieInformatie- en consultatiedocument, Den Haag, januari 2004
Informatie- en consultatiedocument, Den Haag, januari 2004 Dienst uitvoering en toezicht Energie Pagina 1 van 55 101569 101569/4.O546 Team: Bas Froon Martijn van Gemert Petra de Groene Lars Groenhuijse
Nadere informatieInpassing van duurzame energie
Inpassing van duurzame energie TenneT Klantendag Erik van der Hoofd Arnhem, 4 maart 2014 doelstellingen en projecties In de transitie naar duurzame energie speelt duurzame elektriciteit een grote rol De
Nadere informatieCapaciteitsplan. ONS Netbeheer BV 30-11-2000
Capaciteitsplan ONS Netbeheer BV 2001 2007 30-11-2000 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Visie 3. Modellen 3.1. Model 1 Belasting, invoeden en uitwisselen in knooppunten bij verschillende transportscenario's
Nadere informatieEerste Kamer der Staten-Generaal Centraal Informatiepunt
Eerste Kamer der Staten-Generaal Centraal Informatiepunt Den Haag, 27 november 2000 Aan de leden en de plv. leden van de Vaste Commissie voor Economische Zaken HERZIENE VERSIE I.V.M. TOEVOEGEN STEMVERHOUDING
Nadere informatieZijn participanten die geregistreerd staan bij TSO-Auction automatisch participant voor Intraday?
Zijn participanten die geregistreerd staan bij TSO-Auction automatisch participant voor Intraday? Nee, als een partij wil deelnemen aan de intra day cross border capacity allocation, het Capaciteit Platform,
Nadere informatieUitdagingen van de energie transitie
Uitdagingen van de energie transitie Presentatie Congres Energy Next Dordrecht 10 december 2015 Remko Bos Directeur Energie ACM Vicepresident CEER 1 ACM als toezichthouder ACM bevordert kansen en keuzes
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2003 2004 29 372 Wijziging van de Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet ter uitvoering van richtlijn nr. 2003/54/EG, (PbEG L 176), verordening nr. 1228/2003
Nadere informatieVragen en antwoorden transportschaarste: Rechten en plichten van afnemers en netbeheerders
Vragen en antwoorden transportschaarste: Rechten en plichten van afnemers en netbeheerders Samenvatting Als gevolg van de transportschaarste in delen van het elektriciteitsnetwerk bestaat er veel onduidelijkheid
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 7740 9 mei 2011 Regeling van de Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie van 3 mei 2011, nr. WJZ / 11059422,
Nadere informatie1. NIEUWE PRODUCTEN EN DIENSTEN GTS 2008 DOORLOPEND NAAR 2009 (REF. KOSTENTABEL 1)
1. NIEUWE PRODUCTEN EN DIENSTEN GTS 2008 DOORLOPEND NAAR 2009 (REF. KOSTENTABEL 1) Dit onderdeel betreft activiteiten en investeringen met betrekking tot nieuwe producten en diensten die in 2008 zijn geïnitieerd.
Nadere informatiePagina 1/9. Besluit. 1 Inleiding. 2 Wettelijk kader
Ons kenmerk: ACM/DE/2013/206524 Zaaknummer: 13.0550.52 Besluit van de Autoriteit Consument en Markt op grond van artikel 12f, eerste lid, van de Gaswet inhoudende de vaststelling van de voorwaarden als
Nadere informatie(potentiele) knelpunten wet- en regelgeving op het gebied van waterstof voor GTS
(potentiele) knelpunten wet- en regelgeving op het gebied van waterstof voor GTS Seminar HyLaw/NEN, Ministerie I&W 9 november 2018 René van der Haar - GTS #2 Algemeen GTS is de landelijk netbeheerder gas
Nadere informatie2010 Energiekamer Nederlandse Mededingingsautoriteit februari 2011
2010 Energiekamer Nederlandse Mededingingsautoriteit Den Haag, februari 2011 februari 2011 Voorwoord De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) heeft een wettelijke taak om de groothandelsmarkten en
Nadere informatieBESLUIT. I. Juridisch kader. Dienst uitvoering en toezicht Energie
Dienst uitvoering en toezicht Energie BESLUIT Nummer: 101759_10-6 Betreft: Besluit tot het verlenen van een vergunning voor de levering van gas aan kleinverbruikers op grond van artikel 45, eerste lid,
Nadere informatieBESLUIT. Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 81c, eerste lid van de Gaswet.
Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 81c, eerste lid van de Gaswet. Nummer 102365_2/8 Betreft zaak:
Nadere informatieDe zienswijze is op de OPTA website onder thema interconnectie te vinden.
Inleiding Bij brief van 17 december 2002, kenmerk OPTA/IBT/2002/202957, heeft het college van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (hierna: het college) de markt op de hoogte gebracht
Nadere informatieW ettelijke taken LNB van algem een belang
W ettelijke taken LNB van algem een belang Onderdeel van de voorwaarden als bedoeld in artikel 12b van de Gaswet Disclaim er: Deze bundel bevat de doorlopende tekst van een onderdeel van de voorwaarden
Nadere informatieInformele verslaglegging KBG 1 MB GTS
Informele verslaglegging KBG 1 MB GTS Tijdens de klankbordgroep (=KBG) van 22 januari 2008 waren aanwezig: Mira Huussen NMa/DTe Samuel Pronk NMa/DTe Ariane Kruijtzer NMa/DTe Marleen Holtslag Dorien Bennink
Nadere informatieéén onafhankelijk adres in het leven te roepen, en in stand te houden, voor opleidingsinformatie.
Toelichting Doelstellingen EDU-DEX Stichting EDU-DEX is opgericht op 23 januari 2014 en heeft als doelen: gegevens over opleidingen en aanverwante producten en diensten maximaal transparant en toegankelijk
Nadere informatieGasmonitor Ontwikkelingen in de groothandelsmarkt gas in Nederland in 2006
Gasmonitor Ontwikkelingen in de groothandelsmarkt gas in Nederland in 2006 Nederlandse Mededingingsautoriteit - Directie Toezicht Energie Den Haag, december 2007 Projectnummer: 102642 Projectteam: Maria
Nadere informatieBESLUIT. I. Juridisch kader. Dienst uitvoering en toezicht Energie
Dienst uitvoering en toezicht Energie BESLUIT Nummer: Betreft: 101758_13-4 Besluit tot het verlenen van een vergunning voor de levering van elektriciteit aan kleinverbruikers op grond van artikel 95d,
Nadere informatieOnze reactie treft u bijgaand aan. Uiteraard zijn wij graag bereid onze reactie nader toe te lichten
000000 DTe T.a.v. de heer ir. G.J.L. Zijl Projectnummer 101730-B265 Postbus 16326 2500 BH DEN HAAG Federatie van Energiebedrijven in Nederland Utrechtseweg 310 6812 AR Arnhem Postbus 9042 6800 GD Arnhem
Nadere informatieJuridische implicaties Aanpassingen Technisch Reglement
Juridische implicaties Aanpassingen Technisch Reglement Infosessie POM-ODE 05/04/11 Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt Vaststellingen Net uitgebouwd vanuit centrale filosofie Centrale
Nadere informatieDeze nota bevat ook een planning voor de verdere behandeling van dit dossier in de aanloop naar de zitting van de Raad TTE (8-9 juni 2006).
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 24 februari 2006 (16.03) (OR. en) 6682/06 ENER 61 NOTA Betreft: Werking van de interne energiemarkt - Ontwerp-conclusies van de Raad De delegaties treffen in bijlage
Nadere informatieAanpassing te reserveren biedladder middelen
Aanpassing te reserveren biedladder middelen Door Walter F. Crommelin Afdeling Gastransport Planning Rapport Aanpassing te reserveren hoeveelheid biedladder capaciteit Gereed 15 januari 2013 Document Document1
Nadere informatieBevoorradingszekerheid
Bevoorradingszekerheid Commissies Bedrijfsleven en Binnenlandse Zaken van de Kamer van volksvertegenwoordigers 23.09.2014 23 september 2014 1 Meer over FEBEG Inhoud Niets nieuws onder de zon Veel partijen
Nadere informatieDynamieken in de elektriciteitsmarkt
2 oktober 2013 Dynamieken in de elektriciteitsmarkt Eneco Energy Trade Paul Hendrix, Bart van Paassen Kengetallen Eneco Groep 2,2 miljoen klanten in Nederland en België 7.000 vakkundige en betrokken medewerkers
Nadere informatieOntwikkelingen naar een duurzame energiemarkt. Klaas Hommes, TenneT 28 juni 2014
Ontwikkelingen naar een duurzame energiemarkt Klaas Hommes, TenneT 28 juni 2014 Transitie Veranderingen in productie Veranderingen in balancering Nieuwe kansen Vergroening 20-03-2013 2 Ontwikkeling: transitie
Nadere informatieLiquiditeitsrapport 2012 Groothandelsmarkten gas en elektriciteit
Liquiditeitsrapport 212 Groothandelsmarkten gas en elektriciteit Energiekamer Nederlandse Mededingingsautoriteit Den Haag, juli 212 Energiekamer juli 212 Voorwoord Het liquiditeitsrapport 212 geeft een
Nadere informatieEen Flexibele energiemarkt
Een Flexibele energiemarkt Watt connects 14-juni-2016 Erik van der Hoofd Uitdaging Meer duurzame energie: vooral wind- en zonne-energie Een sterk stijgend aantal marktdeelnemers Garandeer een stabiel systeem
Nadere informatieVoorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 19.12.2017 COM(2017) 769 final 2017/0347 (COD) Voorstel voor een VERORDENING VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD tot intrekking van Verordening (EU) nr. 256/2014 van het Europees
Nadere informatieBeleidsplatform Slimme netten
Beleidsplatform Slimme netten 30 juni 2014 Visie van marktspelers op de wijze waarop de transitie naar een flexibeler gebruik van het net kan worden vormgegeven Agenda 14.00 14.20 15.00 15.40 16.00 16.20
Nadere informatieFeedback consultatie toegangscontract 16 mei 2014
Feedback consultatie toegangscontract 16 mei 2014 Agenda Context en historiek VREG Aftoetsing voorstel toekomstige aanpak - VREG Consultatie toegangscontract: toelichting resultaten en voorstel netbeheerders
Nadere informatieEvaluatie operationele doel Optimale ordening en werking van de energiemarkt
Evaluatie operationele doel Optimale ordening en werking van de energiemarkt Inhoudsopgave: 1. Inleiding 2 2. Operationele doelstelling en instrumenten 5 2.1. Wat is de doelstelling van het beleid? 5 2.2.
Nadere informatieT-prognoses. nut en noodzaak
nut en noodzaak : nut en noodzaak Wat zijn? staat voor Transportprognoses, oftewel een verwachting van het benodigde transport voor de levering of productie van elektriciteit. Producenten, regionale netbeheerders
Nadere informatieNederlandse Mededingingsautoriteit
Minute Besluit Nederlandse Mededingingsautoriteit Auteur Interne termijn Externe termijn Medeparaaf en datum Youri van der Drift Datum Informatiekopie aan Prismanummer 2-1-2012 103976 Nummer 103976 / Betreft
Nadere informatieBeleidsregel Redelijke Opzegvergoedingen Vergunninghouders
Beleidsregel Redelijke Opzegvergoedingen Vergunninghouders Den Haag, maart 2005 Dienst uitvoering en toezicht Energie Pagina 1 van 11 PROJECTNAAM: REDELIJKE OPZEGVERGOEDINGEN (ROVER) PROJECTNUMMER: 101948-30
Nadere informatieUit de beleidsvisie maakt de AFM op dat vier modellen voor de inrichting van de corporatie te onderscheiden zijn. Dit zijn:
Ministerie van VROM t.a.v. dr. P. Winsemius Postbus 20951 2500 EZ DEN HAAG Datum 22 januari 2007 Uw kenmerk DB02006310723 Betreft Advies inzake (financieel) toezicht op activiteiten met en zonder staatssteun
Nadere informatieFlexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit. Smart Energy Solutions 04/12/12
Flexibiliteit als alternatief voor bijkomende capaciteit Smart Energy Solutions 04/12/12 Inhoud Netinvesteringen Netaansluitingen Gesloten distributienetten Directe lijnen Nettoegang Flexibiliteit VREG
Nadere informatieADVIES AR ALGEMENE RAAD COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS. over
Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel. : 02/289.76.11 Fax : 02/289.76.09 COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS ALGEMENE
Nadere informatieKlankbordgroep PwC-onderzoek:Visie op tariefregulering op korte en middellange termijn
Advisory Klankbordgroep -onderzoek:visie op tariefregulering op korte en middellange termijn Agenda Pagina 1 Introductie 1 2 Aanpak en proces 5 3 Ontwikkelingen in de energiesector 12 4 Onderzoeksvragen
Nadere informatieDe markten voor decentrale elektriciteitsproducenten
De markten voor decentrale elektriciteitsproducenten Sjak Lomme SLEA Baarn, 19 mei 2006 Introductie Clustering De markten voor elektriciteit Missing link: intraday markt Risico s en mogelijkheden onbalansmarkt
Nadere informatie6 Pijler 4: Het energietransportnetwerk gereedmaken
6 Pijler 4: Het energietransportnetwerk gereedmaken 6.1 Aanpassingen van de infrastructuur in Nederland De energietransitie kan ingrijpende gevolgen hebben voor vraag en aanbod van energie en voor de netwerken
Nadere informatieOverzicht ramingen gas uit kleine velden. december 2005
Overzicht ramingen gas uit kleine velden december 2005 Overzicht ramingen gas uit kleine velden Aanleiding In artikel 54a en 54b van de Gaswet staan de verplichtingen die de Landelijk Netbeheerder (LNB)
Nadere informatieEvaluatie Elektriciteitswet 1998 en Gaswet Eindrapport. Den Haag, November 2006
Eindrapport Den Haag, November 2006 Samenvatting De Directie Toezicht Energie van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (hierna: NMa/DTe) heeft op grond van haar wettelijke taak de Elektriciteitswet 1998
Nadere informatieBetreft: Uitnodiging Overlegtafels Wmo maatwerkvoorzieningen 2019
Betreft: Uitnodiging Overlegtafels Wmo maatwerkvoorzieningen 2019 Datum: 21 februari 2018 Geachte heer, mevrouw, U heeft een Raamovereenkomst Maatwerkvoorziening Wmo 2015 met de Dienst Sociale Zaken en
Nadere informatieCogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport
Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport 1. Introductie Essent 2. Energie keten Ketenmanagement Energy Management Group(tradingfloor) Portfolio trading Dispatch
Nadere informatie1 Inleiding Leeswijzer Wettelijke basis van dit besluit Context van dit besluit Inhoudelijke context
1 Inleiding... 3 2 Leeswijzer... 3 3 Wettelijke basis van dit besluit... 3 4 Context van dit besluit...4 4.1 Inhoudelijke context...4 4.2 Wettelijke context...6 5 Procedure... 8 6 Beoordeling voorstel...9
Nadere informatieFormule Beschrijving parameter Waarde 29 Afschrijvingen 2003 van investeringen na Totale afschrijvingen
Nummer: 101155-54 Betreft: Bijlage D bij het besluit tot vaststelling van de korting ter bevordering van de doelmatige bedrijfsvoering ingevolge artikel 41, eerste lid, van de Elektriciteitswet 1998 voor
Nadere informatieGezamenlijke mededeling van de energieregulatoren CREG, CWaPE en VREG. Liberalisering van de gasmarkt op distributieniveau
Gezamenlijke mededeling van de energieregulatoren CREG, CWaPE en VREG Liberalisering van de gasmarkt op distributieniveau Inleiding De snelle liberalisering van de gasmarkt op distributieniveau confronteerde
Nadere informatieBESLUIT. Juridisch kader
Dienst uitvoering en toezicht Energie BESLUIT Nummer: Betreft: 101759_19-6 Besluit tot het verlenen van een vergunning voor de levering van gas aan kleinverbruikers op grond van artikel 45, eerste lid,
Nadere informatieWKK in de huidige gasmarkt. Peter van den Berg WKK dag Energy Matters 7 maart 2014
WKK in de huidige gasmarkt Peter van den Berg WKK dag Energy Matters 7 maart 2014 Onderwerpen Verdiencapaciteit WKK in de glastuinbouw en de ontwikkeling hierin Termijn transacties Op korte termijn Verband
Nadere informatieRichtlijnen Gasopslag 2003
Den Haag, Dienst uitvoering en toezicht Energie Dienst uitvoering en toezicht Energie pagina 72 van 114 INHOUD 1. Begripsbepalingen 75 2. Basisdiensten gasopslag 76 3. Toegang tot de markt en verhandelbaarheid
Nadere informatieLeveringsvoorwaarden Elektriciteit & Gas Zeker v3.0
Leveringsvoorwaarden Elektriciteit & Gas Zeker v3.0 (Terug) leveringsprijzen elektriciteit Wij brengen u de leveringsprijs in rekening voor door Gazprom Energy aan u geleverde volumes en betalen u een
Nadere informatieDe Warmtewet, gaan we nu echt voor besparing en verduurzaming of hebben we een bureaucratisch monster?
De Warmtewet, gaan we nu echt voor besparing en verduurzaming of hebben we een bureaucratisch monster? Drs ing Teus van Eck Biomassabijeenkomst Bodegraven, 7 mei 2009 Warmte is de grootste post in de
Nadere informatieADVIES COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT EN HET GAS
Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas Nijverheidsstraat 26-38 1040 Brussel Tel.: 02/289.76.11 Fax: 02/289.76.09 NIET VERTROUWELIJKE VERSIE COMMISSIE VOOR DE REGULERING VAN DE ELEKTRICITEIT
Nadere informatieSystem Operations. 18-mei-2016. Jaap Hagen
Jaap Hagen TenneT in één oogopslag Enige grensoverschrijdende netbeheerder in Europa Hoofdkantoren in Arnhem en Bayreuth (Duitsland) Leveringszekerheid 99,9975% Efficiënt Robuust netwerk Geïntegreerd netbedrijf
Nadere informatieBESLUIT. I. Juridisch kader. Besluit tot het verlenen van een vergunning voor de levering van elektriciteit aan. DELTA Comfort B.V.
Dienst uitvoering en toezicht Energie BESLUIT Nummer: Betreft; 101689-5 Besluit tot het verlenen van een vergunning voor de levering van elektriciteit aan kleinverbruikers op grond van artikel 95d, eerste
Nadere informatieInvesteringen in Conventioneel Vermogen
Investeringen in Conventioneel Vermogen Situatieschets, Verwachtingen en Perspectieven op Aanpassingen Denktank Structurele veranderingen Energiemarkt, 21 Mei 2014 Frans Rooijers, Bettina Kampman, Sebastiaan
Nadere informatieONTWERP-METHODEBESLUIT
Dienst uitvoering en toezicht Energie ONTWERP-METHODEBESLUIT Nummer: 100947- Betreft: Besluit tot vaststelling van de methode tot vaststelling van de kwaliteitsterm ingevolge artikel 41, eerste lid, van
Nadere informatieBrussel, 24 juni _Advies uniek loket bouw- en milieuvergunning. Advies. Uniek loket bouw- en milieuvergunning
Brussel, 24 juni 2008 082406_Advies uniek loket bouw- en milieuvergunning Advies Uniek loket bouw- en milieuvergunning 1. Inleiding De SERV werd op 29 mei door de Vlaamse minister van Openbare werken,
Nadere informatieBESLUIT. Juridisch kader
Dienst uitvoering en toezicht Energie BESLUIT Nummer: Betreft: 101759_12-5 Besluit tot het verlenen van een vergunning voor de levering van gas aan kleinverbruikers op grond van artikel 45, eerste lid,
Nadere informatieActieplan naar aanleiding van de ideeën voor het verbeteren van het functioneren van het GEN, resulterend uit de workshop d.d.
E10046-TB10.16 GEN 2010-005 Actieplan naar aanleiding van de ideeën voor het verbeteren van het functioneren van het GEN, resulterend uit de workshop d.d. 4 december 2010 1 Inleiding Op 4 december 2009
Nadere informatieRenovatie regionaal gastransportnet
Renovatie regionaal gastransportnet Renovatie regionaal gastransportnet Het regionale gastransportnet van Gasunie bestaat, naast leidingen, uit afsluiterschema s,meet- en regelstations en gasontvangstations.
Nadere informatieOnderwerp : Consultatie strategische prioriteiten E&G groothandelsmarkten, zaaknummer
Autoriteit Consument en Markt Energiekamer Postbus 16326 2500 BH DEN HAAG Woerden : onze ref. : doorkiesnr. : 0348 48 43 55 e-mail : fvdv@vemw.nl Onderwerp : Consultatie strategische prioriteiten E&G groothandelsmarkten,
Nadere informatie