Memorandum FeBIO verkiezingen Mei 2014

Transcriptie

1 Memorandum FeBIO verkiezingen Mei 2014 Contact: Tom Smeets, Henegouwenkaai 29, 1080 Brussel Inhoud 1. Werkervaring en Duurzame tewerkstelling Jobcreatie Statuten rationaliseren Sociaal Ondernemen Omkadering Rechtsbescherming van de Doelgroepwerknemers Steun en erkenning van de Federaties Arbeidszorg... 7 FeBIO is de Brusselse Nederlandstalige Federatie van Sociale Inschakelingseconomie, de Plaatselijke initiatieven voor de Ontwikkeling van de Werkgelegenheid (PIOW) en de Inschakelingsondernemingen (IO). FeBIO heeft 22 leden die samen meer dan 90% van de Nederlandstalige PIOW s in Brussel uitmaken. Onze leden zetten zich op zeer diverse wijze in voor een beter stedelijk leven en de maatschappelijke integratie van langdurig werkzoekende Brusselaars. Met allerlei activiteiten maken ze voor steeds meer Brusselaars en Brusselse organisaties een verschil. De Brusselse Sociale Economie is een dynamische sector en groeide, aan Nederlandstalige kant, uit tot een groep organisaties die gemiddeld 50 mensen tewerk stellen. Zij kunnen bogen op een 1100tal medewerkers, waarvan meer dan 200 mensen in Artikel 60 statuut en evenveel vrijwilligers. De inschakelingseconomie is één van de weinige sectoren in Brussel die erin slaagt om systematisch langdurig werklozen in te schakelen, via doorstroom naar de reguliere economie of via interne tewerkstellingscreatie door de ontwikkeling van nieuwe projecten en activiteiten. De Sociale Economie stelt zich tot doel de harde kern van de structurele werkloosheid in het Gewest aan te pakken en zijn daarbij een belangrijke hefboom van maatschappelijke emancipatie en socioprofessionele integratie van de Brusselaars. Er is echter nog heel wat potentieel voor jobcreatie voor langdurig werkzoekenden binnen de sector. De leden van FeBIO wensen in de toekomst meer banen te creëren, in doorstroom en in duurzame 1

2 tewerkstelling, en verder te ontwikkelen tot een belangrijke schakel in het arbeidsmarktbeleid. Daarvoor hebben wij de steun nodig van de overheid, van Actiris en van de Gewestelijk administratie die samen mee de kaart trekken van de sociale economie. We hebben de afgelopen jaren bewezen dat we een verschil kunnen maken in de tewerkstellingskansen van langdurige moeilijk in te schakelen werkzoekenden. FeBIO vraagt dat de sociale inschakelingseconomie in het arbeidsmarktbeleid een prominente plaats krijgt. Vanuit het motto: iedereen heeft recht op waardig werk willen wij de overheid vragen om alles in het werk te zetten om het aantal Brusselaars dat rond de armoedegrens moet leven drastisch te verlagen. De sociale economie heeft heel wat potentieel om hier haar steentje aan bij te dragen. FeBIO nodigt de partijen uit om mee te denken over hoe we dit potentieel optimaal kunnen inzetten. 1. WERKERVARING EN DUURZAME TEWERKSTELLING. Een werkervaringstraject is een stabiliserende en integrerende factor in het professioneel parcours en het leven van mensen die lange tijd door de arbeidsmarkt uitgesloten werden. Doorstroom naar een job in het regulier circuit is voor onze organisaties een belangrijk objectief. Maar sociale inschakelingseconomie is meer dan dat. FeBIO vindt dat, op zijn minst voor bepaalde categorieën werkzoekenden langdurige tewerkstelling gebruikt moet kunnen worden als middel voor integratie en inschakeling. De sociale inschakelingseconomie is wel in staat om zich aan te passen aan het gebrek aan competenties van mensen om mee te draaien in onze hoogtechnologische, internationale en tertiaire economie. Wij vragen dat de sociale economie de kans krijgt om mensen aan te werven en niet alleen te begeleiden naar werk - tijdelijke jobs voor doelgroepen die vervolgens doorstromen naar de arbeidsmarkt - maar ook om een aangepaste job te bieden aan hen die zeer ver af staan van de arbeidsmarkt. Wij willen ons potentieel van jobmotor inzetten om langdurige jobs te creëren voor mensen die overal permanent uit de boot blijven vallen. Zo kunnen we een oplossing bieden voor mensen die anders in de armoedeval blijven zitten en niet de vruchten kunnen plukken van een dagelijkse job. FeBIO vraagt dat de erkenning van de projecten hiermee rekening houdt. Niet iedereen kan elke baan op de arbeidsmarkt aan is in staat zich aan de vereisten van de arbeidsmarkt aanpassen. 2. JOBCREATIE Zelden hadden we zoveel banen in onze economie, maar nooit eerder hadden we zoveel banen nodig om iedereen er een te kunnen geven. De cijfers spreken voor zich: het Brussels Gewest telt werklozen, die grotendeels niet in aanmerking komen voor de amper 2200 aanbiedingen die Actiris in januari ontving. Het aantal jobaanbiedingen uit de andere gewesten daalde op 1 jaar tijd met 66%. De Brusselse werkzaamheidsgraad is 52,4%. De vele tienduizenden mensen die 2

3 afgeschreven zijn voor de arbeidsmarkt - leefloners, geschorste werklozen, illegalen, school dropouts, enz - vormen samen met de werkzoekenden een veel te groot deel van de actieve bevolking dat niet aan de bak komt. Wie gaat al die mensen werk geven? Elke Brusselaar heeft recht op een inkomen en het recht om deel te nemen aan de samenleving via werk. We kunnen het ons als samenleving en als economie niet permitteren om volledige tewerkstelling als doel te verwaarlozen. Wij willen niet dat onze maatschappij verloren generaties jongeren blijft produceren of mensen die op hun 45 ste hun werk verliezen afschrijft voor de arbeidsmarkt. Jobcreatie moet volgens FeBIO het belangrijkste thema van de verkiezingen zijn. Daarvoor moeten de politici en het middenveld hun verantwoordelijkheid nemen. Zonder de creatie van banen voor het leger werkzoekenden in Brussel zal de sociale ongelijkheid enkel maar toenemen en steeds zwaarder wegen op het welzijn en de welvaart van de stad en het Gewest. Sociale Ongelijkheid is een rem op de economische ontwikkeling en ligt mee aan de basis van de huidige crisis. Wij wensen de toekomstige regering bij te staan in haar plannen voor jobcreatie. FeBIO nodigt de toekomstige regering alvast uit om samen te bekijken hoe we met behulp van de sociale economie en al haar partners meer banen kunnen creëren in Brussel. 3. STATUTEN RATIONALISEREN Wij willen de Brusselse doelgroepwerknemers uitbreiden met in het Gewest frequent voorkomende kwetsbare categorieën, zoals nieuwkomers of schoolverlatende jongeren, mensen met een handicap, mensen in begeleid werken, mensen die een alternatieve straf uitzitten, herintredende vrouwen, asielaanvragers die willen werken en ex-zelfstandigen. Deeltijds leren en werken moet ook in de sociale economie alle kansen krijgen. Vandaag werken wij al met deze categorieën maar we krijgen hiervoor geen specifieke of extra ondersteuning. De tewerkstellingsstatuten moeten kwetsbare werkzoekenden in staat stellen om sneller in aanmerking te komen voor in de Sociale Economie te kunnen werken. De veelheid aan statuten en het gebrek aan leesbaarheid ervan zorgen voor situaties waarbij lang niet iedereen die het nodig heeft recht heeft om in een doelgroepmedewerkersstatuut te schrijven en zo bij ons aan de slag te kunnen. FeBIO vraagt de creatie van 1 doelgroepwerknemersstatuut: 1 maatregel met 1 financiering per kop die alle bestaande statuten verenigt. Hiervoor kunnen wij ons inspireren op het rugzakmodel aan Vlaamse kant: subsidies worden dan niet aan de organisaties gegeven maar de werknemers brengen een loonkostkorting mee die kan gaan tot 100%. Zo kunnen we de loonkosten doen dalen van iedereen die niet de productiviteit heeft die de markt vereist. Dan weet ook elke sociale ondernemer hoeveel middelen beschikbaar zijn voor loonsubsidies en is het mogelijk om een sluitend businessplan te maken. Dit betekent dat we de creatie van sociale ondernemingen stimuleren. We mogen immers niet uit het oog verliezen dat de reden waarom bepaalde sectoren niet meer bestaan een gevolg is van de hoge loonkost, die iedereen, maar vooral kortgeschoolden parten speelt op de arbeidsmarkt. 3

4 Heel wat mensen vallen vandaag niet onder een bepaald statuut, waardoor je ze soms enkel maar kansen kan aanbieden in vrijwilligersstatuut. In onze sector werken een 200-tal vrijwilligers. FeBIO vraagt dat in het kader van de staatshervorming de statuten herzien worden, in de eerste plaats opdat iedereen in het juiste statuut zit. Laat ons een kader maken dat niet enkel uit PIOW-werkingen bestaat, wat uiteindelijk zeer klein is ten opzichte van al de werkzoekenden en leefloners die in Brussel wonen. 4. SOCIAAL ONDERNEMEN FeBIO pleit voor het stimuleren van sociaal ondernemerschap als deel van tewerkstellingscreatie en vraagt dat de overheid concrete stappen onderneemt om het Sociaal ondernemen in Brussel mogelijk te maken. Het sociaal ondernemen is een echte meerwaarde voor de Brusselaar en voor de stad. Zowel vanuit het standpunt van de ondernemer als vanuit het standpunt van mensen die willen werken, vinden we dat sociale economie een volwaardige tak van de economie is. We willen meer financiële transparantie: het is niet helder wat je van financiering kan krijgen bij wie, wanneer de bedragen gestort worden en hoeveel je kunt ontvangen. Daarvoor is het belangrijk dat initiatief nemende ondernemers van PIOW en IO in staat gesteld worden om efficiënt en snel een businessplan op te stellen en dat zij weten hoeveel omkaderingssubsidies ze zullen krijgen van de overheid als ze doelgroepwerknemers aanwerft. Wie een plan wil maken voor een sociale onderneming, begeeft zich op een spanningsveld tussen rentabiliteit en subsidies wat de zaken niet eenvoudiger maakt. De Sociale Economie moet de kans krijgen om op markten actief te zijn. Het kan niet zo zijn dat PIOW s en IO s pas erkend worden als ze zich op onrendabele marktniches bevinden of met enkel insolvabele klanten aan de slag gaan. FeBIO vraagt dat de overheden ons steunen en ons niet vastpinnen op enkele onrendabele niches van de markt of ons als loutere buurtdiensten te beschouwen. Zonder marktwerking kan men immers niet over sociale economie spreken en de sociale meerwaarde van de projecten kan niet ten volle gerealiseerd worden als enkel deze segmenten gebruikt mogen worden voor Sociaal Ondernemen. Onze organisaties dragen structureel bij aan de competenties van de toekomstige werknemers van de reguliere sector, waarvoor wij realistische werkvloeren en omstandigheden nodig hebben. Vanuit Europa is er nu een tendens om bij openbare aanbestedingen de publieke overheden te groeperen zodat er meer opsplitsingsmogelijkheden komen van openbare aanbestedingen. FeBIO vraagt dat er bij die opsplitsingen aandacht gaat naar de sociale economie en er een actieve samenwerking ontstaat tussen overheid en sociale economie, zonder dat de overheid daarom beslag legt op de inhoud van het projecten, de bijhorende diensten en producten en de sector waarin het project actief is. 4

5 5. OMKADERING FeBIO vindt het cruciaal dat we in de sociale inschakelingseconomie uitgaan van 1 omkaderingsmedewerker per 6 doelgroepmedewerkers en dat bijgevolg per schijf van 6 doelgroepwerknemers er financiering voor minstens 1 omkaderingsmedewerker moet zijn. 1 op 6 omkadering is het minimum vele leden van FeBIO bieden vandaag zelfs een hogere omkaderingsgraad aan hun doelgroepwerknemers. Zij doen dit grotendeels met eigen middelen want de overheid voorziet maar omkaderingsfinanciering voor ongeveer 1 omkaderingsmedewerker per 10 doelgroepmedewerkers. Dit is onvoldoende en niet coherent met andere tewerkstellingsprogramma s. Wie met de Doorstroomprogramma s aan de slag kan heeft wel recht op 1 omkaderingsgesco per 4 doelgroepwerknemers. De nieuwe ordonnantie gaat ook niet uit van ambitieuze doelstellingen voor een degelijke omkadering. Omkadering is wat organisaties in staat stelt om kwalitatief (empowerment) en kwantitatief (doorstroming) goede resultaten te bereiken. Wij vragen dan ook dat er meer middelen worden vrijgemaakt voor de omkadering in de sociale inschakelingseconomie, en wel 100% meer dan de huidige 7,5 miljoen euro voor de omkaderingsmedewerkers in 88 organisaties. FeBIO vraagt aan het Gewest om te komen tot een correcte financiering van de omkaderingskost voor alle doelgroepwerknemers in de Brusselse sector. Dit betekent tevens dat het Gewest een Gewestelijke Visie op Sociale Economie ontwikkelt, in samenwerking met de federaties en dat het de middelen voorziet voor de ondersteuning van de sector, in termen van administratie en gegevensverzameling, erkenning van de activiteiten als maatschappelijke en economische integratie van mensen en in termen van volwaardige erkenning van sociale inschakelingseconomie als partner in het arbeidsmarktbeleid. De begeleiding die de overheid hierrond ontwikkelt is wel cruciaal om het verschil te maken tussen burgerbaantjes en een zinvol integratieparcours. Wij kunnen deze mensen wel bijscholen en omkaderen maar daarvoor moeten ook de middelen beschikbaar zijn om die opleidingen te betalen; wij stellen voor dat er bijvoorbeeld per jongere die in dienst is een omkaderingspremie beschikbaar gesteld wordt. Tenslotte willen we de overheid vragen om het de sociale economie partners mogelijk te maken om zelf te oordelen wie bekwaam is om doelgroepwerknemers te omkaderen. We vragen daarom meer soepelheid om mensen te aan te werven en te beoordelen op hun elders verworven competenties - en minder te focussen op hun diploma s. 5

6 6. RECHTSBESCHERMING VAN DE DOELGROEPWERKNEMERS FeBIO vraagt een betere rechtsbescherming van onze doelgroepwerknemers. Onze doelgroepwerknemers zijn immers de minst vertegenwoordigde en minst verdedigde werknemers van de economie. FeBIO, als werkgeversfederatie, vraagt dat er een mogelijkheid komt dat werknemers beter vertegenwoordigd worden, hun looneisen kunnen laten horen, dat er sectorale akkoorden komen over de loonwaardering van de doelgroep. Dit mag niet overgelaten worden aan enkel de werkgever. FeBIO pleit voor een opwaardering van de situatie van onze doelgroepwerknemers op het vlak van: o Loon o Arbeidsvoorwaarden o Vertegenwoordiging o Statuut o Artikel 60 We willen dat de overheid overgaat tot het afschaffen van de regel dat in sommige statuten doelgroepwerknemers hun loon krijgen via zowel de werkgever als via de vakbond: de mensen moeten loon naar werken krijgen én hun loon ook krijgen. Soms gebeuren hier administratieve fouten waardoor mensen delen van hun loon niet ontvangen. Vanuit het sociaal ondernemerschap hebben we ook een visie over de arbeider (inzake fundamentele rechten): als die arbeider kiest om binnen deze sociale economie te werken, is dat niet vanuit een sukkelaarsperspectief. Wij beschouwen een doelgroepwerknemer als iemand die we kansen geven en die gemotiveerd moet zijn voor de sector waarin hij/zij tewerkgesteld gaat worden. Wijzelf willen al deze mensen aanwerven, omdat wij er echt maatschappelijke en economische meerwaarde mee kunnen genereren. 7. STEUN EN ERKENNING VAN DE FEDERATIES FeBIO vraagt dat de overheid in Brussel de federaties die de sociale economie vertegenwoordigen erkent en financiert - opdat ze niet met louter ledenbijdragen hun vertegenwoordigende rol spelen in het Brussels institutioneel landschap, maar dat ze ook gefinancierd worden voor de diensten die ze aan de sector en aan de arbeidsmarkt leveren. Alleen zo kunnen ze evolueren tot echte sociale economie kenniscentra en sociale kamers van koophandel. Weinig leveranciers van diensten aan het bedrijfsleven in de reguliere economie kunnen financieel overeind blijven met enkel ledenbijdragen. 6

7 8. ARBEIDSZORG De sociale economie kent in Brussel vele werkvormen. Slechts enkele vormen worden ook als Sociale Economie erkend, door bijvoorbeeld de nieuwe ordonnantie. Arbeidszorg is zo n voorbeeld van Sociale Economie die, buiten in Vlaanderen, niet erkend wordt. Met Arbeidszorg worden de zwakste groepen in de samenleving bereikt en wordt hen een aangepast en begeleid arbeidskader geboden. Arbeidszorg staat op de brug tussen welzijn en arbeidsmarkt en richt zich op personen met een psychische, mentale, psychiatrische en /of sociale problematiek die niet, nog niet of niet meer terecht kunnen in het gewone arbeidscircuit. De medewerkers van arbeidszorg maken echter geen deel uit van de doelgroepen die de basis van erkenning uitmaken. Hierdoor is er geen financieel kader voor de omkadering van deze medewerkers en is er zelfs geen structurele erkenning in Brussel. Daarvoor moeten we een bijzonder statuut creëren voor deze doelgroep. Vandaag is er voor arbeidszorgmedewerkers in Brussel geen doorstroommogelijkheid (naar bijvoorbeeld sociale werkplaatsen) en kunnen ze enkel uitstromen naar Vlaanderen. Wij vragen aan de overheid om samen een kader voor Sociale Economie uit te werken, dat verder gaat dan de huidige ordonnantie op de Inschakelingseconomie, waarbij Sociale Inschakelingseconomie, beschermde werkplaatsen, arbeidszorg, inschakelingsondernemingen, e.a. allen erkende vormen van Sociale Economie worden. Vragen? Contacteer Tom Smeets via tom@febio.be of