Doel interac,eve workshop:

Transcriptie

1 Richardina Niewold hart- en vaatverpleegkundige/ coördinator PHR Refaja Anita Bakker verpleegkundig specialist/ coördinator PHR SZE ZLM Doel interac,eve workshop: Aan de hand van een praktijk voorbeeld willen we u inzicht geven in de mogelijkheden van hartrevalidatie na een hartklep operatie. Ook willen we het belang van de richtlijn hartrevalidatie onderstrepen. 2 1

2 De kaartjes = ja = nee 3 Wat is hartrevalida,e? 4 2

3 De Amerikaanse Public Health Services WHO Hartrevalidatie bestaat uit samenhangende lange- termijn- programma s, omvattende medische evaluatie, voorgeschreven oefeningen, beïnvloeding van cardiale risicofactoren, geven psychische counseling, voorlichting en advies;deze programma s zijn ontworpen om de fysiologische en psychische gevolgen van de cardiale aandoeningen te beperken, het risico van plotselinge dood of nieuwe infarcten te verminderen, cardiale symptomen onder controle te houden, atherosclerotische processen te verminderen of tenminste te stabiliseren en ten slotte het psychosociale welbevinden en de deelname aan het arbeidsproces te bevorderen; de voorzieningen beginnen tijdens de opname in het ziekenhuis, ze worden gevolgd door een programma tijdens de poliklinische fase in de daaropvolgnde 3 tot 6 maanden, daarna volgt een stadium van levenslang onderhoud waarin fysieke training en vermindering van risicofactoren worden bewerkstelligd in een situatie zonder of met minimale supervisie. 5 Iets eenvoudiger De zorg die, op het vervolg van een acute behandeling, aangeboden wordt aan patiënten die een cardiaal incident hebben doorgemaakt. 6 3

4 De casus Man; 42 jaar 4 jaar geleden is er tijdens een keuring een ruis ontdekt. Patiënt bleek een aangeboren mitraalklepafwijking te hebben. Is in eerste instantie behandeld met medicatie echter laatste tijd toename van klachten. Het hartteam besloot mitraalklep te vervangen door een mechanische klep. De operatie is ongecompliceerd verlopen. Patiënt is tevreden en opgelucht dat operatie goed verlopen is. Sinusritme bij ontslag De patiënt mag na totaal 6 dagen opname naar huis. Medicatie sintrom volgens voorschrift en 1 gram paracetamol zonodig. Vertegenwoordiger bij groot internationaal bedrijf; alleenstaand lengte 1.78; gewicht 80 kilo; nooit gerookt. Geen hypertensie, diabetes of hypercholesterolaemie Hobby s: het bewerken van foto s op de computer en hardlopen. 7 Vraag 1 Is het nut van hartrevalidatie bij onze patiënt bewezen? Ja of Nee? 8 4

5 Literatuur In pricipe hebben alle hartpatiënten profijt van hartrevalidatie (Joliffe 2000) Naar de effecten van hartrevalidatie is veel onderzoek verricht bij patiënten met coronairlijden (o.a. Nieuwland 2000, Commissie Cardiovasculaire Preventie en Hartrevalidatie 2010) 9 Absolute indica,es: Patiënt met ACS waaronder acuut myocardinfarct en instabiele angina pectoris. Stabiele angina pectoris Patiënt die PCI hebben ondergaan. Patiënt die CABG heeft gehad. Bron: Beslisboom Poliklinische Indicatiestelling Hartrevalidatie

6 Rela,eve indica,es: Patiënt met hartfalen. Aangeboren hartafwijking Harttransplantatie Hartklepoperatie ICD (behandelde) Ritmestoornissen. Atypische thoracale klachten (hartangst). Patiënten die een reanimatie door hebben gemaakt. Overige cardiothoracale chirurgische ingrepen. Bron: Beslisboom Poliklinische Indicatiestelling Hartrevalidatie Antwoord vraag 1 Antwoord ROOD: Hartevalidatie bij de patiënt van onze casus is niet bewezen. Echter valt onder de relatieve indicatie De cardioloog verwijst wel door voor screening en een intake gesprek om zo vast te stellen of er een indicatie voor interventies is. 12 6

7 Ondanks het feit dat: De mitraalklep vervanging geen absolute indicatie is. Hij geen coronairlijden heeft. De patiënt voorspoedig is hersteld. Geen risicofactoren heeft. Hij regelmatig sport. Hij geen angstige indruk maakt. 13 De intake Fysiek herstelt de patiënt nog steeds goed. RR 120/60; HF 76 regulair; wond gb Weinig pijnklachten van de operatie is al aan het afouwen met de paracetamol. Geen klachten van kortademigheid heeft af en toe het gevoel dat zijn hartslag wat op de hobbel is maar dit duurt hooguit 5 minuten en is sinds ontslag 4 x voorgekomen. Patiënt is samen met zijn zus gekomen, zij heeft hem met de auto gebracht. De zus is niet bij het gesprek omdat ze zelf ook een afspraak had in Emmen. (patiënt woont in Aalden) 14 7

8 Fysieke doelen Leren kennen van fysieke grenzen. Leren omgaan met fysieke beperkingen. Optimaliseren van het inspanningsvermogen Overwinnen van angst door fysieke inspanning Ontwikkelen en onderhouden van een actieve levensstijl Bron: Multidisciplinaire Richtlijn Hartrevalidatie Onze casus De patiënt ondervindt in eerste instantie tijdelijke ongemakken van de operatie, uiteindelijk is de verwachting natuurlijk een verbetering van de situatie van voor de operatie. Onze patiënt heeft als hobby hardlopen omdat hij dit overal en altijd kan doen. Door zijn werkzaamheden werkt hij onregelmatig en is hij vaak niet thuis. Bij navraag blijkt dat hij 2 keer per week een half uurtje hardloopt Uitslag fietstest: 190 W gefietst ; max. belasting 210 W 16 8

9 Norm gezond bewegen/ fitnorm Tenminste 5 dagen per week 30 minuten matig intensieve lichaamsbeweging. 3 keer per week 20 minuten intensieve lichaamsbeweging (sporten) Bron: Nederlands instituut voor sport en bewegen 17 Conclusie fysieke doelen Optimaliseren van het inspanningsvermogen. Leren kennen van eigen fysieke grenzen. Ontwikkelen en onderhouden van een actieve levensstijl 18 9

10 Psychische doelen Het herwinnen van emotioneel evenwicht. Het op een functionele manier leren omgaan met de hartziekte. Overwinnen angst voor inspanning. Professionals constateren in de praktijk vaak milde psychische symptomen (emotionele stoornissen) Bron: Multidisciplinaire Richtlijn Hartrevalidatie Score lijsten KvL- H PHQ- 9 GAD- 7 MPSS : Kwaliteit van leven bij hartpatiënten. : Patiënt Health Questionnaire : Generalized Anxiety Disorder 7 : Multidimensional Perceived Social Support Scale Bron: Beslisboom Poliklinische Indicatiestelling Hartrevalidatie

11 Onze casus De hartkloppingen maken hem onzeker. Hij vraagt zich af wat hij mag doen aan lichamelijke inspanning. Slaapt slechter Angst om alleen te zijn: is tijdelijk weer bij zijn ouders gaan wonen (bovendien wordt hij nu goed verzorgd door zijn moeder) 21 Literatuur depressie/angst Patiënten kunnen na een (hart)operatie tijdelijk angstig en somber zijn De meeste zijn in emotioneel opzicht echter binnen 6 maanden hersteld. In een onderzoek naar het vóórkomen van aanpassingsstoornissen in relatie tot hartchirurgie, bij patiënten ouder dan 55 jaar, bleek dat ruim 30 van hen 6 maanden na de operatie nog tekenen van emotionele functionele belemmering ondervinden Oxman TE, Barrett JE, Freeman DH, Manheimer E. Frequencyand correlates of adjustment disorder related to cardiac surgery in olderpatients. Psychosomatics 1994;35: Pick B, Molloy A, Hinds C, Pearce S, Salmon P.Post- operative fatigue following coronary artery bypass surgery: relationshipto emotional state and to the catecholamine response to surgery. J PsychosomRes 1994;38: Doerfler LA, Pbert L, DeCosimo D. Symptoms ofposttraumatic stress disorder following myocardial infarction and coronaryartery bypass surgery. Gen Hosp Psychiatry 1994;16:

12 Literatuur depressie/angst Een job zorgt er niet voor dat singles zich minder eenzaam voelen: hun kans op depressie blijft veel groter dan wie samenwoont, of dat nu met een partner, vrienden of een gezin is. Het was al bekend dat ouderen en alleenstaande ouders die alleen wonen vaker kans hebben op psychische problemen. Er word benadrukt dat in veel onderzoeken het risico op depressies wordt onderschat. Er bestaan zelfs geen schattingen van mensen die rondlopen met een depressie maar zich nooit laten behandelen of opnemen. Dit doet vermoeden dat het probleem vaak nog groter is dan gedacht. BRON: loert- voor- werkende- singles.dhtml 23 Conclusie psychische doelen Het herwinnen van emotioneel evenwicht. Het op een functionele manier leren omgaan met de hartziekte. Overwinnen angst voor inspanning

13 Vraag 2 Wat is,volgens de richtlijn, het meest geschikte moment om de vragenlijsten (psych/sociaal) af te nemen? Rood : tijdens opname maar voor ontslag Groen : na ontslag 25 Antwoord vraag 2 Volledige indicatiestelling wordt tijdens opname afgeraden omdat het bepalen van de psychische of sociale conditie van de patiënt pas goed mogelijk is als deze circa 2 weken thuis is geweest. Dus GROEN: minimaal twee weken na ontslag!!! 26 13

14 Sociale doelen Herwinnen emotioneel evenwicht binnen relatie, gezin en/of sociale omgeving en werk. Optimale hervatting van vrijetijdsbesteding. Herwinnen van emotioneel evenwicht door de mantelzorger en voorkomen van negatieve effecten op de gezondheid van de patiënt Bron: Multidisciplinaire Richtlijn Hartrevalidatie Onze casus Patient is alleenstaand. Heeft zijn werk nog niet weer hervat Moet voor zijn werk veel reizen per auto en vliegtuig. Moeder is, bij navraag, wel erg betuttelend 28 14

15 Conclusie sociale doelen Herwinnen emotioneel evenwicht binnen relatie, gezin en/of sociale omgeving en werk. Optimale hervatting van vrije tijds besteding. Het herwinnen van emotioneel evenwicht door de mantelzorger en voorkomen van negatieve effecten op de gezondheid van de patiënt 29 Vraag 3 De patiënt mag tijdelijk geen auto besturen. Het rijverbod duurt 6 weken (gerekend vanaf de dag van de operatie) ja of nee? 30 15

16 Wat zegt het CBR/de overheid? Van belang zijn het actuele klachtenpatroon - al dan niet bij gebruik van medicatie - en de prognose. Met andere woorden de patiënt moet lichamelijk en geestelijk in staat zijn auto te rijden. Er wordt gebruik gemaakt van de NYHA classificatie; klasse I mag rijden. Doorgaans is dat vanaf 4-6 weken na de operatie. BRON: CBR 31 Antwoord vraag 3 Het antwoord is dus ROOD Nee, de patiënt heeft geen rijverbod van 6 weken maar mag rijden vanaf het moment dat hij geestelijk en lichamelijk in staat is om te rijden, (indien hij wel klachten heeft is een specialistisch rapport vereist) 32 16

17 Hoe zit het met vliegen? Mits de patiënt geen klachten heeft mag hij 4-6 weken na de operatie weer korte en middenlange vluchten maken. Het is belangrijk om met de trombose dienst het een en ander af te stemmen over de controle op het gebruik van de antistollingsmiddelen (evt. zelf controle) Bron: Nederlandse Hartstichting 33 Note Het is wel aan te bevelen om een eventuele revalidatie periode af te ronden voordat de patiënt op vakantie gaat! Bij werkzaamheden, die een zware fysieke inspanning vereisen, is het verstandig om een eventuele fit module eerst af te ronden! 34 17

18 Wat levert de screening op? INFO- module FIT- module PEP- module 35 vervolg (infomodule) Patiënt heeft aangegeven de informatie module wisselend interessant te vinden. (hij gaf aan dat de lezing door de cardioloog grotendeels inging op het dichtslibben van de vaten en dat er relatief weinig verteld werd over hartklepaandoeningen, van de diëtiste had hij goede adviezen gekregen, hoopt nog iets af te vallen, de lezing van het MW heeft hij niet gevolgd) 36 18

19 Vervolg fit- module Inspanningsvermogen is verbeterd, meer vertrouwen in eigen lijf Voelt zich fitter, heeft plezier aan bewegen is gemotiveerd om verder te gaan. De contacten met lotgenoten hebben hem laten inzien dat meer patiënten worstelen met onzekerheid en angst. 37 Vervolg (PEP) De patiënt heeft 4 keer een gesprek met het MMW gehad. Het bleek dat er met name sprake was van irrieële angst. Door de aangeboden ontspannings technieken (en het sporten) voelde de patiënt zich psychisch al weer snel in ballans. Hij heeft zelf aangegeven geen behoefte te hebben aan verdere begeleiding door het MMW

20 De prak,jk 39 Onze ervaringen Van alle patiënten die een hartklepoperatie hebben ondergaan in 2013 (in Refaja/SZE) is 95,5 % aangemeld voor een intake PHR. Van deze patiënten heeft 89% een revalidatie programma doorlopen! Alle patiënten hebben een fitmodule gevolgd

21 Conclusie: De richtlijn adviseert een intake voor hartrevalidatie te overwegen bij patiënten met een hartklep operatie. In onze praktijk blijkt dat veel patiënten dankbaar gebruik van maken en in ieder geval de fit module volgen 41 Vragen? 42 21