B-540d Mos Grondmechanica Energie audit verslag over 2018

Transcriptie

1 Mos Grondmechanica B.V. Energie audit verslag over 218 Verslag jaar: 218 Verantwoordelijk: Ruud van der Meel Directievertegenwoordiger: Ruud van der Meel Plaats: Rhoon (/Rotterdam) Pagina 1 uit 19

2 Inleiding In dit rapport wordt gekeken naar de Co 2 emissies en genomen reductie maatregelen van Mos Grondmechanica B.V.. Het rapport is opgesteld volgens ISO richtlijnen en bevat onder andere: Een emissie inventaris van het verslagjaar Reductiemogelijkheden Reductiemaatregelen Reductiedoelstellingen Actieplan De emissie inventaris is niet geverifieerd door een onafhankelijke instantie, maar is wel onderhevig aan periodieke externe audits van onze certificerende instelling. De emissie inventaris is na opstelling wel geverifieerd door de directie en de extern adviseur. Bedrijf Mos Grondmechanica B.V. had in 218 haar hoofdkantoor in Rhoon, aan de Kleidijk 35. Daarnaast zijn er vestigingen in Amsterdam, Almelo en Helmond. In Almelo wordt maximaal 32,5 % gedeeld met het bedrijf Hoogveld. De vestigingen Helmond en Amsterdam hebben een eigen gehuurd pand. Op de bedrijfslocaties zijn verschillende energie verbruikende objecten waar Mos Grondmechanica B.V. gebruik van maakt, dit zijn: kantoor, werkplaatsen en loods/opslag. Naast de activiteiten op de bedrijfslocatie vindt het grootste deel van de activiteiten plaats op een projectlocatie. Op de projectlocatie wordt een belangrijk deel van onze corebusiness uitgevoerd namelijk: het uitvoeren van sonderingen en boringen. Het toepassingsgebied van dit energie audit verslag is het gehele bedrijf en alle activiteiten die zij uitvoert zoals ook vastgesteld in de organizational boundary. Pagina 2 uit 19

3 Inhoud Inleiding... 2 Bedrijf... 2 Co 2 emissie inventaris... 4 Inventariseren van de energiestromen... 4 Scope Scope Scope CO2 emissie overzicht... 8 Analyse... 1 Identificatie Co 2 reductie mogelijkheden Initiatieven in de sector/keten Budgetoverzicht Pagina 3 uit 19

4 Co2 emissie inventaris Inventariseren van de energiestromen Mos Grondmechanica B.V. meet de energiestromen die vallen binnen scope 1 & scope 2 van het GHG protocol (Green House Gas protocol) en de Co2 prestatieladder. Om de energie stromen te kwantificeren in Co2 emissie wordt gebruik gemaakt van emissiefactoren die vermeld staan op www. Co2emissiefactoren.nl. Dit betekent dat er een controle heeft plaatsgevonden op de te gebruiken conversiefactoren bij de laatste emissie-inventaris. Aangezien wij reeds de 'nieuwe' conversiefactoren van 218 in onze emissie inventaris in 217 hebben toegepast, is daar nu geen nieuwe wijziging in gemaakt. Scope 1 Directe emissies Onder Scope 1 vallen alle emissies waar het bedrijf direct voor verantwoordelijk is. Scope 2 Indirecte emissies Onder scope 2 vallen de emissies die verband houden met het elektriciteitsverbruik van het bedrijf. De emissies ontstaan bij het opwekken van elektriciteit en worden daarom gezien als indirecte emissies. SKAO rekent het zakelijkvervoer met een privéauto en zakenreizen per vliegtuig ook onder scope 2. Binnen Mos Grondmechanica B.V. vinden de volgende energiestromen plaats: Energie verbruik kantoor; Koude middelen op kantoor; Uitstoot brandstof zakelijke kilometers; Uitstoot brandstof bedrijfsmiddelen; Uitstoot brandstof materieel; Uitstoot brandstof woon en werk verkeer; Papier verbruik; Er wordt door Mos Grondmechanica B.V. geen gebruik gemaakt van bio- massa. Pagina 4 uit 19

5 Pagina 5 uit 19

6 Scope 1 Gasverbruik Het totale gasverbruik komt voor het grootste deel voor rekening van de vestiging in Rhoon (ong. 77%). Dit vindt plaats in de vorm van brandstof voor het verwarmen van het kantoor. Naar verwachting zal dit percentage voor Rhoon met de ingebruikname van het nieuwe pand in Rotterdam aanzienlijk minder zijn (bij Rhoon) door de implementatie van een klimaatbeheersingssysteem. Brandstof lease auto s Het wagenpark bestaat uit verschillende vervoermiddelen die ofwel een benzine ofwel een dieselmotor hebben. De verbruikte brandstof van deze auto's valt onder scope 1 en is opgenomen in de Co2 emissie inventaris. De uitstoot wordt berekend op basis van het aantal liters brandstof. Brandstof bedrijfsmiddelen Op en naar de bedrijfs- en projectlocaties gebruiken wij bedrijfsmiddelen/materieel om werkzaamheden uit te voeren. Dit zijn hoofdzakelijk diesel gedreven middelen. Het verbruik valt in scope 1 en wordt gemeten door middel van het aantal liters brandstof. Bovengenoemde energie stromen vallen onder scope 1 en worden op basis van inkoop gemeten. Koude middelen Op kantoor en laboratorium waren een aantal airco units, een koelruimte, koelcontainer en drie kleine koelkasten aanwezig. De CO2 emissie van deze koudemiddelen is niet opgenomen in de emissie inventaris omdat de hoeveelheden niet significant zijn. Wel wordt de stroom die deze apparaten verbruiken meegenomen onder scope 2 energie verbruik. Scope 2 Elektraverbruik In de kantoorpanden maken wij gebruik van elektra voor verlichting, PC s, server etc. In het laboratorium maken wij gebruik van elektra voor laboratoriumtesten. Brandstof zakelijke kilometers Een enkele medewerker declareert zakelijke kilometers voor het gebruik maken van zijn/haar privé auto bij het bezoeken van klanten, projecten en het volgen van cursussen. De uitstoot die gemaakt wordt, wordt daarbij toegerekend aan scope 2. Deze kilometers meten wij op basis van de gedeclareerde kilometers van de betreffende medewerkers. Energie verbruik bedrijfsterrein De jaarlijks ingekochte elektriciteit behoort tot scope 2 en is opgenomen in het Co2 emissie inventaris. Informatie is afkomstig van de energienota die bij de energierekening wordt gevoegd. Pagina 6 uit 19

7 Scope 3 Papier Op kantoor verbruiken we papier voor het registreren, administreren en communiceren van gegevens. Papierverbruik behoort tot scope 3 en nemen wij niet mee in ons emissie inventaris. Woon/werkverkeer Deze kilometers zijn opgenomen onder scope 1 en zijn dus inzichtelijk in ons Co2 emissie inventaris. Energie verbruik op projecten Bedrijfsmiddelen verbruiken brandstof om op locatie te opereren. Dit verbruik is opgenomen onder scope 1. Pagina 7 uit 19

8 CO2 emissie overzicht Emissie inventaris 218 Scope 1 Gasverbruik Koudemiddelen omvang leaseauto's (diesel) leaseauto's (LPG) leaseauto's (benzine) bedrijfsmiddelen (benzine) bedrijfsmiddelen (diesel) huur (diesel) huur (LPG) huur (benzine) eenheid conversiefactor m3 liters liters liters liters liters liters liters liters kg Totaal scope 1 Scope 2 Elektraverbruik - grijs Elektraverbruik - groen Elektraverbruik - grijs leaseauto's Elektraverbruik - groen leaseauto's Zakelijke km priveauto's (diesel) Zakelijke km priveauto's (LPG) Zakelijke km priveauto's (benzine) Vliegreizen < 7 Vliegreizen 7-25 Vliegreizen > 25 Stadswarmte omvang eenheid conversiefactor kwh 649 kwh kwh 649 kwh km's km's km's 224 km's km's km's GJ Totaal scope 2 Totaal scope 1 en 2 Pagina 8 uit 19 ton CO2 43,64 14,75, 56,2,35 279,1,,,, 52,5 ton CO2 12,96, 3,86,,,,92,,,, 17,74 537,79

9 Scope 1 Gasverbruik in m Vestiging Rhoon Vestiging Amsterdam Vestiging Almelo Vestiging Helmond Totaal Scope 1 leaseauto's in liter Diesel Benzine Totaal Scope 1 bedrijfsmiddelen in liter Diesel Benzine Totaal Scope 2 Grijze stroom in kwh Vestiging Rhoon Vestiging Amsterdam Vestiging Almelo Vestiging Helmond Privé oplaadpunt Reeuwijk Travel Card oplaadpunten openbaar Privé oplaadpunt Pijnacker Totaal Scope 2 Groene stroom in kwh Vestiging Rhoon Privé oplaadpunt Steenbergen Totaal Pagina 9 uit 19

10 Projecten met gunningsvoordeel We hebben in 218 geen projecten gehad waarbij sprake was van een specifiek gunningsvoordeel door het Co2 certificaat niveau 3. Analyse CO2 uitstoot in ton 8 7 CO2 ton Jaar Werkelijke uitstoot Doelstelling uitstoot De rode lijn geeft de werkelijk uitstoot weer, de groene lijn de doelstelling. De doelstelling was om voor eind 218, 3% Co2 reductie te bereiken t.o.v De reductie bedraagt feitelijk 26%. Totaal is er naar aanleiding van de bedrijfsactiviteiten 535,19 ton Co2 gemeten in 218. Door gedurende de afgelopen paar jaar te monitoren kunnen we het volgende verloop inzichtelijk maken. De absolute uitstoot is teruggelopen ten opzichte van 213. Helaas is echter de doelstelling om 3% absolute reductie te realiseren niet behaald. Dit kan worden gerelateerd aan het feit dat de omzet hoger is geworden, hierdoor is er ook onlosmakelijk meer uitstoot gekomen. Om aan te tonen dat hierin wel vooruitgang te vinden is, is volgende grafiek gemaakt. Pagina 1 uit 19

11 CO2 Ton Co 2 uitstoot in ton per miljoen omzet Jaar Werkelijke uitstoot Doelstelling uitstoot Afgelopen jaar is weer vooruitgang te zien in de Co2 uitstoot in ton per miljoen omzet. We zien een kleine daling (al is het gering) in de uitstoot van benzine en diesel bij de bedrijfsmiddelen. Bij de leaseauto's is dit iets gestegen. Dit kan echter een iets vertekend beeld zijn (in de negatieve zin) omdat wij de conversiefactoren hebben gebruikt van 'brandstoffen voertuigen' in plaats van 'personenauto's'. Aangezien we dit ieder jaar met deze conversiefactoren hebben gedaan hebben we dat dit jaar zo gelaten. We verwachten in 219 een nieuw referentiejaar op te zetten (i.v.m. grote verhuizing naar Rotterdam vanuit Rhoon en nieuw pand) waarbij we ook de conversiefactoren voor personenauto's zullen gebruiken in plaats van 'brandstoffen voertuigen'. Dit kan nog flink wat schelen in de CO2 uitstootcijfers. Qua grijze stroom is het pand in Almelo de grootste verbruiker geweest (33% van het totaal). Echter is dit percentage wel lager dan in 217 (58%) omdat wij hebben beoordeeld dat Mos niet voor 5% van de stroom in Almelo verantwoordelijk is maar voor 'slechts' 32,5%. Door dit aan te passen in de berekeningen is het grijze stroomverbruik ook lager dan in het jaar ervoor. Vorig jaar hadden we ook geconstateerd dat de meters in Almelo in de voorliggende jaren ( ) niet goed werden afgelezen. Ook dat is sinds 217 helemaal gecorrigeerd waardoor er een meer waarheidsgetrouw beeld ontstaat. Echter maakt dit het wel moeilijker om een vergelijking te trekken. Het valt op dat het grijze stroomgebruik in Amsterdam, via Travelcard en een privé oplaadpunt wel zijn toegenomen. Omdat we steeds meer elektrische auto's hebben is het te verklaren dat de grijze stroom van Travelcard is toegenomen. De toename in Amsterdam met 73% is te verklaren door het plaatsen van een server en NAS in Amsterdam. Hier worden back-ups gedraaid voor de o.a. het hoofdkantoor. Feitelijk gezien is het Pagina 11 uit 19

12 stroomgebruik afgenomen omdat er minder personen aanwezig zijn op kantoor Amsterdam, maar omdat de server dermate veel stroom gebruikt is er toch een toename te zien. Goed om op te merken is dat we ook nog steeds profiteren van de overgang op groene stroom voor vestiging Rhoon. In het nieuwe pand is dit nu nog niet ingeregeld omdat het een huurpand is. Dit moet nog worden ingeregeld in overleg met de mede-huurder en de verhuurder. Op basis van het emissie inventaris kunnen we de onderlinge verhouding van de energiestromen inzichtelijk maken. Scope 1 & 2 Emissie van MGM 218 (totaal 535 ton Co 2 ) leaseauto's 52% 8% 2% 1% % 37% bedrijfsmiddelen Gasverbruik Elektraverbruik Elektraverbruik leaseauto's Zakelijke km's priveauto's Op basis van de 218 gegevens kunnen we de volgende conclusies trekken: 1. De bedrijfsmiddelen verbruiken het grootste deel van de brandstof t.o.v. de leaseauto's. Hierin is nauwelijks een verandering te zien t.o.v Wel is te zien dat de leaseauto's procentueel meer zijn geworden in aandeel en de bedrijfsmiddelen procentueel iets minder zijn geworden in aandeel. Het totaal aan brandstofverbruik (dus excl. Gas zoals in de emissie inventaris scope 1 betreft) is 52,5 -/- 43,64 (gas) = 476,41 ton Co 2. Leaseauto's gebruiken hiervan 14, ,2 = 196,95 ton Co 2 Bedrijfsmiddelen gebruiken hiervan, ,1 = 279,45 ton Co 2 Pagina 12 uit 19

13 Dit levert de volgende procentuele verdeling op: Leaseauto's 41,3% 39,3% Bedrijfsmiddelen 58,7% 6,7% 2. Binnen de categorie bedrijfsmiddelen blijven de sondeerwagens (SW's) veruit de grootste dieselverbruikers met zowel 84% in 218 ( ,24 / ,94) als 84% in 217 ( ,71 / ,6). 3. SW12 verbruikt ongeveer 19% van de brandstof van alle sondeerwagens. Hier vlak achteraan zitten SW1 (18,8%) en SW9 (18,3%) van het gebruik. Deze 3 sondeermeters gebruiken gezamenlijk al meer dan de helft van alle brandstof bij de sondeerwagens en rupsen. Dit is relatief veel t.o.v. het aantal sondeerwagens. In 217 is er een nieuwe sondeerwagen aangeschaft (SW5; kenteken 58-BJJ-6) welke een 'relatief' schone motor heeft. In 218 is ook een nieuwe sondeerwagen aangeschaft (SW15) ter vervanging van SW1. Deze is begin 219 geleverd en daarom zijn hier nog geen gegevens over bekend Kenteken Eenheden % brandstof Eenheden % brandstof SW5 BH-HJ ,2% ,3% SW9 BV-HP ,3% ,% SW1 BG-ZG ,1% ,5% SW11 BV-TH ,8% ,% SW12 BV-TH ,9% ,% SW15 48-BLN-2 17,1% SR1 BR-VZ ,6% ,2% SR2 BJ-TH ,8% ,2% SR4 3-VFZ ,2% 951 1,3% SR7 - BJ-VG Afzetrups 12,1% 16,3% ,% ,% Pagina 13 uit 19

14 217 SW5 SW9 SW1 SW11 SW12 SW15 SR1 SR2 SR4 SR7 Afzetrups Kenteken BH-HJ-78 BV-HP-84 BG-ZG-28 BV-TH-9 BV-TH-8 48-BLN-2 BR-VZ-67 BJ-TH-53 3-VFZ-28 Sondeermeters BJ-VG ,6% 13,2% 14,% 11,8% 13,9% ,8% 14,7%,7% 14,1% 1,% SW5 SW9 SW1 SW11 SW12 SW15 SR1 SR2 SR4 SR7 - afzetrups 215,31,42,41,36,49,48,28 2,16,3 218 % sondeermeters Liter per meter ,37,39,41,42,41,44,43,34,59,51,46,8 1,14,32,18,6 1,1,29 Sondeermeters % sondeermeters ,3% 14,% 16,7% 9,6% 14,2%,% 8,4% 14,4%,4% 13,1% 1,% 218,32,47,4,34,48 1,53,18,13 1,11,45 Met name SR4 en SR15 verbruiken veel liter per meter. SR15 is nieuw en daarom is het aantal liter per meter nog hoog. Dit zal naar verwachting dalen als hij vaker wordt gebruikt. SR4 draagt echter slechts 1,3% bij in het totale percentage brandstof. Deze minirups wordt relatief weinig gebruikt en sondeert weinig meters. Identificatie Co2 reductie mogelijkheden Op basis van de SKAO maatregelen lijst is een hieronder een samenvatting gemaakt acties die ervoor moeten zorgen dat onze Co2 reductie doelen behaald worden. Gebouwen Voor vestiging Rhoon is eerder besloten om te gaan verhuizen. Dit zou in 218 gebeuren maar is uiteindelijk begin 219 gerealiseerd. We gaan van een eigen pand naar een huurpand in Rotterdam. In dit pand zijn de een aantal energiebesparende faciliteiten aanwezig (energielabel A). Wij willen nog wel Pagina 14 uit 19

15 LED-verlichting installeren en aanwezigheidsmelders. Ook hebben we onderzocht of het nodig is om het dak na-te-isoleren. Er is isolatie aangebracht en witte isolatie aangebracht om de warmte buiten te houden. Hier is subsidie voor verkregen (ook voor de LED verlichting en de warmtepomp). Met de verhuizing naar het nieuwe pand moeten wij kijken met de verhuurder naar een leverancier voor groene stroom en dan overleggen met de buren (mede-huurder) of zij mee willen doen. We hopen uiteraard dat zij mee willen doen en dat we niet terug zullen gaan naar grijze stroom in Rotterdam. Ook moet nog naar de koeling worden gekeken. Het pand leek moeilijk te koelen maar er is eind 218 een klimaatbeheerssysteem aangelegd. We zullen zien in 219 wat ons dit gaat opleveren. Klimaatinstallaties Zoals hierboven genoemd is dit met name van toepassing voor het nieuwe pand in Rotterdam. Er moest een nieuwe klimaatinstallatie komen in het nieuwe pand. We blijven continueren dat de installateur iedere 5 jaar de installaties naloopt en bepaalt of ze optimaal functioneren. Onze doelstelling is om 8% van de gebouwen te hebben ingeregeld met een klimaatbeheerssysteem. Inkoop groene stroom In Rhoon werd er voorgaande jaren gewerkt met groene stroom. We zijn voornemens dit te continueren in het nieuwe pand omdat dit anders een enorm effect gaat opleveren in onze Co2 uitstoot. In Helmond is de verhuurder, op dit moment, niet geïnteresseerd om over te stappen op groene stroom. De groene stroom uit Almelo heeft geen SMK certificaat. Hierin zijn geen wijzigingen ten opzichte van voorgaande jaren (tot 216) geweest. Gezien de geringe mogelijke reductie die hiermee te realiseren is, is dit voor ons ook voorlopig geen prioriteit. Voor Amsterdam was er bij Eneco offerte opgevraagd voor het overstappen naar Eneco Hollandse Wind. De huidige elektriciteit is wel groene stroom maar is een mix van energie waarvan geen Certificaat Van Oorsprong is. We hebben dit uiteindelijk niet doorgevoerd. Opwekking hernieuwbare elektriciteit We wilden graag op het nieuwe pand in Rotterdam zonnepanelen laten plaatsen. In 218 is uitgezocht of dit rendabel is voor ons. Helaas is dat niet gebleken en daarom zullen er (voorlopig) geen zonnepanelen worden geplaatst in Rotterdam. Erkende maatregelen energiebesparing voor gebouwen De wettelijke maatregelen die verplicht zijn voor ieder bedrijf liggen met name in het beheer van de eigenaren van de panden omdat de energiebesparende maatregelen, welke binnen 5 jaar terug te verdienen zijn, met name gerelateerd zijn aan de bedrijfspanden. Indien er andere wettelijke maatregelen zijn, zullen wij deze ondernemen. Aanschaf zuinigere machines Er zijn 2 nieuwe (sondeer)vrachtwagens besteld in 218 met de zuinigere motoren. SW15 is hiervan reeds in gebruik genomen. De overige vrachtwagen wordt mei/juni 219 geleverd. Omdat de SW15 pas later is geleverd heeft deze nog niet heel veel meters gemaakt en is de gewenste reductie van,35% nog niet gerealiseerd. We zullen dit opnieuw beoordelen in 219. Aanschaf/ lease nieuwe personen auto s Op dit moment ligt de gemiddelde Co2 uitstoot van nieuwe personenauto's tussen gr/km. We hebben onszelf ten doel gesteld om in 219 een gemiddelde Co2-uitstoot van nieuwe Pagina 15 uit 19

16 personenauto's tussen gr/km te realiseren. Dat willen we o.a. doen door het verminderen van de eigen bijdrage en stimuleren van energiezuinige auto's. Dit doel hadden we al voor 218 maar hebben we nog niet gerealiseerd. Dit zal waarschijnlijk wel gebeuren in de loop van 219 omdat we hierbij ook ons autoreglement zullen aanpassen. Hierin zal staan dat de eigen bijdrage op elektrische/hybride auto's wordt verlaagd. We verwachten daardoor een lagere gemiddelde uitstoot voor de lease auto's. Aanschaf/ lease nieuwe busjes Nieuwe aangeschafte busjes hebben nu een gemiddelde Co2 uitstoot van gr/km. Doelstelling is om een gemiddelde uitstoot van gr/km te realiseren maar dit is nu nog niet mogelijk omdat de lease overeenkomsten t/m 222 lopen. Daarna gaan we weer kijken naar nieuwe busjes. Aanschaf nieuwe vrachtwagens Bij de aanschaf van nieuwe vrachtwagens wordt rekening gehouden met het brandstofverbruik wat gebruikelijk is volgens de marktstandaard. Zuinig rijden Per registreren we de km standen van de wagens en de busjes. In 216 hadden we een kilometerregistratie na iedere 6 maanden. In 217 zijn er per kwartaal de kilometerstanden opgevraagd waarna we meer inzicht hebben verkregen in het verbruik. Data kan daarnaast ook worden terug herleid naar de gebruikers. In de bedrijfsauto's zit een monitoringssysteem 'ULU' waarmee we rijgedrag kunnen monitoren. Deze zit niet in de personenauto's. Er kan nog wel actiever gebruik worden gemaakt van 'ULU' om het rijgedrag verder te monitoren en zuinig rijden verder te stimuleren. Terugkoppeling van het rijgedrag vindt nog niet structureel plaats. Dit willen we wel gaan oppakken in de komende jaren. Stimuleren elektrisch rijden In 218: oplaadpunten in Rhoon 4. Oplaadfaciliteiten thuis 3. Bij het nieuwe pand in Rotterdam zullen we 8 oplaadpunten hebben, en er is er in 218 dus één bij gekomen bij iemand thuis. Hiermee zitten we inmiddels op 11 oplaadpunten. Daarnaast gaan we in 219 ons autoreglement aanpassen en de eigen bijdrage verlagen voor elektrisch/hybride rijden. Onderaannemers selecteren op basis van afstand In 219 willen we continueren dat we gebruik maken van onderaannemers uit de buurt. Dit is goedkoper maar ook milieuvriendelijker. Stimuleren nieuwe rijden (zuinig rijden) Naast de vrachtwagenchauffeurs wilden we in 218 ook de rest van het personeel een (online) cursus 'het nieuwe rijden' laten volgen. We hebben hiernaar gekeken maar het lijkt ons weinig zinvol om een cursus online te volgen als het gaat om zuinig rijden. Dit kan beter in de praktijk worden gedaan. Maar we hebben besloten dit niet te gaan doen omdat de praktijkcursussen vrij prijzig zijn ten opzichte van wat we ermee gaan bereiken in Co2 reductie. Wedstrijd In 218 wilden we gaan onderzoeken of we in 219 kunnen starten met een wedstrijd 'wie het zuinigst rijdt'. Dit hebben we onderzocht maar er zit teveel variatie in voertuigen en reisafstanden etc. Er zijn bijvoorbeeld medewerkers die altijd snelweg rijden en medewerkers die voornamelijk binnen de Pagina 16 uit 19

17 bebouwde kom rijden. Dat is niet te vergelijken want snelweg is over het algemeen zuiniger. Om geen scheve gezichten te krijgen gaan we dit niet doen. Bandenspanning Sondeermachines Maandelijks dienen de sondeermeesters en boormeesters een aantal controles op de wagen uit te voeren (bandenspanning, oliepeil, verlichting, ruitensproeier). De controle op de bandenspanning zullen is toegevoegd aan de werkplekinspectieformulieren. Leaseauto's Wij zullen de chauffeurs er op attenderen dat zij iedere 3 maanden hun bandenspanning laten controleren. Wij hopen dat dit ook deels automatisch plaatsvindt (tenminste 1x onderhoud, wissel zomerbanden, wissel winterbanden). Om dit nog verder te stimuleren is er in 218 ook een klein compressortje aangeschaft. Dit n.a.v. een verbeternotitie die binnenkwam van één van de medewerkers om zelf de bandenspanning te kunnen meten en aanpassen indien nodig. Rijden op alternatieve brandstoffen of full-elektrisch Doelstelling voor 22 waarin we stimuleren om tenminste 5% van het wagenpark full-elektrisch te hebben. Mede door het verminderen van de eigen bijdrage. Brandstof: Toepassing mobiele werktuigen op basis van een full-electric of hybride systeem/technologie. Momenteel is directie in ontwikkelingstraject om het sonderen elektrisch te laten verlopen en niet meer op de brandstofmotor. Dit is een proces waar nu nog niet veel over valt te vertellen maar hier zijn we bij Mos Grondmechanica wel mee bezig en staat gepland voor 219. Faciliteiten voor thuiswerken en teleconferencing Medewerkers bij Mos Grondmechanica krijgen de gelegenheid om thuis te werken. Dit scheelt Co2 uitstoot. We streven naar een percentage van 1% van de kantoormedewerkers die thuis kan werken door dit ook te faciliteren (toegankelijk maken van systemen buiten kantoorpand etc.). 5% Van de kantoormedewerkers werkt al geregeld thuis (4 personen). Dit scheelt in de Co2 uitstoot. Bewustwording Door goede communicatie kunnen we bewustwording stimuleren in alle lagen van het bedrijf. Bewustwording zorgt ervoor dat het hele bedrijf alert wordt op energieverbruik, betrokken wordt bij ons gezamenlijke doel en geeft de mogelijkheid dat iedereen binnen het bedrijf verbetervoorstellen kan aandragen. Bij indiensttreding nemen we Co2 als apart item mee op het inwerkschema. Dit willen we verder doortrekken in 219 door er ook aandacht aan te besteden bij de functioneringsgesprekken. Lean and Green logistics Dit is een nieuwe maatregel van de SKAO maatregellijst. We gaan onderzoeken in 219 of we deel kunnen en willen nemen aan dit initiatief en wat het ons kan opleveren in waarde. Nationale benchmark mobiliteit Ook dit is een nieuwe regel op de SKAO maatregellijst. Voor de Nationale benchmark zullen we begin 22 kijken of we dit met de gegevens over 219 kunnen realiseren en in kaart kunnen brengen. Pagina 17 uit 19

18 Hiermee krijgen we inzicht in hoe Mos Grondmechanica bezig is op het gebied van Co2 reductie t.o.v. andere bedrijven. Initiatieven in de sector/keten Onderstaand treft u een overzicht van alle initiatieven waar Mos Grondmechanica B.V. aan deelneemt die, direct of indirect, iets met Co2 reductie te maken hebben of een relatie hebben met onderwerpen als duurzaamheid, MVO, Cradle to Cradle, life cycle management, duurzaam aanbesteden, etc. Deelname initiatieven Co2 reductie SKAO Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen beheert de Co2-Prestatieladder waarmee leveranciers worden beoordeeld op hun inspanningen om Co2 uitstoot te beperken. Nederland Co2 neutraal Deelname Mos Grondmechanica B.V. neemt actief deel aan de Co2-Prestatieladder door het behalen van niveau 3. Actief lid en jaarlijkse bijdrage. In 218 hebben wij 3 bijeenkomsten bijgewoond waarbij wij deelnemen aan de werkgroepen. Wij nemen deel aan de werkgroep Bedrijfsmiddelen 1 [groot]). In maart is collega Nils Mulder aanwezig geweest, in juni en september Ruud van der Meel. Ruud heeft bij de sessie in juni genotuleerd. De Vereniging Ondernemers Technisch Bodemonderzoek (VOTB) Pagina 18 uit 19 Wederom zijn we een jaar verder waarin we twijfelen of de werkgroep van Co2 neutraal het beste bij ons past. We zijn een kleine speler in de groep waarbij de andere bedrijven veelal niveau 5 gecertificeerd zijn en meer moeten doen. Echter is er op dit moment geen goed alternatief voor handen waardoor we Nederland Co2 neutraal nog even blijven aanhouden. Lid, directeur van Mos Grondmechanica B.V. is zelfs voorzitter hiervan, maar hebben nog geen initiatieven ontwikkeld als branche. Begin 219 gaat Ruud hiermee stoppen. Wellicht neemt Nils wel plaats in het bestuur.

19 Duurzame Leverancier Duurzame Leverancier is een platform voor organisaties die investeren in duurzaamheid. Het initiatief helpt leveranciers bij de opzet van een duurzame bedrijfsvoering. Hier zijn we lid van geworden in november 214 en nemen deel aan hun initiatieven. Om een benchmark uit te voeren hebben we op basis van het overzicht met initiatieven op de SKAO site beoordeeld of wij nog steeds aan de relevante initiatieven deelnemen. Gezien de noodzaak op de focus rond brandstofverbruik verwachten wij van de huidige deelnamen het meeste profijt te hebben. Budgetoverzicht 219 Omschrijving Frequentie/aantal Contributies Duurzame leveranciers Co2 neutraal SKAO KAM ICT Directie DNV De Vaart Inzet medewerkers Co2 Certificering Externe adviesdiensten Totaal Totaalkosten Investeringen worden opgenomen in de normale bedrijfsvoering en geagendeerd voor afweging en besluitvorming. Pagina 19 uit 19