Zit er muziek in Congo?
|
|
- Leen van der Horst
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Zit er muziek in Congo? Drs. Ellen Berends 11 januari 2011 Uw taak is immens... De grootste gevaren die u bedreigen zijn de onervarenheid van de bevolking zichzelf te besturen; de etnische strijd die vroeger zoveel kwaad heeft veroorzaakt en die absoluut niet opnieuw mag beginnen; en de aantrekkingskracht die buitenlandse grootmachten kunnen uitoefenen op bepaalde streken, klaar om te profiteren van het minste teken van zwakte. Koning Boudewijn I van België, Léopoldville, 30 juni 1960 De Democratische Republiek Congo is een land dat het voorstellingsvermogen bijna te boven gaat; hetzelfde geldt voor de uitdagingen waarvoor het zich ziet geplaatst. Waar hebben we dan het precies over? De DR Congo is, nu Soedan in tweeën uiteenvalt, het grootste land van Afrika, ongeveer even groot als west Europa. Het is centraal op het continent gelegen, heeft een tropisch klimaat, is uiterst vruchtbaar en heeft veel rivieren (Congo River Basin) en meren. In het oosten ligt een breuklijn in de aardkorst, de Great Rift Valley, waardoor een veelheid van mineralen dicht aan de oppervlakte ligt. De negen buurlanden hebben minder natuurlijke rijkdommen dan de DR Congo en in sommige gevallen een hogere bevolkingsdruk. Figuur 1. Geografische kaart Afrika Figuur 2. Topografische kaart DR Congo De hoofdstad Kinshasa ligt in het westen van het land. De afstand tot het oosten, waar recent nog oorlog werd gevoerd en waar het nog steeds onveilig is, bedraagt een kleine 2000 kilometer. Daartussen ligt tropisch regenwoud zonder infrastructuur van enige betekenis. In de DR Congo wonen tussen de stammen met een variëteit 17
2 aan talen en culturen. De bevolking heeft een omvang van 68 miljoen. Het gemiddelde aantal kinderen per vrouw is meer dan zes en de helft van de bevolking is jonger dan 15 jaar. Wanneer de bevolking in het huidige tempo doorgroeit, zal Congo in miljoen inwoners kennen. Ondanks de rijkdom aan natuurlijke hulpbronnen is de DR Congo een arm land. Momenteel leeft ruim twee-derde van de bevolking onder de armoedegrens van $ 1,25 per dag (Wereldbanknorm). Het inkomen bedraagt $ 160 per hoofd per jaar, het equivalent van 14% van het gemiddelde jaarinkomen van Sub- Sahara Afrika. Een middenklasse ontbreekt in de DR Congo. Het landsbestuur is in de gegeven omstandigheden zeer moeilijk. De Congolese instituties zijn zwak. De economische groei is onvoldoende om de nieuwkomers op de arbeidsmarkt werk te verschaffen en de armoede te verminderen. De ligging en het economische potentieel van de DR Congo betekent betrokkenheid van buurlanden en grootmachten, met zowel positieve als negatieven kanten daarvan. Wat leert het verleden? Congo is laat door Europese ontdekkingsreizigers in kaart gebracht. Het werd met de Conferentie in Berlijn in 1885 een kroondomein van Koning Leopold II van België, die er een hard, uitbuitend bewind voerde waarbij miljoenen doden zijn gevallen. Het Belgische parlement nam na enkele decennia het bestuur over en introduceerde een beleid van economische ontsluiting en zogeheten beschavingsmissies. In 1960 werd Congo tamelijk abrupt onafhankelijk; slechts een handjevol Congolezen had een goede opleiding of bestuurlijke ervaring. De eerste premier, Patrice Lumumba, kreeg al snel te maken met afscheidingsbewegingen en opstanden, en werd in 1961 vermoord. Korte tijd later kwam Joseph-Désiré Mobutu aan het bewind. In beide gevallen speelden buitenlandse machten een rol, mede onder invloed van de Koude Oorlog. Mobutu heeft het land een zekere eenheid en nationale identiteit gegeven. Zijn regime mondde echter uit in een ware kleptocratie, waarbij de bevolking zichzelf moest zien te redden (débrouillez-vous). Met het einde van de Koude Oorlog verloor Mobutu steun van zijn bondgenoten. Ook de steun in eigen land brokkelde af. Na de genocide in buurland Rwanda kreeg het oosten van het land steeds meer te lijden van vluchtelingenstromen, onlusten en gewapende conflicten, die in 1997 leidden tot Mobutu s val. Na een periode van oorlogen, onderhandelingen en transitie vonden in 2006 de eerste pluralistische verkiezingen plaats in ruim 40 jaar, waarbij Joseph Kabila tot president is gekozen. Terugkijkend op het verleden valt op dat Congo nooit echte institutionele opbouw heeft gekend. Dat geldt niet alleen voor de overheid in al haar structuren, maar ook voor andere instituties zoals de rechterlijke macht en het parlement. De opeenvolgende politieke leiders hebben nauwelijks onderscheid gemaakt tussen privé belangen en het publieke domein, waarbij aan het laatste weinig gewicht werd toegekend (de roofstaat ). Ten slotte is opmerkelijk dat het lot van Congo altijd verbonden is geweest en nog steeds is met dat van andere landen, zowel in de regio als daarbuiten. Deze factoren zullen ook in de toekomst een rol spelen. De veiligheid in oost-congo Volgens de laatste schattingen hebben de gewapende conflicten in de periode ,4 miljoen doden gekost. Het aantal ontheemden en vluchtelingen bedraagt bijna 2,4 miljoen (januari 2011). Dit betekent, afgezien van de humanitaire ramp, dat ook de hele maatschappij ontwricht is. De economie van oost Congo bestond vroeger vooral uit 18
3 landbouw, waarbij men op het oosten (Rwanda, Oeganda, Burundi) georiënteerd was. In de oorlogsperiode was het bedrijven van de landbouw niet goed mogelijk. Plantages kwamen stil te liggen of werden vervangen door subsistence farming, voor zover landbouw onder oorlogsomstandigheden mogelijk was. Ook is men overgegaan op artisanale mijnbouw: grondstoffen die tamelijk dicht aan het oppervlak liggen worden handmatig uitgegraven. Voor sommige lokale machthebbers, leiders in de buurlanden en politici in Kinshasa biedt het voordeel om een low intensity conflict in oost Congo te behouden. Hele ketens van personen verdienen aan de huidige situatie. Het gebrek aan staatsautoriteit, de instabiliteit en intransparantie leidt ook tot conflicten over weidegronden. De etnische tegenstellingen vormen een andere element in de conflicten in oost Congo. Met de vele stammen hebben altijd etnische tegenstellingen bestaan. Sinds de genocide in Rwanda in 1994 is met de vluchtelingenstromen evenwel een gedeelte van het etnische conflict geëxporteerd naar Congo. Daar hebben de Rwandezen zich vermengd met de Congolezen en zo is het etnisch conflict tussen Hutu s en Tutsi s steeds meer een zaak geworden die ook geworteld is in Congo zelf. De staatsautoriteit is in heel de DR Congo zwak. In het oosten is die autoriteit tot op zekere hoogte overgenomen door rebellengroepen en de VN vredesmissie. Rebellengroepen leggen belastingen op aan mijnbouwers en de bevolking, zij heffen tol op wegen, etc. De VN vredesmissie probeert de burgerbevolking tegen de rebellen te beschermen, en de vrede en veiligheid bestendigen. Het grootste struikelblok voor een duurzame vrede en veiligheid is, behalve de zwakke rol van de staat, het tekort aan economische activiteit. Op dit moment is het lucratiever om lid te zijn van een rebellengroep (of illegale activiteiten te ontplooien vanuit het leger), dan om dat niet te doen. Voor de vele jongeren is geen werk. Terugkerende vluchtelingen en ontheemden vinden hun landbouwgronden bezet door anderen. De voortdurende instabiliteit maakt investeren in landbouwgronden moeilijk. Een hele generatie is opgegroeid met geweld en is weinig anders gewend. De balans De DR Congo is in alle opzichten slechter af dan bij de onafhankelijkheid 50 jaar geleden. Het scoort als één na slechtste land op de Human Development Index (2010); alleen Zimbabwe is nog slechter af. Ook op allerlei andere vergelijkende overzichten scoort de DRC buitengewoon slecht. Daarnaast blijft het land fragiel en instabiel. Maar is ook positief nieuws te melden. Tien jaar gelden was de DR Congo in een oorlog verwikkeld; nu is sprake van gelokaliseerde conflicten. De diplomatieke relaties met de vijanden van tien jaar geleden zijn hersteld. In plaats van economische krimp heeft de DRC in 2010 een economische groei gekend van zo n 7% en voor 2011 wordt 6,5% groei verwacht. De hyperinflatie is beteugeld en komt nu uit op een normaal niveau. President en parlement zijn gekozen. De externe schulden zijn geherstructureerd en voor een groot deel kwijtgescholden. En de Human Development Index is de afgelopen tien jaar gestegen met gemiddeld 1,4% per jaar. De staat van de staat laat een vergelijkbaar, gemengd beeld zien. De DR Congo staat op de 4 e plaats van de Failed States index (2011) en doet het nog slechter dan Haiti, Zimbabwe of Afghanistan. 19
4 Figuur 3. De failed states index (2011) ( Een failed state kan haar kerntaken niet uitvoeren. Zij heeft geen geweldsmonopolie. Er is rechtsonzekerheid, straffeloosheid en corruptie. Basisvoorzieningen schieten tekort of ontbreken: onderwijs, gezondheidszorg, water en energie, infrastructuur etc. Het zakenklimaat in de DRC is één van de slechtste ter wereld. De bevolking moet zichzelf zien te redden. De informele economie omvat ruim 90% van de gehele economie. De kerken hebben taken overgenomen. Artsen leven van hun patiënten, gevangenisbewaarders leven van hun gevangenen en museumdirecteuren verkopen hun objecten. Hiermee in schril contrast staat het potentieel van het land. De Congo River Basin is het grootste stroomgebied ter wereld na de Amazone. Het grote verval maakt de rivier maar ten dele bevaarbaar; het potentieel voor hydro-elektriciteit is daarentegen enorm (13% van de wereldcapaciteit). Het tropisch regenwoud is het één na grootste ter wereld en is nog maar nauwelijks geëxploiteerd. Dat betekent een groot potentieel in termen van biodiversiteit, houtproductie en klimaat. Ook het landbouwpotentieel is enorm. De Belgische voedseleconoom professor Tollens heeft onlangs op basis van een oude FAO studie berekend dat met de exploitatie van de huidige landbouwgronden in de DR Congo tien keer de eigen bevolking gevoed zou kunnen worden. Ook op het gebied van grondstoffen en mineralen is de DRC één van de rijkste landen ter wereld. De toekomst van de DR Congo Sinds Congo door ontdekkingsreiziger Stanley in kaart is gebracht, hebben buitenlandse mogendheden interesse gehad voor dit land. Heden ten dage is een waaier van landen betrokken bij de DR Congo: buurlanden en andere Afrikaanse spelers zoals Zuid-Afrika; de VS, Canada en verschillende EU-lidstaten waaronder Nederland; en heel andere spelers zoals China, India, Iran, Oekraïne, Rusland, de Golfstaten en Brazilië. De aard van de relaties van al deze landen met de DRC verschilt; het zwaartepunt kan liggen op economische banden of ontwikkelingssamenwerking, maar ook op militaire, etnische of politieke belangen. De internationale gemeenschap treedt in de DRC dan ook niet 20
5 eensgezind op, ondanks inspanningen tot coördinatie en harmonisatie van het beleid. Deze fragmentatie wordt versterkt doordat ook aan Congolese zijde geen eenheid van beleid bestaat; de zwakke instituties, de intransparantie en corruptie kwamen al eerder aan de orde. Ondanks deze versnippering en problemen heeft de internationale gemeenschap geen keus: de DRC is een te belangrijk land om links te laten liggen. Belangrijk voor de regio, voor Afrika en voor de wereld. Voor de toekomst van de DR Congo zijn enkele elementen op termijn van bijzonder belang. Het zakenklimaat. Er zijn enorme, langjarige investeringen nodig om het land er bovenop te krijgen. Gezien de omvang van de rijksbegroting ($ 2,5 miljard in 2010) en de zeer zwak ontwikkelde private sector, zijn de binnenlandse investeringen tot nu toe verwaarloosbaar. In de afgelopen 15 jaar is $ 10 miljard aan ontwikkelingshulp naar het land gegaan een aanzienlijk bedrag, maar tevens een druppel op een gloeiende plaat. De sleutel tot economische ontwikkeling in Congo ligt de particuliere sector. De DR Congo heeft jarenlang onder aan de Doing Business-lijst van de Wereldbank gebungeld, een vergelijkend onderzoek naar het zakenklimaat in een groot aantal landen. De afgelopen jaren boekt de DRC onder druk van de internationale gemeenschap evenwel langzaam vooruitgang (van plaats 179 in 2010 naar 175 in 2011). Het is cruciaal dat deze trend de komende jaren doorzet. De landbouwproductie. Landbouw betekent niet alleen voedsel, maar ook werkgelegenheid en daarmee een economisch alternatief voor het rebellenleven. Werkgelegenheid creëert op termijn een middenklasse en stabiliteit. Om de landbouw op gang te krijgen zal fors in infrastructuur moeten worden geïnvesteerd. De boeren kunnen nu immers geen markten bereiken. De relatie met de buurlanden. Eerder kwam al aan de orde dat het huidige low intensity conflict in oost DRC voor veel spelers niet voor de bevolking - eigenlijk meer oplevert dan vrede. De lessen die wij in Europa na drie oorlogen hebben geleerd en die o.a. hebben geleid tot de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, later de Europese Unie, moeten ook in de DRC worden getrokken. Er zal een win-win samenwerking moeten worden gevonden waarbij zowel de DRC als de buurlanden profiteren van de ontwikkeling van oost Congo. Dat vergt politieke wil van de politieke-economische elite en de moed om het publieke belang voorop te zetten. Effectief leiderschap is dan ook noodzakelijke factor voor succes. Versterking van de institutionele capaciteit: de rechterlijke macht, de rekenkamer, de overheid, het lokaal bestuur en het parlement. Het leger moet hervormd worden om het land te verdedigen en de politie moet de burgers gaan beschermen. De internationale gemeenschap besteedt veel aandacht aan de institutionele opbouw. Steun en inzet van de Congolese leiders is hier, evenals bij alle eerder genoemde punten, essentieel. Een betere synergie tussen de interventies van de internationale gemeenschap. Tot zover enkele factoren die bepalend zullen zijn voor een zonniger toekomst van de DR Congo. Op de korte termijn doen zich enkele risico s voor, waarvan ik er drie wil uitlichten: de fragiele situatie in het oosten van het land en de presidentiële en parlementaire verkiezingen in 2011: in beide gevallen is relatief weinig nodig om de situatie weer uit de 21
6 hand te laten lopen. Het derde risico zijn de prijzen van de grondstoffen, die ruwe vorm worden geëxporteerd en daarmee afhankelijk van de wereldprijzen. Ik keer terug naar de titel van mijn betoog: zit er muziek in de DR Congo? Mijn antwoord daarop is: zeker. Potentieel. En er rust een verantwoordelijkheid op ons allen om dit grote, bevolkingsrijke land met zijn enorme rijkdommen op een duurzame manier te helpen ontwikkelen. Samenvatting van gesproken tekst, Wageningen 11 januari
Het mysterie: Moord op Lumumba
Het mysterie: Moord op Lumumba Lumumba was de eerste premier van onafhankelijk Congo in 1960. Twee weken na zijn aantreden werden Lumumba en zijn regering afgezet tijdens een staatsgreep en werd Lumumba
Nadere informatieResolutie CDJA. Werkgroep Buitenlandse Zaken & Defensie, namens de Politieke Commissie
Resolutie CDJA Indiener: Resolutie: Werkgroep Buitenlandse Zaken & Defensie, namens de Politieke Commissie Situatie Oost-Congo De Nederlandse regering moet alert zijn op grondstoffenroof uit Oost-Congo
Nadere informatieCrisis in Centraal-Afrika
Crisis in Centraal-Afrika Door Pieter-Jan Hamels Vrijwilligersdag van Artsen Zonder Vakantie 24 maart 2018 1. Inleiding Democratische Republiek Congo HDI: 176 ( op 188) BNP per capita: 173 (van 175) 70
Nadere informatieToespraken van koning Boudewijn en premier Lumumba op de onafhankelijkheidsdag van Congo op 30 juni 1960.
Toespraken van koning Boudewijn en premier Lumumba op de onafhankelijkheidsdag van Congo op 30 juni 1960. Vergelijk deze punten en geef er uitleg bij: a. Hoe is de dekolonisatie er gekomen? b. Was er sprake
Nadere informatieeen wereld apart Vanuit aardrijkskundige (= geografische) invalshoek
een wereld apart Vanuit aardrijkskundige (= geografische) invalshoek Wat is aardrijkskunde op zoek naar een verklaring voor de ruimtelijke verschijnselen aan het aardoppervlak. Beschrijvende vragen: bodem
Nadere informatieIJsbreker 1 Congo ontrafeld
IJsbreker 1 Congo ontrafeld Stap1. Conflicten in de wereld Welke voorbeelden van conflicten in de wereld ken je? Noteer ze in de tabel. Vermeld ook hoe het conflict zich afspeelt: - tussen 2 landen.. -
Nadere informatie7. Het imperialisme De dominantie van het westen p
7. Het imperialisme 7.1. De dominantie van het westen p. 167-179 Deel 1 Restauratie en transformatie, Europa in de 19de eeuw congres van Wenen ondermijning van het congres van Wenen: liberalisme, nationalisme,
Nadere informatieTRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS
TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS Q1. Denkt u dat het voor de toekomst van Nederland het beste is als wij actief deelnemen in de wereldpolitiek of moeten wij ons niet in de wereldpolitiek mengen? 1
Nadere informatieOnderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen?
Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Kenmerkende aspect: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met
Nadere informatieTwee jaar na de start van de Arabische revoluties. Uitdagingen voor België en Vlaanderen
Twee jaar na de start van de Arabische revoluties Uitdagingen voor België en Vlaanderen Inhoud I. Arabische revoluties: twee jaar later II. Complete impasse in Syrië III. Activiteiten Broederlijk Delen-Pax
Nadere informatieIn deze les werk je in groepen van drie of vier personen. Vul hier de namen van de groepsleden in:
Congo De Democratische Republiek Congo is nu vaak in het nieuws. Er is een verschrikkelijke burgeroorlog aan de gang. Verschillende groepen in het land vechten met elkaar. De Europese Unie wil misschien
Nadere informatieHet is met veel emotie dat ik u welkom heet in de Belgische Senaat.
1 Toespraak van de heer Armand De Decker, Voorzitter van de Senaat, naar aanleiding van het bezoek van de heer Mahmoud Abbas, President van de Palestijnse Autoriteit 23 februari 2010 Excellenties, Beste
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.2 Het moderne imperialisme
Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Kenmerkende aspect: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met
Nadere informatieCongo: : van oorlog naar vrede. Informatiefiche 1
Informatiefiche 1 Grondstof Meest producerende landen Aandeel in wereldproductie Kobalt DR Congo, Zambia, Marokko & Westelijke Sahara 51 % Industrieel Diamant DR Congo, Botswana, Zuid-Afrika 49% Koper
Nadere informatieIJsbreker 1 Congo ontrafeld
IJsbreker 1 Congo ontrafeld Stap1. Conflicten in de wereld Welke voorbeelden van conflicten in de wereld ken je? Noteer ze in de tabel. Vermeld ook hoe het conflict zich afspeelt: - tussen 2 landen.. -
Nadere informatieRegionale vooruitzichten Sub-Sahara Afrika - bijlage Percentage grondstoffen in goederen export
Tabel 1: Indicatoren voor economische structuur Aantal inwoners (mln) Grootte van economie (USD mrd) Grootte van economie (% van wereld BBP) Percentage grondstoffen in goederen export Percentage grondstoffen
Nadere informatieNaam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld
Naam KIDS FOR WARCHILD Oorlog en vrede in de wereld In meer dan dertig landen in de wereld is er oorlog. Wereldwijd zijn er dus miljoenen kinderen die een oorlog meemaken. Vraag 1. Kun je drie landen noemen
Nadere informatieaardrijkskunde voor vmbo bovenbouw vmbo-kgt zakboek samenvattingen begrippen
aardrijkskunde voor vmbo bovenbouw 3 + 4 vmbo-kgt zakboek samenvattingen begrippen Inhoud 3 vmbo-kgt MODULE 1 Arm en rijk Hoofdstuk 1 Arme en rijke Nederlanders 5 Hoofdstuk 2 Arm en rijk in Nederland en
Nadere informatieOorlog en vrede. Pleidooi voor actief vredesbeleid
Oorlog en vrede Pleidooi voor actief vredesbeleid Vrede is belangrijk, daar zal wel iedereen het mee eens zijn. Zonder vrede zeker minimaal gedefinieerd als de afwezigheid van oorlog is samenleven onmogelijk.
Nadere informatieEén Korea, twee landen
1 Doelgroep De lesbrief is bedoeld voor leerlingen in de onderbouw vmbo, havo en vwo. Het uitwerken van de opdrachten kost de leerling ongeveer een tot anderhalf lesuur (van 50 minuten). De onderzoeksvragen
Nadere informatieMacht en waarden in de wereldpolitiek
Rik Coolsaet Macht en waarden in de wereldpolitiek Actuele vraagstukken in de internationale politiek Editie 2006-2007 2 Inhoud Inleiding... Deel 1. De jaren 90: het transitiedecennium 1. Van illusie naar
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8
Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8 Samenvatting door Anne 1154 woorden 12 april 2017 6,3 46 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Paragraaf 2 Bevolkingsspreiding: de manier
Nadere informatieNigeria. 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria
Nigeria 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria Marèl Smit & Anne Jekel H3T3 1.Bevolking en welvaart in Nigeria Nigeria
Nadere informatieCongo 50 jaar! Congo op de wereldkaart. Wat is een kolonie? Auteur: Stijn Dekelver. terugvinden in de scholen.
Auteur: Stijn Dekelver In dit krantje willen we het hebben over Congo. Dat land viert in 2010 een verjaardag. Het is namelijk precies 50 jaar geleden dat Congo onafhankelijk werd. Congo was tot dan een
Nadere informatieMilitair adviseur in Congo
Militair adviseur in Congo Zowel de VN als de EU is actief in Afrika. Soms is er sprake van een nationale missie. Zo werd er in 2005 een Nederlands project gerealiseerd: Buitenlandse Zaken, Ontwikkelingssamenwerking
Nadere informatie20 congo s gewelddadige vrede
19 Inleiding Ik weet nog precies waar en wanneer ik besloot dit boek te schrijven. In Bukavu, op 21 november 2012. Een dag eerder was Goma in handen gevallen van de Mouvement du 23 Mars, kortweg M23 genoemd,
Nadere informatieUitgeverij Mozaïek, Zoetermeer
Uitgeverij Mozaïek, Zoetermeer Bij de productie van dit boek is gebruikgemaakt van papier dat het keurmerk Forest Stewardship Council (FSC ) draagt. Bij dit papier is het zeker dat de productie niet tot
Nadere informatieBestudeer de bronnen 1 en 2 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen.
Zuidoost-Azië Opgave 5 Stuwdammen in Myanmar Bestudeer de bronnen 1 en 2 uit het bronnenboekje die bij deze opgave horen. Gebruik bron 1 en de atlas. De provincie Kachin in het noorden van Myanmar is geschikt
Nadere informatieTRANSATLANTIC TRENDS - NETHERLANDS
TRANSATLANTIC TRENDS - NETHERLANDS VRAAG 10 Denkt u dat het voor de toekomst van Nederland het beste is als wij actief deelnemen in de wereldpolitiek of moeten wij ons niet in de werelpolitiek mengen?
Nadere informatieOORLOG Je dreigt je grote leger in te zetten en de anderen grijpen niet in. Pik een aangrenzend land naar keuze in.
Je dreigt je grote leger in te zetten en de anderen grijpen niet Pik een aangrenzend Je dreigt je grote leger in te zetten en de anderen grijpen niet Pik een aangrenzend Je dreigt je grote leger in te
Nadere informatieuitreiking van de herinneringsmedaille Vredesoperaties. Berckmoes-Duindam, Tweede Kamer.
Toespraak van de Commandant der Strijdkrachten, generaal T.A. Middendorp, tijdens de uitreiking Herinneringsmedaille Vredesoperaties op 12 oktober 2012 te Apeldoorn. Let op. Alleen gesproken woord geldt!
Nadere informatieOorlog in Syrië en de internationale context
Oorlog in Syrië en de internationale context Binnenlandse en internationale (geopolitieke) factoren - Historisch: koloniale en postkoloniale politiek - Autoritair regime - Socio-economische en milieufactoren
Nadere informatieKritisch kijken op verschillende schaalniveaus
Kritisch kijken op verschillende schaalniveaus Inleiding In het eerste jaar van Geogenie ben je begonnen vanuit België naar de wereld te kijken. In het tweede jaar heb je veel geleerd over Europa en in
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL A8-0058/1. Amendement. Sabine Lösing, Tania González Peñas namens de GUE/NGL-Fractie
6.3.2019 A8-0058/1 1 Paragraaf 17 17. benadrukt voortdurende steun van de EU voor een inclusief vredes- en verzoeningsproces onder leiding van en gestuurd door Afghanistan zelf, met inbegrip van de uitvoering
Nadere informatieSchommelen tussen oorlog en vrede in het Gebied van de Grote Meren. Pakkende verhalen
Schommelen tussen oorlog en vrede in het Gebied van de Grote Meren Pakkende verhalen 24 april, Lokaal Diensten Centrum d Ontmoeting in Herent Het geweld in Oost-Congo is dit jaar het thema van de Vlaamse
Nadere informatieZittingsdocument ONTWERPRESOLUTIE. ingediend overeenkomstig artikel 123, lid 2, van het Reglement
Europees Parlement 2014-2019 Zittingsdocument B8-0807/2016 17.6.2016 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van een verklaring van de vicevoorzitter van de Commissie / hoge vertegenwoordiger van de Unie voor
Nadere informatieMevrouw A.M.A. van Ardenne - van der Hoeven Minister van Ontwikkelingssamenwerking Ministerie van Buitenlandse zaken Bezuidenhoutseweg 67 DEN HAAG
Mevrouw A.M.A. van Ardenne - van der Hoeven Minister van Ontwikkelingssamenwerking Ministerie van Buitenlandse zaken Bezuidenhoutseweg 67 DEN HAAG Ons kenmerk: Betreft: NiZA/2003/0826/ph/jh Angola Amsterdam,
Nadere informatieDe groei van de wereldbevolking: Demografische vloek of zegen?
De groei van de wereldbevolking: Demografische vloek of zegen? Leo van Wissen Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut NIDI, Den Haag Rijksuniversiteit Groningen Bijdrage aan De Rode Hoed, 8
Nadere informatieDatum 19 september 2014 Betreft Beantwoording vragen van de leden van Laar en Sjoerdsma over de strijd tegen Ebola
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl DSH-2014.500215 Datum 19 september 2014
Nadere informatie1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...
HET CONGRES VAN WENEN 1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...7 3.1. Het Congres van Wenen en de restauratie Het
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2008 2009 29 237 Afrika-beleid Nr. 84 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR ONTWIKKELINGSSAMENWER- KING Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den
Nadere informatie7,5. Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Russische Revolutie
Samenvatting door Lisette 1239 woorden 18 april 2017 7,5 7 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Russische Revolutie Meeste mensen zijn boeren/boerinnen in Rusland Ze waren straatarm, ze wisten niks en ze gingen
Nadere informatieOpeningstoespraak van staatssecretaris De Vries voor de CDAbijeenkomst Ontwikkelingssamenwerking en 3D te Breda, 3 oktober 2008
Openingstoespraak van staatssecretaris De Vries voor de CDAbijeenkomst Ontwikkelingssamenwerking en 3D te Breda, 3 oktober 2008 Dames en heren, Goed hier te kunnen zijn. Nu bijna een jaar actief als staatssecretaris
Nadere informatieWaar of niet waar? Mensen met honger eten geven is een werk van barmhartigheid. Waar of niet waar? Nigeria is een land in het zuiden van Afrika.
Nigeria is een land in het zuiden van Afrika. Niet waar. Nigeria ligt in het westen van Afrika. Mensen met honger eten geven is een werk van barmhartigheid. Waar. In Nigeria moeten kinderen tussen 6 en
Nadere informatieBurundi. Beroepsopleiding voor teruggekeerde vluchtelingen in Burundi. Uitvoeringsperiode 2011-2013. Marius Stehouwer, landendirecteur ZOA Burundi
Burundi Beroepsopleiding voor teruggekeerde vluchtelingen in Burundi Uitvoeringsperiode 2011-2013 Projectcoördinatie: Projectuitvoering: Marius Stehouwer, landendirecteur ZOA Burundi Miparec (Burundese
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2
Samenvatting Geschiedenis Koude oorlog h1 en h2 Samenvatting door een scholier 568 woorden 9 juni 2016 7,3 15 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Kapitalisme-Communisme: Kapitalisme: West -landen:
Nadere informatie11 juli Onderzoek: De NAVO-norm
11 juli 2018 Onderzoek: De NAVO-norm Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 55.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag
Nadere informatieHet conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West?
Het conflict in Oekraïne: nieuwe breuklijn tussen Oost en West? Ria Laenen (Faculteit Sociale Wetenschappen, KU Leuven) Seniorenuniversiteit Hasselt, 5.10.2015 Overzicht Het conflict in Oekraïne: van de
Nadere informatieDiakonaal Project NoorderLicht
Diakonaal Project NoorderLicht Uit de gemeente Uitstralen dat je leeft voor elkaar Goed doel steunen Betrokkenheid van de gemeente We hoeven niet alleen ver weg te kijken Continuïteit kunnen waarborgen
Nadere informatieDe vluchtelingencrisis: oplossingen en inzichten van kinderen
Door rechtopmigratie op 8 oktober, 2015-00:00 foto, school in Nederland uit 1937 De aanslepende vluchtelingencrisis en de daar bijhorende verklaringen van bepaalde politici heeft niemand onberoerd gelaten.
Nadere informatieCongo 50 jaar! Feest in Congo. Feest in België. Auteur: Hugo Vanderstraeten
Auteur: Hugo Vanderstraeten Feest in Congo Op 30 juni 2010 vieren de Congolezen de vijftigste verjaardag van hun land. Op 30 juni 1960 werd de huidige Democratische Republiek Congo onafhankelijk van België.
Nadere informatieInternationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan?
Internationale handel H7 1 Waar komt het vandaan? Economie voor het vmbo (tot 8,35 m.) Internationale handel Importeren = invoeren (betalen) Exporteren = uitvoeren (verdienen) Waarom importeren: Meer keuze
Nadere informatieSchoolonderzoek II Geschiedenis Staat en Natie Tijdvak I 2014-2015
Schoolonderzoek II Geschiedenis Staat en Natie Tijdvak I 2014-2015 Dit schoolexamen bestaat uit 33 vragen. In totaal kun je hiervoor 54 punten halen. Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd
Nadere informatieGROMERO GROTE MEREN ONDERZOEK ROTTERDAM (DEEL VAN) EINDVERSLAG PROJECTFINANCIERING 2008 GEMEENTE ROTTERDAM
GROMERO GROTE MEREN ONDERZOEK ROTTERDAM (DEEL VAN) EINDVERSLAG PROJECTFINANCIERING 2008 GEMEENTE ROTTERDAM Inleiding In dit eindverslag treft u allereerst achtergrondinformatie aan, zowel over de aanleiding
Nadere informatieOpgave 4 Conflict Noord-Korea en Zuid-Korea
Opgave 4 Conflict Noord-Korea en Zuid-Korea Bij deze opgave horen figuur 3 en de teksten 7 tot en met uit het bronnenboekje. Gebruik tekst 7. Er zijn twee vormen van dictaturen: autoritaire en totalitaire
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren
Nadere informatieToespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. A. Broekers-Knol, bij de Ambassadeursconferentie op donderdag 31 januari 2019
Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. A. Broekers-Knol, bij de Ambassadeursconferentie op donderdag 31 januari 2019 Dames en Heren, Namens de Eerste Kamer heet ik u van harte welkom op deze
Nadere informatie3 september 2014. Onderzoek: Internationale spanningen en conflicten
3 september 2014 Onderzoek: Internationale spanningen en conflicten Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 30.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van
Nadere informatieNaam : Klas : Datum :
Duurzame ontwikkeling Over duurzame ontwikkeling circuleren inmiddels honderden definities. Vaak wordt de internationaal aanvaarde definitie uit het rapport "Our Common Future" (Brundtland-rapport, 1987)
Nadere informatieZwart Afrika. Oorspronkelijke bevolking: donkere huidskleur
Zwart Afrika Wereldzone: ZWART-AFRIKA Vegetatie Zwart-Afrika Oorspronkelijke bevolking: donkere huidskleur Klimatogram Antalaha, Madagaskar Klimatogram Limpopo, Zuid-Afrika Zwart-Afrika (het gedeelte van
Nadere informatieOpstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie
Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie Opstel door een scholier 1690 woorden 17 januari 2016 7,6 20 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Conflicten in Syrie mijn onderzoek Syrische bootvluchtelingen,
Nadere informatieDe toekomst van Congo
Ellen Berends De toekomst van Congo Een fragiele staat tussen legitimiteit en effectiviteit Votre tâche est immense Les dangers principaux qui vous menacent sont l inexpérience des populations à se gouverner,
Nadere informatieWest-Afrika, grondstoffenrijk maar industriearm
West-Afrika, grondstoffenrijk maar industriearm Luc Zwartjes 1. Fysisch kader van West-Afrika: a. Duid op de kaart de belangrijkste reliëfeenheden aan: gebergteketen (bruine lijn), plateua (geel) en vlakte
Nadere informatie6,2. Werkstuk door een scholier 1726 woorden 7 januari keer beoordeeld. 10 kenmerken over de mate van ontwikkeling van een land:
Werkstuk door een scholier 1726 woorden 7 januari 2003 6,2 191 keer beoordeeld Vak Economie 10 kenmerken over de mate van ontwikkeling van een land: 1. BNP uitgedrukt in US Dollars per inwoners. 2. Geboortecijfer
Nadere informatieEen nieuwe nationale conferentie voor vrede in Congo
Een nieuwe nationale conferentie voor vrede in Congo Op woensdag 16 januari 2013 brachten Broederlijk Delen en Pax Christi Vlaanderen, in samenwerking met MO*, vijf sprekers 1 samen voor het debat: Oorlog
Nadere informatie1 Belangrijk in deze periode
1 Belangrijk in deze periode In 1945 eindigt de Tweede Wereldoorlog (1940-1945). Duitsland wil, onder leiding van Adolf Hitler, Europa veroveren. Na vijf jaar strijd en 55 miljoen doden geeft Duitsland
Nadere informatieMigratie en ontwikkeling Sessie: Praktijk en beleid van actoren
Migratie en ontwikkeling Sessie: Praktijk en beleid van actoren Stellingen Voor de ontwikkeling van een land is het best dat er zo weinig mogelijk emigratie is. Ontwikkelingssamenwerking zal migratie stoppen.
Nadere informatieLesbrief Iedereen betaalt belasting
Lesbrief Iedereen betaalt belasting inleiding Iedereen betaalt belasting» waar komt het geld vandaan?» waar gaat het geld naar toe?» nederland, europa en de wereld» Iedereen betaalt belasting 1 Iedereen
Nadere informatieBelangen: Wel of niet ingrijpen in Syrië?
Belangen: Wel of niet ingrijpen in Syrië? Korte omschrijving werkvorm: Leerlingen moeten zich inleven in een permanent lid van de Veiligheidsraad van de VN. Ze gaan aan de slag met het vraagstuk of de
Nadere informatiebetreffende de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat
stuk ingediend op 175 (2014-2015) Nr. 1 27 november 2014 (2014-2015) Voorstel van resolutie van de dames Tine Soens en Güler Turan betreffende de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat verzendcode:
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8
Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting door V. 1226 woorden 30 oktober 2016 7,1 21 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Par. 1.2 Er zijn 2 manieren om
Nadere informatieDe kloof wordt breder. Boekverslag door H woorden 15 februari keer beoordeeld. Aardrijkskunde
Boekverslag door H. 1034 woorden 15 februari 2007 6.6 80 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Hoofdstuk 2 het Noorden tegenover het Zuiden 2 Noord- Zuidverhoudingen 2.1 De kloof wordt
Nadere informatie4,6. Samenvatting door L. 989 woorden 30 november keer beoordeeld. Aardrijkskunde
Samenvatting door L. 989 woorden 30 november 2016 4,6 5 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde SAMENVATTING AK HOOFDSTUK 1. VWO 2. Primaire sector: landbouw, visserij, mijnbouw, jacht. Secundaire sector: industrie,
Nadere informatiePraktische opdracht Geschiedenis Afrika
Praktische opdracht Geschiedenis Afrika Praktische-opdracht door een scholier 2206 woorden 11 januari 2007 6,3 74 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo HOOFDVRAAG Wat is mythe en wat is werkelijkheid
Nadere informatie32623 Actuele situatie in Noord-Afrika en het Midden-Oosten
33625 Hulp, handel en investeringen 32623 Actuele situatie in Noord-Afrika en het Midden-Oosten Nr. 178 Brief van de minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Aan de Voorzitter van
Nadere informatieWerkstuk Economie Verschillen tussen arme en rijke landen
Werkstuk Economie Verschillen tussen arme en rijke landen Werkstuk door een scholier 1845 woorden 1 juni 2004 5,5 430 keer beoordeeld Vak Economie Hoofdstuk 1: Wat zijn de verschillen tussen arme en rijke
Nadere informatieWerkstuk Aardrijkskunde Irak conflict
Werkstuk Aardrijkskunde Irak conflict Werkstuk door T. 1373 woorden 12 december 2014 7 63 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Tussen wie gaat het conflict en wat is de kern van het conflict?
Nadere informatieLES 1: De wereld in verandering
LES 1: De wereld in verandering 1 Les 1: De wereld in verandering Vakken Zedenleer/godsdienst, economie, geschiedenis, aardrijkskunde, PAV Eindtermen Sociale vaardigheden, burgerzin, ICT, vakoverschrijdend,
Nadere informatieBevolkingsspreiding. Waar zit iedereen? Juist of onjuist: China is het grootste land ter wereld. A. Juist. B. Onjuist
Bevolking Waar zit iedereen? Waar zit iedereen? Bevolkingsspreiding Vraag 1 van 9 Juist of onjuist: China is het grootste land ter wereld. A. Juist B. Onjuist De manier waarop de bevolking over een gebied
Nadere informatieIJsbreker 1 Congo ontrafeld
IJsbreker 1 Congo ontrafeld Materiaal: Duur: 10 min Moeilijkheid: - Werkblad IJsbreker 1 - Kaart Oost-Congo Detail INHOUD Na een korte inleiding over conflicten wereldwijd maken de leerlingen kennis met
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp
Nadere informatieDuurzame Ontwikkeling Nederland Suriname Drs. Hendrik Comvalius Directeur stichting d ONS Den Haag, 12 december 2008 http://www.stdons.nl Geschiedenis 1987: Our Common Future van de World Commission on
Nadere informatieWat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)
Praktische-opdracht door J. 1743 woorden 12 september 2011 6,1 32 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)
Nadere informatieHoop op democratie in het Midden Oosten
De Toestand in de Wereld 3 Hoop op democratie in het Midden Oosten Egypte: De kater na de Arabische lente Bas Levinsohn 1 Inleiding Vraagstelling Wat wordt bedoeld met de Arabische lente? Wat is de betekenis
Nadere informatieBijlage HAVO. aardrijkskunde. tijdvak 2. Bronnenboekje. HA-0131-a-18-2-b
Bijlage HAVO 2018 tijdvak 2 aardrijkskunde Bronnenboekje HA-0131-a-18-2-b Wereld Opgave 1 Globalisering in de staalindustrie Top 10 van de staalproducerende landen in 1985, 2000 en 2015 1985 2000 2015
Nadere informatieBeknopte algemene informatie over Suriname
Beknopte algemene informatie over Suriname 17 maart 2016 Usha P. Adhin MEd. Hoofd Bureau Internationale Betrekkingen Ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur Locatie van Suriname - Ligt op de noordoostkust
Nadere informatieToespraak van de heer Armand DE DECKER, Voorzitter van de Senaat. Colloquium Peace and Reconciliation. 8 december 2009
Toespraak van de heer Armand DE DECKER, Voorzitter van de Senaat Colloquium Peace and Reconciliation 8 december 2009 Excellenties, Beste collega s, Dames en heren, Het is voor mij een eer u vandaag te
Nadere informatieHistorie. Oprichting van de NDP. Missie en visie
Historie In 1980 werd onder het Ministerie van Binnenlandse Zaken het Directoraat Volksmobilisatie opgericht. In geheel Suriname werden Volks Comites in het leven geroepen. Buurtbewoners werkte met elkaar
Nadere informatieXxxxx. Regie: Xx Jaar: 2007. http://www.xxx http://www.xxx. Regie: Debs Gardner-Paterson Jaar: 2010 Duur: 88 minuten Website www.africaunited.nl.
Africa XXXXX United Opdrachtblad Opdrachtenblad Regie: Xx Jaar: 2007 Regie: Debs Gardner-Paterson Duur: xx Jaar: 2010 Duur: 88 minuten Website www.africaunited.nl Xxxxx Xxxx docentenhandleiding # Leerdoelen
Nadere informatieInclusive Growth and Development Report 2017 van het World Economic Forum: Bevindingen voor Nederland
Inclusive Growth and Development Report 2017 van het World Economic Forum: Bevindingen voor Nederland Nederland scoort relatief hoog op economische groei en het aanpakken van ongelijkheid, maar de ongelijkheid
Nadere informatie14098/15 VER/mt 1 DG C 1
Raad van de Europese Unie Brussel, 17 november 2015 (OR. fr) 14098/15 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 17 november 2015 aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties COAFR 334 CFSP/PESC 757
Nadere informatieToekomst agri & foodsector. Dirk Duijzer, directeur Food en Agri
Toekomst agri & foodsector in Neder Dirk Duijzer, directeur Food en Agri Agenda Nieuwe situatie na crisis 2007 Wereldbevolking, economie, voedsel Nederse positie niet vergelijkbaar Opgave voor het wereldwijde
Nadere informatieP7_TA-PROV(2009)0118 Geweld in de Democratische Republiek Congo
P7_TA-PROV(2009)0118 Geweld in de Democratische Republiek Congo Resolutie van het Europees Parlement van 17 december 2009 over geweld in de Democratische Republiek Congo Het Europees Parlement, gezien
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8
Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m 1.4 + 1.7, 1.8 Samenvatting door K. 958 woorden 9 november 2013 6,5 13 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Samenvatting aardrijkskunde paragraaf
Nadere informatieCongo: van oorlog naar vrede. Achtergronddossier. Oost-Congo: van oorlog naar vrede
Oost: Congo: van oorlog naar vrede Achtergronddossier O: van oorlog naar vrede 1 Dit dossier biedt voor verschillende lesonderdelen extra achtergrondinfo aan voor de geïnteresseerde lezer. Inhoud IJsbreker
Nadere informatieSportief en solidair. Dwars door Oeganda
DWARS DOOR OEGANDA Sportief en solidair Dwars door Oeganda 17-28 februari 2016 We doorkruisen in 7 etappes de parel van Afrika op de mountainbike We bezoeken de projecten van Broederlijk Delen waarvoor
Nadere informatieDe Venhorst Declaration. 21 oktober 2017
De Venhorst Declaration 21 oktober 2017 Wij, 250 vertegenwoordigers van 40 Europese landen, kwamen bij elkaar op het derde Europees Plattelands Parlement in Venhorst Noord-Brabant van 18 tot en met 21
Nadere informatieWeeshuisproject in Myanmar. Kerstactie Fioretti College
Weeshuisproject in Myanmar Kerstactie 2012 - Fioretti College Geografie Myanmar Myanmar heette tot 1989 Birma/Burma Het grenst aan Bangladesh, India, China, Laos en Thailand Het land is 16 keer zo groot
Nadere informatieRwanda in de Grote-Merenregio: buitenlandse expansie, binnenlandse onderdrukking
Rwanda in de Grote-Merenregio: buitenlandse expansie, binnenlandse onderdrukking JEROEN CORDUWENER SUN CITY EEN LUXUEUS RESORT AAN DE westkust van Zuid-Afrika moet de geschiedenis ingaan als de Afrikaanse
Nadere informatieWerkvel opdracht 9 (Onderhandelingsspel: hoe neem je samen moeilijke besluiten?)
Werkvel opdracht 9 (Onderhandelingsspel: hoe neem je samen moeilijke besluiten?) Toelichting op de opdracht Tijdens deze opdracht gaan jullie in kleine groepjes in onderhandeling met elkaar over een pakket
Nadere informatie