Door de ogen van Raveel

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Door de ogen van Raveel"

Transcriptie

1 Door de ogen van Raveel Kom binnen en geniet van deze kunstige speur- en ontdekkingstocht! NAAM:... DATUM:...

2 Herinnering aan het doodsbed van mijn moeder, 1965 Roger Raveel schilderde het gezicht van zijn moeder door middel van één lijn. Zo leefde haar beeld, na zo veel jaren, vervaagd in Roger Raveel zijn herinnering verder. Enkel haar hand heeft hij als echt geschilderd omdat het was alsof hij die nog voelde. Welk object werd aan dit schilderij vastgemaakt?

3 De dood van zijn moeder in 1946 was voor Raveel zo n dramatisch moment in zijn leven dat hij bijna 20 jaar heeft gewacht alvorens Herinnering aan het doodsbed van mijn moeder te maken. Het schilderij is bijna toevallig ontstaan. «Mijn vader had het sterfbed uit elkaar genomen en het op de zolder opgeborgen. Hij sprak zelden over zijn vrouw, tenzij hij een borrel had gedronken. Dan liet hij zich ontvallen dat ze vaak tegen hem zei dat ze zielsveel van hem hield. Het sterfbed stond al jaren op de zolder boven de keuken. Op een dag haalde hij het naar beneden. Hij vroeg me: wat gaan we er mee doen? Ik zei: zeker niet verbranden, want ik ga er een kunstwerk van maken. Zo kreeg ik het idee om de bedstijlen in een schilderij te verwerken. Mijn vader vond het een goed idee. Hij heeft zelf de stijlen aan het bed vastgemaakt. Hij was daar handig in. Portret van moeder, 1946 Vader, 1973

4 Kijk en onthoudspelletje Na onze ontdekkingstocht door het museum hebben we vast heel wat voorwerpen gezien die de kunstenaar Roger Raveel vastmaakte aan zijn schilderijen. Omcirkel de objecten die je onthouden hebt. BEDSTIJLEN SPIEGEL VENSTERRAAM HOUTEN PLANKJE FIETSWIEL VOGELKOOI KIPPENGAAS STOK STUKJE METAAL GRENDEL KAPSTOK GORDIJNTJE HOUTEN BAK HOUTEN BAK MET BLOEM BLOEMPOT AQUARIUM

5 Gele man met karretje, 1952 Als je goed kijkt, dan zie je 7 verschillen. Zoek ze en duid ze aan met een kruisje.

6 Kijken is kunst! Hieronder vind je een aantal fragmenten (stukjes) die uit schilderijen van Roger Raveel komen. Kruis de stukjes aan die uit schilderijen van deze zaal komen.

7 Op zoek naar de juiste titel! Hieronder zie je 4 fragmenten telkens uit een ander schilderij. Het is aan jullie om te zoeken uit welke schilderijen ze komen. Noteer ook onder elk fragment (stukje) de titel van het bijhorende schilderij. Het naambordje zal jullie hierbij helpen.

8 Zelfportretten Uit zelfportretten kennen wij het gezicht van de kunstenaar. Noteer onder de zelfportretten die je terugvindt het jaartal. Orden ze nu van jong tot oud. Gebruik hiervoor de cirkeltjes. Geef de jongste Roger een 1, de iets oudere een 2 en ga zo door tot 4.

9 Een moment zonder einde, 10 mei 1940 ( ) 1988) Dit schilderij gaat over: de Eerste Wereldoorlog de Tweede Wereldoorlog Aan de rechterkant zie je een zelfportret van Raveel. Noteer 2 gevoelens die Raveel uitstraalt Het kunstwerk bestaat uit drie delen en wordt daarom een... genoemd.

10 Een moment zonder einde, 10 mei 1940 ( ) 1988) Raveel schilderde pas veel later de oorlog van zich af op dit monumentale (grote) schilderij. Ga er voor staan en schat de grootte van het kunstwerk. Mijn schatting: breedte:... hoogte:... Controleer je schatting in het boek van de juf!

11 Een moment zonder einde, 10 mei 1940 ( ) 1988) Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog heeft het gezin Raveel zwaar getraumatiseerd. Ik zal 10 mei 1940, de dag waarop de oorlog uitbrak, nooit meer vergeten. Het was een verschrikkelijke dag. Sommigen maakten zich klaar om te vluchten, anderen vroegen zich af wat er zou gebeuren? De dramatiek van die dagen vind je terug in mijn werk Een moment zonder einde, 10 mei 1940, een portret van een man die terugkijkt op de gruwelen van de oorlog. Tijdens de beschietingen van mei 1940 wordt de ouderlijke woning in de Petegemstraat grotendeels verwoest en geplunderd. We zaten in de kelder, die mijn vader en ik met balken hadden gestut, toen obussen en granaten insloegen. Mijn vader zei dat we de kelder moesten verlaten, anders zouden we de beschieting niet overleven. Hij zou een teken geven als we moesten wegrennen. Mijn vader wist dat, na elke beschieting, een korte pauze volgde omdat de kanonnen herladen moesten worden. We zijn op het juiste moment weggelopen. We hadden nog maar net de kelder van de brouwerij in de buurt bereikt of enkele obussen kwamen op ons huis terecht. Ons huis werd grotendeels vernietigd. Er zaten veel vluchtelingen in de kelder van de brouwerij. Er heerste complete chaos en paniek. Ik heb er de hel gezien. Iedereen was er van overtuigd dat het einde nabij was. Er werd gehuild en geschreeuwd, sommigen begonnen hardop te bidden. Om de gruwel van de oorlog te verwerken, schilderde Roger Raveel het drieluik.

12 Het witte vierkant Witte Magie, 1962 Wat is de betekenis van het witte vierkant? Toen Raveel in de jaren 50 vanuit zijn zolderkamertje naar buiten keek, merkte hij plots een wit laken aan een waslijn op. Het witte vlak deed hem nadenken. Wat zou er zich bevinden achter die witte leegte? Er was een afwezigheid. Een witte leegte die je eigenlijk met je eigen fantasie mag invullen.

13 Noteer de titel boven dit abstract werk. Probeer enkele woorden te bedenken die zeggen wat je voelt of denkt bij het bekijken van dit werk. Schrijf de woorden hieronder. Waar zou jij de spiegel willen kleven in dit kunstwerk? Je mag gerust een aantal mogelijkheden uitproberen.

14 De manier waarop Roger Raveel schildert De manier waarop Roger Raveel schildert heet De Nieuwe Visie. En bij zijn werk kan je dan nog een onderscheid maken tussen zijn figuratief werk en abstract werk, maar ook allerlei spannende combinaties tussen de twee. Bij figuratieve kunst kun je zien wat het voorstelt. De voorstellling lijkt op hoe het echt is. Dit soort kunst wordt ook wel realistische kunst genoemd (van het woord realiteit). Bij abstracte kunst kun je niet zien wat het voorstelt. Het gaat meer over wat de kunstenaar voelt of denkt. Geen herkenbare beelden zoals natuurlandschappen, dieren, stadsgezichten of portretten van mensen. En omdat er niets herkenbaars op staat zijn deze kunstwerken ook niet altijd meteen te begrijpen. Vaak is dat ook niet de bedoeling. Je kunt ze ook met je gevoel benaderen, en niet met je verstand. Het spannende aan de moderne kunst is juist dat je als toeschouwer zelf ook iets moet doen! Zelf je fantasie de vrije loop laten. Zelf bedenken waar het over zou kunnen gaan of jezelf verdiepen in de redenen waarom een kunstenaar iets heeft gemaakt. De stemming waarin het werk je brengt, is belangrijker dan de precieze betekenis. De titel van het kunstwerk kan je daarbij soms op weg helpen.

15 Spiegels in het werk van Raveel Waarom gebruikt Raveel spiegels in zijn kunstwerken? Door spiegels in de kunstwerken te verwerken, verdwijnt de grens tussen het kunstwerk en de echte wereld een beetje. In de spiegel kunnen we onszelf zien en de ruimte rondom ons. Wijzelf en de omgeving maken deel uit van het kunstwerk. Welke titel hoort bij onderstaande schilderijen. Zet het juiste nummer in het cirkeltje boven elk schilderij. 1 De schepping van de vrouw Vader en zoon II 3 2 Het horizontale en het verticale van een boom

16 Welk dier herken je in dit schilderij? Noteer de naam erboven. Het is eveneens de titel van het schilderij. Hoe maakt de kunstenaar ons duidelijk dat het een gevaarlijk dier is?

17 Identiteitskaart Op de identiteitskaart van Roger Raveel ontbreken nog een aantal gegevens. Wanneer je de tekst op de keerzijde leest, kan je deze invullen.

18 Het leven en werk van... Roger Raveel Roger Henri Kamiel Raveel werd op 15 juli 1921 geboren in Machelen aan-de Leie. Hij heeft het mooie Leie-dorpje nooit verlaten en woont er nog steeds in de Hoevestraat nr. 14. Naast zijn woning staat zijn huidig atelier ( een omgebouwde vlasschuur) waarin hij tot op vandaag nog werkt. Roger wist al heel vlug dat hij kunstenaar wou worden. Als kind was hij veel ziek (chronische bronchitis). Hij moest vaak thuisblijven van de dokter. Hij kon niet naar school of buiten ravotten met zijn makkers. Thuis zat hij hele dagen te tekenen. Van toen af wist hij wat hij wilde worden: kunstenaar. Hij had reeds vroeg aandacht voor perspectief. De bewondering van de mensen uit zijn omgeving en de uitspraak: Dat wordt een artiest! hadden het gevolg dat de kleine Raveel zich vlug realiseerde dat hij over een eigenschap beschikte die zijn vriendjes niet hadden. Hij is als een kijker geboren. Zijn ouders lieten hem studeren aan de academie van Deinze en aan de academie van Gent. Zo leerde hij andere kunstenaars kennen. Er ontstonden tekeningen en schilderijen, waarin hij doodgewone dagelijkse dingen naar voor brengt. Hij haalt zijn inspiratie uit zijn eigen landelijke omgeving. Hij bekijkt de dingen anders dan men gewoon is te zien bij andere kunstenaars. Hij volgde zijn eigen ideeën en luisterde niet meer naar wat de leraars hem zeiden. Hij ontwikkelde zijn eigen stijl: De Nieuwe Visie. Opvallend is het gebruik van het vierkant, zijn spiegels, de omtrekken,. Gaandeweg begon hij ook objecten aan zijn schilderijen toe te voegen: een kooi met levende duif, een aquarium met vissen, Door kunst te maken, wilde hij zichzelf en de wereld beter begrijpen. En hij wilde de mensen doen nadenken over zichzelf en over de wereld waarin ze leven. Maar de meeste mensen begrepen hem niet. Ze vonden de kunstwerken van Raveel raar en onhandig. Nu denkt men er anders over: Roger Raveel is een belangrijke Belgische kunstenaar geworden. Hij heeft zelfs een eigen museum in Machelen aan de Leie. Mensen vinden de kunstwerken mooi, interessant en waardevol Benieuwd naar wat jij ervan vindt?

19 Het van ROGER RAVEEL Acties Roger Raveel toont met enkele acties aandacht voor het milieu: De zwanen van Brugge, die op de vervuilde Brugse reien dreven. En met Raveel op de Leie redde de kunstenaar de bedreigde Leiearm. Beton Beton maakt dikwijls deel uit van een installatie. Het pleintje van de Nieuwe Visie in Machelen met De Muur van de Verbeelding bestaat uit diverse soorten beton. Collectie Naast een vaste collectie in het museum van R.R., zijn er ook heel wat schilderijen, installaties verspreid in diverse musea.

20 De Nieuwe Visie De Nieuwe Visie is de naam die gegeven wordt aan de stijl (de manier van werken) van Raveel. Etsen Begin jaren zeventig legt Roger Raveel zich toe op de verfijnde techniek van de ets. Eerst maakt hij etsen in zwart-wit, vanaf 1975 ook in kleur. Fietswiel Een fietswiel is een object dat R.R. soms integreert in zijn werk. Bv. Zelfportret met karretje Grafisch werk R.R. beheerst veel verschillende technieken: etsen, houtsnede, linosnede, zeefdruk en steendruk. Hugo Claus Hij is de schrijver-dichter-schilder die je ook terugvindt in het werk van Raveel. Onlangs verscheen het boek: Hugo Claus brieven Roger Raveel Samen werkten ze hun Genesis uit. Jong Op vijfjarige leeftijd toonde R.R. reeds zijn zin voor perspectief. De bewondering van zijn directe omgeving, met hun uitlatingen: Dat wordt een artiest, maakten R.R. vlug duidelijk dat hij over een talent beschikte dat zijn vriendjes niet hadden. Keramiek In het gevarieerde werk van R.R. zit er ook keramisch werk. In 1962 waren zijn keramieken te zien op een expositie in Albisola (Italië). In maakte RR nog een opmerkelijk groot keramieken tabernakel voor zijn kapel De Religie van het leven te Machelen. Leven R.R. probeert een kunst te maken die niet buiten het leven staat, maar die zich met het leven vermengt. Het bekende schilderij: Het verschrikkelijke mooie leven (1965) is hier een prachtig voorbeeld van. Wie ervaart niet dat het leven mooi is? Wie ervaart niet dat het leven soms verschrikkelijk kan zijn? Museum Op 21 oktober 1999 wordt het Roger Raveelmuseum in Machelen geopend. Het concept van het museum staat op naam van de architect Stéphane Beel. Illusiegroep ( ) De illusiegroep is een object-schilderij van Roger Raveel. Eén van zijn bekendste objecten. Na Matisse Vooral de heerlijke kapel van Matisse in Vence, zette R.R. aan om zijn kapel De Religie van het leven te scheppen.

21 Objecten Reële voorwerpen maken vaak deel uit van zijn werken. Kijken we naar Venster Het bestaat uit een echt vensterraam waarin zich op de volledige grootte van het raam een geschilderd doek bevindt. Op andere doeken kiest hij voor objecten als: een gordijntje, een kapstok, een stuk kippengaas, een tak, een wiel,.... Paaltjes Eén van de meest opmerkelijke objecten zijn de palen van Raveel. Ze zijn continu in zijn totale oeuvre aanwezig. Ze kregen in 1969 ruime aandacht in Haarlem in de Hallen van het Frans Halsmuseum. Qua leermeesters Malfait heeft me vóór alles goed leren kijken. Zijn invloed op mijn artistieke ontwikkeling is veel groter geweest dan die van Jos Verdegem, van wie ik meer van de mens achter de kunstenaar heb opgestoken. Hubert Malfait was de kunstenaar die tegen Raveel zei: Schilder zoals je tekent, schilder zoals je kijkt. Ridder In de periode werd Raveel in de Belgische adelstand verheven. Hij draagt de titel: Ridder. Spiegels Zijn spiegels die in zijn werken soms geïntegreerd zijn, zorgen ervoor dat de kijker en de omringende werkelijkheid deel uitmaken van het kunstwerk. Tram De ku(n)sttram,beaufort in Oostende en andere kuststeden (2003) werd beschilderd naar een ontwerp van R.R. en voorzien van gedichten van Hugo Claus. De tram is in de normale dienstregeling opgenomen. Misschien maken jullie er binnenkort ook eens een ritje mee. Universeel Ook al is een groot deel van de collectie van R.R. in Machelen te vinden, de taal van de kunstenaar kan over de hele wereld begrepen worden. Vierkanten Ze komen regelmatig voor in het werk van de kunstenaar. Het vierkant is volgens Raveel een perfecte creatie van de mens en sterk geestelijk geladen. Wit R.R. wordt ook wel eens de specialist van het wit genoemd. Hij weet het wit op verschillende manieren te gebruiken. Soms een leegte, onbeschilderd doek, sterk geestelijk geladen,.... XXXIV Vanaf de jaren zeventig speelt R.R. een prominente rol in het Belgische kunstbeleid. Na de XXXIVe Biennale Internationale d Arte in Venetië en 4.Documenta in Kassel neemt hij in 1971 deel aan de XI Bienal de São Paulo. Yin-Yang Het is de titel van een schilderij van R.R (drieluik). Zelfportretten Daaruit herkennen wij het gezicht van de kunstschilders. In 1934 maakte hij zijn eerste zelfportret (potlood op papier).

22 Het gezin Raveel in Machelen-aan aan-de de-leie Raveels ouders waren zeer eenvoudige mensen, veel geld hadden ze niet. Ze hadden twee kinderen: Roger en de negen jaar jongere Germain. Vader Gustaaf was naast molenaar ook vlasexpert. Moeder Bertha had de handen vol met het huishouden en een klein winkeltje in likeuren en kruidenierswaren in het dorp. Ze hield enorm van boeken. Ze bracht Roger de liefde voor literatuur bij. Raveels moeder overleed in Zij betekende heel veel voor Roger, omdat zij bij hem steeds zijn interesse voor kunst heeft aangemoedigd en hem volledig steunde. Twee jaar later huwde hij met Zulma De Nijs, zijn buurmeisje. Ze bleven in Machelen wonen en Zulma nam het winkeltje over van Raveels moeder. Op de zolder van het ouderlijk huis richtte vader Gustaaf een atelier in voor zijn zoon.

23 Afscheid van Zulma

24 Zulma. Muze, model en madame Op 17 mei 2009 overleed Zulma De Nijs, de echtgenote van kunstenaar Roger Raveel, op haar 96ste in Deinze. Ze was in alle opzichten een uitzonderlijke vrouw. Of zoals ze door dichter Roland Jooris wordt geportretteerd: Heel direct en intuïtief in haar oordeel. Steeds bleef ze Zulma. Onmiskenbaar eigengereid Zulma. Ze is allesbehalve vergeten. Ze leeft immers verder in het omvangrijke oeuvre van Roger Raveel, die over haar zegt: Of Zulma nu bij een minister, een ambassadeur of een museumdirecteur stond, ze bleef altijd zichzelf. Ze bleef een gewoon mens, een mooi mens.

25 Raveels teruggevonden levensvreugde. Na een periode van rouw en treuren om de dood van zijn echtgenote Zulma hertrouwt Roger Raveel op 3 februari 2011 met Marleen De Muer. Het is op de dag van haar verjaardag. Beiden kenden elkaar reeds jarenlang via gemeenschappelijke vrienden. Als lerares en grote kunstfan bezocht Marleen met haar leerlingen regelmatig het Roger Raveelmuseum en het atelier van Raveel. Roger Raveel, Kunst-Art, 2010

26 Het Roger Raveelmuseum Raveel is de eerste verzamelaar van zijn werk. Zijn collectie reist de wereld rond, maar komt altijd naar Machelen-aan-de-Leie terug. Hij bewaart zijn eigen collectie in een kluis. De pastorie die reeds lang leeg stond, kreeg een bestemming: ze werd een deel van het huidige Raveelmuseum. De architect Stéphane Beel ontwierp aan de pastorie een museum waarin de kunst van Raveel zich thuis voelt. Zo konden ook de grote formaten van sommige schilderijen tot hun recht komen. Raveel is één van de weinige kunstenaars die zijn droom een eigen museum werkelijkheid zag worden. Her Roger Raveelmuseum beschikt over om en bij de 300 schilderijen en ruim 1500 tekeningen naast objecten en een volledige verzameling grafiek van Raveel. Naast de permanente collectie loopt er steeds een tijdelijke tentoonstelling waarbij het werk van Roger Raveel in confrontatie gaat met andere kunstenaars.

27 Aandacht voor het milieu Toen men de Leiearm te Machelen wou dempen, reageerde Roger Raveel. Hij ontwierp een drijvend kunstwerk dat de aandacht trok en de bedoeling had zoiets te verhinderen. Een motorboot sleept over het bedreigde stuk rivier een vlot van blauwe doorschijnende plastiek zakken met een schilderij. Raveel op de Leie (1971) Toen de reien in Brugge sterk vervuild waren zodat de zwanen er stierven, liet Raveel vier houten zwanen op het water drijven. Zo trok hij de aandacht op hetgeen misliep. De zwanen van Brugge (1971)

28 De katten van Raveel Katten, ze zijn niet weg te denken in het oeuvre van Roger Raveel. Hij heeft ze in alle mogelijke houdingen en situaties getekend of geschilderd. Soms werden ze zelfs als een object uitgewerkt. Een van de katten van Roger Raveel heette Vincent. Naar welke kunstenaar werd zij genoemd? Picasso van Gogh Appel

29 Objecten op wielen Vul het ontbrekende woord in de titels aan. Wij zijn... Karretje om de... te vervoeren

30 De kunstenaar Op de drie schilderijen zien we telkens de kunstenaar zelf. Elk schilderij kreeg een letter. Zet de juiste letter telkens in het blokje voor de bijhorende titel en het bijhorend jaartal. Zelfportret met schilderij De leegte om mij heen Zelfportret met sigaret A B C

31 De zin van het zinloze Dit kunstwerk op wielen verwijst naar 10 mei Precies vijftig jaar na het begin van de Tweede Wereldoorlog duwde Roger Raveel deze schilderij-kleerkast-op-wielen door het centrum van Brussel. De oorlog die hij als jonge man meemaakte heeft een diepe indruk op hem gemaakt. Met dit werk probeert hij de toeschouwer te doen nadenken over de zin van het bestaan.

32 De wind rukte enkele woorden uit het gedicht dat Roger Raveel hieronder schreef. Lees het gedicht eens aandachtig... en probeer de woorden met een lijn naar hun plaats terug te brengen. De zin van het zinloze tunnel kleuren Op... een kast met kunst natuur en een... vol van leegte door wit en zwart dat zindert in alle... verwekt. Ik duw ze wel de... op maar het zal mij of... ooit gelukken Deze tunnel door te komen. Roger Raveel niemand wielen helling

33 ... Soms voegt Roger Raveel een object toe aan zijn schilderij zoals in onderstaand werk. Welk object is het?... Zoek op het naambordje de titel van dit kunstwerk. En noteer die bovenaan. Het kunstwerk bestaat uit drie delen en wordt daarom een... genoemd.

34 Het atelier

35 De schilderijen...

36 Raveel had in 1978 de idee een schilderijenoptocht te organiseren. Daar de optocht in 1978 niet doorging, zette Raveel zijn idee om in een monumentaal schilderij, die ook bestaat in de vorm van een wandtapijt. Ga er voor staan en schat de grootte van het kunstwerk. Mijn schatting: breedte: hoogte: Controleer je schatting bij de juf of meester. De juiste afmetingen: Wanneer je het wandtapijt bekijkt, zie je dat de deelnemers aan de optocht geen spandoeken of protestborden dragen, maar enkel stokken met schilderijen eraan. Zoek het schilderij waarin de drie hoofdkleuren gevat zitten. De titel van het werk kan je zelf aanvullen. Compositie met r, g en b Duid met een kruisje aan van wie dat abstract werk is: Pablo Picasso Piet Mondriaan Roger Raveel Je vindt ook een figuratief werk op het wandtapijt. De titel van het werk is De Judaskus. De schilder ervan heet Giotto di Bondone. Giotto is: Een Spanjaard Een Italiaan Een Rus Pas in 2006 kwam er een echte optocht door de straten van Machelen-aan-de-Leie. Reproducties van bekende meesters waren aan een stok bevestigd.

37 Zoek het gedicht THUIS. Enkele woorden zijn ontsnapt. Lees het gedicht en probeer de woorden met een lijn naar hun plaats terug te brengen. De dingen die deze woorden voorstellen zijn ook vaak terug te vinden in Raveel zijn kunstwerken. THUIS hand Roger Raveel (voor...) Als ik wandel gaan de... dicht, Mijn... maait, de wereld kantelt, Het geweld wacht op de weg Maar grijpen doe ik niet en weren evenmin. Of ooit een hinkstapsprong Mij uit mijn kluwen redt? Eerder zie ik een lauw gewelf Verder over mijn oren zakken, Of elektroden zich elk jaar Dichter aan mijn slapen schroeven En zich sterker laden, ongemerkt, een zacht water. huizen

38 het lege kat Kom binnen, trek je jas uit, verander je manieren, let niet op de., zeg maar wat. De kamer staat in bloei en in de ban van verraderlijke dingen als: je naam, je zinnen,.. In de takken wacht de, stil als de dood, Op de bliksem die al in het.. zit En haar zal treffen, in haar ogen. Het land, geordend in zijn organen, Het licht dat zich veelvoudig spreidt Hebben ons gevangen,wie ontsnapt? Men sterft wanordelijk terecht. Vader landschap duif En zie mijn vader staan die plast tegen de haag en de aarde ongedeerd laat daar waar zijn pantoffels staan. wil in de lentelijke groenten geen bijbeltekens lezen en zeker niet knorren om., kregelige van de wereld dat onwrikbaar tussen zijn oren zit. herinneringen Wie heeft dit gedicht geschreven?..

39 Zoek het schilderij Man met ijzerdraad. Als je goed kijkt, dan zie je 5 verschillen met de foto. Omcirkel ze op deze foto. Waarom de gekleurde vlakjes in het gezicht? Je ziet dat de man een pet op heeft. Deze pet laat een schaduw na bij zonlicht. Door de schaduw wordt het gezicht onduidelijk. Raveel zegt: «Wat ik niet zie, dat schilder ik ook niet» Daarom vult hij het gezicht op met gekleurde vlakjes.

40 Het schilderij van Roger Raveel is uit elkaar gevallen. Kun jij de stukjes op de juiste plaats zetten? Bij elk stukje van het schilderij hoort een letter of een cijfer, noteer deze letter of cijfer op de plaats waar het stukje schilderij hoort te staan. Kijk goed naar het schilderij! Als je alles juist hebt ingevuld krijg je de titel en het jaartal van het schilderij. Noteer je antwoord onderaan en controleer met het naambordje. I L O 6 L B 9 A 1 A 2 S Titel: Jaartal:

41 Abstracte schilderijen Hieronder zijn 3 abstracte schilderijen terug te vinden van Roger Raveel. Elk schilderij kreeg een letter. Zet de juiste letter telkens in het blokje voor de bijhorende titel en het bijhorend jaartal. Mijn tijn in maart met bonenstaken Albisola Gevaarlijke lente A B C

42 Gesprek in de tuin Bedenk zelf nog een titel voor dit schilderij. Vaak bestaan Roger Raveel zijn geschilderde personen uit gebogen verfstrepen zoals in dit schilderij. Het gezicht van de figuren is meestal onherkenbaar voorgesteld door middel van gekleurde vlakken. Zoek in de vaste collectie van het Raveelmuseum nog een werk waarin je deze kenmerken terugvindt. Noteer de titel.

43 Colofon Concept en samenstelling: Marleen De Muer Kathy De Wulf Vormgeving: Giles Peers Beeldarchief en coördinatie: Luc Levrau Fotograaf: Peter Claeys - Tim Heirman - Marc Van Acker Bronnen: -Een verschrikkelijk mooi leven; Carlos Alleene; Deinze: De Muyter; Inlichtingen Roger Raveelmuseum Gildestraat Machelen-aan-de-Leie Tel rrm@rogerraveelmuseum.be

44

45

46

47

48

49

Door de ogen van Raveel Kom binnen en geniet van deze kunstige speur- en ontdekkingstocht!

Door de ogen van Raveel Kom binnen en geniet van deze kunstige speur- en ontdekkingstocht! Door de ogen van Raveel Kom binnen en geniet van deze kunstige speur- en ontdekkingstocht! NAAM:... DATUM:... Herinnering aan het doodsbed van mijn moeder, 1965 Roger Raveel schilderde het gezicht van

Nadere informatie

Door de ogen van Raveel Kom binnen en geniet van deze kunstige speur- en ontdekkingstocht!

Door de ogen van Raveel Kom binnen en geniet van deze kunstige speur- en ontdekkingstocht! Door de ogen van Raveel Kom binnen en geniet van deze kunstige speur- en ontdekkingstocht! NAAM:... DATUM:... Herinnering aan het doodsbed van mijn moeder, 1965 Roger Raveel schilderde het gezicht van

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

Vincent van Gogh. Hier zie je er een afbeelding van.

Vincent van Gogh. Hier zie je er een afbeelding van. Vincent van Gogh Een van de beroemdste schilders die Nederland heeft gehad was Vincent van Gogh. Deze kunstenaar heeft zelfs zijn eigen museum gekregen in Amsterdam. Toch wel heel bijzonder, zeker als

Nadere informatie

Op hun knieën blijven ze wachten op het antwoord van Maria. Maar het beeld zegt niets terug.

Op hun knieën blijven ze wachten op het antwoord van Maria. Maar het beeld zegt niets terug. 1950 Het huilende beeld De zon schijnt met hete stralen op het kleine dorpje. Niets beweegt in de hitte van de middag. De geiten en koeien slapen in de schaduw. De blaadjes hangen stil aan de bomen. Geen

Nadere informatie

ONTDEKKINGSTOCHT IN S.M.A.K GENT RAOUL DE KEYSER OEUVRE

ONTDEKKINGSTOCHT IN S.M.A.K GENT RAOUL DE KEYSER OEUVRE ONTDEKKINGSTOCHT IN S.M.A.K GENT RAOUL DE KEYSER OEUVRE 22.09.2018 27.01.2019 Welkom in S.M.A.K.! Dit boekje is jouw handleiding tijdens het bezoek in het museum. Verbaas je opa met leuke weetjes, daag

Nadere informatie

DE OGEN VAN CHARLEY NIVEAU ++

DE OGEN VAN CHARLEY NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Charley Toorop (1891-1955) kwam uit een echte kunstenaarsfamilie. Haar vader was de beroemde Jan Toorop en ook haar zonen bleken zeer creatief: één zoon werd documentairemaker, de andere

Nadere informatie

[DE BASILIEK VAN KOEKELBERG]

[DE BASILIEK VAN KOEKELBERG] 1 e graad secundair onderwijs Naam:... NATIONALE BASILIEK VAN HET HEILIG HART KOEKELBERG [DE BASILIEK VAN KOEKELBERG] Met dit boekje kan je zelfstandig of in groep kennismaken met de basiliek. 2 Hoe ga

Nadere informatie

Street-art in de. Kijkwijzer 4de, 5de en 6de leerjaar

Street-art in de. Kijkwijzer 4de, 5de en 6de leerjaar Street-art in de Paterskerk Kijkwijzer 4de, 5de en 6de leerjaar Naam: Kom en ontdek het verhaal achter het kunstwerk Welkom in de Paterskerk van Halle. De kerk is vandaag helemaal omgebouwd tot een oase

Nadere informatie

Klee. en Cobra. Opnieuw beginnen

Klee. en Cobra. Opnieuw beginnen Klee Lesmateriaal groep 5 en 6 deel 1: klassikale les op school bij de tentoonstelling Klee en Cobra Het begint als kind 28.01-22.04 2012 en Cobra Opnieuw beginnen Dit is Paul Klee En dit ook. En dit is

Nadere informatie

10. Gebarentaal [1/3]

10. Gebarentaal [1/3] 10. Gebarentaal [1/3] 1 Gebarentalen Stel, je kunt niets horen. Je bent doof. Hoe praat je dan met andere mensen? Je kunt liplezen, maar dat is moeilijk en je mist dan toch nog veel van het gesprek. Bovendien

Nadere informatie

werkboek tekenaar & dichter dubbeltalent 8.05-9.09 2012 Cobra Museum voor Moderne Kunst

werkboek tekenaar & dichter dubbeltalent 8.05-9.09 2012 Cobra Museum voor Moderne Kunst tekenaar & dichter werkboek dubbeltalent 8.05-9.09 2012 Cobra Museum voor Moderne Kunst Tekenen en dichten; dat doe je allebei met je hand. Het maakt niet uit hoe je het doet, je kunt zelf kiezen: je doet

Nadere informatie

inhoud 1. Een leven in beeld 2. Vincents jeugd 3. Aan het werk 4. Brieven 5. Boeren 6. Naar Parijs 7. Naar het zuiden 8. De ruziemaker 9.

inhoud 1. Een leven in beeld 2. Vincents jeugd 3. Aan het werk 4. Brieven 5. Boeren 6. Naar Parijs 7. Naar het zuiden 8. De ruziemaker 9. Vincent van Gogh inhoud 1. Een leven in beeld 3 2. Vincents jeugd 4 3. Aan het werk 5 4. Brieven 6 5. Boeren 7 6. Naar Parijs 9 7. Naar het zuiden 10 8. De ruziemaker 11 9. Ziek 12 10. Het einde 13 11.

Nadere informatie

IV Rood en zwart. I Dag mijnheer Vanriet. Kies drie andere kleuren voor het schilderij van Jos Leonard en kijk, het wordt een heel ander kunstwerk.

IV Rood en zwart. I Dag mijnheer Vanriet. Kies drie andere kleuren voor het schilderij van Jos Leonard en kijk, het wordt een heel ander kunstwerk. Reeds als kleine jongen kwam beeldend kunstenaar Jan Vanriet naar het museum. Het jongetje op het schilderij van Erasmus Quellinus en Jan Fijt heeft hij nog nagetekend toen hij twaalf was. Later bewonderde

Nadere informatie

Lesplan Keith Haring (2 lessen)

Lesplan Keith Haring (2 lessen) Lesplan Keith Haring (2 lessen) Benodigdheden: Kopieën van het leesblad Werkblad Rol tekenpapier Stiften Potloden Verf Kwasten Schorten Restpapier Smartboard Leerdoelen: Leren wie Keith Haring is en wat

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Bijlage interview meisje

Bijlage interview meisje Bijlage interview meisje Wat moet er aan de leerlingen gezegd worden voor het interview begint: Ik ben een student van de Universiteit van Gent. Ik wil met jou praten over schrijven en taken waarbij je

Nadere informatie

125 jaar. Geïnspireerd door de beroemde werken van Nederlands schilder. Vincent van Gogh (1853-1890)

125 jaar. Geïnspireerd door de beroemde werken van Nederlands schilder. Vincent van Gogh (1853-1890) 125 jaar Geïnspireerd door de beroemde werken van Nederlands schilder Vincent van Gogh (1853-1890) WWW.BNWALLCOVERINGS.COM 125 JAAR GEÏNSPIREERD DOOR DE WERKEN VAN KUNSTSCHILDER VINCENT VAN GOGH De collectie

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

IK ZIE, IK ZIE... BENNER

IK ZIE, IK ZIE... BENNER IK ZIE, IK ZIE... BENNER onderwijsprogramma primair onderwijs groep 5 t/m 8 INLEIDING Gerrit Benner vond de gewone wereld lang niet altijd even leuk, dus die schilderde hij ook niet. Maar achter die gewone

Nadere informatie

Street-art in de. Kijkwijzer 1ste, 2de en 3de leerjaar

Street-art in de. Kijkwijzer 1ste, 2de en 3de leerjaar Street-art in de Paterskerk Kijkwijzer 1ste, 2de en 3de leerjaar Naam: Kom en ontdek het verhaal achter de kunstwerken! Welkom in de Paterskerk van Halle. De kerk is vandaag helemaal omgebouwd tot een

Nadere informatie

Kunstproject Nederlands en plastische opvoeding voor het tweede leerjaar van de eerste graad, Leiepoort, campus Sint-Theresia 1

Kunstproject Nederlands en plastische opvoeding voor het tweede leerjaar van de eerste graad, Leiepoort, campus Sint-Theresia 1 Raoul De Keyser, 1930-2012 1 Wanneer je kijkt zie je nog niet Wanneer je ziet grijpt het je aan (Willem Hussem) 2 Oriënteren in de klas (spreekvaardigheid) Wie bezocht al eens een museum? Welk? Wat heb

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 7. Het allereerste begin 9. Oervaders 19. Israël als moeder 57. Wijsheid voor ouders en kinderen 83. Koninklijke vaders 113

Inhoud. Woord vooraf 7. Het allereerste begin 9. Oervaders 19. Israël als moeder 57. Wijsheid voor ouders en kinderen 83. Koninklijke vaders 113 Inhoud Woord vooraf 7 Het allereerste begin 9 Oervaders 19 Israël als moeder 57 Wijsheid voor ouders en kinderen 83 Koninklijke vaders 113 Profetische opvoedkunde 145 Kinderen in zijn koninkrijk 177 Leerling

Nadere informatie

beeldende vakken CSE GL en TL

beeldende vakken CSE GL en TL Examen VMBO-GL en TL 2008 tijdvak 2 dinsdag 17 juni 9.00-11.00 uur beeldende vakken CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 34 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 64 punten

Nadere informatie

OBSERVATIE. Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt. Robbert Kooiman G&I 1-C

OBSERVATIE. Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt. Robbert Kooiman G&I 1-C OBSERVATIE Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt Robbert Kooiman G&I 1-C Contents Inleiding... 2 Covert of Overt... 2 Analyse... 3

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Auditieve oefeningen. Boek van de week: Verhaalbegrip: Taalbewustzijn:

Auditieve oefeningen. Boek van de week: Verhaalbegrip: Taalbewustzijn: Auditieve oefeningen Boek van de week: 1; Nijntje in het museum 2; Krokodil en het meesterwerk 3; Kloddertje 4; Meneer Kandinsky was een schilder 5; Het kleine museum Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Kijkwijzer VMBO (Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld)

Kijkwijzer VMBO (Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld) (Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld) Deze kijkwijzer is in de vorm van een speurtocht: Vorm groepjes van drie en ga verschillende wegen uit op het beeldenpark. Zoek de beelden waarvan de details

Nadere informatie

opdrachten voor een vrijetijdsticker

opdrachten voor een vrijetijdsticker Opdracht 1 Bezoek een museum, galerie of atelier in Zeeland Ga naar een museum, galerie of atelier, met je ouders, opa, oma of met vriendjes. Deelnemers herken je aan de Kinderkunstweekposter en het deelnamebordje.

Nadere informatie

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.

Nadere informatie

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua Spreekbeurt Dag Oglaya Doua Ik werd wakker voordat m n wekker afging. Het was de dag van mijn spreekbeurt. Met m n ogen wijd open lag ik in bed, mezelf afvragend waarom ik in hemelsnaam bananen als onderwerp

Nadere informatie

Wild Beest. Opdrachtenboekje. Basisonderwijs groep 5 t/m 8

Wild Beest. Opdrachtenboekje. Basisonderwijs groep 5 t/m 8 Wild Beest Opdrachtenboekje Basisonderwijs groep 5 t/m 8 24 februari t/m 29 mei 2015 Wild Beest In dierentuin Dierenrijk zijn door een computerstoring bij een aantal kooien de elektronische sloten open

Nadere informatie

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les 8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil

Nadere informatie

Studielessen voor kinderen van 4-7 jaar

Studielessen voor kinderen van 4-7 jaar NAAM Studielessen voor kinderen van 4-7 jaar voorjaar 2005 Geschreven door Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen Geschreven voor kleine studiegroepen in de levend Evangelie Gemeente Gebruikte

Nadere informatie

VAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++

VAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Vincent van Gogh heeft nooit een kunstenaarsopleiding afgemaakt. Met deze leskaart leer je meer over de jonge Vincent én hoe je met wat hulp en (vooral) heel veel doorzettingsvermogen toch

Nadere informatie

Spiekkaart Kunst. Pagina 1 van 5. 1. Over kunst en kunstenaars. U t o p i a r t 2 7 S p i e k k a a r t K u n s t. www.utopiart27.

Spiekkaart Kunst. Pagina 1 van 5. 1. Over kunst en kunstenaars. U t o p i a r t 2 7 S p i e k k a a r t K u n s t. www.utopiart27. Pagina 1 van 5 Spiekkaart Kunst 1. Over kunst en kunstenaars 1.1. Wat is kunst? Wat zijn kunstwerken? Wat is een kunstenaar? Als mensen creatief aan de slag gaan maken ze kunstwerken. Mensen die kunst

Nadere informatie

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen

GODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling

Nadere informatie

Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?

Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij? Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen

Nadere informatie

ZOEKEN NAAR DE VOLMAAKTE VORM NIVEAU ++

ZOEKEN NAAR DE VOLMAAKTE VORM NIVEAU ++ NIVEAU ++ /5 Deze leskaart gaat over het zoeken naar de volmaakte vorm. Dat klinkt misschien wat verheven, maar je zult ontdekken dat deze zoektocht in de kunstgeschiedenis erg belangrijk is geweest. Piet

Nadere informatie

Vollenhove Wonen op een havezate

Vollenhove Wonen op een havezate D S T R K C N T Opdracht 1 Nodig: foto van jezelf als klein kind, fotoblad opdracht 1 In Vollenhove staat de havezate Oldruitenborgh. De havezate is al heel oud. Bijna 250 jaar geleden, rond 1770, woonden

Nadere informatie

Kunstlessen over Hundertwasser

Kunstlessen over Hundertwasser Kunstlessen over Hundertwasser Bovenbouw primair onderwijs en vmbo - een tekst met vragen en opdrachten voor een les op school - opdrachten in de tentoonstelling in het Cobra Museum Colofon 2013 Uitgave

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

DE OGEN VAN CHARLEY NIVEAU ++

DE OGEN VAN CHARLEY NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Charley Toorop (1891-1955) kwam uit een echte kunstenaarsfamilie. Haar vader was de beroemde Jan Toorop en ook haar zonen bleken zeer creatief: één zoon werd documentairemaker, de andere

Nadere informatie

DE STIJL OF TOCH JE EIGEN STIJL? NIVEAU ++

DE STIJL OF TOCH JE EIGEN STIJL? NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Deze leskaart gaat over (misschien wel) Nederlands beroemdste kunststroming: De Stijl. Initiatiefnemer was kunstenaar Theo van Doesburg. Samen met o.a. Bart van der Leck en Piet Mondriaan

Nadere informatie

VAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++

VAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Vincent van Gogh heeft nooit een kunstenaarsopleiding afgemaakt. Met deze leskaart leer je meer over de jonge Vincent én hoe je met wat hulp en (vooral) heel veel doorzettingsvermogen toch

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

ART/MEDIA & ME AUTOBIOTIC SELFIE DOCUMENT

ART/MEDIA & ME AUTOBIOTIC SELFIE DOCUMENT ART/MEDIA & ME AUTOBIOTIC SELFIE DOCUMENT Gwen Bergers G&I1A 3009429 19.11.15 Project docenten: Saskia Freeke, Sonja van Vuuren, Martin Lacet & John Hennequin Art/Media & Me Autobiotic Selfie Voor de lessen

Nadere informatie

De schatten van Caroline en Maurice Verbaet

De schatten van Caroline en Maurice Verbaet Dit boekje is van: De schatten van Caroline en Maurice Verbaet Ik heb het museum bezocht met: Een reis door de tijd Hallo! Wij zijn Caroline en Maurice en we hebben een passie voor Belgische moderne kunst.

Nadere informatie

Succeservaring. Donderdagmiddag

Succeservaring. Donderdagmiddag Succeservaring Donderdagmiddag Het zonlicht valt gefilterd door de bomen het klaslokaal in. Je hoort de wind zachtjes door de bladeren spelen. Leerlingen van groep acht zijn bezig met projectwerk. Geroezemoes

Nadere informatie

Knabbel en Babbeltijd.

Knabbel en Babbeltijd. Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte

Nadere informatie

Roodborstje tikt tegen 't raam, tik, tik, tik laat mij erin, laat mij erin. 't Is hier te guur en te koud naar mijn zin Laat mij er in, ja er in.

Roodborstje tikt tegen 't raam, tik, tik, tik laat mij erin, laat mij erin. 't Is hier te guur en te koud naar mijn zin Laat mij er in, ja er in. Oosterkerk, Zondag 27 januari 2013, Kinderdienst Het verhaal van de verloren zoon (Lucas 15:11-32) door de ogen van het varken Meditatie in woord en beeld ds.wim Hortensius Roodborstje tikt tegen 't raam,

Nadere informatie

Paulo op bezoek in de klas

Paulo op bezoek in de klas Kunst voor peuters en kleuters Dit materiaal is bestemd voor leerkrachten van groep 0, 1 en 2. Met de informatie en lessuggesties kunt in de klas aan de slag met beeldende kunst. Het kijken naar en praten

Nadere informatie

Je mag stralen je mag huilen je mag dwalen je mag schuilen je mag vragen je mag dromen je mag klagen je mag komen Hij wacht op jou

Je mag stralen je mag huilen je mag dwalen je mag schuilen je mag vragen je mag dromen je mag klagen je mag komen Hij wacht op jou Je mag stralen je mag huilen je mag dwalen je mag schuilen je mag vragen je mag dromen je mag klagen je mag komen Hij wacht op jou Heb je naar aanleiding van dit dagboek vragen of opmerkingen? Mail me

Nadere informatie

De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand.

De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel

Nadere informatie

Lesbrief. Voetstappen Kader Abdolah

Lesbrief. Voetstappen Kader Abdolah Lesbrief Voetstappen Kader Abdolah Doe meer met Leeslicht! Bij een aantal boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief staan vragen,

Nadere informatie

7 gratis tips : ABSToRACT ntdek SCHILDER je eigen stijl EN

7 gratis tips : ABSToRACT ntdek SCHILDER je eigen stijl EN 7 gratis tips : ABSTRACT ontdek je SCHILDEREN eigen stijl 7 tips om je eigen stijl te ontdekken Ook voor kunstenaars met tablet of zonder tablet Je eigen schilderstijl heeft onder andere met je karakter

Nadere informatie

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 1 Vera Kleuskens groep 7 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1. Wat is E.H.B.O... 5 2. E.H.B.O. vereniging... 6 3. Cursus... 7+8+9 4. Reanimatie en A.E.D....

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Inhoud. Het leven van Escher. Weiland wordt vogel. Kringloop metamorfose. De wereld op z n kop.

Inhoud. Het leven van Escher. Weiland wordt vogel. Kringloop metamorfose. De wereld op z n kop. Inhoud. Blz. 1. Blz. 2. Blz. 3. Blz. 4. Blz. 5. Blz. 6. Blz. 7. Blz. 8. Blz. 9. Blz. 10. Blz. 11. Kaft Inhoud Het leven van Escher. Moeilijke jaren. Weiland wordt vogel. Kringloop metamorfose. De wereld

Nadere informatie

rijks museum Verwerkingsmateriaal Examentour VWO ANTWOORDMODEL VERSIE A + B Visuele analyse van schilderkunst in de 17DE, 19DE en 20STE eeuw 1/5

rijks museum Verwerkingsmateriaal Examentour VWO ANTWOORDMODEL VERSIE A + B Visuele analyse van schilderkunst in de 17DE, 19DE en 20STE eeuw 1/5 1/5 VERSIE A Vraag 1 A Gebruik van licht om de dramatiek te uiten. Het subtiele licht (vs. clair-obscur in de barok) geeft diepte aan het schilderij en accentueert het hoofdmotief. Het zorgt er dus voor

Nadere informatie

Monique Leliefeld-van Rooij

Monique Leliefeld-van Rooij Monique Leliefeld-van Rooij Schilderen is voor mij denken. Schilderen is werken, hard werken. Nadenken over ontwerpen. Zoeken naar combinaties en inhoud. Beginnen en dan weer wijzigen. Steeds weer langs

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF PATIËNTENKRING GRONINGEN

NIEUWSBRIEF PATIËNTENKRING GRONINGEN NIEUWSBRIEF PATIËNTENKRING GRONINGEN Nr.18, september 2013 BERICHT VAN DE ADMINISTRATIE PATIËNTENKRING Het bankrekeningnummer voor het overmaken van uw ledenbijdrage is: 38 32 533 ten name van Patiëntenkring

Nadere informatie

Thema: de K van. Moeilijkheid : *** Samenleving Tijdsduur : ***

Thema: de K van. Moeilijkheid : *** Samenleving Tijdsduur : *** Thema: de K van. Moeilijkheid : *** Samenleving Tijdsduur : *** Nederland juf Yvonne Het land Doel: Na deze opdracht weet je heel wat over bekende en beroemde kunstschilders van vroeger en nu. Uitleg opdracht:

Nadere informatie

DE STIJL OF TOCH JE EIGEN STIJL? NIVEAU ++

DE STIJL OF TOCH JE EIGEN STIJL? NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Deze leskaart gaat over (misschien wel) Nederlands beroemdste kunststroming: De Stijl. Initiatiefnemer was kunstenaar Theo van Doesburg. Samen met o.a. Bart van der Leck en Piet Mondriaan

Nadere informatie

Games & Interactie 2015 1c Art, Media & Me Saskia Freeke Sonja van Vuuren Martin Lacet John Hennequin

Games & Interactie 2015 1c Art, Media & Me Saskia Freeke Sonja van Vuuren Martin Lacet John Hennequin Games & Interactie 2015 1c Art, Media & Me Saskia Freeke Sonja van Vuuren Martin Lacet John Hennequin 1. Intro 1 2. Wat is mijn selfie 2 3. Waarom mijn selfie 4 4. Evaluatie medestudenten 5 5. Bijlage

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de

Nadere informatie

FLIPPEN. Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2

FLIPPEN. Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2 FLIPPEN Naam: Ruben van Dijk Datum van inlevering: 28/11/06 Klas: M1C Tutorgroep: 2 Verantwoording: Opleiding: Media Vormgeven School: Media college Amsterdam Jaar: 1 Projectomschrijving: Het maken van

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

VAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++

VAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Vincent van Gogh heeft nooit een kunstenaarsopleiding afgemaakt. Met deze leskaart leer je meer over de jonge Vincent én hoe je met wat hulp en (vooral) heel veel doorzettingsvermogen toch

Nadere informatie

3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren! 3.5.1. Verkenning van het verhaal " #

3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren! 3.5.1. Verkenning van het verhaal  # 3.5. Vertellenderwijze, niet moraliseren 1 3.5.1. Verkenning van het verhaal "# $$ %& " # 1 H. BERGHMANS & G. EVRARD, Bijbelverhalen in beeld, het leven van Jezus, Altoria Averbode, 1999. ' 3.5.2. Uitdieping

Nadere informatie

Voor de ouders of verzorgers

Voor de ouders of verzorgers Voor de ouders of verzorgers Dit boekje is bedoeld voor kinderen tussen drie en zes jaar. Acht kunstwerken uit de collectie oude kunst van het Centraal Museum zijn geselecteerd voor dit boekje. Deze werken

Nadere informatie

Ted van Lieshout Floor van de Ven, H3G, Uitgeveri Plaats Jaar uitgave en druk Aantal bladzijdes Genre Inhoudsopgave Samenvatting

Ted van Lieshout Floor van de Ven, H3G, Uitgeveri Plaats Jaar uitgave en druk Aantal bladzijdes Genre Inhoudsopgave Samenvatting Boekverslag door F. 1662 woorden 8 juni 2016 7 7 keer beoordeeld Auteur Ted van Lieshout Genre Psychologische roman, Jeugdboek Eerste uitgave 1996 Vak Nederlands Gebr. Ted van Lieshout Floor van de Ven,

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk?

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk? 25 december 2015 1 e Kerstdag Sixtuskerk te Sexbierum Ds. A.J. (Anneke) Wouda Teksten: Hebr. 1:1-6 en Lucas 2: 15-21 Geliefden van God, gemeente van Christus, Kerstochtend 2015 U zit midden in een kerstviering,

Nadere informatie

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden

Nadere informatie

Voorbereidend gesprek Vragen die de leerkracht kan stellen: Introductielessen Primair Onderwijs. 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein

Voorbereidend gesprek Vragen die de leerkracht kan stellen: Introductielessen Primair Onderwijs. 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein Introductielessen Primair Onderwijs 1.1- Introductieles 1: Schetsen voor het schoolplein - De leerlingen worden met kunst geconfronteerd - De leerlingen ontdekken dat kunst niet altijd in een museum staat

Nadere informatie

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51 Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms

Nadere informatie

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente,

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, We zijn er doorheen gegaan, Veertig dagen en nachten, Tijd van voorbereiding...

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen

Waarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau B, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de

Nadere informatie

Inleiding op het lespakket. Blz. 3. Het verhaal van Musa Blz. 4. Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5

Inleiding op het lespakket. Blz. 3. Het verhaal van Musa Blz. 4. Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5 Musa Inhoud Inleiding op het lespakket. Blz. 3 Het verhaal van Musa Blz. 4 Even voorstellen, Inleiding op Musa in de klas. Blz. 5 Het koffertje ontdekken. Blz. 6 en 7 Inhoud koffertje. Blz. 8 en 9 2 Inleiding

Nadere informatie

Twee blauwe vinkjes. Door: Lenneke Sprong

Twee blauwe vinkjes. Door: Lenneke Sprong Twee blauwe vinkjes Door: Lenneke Sprong Nog steeds maar een vinkje. Buiten begon de zon te schijnen, waardoor er schaduwen op de lichtblauwe muur ontstonden. Waarom ontvangt hij niet mijn berichtje vroeg

Nadere informatie

Wijs Worden. werkboek. deel 1 DAMON

Wijs Worden. werkboek. deel 1 DAMON Wijs Worden werkboek deel 1 DAMON WW wb deel 1 mei2009.indd 1 5/25/09 10:33:45 AM Hoofdstuk 1 Over wat echt belangrijk is Paragraaf 1 Inleiding Opdracht 1, p.8 Hieronder staan twaalf standpunten over wat

Nadere informatie

Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DISCIPLE MENTOR

Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DISCIPLE MENTOR Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DEEL 4 DISCIPLE MENTOR In Gen 1, 2 en 3 lezen we direct hoe God denkt over de mens. Hij laat zien wie we zijn, waar we voor gemaakt zijn en wat onze bestemming in het

Nadere informatie

T W E E D E W E R E L D O O R L O G i n p e r s p e c t i e f

T W E E D E W E R E L D O O R L O G i n p e r s p e c t i e f 1 Tijdens de lessen over de Tweede Wereldoorlog heb je geleerd over Anne Frank. Een joods meisje dat met haar familie ondergedoken zat in het Achterhuis op de Prinsengracht in Amsterdam. Anne hield een

Nadere informatie

narratieve zorg Elder empowering the elderly

narratieve zorg Elder empowering the elderly narratieve zorg Elder empowering the elderly huisbezoek 1: KENNISMAKING - 2 - KENNISMAKING - huisbezoek 1- a kennismaking huisbezoek 1: KENNISMAKING a vertrouwelijkheid individueel in teamverband naar

Nadere informatie

Handleiding. UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8. Gedicht

Handleiding. UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8. Gedicht UNICEF Handleiding lessuggestie Gedicht groep 7-8 Handleiding Gedicht In het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties zijn de rechten voor het kind opgenomen. U maakt deze rechten concreet en zichtbaar,

Nadere informatie

Opening van zondag 19 april 2009. Gerda van Leeuwen Thea Peters Carla de Kievid

Opening van zondag 19 april 2009. Gerda van Leeuwen Thea Peters Carla de Kievid Opening van zondag 19 april 2009 Gerda van Leeuwen Thea Peters Carla de Kievid De opening Hans Siegmund oud-docent van de exposanten begon de openingstoespraak met te zeggen dat hij wel eerst wat glaasjes

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

doekaart: HET MUSEUM (afspraken)

doekaart: HET MUSEUM (afspraken) doekaart: HET MUSEUM (afspraken) doekaart: HET MUSEUM (afspraken) Een museum is een plek waar kunst bewaard wordt en getoond. Aan de muur hangen schilderijen, in vitrines liggen voorwerpen en op sokkels

Nadere informatie

2.1 FaVoriete leestips

2.1 FaVoriete leestips Verhalend 2.1 FaVoriete leestips Van klasgenoten heb ik de volgende tips gekregen van boeken/tijdschriften die mij leuk lijken: 1.... 2.... 3.... Van de leraar heb ik de volgende tips gekregen van boeken/tijdschriften

Nadere informatie

lesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs

lesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs lesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs Wordle van respect Duur Materialen een computer met internetverbinding Introductie Op 8 november is het de Dag van Respect. Deze

Nadere informatie

1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje.

1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje. Opdracht 1 Ongeveer 150 jaar geleden stonden er veel steenfabrieken langs de IJssel. De stenen werden van klei gemaakt. Dat kon je langs de IJssel vinden. Als de rivier overstroomde, bleef er een laagje

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Kunst kijken met Google Art Project

Kunst kijken met Google Art Project Kunst kijken met Google Art Project Ontdek beroemde kunstwerken, wereldwonderen en historische momenten. Open het Google Cultural Institute, ga naar: https://www.google.com/culturalinstitute/home?hl=nl.

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

Les 3 - maandag 3 januari 2014 - De Wilgenstam kleutergroep van meester Jasper

Les 3 - maandag 3 januari 2014 - De Wilgenstam kleutergroep van meester Jasper Les 3 - maandag 3 januari 2014 - De Wilgenstam kleutergroep van meester Jasper Het lampje is aan, dat betekent dat we gaan filosoferen. Isa-Noa vertlede in de eerste les dat zij lippenstift en badeendjes

Nadere informatie

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd

9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd 53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding 3. Mijn artfiact 3. Proces 4. Mijn beoordelingsblad en presentatie 5. Autotic Selfie eindproduct (ware grootte) 6

Inhoudsopgave. Inleiding 3. Mijn artfiact 3. Proces 4. Mijn beoordelingsblad en presentatie 5. Autotic Selfie eindproduct (ware grootte) 6 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Mijn artfiact 3 Proces 4 Mijn beoordelingsblad en presentatie 5 Autotic Selfie eindproduct (ware grootte) 6 2 Autobiotic Selfie Inleiding De autobiotic selfie heeft mij heel

Nadere informatie