DEVERSPREIDINGVANZOETWATER-ENLANDSLAKKEN (GASTROPODA) IN HETDELTAGEBIED VOORDEAFSLUITINGEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DEVERSPREIDINGVANZOETWATER-ENLANDSLAKKEN (GASTROPODA) IN HETDELTAGEBIED VOORDEAFSLUITINGEN"

Transcriptie

1 DEVERSPREIDINGVANZOETWATER-ENLANDSLAKKEN (GASTROPODA) IN HETDELTAGEBIED VOORDEAFSLUITINGEN en DEVERSPREIDINGVAN SLAKKEN (GASTROPODA)IN HETZOUTEENBRAKKEWATER VANHETDELTAGEBIED VOOR DEAFSLUITINGEN door H. Hummel, R.H.BogaardsenL.deWolf augustus1985 DeltaInstituutvoorHydrobiologlschOnderzoek, Vierstraat 28, 4401EA Yerseke Rapportenen Verslagen

2 Rechtenvoorbehouden:Vande "Rapportenen Verslagen"isherdrukof aan halingslechtstoegestaanmetuitdrukkelijketoe stemmingvande auteur.

3 - 1 - I.Inleiding Ophet DeltaInstituutzijnsinds1959gegevensverzameld overde verspreidingvandiereninhetdeltagebied.hetdoel wasinzichtte verkrijgenindeveranderingendieoptredenindeverspreidingvandieren tengevolgevande Deltawerken. Inditrapportwordtdeverspreiding gegevenvandedoormedewerkers vanhetdeltainstituutinhetdeltagebied aangetroffenzoetwater-en landslakken (Gastropoda).Erzijngegevensbeschikbaaroverdeperiodetot en met 1968.Indezeperiodewarennoggeenveranderingenopgetredenten gevolgevande Deltawerken. II.Materiaalen methode Degegevens wordengevormddoorvondstenvandierenuiteenintensieve éénmaligebemonsteringvanhetland inhetdeltagebied indejaren1959tot 1968.Erwerdopeenafstandvansteedsenigekilometerslangseenwegof zeedijk (zowelbinnen- alsbuitendijks) gemonsterd.ookwerdenindejaren jaarlijksmeerderezeearmeninéénvaartochtbemonsterdmeteen van VeenbodemhappereneenBierstekernet.Devangstenzijnsteedsineen uitgebreidarchiefbijgehouden.eengrootdeel vandedierenis geconserveerd.degeconserveerdedierenzijnovergedragenaan hetrijksmuseumvannatuurlijkehistorieteleidenenhetzoölogischmuseumte Amsterdam. Zoetwaterslakken zijn deslakkensoortendieeenoverwegende verspreidinghebbeninwatermeteenchloriniteit lagerdan0,3 /oo.de landslakkenzijndesoortendieoverwegendbinnendijksophetlandzijn aangetroffen. Vandezoetwaterslakken zijndegegevenszocompleetmogelijk opgenomen. DaarbijisgebruikgemaaktvanDenHartog (1960) voorpseudamnicolaconfusaen vandenhartog (1963) vooraplexa hypnorum. Deverspreidingvandelandslakkenisvooreengrootaantalsoortenal uitvoerigbeschrevendoorgittenbergeret al. (1970).Voorenkelesoortenzijn bij onsinhetdeltagebiedaanzienlijkmeervangstenbekend danin Gittenbergeret al. staanaangegeven.voordezelaatstesoortenzijnalle waarnemingen,inclusiefdie vangittenbergenet al., inditrapportopgenomen (Fig. 24tm 27).Vandeoverigelandslakkensoorten (Fig.28t/m 30) is alleenaangegevenwaarzebuitendedoorgittenbergeret al. aangegeven vindplaatsenooknoggevonden zijn.

4 - 2 - DeslakkenzijnonderscheideninProsobranchia (kieuwslakken) en Pulmonata (longslakken). III.Resultaten Degegevenszijnafgebeeldinfiguur 1toten met29. Perdiergroep zijndediersoortenalfabetischingedeeld: -Zoetwaterslakken :-Prosobranchia : figuur 1t/m 9,10soorten -Pulmonata : figuur 9t/m 23, 20 soorten -Landslakken :-Pulmonata : figuur24t/m 30. Binnendijksevindplaatsenzijnaangegevenmeteen driehoek,buitendijkse meteencirkelof bolletje. IV. Literatuur Gittenberger, E., W.BackhuysenT.E.J. Ripken, Delandslakkenvan Nederland. Kon. Ned. Natuurhist. Ver., Amsterdam,177 pp. Hartog,C. den, VerspreidingvanhetslakjePseudamnicolaconfusain hetdeltagebied vanrijnen Maas.Basteria 24: Hartog, C. den, Thedistributionofthesnail Aplexahypnorumin Zuid-Beveland inrelationtosoilandsalinity.basteria 27: 8-17.

5 - 3 - A HYDROBIA STAGNORUM ( Prosobranchia ) LITHOGLYPHUS NATICOIDEj7 ( Prosobranchia ) V POTAMOPYRGUS JENKINSI ( Prosobranchia ]

6 - 4 - A o VALVATA CRISTATA * PISCINAUS ( Prosobranchia I A» ACROLOXUS LACUSTRIS A ANCYLUS FLUVIATILIS Pulmonata I A«LYMNAEA PALUSTRIS ( Pulmonata ) A* LYMNAEA PEREGRA ( Pulmonata ) /A? \AA \A A Ai^S ^/A ^ A* A \ tffämt^ c A r AA à Vi* A T) Tl/k* N* A^ -V-^ A V^A fig. 11 ^A '''..A A fig r A -... A > *» "'v 7 * :/A A A- 12 / A

7 - 5 - k LYMNAEA STAGNAUS I Pulmonata ) A«PHYSA ACUTA ( Pulmonata ). PLANORBARIUS CORNEUS Pulmonata I fig.17

8 ' ' ' A* PLANORBiS CONTORTUS ( Pulmonata ) fig.19 L* PLANORBIS PLANORBIS Pulmonata A» A PLANORBIS VORTEX ^ VORTICULUS r^ ( Pulmonata ) f^ C& ^-\ U CK v> ^^^\ **r"xx. "VA* fig. 21 i / *.. 4 :.*--' fig 22 / A» SEGMENTINA COMPLANATA _ A o NITIDA ( Pulmonata ) fig. 23

9 - 7 - A ARION HORTENSIS *.. INTERMEDIUS ( land : Pulmonata ) A UMAX MAXIMUS ( land ; Pulmonata 1 AEGOPINELLA NITIDULA 2 CANDIDULA GIGAXII 3 INTERSECTA 4 CARYCHIUM MINIMUM 5 TRIOEN; 6 CECILIOIDES ACID 7 CEPAEA NEMORAUS 8 COCHLICOf>A~TuBRl ( land. pwefsta,) 1 DISCUS ROTUNDATUS 2 HELICIGONA ARBUSTORUM 3 HELIX ASPERSA 4 MONACHA CANTIANA CARTUSIAI 6 OXYCHILUS CELLARIUS 7 OXYCHILUS, ^. \" DRAPARNAJJDI 3\ L - 8 PUPIULA ^ ^ N ^ X MUSCORUM 8 ks^^/c

10 DEVERSPREIDINGVANSLAKKEN (GASTROPODA)INHETZOUTEENBRAKKEWATER VANHETDELTAGEBIEDVOORDEAFSLUITINGEN door H.Hummel, R.H. Bogaardsen L.de Wolf september 1985

11 - 1 - I.Inleiding Metalsdoelinzichtte verkrijgenin deveranderingendieoptreden doordedeltawerkenwerdendoorde medewerkersvanhetdeltainstituut vanaf1959 waarnemingenverrichtaandeverspreidingvandiereninhet mondingsgebied vanrijn, Maasen Schelde. Inditrapportstaandegegevensvanwaarnemingenaanslakkenuithet brakkeenzoutewatervanhetdeltagebiedoverdeperiodetotenmet1968. IndezeperiodetradeninhetDeltagebiednoggeengroteveranderingenop tengevolgevande Deltawerken. II.Materiaalen methode Deverspreidingvandeslakkenisgebaseerdopwaarnemingentijdens bemonsteringstochten te waterenteland.telandwerdindejaren eenéénmaligeintensievebemonsteringuitgevoerd langs wegenen zeedijken (zowelbinnen- alsbuitendijks).erwerdgemonsterd opeen afstandvansteedsenigekilometers. DezeearmenvanhetDeltagebiedwerden jaarlijksinéénvaartochtbemonsterdmeteenvan Veenbodemhapperofeen Bierstekernet. De waarnemingenzijnsteedsgenoteerd ineenuitgebreid archiefvanhetdelta Instituut. Eendeelvandedierenisgeconserveerd en overgedragenaanhetrijksmuseumvannatuurlijkehistorieteleidenenhet ZoölogischMuseumte Amsterdam. Onderdeslakkeninhetzouteenbrakkewaterwordenverstaandesoortenmeteenoverwegendeverspreiding inhetbuitendijksegebiedwaarhet watereenchloriniteithogerdan0,3 /ooheeft. Deverspreidingsgegevens toten met1968zijnzocompleetmogelijk opgenomen. HiertoeisgebruikgemaaktvanDenHartog (1959) voor Alderia modestaenlimapontia depressa, van DenHartog (1962) voor Leucophytiabidentata, vanverdonschotendewolf (1980) voor Assiminea grayanaen vanfortuin (1981) voorcrepidulafornicata, Hydrobiaulvae en Retusa alba. DeslakkenzijnonderscheidenindeonderklassenOpistobranchia (naaktslakken),prosobranchia (kieuwslakken) enpulmonata (longslakken).

12 - 2 - III. Resultaten De gegevens zijn afgebeeld in figuur 1tot enmet 21.Per onderklasse zijn de diersoorten alfabetisch ingedeeld: - Opistobranchia : figuur 1t/m 9, 20 soorten - Prosobranchia : figuur 10t/m 19, 12 soorten - Pulmonata : figuur 20en 21, 2 soorten. Buitendijkse waarnemingen zijn aangegeven met een cirkel of bolletje,de binnendijkse met een driehoek. De verhoudingen tussen de aantallen diersoorten per onderklasse bij de slakken uit het zoute en brakke water verschillen sterk van die bijde zoetwater- en de landslakken (Hummel et al., 1985). Opistobranchia komen alleen voor inhet zoute en brakke water, Pulmonata daarentegen bijna alleen inhet zoete water of op land (tabel 1). IV. Literatuur Fortuin, A.W., Samenstelling, verspreiding, aantallen en biomassa van het macrozoobenthos in het Volkerak-Oosterschelde estuarium inde periode 1959 t/m DIHO, Yerseke, Rapporten en verslagen, , 237 pp. Hartog, C. den, Distribution and ecology of the slugs Alderia modesta and Limapontia depressa in the Netherlands.Beaufortia 81: Hartog, C. den, De verspreiding van het slakje Leucophytia bidentata in het Deltagebied van Rijn,Maas en Schelde. Basteria 26: Hummel, H., R.H. Bogaards en L.de Wolf, 1985.De verspreiding van zoetwater- en landslakken (Gastropoda) inhet Deltagebied voor de afsluitingen. DIHO, Yerseke, Rapporten en verslagen, 1985-, pp. Verdonschot, P.F.M,en L.de Wolf, De levenscyclus en verspreiding van Assiminea grayana (Fleming, 1828), DIHO, Yerseke, Rapporten en verslagen, ,25 pp.

13 - 3 - Tabel1:Percentueleverhouding tussendeaantallendiersoortenperonderklassevandeslakkenindrie milieutypen. Opistobranchia Prosobranchia Pulmonata Land Zoetwater Brakenzoutwater

14 - 4 - o ACANTHODORIS PILOSA ALDERIA MODESTA ( Opistobranchia ) FACELINA CORONATA o GONIODORIS CASTANEA 8 JORUNNA TOMENTOSA [ Opistobranchia )

15 5 - ONCHIDORIS BIIAMELLATA ( Opistobranchia I BUCCINUM UNDATUM ( Prosobranchia I

16 - 6 - i HYDROBIA ULVAE ( Prosobranchia I A» LITTORINA OBTUSATA ( Prosobranchia ) f i* LITTORINA SAXATILIS ( Prosobranchia ) CÄ< C-T^V \ \ ^ =>A '-f *Jj&28//< \ / \ oh *~^U i fig.15 /

17 - 7 - PATELLA VULGATA ( Prosobranchia, OVATELLA MYOSOTIS ( Pulmonata )

uitgangspunt voor deze lijst van land- en watermollusken van de Waddeneilanden

uitgangspunt voor deze lijst van land- en watermollusken van de Waddeneilanden 241 No. 157 April 197^ Land en watermollusken van de Waddeneilanden tot en met 1972 George Visser Het uitgangspunt voor dee lijst van land en watermollusken van de Waddeneilanden was de publicatie van

Nadere informatie

Inventarisatie van het voormalige eiland Schokland E.A. (Bert) Jansen

Inventarisatie van het voormalige eiland Schokland E.A. (Bert) Jansen Inventarisatie van het voormalige eiland Schokland E.A. (Bert) Jansen Inleiding Tijdens de presentatie van het boek Kruipende huisjes op 20 april jl. gaf ik in mijn bijdrage aan dat de Noordoostpolder

Nadere informatie

Voorlopig verslag excursie Slak-In-Du van 03 mei 2015 in de Schapenweide en. het Provinciaal Domein te Raversijde.

Voorlopig verslag excursie Slak-In-Du van 03 mei 2015 in de Schapenweide en. het Provinciaal Domein te Raversijde. Voorlopig verslag excursie Slak-In-Du van 03 mei 2015 in de Schapenweide en het Provinciaal Domein te Raversijde. Deelnemers: VM: Ward Langeraert, Aäron Fabrice, Frank Dewinter, Joris Hoozee, VM en NM:

Nadere informatie

Het verzamelen van schelpen is een bezigheid, die zich in een groote populariteit mag verheugen.

Het verzamelen van schelpen is een bezigheid, die zich in een groote populariteit mag verheugen. OVER INSECTEN IN WESTERWOLDE S3 SI SI SI Sa 113 heide zelf, een van onze mooiste snuitkevers en van een flinke grootte: 15 mm. 't Is een sterke baas en hard als een kei. Als het wat begint te donkeren

Nadere informatie

Slakken en mossels op Buitenplaats Vaeshartelt

Slakken en mossels op Buitenplaats Vaeshartelt Slakken en mossels op Buitenplaats Vaeshartelt Op zaterdag 9 mei 2015 bezocht een groepje van vier mensen die als hobbyisten interesse hebben in slakken en mossels Buitenplaats Vaeshartelt. We zochten

Nadere informatie

Verslag van de excursie naar het Mokslootgebied op Texel, 11 september 2004 Sylvia van Leeuwen en Johan Reydon

Verslag van de excursie naar het Mokslootgebied op Texel, 11 september 2004 Sylvia van Leeuwen en Johan Reydon Verslag van de ecursie naar het Mokslootgebied op Teel, 11 september 2004 Sylvia van Leeuwen en Johan Reydon English summary Report of the fieldtrip to the Moksloot area on the Waddenisland Teel, 11 September

Nadere informatie

Acht jaar slakkenwerk in Zeeland door een Bevelandse KNNV-groep

Acht jaar slakkenwerk in Zeeland door een Bevelandse KNNV-groep Acht jaar slakkenwerk in Zeeland door een Bevelandse KNNV-groep Door: Harry Raad Inleiding In de periode december 2002 - november 2010 is de Slakkenwerkgroep van de KNNV afdeling Bevelanden actief geweest

Nadere informatie

MALACOLOGISCH ONDERZOEK OP GOEREE

MALACOLOGISCH ONDERZOEK OP GOEREE Overdruk uit Jaarboek 1961 van het Wetenschappelijk Genootschap voor Goeree-Overflakkee. MALACOLOGISCH ONDERZOEK OP GOEREE DOOR L. J. M. BUTOT Rijksinstituut voor Veldbiologisch Onderhoek ten behoeve van

Nadere informatie

inventarisatie van de landslakken van de zeeuwse kust, met de nadruk op de nauwe korfslak VERTIGO ANGUSTIOR

inventarisatie van de landslakken van de zeeuwse kust, met de nadruk op de nauwe korfslak VERTIGO ANGUSTIOR inventarisatie van de landslakken van de zeeuwse kust, met de nadruk op de nauwe korfslak VERTIGO ANGUSTIOR (mollusca: gastropoda) Arno Boesveld De Zeeuwse kuststreek is een rijk gebied voor landslakken.

Nadere informatie

Mollusken inventariseren in het Neerwold en de Onlanden, op de grens van Groningen en Drenthe

Mollusken inventariseren in het Neerwold en de Onlanden, op de grens van Groningen en Drenthe Mollusken inventariseren in het Neerwold en de Onlanden, op de grens van Groningen en Drenthe Door Jaap de Boer en Anthonie van Peursen In het weekend van 25 en 26 augustus 2012 organiseerden de NMV-Excursiecommissie

Nadere informatie

JAARVERSLAG SCHELPEN WERKGROEP DELFZIJL 15 e jaargang

JAARVERSLAG SCHELPEN WERKGROEP DELFZIJL 15 e jaargang JAARVERSLAG SCHELPEN WERKGROEP DELFZIJL 15 e jaargang - 2003 Galeodea bicatenata (J.Sowerby, 1817) Tekening: F. Zandvoort Correspondentieadres: Webside : E-Mail : K.G. van Timmeren Westervalge 26 9989

Nadere informatie

Mollusken van de oude steen- en cementfabriek La Bonne Espérance in Turnhout

Mollusken van de oude steen- en cementfabriek La Bonne Espérance in Turnhout Mollusken van de oude steen- en cementfabriek La Bonne Espérance in Turnhout Auteur: Jelle Ronsmans (Natuurpunt & Belgische Vereniging voor Conchyliologie, BVC); e-mail: jelle_ronsmans@msn.com Medewerkers:

Nadere informatie

Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog. (Zoölogisch Museum, Amsterdam) Terstelling, voor PELKWIJK,

Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog. (Zoölogisch Museum, Amsterdam) Terstelling, voor PELKWIJK, in v. B. Jutting: Mollusken van de Waddeneilanden 41 Land- en zoetwatermollusken van, Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog door W.S.S. van Benthem+Jutting (Zoölogisch Museum, Amsterdam) 1.

Nadere informatie

(Mededeling 2 van het Hydrobiologisch

(Mededeling 2 van het Hydrobiologisch 66 BASTERIA, Vol. 24, No. 4 en 5, 1960 Verspreiding van het slakje Pseudamnicola confusa in het Deltagebied van Rijn en Maas door C. den Hartog (Mededeling 2 van het Hydrobiologisch Instituut afdeling

Nadere informatie

Een mollusken inventarisatie van de Famberhorst, Joure, Friesland. Henk K. Mienis

Een mollusken inventarisatie van de Famberhorst, Joure, Friesland. Henk K. Mienis Een mollusken inventarisatie van de Famberhorst, Joure, Friesland Henk K. Mienis An inventory of the mollusc fauna of the Famberhorst, Joure, Friesland Summary: Malacological fieldwork was carried out

Nadere informatie

Recentelijk werd in Nederland het voorkomen van drie soorten landslakken vastgesteld, polita.

Recentelijk werd in Nederland het voorkomen van drie soorten landslakken vastgesteld, polita. Jaeckel, Ant, BASTERIA42 15, 1978 Drie voor Nederland nieuwe soorten landslakken uit ZuidLimburg J.P.M. Clerx W.J.M. Maassen & Th.E.J. Ripken Recentelijk werd in Nederland het voorkomen van drie soorten

Nadere informatie

Slak-in-Du project. Inventarisatie van de mollusken in de duingebieden langs de Belgische Kust 2012 Oostkust

Slak-in-Du project. Inventarisatie van de mollusken in de duingebieden langs de Belgische Kust 2012 Oostkust Slak-in-Du project Inventarisatie van de mollusken in de duingebieden langs de Belgische Kust 2012 Oostkust Koninklijke Belgische Vereniging voor Conchyliologie rapport 1-2012 samenstelling Nathal Severijns,

Nadere informatie

Slak-in-Du project. Inventarisatie van de mollusken in de duingebieden langs de Belgische Kust 2012 Oostkust

Slak-in-Du project. Inventarisatie van de mollusken in de duingebieden langs de Belgische Kust 2012 Oostkust Slak-in-Du project Inventarisatie van de mollusken in de duingebieden langs de Belgische Kust 2012 Oostkust Koninklijke Belgische Vereniging voor Conchyliologie rapport 1-2012 samenstelling Nathal Severijns,

Nadere informatie

Overzicht van de brakwatermollusken van België

Overzicht van de brakwatermollusken van België VERHANDELINGENVAN HET SYMPOSIUM "INVERTEBRATEN VAN BELGIE", 1989, p. 87-94 COMPTES RENDUS DU SYMPOSIUM "INVERTEBRES DE BELGIQUE", 1989, p. 87-94 Overzicht van de brakwatermollusken van België door Emmanul

Nadere informatie

Voorlopig verslag excursie Slak-in-Du van 24 april 2016 in Similiduinen (VM) en Groenendijk (NM) te Nieuwpoort

Voorlopig verslag excursie Slak-in-Du van 24 april 2016 in Similiduinen (VM) en Groenendijk (NM) te Nieuwpoort Voorlopig verslag excursie Slak-in-Du van 24 april 2016 in Similiduinen (VM) en Groenendijk (NM) te Nieuwpoort 08 mei 2016 Deelnemers: familie Floris & Liesbeth en Neene Verhaeghe, Maai Verhaeghe, Manu

Nadere informatie

INVENTARISATIE VAN DE LANDSLAKKEN VAN DE ZEEUWSE KUST, MET NADRUK OP DE NAUWE KORFSLAK ARNO BOESVELD

INVENTARISATIE VAN DE LANDSLAKKEN VAN DE ZEEUWSE KUST, MET NADRUK OP DE NAUWE KORFSLAK ARNO BOESVELD 2005 INVENTARISATIE VAN DE LANDSLAKKEN VAN DE ZEEUWSE KUST, MET NADRUK OP DE NAUWE KORFSLAK ARNO BOESVELD INVENTARISATIE VAN DE LANDSLAKKEN VAN DE ZEEUWSE KUST, MET DE NADRUK OP DE NAUWE KORFSLAK 2005

Nadere informatie

De Stompe grondwaterslak Avenionia roberti Boetters, 1967 in het Jekerdal met de begeleidende molluskenfauna

De Stompe grondwaterslak Avenionia roberti Boetters, 1967 in het Jekerdal met de begeleidende molluskenfauna SPIRULA 411 - zomer 2017 21 De Stompe grondwaterslak Avenionia roberti Boetters, 1967 in het Jekerdal met de begeleidende molluskenfauna Gerard Majoor Avenionia roberti Boetters, 1967 in the Jeker valley

Nadere informatie

Voorlopig verslag inventarisatie Fonteintjes tijdens Slak-In-Du excursie van 09 september 2015 te Zeebrugge

Voorlopig verslag inventarisatie Fonteintjes tijdens Slak-In-Du excursie van 09 september 2015 te Zeebrugge Voorlopig verslag inventarisatie Fonteintjes tijdens Slak-In-Du excursie van 09 september 2015 te Zeebrugge 03 november 2015 Deelnemers: Ward Langeraert, Manu Dumoulin, Alfred Anthierens, Jelle & Kirsten

Nadere informatie

INVENTARISATIE VAN NOORD-BRABANT DE LANDSLAKKEN VAN ARNO BOESVELD

INVENTARISATIE VAN NOORD-BRABANT DE LANDSLAKKEN VAN ARNO BOESVELD 2005 INVENTARISATIE VAN DE LANDSLAKKEN VAN NOORD-BRABANT ARNO BOESVELD INVENTARISATIE VAN DE LANDSLAKKEN VAN NOORD-BRABANT 2005 tekst Arno Boesveld productie Stichting European Invertebrate Survey - Nederland

Nadere informatie

Voorkomen Nauwe korfslak nabij natuurbrug Zeeweg, Bloemendaal

Voorkomen Nauwe korfslak nabij natuurbrug Zeeweg, Bloemendaal Arno Boesveld & Vincent Kalkman 2014 Voorkomen Nauwe korfslak nabij natuurbrug Zeeweg, Bloemendaal Voorkomen Nauwe korfslak nabij natuurbrug Zeeweg, Bloemendaal september 2014 tekst Arno Boesveld & Vincent

Nadere informatie

inventarisatie van de landslakken van noord-brabant

inventarisatie van de landslakken van noord-brabant inventarisatie van de landslakken van noord-brabant (mollusca: gastropoda) Arno Boesveld In Nederland komen ruim 400 soorten weekdieren voor, waarvan er ruim 100 tot de landslakken behoren. Landslakken

Nadere informatie

Om het behou(i van een brakwaterfauna op het eilancj Texel

Om het behou(i van een brakwaterfauna op het eilancj Texel -Wk^ic.^ Overdruk uit De Levende Natuur 71 (1968). t> Om het behou(i van een brakwaterfauna op het eilancj Texel G. J. M. VISSER. (RIVON) Dijkverhoging is voor het leven van de mensen in Nederland een

Nadere informatie

helocrene en limnocrene bronnen s t i l s t a a n d e w a t e r e n benedenlopen r i v i e r e n middenlopen bovenlopen rivieren

helocrene en limnocrene bronnen s t i l s t a a n d e w a t e r e n benedenlopen r i v i e r e n middenlopen bovenlopen rivieren bijlagen Bijlage 1 Verspreiding van zoetwatermollusken over watertypen. Zie hoofdstuk 4, tabel 2 en blz. 36 voor een verklaring. ZOET WATER BRAK WATER grondwater en putten h e u v e l l a n d b e k e n

Nadere informatie

INVENTARISATIE VAN ZUID-HOLLAND DE LANDSLAKKEN VAN ARNO BOESVELD

INVENTARISATIE VAN ZUID-HOLLAND DE LANDSLAKKEN VAN ARNO BOESVELD 2005 INVENTARISATIE VAN DE LANDSLAKKEN VAN ZUID-HOLLAND ARNO BOESVELD INVENTARISATIE VAN DE LANDSLAKKEN VAN ZUID-HOLLAND 2005 tekst Arno Boesveld productie Stichting European Invertebrate Survey - Nederland

Nadere informatie

Verslag van de Slak-in-Du determinatievergadering van 05 december 2015.

Verslag van de Slak-in-Du determinatievergadering van 05 december 2015. Verslag van de Slak-in-Du determinatievergadering van 05 december 2015. Voorwoord: De organisatie is verheugd met de talrijke opkomst. Het doet ons echt deugd om jullie zo talrijk te mogen begroeten. 20

Nadere informatie

Eenvoudige Gids voor Land, zoetwater en brakwater weekdieren van Nederland

Eenvoudige Gids voor Land, zoetwater en brakwater weekdieren van Nederland Eenvoudige Gids voor Land, zoetwater en brakwater weekdieren van Nederland Hannco P.A.J. Bakker, Alain van t Woudt, Francisco Welter-Schultes members of the Teams of the International Project for Teaching

Nadere informatie

De land- en zoetwaterweekdieren (Molluska of mollusken) van het. Noordhollands Duinreservaat

De land- en zoetwaterweekdieren (Molluska of mollusken) van het. Noordhollands Duinreservaat De land- en zoetwaterweekdieren (Molluska of mollusken) van het Noordhollands Duinreservaat voorplaat: kokerjuffer (Trichoptera spec.), die slakkenhuisjes gebruikt als camouflage, een echte slakkenverzamelaar!

Nadere informatie

De landslakken van de provincie Limburg, de gegevens van 1932 met de huidige vergeleken

De landslakken van de provincie Limburg, de gegevens van 1932 met de huidige vergeleken Natuurhistorisch Genootschap in Limburg natuurhistorisch maandblad juli 2010 jaargang 99 7 137 De landslakken van de provincie Limburg, de gegevens van 1932 met de huidige vergeleken Stef Keulen, Mesweg

Nadere informatie

De Nederlandse zoetwatermollusken

De Nederlandse zoetwatermollusken nederlandse fauna 2 De Nederlandse zoetwatermollusken recente en fossiele weekdieren uit zoet en brak water nederlandse fauna 2 De Nederlandse zoetwatermollusken recente en fossiele weekdieren uit zoet

Nadere informatie

eigenlijk veel, v.v. =

eigenlijk veel, v.v. = 94 Noj 147 mi 1972 Vrslag van d voorjaarsxcursi van d NMV in Frisland gdurnd ht wknd van 14 t/m 16 mi 1971 Aan d xcursi wrd dlgnomn door n voor d NMV-bgrippn rcord aantal ldn n introducé s nl 28: Clrx

Nadere informatie

DE HUISJESSLAKKEN-FAUNA LANGS MAAS EN JEKER TER HOOGTE VAN DE SINT PIETERSBERG BIJ MAASTRICHT

DE HUISJESSLAKKEN-FAUNA LANGS MAAS EN JEKER TER HOOGTE VAN DE SINT PIETERSBERG BIJ MAASTRICHT DE HUISJESSLAKKEN-FAUNA LANGS MAAS EN JEKER TER HOOGTE VAN DE SINT PIETERSBERG BIJ MAASTRICHT G.D. MAJOOR, Jekerschans 12, Maastricht A.J. LEVER, Prinsenlaan 2, Bennekom In 1987 publiceerden wij een inventarisatie

Nadere informatie

De soorten van het leefgebiedenbeleid 111

De soorten van het leefgebiedenbeleid 111 De soorten van het leefgebiedenbeleid 111 KNOTWILGSLAK CLAUSILIA DUBIA DUBIA DRAPARNAUD, 1805 Tekst R.H. de Bruyne, A.W. Gmelig Meyling & A. Boesveld (Stichting ANEMOON) Herkenning De knotwilgslak behoort

Nadere informatie

DENDERMONDE. Nr 52 VAN EEN INVENTARISATIE VAN DE LAND- EN ZOETWATERMOLLUSKEN STUDIEDOCUMENTEN KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT DOCUMENTS DE TRAVAIL

DENDERMONDE. Nr 52 VAN EEN INVENTARISATIE VAN DE LAND- EN ZOETWATERMOLLUSKEN STUDIEDOCUMENTEN KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT DOCUMENTS DE TRAVAIL KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT VOOR NATUURWETENSCHAPPEN INSTITUT ROYAL DES SCIENCES NATURELLES DE BELGIQUE STUDIEDOCUMENTEN DOCUMENTS DE TRAVAIL Nr 52 EEN INVENTARISATIE VAN DE LAND- EN ZOETWATERMOLLUSKEN

Nadere informatie

als in stilstaand brak water. Ze worden er aangetroffen samen met typische brakwaterplanten van de Nymfkruidfami 1 ie en met enkele waterwantsen.

als in stilstaand brak water. Ze worden er aangetroffen samen met typische brakwaterplanten van de Nymfkruidfami 1 ie en met enkele waterwantsen. - 87 - als in stilstaand brak water. Ze worden er aangetroffen samen met typische brakwaterplanten van de Nymfkruidfami 1 ie en met enkele waterwantsen. J. De Troozlaan 53 8370 Blankenberge Naaktslakken

Nadere informatie

Gegevens over de aquatische

Gegevens over de aquatische nr. 358 (2007) 125 Een voorlopig overzicht van de (semi)aquatische weekdieren van enkele oude wielen op Terschelling H.K. Mienis A preliminary review of the (semi)aquatic molluscs of some old pools caused

Nadere informatie

ZOETWATERWEEKDIEREN (MOLLUSCA)

ZOETWATERWEEKDIEREN (MOLLUSCA) ZOETWATERWEEKDIEREN (MOLLUSCA) van een aantal kleine waters in Klein-Brabant Thierry Vercauteren en Rose Sablon Provinciaal Instituut voor Hygiëne, Kronenburgstraat 4, Antwerpen Koninklijk Belgisch Instituut

Nadere informatie

De slakkenfauna van de Sint-Pietersberg

De slakkenfauna van de Sint-Pietersberg november 2009 jaargang 98 11 215 De slakkenfauna van de Sint-Pietersberg Deel 1. een herinventarisatie Jelle Lever, Lamstraat 55, 3523 RV Utrecht Arjen de Groot, Europaplein 796, 3526 WR Utrecht Bert Lever,

Nadere informatie

DORIDICOLA AGILIS LEYDIG, 1853 (COPEPODA, POECILOSTOMATOIDA, RHYNCHOMOLGIDAE), EEN SYMBIONT VAN NAAKTSLAKKEN GODFRIED VAN MOORSEL

DORIDICOLA AGILIS LEYDIG, 1853 (COPEPODA, POECILOSTOMATOIDA, RHYNCHOMOLGIDAE), EEN SYMBIONT VAN NAAKTSLAKKEN GODFRIED VAN MOORSEL 14 DORIDICOLA AGILIS LEYDIG, 1853 (COPEPODA, POECILOSTOMATOIDA, RHYNCHOMOLGIDAE), EEN SYMBIONT VAN NAAKTSLAKKEN GODFRIED VAN MOORSEL INLEIDING Zeenaaktslakken zijn vaak afhankelijk van een specifieke gastheer.

Nadere informatie

Jaarverslag Stichting Vrienden van de Natuur- en Landschappentuin te Zoetermeer 2015/2016

Jaarverslag Stichting Vrienden van de Natuur- en Landschappentuin te Zoetermeer 2015/2016 Jaarverslag Stichting Vrienden van de Natuur- en Landschappentuin te Zoetermeer 2015/2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding...2 2. Bestuurlijke activiteiten...4 3. Projecten...7 3.2. Aanpassingen Natuurtuin...7

Nadere informatie

juli g n a rg a ja

juli g n a rg a ja Natuurhistorisch Genootschap in Limburg n at u u r h i s t o r i s c h m a a n d b l a d j 7u l i 2 0 1 0 100 JAAR j a a r g a n g 9 9 L u i e g e n e n In tegenstelling tot wat gangbaar is in de biologie

Nadere informatie

DE ANALYSE VAN OPGELOST SULFAAT IN ZOUTE EN BRAKKE WATEREN MET BEHULP VAN EEN AUTOMATISCH ANALYSE-SYSTEEM. door. A.G.A. Merks & 3.3.

DE ANALYSE VAN OPGELOST SULFAAT IN ZOUTE EN BRAKKE WATEREN MET BEHULP VAN EEN AUTOMATISCH ANALYSE-SYSTEEM. door. A.G.A. Merks & 3.3. DE ANALYSE VAN OPGELOST SULFAAT IN ZOUTE EN BRAKKE WATEREN MET BEHULP VAN EEN AUTOMATISCH ANALYSE-SYSTEEM door A.G.A. Merks & 3.3. Sinke Delta Instituut voor Hydrobiologisch Onderzoek Vierstraat 28 4401

Nadere informatie

Waarom klimmen slakken, en soms zo hoog?

Waarom klimmen slakken, en soms zo hoog? SPIRULA 408 - najaar 2016 27 sen. De slak is mogelijk onder water op de libellenlarve gekropen, vlak voordat die uit het water in de vegetatie klom om de metamorfose te ondergaan. Daarna moet de slak zich

Nadere informatie

Adam, W Faune de Belgique. Mollusques, 1. Mollusques terrestres et dulcicoles. Institut royal des Sciences naturelles de Belgique,

Adam, W Faune de Belgique. Mollusques, 1. Mollusques terrestres et dulcicoles. Institut royal des Sciences naturelles de Belgique, 13 Hoofdstuk 13 literatuur De geciteerde literatuurverwijzingen zijn geordend op eerste auteur en jaar. De titels met meer dan één auteur volgen chronolo gisch na de titels van de eerste auteur alleen.

Nadere informatie

De huisjesslakken van de kalkgraslanden van de Sint Pietersberg (Maastricht)

De huisjesslakken van de kalkgraslanden van de Sint Pietersberg (Maastricht) 123 Natuurhistorisch Maandblad 74(8).1985 De invertebratenfauna van de Zuidlimburgse kalkgraslanden De huisjesslakken van de kalkgraslanden van de Sint Pietersberg (Maastricht) A.J. Lever, Saturnushof

Nadere informatie

Orgaan van het Natuurhistorisch Genootschap in Limburg

Orgaan van het Natuurhistorisch Genootschap in Limburg lasinnr uoagnsnummer 33e Jaargang Maastricht 25 Februari 1944 No. 2. Natuurhistorisch Maandblad Orgaan van het Natuurhistorisch Genootschap in Limburg Verantwoordelijk Hoofdredacteur: G. H. Waagt, Prof.

Nadere informatie

Slakken. Tijdstip: mei tot en met oktober, slakken houden niet van zon maar zijn in de zomer toch te vinden.

Slakken. Tijdstip: mei tot en met oktober, slakken houden niet van zon maar zijn in de zomer toch te vinden. KB4 Tijdsinvestering: 30 minuten Slakken. Tijdstip: mei tot en met oktober, slakken houden niet van zon maar zijn in de zomer toch te vinden. 1. Inleiding Slakken zijn weekdieren. Vandaar dat ze er week

Nadere informatie

. plaat 4:1. . plaat 1-4. Gittenberger et al In: Nederlandse Fauna 2: 11-20

. plaat 4:1. . plaat 1-4. Gittenberger et al In: Nederlandse Fauna 2: 11-20 2 Hoofdstuk 2 bouw van mollusken Van de zeven klassen die samen het fylum Mollusca (Weekdieren) vormen, komen er slechts twee, de slakken (Gas tropo da) en de mossels of tweekleppigen (Bivalvia), in dit

Nadere informatie

Werkgroep Deltagebied. Doorspoeling van zoute polderwaterleidingen ir. J.A. van 't Leven

Werkgroep Deltagebied. Doorspoeling van zoute polderwaterleidingen ir. J.A. van 't Leven g>u '(V^U.- UklGiCvlCniiniC INSTITUUT VOOR CULTUURTECHNIEK EN WATERHUISHOUDING NNolb4j,k31Uo NOTA nr.105 ad. 23november 1961 Werkgroep Deltagebied Doorspoeling van zoute polderwaterleidingen ir. J.A. van

Nadere informatie

XL - EENIGE AANTEEKENINGEN OVER NOMENCLATUUR EN VINDPLAATSEN VAN PROSOBRANCHIA IN NEDERLAND. DOOR E. A. M. SPEIJER.

XL - EENIGE AANTEEKENINGEN OVER NOMENCLATUUR EN VINDPLAATSEN VAN PROSOBRANCHIA IN NEDERLAND. DOOR E. A. M. SPEIJER. 232 ZOOLOGISCHE MEDEDEELTNGEN DEEL XL XL - EENIGE AANTEEKENINGEN OVER NOMENCLATUUR EN VINDPLAATSEN VAN PROSOBRANCHIA IN NEDERLAND. DOOR E. A. M. SPEIJER. Wanneer wjj de litteratuur over de in Nederland

Nadere informatie

De huisjesslakken-fauna van de Sint Pietersberg bij Maastricht

De huisjesslakken-fauna van de Sint Pietersberg bij Maastricht Natuurhistorisch Maandblad 76(10). 1987 190 De huisjesslakken-fauna van de Sint Pietersberg bij Maastricht A.J. LEVER, Prinsenlaan 2, Bennekom G.D. MAJOOR, Jekerschans 12, Maastricht. De Sint Pietersberg

Nadere informatie

Slak-in-Du project. Inventarisatie van de mollusken in de duingebieden langs de Belgische Kust 2013 Oostkust

Slak-in-Du project. Inventarisatie van de mollusken in de duingebieden langs de Belgische Kust 2013 Oostkust Slak-in-Du project Inventarisatie van de mollusken in de duingebieden langs de Belgische Kust 2013 Oostkust Koninklijke Belgische Vereniging voor Conchyliologie rapport 2-2013 samenstelling Nathal Severijns,

Nadere informatie

Natuurhistorisch Maandblad

Natuurhistorisch Maandblad natuurhistorisch maandblad augustus 2015 jaargang 104 8 I Natuurhistorisch Maandblad 8 J A A R G A N G 1 0 4 N U M M E R 8 A U G U S T U S 2 0 1 5 Herstel van flora en fauna van hellingschraallanden op

Nadere informatie

WEEKDIEREN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

WEEKDIEREN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 1. INLEIDING WEEKDIEREN IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is een van de groenste grootstedelijke regio s van Europa. Het stadsweefsel is zeer gevarieerd. Het bestaat

Nadere informatie

THE TURBELLARIA OF SOME FRIESLAND LAKES WITH INCIDENTAL RECORDS OF GASTEROPODA AND HIRUDINEA

THE TURBELLARIA OF SOME FRIESLAND LAKES WITH INCIDENTAL RECORDS OF GASTEROPODA AND HIRUDINEA THE TURBELLARIA OF SOME FRIESLAND LAKES WITH INCIDENTAL RECORDS OF GASTEROPODA AND HIRUDINEA by J. O. YOUNG Department of Zoology, University of Liverpool, Liverpool, England INTRODUCTION During the eek

Nadere informatie

Statencommissie REW 1 februari KRW maatregelen rijkswateren

Statencommissie REW 1 februari KRW maatregelen rijkswateren Statencommissie REW 1 februari 2008 Kaderrichtlijn Water in Scheldestroomgebied KRW maatregelen rijkswateren Loes de Jong RWS Zeeland Projectbureau KRW Schelde Rijkswateren Zeeland Inhoud presentatie:

Nadere informatie

Huisjesslakken van Fort Sint Pieter te Maastricht

Huisjesslakken van Fort Sint Pieter te Maastricht NATUURHISTORISCH MAANDBLAD FEBRUARI 2006 JAARGANG 95 2 55 Huisjesslakken van Fort Sint Pieter te Maastricht EEN INVENTARISATIE VOORAFGAAND AAN RESTAURATIE 1.1. Lever, Ina BoudierBakkerlaan i6g,3582 ZD

Nadere informatie

De herontdekking van de Waterleliegracht. Samenvatting. Ankie Dols, Iris Al, Stefanie van der Kaaij, Maxime Kole, Bram Omon en Evelien Keuzenkamp

De herontdekking van de Waterleliegracht. Samenvatting. Ankie Dols, Iris Al, Stefanie van der Kaaij, Maxime Kole, Bram Omon en Evelien Keuzenkamp De herontdekking van de Waterleliegracht Samenvatting Ankie Dols, Iris Al, Stefanie van der Kaaij, Maxime Kole, Bram Omon en Evelien Keuzenkamp Oktober 2013 Voorwoord Voordat u deze samenvatting gaat lezen

Nadere informatie

HET VOGELSEIZOEN

HET VOGELSEIZOEN HET VOGELSEIZOEN 1921. 143 ik tusschen het riet telkens nog jonge meeuwen, maar mijn honderd ringen zou ik bezwaarlijk plaatsen, dat zag ik al dadelijk. Ik zocht echter eerst naar een nest van een grooten

Nadere informatie

DE WEEKDIEREN VAN DE NEDERLANDSE BRAKWATERGEBIEDEN

DE WEEKDIEREN VAN DE NEDERLANDSE BRAKWATERGEBIEDEN DE WEEKDIEREN VAN DE NEDERLANDSE BRAKWATERGEBIEDEN (MOLLUSCA) Wim Kuijper Nederland is als rivierdelta van nature rijk aan brakwatergebieden. De flora en fauna wordt hier blootgesteld aan extreme omstandigheden,

Nadere informatie

tijdens een excursie in september {fig. 1) gaf de tweede auteur namelijk de z.i. gerechtvaardigde indruk, dat het Sonchus palustris door

tijdens een excursie in september {fig. 1) gaf de tweede auteur namelijk de z.i. gerechtvaardigde indruk, dat het Sonchus palustris door Sonchus palustris L. in Zuidwest-Nederland door C. Sipkes (Rockanje) en J. Mennema (Rijksherbarium, Leiden) De vondst van Sonchus palustris L. ten Westen van het Brede Water op Voorne door de eerste onzer

Nadere informatie

Toelichting bij Menno ter Braaks exemplaar van Mein Kampf van Adolf Hitler door Ewoud Kieft (Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie)

Toelichting bij Menno ter Braaks exemplaar van Mein Kampf van Adolf Hitler door Ewoud Kieft (Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie) ToelichtingbijMennoterBraaksexemplaarvanMeinKampfvanAdolfHitler door EwoudKieft(NederlandsInstituutvoorOorlogsdocumentatie) IndeeenentwintigsteeeuwishetnietmeervoortestellendateenboekalsMeinKampfin staatzouzijnomeengeneratiejongemensenteenthousiasmeren.hetboekiste

Nadere informatie

Zandhonger. Kerend Tij Innovatie Competitie Hydrodynamische innovatie van de stormvloedkering Oosterschelde. 19 september 2002

Zandhonger. Kerend Tij Innovatie Competitie Hydrodynamische innovatie van de stormvloedkering Oosterschelde. 19 september 2002 Zandhonger Kerend Tij Innovatie Competitie Hydrodynamische innovatie van de stormvloedkering Oosterschelde 19 september 2002 Zandhonger, Gaat de Oosterschelde kopje onder? De Deltawerken veranderden de

Nadere informatie

& G.D. MAJOOR INTRODUCTION

& G.D. MAJOOR INTRODUCTION BASTERIA, 50: 3-8, 1986 The pioneer snail fauna of a rehabilitated limestone quarry near Maastricht, The Netherlands A.J. LEVER Saturnushof 57,6215 XBMaastricht, The Netherlands & G.D. MAJOOR Jekerschans

Nadere informatie

JAARVERSLAG SCHELPEN WERKGROEP NOORDOOST NEDERLAND

JAARVERSLAG SCHELPEN WERKGROEP NOORDOOST NEDERLAND JAARVERSLAG SCHELPEN WERKGROEP NOORDOOST NEDERLAND 24 e jaargang - 2012 Foto omslag: Robert Reuselaars Correspondentieadres: Website: E-Mail : R.E. Reuselaars Ganzerikhof 1 9413 AC Beilen www.schelpenwerkgroepnoordoostnederland.nl

Nadere informatie

RADULAE 11111' EN RADULAEPREPARATEN

RADULAE 11111' EN RADULAEPREPARATEN A. STIVA RADULAE 11111'11 111 EN RADULAEPREPARATEN De radul a is een stuk gereedschap, welks bezit karakteristiek is voor de Mollusca. Alle klassen der Mollusca. behalve die der Lamellibran chata (Tweekleppigen),

Nadere informatie

Purperslak en wulk en aangroeiwerende verven,

Purperslak en wulk en aangroeiwerende verven, Indicator 16 mei 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Door vermindering van het gebruik

Nadere informatie

HANDLEIDING. Slakken van de Habitatrichtlijn waarnemen. A. Boesveld A.W. Gmelig Meyling R.H. de Bruyne STICHTING ANEMOON

HANDLEIDING. Slakken van de Habitatrichtlijn waarnemen. A. Boesveld A.W. Gmelig Meyling R.H. de Bruyne STICHTING ANEMOON HANDLEIDING Slakken van de Habitatrichtlijn waarnemen A. Boesveld A.W. Gmelig Meyling R.H. de Bruyne STICHTING ANEMOON September 2009 1 Slakken van de Habitatrichtlijn waarnemen Documenttype: Handleiding

Nadere informatie

Herstel estuariene dynamiek in gecompartimenteerde wateren

Herstel estuariene dynamiek in gecompartimenteerde wateren Herstel estuariene dynamiek in gecompartimenteerde wateren Inleiding door Arno Nolte (Deltares) Joost Stronkhorst (Hogeschool Zeeland, Deltares) Zoet-zoutplatform Beginnen vanuit mondiaal beeld http://www.delta-alliance.org/projects/comparative-assessment-of-the-vulnerability-and-resilience-of-deltas

Nadere informatie

DE BODEMSAMENSTELLING VAN DE WESTERSCHELDE, DE OOSTERSCHELDE, HET VEERSE MEER EN HET GREVELINGENMEER

DE BODEMSAMENSTELLING VAN DE WESTERSCHELDE, DE OOSTERSCHELDE, HET VEERSE MEER EN HET GREVELINGENMEER DE BODEMSAMENSTELLING VAN DE WESTERSCHELDE, DE OOSTERSCHELDE, HET VEERSE MEER EN HET GREVELINGENMEER 990-993 door J.A. Craeymeersch, E.B.M. Brummelhuis, W. Schreurs, E.G.J. Wessel* april 995. Nederlands

Nadere informatie

wetenschappelijke naam vegetatietype

wetenschappelijke naam vegetatietype Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. Schorren met slijkgrasvegetaties

Nadere informatie

Een oud vermoeden bevestigd: het wit muizenoortje Auriculinella bidentata (Montagu, 1808) levend in Het Zwin (Cadzand-Bad, Nederland)

Een oud vermoeden bevestigd: het wit muizenoortje Auriculinella bidentata (Montagu, 1808) levend in Het Zwin (Cadzand-Bad, Nederland) De Strandvlo 34(4) 110 Een oud vermoeden bevestigd: het wit muizenoortje Auriculinella bidentata (Montagu, 1808) levend in Het Zwin (Cadzand-Bad, Nederland) Emmanuel Dumoulin & Alfred Anthierens Al wat

Nadere informatie

De slakkenfauna van de Sint-Pietersberg

De slakkenfauna van de Sint-Pietersberg april 2010 jaargang 99 4 67 De slakkenfauna van de Sint-Pietersberg Deel 2. Gunstige ontwikkeling in een roerig milieu Arjen de Groot, Europaplein 796, 3526 WR Utrecht Jelle Lever, Lamstraat 55, 3523 RV

Nadere informatie

NOG MEER LANDSLAKKEN.

NOG MEER LANDSLAKKEN. 15 MAART 1914. AFLEVERING 22. REDACTIE: E. HEIMANS, AMSTERDAM, JAC. P. THIJSSE, BLOEMENDAAL ADRES DER REDACTIE : JAC. P. THIJSSE, BLOEMENDAAL. NADRUK VERBODEN. W UITGAVE VAN : W. VERSLUYS TE AMSTERDAM.

Nadere informatie

HET VOORKOMEN VAN BASTERS DRIJFSLAK (HELEOBIA STAGNORUM) OP ZUID- BEVELAND. Door: Harry Raad

HET VOORKOMEN VAN BASTERS DRIJFSLAK (HELEOBIA STAGNORUM) OP ZUID- BEVELAND. Door: Harry Raad HET VOORKOMEN VAN BASTERS DRIJFSLAK (HELEOBIA STAGNORUM) OP ZUID- BEVELAND Door: Harry Raad In 2010 is inventarisatiewerk verricht naar het voorkomen van Basters drijfslak (Heleobia stagnorum) op Zuid-Beveland.

Nadere informatie

Watervogels Zeedijk St Pieterspolder

Watervogels Zeedijk St Pieterspolder Watervogels Zeedijk St Pieterspolder F.A. Arts Delta ProjectManagement (DPM) Postbus 315 4100AH Culemborg 1 Opdrachtgever RWS Zee en Delta Middelburg. 2 Inhoud Inleiding... 4 Werkwijze... 5 Resultaten...

Nadere informatie

Veranderingen van de benthische macrofauna in het Hartelkanaal als gevolg van de opening in de Beerdam 1997-1999

Veranderingen van de benthische macrofauna in het Hartelkanaal als gevolg van de opening in de Beerdam 1997-1999 Veranderingen van de benthische macrofauna in het Hartelkanaal als gevolg van de opening in de Beerdam 1997-1999 Alexander Klink Veranderingen van de benthische macrofauna in het Hartelkanaal als gevolg

Nadere informatie

DE NAUWE KORFSLAK NAUWKEURIGER BEKEKEN RYKEL DE BRUYNE

DE NAUWE KORFSLAK NAUWKEURIGER BEKEKEN RYKEL DE BRUYNE 2001 DE NAUWE KORFSLAK NAUWKEURIGER BEKEKEN RYKEL DE BRUYNE 16 juli 2001 tekst Rykel de Bruyne productie Atlasproject Nederlandse Mollusken (ANM) & Stichting European Invertebrate Survey Nederland postbus

Nadere informatie

I. OPKLIMMING VOOR HET LEREN TEKENEN VAN DE NAAM IN DRUKLETTERS. I.1. Omcirkel met potlood de letters die in jouw naam voorkomen.

I. OPKLIMMING VOOR HET LEREN TEKENEN VAN DE NAAM IN DRUKLETTERS. I.1. Omcirkel met potlood de letters die in jouw naam voorkomen. 209 Deel 2. Ik kan dat wel! Opklimmingen en afdalingen A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U X Y Z W V M A R J O L E I N I. OPKLIMMING VOOR HET LEREN TEKENEN VAN DE NAAM IN DRUKLETTERS I.1. Omcirkel

Nadere informatie

Volkerak-Zoommeer, zoetwaterbekken onder druk. rene.boeters@rws.nl

Volkerak-Zoommeer, zoetwaterbekken onder druk. rene.boeters@rws.nl Volkerak-Zoommeer, zoetwaterbekken onder druk rene.boeters@rws.nl Opzet presentatie > Ontstaansgeschiedenis Volkerak-Zoommeer Ro#erdam > Beheer via kunstwerken Nieuwe Maas > Wat speelt er Haringvliet Oude

Nadere informatie

De kolonisatie door flora en fauna op het proefvlak met C-star-blokken en ecovarianten

De kolonisatie door flora en fauna op het proefvlak met C-star-blokken en ecovarianten De kolonisatie door flora en fauna op het proefvlak met C-star-blokken en ecovarianten bij Ellewoutsdijk Tussenrapportage: de ontwikkeling in 2008 Definitief M.J. de Kluijver en T.J. Vanagt Grontmij AquaSense

Nadere informatie

KLEVERIGE POELSLAK MYXAS GLUTINOSA DRAPARNAUD, Tekst R.H. de Bruyne, A.W. Gmelig Meyling & A. Boesveld (Stichting ANEMOON)

KLEVERIGE POELSLAK MYXAS GLUTINOSA DRAPARNAUD, Tekst R.H. de Bruyne, A.W. Gmelig Meyling & A. Boesveld (Stichting ANEMOON) 116 KLEVERIGE POELSLAK MYXAS GLUTINOSA DRAPARNAUD, 1805 Tekst R.H. de Bruyne, A.W. Gmelig Meyling & A. Boesveld (Stichting ANEMOON) Synoniemen: Amphipeplea glutinosa (Draparnaud, 1805) Herkenning De kleverige

Nadere informatie

Eénjarige pioniervegetaties van slik- en zandgebieden met Salicornia en andere zoutminnende soorten (H1310) Verkorte naam: Zilte pionierbegroeiingen

Eénjarige pioniervegetaties van slik- en zandgebieden met Salicornia en andere zoutminnende soorten (H1310) Verkorte naam: Zilte pionierbegroeiingen Eénjarige pioniervegetaties van slik- en zandgebieden met Salicornia en andere zoutminnende soorten (H1310) Verkorte naam: Zilte pionierbegroeiingen 1. Status Habitatrichtlijn Bijlage I (inwerkingtreding

Nadere informatie

Notitie begroeiing zeedijk Westkapelle (getijdenzone) situatie oktober 2012

Notitie begroeiing zeedijk Westkapelle (getijdenzone) situatie oktober 2012 Notitie begroeiing zeedijk Westkapelle (getijdenzone) situatie oktober 2012 Inleiding Op verzoek van P.L. Meininger van Projectbureau Zeeweringen is door A.J.M. Meijer van Bureau Waardenburg een veld bezoek

Nadere informatie

Inleiding van prof. mr. Roel Bekker ter gelegenheid van de intreedrede van mr. dr. G.S.A.

Inleiding van prof. mr. Roel Bekker ter gelegenheid van de intreedrede van mr. dr. G.S.A. LEVEDEMANAGER! Inleidingvanprof.mr.RoelBekkertergelegenheidvandeintreedredevanmr.dr.G.S.A. DijkstraalslectoropdeHaagseHogeschool,25januari2012. Dederdewoensdagvanmeihadeengedenkwaardigedaginonsstaatsbestelmoeten

Nadere informatie

Platte schijfhoren (Anisus vorticulus) H4056. 1. Status: 2. Kenschets. 3. Ecologische vereisten. Habitatrichtlijn Bijlage II (sinds 2004)

Platte schijfhoren (Anisus vorticulus) H4056. 1. Status: 2. Kenschets. 3. Ecologische vereisten. Habitatrichtlijn Bijlage II (sinds 2004) Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. Platte schijfhoren (Anisus vorticulus)

Nadere informatie

Resultaten grondonderzoek Woning aan de Lekdijk 42 te Nieuw-Lekkerland

Resultaten grondonderzoek Woning aan de Lekdijk 42 te Nieuw-Lekkerland Resultaten grondonderzoek Woning aan de Lekdijk 42 te Nieuw-Lekkerland Resultaten grondonderzoek Woning aan de Lekdijk 42 te Nieuw-Lekkerland ADCIM Geotechniek b.v. Rembrandtlaan 650 3362 AW Sliedrecht

Nadere informatie

De ramp in 1953 waarbij grote stukken van Zeeland, Noord-Brabant en Zuid- Holland overstroomden.

De ramp in 1953 waarbij grote stukken van Zeeland, Noord-Brabant en Zuid- Holland overstroomden. Meander Samenvatting groep 6 Thema 1 Water Samenvatting De watersnoodramp In 1953 braken tijdens een zware storm de dijken door in Zeeland en delen van Noord-Brabant en Zuid-Holland. Het land overstroomde.

Nadere informatie

De plek waar de zee als een brede rivier het land instroomt. Al het werk dat gedaan is om het Deltaplan uit te voeren.

De plek waar de zee als een brede rivier het land instroomt. Al het werk dat gedaan is om het Deltaplan uit te voeren. Meander Samenvatting groep 6 Thema 1 Water Samenvatting De watersnoodramp In 1953 braken tijdens een zware storm de dijken door in Zeeland en delen van Noord-Brabant en Zuid-Holland. Het land overstroomde.

Nadere informatie

SPIRULA - nr. 398 (2014)

SPIRULA - nr. 398 (2014) 88 SPIRULA - nr. 398 (2014) Verse exemplaren van de twee Unio soorten en beide Zwanenmossels waarvan de kleppen nog met elkaar verbonden waren, werden in het ondiepe water nabij de loopbrug aangetroffen.

Nadere informatie

Voorlopig Slak-in-Du excursieverslag van 14 mei 2016 in Doornpanne (VM) en Witte Burg duinen (NM) te Oostduinkerke

Voorlopig Slak-in-Du excursieverslag van 14 mei 2016 in Doornpanne (VM) en Witte Burg duinen (NM) te Oostduinkerke Voorlopig Slak-in-Du excursieverslag van 14 mei 2016 in Doornpanne (VM) en Witte Burg duinen (NM) te Oostduinkerke Deelnemers: Jan Baeteman, Marianne Sammison, Tom Ameye, Ward Langeraert, Frank Dewinter,

Nadere informatie

VLAAMS DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT OVER NATUURSTUDIE & -BEHEER - DECEMBER JAARGANG 1 - NUMMER-4. a uur. Deus

VLAAMS DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT OVER NATUURSTUDIE & -BEHEER - DECEMBER JAARGANG 1 - NUMMER-4. a uur. Deus VLAAMS DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT OVER NATUURSTUDIE & -BEHEER - DECEMBER 2002 - JAARGANG 1 - NUMMER-4 a uur. Deus ARTIKElS SLAKKEN IN DE BELGISCHE KUSTDUINEN BART VERCOUTERE, HENDRIK DEVRIESE & Slakken

Nadere informatie

Exoten in de Nederlandse fauna

Exoten in de Nederlandse fauna Indicator 1 juni 2006 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Ruim tien procent van veel diergroepen

Nadere informatie

BEGROEIING VAN STORTMATERIALEN ONDER WATER

BEGROEIING VAN STORTMATERIALEN ONDER WATER BEGROEIING VAN STORTMATERIALEN ONDER WATER Rob Leewis Foto s: Ron Offermans Arjan Gittenberger Joop Stalenburg Ouwerkerk 26 november 2014 ALS JE EEN VOORWERP IN HET WATER GOOIT, RAAKT HET (in principe)

Nadere informatie

Visbestandsopnames op het spaarbekken Kluizen I ( 2001).

Visbestandsopnames op het spaarbekken Kluizen I ( 2001). Visbestandsopnames op het spaarbekken Kluizen I ( 00). Gerlinde Van Thuyne Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer Duboislaan 4 B-50 Hoeilaart-Groenendaal Werkdocument juni 00 IBW.Wb.V.IR.00.4 . Inleiding

Nadere informatie

DE TANDLOZE KORFSLAK OP DE SINT-PIETERSBERG EN CANNERBERG BIJ MAASTRICHT

DE TANDLOZE KORFSLAK OP DE SINT-PIETERSBERG EN CANNERBERG BIJ MAASTRICHT N A T U I J I Ï H I S T O R I S C H M A A N D B L A D APRIL 00 JAARGANG 9 DE TANDLOZE KORFSLAK OP DE SINT-PIETERSBERG EN CANNERBERG BIJ MAASTRICHT G.D. Majoor, jekerschans 1. 61 GJ Maastricht A.J. Lever,

Nadere informatie