TOVERS VAN HELDER. Aanmaaktover 42 AANMAKEN 1 TON ALUMINIUM PRIJS Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1 ton aluminium?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "TOVERS VAN HELDER. Aanmaaktover 42 AANMAKEN 1 TON ALUMINIUM PRIJS Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1 ton aluminium?"

Transcriptie

1 TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 42 AANMAKEN 1 TON ALUMINIUM PRIJS Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1 ton aluminium? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] 1 1 aluminafabriek ,, 1 kantoor aluminafabriek ,, 1 hs carrier in 19 4,, mensen aluminafabriek ,, 1 aluminium smelterij ,, 1 kantoor Al-smelterij ,, 1 vrachtwagen in 19 8,, 1 hs carrier in 19 9,, mensen a.smelterij ,E+19 m³ lucht pm pm pm 11,, kg bauxiet ,, 333 kg kolen ,, 713 kg aardgas ,, 2,E+06 kj stroom ,, 18 kg dieselolie in kg mineralen naar Omge nvt nvt 17,, kg H₂O naar Omgeving nvt nvt 18 1 ton Al maken ,, tonkm doen AMT 42 1 ton aluminium klaar aluminafabriek Gereedschappen

2 alcoa alumina fabriek pinjarra australië Het bauxiet, gehaald uit de Huntly-mijn, wordt per transportband over 20 km naar de alumina-fabriek te Pinjarra verplaatst. In deze fabriek wordt uit dit erts alumina Al₂O₃ gehaald. HT 11 O a.fabriek = 1,E+06 m² C a.fabriek = 4,E+06 ton alumina/jaar ofwel 1,E+06 ton aluminium/jaar ofwel 0,05 ton aluminium/s Continueproces. Ti1 = 1/C = 22 s/ton aluminium Td1 = 75 jaar = 2,E+09 s ET 2 Rijtjesfabriek qi a.f./ton = Ti1/Td1 = 9,E-09 ΔS inzet a.fabriek /ton = 9,E-09. Eigentover aluminafabriek [kj/ K]. ofwel 2,E-06. ET rijtjesfabriekfabriek [kj/ K]. want de aluminafabriek is ongeveer 200 x uitgestrekter dan de rijtjesfabriek omdat O rijtjesfabriek = m² en de hoogte van de rijtjesfabriek is 2 x zo laag Met ET 2 Rijtjesfabriek: ET 2 1 r.fabriek afspelen 4,E+08-2,E+07 3,E ,E-06 r.fabriek doen kantoor aluminafabriek Stel van alle werknemers werkt 30 procent van de dagploeg op kantoor ofwel 100 werknemers n = 4,0 rijtjeskantoren want aantal werkplekken rijtjeskantoor is 25 MT 4 qi kantoor/ton = qi a.f. = 9,E-09 ΔS inzet kantoor /ton = 9,E-09. Eigentover Kantoor [kj/ K]. ofwel 4,E-08. ET rijtjeskantoor [kj/ K]. want het kantoor is 4,0 x groter dan het rijtjeskantoor Met ET 2 Rijtjesfabriek: ET 3 1 r.kantoor afspelen 2,E+08-2,E+07 6,E ,E-08 r.kantoor doen hs carrier

3 Het alumina wordt per hs-carrier naar de aluminiumfabriek te Portland, nabij Melbourne verplaatst. s = km L = 1 ton alumina Zie verder mensen voor de alumina-fabriek pw = werknemers 200 dagen/jaar 8 uur/dag s/jaar.werknemer fu = 1,25 fk = 3 pm = mensen Tiw = /C fabriek = 1,37 s /ton alumina Tdw = 45 jaar = 3,E+08 sec qim = Tiw/Tdw = 5,E-09 ΔS inzet pm / ton alumina = qim. pm. ET Helder = 2,E-05. Eigentover Helder [ kj/ K ] Met ET Helder : ET Helder 1 Helder afspelen ,E-05 Helder doen aluminiumsmelterij De aluminiumsmelterij te Portland heeft de volgende eigenschappen:

4 portland smelter O a.s.fabriek = 3,E+06 m² C k.fabriek = 4,E+05 ton alumium/jaar ofwel 0,01 ton aluminium/s Continueproces. Ti1 = 1/C = 88 s/ton aluminium Td1 = 75 jaar = 2,E+09 s ET 2 Rijtjesfabriek qi a.s./ton = Ti1/Td1 = 4,E-08 ΔS inzet a.s.fabriek /ton = 4,E-08. Eigentover aluminiumfabriek [kj/ K ofwel 2,E-05. ET rijtjesfabriek [kj/ K]. want de aluminafabriek is ongeveer 600 x uitgestrekter dan de rijtjesfabriek omdat O rijtjesfabriek = m² en de hoogte van de rijtjesfabriek is 2 x zo laag Met ET 2 Rijtjesfabriek: ET 2 1 r.fabriek afspelen 4,E+08-2,E+07 6,E ,E-05 r.fabriek doen kantoor aluminiumsmelterij Stel van alle werknemers werkt 30 procent van de dagploeg op kantoor ofwel 50 werknemers n = 2,0 rijtjeskantoren want aantal werkplekken rijtjeskantoor is 25 MT 4 qi kantoor/ton = qi a.s./ton = 4,E-08 ΔS inzet kantoor /ton = 4,E-08. Eigentover Kantoor [kj/ K]. ofwel 7,E-08. ET rijtjeskantoor [kj/ K]. want het kantoor is 2,0 x groter dan het rijtjeskantoor Met ET 2 Rijtjesfabriek: ET 3 1 r.kantoor afspelen 2,E+08-2,E+07 6,E ,E-08 r.kantoor doen vrachtwagen De aluminiumbroodjes worden per vrachtwagen naar de haven verplaatst. s = 200 km L = 1 ton Zie verder hs carrier De aluminiumbroodjes worden per handysize-carrier naar een klant in Azië verplaatst. s = km

5 L = 1 ton Zie verder mensen voor de aluminiumsmelterij pw = 500 werknemers 200 dagen/jaar 8 uur/dag s/jaar.werknemer fu = 1,35 fk = 3 pm = mensen Tiw = /C fabriek = 16 s /ton alumina Tdw = 45 jaar = 3,E+08 sec qim = Tiw/Tdw = 6,E-08 ΔS inzet pm / ton aluminium = qim. pm. ET Helder = 1,E-04. Eigentover Helder [ kj/ K ] Met ET Helder : ET Helder 1 Helder afspelen ,E-04 Helder doen Men Neme 10 2,E+19 m³ lucht De lucht is nodig voor het leveren van zuurstof, maar ook voor het opnemen van kooldioxide, stikstofoxiden en fijnstof. De prijzen voor de massa-overdrachten worden in de betreffende tovers verrekend kg bauxietgranulaat Toverzicht. Met Haaltover 11, Bauxiet: HT kg bauxiet klaar kg bauxiet doen kg koolstof Toverzicht. Dit is het verlies aan de koolstofanodes tijdens de electrolyse. De koolstofanodes worden gebakken met koolstof en pekteerresidu van een olieraffinaderij. Zij worden aangevoerd uit de Verenigde Staten. Schematiseer dit met de aanvoor van kolen uit de mijn te Cerrejón in Venezuela. Met Haaltover 1, Kolen: HT kg kolen klaar kg kolen doen kg aardgas Voor de droogovens wordt aardgas gestookt. E drogen = 1,E+07 kj/ton alumina ofwel 3,E+07 kj/ton aluminium Met KT 4 Aardgas : KT 4 2,47 kg aardgas klaar kg aardgas doen Toelichting: Het verbranden van 2,47 kg aardgas geeft kj. 14 2,E+06 kj stroom Voor inzet electromotoren voor mengen en roeren. Voor electrolyse. E electrolyse/motoren = 6,E+07 kj/ton aluminium

6 Met AMT 4 Fossielstroom : AMT 4 1 kj fossielstroom klaar 0,0084-0,0001 0, ,E+07 kj fossielstroom doen ,3 kg dieselolie Vrachtwagen neemt 0,06 kg dieselolie/tonkm VT 1 D vrachtwagen = 200 tonkm 7 Totaal 13 kg dieselolie HS carrier neemt 0,002 kg dieselolie/tonkm VT 2.6 D carrier = tonkm 3 Totaal 5,49 kg dieselolie De prijs voor het nemen van dieselolie wordt doorberekend in voor kg mineralen naar Omgeving Toverzicht. M Fe₂O₃ = 0,110 kg HT 11 Sσ 1 mol Fe₂O₃ = 0,087 kj/ K,, Sσ 2,8 ton Fe₂O₃ = kj/ K voor kg H₂O naar Omgeving Toverzicht. M H₂O = 0,018 kg Sσ 1 mol H₂O(l) = 0,07 kj/ K Sσ 1 ton H₂O = (1000/M). Sσ 1 mol = kj/ K 18 1 ton aluminium maken Pandgeld Roeren & Mengen BAYER-PROCES

7 HALL-HÉROULT-PROCES Vorming Sσ : stroom bauxietgranulaat fijnmalen bauxietpoeder met Al₂O₃.3H₂O stroom, warmte NaOH (aq) 1 uitlogen, 456 ⁰K, druk bauxietpap NaOH stroom Fe₂O₃, CO, metaaloxiden, kwarts ( rode modder) filteren Na[Al(OH)₄] NaOH 2 uitkristalliseren Al(OH)₃ warmte, energie warmte 3 drogen Al₂O₃ H₂O stroom c 4 elektrolyse co₂ ALUMINIUM Toelichting: De emissie naar de Omgeving van niet-hergebruikte afvalstoffen wordt verwaarloosd; De rode modder gaat terug naar de Omgeving (storten in oude groeve).

8 Emissie van afvalgassen zoals SO₂,NOx, fluorverbindingen wordt verwaarloosd. produktiehal met Héroult-cellen 1 Al₂O₃.3H₂O + 2 NaOH (aq) 2 Na[Al(OH)₄] 2 2 Na[Al(OH)₄] 2 Al(OH)₃ + 2 NaOH(aq) 3 2 Al(OH)₃ Al₂O₃ + 3 H₂O(g) 4 Al₂O₃ + 1,5 C 2 Al + 1,5 CO₂ Al₂O₃.3H₂O + 1,5 C 2 Al + 1,5 CO₂ + 3 H₂O(g) Toelichting: Vorming Al₂O₃ volgens het Bayer-recept. Vorming Al door middel van elektrolyse volgens het Hall-Héroult-recept. Gehanteerde molmassa's M Al C O₂ Na H₂ 0,027 0,012 0,032 0,023 0,002 T'overzicht Termen M n m Sσ Sσ Hf Hf reactievgl [kg/mol] [kg] [kj/ K.mol] [kj/ K] [kj/mol] [kj] Vóór mineralen Al₂O₃.3H₂O 0, , ,E+07 1,5 C 0, , ,E+00 Na 2 Al 0, , ,E+00 1,5 CO₂ 0, , ,E+07 3 H₂O 0, , ,E+07 mineralen ΔSσ = ΔHf = 2,E+07 endotherm ΔSσ 1 ton aluminium = kj/ K Toelichting: - ongeveel de helft van de bauxiet bestaat uit gibbsiet Al₂O₃.3H₂O - kies voor Sσ H₂O de waarde voor de vloeistoffase omdat de geëmitteerde waterdamp eens als regen zal neerdalen en dus niet duurzaam is. Spreiding Scf en opwarming Sθ :

9 voor de ontwijkende CO₂ geldt met de Eindtover : ET 1 mol CO₂ cilinder -0,31 0,37 1,06 lucht klaar mol CO₂ cilinder lucht doen tonkm doen Vrachtauto : 7 Met VT 1 Vrachtwagen: VT 1 1 vwtonkm klaar 2,25-1,26 5, vwtonkm doen inscheping aluminiumbroodjes HS Carrier : 3 Met VT 3 HS Carrier : en 8 VT 3 1 hsctonkm klaar 0,04-0,03 0, hsctonkm doen Klaar! Bronnen :

TOVERS VAN HELDER. Aanmaaktover 12 AANMAKEN 1 TON VLAKGLAS PRIJS Recept ,, 7 kg dieselolie.

TOVERS VAN HELDER. Aanmaaktover 12 AANMAKEN 1 TON VLAKGLAS PRIJS Recept ,, 7 kg dieselolie. 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 12 AANMAKEN 1 TON VLAKGLAS PRIJS 52.129 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken van 1 ton vlakglas? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Aanmaaktover 14 AANMAKEN 1 TON ONGEBLUSTE KALK PRIJS Vraag Wat is de prijs van het aanmaken van 1 ton ongebluste kalk?

TOVERS VAN HELDER. Aanmaaktover 14 AANMAKEN 1 TON ONGEBLUSTE KALK PRIJS Vraag Wat is de prijs van het aanmaken van 1 ton ongebluste kalk? 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 14 AANMAKEN 1 TON ONGEBLUSTE KALK PRIJS 52.275 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken van 1 ton ongebluste kalk? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K]

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Aanmaaktover 47 AANMAKEN 1 TON RUBBER PRIJS 6,E+05. 2,, 1 rijtjesfabriek 8,E+04-7,E+03 1,E+05 2,E+03-2,E-01 6,E+00

TOVERS VAN HELDER. Aanmaaktover 47 AANMAKEN 1 TON RUBBER PRIJS 6,E+05. 2,, 1 rijtjesfabriek 8,E+04-7,E+03 1,E+05 2,E+03-2,E-01 6,E+00 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 47 AANMAKEN 1 TON RUBBER PRIJS 6,E+05 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken van 1 ton rubber? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] 1

Nadere informatie

Aanmaaktover 38 AANMAKEN 1 TON SUIKER PRIJS Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1 ton suiker? Recept

Aanmaaktover 38 AANMAKEN 1 TON SUIKER PRIJS Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1 ton suiker? Recept 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 38 AANMAKEN 1 TON SUIKER PRIJS 18.470 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1 ton suiker? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K]

Nadere informatie

Aanmaaktover 10 AANMAKEN 1 TON CEMENT PRIJS Recept. 14,, 46 kg subkoolpellets ton cement maken. Gereedschappen

Aanmaaktover 10 AANMAKEN 1 TON CEMENT PRIJS Recept. 14,, 46 kg subkoolpellets ton cement maken. Gereedschappen 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 10 AANMAKEN 1 TON CEMENT PRIJS 11.351 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken van 1 ton cement? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] 1

Nadere informatie

Aanmaaktover 13 AANMAKEN 1 TON SODA PRIJS Recept. pm pm pm Gereedschappen. Max Planck Marie Curi Heike Kamerlingh Onnes

Aanmaaktover 13 AANMAKEN 1 TON SODA PRIJS Recept. pm pm pm Gereedschappen. Max Planck Marie Curi Heike Kamerlingh Onnes 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 13 AANMAKEN 1 TON SODA PRIJS 74.776 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken van 1 ton soda? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] 1 1 transportsysteem

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Recept

TOVERS VAN HELDER. Recept 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 22 AANMAKEN 1 TON PATENTKALI PRIJS 4.893 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken van 1 ton patentkali? Antwoord ΔSσ ΔScf ΔSθ Recept [kj/ K] [kj/ K] [kj/

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Gereedschappen

TOVERS VAN HELDER. Gereedschappen 2019 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 44 AANMAKEN 1 TON KOPERDRAAD PRIJS 277.266 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1 ton koperdraad? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Aanmaaktover 9 AANMAKEN 1 TON STAAL PRIJS Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1 ton staal?

TOVERS VAN HELDER. Aanmaaktover 9 AANMAKEN 1 TON STAAL PRIJS Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1 ton staal? 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 9 AANMAKEN 1 TON STAAL PRIJS 91.181 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1 ton staal? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/

Nadere informatie

Gereedschappen. Recept. ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] 1 1 transportsysteem pm pm pm

Gereedschappen. Recept. ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] 1 1 transportsysteem pm pm pm 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 20 AANMAKEN 1 TON KALKZANDSTEEN PRIJS 6.051 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken van 1 ton kalkzandsteen? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Aanmaaktover 18 AANMAKEN 1 TON PIEPSCHUIM PRIJS Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1 ton piepschuim?

TOVERS VAN HELDER. Aanmaaktover 18 AANMAKEN 1 TON PIEPSCHUIM PRIJS Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1 ton piepschuim? 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 18 AANMAKEN 1 TON PIEPSCHUIM PRIJS 113.069 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1 ton piepschuim? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/

Nadere informatie

Aanmaaktover 36 AANMAKEN 1000 TARWEBRODEN PRIJS Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1000 tarwebroden?

Aanmaaktover 36 AANMAKEN 1000 TARWEBRODEN PRIJS Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1000 tarwebroden? 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 36 AANMAKEN 1000 TARWEBRODEN PRIJS -39.577 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken en leveren van 1000 tarwebroden? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Recept. ΔSσ ΔScf ΔSθ Aanmaaktover 11 AANMAKEN 1000 BAKSTENEN PRIJS

TOVERS VAN HELDER. Recept. ΔSσ ΔScf ΔSθ Aanmaaktover 11 AANMAKEN 1000 BAKSTENEN PRIJS 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 11 AANMAKEN 1000 BAKSTENEN PRIJS 10.175 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken van 1000 bakstenen? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/

Nadere informatie

Aanmaaktover 14 AANMAKEN 1 TON KALK PRIJS Recept

Aanmaaktover 14 AANMAKEN 1 TON KALK PRIJS Recept 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 14 AANMAKEN 1 TON KALK PRIJS 48.090 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken van 1 ton kalk? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] AMT 14.1

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Aanmaaktover 11 AANMAKEN 1000 BAKSTENEN PRIJS Recept

TOVERS VAN HELDER. Aanmaaktover 11 AANMAKEN 1000 BAKSTENEN PRIJS Recept 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 11 AANMAKEN 1000 BAKSTENEN PRIJS 19.299 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken van 1000 bakstenen? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Maaktover 2 MAKEN UITRUSTING RIJTJESFABRIEK PRIJS 1,E+08

TOVERS VAN HELDER. Maaktover 2 MAKEN UITRUSTING RIJTJESFABRIEK PRIJS 1,E+08 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Maaktover 2 MAKEN UITRUSTING RIJTJESFABRIEK PRIJS 1,E+08 Vraag Wat is de prijs van het maken van de uitrusting van 1 rijtjesfabriek? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Maaktover 4 MAKEN RIJTJESKANTOOR PRIJS 8,E+07. Recept. ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] pm pm pm 1,E+07-2,E

TOVERS VAN HELDER. Maaktover 4 MAKEN RIJTJESKANTOOR PRIJS 8,E+07. Recept. ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] pm pm pm 1,E+07-2,E 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Maaktover 4 MAKEN RIJTJESKANTOOR PRIJS 8,E+07 Vraag Wat is de prijs van het maken van 1 rijtjeskantoor? Antwoord ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] 1 1 transportsysteem

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Maaktover 8 MAKEN VRACHTWAGEN PRIJS Recept

TOVERS VAN HELDER. Maaktover 8 MAKEN VRACHTWAGEN PRIJS Recept 2017 www.entropie.nl TVS V HLD Maaktover 8 MK VCHTWG PIJS 2.364.076 Vraag Wat is de prijs van het maken van 1 vrachtwagen? ntwoord ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] 1 23 rijtjesfabrieken 4.600-230 3.450

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Eigentover 3 HET AFSPELEN VAN EEN RIJTJESKANTOOR PRIJS 3,E+08. Recept

TOVERS VAN HELDER. Eigentover 3 HET AFSPELEN VAN EEN RIJTJESKANTOOR PRIJS 3,E+08. Recept 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Eigentover 3 HET AFSPELEN VAN EEN RIJTJESKANTOOR PRIJS 3,E+08 Vraag Wat is de prijs van het afspelen van 1 rijtjeskantoor? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Aanmaaktover 12 AANMAKEN 1 TON VLAKGLAS PRIJS

TOVERS VAN HELDER. Aanmaaktover 12 AANMAKEN 1 TON VLAKGLAS PRIJS 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 12 AANMAKEN 1 TON VLAKGLAS PRIJS 11.630 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken van 1 ton vlakglas? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Haaltover 8 HALEN 1 TON ZOUT PRIJS

TOVERS VAN HELDER. Haaltover 8 HALEN 1 TON ZOUT PRIJS 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Haaltover 8 HALEN 1 TON ZOUT PRIJS 14.140 Vraag Wat is de prijs van het halen van 1 ton zout? Antwoord ΔSσ ΔScf ΔSθ Recept [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] HT 8.1 180 zoutputten

Nadere informatie

Maaktover 1 MAKEN RIJTJESHUIS PRIJS transportsysteem. pm pm pm

Maaktover 1 MAKEN RIJTJESHUIS PRIJS transportsysteem. pm pm pm 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Maaktover 1 MAKEN RIJTJESHUIS PRIJS 2.055.292 Vraag Wat is de prijs van het maken van 1 rijtjeshuis? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] 1 1 transportsysteem

Nadere informatie

ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] pm pm pm. 8,, 39 kg aardgas/bedrijfsgas 0 0 0

ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] pm pm pm. 8,, 39 kg aardgas/bedrijfsgas 0 0 0 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 3 AANMAKEN 1 TON KEROSINE PRIJS 20.96 Vraag Wat is de prijs van het aanmaken van 1 ton kerosine? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K]

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Eigentover 1 HET AFSPELEN VAN EEN RIJTJESHUIS PRIJS Recept ,, pm kg bouwmaterialen

TOVERS VAN HELDER. Eigentover 1 HET AFSPELEN VAN EEN RIJTJESHUIS PRIJS Recept ,, pm kg bouwmaterialen 2017 www.entropie.nl TOVERS VAN HELDER Eigentover 1 HET AFSPELEN VAN EEN RIJTJESHUIS PRIJS 3.849.536 Vraag Wat is de prijs van het afspelen van 1 rijtjeshuis? Antwoord Recept ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Recept

TOVERS VAN HELDER. Recept TOVERS VAN HELDER Aanmaaktover 8 AANMAKEN 1 KUUB BEZAAGD GRENENHOUT PRIJS -6.446 Vraag Wat is de prijs van het aanmaaken van 1 kuub in planken gezaagd grenenhout? Antwoord ΔSσ ΔScf ΔSθ Recept [kj/ K] [kj/

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Maaktover 15 MAKEN AUTOBAND PRIJS 6,E+03. Vraag Wat is de prijs van het maken van 1 vrachtwagenautoband? Recept

TOVERS VAN HELDER. Maaktover 15 MAKEN AUTOBAND PRIJS 6,E+03. Vraag Wat is de prijs van het maken van 1 vrachtwagenautoband? Recept 2017 www.entropie.nl HL Maaktover 15 MK UB PIJ 6,+03 raag Wat is de prijs van het maken van 1 vrachtwagenautoband? ntwoord ecept Δσ Δcf Δθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] 1 14 rijtjesfabrieken 22-1 16 2,, 4 rijtjeskantoren

Nadere informatie

TOVERS VAN HELDER. Prijs INZAMELING 39 kg TARWEBROOD. ΔSσ [J/ K]

TOVERS VAN HELDER. Prijs INZAMELING 39 kg TARWEBROOD. ΔSσ [J/ K] TOVERS VAN HELDER Collectietoverslag 5 Prijs - 1513.10 3 INZAMELING 39 kg TARWEBROOD Vraag Welke entropietoename geeft het verzamelen van 39 kg tarwebrood? Antwoord Recept & bereiding ΔSσ ΔScf ΔSθ 1 akker

Nadere informatie

Gereedschappen BT 1 1 cilinder van Planck Net als in het gedachtenexperiment van Max Planck nam Helder een cilinder met een zuiger

Gereedschappen BT 1 1 cilinder van Planck Net als in het gedachtenexperiment van Max Planck nam Helder een cilinder met een zuiger TOVERS VAN HELDER Begintov INZAMELEN 1 MOL CO₂ - GAS PRIJS -1,1 Vraag Wat is de prijs van inzameling 1 mol CO₂ - gas uit de dampkring? Antwoord Recept & Beiding ΔSσ ΔScf ΔSθ [kj/ K] [kj/ K] [kj/ K] BT

Nadere informatie

Fysische Chemie Oefeningenles 1 Energie en Thermochemie. Eén mol He bevindt zich bij 298 K en standaarddruk (1 bar). Achtereenvolgens wordt:

Fysische Chemie Oefeningenles 1 Energie en Thermochemie. Eén mol He bevindt zich bij 298 K en standaarddruk (1 bar). Achtereenvolgens wordt: Fysische Chemie Oefeningenles 1 Energie en Thermochemie 1 Vraag 1 Eén mol He bevindt zich bij 298 K en standaarddruk (1 bar). Achtereenvolgens wordt: Bij constante T het volume reversibel verdubbeld. Het

Nadere informatie

De meeste verbrandingsproducten zie en ruik je niet. Maar je kunt ze wel aantonen met een zogeheten reagens.

De meeste verbrandingsproducten zie en ruik je niet. Maar je kunt ze wel aantonen met een zogeheten reagens. Meerkeuzevragen Naast koolstofdioxide en waterdamp komen bij verbranding van steenkool nog flinke hoeveelheden schadelijke stoffen vrij. Dit komt doordat steenkool ook zwavel- en stikstofatomen bevat,

Nadere informatie

Aardolie is een zwart, stroperig mengsel van heel veel stoffen, wat door middel van een bepaalde scheidingsmethode in zeven fracties gescheiden wordt.

Aardolie is een zwart, stroperig mengsel van heel veel stoffen, wat door middel van een bepaalde scheidingsmethode in zeven fracties gescheiden wordt. Meerkeuzevragen Naast koolstofdioxide en waterdamp komen bij verbranding van steenkool nog flinke hoeveelheden schadelijke stoffen vrij. Dit komt doordat steenkool ook zwavel- en stikstofatomen bevat,

Nadere informatie

Fysische Chemie Oefeningenles 2 Entropie. Warmtecapaciteit van het zeewater (gelijk aan zuiver water): C p,m = 75.29 J K 1 mol 1.

Fysische Chemie Oefeningenles 2 Entropie. Warmtecapaciteit van het zeewater (gelijk aan zuiver water): C p,m = 75.29 J K 1 mol 1. Fysische Chemie Oefeningenles 2 Entropie Vraag 1 Een matroos staat op een schip en pinkt een traan weg. De traan valt in zee. Wat is de entropieverandering van het universum? Maak logische schattingen

Nadere informatie

CHEMIE OVERAL LES- BRIEF. 5-vwo. Een dambreuk in Hongarije. Foto: ANP

CHEMIE OVERAL LES- BRIEF. 5-vwo. Een dambreuk in Hongarije. Foto: ANP CHEMIE OVERAL LES- BRIEF 5-vwo Een dambreuk in Hongarije Foto: ANP 1 1. De ramp In deze opdracht bestudeer je aan de hand van bewerkte delen van krantenartikelen de gevolgen van het doorbreken van een

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 8

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 8 Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 8 Samenvatting door Dylan 748 woorden 30 december 2016 5,8 4 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Scheikunde Paragraaf 1 Gemeenschappelijke eigenschappen metalen:

Nadere informatie

Uitwerkingen 3.7.1. Uitwerkingen 3.7.4

Uitwerkingen 3.7.1. Uitwerkingen 3.7.4 Uitwerkingen 3.7.1 1 1,5 12 = 18 eieren 2 3,25 144 = 468 figuurzaagjes 3 25 24 = 600 bierflesjes 4 3,75 20.000 = 75.000 korrels hagelslag 5 2,25 10.000.000 = 22.500.000 zoutkorrels 6 1,5 6 10 23 = 9 10

Nadere informatie

Een ei wordt tijdens het bakken verhit. Er moet constant warmte toegevoegd worden, deze reactie is daarom endotherm.

Een ei wordt tijdens het bakken verhit. Er moet constant warmte toegevoegd worden, deze reactie is daarom endotherm. 8.1 1. Tijdens de verbranding van a. aluminium ontstaat er aluminiumoxide, b. koolstof ontstaat er koolstofdioxide, c. magnesiumsulfide ontstaan er magnesiumoxide en zwaveldioxide, want de beginstof bevat

Nadere informatie

OEFENOPGAVEN MOLBEREKENINGEN

OEFENOPGAVEN MOLBEREKENINGEN OEFENOPGAVEN MOLBEREKENINGEN * = voor VWO Salmiak, NH 4 Cl(s), kan gemaakt worden door waterstofchloride, HCl(g), te laten reageren met ammoniak, NH 3 (g) 01 Wat is de chemische naam voor salmiak? 02 Geef

Nadere informatie

Uitwerkingen Uitwerkingen 4.3.4

Uitwerkingen Uitwerkingen 4.3.4 Uitwerkingen 4.3.1 1 1,5 12 = 18 eieren 2 3,25 144 = 468 figuurzaagjes 3 25 24 = 600 bierflesjes 4 3,75 20.000 = 75.000 korrels hagelslag 5 2,25 10.000.000 = 22.500.000 zoutkorrels 6 1,5 6 10 23 = 9 10

Nadere informatie

Eindexamen scheikunde havo 2002-I

Eindexamen scheikunde havo 2002-I 4. Antwoordmodel Rood kwik 1 Een juiste afleiding leidt tot de lading 5+. berekening van de lading van twee kwik(ii)ionen en zeven oxide-ionen: tweemaal 2+ optellen bij zevenmaal 2-1 conclusie 1 Indien

Nadere informatie

DISTRICOLLIES BEREKENING DISTRICOLLIESCHEMA HELDER BLOU. Verzameld uit de dampkring

DISTRICOLLIES BEREKENING DISTRICOLLIESCHEMA HELDER BLOU. Verzameld uit de dampkring DISTRICOLLIES BEREKENING DISTRICOLLIESCHEMA HELDER BLOU Verzameld uit de dampkring Zuurstof Ademhaling Helder: in ruststand 3,5 ml O 2 per minuut per kilogram lichaamsmassa, hoog dit op met 20% voor de

Nadere informatie

Tentamen ta januari uur

Tentamen ta januari uur Tentamen ta3290 22 januari 2010 9-12 uur Aanwijzingen: U mag gebruik maken van: schrijfmateriaal rekenmachine periodiek systeem (afgedrukt achteraan dit tentamen). Het tentamen heeft betrekking op het

Nadere informatie

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 7 maart uur Docenten: T. Savenije, B. Dam

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 7 maart uur Docenten: T. Savenije, B. Dam TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 7 maart 2017 13.30-15.00 uur Docenten: T. Savenije, B. Dam Dit tentamen bestaat uit 30 multiple-choice vragen Hiermee zijn in totaal 20 punten te verdienen Voor

Nadere informatie

Rekenen aan reacties 3. Deze les. Zelfstudieopdrachten. Zelfstudieopdrachten voor volgende week. Zelfstudieopdrachten voor deze week

Rekenen aan reacties 3. Deze les. Zelfstudieopdrachten. Zelfstudieopdrachten voor volgende week. Zelfstudieopdrachten voor deze week Rekenen aan reacties 3 Scheikunde Niveau 4 Jaar 1 Periode 3 Week 5 Deze les Rekenen aan reactievergelijkingen (Massaverhouding) Afronding voor volgende week Bestuderen (Rekenen met de massa verhouding)

Nadere informatie

Rekenen aan reacties 2. Deze les. Zelfstudieopdrachten. Zelfstudieopdrachten voor volgende week. Zelfstudieopdrachten voor deze week 18-4-2016

Rekenen aan reacties 2. Deze les. Zelfstudieopdrachten. Zelfstudieopdrachten voor volgende week. Zelfstudieopdrachten voor deze week 18-4-2016 Rekenen aan reacties 2 Scheikunde Niveau 4 Jaar 1 Periode 3 Week 4 Deze les Rekenen aan reactievergelijkingen Samenvatting Vragen Huiswerk voor volgende week Bestuderen Lezen voor deze week Bestuderen

Nadere informatie

h+i Bij de grenzen met Duitsland en België zijn nog mogelijkheden voor blue energie bij de mondingen van resp. de Eems en de Schelde.

h+i Bij de grenzen met Duitsland en België zijn nog mogelijkheden voor blue energie bij de mondingen van resp. de Eems en de Schelde. Antwoorden door T. 1507 woorden 13 juni 2016 6,8 7 keer beoordeeld Vak NaSk De zee als zonnepaneel? Behalve het versterkte broeikaseffect is ook de luchtvervuiling voor de inwoners van dichtbevolkte gebieden

Nadere informatie

GroenLinks Bronckhorst. Themabijeenkomst Groengas Hoe groen is ons gas? 2 juni 2015

GroenLinks Bronckhorst. Themabijeenkomst Groengas Hoe groen is ons gas? 2 juni 2015 GroenLinks Bronckhorst Themabijeenkomst Groengas Hoe groen is ons gas? 2 juni 2015 Waarom co-vergisten Omdat de meststoffenwet veehouders verplicht de overtollige (mineralen in de) mest te ver(be)werken

Nadere informatie

MINISTERIE VAN ONDERWIJS, WETENSCHAP EN CULTUUR UNIFORM EXAMEN HAVO 2015

MINISTERIE VAN ONDERWIJS, WETENSCHAP EN CULTUUR UNIFORM EXAMEN HAVO 2015 MINISTERIE VAN ONDERWIJS, WETENSCHAP EN CULTUUR UNIFORM EXAMEN HAVO 2015 VAK : NATUURKUNDE DATUM : DINSDAG 23 JUNI 2015 TIJD : 07.45 10.45 Aantal opgaven: 5 Aantal pagina s: 6 Controleer zorgvuldig of

Nadere informatie

Samenvatting Chemie Overal 3 havo

Samenvatting Chemie Overal 3 havo Samenvatting Chemie Overal 3 havo Hoofdstuk 3: Reacties 3.1 Energie Energievoorziening Fossiele brandstoffen zijn nog steeds belangrijk voor onze energievoorziening. We zijn druk op zoek naar duurzame

Nadere informatie

3.7 Rekenen in de chemie extra oefening 4HAVO

3.7 Rekenen in de chemie extra oefening 4HAVO 3.7 Rekenen in de chemie extra oefening 4HAVO 3.7.1 Tellen met grote getallen In het dagelijks leven tellen we regelmatig het aantal van bepaalde voorwerpen. Vaak bepalen we dan hoeveel voorwerpen er precies

Nadere informatie

Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging

Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014 Energie in Beweging Wat is Well to Wheel Met Well to Wheel wordt het totale rendement van brandstoffen voor wegtransport uitgedrukt Well to Wheel maakt duidelijk

Nadere informatie

Vertaling Aardrijkskunde Afval en energie

Vertaling Aardrijkskunde Afval en energie Vertaling Aardrijkskunde Afval en energie Vertaling door een scholier 1337 woorden 2 juni 2004 5,8 76 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde AFVAL EN ENERGIE Energie Het is heel moeilijk te zeggen wat energie

Nadere informatie

Oefenvraagstukken 5 HAVO Hoofdstuk 13 Antwoordmodel

Oefenvraagstukken 5 HAVO Hoofdstuk 13 Antwoordmodel Oefenvraagstukken 5 AVO oofdstuk 13 Antwoordmodel Reactieomstandigheden 1 + 2 et zuur was in overmaat aanwezig dus de hoeveelheid O 2 is afhankelijk van de hoeveelheid ao 3. Alle drie gaan uit van dezelfde

Nadere informatie

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 7 maart uur Docenten: T. Savenije, B. Dam

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 7 maart uur Docenten: T. Savenije, B. Dam TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY) 7 maart 2017 13.30-15.00 uur Docenten: T. Savenije, B. Dam Dit tentamen bestaat uit 30 multiple-choice vragen Hiermee zijn in totaal 20 punten te verdienen Voor

Nadere informatie

Opgave 1. n = m / M. e 500 mg soda (Na 2CO 3) = 0,00472 mol. Opgave 2. m = n x M

Opgave 1. n = m / M. e 500 mg soda (Na 2CO 3) = 0,00472 mol. Opgave 2. m = n x M Hoofdstuk 8 Rekenen met de mol bladzijde 1 Opgave 1 n = m / M a 64,0 g zuurstofgas (O 2) = 2,00 mol (want n = 64,0 / 32,0) enz b 10,0 g butaan (C 4H 10) = 0,172 mol c 1,00 g suiker (C 12H 22O 11) = 0,00292

Nadere informatie

Van aardgas naar methanol

Van aardgas naar methanol Van aardgas naar methanol Van aardgas naar methanol J.A. Wesselingh G.H. Lameris P.J. van den Berg A.G. Montfoort VSSD 4 VSSD Eerste druk 1987, 1990, 1992, 1998, licht gewijzigd 2001 Uitgegeven door: VSSD

Nadere informatie

Een reactie blijkt bij verdubbeling van alle concentraties 8 maal zo snel te verlopen. Van welke orde zou deze reactie zijn?

Een reactie blijkt bij verdubbeling van alle concentraties 8 maal zo snel te verlopen. Van welke orde zou deze reactie zijn? Hoofdstuk 19 Reactiesnelheid en evenwicht bladzijde 1 Opgave 1 Voor de volgende reactie: 4 NH 3(g) + 5 O 2(g) 4 NO(g) + 6 H 2O(g) blijkt onder bepaalde omstandigheden: S = 2,5 mol/l s. Hoe groot zijn:

Nadere informatie

Opel Combo. Technische specificaties GESLOTEN BESTEL

Opel Combo. Technische specificaties GESLOTEN BESTEL GESLOTEN BESTEL L1H1 L1H2 L2H1 Opel Combo Technische specificaties laadvermogen Verhoogd laadvermogen 1.990 2.30-2.20-2.70 Opel Combo Gesloten Bestel L1H1 1.3 CDTI ecoflex 1.6 CDTI 1.6 CDTI 2.0 CDTI 1.i

Nadere informatie

Rekenen aan reacties. Deze les. Zelfstudieopdrachten. Zelfstudieopdrachten voor volgende week. Zelfstudieopdrachten voor deze week

Rekenen aan reacties. Deze les. Zelfstudieopdrachten. Zelfstudieopdrachten voor volgende week. Zelfstudieopdrachten voor deze week Rekenen aan reacties Scheikunde iveau 4 Jaar 1 Periode 3 Week 3 Deze les Molair volume Reactievergelijkingen kloppend maken Samenvatting Vragen uiswerk voor volgende week Bestuderen oofdstuk 4: Chemische

Nadere informatie

Oefenopgaven CHEMISCHE INDUSTRIE

Oefenopgaven CHEMISCHE INDUSTRIE Oefenopgaven CEMISCE INDUSTRIE havo OPGAVE 1 Een bereidingswijze van fosfor, P 4, kan men als volgt weergeven: Ca 3 (PO 4 ) 2 + SiO 2 + C P 4 + CO + CaSiO 3 01 Neem bovenstaande reactievergelijking over

Nadere informatie

Oefenopgaven CHEMISCHE INDUSTRIE

Oefenopgaven CHEMISCHE INDUSTRIE Oefenopgaven CEMISCE INDUSTRIE havo OPGAVE 1 Een bereidingswijze van fosfor, P 4, kan men als volgt weergeven: Ca 3 (PO 4 ) 2 + SiO 2 + C P 4 + CO + CaSiO 3 01 Neem bovenstaande reactievergelijking over

Nadere informatie

Hoofdstuk 4. Chemische reacties. J.A.W. Faes (2019)

Hoofdstuk 4. Chemische reacties. J.A.W. Faes (2019) Hoofdstuk 4 Chemische reacties J.A.W. Faes (2019) Hoofdstuk 4 Chemische reacties Paragrafen 4.1 Kenmerken van een reactie 4.2 Reactievergelijkingen 4.3 Rekenen aan reacties Practica Exp. 1 Waarnemen Exp.

Nadere informatie

De verliezen van /in het systeem zijn ook het gevolg van energietransformaties!

De verliezen van /in het systeem zijn ook het gevolg van energietransformaties! Centrale Verwarmingssysteem Uitwerking van de deelvragen 1 ) Wat zijn de Energietransformaties in het systeem? De Energietransformaties die optreden in het CV-systeem zijn a. Boven de brander c.q. in de

Nadere informatie

CO2-footprint Bosman Watermanagement B.V. Overzicht 2016

CO2-footprint Bosman Watermanagement B.V. Overzicht 2016 CO2-footprint Bosman Watermanagement B.V. Overzicht 2016 Uit de CO2 inventarisatie over kwartaal 1 en 2 van 2016 zijn de volgende resultaten bekend. De onderbouwing van de berekening is opgenomen. De footprint

Nadere informatie

CO2-footprint Bosman Watermanagement B.V. Overzicht 2015

CO2-footprint Bosman Watermanagement B.V. Overzicht 2015 CO2-footprint Bosman Watermanagement B.V. Overzicht 215 Uit de CO2 inventarisatie over 215 zijn de volgende resultaten bekend. De onderbouwing van de berekening is opgenomen. Voor 215 zijn de gegevens

Nadere informatie

Praktijk Zonder katalyse geen welvaart

Praktijk Zonder katalyse geen welvaart Praktijk Zonder katalyse geen welvaart vragen 1 De chemische energie is voor 80% afhankelijk van katalyse. Een katalysator zorgt ervoor dat een apparaat of machine minder energie verbruikt. Katalyse kan

Nadere informatie

Vraag 1: Wat wordt in het periodiek systeem onder perioden verstaan?

Vraag 1: Wat wordt in het periodiek systeem onder perioden verstaan? EXMEN ROOKGSREINIGING EPT (nr 112) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- atum : Tijdsduur : 2 uur Tijd : 09.00-11.00 uur antal

Nadere informatie

Eindexamen havo scheikunde pilot I

Eindexamen havo scheikunde pilot I Waterstproductie maximumscore 2 2 H 2 + 2 2 H 2 uitsluitend H 2 en 2 voor de pijl en uitsluitend H 2 na de pijl juiste coëfficiënten Indien een vergelijking is gegeven als één van de volgende 0 + 2 H 2

Nadere informatie

Oefenvragen Hoofdstuk 5 Reacties en energie antwoorden. Vraag 1 Geef bij iedere blusmethode aan, welk onderdeel van de branddriehoek wordt weggenomen.

Oefenvragen Hoofdstuk 5 Reacties en energie antwoorden. Vraag 1 Geef bij iedere blusmethode aan, welk onderdeel van de branddriehoek wordt weggenomen. Oefenvragen Hoofdstuk 5 Reacties en energie antwoorden Vraag 1 Geef bij iedere blusmethode aan, welk onderdeel van de branddriehoek wordt weggenomen. I. Een houtvuurtje wordt geblust met water. Het vuur

Nadere informatie

Opel Combo. Technische specificaties

Opel Combo. Technische specificaties Technische specificaties Gesloten Bestel L1H1 1.250 55 3, 1.3 CDTI S/S (95 pk) 1.6 CDTI S/S (105 pk) 1.6 CDTI S/S (120 pk) 1.i S/S (95 pk) 1. CNG (120 pk) laadvermogen Verhoogd laadvermogen 2.00 2.320

Nadere informatie

S S. Errata Nova scheikunde uitwerkingen leerjaar 4 havo 140,71. Met dank aan Mariëlle Marsman, Mill-Hill College, Goirle. Hoofdstuk 1 Atoombouw

S S. Errata Nova scheikunde uitwerkingen leerjaar 4 havo 140,71. Met dank aan Mariëlle Marsman, Mill-Hill College, Goirle. Hoofdstuk 1 Atoombouw Errata Nova scheikunde uitwerkingen leerjaar 4 havo Met dank aan Mariëlle Marsman, Mill-Hill College, Goirle Hoofdstuk 1 Atoombouw Theorie 19 b 78,99 23,98504 10,00 24,98584 11,01 25,98259 24, 31 100 20

Nadere informatie

VAN GRONDSTOF TOT ALUMINIUM. ALUMINIUM infoblad

VAN GRONDSTOF TOT ALUMINIUM. ALUMINIUM infoblad VAN GRONDSTOF ALUMINIUM infoblad TOT ALUMINIUM INLEIDING Het gebruik van het lichte metaal aluminium heeft in vergelijking met andere veel toegepaste metalen als ijzer, koper, tin, zilver en goud nog maar

Nadere informatie

Extra oefenopgaven H4 [rekenen met: vormingswarmte, reactiewarmte, rendement, reactiesnelheid, botsende-deeltjesmodel]

Extra oefenopgaven H4 [rekenen met: vormingswarmte, reactiewarmte, rendement, reactiesnelheid, botsende-deeltjesmodel] Extra oefenopgaven H4 [rekenen met: vormingswarmte, reactiewarmte, rendement, reactiesnelheid, botsende-deeltjesmodel] Gebruik bij deze opdrachten BINAS-tabellen 8 t/m 12 / 38A / 56 / 57. Rekenen met vormingswarmte

Nadere informatie

TENTAMEN CHEMISCHE THERMODYNAMICA. Dinsdag 25 oktober 2011 13.15 15.15

TENTAMEN CHEMISCHE THERMODYNAMICA. Dinsdag 25 oktober 2011 13.15 15.15 TENTAMEN CHEMISCHE THERMODYNAMICA Dinsdag 25 oktober 2011 13.15 15.15 Bij het tentamen mag gebruik worden gemaakt van BINAS en een (grafische) rekenmachine. Let op eenheden en significante cijfers. 1.

Nadere informatie

Bosal Diesel-Oxikatfilter

Bosal Diesel-Oxikatfilter Bosal Diesel-Oxikatfilter EEN UNIEK CONCEPT Een roetfilter op uw dieselwagen draagt bij tot een schonere lucht Zoals alle westerse, geïndustrialiseerde landen heeft ook België een dreigend luchtkwaliteitsprobleem.

Nadere informatie

VAK: Thermodynamica - A Set Proeftoets 01

VAK: Thermodynamica - A Set Proeftoets 01 VAK: Thermodynamica - A Set Proeftoets 01 Thermodynamica - A - PROEFTOETS- set 01 - E_2016 1/8 DIT EERST LEZEN EN VOORZIEN VAN NAAM EN LEERLINGNUMMER! Beschikbare tijd: 100 minuten Uw naam:... Klas:...

Nadere informatie

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY, MST1211TA1, LB1541) 10 maart 2015 14.00-15.30 uur Docenten: L. de Smet, B. Dam

TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY, MST1211TA1, LB1541) 10 maart 2015 14.00-15.30 uur Docenten: L. de Smet, B. Dam TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY, MST1211TA1, LB1541) 10 maart 2015 14.00-15.30 uur Docenten: L. de Smet, B. Dam Naam:. Studentnummer Leiden:... En/of Studentnummer Delft:... Dit tentamen bestaat

Nadere informatie

Het spel: Rad van Fortuin

Het spel: Rad van Fortuin Het spel: Rad van Fortuin Spelregels: - iedereen draait om beurt aan het rad. - als het rad stopt, moeten ze een vraag beantwoorden. Goed antwoord: krijgen ze de punten waar het rad is gestopt en mogen

Nadere informatie

Emissies naar lucht door huishoudens,

Emissies naar lucht door huishoudens, Indicator 25 maart 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De emissies van kooldioxide (CO

Nadere informatie

Wet van Behoud van Massa

Wet van Behoud van Massa Les 3 E42 Wet van Behoud van Massa In 1789 door Antoine Lavoiser ontdekt dat : De totale massa tijdens een reactie altijd gelijk blijft. Bij chemische reacties worden moleculen dus veranderd in andere

Nadere informatie

Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch.

Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch. Chemie Vraag 1 Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch. Wat is de juiste formule van dit dubbelzout? KAlSO4 KAl(SO4)2 K3Al(SO4)2

Nadere informatie

Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch.

Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch. Chemie Vraag 1 Kaliumaluminiumsulfaat is een dubbelzout met drie ionsoorten, twee positieve monoatomische en één negatief polyatomisch. Wat is de juiste formule van dit dubbelzout? K3AlSO4 K3Al(SO4)2 KAl(SO4)2

Nadere informatie

Emissie Inventaris 2012

Emissie Inventaris 2012 Emissie Inventaris 2012 Kantoor Groene stroom (wind/water) 2 kwh 0,000 kg CO2/kWh 0 0 0 Groene stroom (zon/stortgas) 2 kwh 0,000 kg CO2/kWh 0 0 0 Groene stroom (overig) 2 kwh 0,000 kg CO2/kWh 0 0 0 Normale

Nadere informatie

Oefenopgaven BEREKENINGEN Inleiding Maak eerst de opgaven over dit onderwerp die bij havo staan. In dit document vind je alleen aanvullende opgaven.

Oefenopgaven BEREKENINGEN Inleiding Maak eerst de opgaven over dit onderwerp die bij havo staan. In dit document vind je alleen aanvullende opgaven. Oefenopgaven BEREKENINGEN vwo Inleiding Maak eerst de opgaven over dit onderwerp die bij havo staan. In dit document vind je alleen aanvullende opgaven. OPGAVE 1 In tabel 7 van BINAS staan twee waarden

Nadere informatie

semester 2 vervuilingen in de brandstof fossiele brandstoffen - - -

semester 2 vervuilingen in de brandstof fossiele brandstoffen - - - Nieuwe sectie 1 Pagina 1 semester 2 maandag 2 februari 2015 12:52 fossiele brandstoffen vast vloeibaar, gas ontstaan in vroeger tijden samenstelling verschilt met vindplaats Het zijn allemaal koolwaterstoffen

Nadere informatie

Antwoorden oefenopdrachten Civieltechnische Milieukunde

Antwoorden oefenopdrachten Civieltechnische Milieukunde Antwoorden oefenopdrachten Civieltechnische Milieukunde Hoofdstuk 2 en 3 1..4 massaprocent =.4 g Cl/ g beton = 4 mg/kg (ppm) Molaliteit:.11 mol/kg. Molariteit:.26 mol/l. Normaliteit:.26 eq/l. Het volume

Nadere informatie

Van grondstof tot aluminium

Van grondstof tot aluminium Van grondstof tot aluminium Infoblad Inleiding Het gebruik van het lichte metaal aluminium heeft in vergelijking met andere veel toegepaste metalen als ijzer, koper, tin, zilver en goud nog maar een korte

Nadere informatie

Jaarverslag ,9 ha per jaar. 15,3 Ton Ambitie s 64 Ambitie 2016 s 30. 2,2% Ambitie ,5%

Jaarverslag ,9 ha per jaar. 15,3 Ton Ambitie s 64 Ambitie 2016 s 30. 2,2% Ambitie ,5% Bedrijf: Adres: Plaats: Vloeroppervlak [m²]: Verslag periode Datum verslag NIBE bv Bussumergrindweg 1b, 1406 NZ Bussum 72 1 januari tot 31 december 1 januari 2016 MVO-impact indicatoren NIBE bv NL NL NL

Nadere informatie

Eindexamen scheikunde havo 2005-I

Eindexamen scheikunde havo 2005-I 4 Beoordelingsmodel Zeewater 1 Sr 2+ juist symbool 1 juiste lading bij gegeven symbool 1 2 aantal protonen: 6 aantal neutronen: 8 juiste aantal protonen 1 aantal neutronen: 14 verminderen met het aantal

Nadere informatie

Vraag Antwoord Scores. O is gegeven 1

Vraag Antwoord Scores. O is gegeven 1 Beoordelingsmodel MTBE in drinkwater 1 maximumscore 2 Indien de formule CH 4 O is gegeven 1 2 maximumscore 2 Een juist antwoord kan als volgt zijn geformuleerd: Bij deze reactie verdwijnt de dubbele binding,

Nadere informatie

CO2-footprint Bosman Watermanagement B.V.

CO2-footprint Bosman Watermanagement B.V. CO2-footprint Bosman Watermanagement B.V. Uit de CO2 inventarisatie over 214 en eerste/tweede kwartaal 215 zijn de volgende resultaten bekend. De onderbouwing van de berekening is opgenomen. Voor 214 zijn

Nadere informatie

Eindexamen scheikunde havo 2003-II

Eindexamen scheikunde havo 2003-II 4 Antwoordmodel Superzwaar 1 Een juiste berekening leidt tot de uitkomst 50 (neutronen). opzoeken van het atoomnummer van krypton (36) 1 berekening van het aantal neutronen: 86 verminderd met het atoomnummer

Nadere informatie

NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE

NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE CORRECTIEMODEL VOORRONDE 1 af te nemen in de periode van 28 januari tot en met 4 februari 2015 Deze voorronde bestaat uit 20 meerkeuzevragen verdeeld over 8 onderwerpen en

Nadere informatie

IPT hertentamen - 03-07-2015, 9:00-12:00

IPT hertentamen - 03-07-2015, 9:00-12:00 IPT hertentamen - 03-07-2015, 9:00-12:00 Cursus: 4051IPTECY Inleiding ProcesTechnologie Docenten: F. Kapteijn & V. van Steijn Lees elke vraag volledig door voordat je aan (a) begint. Schrijf op elk blad

Nadere informatie

2 3 4 5 6 7 8 9 10 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 12 14 16 3 6 11 1 12 7 1 2 5 4 3 9 10 8 18 20 21 22 23 24 25 26 28

Nadere informatie

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 12 14 16 1 12 7 3 1 6 2 5 4 3 11 9 10 8 18 20 21 22 23 24 26 28 30

Nadere informatie

Rekenen aan reacties (de mol)

Rekenen aan reacties (de mol) Rekenen aan reacties (de mol) 1. Reactievergelijkingen oefenen: Scheikunde Deze opgaven zijn bedoeld voor diegenen die moeite hebben met rekenen aan reacties 1. Reactievergelijkingen http://www.nassau-sg.nl/scheikunde/tutorials/deeltjes/deeltjes.html

Nadere informatie

Algemene en Technische Scheikunde

Algemene en Technische Scheikunde Algemene en Technische Scheikunde Naam en voornaam: Examennummer: Reeks: Theorie: Oefeningen: Totaal: 1A 2A 3B 4B 5B 6B 7B 8B 1B 2B 3A 4A 5A 6A 7A 8A 1 1 H 1.008 2 He 4.003 2 3 Li 6.941 4 Be 9.012 5 B

Nadere informatie

Examen scheikunde HAVO tijdvak uitwerkingen

Examen scheikunde HAVO tijdvak uitwerkingen Examen scheikunde HAV tijdvak 2 2018 uitwerkingen Bodem bedekken 1p 1 fotosynthese/koolzuurassimilatie 2 25,0 kg 3 Aantal m 3 polymelkzuur in 1,00 m 3 bolletjes = 3 3 1,24 10 kg/m 2,016 10 2 m 3 4 Volume

Nadere informatie

PbSO 4(s) d NH 4Cl + KOH KCl + H 2O + NH 3(g) NH 4. + OH - NH 3(g) + H 2O e 2 NaOH + CuCl 2 Cu(OH) 2(s) + 2 NaCl

PbSO 4(s) d NH 4Cl + KOH KCl + H 2O + NH 3(g) NH 4. + OH - NH 3(g) + H 2O e 2 NaOH + CuCl 2 Cu(OH) 2(s) + 2 NaCl Hoofdstuk 11 Chemische reacties bladzijde 1 Opgave 1 De ionen die in water ontstaan: a NaCl Na Cl - b AgNO 3 Ag - NO 3 c (NH 4) 2SO 4 2 NH 4 SO 4 d KOH K OH - e NiSO 4 Ni 2 SO 4 Opgave 2 Schrijf de volgende

Nadere informatie