In het spoor van de Shoah

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "In het spoor van de Shoah"

Christel Devos
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 In het spoor van de Shoah Verslag van een beklijvende herinneringsreis - Majdanek - Studiereis Stichting Auschwitz - Auschwitz in Gedachtenis vzw - editie 2015 Verslag door Simon Schepers (Bijzonder Comité voor Herinneringseducatie)

Auschwitz - Auschwitz in Gedachtenis vzw - editie 2015

2 Majdanek Een plaats waar de geschiedenis tot leven komt Niet zo ver van de bruisende stadskern van Lublin, bevindt zich het voormalige concentratie- en vernietigingskamp Majdanek. Ik was enorm onder de indruk bij het zien van de omvang van deze site. De zon stond hoog aan de felblauwe hemel en het landschap kleurde groen. In contrast met deze schoonheid stonden de eindeloze rijen prikkeldraad, controleposten en de houten barakken die tijdens de oorlog dienden om Joodse dwangarbeiders (tijdelijk) te huisvesten. Toen de gids ons vertelde dat het domein oorspronkelijk zo n drie keer groter was, schrok ik even. In tegenstelling tot de leegte die je op andere plaatsen tegenkomt (zoals Chelmno, Sobibor en Treblinka), is Majdanek werkelijk een plaats waar de geschiedenis tot leven komt en je expliciet confronteert met de herinnering aan de Shoah. Prikkeldraad in Majdanek. Simon Schepers Blauwe vlekken en een barak vol schoenen We volgden onze gids en reeds bij de ingang wees hij ons op het platform van de selectie. Mensen die geschikt waren om zware arbeid te verrichten mochten naar het werkkamp. Vrouwen, kinderen, ouderlingen en mensen met een fysieke of mentale beperking werden geselecteerd om naar de gaskamers te gaan. Vervolgens gingen we een barak binnen met het bordje Bad und Desinfektion I. De eerste ruimte in deze barak was een plek waar de mensen zich moesten uitkleden. Daarna moesten Bad und Desinfektion I -barak. Simon Schepers

In contrast met deze schoonheid stonden de eindeloze rijen prikkeldraad, controleposten en de houten barakken die tijdens de oorlog dienden om Joodse dwangarbeiders (tijdelijk) te huisvesten.

3 Blauwe vlekken wijzen op Zyklon B. Simon Schepers Gasflessen en kijkgat van de gaskamers. Simon Schepers ze in een douchezaal gewassen worden. De Joden werden hier zo lang mogelijk rustig gehouden. In een volgende kamer werden de veelal vuile kleren gedesinfecteerd met Zyklon B. Dit product werd aanvankelijk voor ontsmetting gebruikt, maar later werd dit in sommige centra ook bij de vergassing ingezet (bv. Auschwitz-Birkenau). De blauwe vlekken Enkele barakken verder zie je het resultaat van dit alles: kasten vol schoenen. Honderden, duizenden schoenen. Grote schoenen, kleine schoenen, kinderschoenen. Schoenen van zij die in de gaskamers gedood waren. Schoenen die hersteld moesten worden om daarna naar Duitsland te sturen en zo de Duitse bevolking te helpen. die je overal in de bezetting van de muur tegenkomt, zijn restanten van deze giftige stof. Aan het einde van deze barak bevonden zich de gaskamers. Het is vreemd om een blik te werpen in deze donkere en kille ruimtes. Welke emoties, welke angsten gingen door deze mensen hun hoofd tijdens die laatste momenten? Een beklijvend idee. Barre leefomstandigheden Met temperaturen van gemiddeld 34 graden wandelden we door het domein van Majdanek. In deze hitte bezochten we een barak waar vroeger tot 700 gevangenen verbleven. Het leven in zo n barak moet werkelijk verschrikkelijk zijn geweest.

Dit product werd aanvankelijk voor ontsmetting gebruikt, maar later werd dit in sommige centra ook bij de vergassing ingezet (bv. Auschwitz-Birkenau).

4 Barak met in beslag genomen schoenen. Simon Schepers Slaapplaats voor de gevangenen. Simon Schepers In de zomer snikheet, in de winter ijskoud. Amper mogelijkheden om je te verfrissen of net om jezelf op te warmen. Per barak één enkele emmer die moest dienen als toilet en dat terwijl de meeste Joden te leiden hadden onder buikloop (dit door het slechte eten en ziektes in het kamp). De gevangenen werden als dieren behandeld. Een ander aspect van die wrede behandeling was het appèl. Dagelijks moesten de gevangen verzamelen op het plein voor de barakken om geteld te worden. Slaapplaats voor de gevangenen. Simon Schepers Wanneer iemand ontbrak, werd er opnieuw geteld. Dit kon uren duren en gebeurde in weer en wind. Tijdens het appèl werd hen ook angst aangejaagd, bv. door de gevangen uit te schelden en te slaan. Een overlevende getuigde nadien: Ze telden ons alsof we goud waren, maar ze behandelden ons als stront. Door middel van dergelijke praktijken probeerden de nazi s de Joden psychologisch te kraken. Getuigen aan het woord. Simon Schepers

Per barak één enkele emmer die moest dienen als toilet en dat terwijl de meeste Joden te leiden hadden onder buikloop (dit door het slechte eten en ziektes in het kamp).

5 Crematorium van Majdanek. Simon Schepers Verbrandingsovens van het crematorium. Simon Schepers Controversiële herinnering Er bestaat best wat kritiek op de desinteresse van de Poolse bevolking in de herdenking van de slachtoffers van de Shoah. Vaak wordt in eerste instantie verteld over het Poolse leed, zelden over de vervolging van de Poolse Joden. Dit heeft zeker ook te maken met het onderwijs in Polen. Veel leerkrachten besteden in hun lessen weinig tot geen aandacht aan de Jodenvervolging en de stereotypering van Joden, waardoor er tot op vandaag de dag nog steeds een negatieve perceptie heerst. Wanneer je trouwens door dorpen en steden wandelt, zie je op verschillende plaatsen recente antisemitische slogans opduiken. Stem niet op de politici, het zijn allemaal Joden, is zo n voorbeeld. zowel bij ouderen als jongeren. In sommige gevallen betreft het vooral een vorm van latent antisemitisme. Dit maakt wel dat er steden zijn - zoals Lublin - waar wel Joden wonen, maar waar ze dit aspect van hun identiteit angstvallig verborgen houden. Deze Joden leiden in het openbaar een christelijk leven om hun veiligheid te garanderen. Een gebrekkig inzicht in de Shoah leidde onlangs nog tot ophef wanneer een tienermeisje een selfie nam nadat ze in een oven van het crematorium van Majdanek was gekropen en de foto op sociale media postte met het bijschrift Warme groeten uit Majdanek. Om dergelijke voorvallen te vermijden, staan de verbrandingsovens voortaan achter een glazen wand. Jood is in Polen een veelgebruikt scheldwoord,

Vaak wordt in eerste instantie verteld over het Poolse leed, zelden over de vervolging van de Poolse Joden. Dit heeft zeker ook te maken met het onderwijs in Polen.

Vergelijkbare documenten

In het spoor van de Shoah

In het spoor van de Shoah Verslag van een beklijvende herinneringsreis - Belzec - Studiereis Stichting Auschwitz - Auschwitz in Gedachtenis vzw - editie 2015 Verslag door Simon Schepers (Bijzonder Comité