Lesbrief bij Overleven in de dierentuin, Maarten TH. Frankenhuis, 2010Uitgevers, april Lesbrief bij. Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo/vwo
|
|
- Roel Wauters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Lesbrief bij Bovenbouw vmbo Bovenbouw havo/vwo 1
2 1 Inleiding Voormalig Artis directeur Maarten Frankenhuis verzamelde meer dan twintig jaar lang archiefmateriaal, verhalen, artikelen, foto s en andere gegevens over hoe zijn dierentuin de oorlog heeft doorstaan. Hoe hield het personeel de honderden dieren in leven in tijden van gebrek? Vooral in de Hongerwinter was ook in Artis de schaarste nijpend. Zo moesten de leeuwen soms, met grote tegenzin, hun hongergevoel bevredigen met stokvis. Behalve de dieren vonden ook tussen de tweeen driehonderd mensen in de tuin een veilig onderkomen: Joden, mannen die dwangarbeid in Duitsland probeerden te ontlopen, en een enkele verzetsman. Deze verborgen geschiedenis van onderduikers in Artis belicht Maarten Frankenhuis in zijn boek Overleven in de dierentuin. In deze lesbrief maken leerlingen kennis met het verhaal van Maarten Frankenhuis aan de hand van bronnen, opdrachten en open vragen. De lesbrief kan op twee niveaus worden ingezet: -Voor bovenbouw vmbo; -Voor bovenbouw havo en vwo. De leerlingen zullen ongeveer 1 lesuur met de opdrachten uit deze lesbrief bezig zijn. 2 Instap Waar gaat deze lesbrief precies over? Bekijk de uitzending van Een Vandaag over Overleven in de Dierentuin (4 mei 2013, duur 7 minuten): 3 Bronnenmateriaal 3.1 Fases in de Bezetting fase I mei 1940 februari 1941 fase 2 februari 1941 september 1944 fase 3 september 1944 mei Onderschriften en bronnen I Onderschrift: Duitse soldaten bij apenrots in Artis Bron: Nationaal Archief / Spaarnestad Photo/Wiel van der Randen II Onderschrift: Onderduikers op de hooizolder boven de roofdiergalerij Bron: Overleven in de dierentuin, p.58 III Onderschrift: Jaap Kaas werkend aan zijn 'Dreigende mantelbaviaan' in het apenhuis van Artis Bron: RKD (Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie) IV Onderschrift: Het personeel van Artis neemt de schade op na een bombardement op het nabijgelegen rangeerterrein aan de Plantage Doklaan, juli Bron: Archief Koninklijk Zoölogisch Genootschap Natura Artis Magistra 2
3 V Onderschrift: Armand Louis Jean Sunier (Rotterdam, 17 december 1886 Baarn, 13 mei 1974) was een Nederlands bioloog en de derde directeur van dierentuin Natura Artis Magistra. Bron: Wikipedia VI Onderschrift: Op 15 september 1941 werd het Joden verboden om openbare plaatsen zoals bibliotheken, parken, zwembaden en musea te betreden. Ook in Artis mocht de Joodse bevolking niet meer komen. Door de ligging van Artis aan de oude Amsterdamse Jodenbuurt was het aantal leden van Joodse afkomst groot. Artis besloot om hen hun lidmaatschapsgeld terug te geven. Bron: VII Onderschrift: Duitse soldaten bij apenrots in Artis. Bron: Nationaal Archief / Spaarnestad Photo/Wiel van der Randen VIII Onderschrift: Vlees uitdelen met de handkar. Bron: Archief Koninklijk Zoölogisch Genootschap Natura Artis Magistra. IX Bijschrift: Herdenkingssteen naast de ingang van Studio Plantage. Dit is het gebouw van het voormalige Bevolkingsregister van Amsterdam. Dat ligt naast Artis. Bron: Verzetsmuseum X Onderschrift: De Duitse dierenvanger en handelaar Christoph Schulz bij een diertransport tijdens de oorlog. Bron: Op dierenvangst in Afrika (Schulz, 1942) XI Onderschrift: Duitse soldaten bij het apenverblijf in Artis. Bron: Nationaal Archief / Spaarnestad Photo/Wiel van der Randen XII Onderschrift: Duitse soldaten bij het Kerbertterras in Artis. Bron: Nationaal Archief / Spaarnestad Photo/Wiel van der Randen 3
4 3.3 Foto s uit de periode Foto A Foto B 4
5 Foto C Foto D 5
6 Foto E Foto F 6
7 Foto G Foto H 7
8 Foto I Foto J 8
9 Foto K Foto L 9
10 4. Opdrachten bovenbouw vmbo Opdracht 1 Hierboven vind je onderdeel 3.1: onderschriften en bronnen. Hierboven vond je ook onderdeel 3.2: foto s uit de periode Zoek uit welk onderschrift bij welke foto hoort. Doe het zo: onderschrift I hoort bij foto B. Schrijf alleen de nummers en de letters op je antwoordblad. Opdracht 2 Zet de foto s uit onderdeel 3.2: foto s uit de periode in chronologische volgorde. Begin met de oudste foto. Schrijf alleen de letters op je antwoordblad. Opdracht 3 Beantwoord de volgende vragen: 1. Noem twee problemen die zich in dierentuinen in oorlogstijd kunnen voordoen. 2. Waarom lieten Duitse soldaten zich in de zomer van 1940 in de dierentuin fotograferen (foto C)? 3. Waarom bombardeerden Engels bommenwerpers soms Nederlandse doelen (foto D)? 4. Waarom mochten Joden sinds september 1941 niet meer in openbare gelegenheden komen (foto L)? 5. Mensen doken onder om verschillende redenen. Noem er drie. 6. Waarom was Artis een geschikte plaats om onder te duiken (foto E)? 10
11 5. Opdrachten bovenbouw havo en vwo Opdracht 1 Hierboven vind je onderdeel 3.1: onderschriften en bronnen. Hierboven vond je ook onderdeel 3.2: foto s uit de periode Zoek uit welk onderschrift bij welke foto hoort. Doe het zo: onderschrift I hoort bij foto B. Schrijf alleen de nummers en de letters op je antwoordblad. Opdracht 2 Koppel elke foto uit onderdeel V aan een fase van de Bezetting (zoals weergegeven in onderdeel III). Leg steeds kort uit waarom de foto volgens jou bij een bepaalde fase in de bezetting past. Opdracht 3 Beantwoord de volgende vragen: 1. Armand Sunier was in de Bezetting directeur van Artis. Door onderhandelen met de Duitsers probeerde hij personeel vrij te stellen van dwangarbeid en deportatie. Joods personeel en Joodse bestuursleden werden ontslagen. Vanaf september 1941 was Artis verboden terrein voor Joden. Heeft Sunier volgens jou de juiste keuze gemaakt door aan te blijven en te onderhandelen? Licht je antwoord toe. 2. Geeft foto E volgens jou een realistisch beeld van onderduikers in Artis? Licht je antwoord toe. 3. Waarom was het Amsterdamse Bevolkingsregister doelwit van een overval (Foto G)? 4. Van de Nederlandse dierentuinen is Ouwehands Dierenpark bij Rhenen het zwaarst getroffen. Waarom? 5. Welke drie categorieën onderduikers zou je tijdens de Bezetting kunnen onderscheiden? 6. Tijdens de Bezetting nam het aantal bezoekers aan Artis toe. Kun je daar een verklaring voor geven? Meer weten? Antwoorden? Stuur een mail met een verzoek om de antwoorden aan hugo.maarleveld@2010uitgevers.nl 11
Interview over de geschiedenis van Joodse Hagenaars
Interview over de geschiedenis van Joodse Hagenaars In deze opdracht maak je een interview met een of meer personen over de Joodse bevolkingsgroep in Den Haag tijdens de Tweede Wereldoorlog. Je moet in
Nadere informatieLEVEN IN DE OORLOG LES 1. Het begin van de oorlog
Wereldoorlogen en Holocaust LES 1 LEVEN IN DE OORLOG JE LEERT wat er in het begin van de Tweede Wereldoorlog gebeurt; wat er verandert in het dagelijks leven van de mensen; wat de mensen doen bij een luchtalarm.
Nadere informatieNieuwsgierig maken / motiveren voor een tijdvak of historisch onderwerp Vragen / hypothesen kunnen formuleren over historische verschijnselen
Werken met afbeeldingen in het examenprogramma geschiedenis havo/vwo OPDRACHTEN EXAMENPROGRAMMA FUNCTIE AFBEELDING 1. De afbeelding als motivator Tien tijdvakken met kenmerkende aspecten Geschiedenis van
Nadere informatieImpressie of verwerking van een gebeurtenis
Impressie of verwerking van een gebeurtenis In deze opdracht maken de leerlingen een impressie van een gebeurtenis uit de Tweede Wereldoorlog. Zij besteden in ieder geval aandacht besteden aan: de periode
Nadere informatieinhoud blz. 1. Een wereld vol cijfers 2. Een bot met streepjes 3. Tellen 4. Turven 5. Oude getallen 6. Onze cijfers 7. Tellen in drie talen
Cijfers inhoud blz. 1. Een wereld vol cijfers 3 2. Een bot met streepjes 4 3. Tellen 5 4. Turven 6 5. Oude getallen 6 6. Onze cijfers 9 7. Tellen in drie talen 10 Pluskaarten 11 Bronnen en foto s 13 Colofon
Nadere informatieSO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht
SO 1 Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014 Historisch Overzicht 1. Welke doelstelling had Wilhelm II bij zijn aantreden als Keizer van Duitsland? 2. Welk land behoorde niet tot de Centralen tijdens de Eerste
Nadere informatieTijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.
1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.
Nadere informatieeen zee van tijd een zee van tijd Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam: Hitler
Werkblad Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les : Wat er vooraf ging Na de Eerste Wereldoorlog gaat het slecht met Duitsland. Het land moet veel geld Hitler betalen aan de winnaars van de oorlog. De leider van
Nadere informatieLesidee: Oorlog en verzet
Lesidee: Oorlog en verzet Tussen 1940 en 1945 was Nederland bezet door Duitse troepen. Die waren in de nacht van 9 op 10 mei 1940 in opdracht van Adolf Hitler het land binnengevallen. Het Nederlandse leger
Nadere informatieeen zee van tijd een zee van tijd Ze laten zien dat ze geen leger meer willen. Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam:
Werkblad Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les : Wat er vooraf ging Na de Eerste Wereldoorlog gaat het slecht met Duitsland. Het land moet veel geld Hitler betalen aan de winnaars van de oorlog. De leider van
Nadere informatieHet was één groot feest!
Het was één groot feest! Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,
Nadere informatieAdministratie Diamant Politie
De resultaten van drie onderzoeksprojecten van het SOMA Dossier Administratie Diamant Politie We hebben de lezers steeds op de hoogte gehouden van de onderzoeks- projecten van het SOMA. We zijn dan ook
Nadere informatieeducatie in Natura Artis Magistra natuurbewust, onderzoekend, belevend en verwonderend opzet educatieve visie Natura Artis Magistra 23-4-2015
educatie in Natura Artis Magistra natuurbewust, onderzoekend, belevend en verwonderend Jasper Buikx formeel onderwijs en Artis Academie Artis-bioloog opzet Natura Artis Magistra: een educatieve instelling
Nadere informatieOverleven in de dierentuin
Overleven in de dierentuin Maarten Th. Frankenhuis Overleven in de dierentuin De oorlogsjaren van Artis en andere parken Maarten Th. Frankenhuis & 2010 Uitgevers, Rotterdam, 2013 Omslagontwerp: Studio
Nadere informatieWorkshop A Hoe werkt de gemeenteraad?
Workshop A Hoe werkt de gemeenteraad? Workshop A Hoe werkt de gemeenteraad? Korte omschrijving workshop De workshop begint met een kort filmpje over de gemeenteraad. De workshopleider doet vervolgens met
Nadere informatieWie is Wie? Zet het nummer van het bijschrift bij de goede foto.
Wie is Wie? Zet het nummer van het bijschrift bij de goede foto. (28 september 1942) Het benauwt me ook meer dan ik zeggen kan dat we nooit naar buiten mogen, en ik ben erg bang dat we ontdekt worden en
Nadere informatieVOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE. Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan :
VOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan : - het lezen van het boek Soldaat van Oranje en het maken van de
Nadere informatieBeeldverslag van een Haagse wijk
Beeldverslag van een Haagse wijk In deze opdracht maken de leerlingen een beeldverslag van een Haagse wijk of een deel daaruit over de situatie in de periode van rond en tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Nadere informatieMysterie De vluchtende keizer
Mysterie De vluchtende keizer De les in een oogopslag Onderwerp: Activiteit: Tijdsduur: Doelen: Beginsituatie: Voorbereiding: Vlucht Keizer Wilhelm naar Nederland Deze mysterie- activiteit is een goede
Nadere informatiePlantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam
www.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam Verzetsmuseum Junior op wielen is mede mogelijk gemaakt door Kiwanis Club Amsterdam Anoniem Fonds Stichting Dutch-Paris Het Solidariteitsfonds
Nadere informatieToetsrooster toetsweken Schooljaar 2018/2019
Toetsrooster toetsweken Schooljaar 2018/2019 Beste bovenbouw-leerlingen, Hieronder vindt je het toetsrooster van de afdelingen VMBO-TL, HAVO en VWO voor alle toetsweken van dit schooljaar. Met behulp hiervan
Nadere informatieAfghanistan. NAVO-militair gedood in Zuid-Afghanistan
Afghanistan NAVO-militair gedood in Zuid-Afghanistan KABUL - In het zuiden van Afghanistan is dinsdag een militair van de internationale vredesmacht ISAF gedood. Dat maakte een woordvoerder van de troepen
Nadere informatieSCHOOLONDERZOEK GESCHIEDENIS
SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS Dit onderzoek bestaat uit 40 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad. Meerkeuze antwoorden worden
Nadere informatieEen brief schrijven aan Anne Frank
Thema: Bestaat vrede? Geschiedenis Belangrijke mensen Anne Frank Moeilijkheid; **** Tijd: *** Juf Yvonne Een brief schrijven aan Anne Frank Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leven van Anne Frank.
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog
Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 1663 woorden 7 juni 2004 6,3 124 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1: Spanning voor de oorlog Hoofdstuk 2:
Nadere informatieTijdvak II. november 2013 8: 30-10:00.
SCHOOLONDERZOEK Tijdvak II GESCHIEDENIS november 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.
Nadere informatieEfteling het populairst
Efteling het populairst [donderdag 15 september 2011] In 2010 kreeg de Efteling bijna 4 miljoen bezoekers. En dat maakt het de populairste Nederlandse attractie van dat jaar. Diergaarde Blijdorp in Rotterdam
Nadere informatieThema Kinderen en school
http://www.edusom.nl Thema Kinderen en school Lesbrief 21. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden uit les 17, 18, 19 en 20. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den
Nadere informatiePatronen in Islamitische Mozaïeken
Patronen in Islamitische Mozaïeken Mozaïeken ontrafelen en zelf nieuwe mozaïeken ontwerpen. Werkboekje Naam:.......................... Klas:.......................... Inleverdatum:..........................
Nadere informatieLesbrief Van Papa, voor Sammie
Lesbrief Van Papa, voor Sammie 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Introductie 4 Tweede Wereldoorlog 5 Concentratiekamp 6 Stripverhaal (opdracht) 8 Collage maken (opdracht) 9 Colofon 10 2 Inleiding Voor u ligt
Nadere informatieBrandaan. Geschiedenis WERKBOEK
6 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK 6 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Monique Goris Leerlijnen: Hans Bulthuis Auteurs: Katrui ten Barge, Wilfried Dabekaussen, Juul Lelieveld, Frederike
Nadere informatieL E E R W I N S C H O T E N W E S T E R B O R K V U G H T W E S T E R B O R K S O B I B O R
L E S B R I E F B O V E N B O U W B A S I S O N D E R W I J S Op de weg van Liesel Aussen L E E R W I N S C H O T E N W E S T E R B O R K V U G H T W E S T E R B O R K S O B I B O R Op deze foto zie je
Nadere informatieLesbrief MAASVLAKTE 2 OPDRACHT 1 - TOPOGRAFIE EN AARDRIJKSKUNDE
Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO MAASVLAKTE 2 De haven van Rotterdam wordt te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom komt er een nieuw stuk haven: Maasvlakte
Nadere informatie11. o - 8 ... ... ... ... f e. d i. Apenrots Leeuwenterras Kleine-Zoogdierenhuis Uilenruïne Californische zeeleeuwen Insectarium
o - 8 11. We hadden al gezien dat sommige dieren toevallig bepaalde voordelige eigenschappen hebben. Je kunt je voorstellen dat zo n dier-met-voordeel meer nakomelingen krijgt dan andere dieren. En die
Nadere informatieDagboek Sebastiaan Matte
Vraag 1 van 12 Dagboek Sebastiaan Matte Uit het dagboek van Sebastiaan Matte: "Ik ben vandaag bij een hagenpreek geweest, in de duinen bij Overveen. Wel duizend mensen uit de stad waren bij elkaar gekomen
Nadere informatieAfghanistan docentenhandleiding
Afghanistan docentenhandleiding Docentenhandleiding Inhoud De situatie in Afghanistan wordt in het nieuws ondergesneeuwd door andere conflicten. Toch gaat daar de strijd voort. Bijna elke week zijn er
Nadere informatieMens en Werk. Zoektocht naar de. Industriële Revolutie 1. Leerjaar 2 en 3 Havo/VWO
Mens en Werk Zoektocht naar de Industriële Revolutie Leerjaar en 3 Havo/VWO Mens en Werk havo/ vwo De tentoonstelling Mens en Werk is chronologisch opgebouwd. Dat wil zeggen dat de oudste kunstwerken als
Nadere informatieVerkiezing en methode
Verkiezingsuitslag Verkiezing en methode Het Leukste uitje van het Jaar wordt bepaald op basis van een onderzoek onder ANWB leden. Dit onderzoek bestaat uit twee rondes, namelijk een nominatieronde en
Nadere informatieEconomie. Vreemde valuta Klas 2, M&M Hooghuis Heesch
Economie Vreemde valuta Klas 2, M&M Hooghuis Heesch 2 Deel 1 Omdat niet alle landen dezelfde munt hebben, zul je soms geld moeten wisselen. De bank heeft verkooplijstjes gemaakt. Hierop staat wat je moet
Nadere informatieX BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS ANTWOORDEN OPDRACHTEN MAASVLAKTE 2
X BASISLES LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - GESCHIEDENIS ANTWOORDEN MAASVLAKTE 2 X De haven van Rotterdam x werd te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom
Nadere informatieProjectthema: De verhalenkoffer Les 1 Groeten van Leo Voorbereiding Lesdoelen Achtergrondinformatie Extra s Filmpjes Lesdoelen op het digibord
Voorbereiding Lesdoelen Achtergrondinformatie Extra s Knip de Mix en matchkaartjes uit (zie de laatste pagina van deze lesvoorbereiding). Zorg ervoor dat complete setjes worden uitgedeeld, anders is er
Nadere informatieNummer Toegang: A13. Maurits, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( )
Nummer Toegang: A13 Maurits, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda (1567-1625) Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A13 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5 Aanwijzingen
Nadere informatieMens en natuur in oorlogstijd
1 Mens en natuur in oorlogstijd Langs bossen en tuinen Hoe wijzigde de Eerste Wereldoorlog het landschap en de relatie tussen de mens en zijn natuurlijke omgeving? 2 Naar de bron Zaterdag 8 januari '16.
Nadere informatieAirborne Museum Hartenstein
Airborne Museum Hartenstein Opdrachten VMBO Welkom in het Airborne Museum! De villa is het voormalige hoofdkwartier van de Britten en stond in september 1944 midden op het slagveld. In het Museum is van
Nadere informatieLesbrief MAASVLAKTE 2 OPDRACHT 1 - TOPOGRAFIE EN AARDRIJKSKUNDE
Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - HAVO MAASVLAKTE 2 De haven van Rotterdam wordt te klein, omdat we steeds meer goederen bestellen uit verre landen. Daarom komt er een nieuw stuk haven: Maasvlakte
Nadere informatieRembrandt en de Bijbel
Rembrandt en de Bijbel POSE CHRISTENDOM HAV0/VWO 4 - CSG CALVIJN GODSDIENST De profetie van Simeon aan Maria olieverf op paneel (55 44 cm) 1628 Kunsthalle, Hamburg - Duitsland 1 Wat gaan jullie doen? Als
Nadere informatie100% Romeins. op zoek naar de Romein in jezelf
100% Romeins op zoek naar de Romein in jezelf 1 Wist je dat alle voorwerpen op deze tentoonstel- hoi, dit is de route, begin bij leger, dan door naar haard en huis en zo verder. dit is de 2e verdieping
Nadere informatieOORLOG IN OVERIJSSEL 2015
OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 Opdrachten bij de film Naam Groep.. BEZETTING duur: ca. 15 minuten In de film zie je beelden van Hitler. Wie was hij? In welk jaar kwam Hitler aan de macht en welke plannen had
Nadere informatieLesbrief bij het boek Kiezen in de oorlog. Marte Jongbloed Roelof van der Schans
Lesbrief bij het boek Kiezen in de oorlog Marte Jongbloed Roelof van der Schans Lees dit boek lekker rustig door. Beantwoord iedere keer als je een hoofdstuk uitgelezen hebt de vragen die bij dat hoofdstuk
Nadere informatieLiefde in Oorlogstijd
Liefde in Oorlogstijd Dagelijks leven, dagelijkse liefde Tijdens de oorlog werden huwelijken vaak gehaast gesloten. Twee redenen: 1) 2) Paradijs Lees Het Paradijs. Waarom vond Derkjen haar bruiloft een
Nadere informatieInventaris van het archief van de Rijksdienst Landbouwherstel, 1937-1957
Nummer archiefinventaris: 2.11.08.06 Inventaris van het archief van de Rijksdienst Landbouwherstel, 1937-1957 Auteur: SSA-L&V Nationaal Archief, Den Haag 1965 Copyright: cc0 This finding aid is written
Nadere informatieToeristen in Nederland
Toeristen in Nederland Het is bijna zomer. Veel Nederlanders gaan lekker op vakantie naar het buitenland. Maar er komen ook heel veel buitenlandse toeristen naar Nederland. Hoeveel zijn dat er eigenlijk?
Nadere informatieDAGELIJKS LEVEN RAALTE DAGELIJKS LEVEN RAALTE DAGELIJKS LEVEN RAALTE DAGELIJKS LEVEN RAALTE DAGE
DAGELIJKS LEVEN RAALTE DAGELIJKS LEVEN RAALTE DAGELIJKS LEVEN RAALTE DAGELIJKS LEVEN RAALTE DAGE Dagelijks leven Inleiding Hoe zag Raalte eruit als bezet dorp? Wat waren de gevolgen van de oorlog op het
Nadere informatieWAT ZIE JE HIER? Wat zou dit zijn? Welke kleuren zie je? Wat zou er achter de deur zijn?
DE VERBORGEN GRENS WAT ZIE JE HIER? WAT ZIE JE HIER? Wat zou dit zijn? Welke kleuren zie je? Wat zou er achter de deur zijn? WAT ZIE JE HIER? WAT ZIE JE HIER? Waar zou dit zijn? Wat is hier gebeurd? WAT
Nadere informatieKies je voor CSW Bestevaêr?
CSW Bestevaêr voor vmbo-bk, mavo, havo en vrijeschoolonderwijs Bossenburghpad 10 4385 CJ Vlissingen Kies je voor CSW Bestevaêr? Dan kies je voor een school waar je de aandacht krijgt die je nodig hebt.
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 34 130 Wijziging van enige onderwijswetten in verband met het invoeren van de verplichting voor scholen zorg te dragen voor de sociale veiligheid
Nadere informatieBIJZONDERE BESCHERMING TEGEN ONTSLAG
BIJZONDERE BESCHERMING TEGEN ONTSLAG ISBN 978 90 4652 020 8 D 2009 2664 041 BP/R_P-BI9056 Verantwoordelijke uitgever: Hans Suijkerbuijk Ragheno Business Park Motstraat 30 B-2800 Mechelen Telefoon: 0800-14500
Nadere informatieWO II Oorlog in Zoetermeer
Cultuureducatie met Kwaliteit Doorlopende leerlijn erfgoed Groep 8 Lessenreeks passend bij Tijd van wereldoorlogen Deze leerlijn is ontwikkeld door Stadsmuseum Zoetermeer. WO II Oorlog in Zoetermeer Informatie
Nadere informatieJODENVERVOLGING IN TWAALF PORTRETTEN. Davidson. Dit is de lesbrief over Barend Davidson. Zoek zijn portret op in de tentoonstelling en
JODENVERVOLGING IN TWAALF PORTRETTEN Davidson zat in het verzet Davidson Geboren in... Overleden in... Voor je begint Dit is de lesbrief over Davidson. Zoek zijn portret op in de tentoonstelling en beantwoord
Nadere informatieDagboek onderduiken. jesse marsman. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres jesse marsman 16 March 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73091 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieBasisschool de Triangel HET MAKEN VAN EEN WERKSTUK
Basisschool de Triangel HET MAKEN VAN EEN WERKSTUK 1 INHOUDSOPGAVE WERKSTUK I. Keuze. 1 II. Hoe te starten? 2 III. Inhoudsopgave 3 IV. Inleiding 4 V. Indeling 4 VI. Illustraties 7 VII. Taalgebruik 7 VIII.
Nadere informatiewww.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam
www.verzetsmuseum.org Plantage Kerklaan 61 (tegenover Artis), Amsterdam mede mogelijk gemaakt door Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede gefinancieerd met steun van het europees fonds
Nadere informatieVWO Inleveren van de boeken VWO. Lees deze brief goed door, volg de instructies nauwkeurig op en voorkom onnodig lang wachten.
VWO Inleveren van de boeken VWO Het inleveren vindt plaats op: maandag 27 juni a.s. in lokaal B 2.10 12.30 13.00 u A t/m H 13.30 14.00 u I t/m R 14.30 15.00 u S t/m Z VMBO Inleveren van de boeken VMBO
Nadere informatieWerkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard.
Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Doel: Eén van jullie groep gaat opschrijven wat jullie al weten over De Tweede Wereldoorlog (bekend). Daarna schrijven jullie op wat jullie graag willen weten over
Nadere informatieKapel, Lourdesgrot en kruiswegstaties hellingbos Simpelveld
Kapel, Lourdesgrot en kruiswegstaties hellingbos Simpelveld Ruimtelijke context Achter het Clara Fey klooster bevindt zich een hellingbos, waarin een Lourdesgrot, een vervallen kapel, 14 kruiswegstaties
Nadere informatieVERTROUWELIJK MIPOV K7: Aantal instappers. MIPOV 2008 [ :53] (vs ) 59 Beverwijk Station - Zaandam Station
MIPOV 2008 K7: Aantal instappers (i) Lijn 59 Beverwijk Station - Zaandam Station Standaard 59 Beverwijk Station - Zaandam Station 5-6 119 12 131 6-7 871 3 874 7-8 2.104 42 16 2.162 8-9 2.096 35 22 2.153
Nadere informatieVERTROUWELIJK MIPOV K7: Aantal instappers. MIPOV 2008 [ :52] (vs ) 59 Beverwijk Station - Zaandam Station
MIPOV 2008 K7: Aantal instappers (i) Lijn 59 Beverwijk Station - Zaandam Station Standaard 59 Beverwijk Station - Zaandam Station 5-6 223 223 6-7 1.707 1.707 7-8 4.595 31 19 4.645 8-9 5.312 52 23 5.387
Nadere informatieBommen op de dierentuin
Deze les gaat over de eerste dagen van de Tweede Wereldoorlog in Rotterdam aan de hand van dit boek - -> --> De les kan gebruikt worden steeds nadat een deel is voorgelezen, maar ook als het boek geheel
Nadere informatieVERTROUWELIJK MIPOV K7: Aantal instappers. MIPOV 2008 [ :22] (vs ) 59 Beverwijk Station - Zaandam Station
MIPOV 2008 K7: Aantal instappers (i) Lijn 59 Beverwijk Station - Zaandam Station Standaard 59 Beverwijk Station - Zaandam Station 5-6 116 116 6-7 766 4 3 773 7-8 1.813 43 34 1.890 8-9 1.583 52 31 1.666
Nadere informatieWij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.
(Tekst geldend op: 18-12-2013) Besluit van 23 april 2012 tot wijziging van het Eindexamenbesluit VO, het Staatsexamenbesluit VO en het Examen- en kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB in verband met
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2000 2001 27 414 Intrekking van de Wet tegemoetkoming studiekosten en vervanging door de Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten (Wet tegemoetkoming
Nadere informatieRassenleer. Nog lager stonden volgens hem de zigeuners en vooral de joden. Dat waren geen mensen maar ongedierte, dat uitgeroeid moest worden.
De Holocaust Rassenleer Lang voordat Hitler de leider van Duitsland werd, schreef en vertelde hij over de rassenleer. Dat was een theorie die beweerde dat mensen waren verdeeld in rassen: zwakke, minderwaardige
Nadere informatieNaam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)
Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland
Nadere informatieMoin, moin. In deze taaltaak stellen de leerlingen in groepjes van vier het programma samen voor een weekendje Hamburg.
In deze taaltaak stellen de leerlingen in groepjes van vier het programma samen voor een weekendje Hamburg. Schooltype Werkvorm Tijd Product VMBO-t/HAVO/VWO Groepjes van vier 3 lesuren (150 minuten) Presentatie
Nadere informatieEindexamen Arabisch havo 2002-I
Eindexamen rabisch havo 2002-I Let op: beantwoord een open vraag altijd in het Nerderlands, behalve als het anders is aangegeven. ls je in het rabisch antwoordt, levert dat 0 punten op. Tekst 1 1 2 2p
Nadere informatieDe Apollo Oudaen BZ Amsterdam. Amsterdam, 6 juni Aan de leerlingen van 2 A, (tevens t.a.v. ouder (s) )
Aan de leerlingen van 2 A, Het Verzetsmuseum Amsterdam is gevestigd in Gebouw Plancius, Plantage Kerklaan 61 (schuin tegenover de ingang van Artis). Jullie hebben in ieder geval het 1 e en 2 e uur nog
Nadere informatieMENS & MAATSCHAPPIJ VAKKEN De Geo onderbouw 9e editie Nieuwe editie van De Geo voor de onderbouw, met digitaal aanbod in het nieuwe leerplatform
Prijslijst abonnementen Voortgezet Onderwijs ThiemeMeulenhoff 2017 ISBN/Niveau Titel MENS & MAATSCHAPPIJ VAKKEN De Geo onderbouw 9e editie Nieuwe editie van De Geo voor de onderbouw, met digitaal aanbod
Nadere informatieCollectie Ko Beuzemaker
Collectie Ko Beuzemaker 1940-1943 Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis Cruquiusweg 31 1019 AT Amsterdam Nederland hdl:10622/arch00047 IISG Amsterdam 2015 Inhoudsopgave Collectie Ko Beuzemaker...
Nadere informatieVerzet in de oorlog vmbo12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 06 September 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62190 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieLANG LEVE RO DE LINIE? ME. Docentenhandleiding VERBODEN KRINGEN
LNG LEVE RO DE LINIE? ME Docentenhandleiding W Lesdoelen LNG LEVE - Leerlingen kunnen beschrijven hoe de Nieuwe Hollandse Waterlinie in de praktijk werkte vlak voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. -
Nadere informatieDE STAD EN DE OORLOG, ENKHUIZEN IN BEZETTINGSTIJD
WERKBLADEN Bij DE STAD EN DE OORLOG, ENKHUIZEN IN BEZETTINGSTIJD HOOFDSTUK 1 Kindertijd, oorlogstijd HOOFDSTUK 2 Mobilisatie HOOFDSTUK 3 De overval HOOFDSTUK 4 De Duitsers komen! HOOFDSTUK 5 Bombardement
Nadere informatieDrie massagraven voor de Nederlandse kust
Nederlandse kust geschiedenis van Learning by Action en Stichting De Noordzee deze les werd mogelijk gemaakt door het Prins Bernard Cultuurfonds Doel Materialen Vak Niveau Duur Werkwijze De leerlingen
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 396 Wijziging van de socialezekerheidswetten in verband met de regeling van de bestuurlijke boete Nr. 10 MENDEMENT VN HET LID KRULUT Ontvangen
Nadere informatieBestelgegevens Examenvakken 2016-2017
Bestelgegevens Examenvakken 2016-2017 ISBN/Niveau Titel Prijs Leverbaar ALGEMEEN Examen Survival Gids 9789006076332 Examen Survival Gids 14,50 REKENEN 9789006260663 Rekenen vmbo (2F) 11,50 9789006260670
Nadere informatieBeleidsnotitie Dyslexie. Driestar College
Beleidsnotitie Dyslexie Driestar College Gouda, oktober 2014 Inhoudsopgave 1 Visie... 3 2 Algemene afspraken... 5 3 Nederlands... 6 4 Engels... 6 5 Frans... 7 6 Duits... 7 7 Slot... Fout! Bladwijzer niet
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatieSchoolloopbanen middelbare scholieren Amsterdam. Lotje Cohen Merel van der Wouden Esther Jakobs
Schoolloopbanen middelbare scholieren Amsterdam Lotje Cohen Merel van der Wouden Esther Jakobs 4 juni 2015 4 juni 2015 Schoolloopbanen 2 Vandaag Onderzoekscohort toelichten De schoolloopbanen Inzoomen
Nadere informatieInventaris van de Dienstreglementen van Nederlandse en Internationale Spoorwegmaatschappijen, 19e-20e eeuw
Nummer archiefinventaris: 2.19.042.88 Inventaris van de Dienstreglementen van Nederlandse en Internationale Spoorwegmaatschappijen, 19e-20e eeuw Auteur: A.D. de Pater Nationaal Archief, Den Haag 1994 Copyright:
Nadere informatieArchief Onderzoek collectie tekeningen Arthur Feldmann
Nummer Toegang: NL-HaRKD-0619 Archief Onderzoek collectie tekeningen Feldmann Erik Löffler, 2007 RKD (Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie) 2007 This finding aid is written in Dutch. 2 Feldmann,
Nadere informatieToetsrooster toetsweken Schooljaar 2018/2019
Toetsrooster toetsweken Schooljaar 2018/2019 Beste bovenbouw-leerlingen, Hieronder vindt je het toetsrooster van de afdelingen VMBO-TL, HAVO en VWO voor alle toetsweken van dit schooljaar. Met behulp hiervan
Nadere informatieBestelgegevens Examenvakken 2015
Bestelgegevens Examenvakken 2015 ISBN/Niveau Titel Prijs Leverbaar ALGEMEEN Examen Survival Gids 9789006076332 Examen Survival Gids 13,50 REKENEN 9789006074468 Rekenen vmbo (2F) 10,95 9789006074475 Rekenen
Nadere informatieGeschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN
Geschied- en Heemkundige Kring vzw PEPIJN@LANDEN Secretariaat/Documentatiecentrum: Bezoekerscentrum Rufferdinge Molenberg 4 3400 Landen Tel. 011 88 34 68 Fax 011 83 27 62 info@ghklanden.be www.ghklanden.be
Nadere informatieSteekkaart: nummer 3Wi
Steekkaart: nummer 3Wi Onderwerp Kloklezen aan de hand van foto s van verschillende soorten klokken (analoog, digitaal) Leeftijd/Doelgroep 3 e leerjaar Leergebied Wiskunde Tijdsduur 50 minuten Beschrijving
Nadere informatieS L O E T S W E G H M H E N G E L O
DYSLEXIEPROTOCOL S L O E T S W E G 1 5 3 7 5 5 6 H M H E N G E L O Inhoud Inleiding... 3 Beleid aangepast programma Frans/Duits MAVO... 4 Onderbouw (klas 1 en 2)... 4 Bovenbouw (klas 3 en 4)... 4 Beleid
Nadere informatieAPOTHEKERS EN CHIRURGIJNS
APOTHEKERS EN CHIRURGIJNS GEZONDHEIDSZORG OP DE BENEDENWINDSE EILANDEN VAN DE NEDERLANDSE ANTILLEN IN DE NEGENTIENDE EEUW PROEFSCHRIFT) ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Rijksuniversiteit
Nadere informatieConcordantietabel boek III Arbeidsplaatsen van de codex welzijn op het werk
Concordantietabel boek III Arbeidsplaatsen van de codex welzijn op het werk Koninklijk besluit van 10 oktober 2012 tot vaststelling van de algemene basiseisen waaraan arbeidsplaatsen moeten beantwoorden
Nadere informatieConcordantietabel boek III Arbeidsplaatsen van de codex welzijn op het werk
Concordantietabel boek III Arbeidsplaatsen van de codex welzijn op het werk Koninklijk besluit van 10 oktober 2012 tot vaststelling van de algemene basiseisen waaraan arbeidsplaatsen moeten beantwoorden
Nadere informatieExamendraaiboek voor leerlingen EINDEXAMEN 2019
dinsdag 16 april Jullie krijgen je cijferlijst. Je moet deze lijst goed controleren. Als alle cijfers en de andere gegevens in orde zijn en zet je je handtekening eronder en levert de cijferlijst in bij
Nadere informatie