Juni Maandag 18 Juni is - toch nog sneller dan verwacht - ons oudste lid Jan Dekker overleden.

Transcriptie

1 Juni 2018 IN MEMORIAM JAN DEKKER Maandag 18 Juni is - toch nog sneller dan verwacht - ons oudste lid Jan Dekker overleden. Langer dan één van ons zich kan herinneren is Jan lid van de KNNV geweest en hij heeft zijn sporen in die tijd meer dan verdiend: zo n 25 jaar secretaris van de afdeling en in 1977 één van de oprichters van de Vogelwerkgroep. Niet voor niets is hij benoemd tot erelid. Jan had een grote belangstelling voor de natuur in brede zin en was voortdurend actief met het inventarisatiewerk en het organiseren van excursies. Met name de snertwandelingen werden tot in de puntjes door hem verzorgd, inclusief het voorproeven van de snert. Pas na de eeuwwisseling werd het veldwerk hem te zwaar maar b.v. de inventarisatie van huiszwaluwen in Deurze heeft hij nog een aantal jaren doorgezet. Daarbij kwam zijn vriendelijk karakter en het gemak waarmee hij contact maakte goed van pas. Tot het eind toe behield Jan ook een grote belangstelling naar zijn omgeving toe. Zo werden de bezoekverslagen nog steeds nauwkeurig gelezen en als er iets was wat in zijn herinnering anders was kon je een telefoontje verwachten. Dat geheugen werkte nog prima. Als je in antwoord op zijn vraag of je nog iets bijzonders had waargenomen net verteld had dat je bij de Elperstroom een wielewaal had gehoord, dan kon hij je nog precies vertellen waar hij de wielewaal had waargenomen. En bij welk apart klaphekje. Kortom wij zijn Jan nog steeds zeer dankbaar voor wat hij voor onze afdeling heeft betekend en zullen hem in onze herinnering koesteren. Een voorbeeld voor ons allen als je zo 102 jaar mag worden! Peter Klomp. 1)Van de redactie: Valt het je ook op dat er minder insecten zijn? Niet als je door vochtig grasland loopt, muggen en regendazen genoeg. Maar na een lange autorit is de voorruit naar mijn gevoel minder bedekt met een laag muggen dan vroeger. Natuurlijk zijn het maar indrukken, maar de tellingen zijn duidelijk: Tot 75% minder insecten in enkele tientallen jaren tijd! De koolmezen en boomklevers in mijn tuin zijn veilig uitgevlogen en die hebben samen heel wat rupsen verschalkt, maar dat doen ze al jaren en het aantal spinselrupsen in de bossen vond ik dit jaar opvallend groot, je kon niet onder de bomen lopen of je zat onder die kleine kriebelaars, hele eiken zag ik kaal worden. Gelukkig kan de natuur dat allemaal wel verwerken, bomen lopen weer uit, de spinselrupsen die overblijven vermeerderen zich snel. De vraag is wat we als mens uitgespookt hebben met onze

2 natuurlijke omgeving en of we dat nog wel terug kunnen draaien. Laten we als natuurliefhebbers er daarom vooral zorgen dat in onze leefomgeving insecten en vogels de best mogelijke kansen krijgen! 2)Agenda. 1) Beleef de zomer op 15 juli: Deze dag is er in het Duurzaamheidscentrum van alles te beleven voor jong en oud over biodiversiteit. Daarbij ligt de nadruk vooral bloemen, bijen, vlinders en andere bestuivers. Scharrelkids de Zevenster is deze dag ook aanwezig op het bijenplein, waar in het kader van de biodiversiteit speciale aandacht gevraagd wordt voor bijen en bloemen. Bij de kraam zal van alles over bijen te ontdekken zijn, kinderen kunnen zelf een bijenhotelletje maken en er wordt verder gewerkt aan het grote insectenhotel van het Duurzaamheidscentrum. Op het bijenplein zijn verder de bijenvereniging en de imker aanwezig. Ook is Landschapsbeheer Drenthe er om verder te werken aan de zandheuvel voor wilde bijen. In het gebouw, op het terras en de tuin zijn nog veel meer deelnemers actief. Er is dus genoeg te leren, te doen en te beleven deze dag! Wil je deze dag scharrelkids de Zevenster ondersteunen? Neem dan contact op via 2) Vrolijke fladderaars In elke tuin zie je wel vlinders. De vraag is vaak: welke vlinder is dat? Onze korte vlindercursus helpt je op weg. Komende 19 juli is de gelegenheid waarin wij jou wat leren over de achtergrond van vlinders en gaan we in op de diverse soorten. In het weekeinde daarna passen wij het geleerde toe in de praktijk (als het weer wil meewerken). De cursus kost 5 euro en aanmelden is noodzakelijk via Dus: 19 juli van in het Duurzaamheidscentrum in Assen. Kai Waterreus 3)Van vrijdag 24 t/m zondag 26 augustus 2018 houdt de Landelijke Insectenwerkgroep (LIW) van de KNNV haar zomerweekend in de groepsaccomodatie Klein Drenthe, Schoolstraat 18, Holsloot ( Zowel droge zand- als natte veengebieden, zoals het Mantingerzand en Bargerveen, kunnen op relatief korte afstand gevonden, wat interessant is voor veel verschillende insectengroepen. In het voorjaar hebben we deze locatie ook bezocht en zijn nu benieuwd naar de in de zomer aanwezige insecten en andere geleedpotigen. De kosten voor het weekend bedragen 50,00.

3 Voor nadere informatie en/of opgave kunt u terecht bij: Arjan van der Veen: liw@knnv.nl, tel Koos van Brakel: tel )Verslagen van afgelopen activiteiten.(de redactie houdt zich het recht voor bijdragen in te korten in het belang van de leesbaarheid) 1)Hierbij ontvangen jullie de nieuwsbrief Drenthe met nieuws uit de regio. Er zijn weer veel items die jullie aandacht vragen. Mocht het niet lukken om de link te openen, kopieer en plak dan onderstaande link in jouw browser: 3) Verslag van de 1000 soortendag 2)Op 19 en 20 juni hebben Jaap van Roon en Joop Smittenberg een bruggetje aangelegd in de natuurtuin van het Duurzaamheidscentrum in het Asser bos (foto). Het is de laatste activiteit die we als IVN-KNNV voor onze rekening hebben genomen. Het beheer van de tuin wordt nu overgedragen aan het Duurzaamheidscentrum en de vrijwilligers die daar werken. Overigens zoekt het Duurzaamheidscentrum wel nieuwe vrijwilligers want de groep is te klein geworden door verhuizingen e.d. Belangstelling? Neem contact op met Mirjam Veltman, m.veltman@assen.nl of tel Joop Smittenberg In het weekend van 23 en 24 juni is weer een 1000-soortendag gehouden. Begin september 2017 hebben we als beide afdelingen een eerste poging gedaan om 1000 soorten op naam te brengen. Met name vanwege de regen en de kou bleef de teller toen steken op 633 soorten. Maar wat we toen wel zagen is, dat veel verenigingsleden gezamenlijk optrokken om het doel te bereiken. Dat is een heel positieve ervaring geweest. Voor de tweede telling in Assen zijn de voorbereidingen iets anders geweest. Er is ditmaal bewuster gezocht naar samenwerking met anderen partijen om hun kennis in te zetten. En ook is het publiek met de actie Vensterbankslachtoffers nadrukkelijk gevraagd om deel te nemen. Op zondag wordt een wandeling van Vrienden van het Asserbos gebruikt om soorten te scoren. Evenals een activiteit met kinderen op de zondagmiddag (Verzamelen). Diverse leden waren betrokken bij de midzomertelling van de Floron, waarvan we de resultaten van de Asser hokken meegenomen hebben.

4 De verwachting is, dat we voor wat betreft het aantal bomen en planten een kleine toename zullen zien van bijna 400 soorten naar iets boven de 400 soorten. Het aantal vogels zal nu ook toenemen. Veel zal afhangen van de vondsten van mossen en varens. Hopelijk zal het aandeel watergebonden organismen deze keer flink toenemen. Maar de meeste groei qua aantallen zijn te verwachten bij de insecten. Cindy de Jonge kwam met het lumineuze idee om vensterbank-slachtoffers te gaan verzamelen. Veel luciferdoosjes, medicijn- en margarinedoosjes met dode insecten zijn de afgelopen week bij de receptie van het DCA binnen gebracht. Deze zijn zaterdagmiddag op naam gebracht en dit resulteerde in 35 soorten. Daarnaast zijn door vrijwilligers van het Willem Beijerinck Biologisch Station in Loon insectenvallen ingegraven (een soort yoghurtpotten). Deze insecten worden zaterdagmiddag op naam gebracht. Zaterdagavond waren de verwachtingen hooggespannen voor de vangst van nachtvlinders en andere insecten op het grasveld naast de kinderboerderij. We scoorden die avond 77 nachtvlinders. Één van de doelen, welke we niet of minder goed behalen is de betrokkenheid van het publiek bij de vangsten in het veld. Het zijn vooral de eigen leden, die van elkaars kennis leren. Met een voorlopige score van 910 soorten hebben we het doel nog niet gehaald, het is wel een activiteit, waar veel leden een leuke en leerzame morgen, middag of avond aan hebben beleefd. De voorlopige resultaten zijn aangeboden aan Johan Wessel van de gemeente Assen. Johan memoreerde in zijn speech, dat de gemeente Assen de gegevens bijvoorbeeld gebruikt om een indicatie te krijgen over de resultaten van het gevoerde maaibeleid. Zodra de telling definitief is, zullen we de resultaten aanbieden aan de Asser wethouder, mevrouw Janna Booij. Tijdens de zoektochten van de 1000-soortendag zijn leuke, bijzondere soorten gevonden: kleine moerassprinkhaan, kamvaren in Kloosterveen, brave hendrik, 3 verschillende soorten orchideeën rond de vijver in het Asserbos, een spinnendoder, roodborsttapuit, gekraagde roodstaart, visdief en een holenduif in het Asserbos en niet te vergeten de onvoorspelbare bijvlieg! Vraagt u zich af wat daar zo onvoorspelbaar aan is? Hij verschijnt gewoon niet elk jaar. 4) Divertimento: Concert met vogels Divertimento noemt zich het Noord-Drents Kamerorkest. Met een 30 leden zou je het zomaar een klein symfonieorkest van vrijetijdsmusici kunnen noemen. Voor 9 en 10 juni had het orkest een bijzonder concert bedacht met vogels als binden thema: Best of Birds. Het idee was dat een aantal composities ten gehore zou worden gebracht, gelardeerd met enkele korte verhalen van de betrokken vogels. De fraaie werken van Rameau, Resphigi en Sibelius kwamen goed tot hun recht in het ICO Assen en de Magnuskerk in Anloo. Vogels die aan bod kwamen: koekoek, nachtegaal, duif, hen, kraanvogels en zwanen Als verhalenverteller heb ik bijzonder genoten van de manier waarop het orkest de toch wel moeilijke partituren heeft gespeeld. Zowel publiek als de musici hebben deze bijzondere opzet gewaardeerd. Kai Waterreus

5 4)Waarnemingen en vragen. 1) Juni is in onze streken dè orchideeënmaand. De vroege Brede orchis(ook mei-orchis) is uitgebloeid en de Rietorchis en gevlekte orchis zijn al aan het eind van de bloei. Door het warme weer in mei gaat het erg hard. Deze planten zijn allemaal van de familie Dactylorhiza, Handekenskruiden in de Oud-Nederlandse benaming. Die naam slaat op de vingervormige wortelknollen. Deze soorten maken allemaal gebruik van ongeveer dezelfde bestuivers, vooral hommels en daardoor ontstaat er nogal eens een kruisbestuiving en dus hybriden. De hybride van de brede en gevlekte orchis is genoemd naar de bekende botanicus en bestudeerder van Nederlandse ochideeën, Dr. P. Vermeulen en heet dan ook xvermeuleniana. Dat x duidt aan dat het een hybride betreft. Deze hybride vond ik dit jaar weer langs één van de vele loopjes van de Drentse Aa. Op het voormalig GGZ-terrein, waar nu de wijk Diepstroeten wordt gebouwd zag ik bij de vijver vele felgekleurde kevertjes. Voorzover ik heb kunnen ontdekken zijn het Populierhaantjes. TvdV 2)Wie wel eens naar Gasteren rijdt, weet dat er tussen het Balloërveld en Gasteren links een prachtige dode boom staat. Ooit zag ik een foto van allemaal ooievaars in die boom. Nu zag ik wat anders: De watersnip die op het Eexterveld al van zich had laten horen met zijn zoemende duikvlucht(hemelgeit is zijn bijnaam) zat boven in die boom naar de ondergaande zon te kijken. De opvallend lange snavel is het meest duidelijke kenmerk, maar ik heb ook een zwaar overbelichte foto gemaakt, waarop je de kenmerkende donkere oogstreep kunt zien. 3)Een forse nachtvlinder blijkt de huismoeder te zijn. TvdV Mijn kleindochter stuurde me deze foto uit Houten(Utrecht). Het is de beruchte buxusmot(cydalima perspectalis) die in Brabant en België al hele buxushagen heeft vernietigd. Nog zo n 150 km! Geen gif spuiten, dat doodt ook de jonge koolmezen! TvdV 4)De dennenorchis bloeit op meerdere plaatsen in Drenthe onder oude dennenbossen met een dikke strooisellaag. Ze zijn moeilijk te vinden, maar oh zo mooi van dichtbij!

6 4)Joke de Grijs stuurt een foto van haar vijver met een larve van de bruine kikker dus wie weet krijgen we later foto s van die kikker. 5) Martin Morsman zag vele vogels in de Onnerpolder, hierbij een paar van zijn prachtige foto s. Einde Nieuwsbrief KNNV afd. Assen Secr. Bert Evers secretaris@assen.knnv.nl IVN Assen Secr. Jaap van Roon secretaris@ivnassen.nl Kopij voor de volgende Nieuwsbrief vóór 22 juli sturen aan: nieuwsbrief.ivn.knnv@gmail.com De redactie, Heleen Medema en Ton van de Vis