6,1. Samenvatting door een scholier 2229 woorden 5 december keer beoordeeld. Kunstgeschiedenis

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 2229 woorden 5 december ,1 21 keer beoordeeld Vak Methode Kunstgeschiedenis De bespiegeling Samv H11 KUA Arnold Schonberg: Erwartung -Duister/ nachtmerrie -Logische verloop ontbreekt -expressionistisch>ingewikkelde wereld van ideeën en gevoelens weergeven tot in detail -Atonaal Harmonieleer: Voorgeschreven tonen, welke tonen passen goed bij elkaar? Schonenberg breekt deze regels: atonale muziek (klint soms vals> tooncentrum ontbreekt) Sigmund Freud: Traumdeutung -het onderbewuste stuurt het gedrag van de mens -zo diep mogelijk in emoties/ het onderbewuste graven (zoals een automonteur in een auto) -dromen en hypnose zijn hulpmiddelen Röntgen en Freud: leerden ons dat niet alles wat we zien ook werkelijk is. Impressionisme: impressie van het zichtbare, zoals jij het ziet Expressionisme: Wat er achter het zichtbare schuilhoudt Vassily Kandinsky: Het instinctieve is belangrijk, niet smaak, opvoeding of verstand > de mens moet zich uitdrukken! Zijn schilderkunst: -voorstelling minder belangrijk -kleur, lijn en vorm laten de emotie zien - Concert laat de vergelijking tussen kleuren en tonen en instrumenten zien Walzer: muziekstuk met het twaalftonensysteem (twaalf verschillende tonen die telkens op een verschillende manier worden gerangschikt) Abstracte kunst: (Schonenberg en Kandinsky): Het innerlijke weergeven en het object zal niet meer overeenkomen met wat je normaal ziet. -Komt uit meerdere streken Vaslav Nijinsky: geen sentimentele verfijning, maar een dierlijke manier ongetemde driften (dans). Leon Bakst: ontwerpt het kostuum van een faun (bosgod) Stravinsky: La Sacre du Printemps -niet de gebruikelijke symfonische opbouw van de westerse muziek -oerdans Pagina 1 van 8

2 -verhaal verzonnen -ingewikkelde opeenstapeling van akkoorden -uitbarsting van klanken -onregelmatige ritmische structuren -oosters: gebruik van herhaling -zwaartekracht (dus niet meer het zweven over het podium) Martha Graham> Grahamdans: ze schrijft ook een nieuwe choreografie voor Le Sacre -vloeiendere bewegingen -The Rite of Spring -Psychologische elementen (Freud> expressionistisch) -contrast tussen spanning en ontspanning> ademhaling -geestgesteldheid wordt lichamelijk -zwaartekracht (liggen, zitten en vallen) Muziek Ragtime -Elf instrumenten (cimbaal een van de belangrijkste) -jazz (New Orleans) -strakke baspartij> melodie ritmisch tegenin> verscheurde maat -spelen op gevoel (geen noten lezen) Cakewalk: Zwarten imiteren spottend het dansen van blanken Bessie Smith: De blues St. Louis Blues (met Louis Armstrong) Blues -drie zinnen per couplet> eerste zin wordt herhaald> derde zin conclusie op voorgaande twee -vast akkoordenschema over twaalf maten -soms expres onzuivere tonen -berustende teksten over dagelijks leven, niet al te vrolijk -blue notes: noten die in combinatie met de begeleidingsakkoorden een spanning oproepen New Orleans Jazz -collectieve improvisaties door de blazers -trompettist speelt variaties op het thema -trombone ondersteunt de akkoorden -klarinet omspeelt het thema -overige instrumenten (waaronder de piano) vormen de ritmesectie -variant op deze stijl wordt dixieland genoemd Eind jaren 20: eigen Chicago-stijl : solistische prestaties belangrijker > Armstrong: Basin Street Blues (1 voor 1 wordt er geïmproviseerd) Kirchner: oerdriften maskers seksualiteit schuil achter het zichtbare primitief Funf Kokotten anonimiteit van stedelingen Kubisme -Primitief -Demoiselles d Avignon: hoeren die zichzelf aan het publiek verkopen Pagina 2 van 8

3 Oriëntaalse weergave (populair) Vanuit het midden worden de vrouwen steeds hoekiger en uitdagender voorgesteld Afrikaans maskers als voorbeeld! -losse hoekige fragmenten -analyseert zichtbare werkelijkheid>splitsing in delen>samenvoegen -meer dan alleen de buitenkant laten zien (expressionistisch) -alles wat de kunstenaar heeft gezien (non-expressionistisch, niet vanuit gevoel) Eric Satie: -schrijft muziek voor Parade -jazz-achtige thema s -alledaagse geluiden -meubelmuziek (alleen voor achtergrondmuziek) Delaunay: Hommage aan Bleriot -de twee symbolen (eiffeltoren en het vliegtuig) van het machinetijdperk -3 vliegtuigen: derde vliegtuig gezichtspunt van de kunstenaar -nieuwe kijk op dingen (alles vanuit de lucht zien is nieuw) -enthousiasme over machinetijdperk -Veel kleuren Marinetti: Futuristisch manifest Gevolg: Futurisme (visie) -politiek -literatuur -theater -film -beeldende kunst -dagelijks leven -geen aandacht meer voor oude en vooral klassieke kunst Balla: Voortsnellende auto + licht +lawaai -abstract -herhalingen -beweging De machine wordt een lust voor het leven > Eerste Wereldoorlog Severini: De Pantsertrein -kubistisch -de trein geeft snelheid en richting door perspectief -robotisering lijkt als een feest gevierd te worden Jean Borlin: rolschaatsbewegingen> dans (geen fysieke hoogstandjes meer zoals bij Nijinski) Dada: reactie op de grote oorlog Zurich: Zwitserland neutraal dus kunstenaars kunnen zich hier ontplooien, dada wordt hier als eerste genoemd Jean Arp: collage van vierkanten volgens de wetten van toeval Pagina 3 van 8

4 Kenmerken: -Afkeer tegen stromingen en oorlog, geen deel uit maken van een stroming en dus ook geen eigen ideologie -spontane actie -instinct wint van verstand -montage Cadeau van Man Ray symbool voor Dada, strijkbout> gladstrijken> pinnen> alles kapot maken> dada wil blijven irriteren om de creatieve geest wakker te houden Marcel Duchamp: Fontein -niet interessant mooi/lelijk -geen ambachtelijke kwaliteiten (niet eigenhandig gemaakt) -geen waarde bepalen (niet uniek) -Moraal: ideeën belangrijker dan waarde van kunst Kurt Schwitters -afval verzamelen: Merz -hergroepering woorden: Lautdichten (geen betekenis van woorden maar klanken zijn belangrijk) -Ursonate: kapotgeslagen taal volgens de principes uit de muziekwereld (net als Kandinsky: kleur, lijn en vlak aan muzikale regels onderwerpen) Montage: 1912: kubisten gebruiken collage-elementen: bijv. stukken uit krant (alledaagse werkelijkheid) Juan Gris: Fruitschaal met karaf - echte onderdelen in tegenspraak met andere onderdelen -met moeite perspectief/schaduwwerking te herkennen -afzwakken van illusie van diepte door echte onderdelen Georg Grosz: Daum Marries -collage op grond van voorstelling -omgeving waarheidsgetrouw> contrast tussen mannetje en omgeving valt op -verslag van Berlijn rond 1920 (na 1e WO) -hoe is het met de robotisering van de mens gesteld na al dat optimisme 10 jaar eerder? (soort spot) -oorlogsinvaliden goed voorbeeld voor de robotiserende mens -objecten vervangen onderdelen van het menselijk lichaam Salvador Dali -van lichaamsdelen naar objecten (verschil met Grosz) -Gezicht van Mae West: erotische wensdroom> het lichaam willen bewonen Sjostakovitsj: -montage-achtige opera -korte scenes -muziek wisselt van karakter Surrealistisch manifest Breton: surrealisme: een realiteit die interessanter is dan de direct waarneembare werkelijkheid -kunst verlossen van burgerlijke normen Pagina 4 van 8

5 -krankzinnigheid (Freud was hier juist tegen!) 2 manieren om surrealiteit te verbeelden: -droombeelden oproepen door een onwerkelijke situatie natuurgetrouw af te beelden (vb. Mae West) -rechtstreeks vanuit een droomtoestand schilderen (Joan Miro: gaat nuchtere verstand te boven) Manier 1 Rene Magritte: De zoon der mensheid -alledaags (normaal) burgermannetje -neutrale wijze van schilderen -fotografisch en tegelijkertijd wat onbeholpen -het alledaagse krijgt een poëtische betekenis, zoals in dromen Manier 2 Joan Miro: In vrouwen omsingeld door de vlucht van een vogel -heelal tekens verschillende betekenissen -vogel: bewegelijkheid -ingewikkeld lijnenspel - blik op komische orde in ons onderbewuste Samenvatting H12 Kunstenaars zetten zich in voor een betere toekomst> kunst levert hier een bijdrage aan Betere woon- en werkomstandigheden creëren > ontwerpen nieuwe woningen en fabrieken > burgerlijke tradities breken -Kiefhoek Rotterdam: goed wonen, maar aandacht voor het mooie is er niet Malevitsj zwart suprematisch vierkant (1915) -start van abstracte kunst -het zit vol betekenis maar er zijn geen voorwerpen -de geest of het gevoel weergeven (de geest staat boven de materie: Suprematisme) -de roep om radicale vernieuwingen El Lissitzky Versla de witten met de rode wig -bevolking mobiliseren -tegen de contrarevolutionairen (aansporing rode, comm leger) -Constructivisme: montage van losse elementen, constructie nieuwe wereldorde Naturalisme: op toneel alles zo echt mogelijk vorm van lijsttoneel: geen relatie tussen publiek en spel Stanislavsky: schrijft een speelstijl waarbij de acteurs volledig in de huid van hun rol kruipen> er moet gevoeld worden beelden en herinneringen uit eigen leven gebruiken voor het spel > hierdoor geloofwaardigheid The Method wordt ook wel in films in VS gebruikt> mens zijn is belangrijker dan mens spelen Meyerhold: leerling Stanislavsky, krijgt ook de opdracht het Russische toneel te vernieuwen> constructivistische theater keert zich tegen het naturalisme, zie onder: Biomechanica: Publiek moet blijven realiseren dat niets echt is wat op het toneel gebeurt theater is machine-/fabrieksachtig Popova: De bedrogen echtgenoot : Industrieel decor> door abstractie zijn decorwisselingen niet nodig (decor kan alle functies hebben) Pagina 5 van 8

6 Spelers moeten op dezelfde manier bewegen als fabrieksarbeiders> geen onderscheid tussen arbeiders en kunstenaars> mens moet bewegen als een machine (zie fig 12.6) Bertold Brecht: publiek moet aan het denken worden gezet > communistische idealen en antimilitarisme vervreemdingseffecten: bv liedjes en commentaarstemmen inlassen Episch theater: -emotie en psyche van de personages minder belangrijk dan de rol die ze spelen Kurt Weill: Der Jasager : eenvoudig te spelen stuk Nô-Theater: Japans theater, Weill heeft de Jasager hierop gebaseerd> handelingen van spelers worden van commentaar voorzien door een koor en begeleid door een klein orkest Japanse architectuur: Wright: onder de indruk van deze architectuur> ipv gescheiden kamers een doorlopend vloeroppervlak> ruimtelijke indeling bepaalt het exterieur van het gebouw Robie House: -horizontale lijnen -de horizontale richting staat in relatie met het interieur> vloeren lopen door in balkons breed overstekende dakranden maken van een dak een plafond> het gebouw voegt zich in het landschap -glaswanden> dus veel ramen -bouwkundige details en materialen belangrijk, geen versieringen Rietveld: Schröderhuis -open structuur -veel witte wanden (qua zwaarte niet als echte muren) -horizontale en verticale vlakken doorsnijden elkaar> vormen bij toeval een ruimte om in te wonen -geen vaste scheiding tussen binnen en buiten -geen vaste ruimte-indeling: indeling kan verschillen door schuifwanden -van privacy geen sprake -geen luiheid : bv actieve zithoudingen ( Rood-blauwe stoel) -geen concessies aan functionaliteit De Stijl (1917) -reactie op 1e WO -verzet tegen bestaande orde -rust en harmonie > vergeestelijking van de mens -tijdloos, universeel evenwicht Piet Mondriaan -Kunst heeft een tijdelijke functie -Wetmatigheid laten zien die schuilgaat achter de wanorde van alledag > universele waarheid -Abstracte composities (alleen dit geeft orde en waarheid aan) Brancusi -essentie: waarheid -het wezen is werkelijk, niet de uiterlijke vorm -Eenvoudige vormen ( Adam en Eva ) - men komt door het benaderen van de ware betekenis van de dingen, ondanks zichzelf, tot eenvoud Bartók Pagina 6 van 8

7 Componist op drie verschillende manieren volksmuziek gebruiken: -melodien ongewijzigd overnemen of voorzien van eenvoudige begeleiding -zelf volksliedimitaties bedenken -dezelfde sfeer als volksmuziek creëren -West-Europese muziek verbinden met (boeren-)volksmuziek uit Oost-Europese landen -gebruik van fonograaf Bauhaus (kunstopleiding) -geïnspireerd uit het werk van Rietveld (dus De Stijl ) -socialistisch -primaire kleuren -geometrische vormen -eerlijkheid t.o.v. materiaal -functionaliteit Schlemmer: Verzet tegen naturalistisch theater> Het Triadisch Ballet: Kubus-/bolvormige kostuums> bepalen hoe de dansers zich in de ruimte bewegen> kleur en materiaalkeuze bepalen het karakter van de figuren > tegenstrijdigheden tussen figuren> blijft echter abstract (geen duidelijk verhaal) Breuer: Wassily-stoel : gebruik van buizen uit de fabriek> buigzaam> sluit aan bij mogelijkheden massaproductie> stoelen kunnen op grote schaal worden geproduceerd> kenmerk van Bauhaus Het nieuwe bouwen Internationalisering: progressieve kunstenaars CIAM: net als Bauhaus -nieuwe architectuur -volkshuisvesting -stadsplanning -relatie tussen industrie en architectuur -Constructivisme, Bauhaus, De Stijl -Na WO II internationalisering invloedrijk -functioneel (geen decoratie maar neutrale materialen) -reactie op bedompte arbeiderswijken -licht en ruimte Le Corbusier -CIAM-leidinggevende -Stad van de toekomst: Urbanisme -hoogbouw (wolkenkrabbers) -nieuwbouwprojecten na WO II (functionaliteit) -stad is rechtlijnig en geometrisch qua architectuur en plattegrond Industrialisatie van de bouw -Prefab-elementen noodzakelijk -Economische crisis (in het interbellum) heeft het nieuwe bouwen voor WO II tegengehouden -Van Nelle-fabriek in Rotterdam: -Brinkman en Van der Vlugt architecten Pagina 7 van 8

8 -betonnen kolommen dragen de betonvloeren -buitengevel vrij van dragende kolommen en enorme glazen wanden (veel licht) -kromming in de gevel van het directiegebouw tearoom op het dak (futuristisch en menselijk karakteriserend) De macht verfilmd Metropolis: miljoenen- (sci-fi-)stad komt tot leven Fritz Lang is de regisseur: laat een gevaarlijke toekomst zien: Metropolisregeerders regeren bovenin de stad over de werkende massa die ondergronds blijven> klassenstrijd> gerobotiseerde Maria-verschijning moet de arbeiders weer in het gareel krijgen -Een van de duurste stomme films> door decor -Veel bekende ingrediënten om het publiek mee te slepen -Massascènes met de werkende klasse in de hoofdrol Lang wordt vervolgens gevraagd voor de Nazi-propagandafilms Eisenstein -De film Oktober, in opdracht van de leiding van de communistische partij -attractiemontage: met een hoog tempo op ritmische wijze gemonteerd (vergelijkbaar met fabrieksmatige productie) > een film is een aaneenschakeling van wisselende attracties (zoals in een music hall ) Attractiemontage is nieuw: normaal werd alles vanuit 1 shot gefilmd -ontwikkelt een eigen filmtaal zoals het Japanse Kabuki-theater (maskers, gebaren, symbolische kostuums, weinig tekst, veel muziek), hij is tegen de opkomende geluidsfilm (1927) Riefenstahl -Triumph des Willens: filmtechnisch hoge kwaliteit Chaplin -The Great Dictator: komische parodie over Hitler, ook risicovol (Chaplin maakt de grootheidswaan van Hitler duidelijk)> film in 1939 een paar weken stil gelegd, vervolgens toch afgemaakt> Chaplins eerste geluidsfilm Verboden kunst Avant-garde kunst: zegeningen van de revolutie worden op een herkenbare manier verbeeld> na dood Lenin verdwijnt dit weer langzaam Stalin verbiedt avant-garde> sommige kunstenaars vertrekken naar het Westen (waaronder kunstenaars van Bauhaus) Ook in Duitsland wordt sommige kunst verboden, waaronder ook Bauhaus Vanaf 1933: vernietiging van alle vormen van modernisme (waaronder ook jazz en de stukken van Brecht) Entartete kunst: de ontaarde kunst, kunstwerken worden bespot en belachelijk gemaakt Kunstenaars vluchten vooral naar New York, hierdoor komen hier de verdere ontwikkelingen van de moderne kunst op Pagina 8 van 8