Nieuwsbrief 93 Juli 2014

Transcriptie

1 2 Nieuwsbrief 93 Juli 2014 Beste gastdocenten en vrienden van de Stichting, De afgelopen periode is zoals elk jaar, weer een hele drukke geweest. Juist in deze fase van het schooljaar is er grote behoefte aan herdenken van de Tweede Wereldoorlog en dus aan het uitnodigen van gastsprekers op scholen. Ook op mijn eigen school in Tilburg hebben gastsprekers van de Gastdocenten hun verhaal verteld. Door prikkelende opdrachten uit de strip De Terugkeer ontstonden geanimeerde gesprekken over de invloed van oorlog op de rest van je leven, over het gebruik van de atoombom en het gedwongen vertrek naar Nederland. Thema s die leerlingen uit de actualiteit kennen en misschien in hun eigen leven een rol spelen. Gastdocenten zetten kinderen aan het denken en daarom is het zo belangrijk daarmee door te gaan. Verhalen van toen, voor de kinderen van nu! Inmiddels zijn wij druk bezig met de invulling van het programma voor de Landelijke Dag. Die staat dit jaar gepland op zaterdag 27 september op het landgoed Bronbeek in Arnhem. Op een zaterdag deze keer, zodat ook de tweede en derde generatie de dag kunnen bijwonen. U ontvangt daar te zijner tijd meer informatie over. Maar nu eerst veel leesplezier met nieuwsbrief 93! Mede namens het bestuur, Hartelijke groet, Inhoud: Rectificatie jaarverslag 2013 blz. 03 Dankwoord (oud) bestuur blz. 03 Programma landelijke dag blz. 03 Yvonne Noordam stelt zich voor blz. 04 Impressie recente gastlessen: blz Edje zorgdrager - Jules Scholten - Erik Michels - Ton Stephan - Marian Bruinvels Evaluatieformulier blz. 10 Bijzondere ontdekking: borduurlap Tangerang 45 blz. 11 Thea Meulders: War Child blz. 13 Oproep Lidy Movig blz. 13 Opstand troostmeisjes blz. 13 Excuses JAPAN / Abes gedraai over kwestie-'troost-meisjes' wekt woede. blz. 16 Stichting Verfilming Japanse Burgerkampen blz. 17 Conferentie Dialoog Nederland-Japan-Indonesië blz. 18 Oproep Henriette van Raalte blz. 18 Nederland heeft boot gemist in IndonesiëI blz. 20 De top 5 der moordenaars in de wereld blz. 22 Uit Actueel, de nieuwsrubriek op de site blz. 24 Onze activiteiten worden mede mogelijk gemaakt door het vfonds.

2 3 Rectificatie De nieuwe gastdocenten uit februari 2013 zijn Henk Bakker en Rob Dumas. Sylvia, Jan en Dave stammen uit de 2012-opleiding. Dankwoord (oud) bestuursleden Beste gastdocenten, Van uw lieve bijdragen tijdens de landelijke dag 2013, hebben wij nu heerlijk gegeten In Utrecht. Zie foto! Heel veel dank! Namens het huidige en voormalige bestuur en partners, Lidy Movig Programma Landelijke Dag september 2014 Kumpulan Bronbeek Arnhem 10.30h Sumatrazaal open voor ontvangst 11.00h Welkom en Opening door Voorzitter J.W. Hoegen Huishoudelijke mededelingen Beantwoorden van vooraf door leden ingezonden vragen door het bestuur. Vragen kunt u tot uiterlijk 1 september naar Jan Willem, Thea of Cobine opsturen. Per mail of via papieren post h Ervaringen van gastdocenten 2e generatie Dave Langenberg en Jan Verstraten.

3 12.15h Lunch buffet 13.30h Wereld Express tot op het terrein te bekijken, de reizende interactieve tentoonstelling voor kinderen van jaar. Ook voor 18+! De introductiefilm van de Wereld Express is inmiddels helemaal klaar. Met mooie beelden uit De Terugkeer en van een schoolklas die de Wereld Express bezoekt. De film is te bekijken via h Op huis aan. Aanmelding deelname Landelijke Dag september 2014 Kumpulan Bronbeek Arnhem Aanmelden vóór 1 september bij Thea Meulders, t.meulders@quicknet.nl of per post Schoolstraat 4 A 2151 AA. Onder vermelding van: - Naam, adres, postcode en plaatsnaam, telefoonnummer en adres. - Aantal personen - Mocht u een tafeltje voor boeken of spulletjes willen, dan ook graag bij inschrijving aangeven. Kosten bedragen 10 euro per persoon, inclusief lunch. Graag vóór 15 september overmaken op bankrekening NL 80 ABNAO t.n.v. penningmeester te. 4 Yvonne Noordam stelt zich voor. Graag treed ik toe tot het Gilde de Overlevers WO II Oost-Indië! om als gastdocente en ooggetuige te vertellen over mijn ervaringen als twaalfjarig meisje Blitar, Oos-Jave, geboren Opgegroeid bij pleegouders: Willemse in Batoe tot Hun kinderen studeerden in Holland, en hij had alle tijd, als gepensioneerd A.R.B.B. ambtenaar, om mij mee te laten knutselen als hij bezig was in zijn bengkel en Draaibank; zijn leghorns te voeren etc. Met moeder Willemse, organiste in de Protestantse Kerk en R.K. Kerk deed ik de tuin, inspectie ; en hielp met bloemstukken maken. Batoe was een lustoord, de tuin met aangrenzende Kali en bamboebos een speeltuin; aantrekkelijk voor alle klasgenoten. De Kerk en de school waren tegenover ons huis. Oorlog! Paatje zestiger: blanda v.w. blauwe ogen werd gesommeerd zich te melden, Wijk Malang. Maatje, Indische wilde hem niet alleen laten gaan. Zo gingen zij met z n drieën de wijk in. In de wijk was het nog te doen voor kinderen. Iedereen probeerde wat bij te verdienen. Er werd geborduurd, gehaakt, gebreid, geknutseld, koekjes gebakken door de moeders, verkocht, maar dat was snel voorbij op transport Wij kwamen met de bekende geblindeerde treinen in Kamp Solo aan, een ziekenhuis met barakken. En werd het corveeën Mijn werk was : goten schoonmaken, beerputten leeg scheppen Tot ik zwerende vingers kreeg van dit vieze karwei. Goten van de keuken leverden nog iets eetbaars op Stukjes lombok, uienschillen, rotte tomaat, kop van zout visje (keukenafval van de Japanse wacht leverde extra vondsten).

4 Een baantje dat men mij benijdde. Na corvee tekende ik met stompjes potlood op natgemaakte zakdoeken, witte katoenen kussenslopen allerlei te borduren taferelen. Begon opdrachten te krijgen. Sommige werkstukken van de ijverige borduursters zijn bewaard en te zien in sommige musea: onder andere het Verzetsmuseum Plantage Middenlaan Amsterdam. Grote opwinding, schrik en verdriet: Alle jongens vanaf 11 jaar en oude mannen weg Paatje Willemse ook! Kunstschilder Imand was erbij Dat ik Paatje na de bevrijding eind augustus 1945 tussen de stervende, doodzieke mannen in Ambarawa terug zou zien wist ik toen niet Kamphoofd Zuster Smit (Leger des Heils) was doortastend en kreeg met een uitstekende tolk: mevrouw Lotitius (meen ik), het voor elkaar dat er geen meisjes mee naar buiten zijn gegaan. Weer op transport! Nu kwamen wij in Kamp 10. de Boei in Banjoebiroe terecht. Over mijn ervaringen in dit kamp vertel ik de kinderen. Ben tot de conclusie gekomen dat ik door deze jaren veel heb geleerd. Om te overleven is Delen numero 1. Solidair zijn. Elkaar bemoedigen. Creatief denken en doen. In Banjoebiroe bijzonder baantje samen met Winny Groenewegen, vriendin uit Malang: opdracht de twee varkens van de kampcommandant te verzorgen. Daar er geen afval uit de kampkeuken was, kwam afval uit de Hei Ho keuken. Samen met een grote (Gamel)teil warme dedekpap het kamp in (dedekpap is brij, pap van stro, vliesjes van rijstpellerij). De Jap bleef kijken totdat wij het geheel de trog in deden en liep dan tevreden weg. Wij graaiden alle eetbaars weer uit de trog. Trokken koolstronken uit de bek van het varken en aten het ter plekke op. Dat was overleven, dedek: vitamine B, hier zemelen. Wat een geluk om een sterke maag te hebben, geen dysenterie! Zodra de varkens verdwenen in de Japanse keuken werden er geiten onder onze hoede genomen. Voor ons en de geiten ging de poort open: er was geen stukje eetbaar groen meer in het kamp. Vrouwen, inventief, lieten mij het boek van mevrouw Kloppenberg-Versteeg zien, en kon ik aan de hand van de tekeningen van geneeskrachtige planten en aanwijzingen juist die planten zien te vinden. Maatje naaide elastiek in de pijpen van een wijde onderbroek en toog ik met Winny, de wacht met geweer voorbij, en de geiten iedere dag de poort uit kwam terug met volle broek, kruiden, soms slakken. Dit ging een tijd goed, tot er een dringende vraag kwam: kan je aan eentani op het land vragen dit gouden sieraadje te ruilen tegen twee gekookte eieren? Het is voor een doodzieke moeder De volgende dag trof ik inderdaad iemand, die bezig was en kon toefluisteren: duatelor, soedadireboes. Ja hij begreep het Onder de struiken zou ik het sieraad leggen. Zo gebeurde het, de volgende dag Fluks geruild en de eieren tussen alle kruiden in de broek gestopt. Opgewekt de poort door, verderop de wachtende vrouwen maar ook de kampcommandant zweepje op zijn laarzen slaand Buigen, schreeuw van de Jap, harde zweepslag op mijn achterste daar stroomde eierstruif langs mijn dijen, kuiten, benen! iedereen, verstijfd van schrik, in de wetenschap: hier volgt een vreselijke straf op! Geluk, geluk de Jap lachte en liet mij gaan. Verderop, achter een muurtje, likten en schraapten de wachtende vrouwen mijn benen.. Van de hogeren klassen of oudere kinderen kan ik iets meer vertellen Mijn vriendin Hebe Droste en haar vriendin hadden een paar dagen tevoren getracht ook te smokkelen. Door de enige opening in de muur s Nachts stonden zij in de drek met een Hei Ho aan de buitenkant te onderhandelen. Zij werden gesnapt, gestraft, etc. Wij hoorden de geluiden en hielden onze adem in. Het hele kamp moest s morgens aantreden, ook haar zieke moeder. Er werd een dwarsbalk geplaatst en twee kistjes. Daar moesten ze op staan. Armen vastgesnoerd op de rug, omhoog gehesen over de balk ging het touw kistjes weggeschoven bengelend in de brandende zon velen vielen flauw een nooit te vergeten tafereel! ik vertel dit wel omdat het goed afliep opeens een schreeuw! Poortdeuren open, vrachtwagen met ons eten reed binnen. Meisjes moesten een kuil graven. Voor wat, voor wie? Ons hele rantsoen ging in die kuil en werd aangestampt. Een rilling ging door de aanwezigen Weer een schreeuw! Poort wijd open, indrukwekkende zwarte auto. Of het hoge heren of Rode Kruis was weet ik niet meer Wat is hier aan de hand?? 5

5 En al die meisjes!!! Wij moesten inrukken, de twee meisjes naar de ziekenbarak, opluchting, geen eten Zij zijn er levend vanaf gekomen. Heb nog telefonisch gesproken, woonde in de den Haag, zij is niet oud geworden Over troostmeisjes zal ik het niet hebben. Met Ellen van der Ploeg (Sem. HBS ) heb ik tot haar dood contact gehad. Ook de overlever van de atoombom op Nagasaki, René Schaeffer, met wie ik samen exposeerde. Hij schilderde heel verfijnd! Bevrijding-verhaal apart en door anderen reeds beschreven. In volgelvlucht: Banjoebiroe: kamp 10, 11 en 12 werden vanuit de heuvels reeds beschoten. Toen kwamen Engelsen, Sikhs en Gurka s om ons te bevrijden. In vrachtwagens met matrassen overdekt kwamen de vrouwen, kinderen, mijn moeder en ik, door brandende kampongs, levend in Semarang aan Ondergebracht in HBS-gebouw, ingericht als doorgangskamp. Pa Willemse levend, sterk verzwakt, kwam om met ons herenigd te worden. Hij wilde niet op transport zoals de andere gezinnen. Men kon naar Australië, Nieuw-Zeeland of Nederland. Mijn verzwakte ouders hadden net op de opgehangen lijsten gelezen dat hun enige zoon, Henk Willemse, Birma niet had overleefd. Ook hun gehuwde dochters Jet en Jeanne hadden, elk met twee kleine kinderen, hun man en vader verloren! Ik moet nu terug naar Oost-Java verzuchtte hij, heb geen zonen meer die mijn zaken kunnen regelen. Dit was de reden dat wij tot medio 1948 in Semarang bleven, ik op dezelfde HBS mijn toekomstige man Arie Noordam leerde kennen. Hij was drie jaren alleen in XIV Bat., van zijn 13e tot zijn 16e jaar. Dat maakte dat wij niet veel woorden nodig hadden, om een goed 58 jarig huwelijk te hebben gehad. Ontberingen, werken aan de Tjitalengkaspoorweg, ouderen die zijn rantsoen al hadden gehalveerd, etc. Juli 1948 terug naar Malang, kweekschool, alleen op reis naar Holland einde 1950 Koudste winter op zolder lattenkamertje gehuurd. Geen geld genoeg om te leven dus dan komt het op creatief denken en doen aan 6 Yvonne NoordamWeygers Recente gastlessen: een impressie Ter attentie van juf Elza Haalboom, groep 8 Beste Elza, Bij thuiskomst afgelopen donderdag na de gastles over Wereldoorlog II in Nederlands Indië bedacht ik mij dat ik vergeten had om u en de jongens en meisjes van groep 8 te bedanken voor de mooie kaart, de lekkere chocolade en vooral de aandacht die ik met mijn verhaal over de oorlog in Nederlands Indië had gekregen. Dat wil ik hierbij alsnog doen. Ik heb de gastles met plezier gegeven en genoot van de vaak zeer goede vragen die de kinderen mij stelden waaruit bleek dat zij goed geluisterd hadden. Daarom ben ik bereid om volgend jaar weer een gastles te geven. Kunt u mij laten weten of u inmiddels het evaluatieformulier hebt ingevuld en verzonden?

6 Voor het geval dat u een adres van de Stichting Gastdocenten werkgroep WO II nog niet hebt kunnen vinden, kunt u het naar de drie adressen zenden van de personen aan wie ik deze mail per cc verstuur. Met vriendelijke groet, Jules Scholten 7 CSG Calvijn Meerpaal Rotterdam Beste meneer Michels, De leerlingen vonden het een erg interessant verhaal wat u deed. U sprak op het goede niveau en pakte daarmee de leerlingen in. Ze vonden het erg spannend. Wat ook goed was, was de rustige toon waarop u vertelde en de pauzes die u liet vallen. Dat bouwde de spanning op. De vragen die de leerlingen na afloop hadden, zijn na uw bespreking gesteld door de leerlingen die nog even bleven wachten.

7 8 Het thema hoop is prima aan bod gekomen. Met de leerlingen is dit nabesproken en zij snapten precies wat u bedoelde met het thema hoop in combinatie met het kamp. Met vriendelijke groet, Wouter Struijs Coördinator CSG Calvijn Meerpaal Rotterdam Odulphuslyceum Tilburg Afgelopen week hadden H3A en H3B tijdens de geschiedenisles meneer Stephan en meneer Ramaekers als gast. Meneer Stephan is aangesloten bij de stichting gastdocenten. Beiden vertelden ze, ieder op hun eigen manier, hoe ze de Tweede Wereldoorlog in Indonesië als kind hebben ervaren. Meneer Stephan verbleef een groot deel van de oorlog in het zgn. 'Jappenkamp', eerst nog samen met zijn moeder, daarna in een speciaal jongenskamp. Meneer Stephan was daar volledig op zichzelf aangewezen. Wanneer Japan in augustus 1945 capituleert, duurt het nog een jaar voor hij het kamp uit kan. Buiten is het te gevaarlijk vanwege de Indonesische vrijheidsstrijd die dan losbarst. Dat het leven buíten het kamp als tienjarige jongen ook verre van gemakkelijk was, blijkt uit het verhaal dat meneer Ramaekers vertelt: als half Nederlands/ half Indonesische jongen wordt hij door veel Indonesiërs ineens gewantrouwd.ook door zijn vriendjes. Samen met zijn moeder moet hij de bergen in om eten te zoeken.zijn vader werkt als krijgsgevangene in een Japanse mijn. De leerlingen kiezen na deze verhalen uit een aantal opdrachten. Zo discussiëren zij met elkaar en met de gasten over het gebruik van de atoombom in 1945: Oorlogsmisdaad of oorlogshandeling? Sommige kinderen kiezen ervoor de gastdocenten te interviewen over hun leven tijdens, maar ook na de Tweede wereldoorlog. Het levert boeiende gesprekken op. Het bezoek maakt overigens niet alleen op de leerlingen 3 havo indruk, er zijn ook leerlingen 5 VWO die over de gastdocenten hebben gehoord en aangeschoven zijn. Zie ook:

8 9 Marian Bruinvels aan het woord in goep 8 van het Theresiaschool in Bilthoven

9 Evaluatieformulier 10 Om een beeld te krijgen van het aantal gastlessen dat gegeven wordt, is het van belang dat u het evaluatieformulier laat invullen. Het kan rechtstreeks door de school naar mij doorstuurd worden.u kunt de school verwijzen naar de website, waar een formulier door de leraar te downloaden is. Op papier kan natuurlijk ook. Naam en adres school/instelling: Naam gastdocent: Datum bezoek: Groep(en): Aantal(len) leerlingen: Mailen of opsturen naar Cobine Ramaekers : cramaekers@hetnet.nl Goirkestraat 153d 5046GG Tilburg Vraag /onderwerp Aansluiting gastles bij niveau leerlingen Waardering in korte bewoordingen Aansluiting gastles op normale lessen Aansluiting op belevingswereld leerlingen Gebruik ondersteunend materiaal Betrekken leerlingen bij les Opzet gastles Kwaliteit van de gastles Herhaling in volgende jaren Behoefte aan meer informatie over dit onderwerp voor lessen/projecten Overige opmerkingen Naam en functie beoordelaar:

10 11 Bijzondere ontdekking: borduurlap Tangerang 45 Met onderstaande mail kwam een verhaal weer tot leven. Op de prachtig geborduurde lap staan o.a. de namen van Aase Munck, Marian Bruinvels en Els Campioni. De fantastische vondst van Jannette Bast is inmiddels overhandigd aan Marian. Beste mevrouw Ramaekers, Onlangs vond ik in een kringloopwinkel in Nijkerk een alleraardigst borduurwerk. De taferelen spelen zich af op kamp Tangerang en is gedateerd op Er staan ook verschillende namen op het doekje. Ik ben die namen gaan googelen en vond de naam van Aase Munck terug op de site van gastdocenten WO2. Wellicht is zij geïnteresseerd in dit kleinood en zo ja dan wil ik haar dit graag sturen. Kunt u mij verder helpen? Als ik er iemand anders blij mee kan maken dan kan dat natuurlijk ook. Vriendelijke groet, Jannette Bast Marian Bruinvels- Bakker en Els Algie-Campioni

11 12. Detail van het borduurwerk, met in het midden duidelijk zichtbaar in het lichtgroen de naam van Marian Bakker. Onder: de naam van Els Campioni is eveneens goed te herkennen.

12 13 Thea Meulders: War Child De ruim 10 gastdocenten die met War Child in zee willen gaan hebben allemaal een brief van WC ontvangen. Het moet dus nu gaan lopen. Ik heb inmiddels via WC mijn verhaal op 2 basisscholen gedaan en daar 290 mensen toegesproken. Ik kreeg alle tijd om op mijn eigen manier mijn voordracht te houden, de voorlichters van WC namen het daarna van mij over. Zij konden inhaken op mijn verhaal en ook de vragen van de kinderen waren vaak nog naar mij. Het beklijft beter is mijn gevoel omdat het 'kind in de oorlog' nog steeds bestaat en het zo dichter bij de jeugd komt. Komende donderdag ben ik betrokken bij het Karavaan Festival, Bergen NH met als centrale thema 'Van oorlog naar Vrede'. Samen met Aleid zal ik betrokken worden bij workshops en tafelgesprekken. Spannend en weer een heel ander gehoor. Jullie krijgen nog wel een verslag. Oproep Lidy movig Wie kan Lidy helpen? Dringend verzoek aan diegene die de Engelse taal goed machtig is. Een eerste deel van mijn website werd vertaald door mijn jongste halfbroer, een tweede deel ontfermde Marjan Bruinvels zich over, maar moest het nu af laten weten. Te beginnen bij het hoofdstuk De wereld verandert ligt de website nu te wachten op een vrijwilliger vertaler. Jaren gezwoegd hieraan en al vele tegenslagen overwonnen. Nu dit laatste nog! Opstand troostmeisjes Beste mensen, ( Mijn naam is Harry M. Sesink Clee. Geboren in Batavia, 1927 ) Op woensdag, 15 mei 2013, las ik in de krant, dat Toru Hashimoto, burgemeester van de Japanse miljoenenstad Osaka, het systeem, waarbij jonge meisjes en vrouwen, gedwongen werden, om zich te prostitueren bij de Japanse Keizerlijke troepen aan het front in de 2e wereldoorlog, simpelweg puur noodzakelijk was. Hoe is het mogelijk! Japan is al jaren internationaal op de vingers getikt, dat zij hun excuses moesten aanbieden en dat zij schade claims moesten betalen aan voormalige troostmeisjes, maar Japan kwam steeds met het ongeloofwaardige argument, dat de alle troostmeisjes, zich destijds op vrijwillige basis hadden aangemeld. En dus werd gesteld, dat Japan daar niet voor verantwoordelijk was. Vandaag vertel ik U mijn persoonlijke verhaal, over de opstand, die ik als jonge jongen van 14 jaar, in het Vrouwenkamp Solo op Midden Java, heb meegemaakt. Nooit eerder heb ik hierover gesproken en nooit eerder heb ik van anderen dit verhaal over deze opstand in Solo gehoord of gelezen. Ik was ooggetuige. Het ging hier om, dat Japanse officieren, 30 Hollandse meisjes uit ons Kamp Solo, wilden ophalen.

13 14 De Opstand in het Vrouwenkamp Solo. Jonge arts, gaf haar leven voor dertig Kampmeisjes. Ja.., en waarom vertel ik daar nu wat over? En dat na 70 jaar! Ja.,waarom?? Ten eerste: Omdat ik lange tijd nodig heb gehad, om een onvergetelijke traumatische gebeurtenis kwijt te raken. Ik zat toen nog maar net bij mijn moeder en mijn twee oudere zusjes van 15 en 18 jaar en met nog een klein broertje, in het Vrouwen Ziekenhuiskamp Solo, op Midden Java. Ten tweede: Omdat wij altijd onze dierbare kampgenoten, die wij toen verloren zijn, zullen blijven herdenken, tot we er zelf niet meer zijn. Het militaire regiem kwam aangekondigd, op een dag in het Vrouwenkamp Solo, om meisjes op te halen, maar kreeg niet direct zijn zin. (Hollandse Troostmeisjes) En zo begon het. Mijn twee zusjes hadden zich ook moeten melden. Ze wisten dat al een paar weken eerder en hadden zich daar weinig op kunnen voorbereiden. Onder leiding van een jonge vrouwelijke arts, dokter Engels, hadden dertig meisjes zich echt bevuild en soms zelfs verwond, met wondjes op de bovenlip en onderlip. Dat begon dan te zweren en dat zag er heel vies uit. Ik begreep het toen eigenlijk allemaal niet zo goed. De meisjes zagen er niet uit en stonken uren in de wind. Haren werden deels afgeknipt en niet meer gewassen. Jurken gescheurd en besmeurd. Willekeurige verbanden om de benen werden ingesmeerd met tomaat en ketjap en de meisjes leerden scheel te kijken en mank te lopen. Af en toe werd er nog wat lacherig over gedaan, om deze stinkende en vieze vermommingen, maar in de harten van de meisjes en van de moeders, was er grote angst en verdriet, omdat niemand wist wat de Japanners, nu werkelijk van plan waren. Duidelijk was wel dat de meisjes mee zouden moeten, als de Jappen hun keuze zouden hebben gemaakt. Ja, werken in een ziekenhuis, een opleiding volgen en andere schone beloftes, maar achter de schermen was er veel stil verdriet en grote onzekerheid. En zo naderde de dag van aantreden. Verschillende meisjes waren echt ziek geworden van alle ellende, angst en onmacht. Er werd overgegeven en gehuild. En zo zag ik in gedachten, ook mijn twee zusjes straks staan. Wat zou er gebeuren. Dat wist toch niemand.. Daar waren ze: Vijf hoge Japanse officieren, in vol ornaat met hoge petten, keizerlijk samoerai zwaarden, gouden strepen en met hoge glimmede leren laarzen. Daar stonden die kerels, op het bordes van het ziekenhuis, ons Kampgebouw, in Solo. Iedereen uit het Kamp moest op het voorplein aanwezig zijn. Ongeveer 1800 vrouwen en kinderen, stonden al een uur te wachten. Het was doodstil. Mijn kleine broertje van tien jaar zat op de grond. Hij speelde met zand en steentjes. Mijn moeder huilde heel zacht. Eerst een lang verhaal in het Japans, met een Javaanse tolk. In het Maleis werd vertaald, dat de beminde, goedwillende en goddelijke Japanse keizer Hirihito,

14 het had behaagd, dat 30 meisjes uit dit Vrouwenkamp, in alle vrijheid mochten gaan studeren in Japan, of tot verpleegsters zouden worden opgeleid, om daarna in diverse ziekenhuizen te kunnen gaan werken. 15 Een ruime plaats voor het bordes van het gebouw, was vrij gehouden voor de meisjes. Daar zouden zij in een lange rij moeten gaan staan. Ergens anders stonden de meisjes klaar maar ze kwamen niet opdagen. En toen gebeurde dit. De Japanse officieren werden onrustig. Eerst gemor en toen werd er gescholden. Dat waren ze niet gewend. Onze kampleidster, mevrouw Smit, werd naar voren geroepen. Het duurde even. Dokter Engels, de vrouwelijke arts en enige dokter in het Vrouwenkamp, die de meisjes had `voorbereid`, liep mee met mevrouw Smit, de trap van het Bordes op. Op de vraag waar de meisjes bleven, zei de kampleidster tegen de tolk in het Maleis, dat de meisjes nog te jong waren en dat zij niet gemist konden worden in het Kamp. Dokter Engels, vervolgde, dat de meisjes ziek en verzwakt waren, omdat er in het Kamp niet genoeg te eten was. Zij voegde daar ook nog aan toe, dat de meisjes niet weg konden, omdat zij voor hun zieke moeders en voor de kleine kinderen moesten zorgen. Dokter Engels kreeg direct daarop, van een Japanse officier, een harde klap midden in haar gezicht. Ze viel bijna op de grond en kon nog net in een reflex, een klap met een samoerai in schede opvangen, door het heilige Japanse sabel vast te houden en uit handen van de Japanse officier te rukken, waarbij zij met samoerai en al, achterover op haar rug op de grond viel. Wij wisten wat dit kon betekenen. Dit was voor de Jap een doodzonde. Een heigig samoerai mocht je immers nooit aanraken en zeker niet door een vrouw! Toen sloegen de stoppen door bij alle officieren. Dokter Engels werd tot bloedens toe getrapt en volledig in elkaar geslagen, tot ze niet meer bewoog. Ze werd vervolgens aan haar kleren weggesleept, naar de gang achter het Bordes. We hoorden haar nog een paar keer in- doodsnood gillen en toen werd het stil. Ik weet nog dat dokter Engels toen nog enkele dagen heeft geleefd, maar is toen toch aan haar ernstige verwondingen in het Kamp overleden. Zij heeft destijds de moed gehad, om NEE te zeggen en zij is gestorven, voor het leven van 30 Hollandse Kampmeisjes. Alle op het voorplein aanwezige vrouwen en kinderen vlogen in paniek alle kanten uit, terug naar hun kamers en naar de barakken, in wanhopige angst voor wat er nu zou kunnen gaan gebeuren. De Japanse officieren dropen af en stapten in hun klaarstaande auto`s en vertrokken zonder de meisjes te hebben gezien. Een tweede poging om de meisjes op te halen is wonderwel uitgebleven en waarom, dat weten we niet. Waarschijnlijk, omdat daarna het `Militaire Commando` over de Vrouwenkampen, werd overgedragen aan een Japans Burger Gezag of Bestuur. (Of was dat nou juist omgekeerd? ) Represailles zijn er voor zover ik dat weet, niet geweest, behalve, dat wij die dag geen eten hebben gekregen en alle ongeveer 200 jongens van 10 tot 18 jaar de week na de opstand, werden afgevoerd naar het Jongenskamp 7, in Ambarawa 100 kilometer verderop.

15 Nooit zal ik vergeten, dat bij het vertrek uit Solo, mijn moeder huilend tegen mij zei `Zul je goed op je broertje passen `. Dat heb ik ook altijd gedaan. Ik zei het al eerder, hij was toen pas tien jaar oud. Dit Ambarawa Kamp 7, waar we met 800 jongens in één grote houten barrak werden gepropt, werd later : `Het Dodenkamp`Ambarawa genoemd. Mijn moeder en mijn twee zusjes hebben het gruwelijke Vrouwenkamp Solo overleefd. Lieve Mensen, in dank voor uw aandacht, zou ik het hierbij willen laten. Opgetekend en verteld door Harry Sesink Clee Elsevier no juli Buitenland Excuses JAPAN / Abes gedraai over kwestie-'troost-meisjes' wekt woede. Robbert de Witt in Seoel Met een omstreden formulering in een recent rapport over de Tweede Wereldoorlog, heeft Japan bij buurland Zuid-Korea het wantrouwen over de plannen van de regering in Tokio flink vergroot. Bij de presentatie van het rapport bevestigde de Japanse regering de Kono-verklaring uit 1993, waarin werd erkend dat Japanse militairen tijdens de Tweede Wereldoorlog in bezette gebieden op grote schaal vrouwen - onder wie ook vele Nederlandse - hebben misbruikt. Een goede zaak, zou je zeggen. Maar het venijn zit in de details. Het Japanse rapport stelt en passant ook dat de Kono-verklaring 'de uitkomst was van onderhandelingen' met Zuid-Korea. Met andere woorden: de verklaring deed niet zozeer recht aan de historische werkelijkheid, maar was eigenlijk een compromis. De Zuid-Koreanen zijn woedend en twijfelen aan de oprechtheid van de Japanse excuses uit De Japanse premier Shinzo Abe staat toch al bekend als een nationalistische reactionair met weinig oog voor het foute oorlogsverleden van zijn land. Seoel toonde zich recent ook openlijk bezorgd over een andere betekenisvolle koerswijziging. De regering-abe annuleerde een wet die het de Japanse krijgsmacht verbiedt op te treden buiten de eigen landsgrenzen. Daarmee komt, in een regio waar de spanningen weer om te snijden zijn, volgens Zuid-Korea mogelijk een einde aan ruim zestig jaar Japans pacifisme. Het Kono-rapport is niet alleen een Aziatische kwestie: de Stichting Japanse Ereschulden heeft een open brief gestuurd aan premier Mark Rutte waarin hij wordt verzocht krachtig bij premier Abe te protesteren tegen mogelijke aanpassingen van de Kono-verklaring. En om de motie uit 2007 van toenmalig WD-Kamerlid Hans van Baaien uit te voeren, waarin Japan werd verzocht het lot van de 'troostmeisjes' te erkennen en te compenseren. (Ingezonden door P.A. van Toorenenbergen)

16 Stichting verfilming Japanse Burgerkampen. Ingezonden door Tine van Ommen. 17 DVD Buitenkampers beschikbaar. Vanaf 24 maart verwachten wij dat de dvd beschikbaar is via diverse kanalen. Zie voor de laatste ontwikkeling bovenaan op deze web-pagina onder de kop "Bestel "Buitenkampers". Toos Blokland schreef een boek. De pdf getiteld "Laatste nieuws" geeft een boekbeschrijving, en bestel-informatie voor het kampdagboek van Toos Blokland, een van de vertellers uit "Het jaar 2602". Kristallen Prijs. In de geheel gevulde zaal van Pathé Buitenhof in Den Haag zagen 250 bioscoopbezoekers op 16 maart een speciale voorstelling van "Buitenkampers - boekan main, boekan main!". Tevoren kreeg Willeke van Ammelrooy het woord en overhandigde aan regisseur Hetty Naaijkens - Retel Helmrich een "Kristallen Film", dit dankzij het eerder door de film overschreden aantal van bioscoopbezoekers. De voorstelling werd verder ingeluid door het muziekensemble van Roy Kuschel, en uitgeleid door componist Xavier Boot - alle musici die ook aan de film hadden bijgedragen. Later in maart wordt de dvd gelanceerd - de vertellers uit de film kregen alvast een exemplaar. Een mooie mijlpaal! (19/03/2014) Buitenkampers in de bioscopen Blijf hier kijken: dit overzicht wordt dagelijks ververst. Reserveer vooraf - de zaal kan zomaar uitverkocht zijn!

17 Q&A. Voorstellingen onderlijnd en gemarkeerd met een pijltje ( ) hebben een inleiding vooraf en vraag & antwoord na afloop, door regisseur Hetty Naaijkens - Retel Helmrich. 18 do apr 10 (voorlopig gepland om 19:00u) - Leeuwarden Cinema bioscoop. zo apr 13 (16:00u) - Leeuwarden Cinema bioscoop. Met Q&A. wo mei 7 (20:15u) - Soest - Filmhuis Artishock. Met Q&A. Steenhoffstraat 46a, 3764 BM Soest "Buitenkampers - boekan main, boekan main!" is een 90-minuten documentaire van regisseur Hetty Naaijkens - Retel Helmrich, geproduceerd door Holland Harbour. Met fondsen van NFF, Comité 4 en 5 mei, Stg Verfilming Japanse Bezetting , V-fonds en NTR. Distributeur: Just Bridge Entertainment. De première (29/09/2013) tijdens het Utrechtse Filmfestival, werd toegesproken door Staatssecretaris M J Van Rijn (VWS). Sinds 3 oktober 2013 te zien in Nederlandse bioscopen, en nog te zien - zie boven. Voorjaar 2014 begint de dvd verkoop, en op 15 augustus 2014 komt de film op nationale TV. Speech Staatssecretaris M J Van Rijn op 29 september Conferentie Dialoog Nederland-Japan-Indonesië De komende Dialoog Conferentie Op zaterdag 11 oktober zal er weer een Dialoog Conferentie worden gehouden in Voorburg. Deze conferentie is een gelegenheid om elkaar te ontmoeten voor een dialoog over een gezamenlijk ervaren geschiedenis. Een geschiedenis die we niet willen vergeten maar ook een dialoog omdat we verder willen. Er zal in de conferentie aandacht zijn voor levenservaringen van mensen, die deze geschiedenis meegemaakt hebben en het gaat ook over actuele ontwikkelingen in Japan en Indonesië. Maak vast in uw vriendenkring bekend: zaterdag 11 oktober: Dialoog Conferentie in Voorburg! Meer informatie is te vinden op Oproep Henriette van Raalte Ik kreeg uit Schotland twee vragen om hulp. 1. Dit is het verzoek van Leah Robb: Een oproep aan overlevenden van Tandjungbalei II en Aik Pamienke I (Vrouwenkampen op Sumatra) Mrs. Leah Robb, uit Edinburg vraagt of iemand informatie kan verstrekken over de Britse vrouw Kathleen Joan Mitchell ( ). Zij zat van januari 1943 tot april 1945 in Tandjungbalai II, een klein kamp van 180 vrouwen en kinderen. Ze verhuisde naar Aik Pamienke I, een groter kamp met 1000 vrouwen en kinderen. Dit kamp werd op 1 november 1945 bevrijd. Zou iemand kunnen vertellen waar Joan voor 1943 heeft gezeten?

18 Leah Robb gaat samen met een Duitse student uit Edinburg gaan van Joan een documentaire maken. Zij was apotheker. Door haar medische kennis kon ze van kruiden en planten die in het kamp groeiden medicijnen maken en werd kamparts. Ze leerde Maleis en Nederlands tijdens kampjaren. Met een groep heeft ze getracht het kamp te verlaten, maar dat is mislukt. Men beweert dat ze op een Japanse wacht spuwde, maar overleefde deze misdaad. Vaak gaf ze haar eten weg aan anderen die er slechter aan toe waren..jack Mitchell, was Joans echtgenoot die in een mannenkamp zat. Kan iemand ook enige informatie over hem geven? Tijdens zijn gevangenschap heeft hij vreselijk geleden en is kort na de oorlog overleden. 2. Verzoek over de Japanse kampen:. Een geborduurd zakdoekje dat in het kamp Karees was gemaakt door Mieke Coert-van Trigt. Ik ben zelf 2 jaar hier geweest. Omdat ik wist dat oranje (koninklijk huis) en de kleuren van de vlag (rood-wit-blauw) verboden waren, zag ik meteen dat het te maken had met de geboorte van Prinses Margriet (*19 januari 1943). Als je dit zakdoekje verder bekijkt zie je dat de oranje cirkel een babykopje is met het neusje links. De doopdatum van Prinses Margriet was 29 juni 1943 in Ottawa. Ik vermoed dat op 15 oktober 1943 het bericht pas was ontvangen met de clandestiene radio van mevrouw Reggy van Iterson, kamphoofd. Zij heeft ook haar handtekening op het zakdoekje gezet. Hoorde net een verhaal over haar. Zij moest toezien hoe het kamp Karees ontruimd werd. Daar was een Japanner bij. Toen ze het kamp verliet, had ze veel barang bij zich en vroeg aan de Japanner of hij misschien iets voor haar kon dragen. Dat deed hij. Samen met haar liep hij het kamp uit. Hij wist niet dat hij de geheime radio het kamp uit smokkelde! Mieke Coert werd in 1914 geboren, 100 jaar geleden. Heeft iemand nog een herinnering aan haar? Er zijn vele namen op het zakdoekje. De BBC wil graag meer over haar kamptijd te weten komen om dat in een documentaire te verwerken. Bericht aan Henriette van Raalte H.raalte@hetnet.nl 3. Merle Disse Is mijn achternichtje van 12 jaar. Haar opa ging op 10-jarige leeftijd naar het mannenkamp en haar andere opa zat in Nederland. Zij heeft de eerste prijs gewonnen voor het gedicht dat op 4 mei wordt voorgedragen. Naast de burgemeester van Heemstede heeft zij de voordracht gehouden. Ik stuur je haar gedicht, de you-tube film en haar foto later toe, misschien voor de website? 19 Artikel in het Parool van 22 maart 2014 Nederland heft boot gemist in Indonesië

19 20

20 21

21 22 De top 5 der moordenaars in de WERELD!! Ingezonden stuk van Connie Suverkropp De grootste moordenaars van de wereld op een rijtje Door de eeuwen heen heeft de mensheid vele alleenheersers gekend in alle soorten en maten. Allen stonden bekend om talloze moorden en andere wreedheden. Maar welke 5 spanden tot nu toe de kroon als het gaat om aantal moorden? Dat is in dit artikel te lezen, en misschien zul je wel enigszins verbaasd zijn over de uitkomsten. LET OP: dit artikel bevat schokkende feitelijke details. 5. Hideki Tojo ( ), 4 5 miljoen doden Hideki Tojo was de facto Japans dictator van 1941 tot 1944, hoewel hij nooit de absolute macht heeft gehad zoals Hitler of Stalin die hadden. Hoewel hij aanvankelijk bereid was om tot een vergelijk met de Verenigde Staten te komen, gaf hij in 1941 toch zijn goedkeuring voor de aanval op Pearl Harbor, waarmee hij zijn land in de Tweede Wereldoorlog stortte. Daarnaast was hij al in oorlog met China sinds 1937, en beide oorlogen zouden tot en met 1945 duren. Tojo zou beiden echter uiteindelijk verliezen, en nadat Japan in 1945 capituleerde trachtte hij zelfmoord te plegen middels een schot in de borst. Dit mislukte, en korte tijd later werd hij gearresteerd door de geallieerden. Hij werd verantwoordelijk gehouden voor de dood van naar schatting 4 tot 5 miljoen Chinezen. Tijdens het Proces van Tokio werd hij in 1948 schuldig bevonden aan het beginnen van oorlogen tegen diverse landen en onmenselijke behandeling van krijgsgevangenen. Tojo werd ter dood veroordeeld en op 23 December van datzelfde jaar opgehangen in Tokio. 4. Leopold II van België ( ), 10 miljoen doden Misschien is dit wel de meest opvallende naam van het rijtje. Deze Belgische koning slaagde ER in 1884 in om na jarenlange diplomatie en voorbereiding voor elkaar te krijgen dat zijn persoonlijke soevereiniteit over Kongo internationaal werd erkend. Hiermee werd hij naast koning van België ook in feite dictator van Kongo. De 23 daaropvolgende jaren die Kongo vervolgens onder zijn bewind kende zouden als één van de meest zwarte tijdperken van het land de geschiedenis in gaan: ze werden gekenmerkt door volkerenmoord, slavernij, ontvoeringen, martelingen, verkrachtingen, onthoofdingen en het afhakken van handen. Dat laatste gebeurde onder meer met grote regelmaat bij Kongolese kinderen, indien zij niet genoeg rubber op wisten te halen om aan de verwachtingen van Leopold II te voldoen. De afgehakte handen werden gerookt en vervolgens ter telling naar Belgische aannemers gestuurd. Per dag werd ongeveer een ton aan afgehakte handen geteld. Hoeveel doden ER in Kongo precies zijn gevallen tijdens het regime van Leopold II is niet bekend omdat dit nooit ergens op de een of andere manier werd bijgehouden, maar na veel onderzoek wezen officiële cijfers van de Belgische autoriteiten in 1924 op een ruwe schatting van minimaal 10 miljoen doden. Bizar feit: Leopold II heeft Kongo nooit zelf bezocht. 3. Adolf Hitler ( ), 17 miljoen doden Je hebt je misschien afgevraagd wanneer je hem tegen zou komen in dit rijtje, maar hier is hij Dan op plaats 3: Adolf Hitler, de Oostenrijkse dictator die Duitsland van 1933 tot 1945 regeerde. Om de vestiging en ontwikkeling van het Groot- Duitse Rijk te bewerkstelligen, was zijn nationaalsocialistische bewind erop geënt om het Arische ras te zuiveren van alle onzuivere invloeden van andere rassen. Om dit te bewerkstelligen werden complete deportatie- en vernietigingskampen ingericht.

22 Het met wortel en al uitroeien van de Joden werd door Hitler en de zijnen als hoofdzaak gezien. In de kampen werden ER zelfs vaak medische experimenten uitgevoerd. Zeer berucht om deze praktijken werd vernietigingskamp Auschwitz onder leiding van Josef Mengele, die ook wel de Engel Des Doods werd genoemd. De experimenten die hij uitvoerde behoren tot de meest gruwelijke die de mensheid ooit heeft gekend en varieerden van blootstelling aan koude totdat men overleed tot experimenten in vacuümkamers, het amputeren van ledematen en de verwijdering van organen (naar verluidt vaak zonder verdoving!) en het uitproberen van medische behandelingen en geneesmiddelen. Eén van zijn experimenten was om een Siamese tweeling te maken door het aan elkaar naaien van een eeneiige tweeling (een experiment dat overigens mislukte). Het nationaalsocialistische bewind, waar praktijken als deze deel van uitmaakten, zou uiteindelijk 17 miljoen burgers het leven kosten. 2. Jozef Stalin ( ), 20 42,8 miljoen doden Ook een naam die je misschien al in dit rijtje verwachtte. Maar verwachtte je ook dat deze man meer moorden op zijn naam heeft staan Dan Hitler? Na de dood van Lenin in 1924, wist Jozef Stalin in 1928 de macht in de kersverse Sovjet-Unie te grijpen na een machtsstrijd met zijn grote rivaal Leon Trotski (die hij in 1940 liet liquideren in Mexico door een geheim agent). Zijn bewind, dat tot aan zijn dood in 1953 zou duren, werd gekenmerkt door hongersnoden als gevolg van de collectivisatie van de landbouw, massa s mensen die naar werkkampen (Goelags) in Siberië werden gedeporteerd en het wegzuiveren van politieke tegenstanders. Dit gebeurde vooral in de jaren 30 tijdens de zogeheten Grote Zuiveringen die begonnen met de moord op Sergej Kirov, een aanhanger van Stalin die door deze werd gewantrouwd gezien zijn populariteit onder het Russische volk. Lev Kamenev en Grigori Zinovjev 2 andere politieke tegenstanders van Stalin werden voor de moord verantwoordelijk gehouden en uiteindelijk in 1936 terechtgesteld. Zo rekende Stalin met 3 politieke tegenstanders in één klap af. Na de moord op Kirov kondigde Stalin ironisch genoeg een noodwet af die hij naar Kirov vernoemde de zogenaamde Kirovwet. Deze wet kwam kort samengevat erop neer dat personen die ervan werden verdacht een politieke tegenstander van Stalin te zijn vanaf nu zonder enige vorm van proces konden worden vervolgd. In 3 jaar werden op basis van deze wet 2 miljoen mensen terechtgesteld of naar de Goelag gezonden. De Grote Zuiveringen zorgden er tevens voor dat de Sovjet-Unie in eerste instantie gigantische verliezen leed toen de Duitsers het land binnenvielen. Maar liefst officieren van het Rode Leger waaronder 3 van de 5 maarschalken waren tijdens de Grote Zuiveringen ontslagen, vermoord of geïnterneerd. Gedurende de Tweede Wereldoorlog werden de vervolgingen op een lager pitje gezet om daarna wederom groteske vormen aan te nemen toen Stalin werd bewierookt als de Grote Leider die de Grote Vaderlandse Oorlog had gewonnen. Naar schatting kostte het bewind van de Rode Tsaar tussen de 20 en 42,8 miljoen mensenlevens. 1. Mao Zedong ( ), miljoen doden. In 1935 kwam Mao Zeetong met afstand het absolute nummer 1 uit dit rijtje aan de macht in China. Een kleine 20 jaar later, in 1954, slaagde hij erin om China definitief tot een communistisch land om te smelten. Onder zijn bewind werd er een aantal projecten doorgevoerd die aan miljoenen mensen het leven zou kosten: de Grote Mussen Campagne en de Culturele Revolutie. 1. De Grote Mussen Campagne schreef boeren op het platteland voor om mussen te verjagen door met potten en pannen zoveel mogelijk lawaai te maken. Mussen eten immers graszaden waardoor ze de landbouw kunnen verstoren. Veel Chinese boeren volgden de aanwijzingen van Moa's regering plichtsgetrouw op met als gevolg dat de mussen te bang werden om neer te strijken en zodoende zelfs bijna werden uitgeroeid. 23

23 2. Echter had Mao één ding over het hoofd gezien: mussen eten niet alleen graszaden maar ook sprinkhanen. Gevolg was dat de oogst dat jaar beter was maar de prijs die daar tegenover stond was verschrikkelijk hoog: hele sprinkhanen plagen deden de oogst het jaar daarop compleet mislukken. Dit leidde tot grootschalige hongerenden die naar schatting 30 tot 40 miljoen levens eisten tussen 1959 en De Culturele Revolutie, dat in feite een poging van Mao was om kritische geluiden uit het intellectuele leven in de kiem te smoren leidde al tot niet veel betere resultaten. Vele leraren, hoogleraren, artsen, andere intellectuelen, opstandige boeren en arbeiders werden opgesloten in concentratiekampen of vermoord. Deze periode had tevens een bijzonder negatief effect op de Chinese economie. Zo kwam de landbouw tussen 1966 en 1969 vrijwel stil te liggen met als gevolg het opnieuw uitbreken van hongerenden. Net als Stalin wist Mao een persoonsverheerlijking om hem heen te bouwen ondanks de vele tientallen miljoenen doden die er tijdens zijn regime vielen. 24 Uit Actueel, de rubriek op Persbericht - van de Vereniging Overlevenden & Nabestaanden van "De slag in de Javazee 1942 c.a." PERSBERICHT - Veteranen en de kunst van het verwerken - expositie in Museum Bronbeek Arnhem, 19 maart 2014 Expositie "Na de missie: de kunst van het verwerken" Link naar het persbericht klik hier.

24 25 Persbericht - Dialezing met rondleiding over het landgoed Bronbeek - 2 juli 2014 Arnhem 14 april 2014 De bijna tweehonderdjarige geschiedenis van het Arnhemse landgoed Bronbeek staat centraal in de dialezing met rondleiding "Landgoed Bronbeek: een koninklijk geschenk voor veteranen" op 2 juli Veteranen runnen een landgoed Het unieke van Bronbeek is dat het al ruim 150 jaar wordt bewoond door oud-militairen. Maar zijn geschiedenis gaat nog verder terug. De rentenier Hermen Steygerwalt legde omstreeks 1820 een buitenverblijf aan ter grootte van ruim 8 hectare bij een natuurlijke bron en beek in de Veluwezoom bij Velp en noemde het zeer toepasselijk?bronbeek?. Het aanvankelijk eenvoudige buitenhuis werd later enkele keren uitgebreid en verfraaid. De laatste keer gebeurde dit op last van koning Willem III, die het goed vijf jaar in bezit had maar het weinig gebruikte. In 1859 schonk hij zijn landgoed aan de Staat der Nederlanden. Hij stelde daarbij als voorwaarde dat de Staat er een tehuis zou bouwen voor militairen die gediend hadden in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL). En zo gebeurde het. Het "Koloniaal Militair Invalidenhuis Bronbeek" werd ontworpen door de destijds befaamde architect Willem Nicolaas Rose en ging open op 19 februari De tehuisbewoners hielden sindsdien bijna een eeuw lang een gemengd agrarisch bedrijf op het landgoed in stand. Daarnaast onderhielden zij in hun tehuis een collectie militaire en volkenkundige voorwerpen uit Nederlands-Indië. In 1960 is het landgoed naar ontwerp van de toenmalige Heidemij getransformeerd in een park, met behoud van de historische structuur en gebouwen. Nog steeds wonen er oud-militairen in het tehuis op het landgoed, maar nu van alle delen van de Nederlandse krijgsmacht. Dialezing en rondleiding De presentatie duurt van tot uur en bestaat uit twee delen. Ten eerste voert een rondleiding over het landgoed langs bijzondere bomen, de bron en de beek met zijn watervalletjes, beelden en de alom bekende "plantenkalender"; ook de architectuur van de monumentale gebouwen en de gedenktekens voor de slachtoffers van de Japanse bezetting van Nederlands-Indië worden belicht. Ten tweede brengt Niek Ravensbergen, sinds zeventien jaar verbonden aan Bronbeek, in een lezing met veel dia s het gebruik van het landgoed in de loop van bijna twee eeuwen in beeld. De dialezing met rondleiding is onder meer interessant voor mensen met interesse in de Nederlandse koloniale geschiedenis en belangstelling voor groen erfgoed. Zij wordt na 2 juli nog twee maal aangeboden: op 13 augustus 2014 en 10 september 2014 van tot uur. Toegang dialezing met rondleiding EUR 6,- (Museumkaart, Veteranenpas, Donateurspas: gratis). Reserveren is gewenst: (026) of nb.ravensbergen@mindef.nl.

25 26 Griselda Molemans wekt valse hoop Indische-Nederlanders Voor meer info klik op de link naar NIOD Blog 'De Indonesiërs werden uitgekotst' De mensen hebben geen idee, zegt de journalist Herman Keppy, over de betrokkenheid van Indonesiërs bij het verzet in de Tweede Wereldoorlog... Klik hier om het artikel te lezen. Herziene versie Persbericht Indië herdenking 14 augustus Amstelveen Donderdag 14 augustus 2013 om uur vindt de regionale herdenking van gevallenen en slachtoffers in Nederlands-Indië plaats bij het Indië-monument in het Broersepark te Amstelveen. Link naar het persbericht. Nationale Dodenherdenking op de Dam, Amsterdam 2014 Onze voorzitter, dhr. Hoegen en dhr. Thomson leggen een krans voor alle burgers omgebracht of omgekomen in Azië, tijdens of direct na de tweede wereldoorlog als gevolg van verzet, van internering, van oorlogsgeweld en van uitputting... Klik op de afbeelding voor een verslag (vanaf 17:08 min/sec)

26 27 Herdenking 17 augustus 2014 Duinzichtkerk, Van Hogenhoucklaan 89 te Den Haag Hierbij de uitnodiging voor de herdenkingsbijeenkomst in de Duinzichtkerk te Den Haag. PERSBERICHT - Herdenking Koninklijk Nederlands-Indisch Leger Arnhem, 19 mei 2014 Op 18 juni 2014 vindt op het landgoed Bronbeek de jaarlijkse openbare herdenking plaats van alle militairen die dienden in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger ( ). De ceremonie begint om uur bij het KNILmonument. In voorgaande jaren vond de jaarlijkse KNIL herdenking steeds plaats op 26 juli. Dit jaar is besloten de herdenking samen te brengen met de jaarlijkse reünie van het Regiment van Heutsz, de eenheid die sinds 1950 de tradities van het KNIL voortzet. Op 26 juli zal een klein aantal oud-knilmilitairen van tehuis Bronbeek in besloten setting bloemen leggen bij het monument.

27 28 TONG TONG FAIR In 1959 was er een groepje Indische Nederlanders dat de Indische cultuur zo mooi, inspirerend en belangrijk vond, dat het een evenement ging organiseren om dat te laten zien. Meer dan een halve eeuw later vinden en doen we dat nog steeds: welkom op de Tong Tong Fair, waar Oost en West elkaar ontmoeten in een sfeer van vrijheid, vriendschap en inspiratie. Selamat Sjabbat Een tentoonstelling over de verborgen geschiedenis van joden in Nederlands-Indië Vanaf oktober a.s zal in het Joods Historisch Museum (JHM) in Amsterdam een expositie te zien zijn over het verhaal van de joden in Nederlands-Indië. Een stukje geschiedenis dat voor velen vrijwel onbekend is. De expositie geeft een beeld van het leven van joden in Nederlands-Indië vanaf het begin van de koloniale tijd tot vandaag de dag in Indonesië aan de hand van o.a. interviews, historische voorwerpen, documenten, filmfragmenten en foto's. Het Joods Historisch Museum wil met deze expositie het joodse leven in de archipel onder de aandacht brengen. Ook op de Tong Tong Fair in Den Haag wordt in samenwerking met het JHM aandacht besteed aan het onderwerp van de tentoonstelling. Zo ontvangt Vilan van de Loo in haar Eerste Generatie Show Ido Abram, Marianne Bruinvels en Anne-Ruth Wertheim, die over het leven van joden in Indië zullen vertellen. (13.00 uur - Tong-Tong Theater). En zal de Kookstudio o.l.v. Yigael van der Hoeven in het teken staan van de koosjere rijsttafel. (17.30 uur - Bengkel). Frans Leidelmeijer geeft een lezing over de in Amsterdam geboren Cosman Citroen die in Soerabaja carrière maakte als architect; H.P. Berlage was zijn leermeester. Hij ontwierp een aantal bekende gebouwen, waaronder ziekenhuis Darmo. Tegenwoordig wordt in Nederland en Indonesië meer aandacht besteed aan het behoud en de restauratie van koloniale gebouwen, en dit geldt ook voor de ontwerpen van Cosman Citroen. (14.00 uur - Tong-Tong-Theater) Ben je nieuwsgierig geworden? De tentoonstelling Selamat Sjabbat is van 13 oktober 2014 t/m 8 maart 2015 te bezoeken in het Joods Historisch Museum in Amsterdam.