NATIONAAL VOEDINGS- EN GEZONDHEIDSPLAN VOOR BELGIE

Transcriptie

1 NATIONAAL VOEDINGS- EN GEZONDHEIDSPLAN VOOR BELGIE OPERATIONEEL PLAN Finale versie - 1 -

2 Inhoudstabel Inhoudstabel...2 Voorwoord...4 ORGANISATIE, COÖRDINATIE EN OPVOLGING VAN HET OPERATIONEEL PLAN...5 NUTRITIONELE DOELSTELLINGEN VOOR BELGIË...9 STRATEGISCHE KRACHTLIJNEN...11 KRACHTLIJN 1: INFORMATIE EN COMMUNICATIE Ontwikkeling en gebruik van een logo voor de communicatie Mediacampagne Website en elektronische nieuwsbrief Ontwikkeling van een Nationale Voedingsgids Ontwikkeling van specifieke voedingsgidsen...21 KRACHTLIJN 2: ENGAGEMENT VAN DE MAATSCHAPPELIJKE ACTOREN: 2.A: HET CREEREN VAN EEN OMGEVING DIE LEIDT TOT EVENWICHTIGE VOEDINGS- EN BEWEGINGSGEWOONTEN BIJ DE BEVOLKING EN IN HET BIJZONDER BIJ KINDEREN EN JONGEREN Stimuleren van gezondheidsopvoeding in opleiding en onderricht Het sensibiliseren van de medische sector in het kader van de aanpak van obesitas en gerelateerde chronische aandoeningen...27 KRACHTLIJN 2: ENGAGEMENT VAN DE MAATSCHAPPELIJKE ACTOREN: 2.B: MAATREGELEN TER BEVORDERING VAN FYSIEKE ACTIVITEIT Het stimuleren van maatregelen en initiatieven die fysieke activiteit bevorderen KRACHTLIJN 3: ENGAGEMENT VAN DE ACTOREN UIT DE PRIVATE SECTOR Sensibilisatie en opleiding van professionals Samenstelling en keuze van voedingsmiddelen Informatieverstrekking over voedingsmiddelen en maaltijden: Etikettering en voedingswaarde-etikettering Gezondheidsbeweringen Reclame en publiciteit...38 KRACHTLIJN 4: MAATREGELEN BETREFFENDE SPECIFIEKE DOELGROEPEN: 4.A: VOEDING VAN ZUIGELINGEN EN JONGE KINDEREN Het voeren van een nationaal beleid inzake de promotie van borstvoeding

3 2. Promotie en ondersteuning van het Baby-Friendly Hospital initiative (BFHI) Objectieve en gevalideerde informatie betreffende borstvoeding, zuigelingenvoeding en bijvoeding...43 KRACHTLIJN 4: MAATREGELEN BETREFFENDE SPECIFIEKE DOELGROEPEN: 4.B: MINERALEN, VITAMINES EN ANDERE STOFFEN IN DE VOEDING Jodium IJzer en foliumzuur bij zwangere vrouwen IJzer, calcium en Vitamine D bij zuigelingen, jonge kinderen en adolescenten Calcium en Vitamine D bij bejaarden Suboptimale inname van vitamines, mineralen, spoorelementen en ander stoffen uit de voeding...54 KRACHTLIJN 5: ONDERVOEDING: PREVENTIE EN AANPAK Ziekenhuisniveau Rust en verzorgingsinstellingen Thuiszorg Maatregelen met betrekking tot het toegankelijker maken van gespecialiseerde voedingsinterventies Maatregelen met betrekking tot onderwijs en educatie...63 KRACHTLIJN 6: EVALUATIE VAN DE VOEDINGSINNAME BIJ DE BEVOLKING Nationale Voedselconsumptiepeiling NUBEL...66 KRACHTLIJN 7: WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK BETREFFENDE VOEDING, VOEDINGSGEDRAG EN FYSIEKE ACTIVITEIT Wetenschappelijk onderzoek

4 Voorwoord Het Nationaal Voedings- en Gezondheidsplan voor België (NVGP-B) werd uitgewerkt op initiatief van de Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid. Het NVGP-B baseert zich op de internationale aanbevelingen die bestaan op niveau van de Europese Unie en de Wereldgezondheidsorganisatie, en in het bijzonder de WGO Globale strategie betreffende voeding, fysieke activiteit en gezondheid. Het hoofddoel van het NVGP-B is er voor te zorgen dat de Belgische bevolking kan genieten van concrete, zichtbare en gecoördineerde acties op nationaal niveau, die toelaten door betere voedingsgewoonten, het risico op ziekten te verminderen, de gezondheidstoestand te optimaliseren en de levenskwaliteit te verhogen op om het even welke leeftijd. Met die bedoeling zijn de strategische krachtlijnen neergelegd in de tekst van het NVGP-B. De voorgestelde maatregelen zijn gebaseerd op consensus met de maatschappelijke actoren en de diverse politieke overheden van ons land. Het succes van het NVGP-B plan hangt dan ook af van het engagement die alle betrokken actoren en overheden bij het verwezenlijken van de doelstellingen en maatregelen uit het NVGP-B willen nemen. De tekst van het NVGP-B is beschikbaar op : In het operationeel plan van het NVGP-B worden de voorgestelde maatregelen geconcretiseerd en in de tijd gefaseerd. Juni

5 ORGANISATIE, COÖRDINATIE EN OPVOLGING VAN HET OPERATIONEEL PLAN. Het operationeel plan van het NVGP-B beschrijft hoe de in de definitieve tekst van het NVGP-B neergelegde principes, maatregelen en doelstellingen in de loop van zullen worden uitgewerkt, door wie en wat hiervoor als tijdsschema wordt voorop gesteld. Het operationeel plan kan niet worden beschouwd los van de definitieve tekst van het NVGP-B. De hierin opgenomen principes zijn het resultaat van de consultatie en consensus met de betrokken maatschappelijke actoren en vormen het kader waarbinnen het operationeel plan zich situeert. Eventuele aanvullingen of bijsturingen zijn mogelijk voor zover ze worden afgesproken in dezelfde geest van consensus binnen de consultatiesessies met de betrokken actoren. Evenals de organisatie van de werkzaamheden die hebben geleid tot de definitieve tekst van het NVGP-B, worden de organisatie, coördinatie en opvolging van het operationeel plan en de uitvoering van de verschillende activiteiten die hierin voorzien worden, waargenomen door de Expertenstuurgroep van het NVGP-B en dit voor de periode Tot de werkzaamheden van de Expertenstuurgroep behoren: De organisatie en sturing van de consultatie met experten van de betrokken maatschappelijke actoren; De sturing en coördinatie van acties en voorstellen, gebaseerd op de consensus en engagement van de betrokken maatschappelijke actoren; De sturing van de permanente expertengroepen van het NVGP-B (De expertengroep zuigelingenvoeding, de expertengroep ondervoeding en het comité voor de toekenning van het logo van het NVGP-B), alsook andere ad hoc werkgroepen zoals voorzien in het operationeel plan; De verificatie van de wetenschappelijke waarde van de acties; De rapportering bij de federale Minister van Volksgezondheid; Als contactpunt fungeren voor alle initiatieven die in het kader van het NVGP-B op alle niveaus ondernomen worden; Het woordvoerderschap over de wetenschappelijke basis en de vorderingen van de werkzaamheden; Het ondersteunen van de international contacten (WHO, FAO, EC, Raad van Europa, OESO, ) om te verzekeren dat de acties en de aanbevelingen van deze instituties op een zorgvuldige manier in rekening gebracht worden op alle niveaus: nationaal en regionaal. Het verzorgen van de contacten en communicatie met de Hoge Gezondheidsraad, het Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid, het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering, de verschillende betrokken federale overheidsdiensten en - 5 -

6 deze van de Gemeenschappen en Gewesten, relevante organisaties (moeder en kindzorg, thuiszorg, geneeskunde,...), etc. Het behandelen van vragen over de werkzaamheden van het NVGP-B. Het controleren van de werkzaamheden van de op te richten NVGP-B structuur, met de taak te zoeken naar middelen voor uitvoering van de werkzaamheden en de acties ondernomen in het operationeel plan. De evaluatie van de genomen acties. In voorkomend geval, het opstellen van het NVGP-B 2 ( ). De samenstelling van de expertenstuurgroep wordt als volgt vastgesteld: - De Algemene Coördinator van het NVGP-B, voorzitter van de expertenstuurgroep. - Het wetenschappelijk secretariaat van het NVGP-B, ambtenaar van de FOD VVVL. - De Voorzitters van de verschillende strategische krachtlijnen van het NVGP-B. o krachtlijn 1. informatie en communicatie. o krachtlijn 2a. Engagement van de Maatschappelijke Actoren: Maatregelen ter ontwikkeling van een omgeving ter bevordering van goede voedingsgewoonten en fysieke activiteit bij de bevolking en in het bijzonder bij jongeren. o krachtlijn 2b: Engagement van de Maatschappelijke Actoren: Maatregelen ter bevordering van fysieke activiteit. o krachtlijn 3. engagement van de actoren uit de private sector. o krachtlijn 4a: voeding van zuigelingen en jonge kinderen. o krachtlijn 4b: voedingstekorten en supplementen: mineralen, vitaminen en andere componenten. o krachtlijn 5. preventie en aanpak van ondervoeding. o krachtlijn 6. Evaluatie van de voedingsinname bij de bevolking. o krachtlijn 7. Wetenschappelijk onderzoek betreffende voeding, voedingsgedrag en fysieke activiteit. - De Voorzitters van de door het NVGP-B voorziene specifieke permanente comités o Comité voor het toekennen van het logo van het NVGP-B o Wetenschappelijke werkgroep zuigelingenvoeding o Wetenschappelijke werkgroep ondervoeding - Experten in het domein van de voeding (inclusief zuigelingen en ondervoeding), fysieke activiteit, sociologie, consumentenonderzoek, communicatie en volksgezondheid. - Een vertegenwoordiger van de Federale Minister die Volksgezondheid onder zijn bevoegdheid heeft - Een afgevaardigde van de afdeling Internationale betrekkingen bij de FOD VVVL. - Een afgevaardigde van DG1 (Organisatie Gezondheidszorgvoorzieningen). - Een afgevaardigde van DG2 (Basisgezondheidszorg)

7 - Een afgevaardigde van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid. - Een afgevaardigde van de Gezondheidsraad. Tot lidmaatschap van de Expertenstuurgroep worden eveneens uitgenodigd, één vertegenwoordiger van de diverse ministers die volksgezondheid onder hun bevoegdheid hebben binnen de Gemeenschappen en Gewesten De coördinatie van de NVGP-B, het beheer van het budget en het voorzitterschap van de Expertenstuurgroep worden verzekerd door een hoog ambtenaar van de FOD aangeduid door de Federale Minister van Volksgezondheid. Een ambtenaar van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu DG 4 staat in voor het wetenschappelijk secretariaat. De expertenstuurgroep neemt autonoom de organisatorische maatregelen die zij nodig acht om haar werkzaamheden te kunnen uitvoeren. De expertenstuurgroep zal twee-maandelijks vergaderen, met de mogelijkheid, indien noodzakelijk, van twee extra vergaderingen per jaar. De consultaties met de maatschappelijke actoren, die werden doorgevoerd tijdens de voorbereidende werkzaamheden en die hebben geleid tot de definitieve tekst van het NVGP-B, zullen worden verder gezet. Daarom blijft de structuur van werkgroepen behouden. Om beter aan te sluiten bij de structuur van het NVGP-B zullen deze werkgroepen gecentreerd worden rond de strategische krachtlijnen van het NVGP-B. Ze zullen op ad hoc basis worden samengeroepen. Ze worden voorgezeten door een lid van de Expertenstuurgroep en staan open voor alle relevante maatschappelijke actoren die hun interesse hebben kenbaar gemaakt. De werkgroepen die worden voorzien zijn: Groep 1: Groep 2a: Groep 2b: Groep 3: Krachtlijn 1: Informatie en communicatie (Voorheen werkgroep 10) Krachtlijn 2a: Engagement van de Maatschappelijke Actoren: Maatregelen ter ontwikkeling van een omgeving ter bevordering van goede voedingsgewoonten en fysieke activiteit bij de bevolking en in het bijzonder bij jongeren (Voorheen werkgroepen 1 en 6). Krachtlijn 2b: Engagement van de Maatschappelijke Actoren: Maatregelen ter bevordering van fysieke activiteit (Voorheen werkgroep 3). Krachtlijn 3: Engagement van de actoren uit de private sector (Voorheen werkgroepen 5 en 9)

8 Groep 4a: Krachtlijn 4a: Voeding van zuigelingen en jonge kinderen (Voorheen werkgroep 7). Groep 4b: Krachtlijn 4b: Mineralen, vitamines en andere stoffen in de voeding (Voorheen werkgroep 8) Groep 5: Krachtlijn 5: Ondervoeding: Preventie en aanpak (Voorheen werkgroep 2) Groep 6: Krachtlijn 6: Evaluatie van de voedingsinname bij de bevolking (Voorheen werkgroep 4) Groep 7: Krachtlijn 7: Wetenschappelijk onderzoek betreffende voeding, voedingsgedrag en fysieke activiteit (Voorheen werkgroep 4) Voor elke strategische krachtlijn zal een voorzitter worden aangesteld uit de Expertenstuurgroep, die de werkgroepen zal leiden met de betrokken actoren en zal instaan voor de verwezenlijking van de voorziene acties. Er zullen jaarlijks drie plenaire vergaderingen worden georganiseerd met alle leden van de verschillende werkgroepen om te communiceren over de voortgang van de werkzaamheden van het NVGP-B en om de nodige engagementen af te spreken, steeds binnen een kader van overleg en consensus

9 NUTRITIONELE DOELSTELLINGEN VOOR BELGIË De voedingsobjectieven van het NVGP-B bestaan uit een reeks prioritaire maatregelen. Ze worden vaak geformuleerd in termen van nutriënten, maar soms ook als voedingsmiddelen indien er geen equivalent bestaat (bvb. bij fruit en groenten). De doelstellingen vormen de basis om de inhoud te vertalen in concrete maatregelen voor levensmiddelen. 1. Energie-balans Evenwicht nastreven tussen inname en verbruik van energie. Fysieke activiteit bevorderen (dagelijks minimum 30 minuten stevig doorstappen, of het equivalent daarvan). 2. Fruit en groenten De bevolking aanzetten om elke dag minimum 400 gram fruit en groenten te eten. Het aantal personen dat weinig groenten en fruit eet, doen dalen, vooral bij jongeren (scholieren en adolescenten). 3. Vetten De hoeveelheid ingenomen vetten beperken (doelstelling: minder dan 35% van de totale aanbevolen energie-inname). De samenstelling van de ingenomen vetten verbeteren. 4. Koolhydraten en voedingsvezels Het verbruik van koolhydraten bevorderen (tot minimaal 50% van de totale aanbevolen energie-inname) met een voorkeur voor bronnen van complexe koolhydraten (zetmeel,...) zoals weinig of niet geraffineerde voedingsproducten (volgranen, peulvruchten, ). Het verbruik van enkelvoudige toegevoegde koolhydraten (suikers,...) verminderen. De consumptie van voedingsvezels verhogen

10 5. Zout Het verbruik van zout verminderen en het vervangen door gejodeerd zout. 6. Mineralen, Spoorelementen, Vitamines, en Andere Voedingsbestanddelen Het optreden van specifieke tekorten (ijzer, folaten, vitamine D, calcium) bij bepaalde bevolkingsgroepen (jongeren, vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven, personen op leeftijd) wegwerken. Het jodiumtekort wegwerken. Optimale voeding stimuleren. 7. Water De bevolking motiveren om meer water te drinken (minstens 1,5 liter per dag)

11 STRATEGISCHE KRACHTLIJNEN De voorgestelde strategische krachtlijnen in het kader van het NVGP-B beogen het praktisch toepassen van de voedingsdoelstellingen bij de Belgische bevolking. In lijn met de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) en diverse andere instanties en overheden, besteedt het NVGP-B ook een bijzondere aandacht aan de fysieke activiteiten van de bevolking. Toch is het belangrijk te beklemtonen dat een plan voor fysieke activiteiten niet de prioritaire opdracht is. Wel maakt het opvoeren van het niveau van fysieke activiteit onlosmakelijk deel uit van de doelstellingen voor voeding en gezondheid (het op elkaar afstemmen van de inname en het verbruik van calorieën). Daarom komt het onderdeel fysieke activiteit terug als gemeenschappelijk element binnen de krachtlijnen die volgen. De strategische krachtlijnen van het NVGP-B zijn : 1. Informatie en communicatie. Met als doel de bevolking te sensibiliseren over gezonde eet- en leefgewoonten om de strijd aan te vatten tegen overgewicht en de risicofactoren voor chronische aandoeningen 2. Engagement van de maatschappelijke actoren. Met als doel via individu- en omgevingsgerichte acties tot duurzame gedragsverandering te komen. 3. Engagement van de actoren uit de private sector. Met als doel de private sector aan te zetten acties te ondernemen om op een efficiënte wijze bij te dragen tot de verwezenlijkingen van de doelstellingen en actiepunten van het NVGP-B. 4. Maatregelen gericht op specifieke doelgroepen. Met als doel het richten van gepaste acties naar bepaalde doelgroepen met specifieke voedingsbehoeften en problematieken die een aangepaste benadering vereisen, zoals zuigelingen en jonge kinderen, adolescenten, zwangere en lacterende vrouwen, bejaarden

12 5. Preventie en aanpak van ondervoeding Met als doel acties uit te werken om de problematiek van de ondervoeding aan te pakken op niveau van het ziekenhuis, het rusthuis en de thuiszorg. 6. Evaluatie van de voedingsinname bij de bevolking, Met als doel specifieke domeinen te identificeren waar de methodologie om de inname van voedingsmiddelen en voedingsstoffen te evalueren kan worden aangevuld of waar vandaag nog onvoldoende gegevens beschikbaar zijn. 7. Wetenschappelijk onderzoek betreffende voeding, voedingsgedrag en fysieke activiteit Met als doel domeinen te identificeren die prioritair zijn voor de ondersteuning van het voedingsonderzoek

13 KRACHTLIJN 1: INFORMATIE EN COMMUNICATIE 1. Ontwikkeling en gebruik van een logo voor de communicatie Context De burger wordt overstelpt met berichten over voeding en gezondheid, maar hij heeft geen garanties dat die informatie ook betrouwbaar is. Het publiek kan niet altijd het onderscheid maken tussen waardevolle, wetenschappelijk correcte berichten en min of meer eerlijke publiciteit. Er is een grote nood aan een herkenningsteken dat waarborgt dat berichtgeving over voeding betrouwbaar en correct is. Acties De creatie van een NVGP-B logo dat op basis van duidelijk afgelijnde criteria wordt toegekend aan acties en initiatieven die de doelstellingen van het NVGP-B onderschrijven. Objectieven Het creëren van een zichtbaar en betrouwbaar herkenningsteken voor de hele bevolking dat acties of initiatieven die de doelstellingen van het NVGP-B onderschrijven, herkenbaar maakt. Het aanmoedigen van coherente en elkaar versterkende initiatieven die zorgen voor de promotie van een evenwichtige voeding en een toename van de fysieke activiteit. Meer zichtbaarheid geven aan acties en initiatieven die her en der in het land worden genomen met een herkenningsteken dat de bevolking helpt om het verband te zien met het NVGP-B. Uitwerking Actie 1: Ontwikkeling van een aantrekkelijk en gemakkelijk herkenbaar logo. Timing: Okt-Dec 2005 Actie 2: Oprichting van een Comité voor het toekennen van het Logo

14 Dit evaluatiecomité zal bestaan uit experten en vertegenwoordigers genomineerd door de Minister op basis van hun deskundigheid. Hierbij zullen ten minste volgende expertisedomeinen worden vertegenwoordigd: Expert op vlak van productsamenstelling (NUBEL) Expert inzake voedingswetenschappen (Nederlandstalig) Expert inzake voedingswetenschappen (Franstalig) Expert inzake dieetleer (Nederlandsstalig) Expert inzake dieetleer (Franstalig) Expert inzake communicatie, publiciteit en marketing Expert inzake volksgezondheid Expert inzake fysische activiteit Zullen eveneens deel uitmaken ver het comité: De coördinator van het NVGP-B Een vertegenwoordiger van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu, DG4, specialist in communicatie Een vertegenwoordiger van de Minister die Volksgezondheid onder zijn bevoegdheid heeft Een vertegenwoordiger van de consumenten De taken van het evaluatiecomité zullen bestaan uit: Het opstellen en vastleggen van criteria voor het gebruik van verwijzingen naar het NVGP-B en voor het toekennen van het logo aan initiatieven, evenals het bepalen van de vereisten waaraan een aanvraag dient te voldoen, in consultatie met de Expertenstuurgroep. Het vastleggen van de praktische modaliteiten voor procedure voor het indienen en verkrijgen van het logo, met inbegrip het vastleggen van de termijnen. Het behandelen en evalueren van de aanvragen voor het toekennen van het logo, met inbegrip van het verstrekken van een gemotiveerd advies voor zowel het toekennen als voor het weigeren van het logo. Het opstellen van een jaarlijks activiteitenrapport, evenals het opstellen van aanbevelingen die het gebruik van het logo moeten optimaliseren. Timing: Jun 2006 Oprichting Comité Jul-Sep 2006 Finalisatie van criteria en vereisten Okt 2006 Operationeel Actie 3: Het uitschrijven van een wedstrijd move-eat met als bedoeling dat jongeren op school zich de boodschap beter eten en meer

15 bewegen eigen maken en het herformuleren in een taal die aangepast is aan de leefwereld van hun leeftijdsgenoten. De bekroonde ontwerpen zullen in een jongerencampagne in het kader van het NVGP-B gebruikt worden. Daarenboven zal, door het OIVO een pedagogisch document worden uitgewerkt waarin de leerkrachten en andere opvoeders wordt uitgelegd wat de filosofie van het NVGP-B is. Timing: Okt-Dec 2005 Uitvoering van de wedstrijd Okt 2005 Uitwerken van het pedagogisch document Jan 2005 Uitreiking van de prijzen

16 KRACHTLIJN 1: INFORMATIE EN COMMUNICATIE 2. Mediacampagne Context Het NVGP-B moet als resultaat hebben dat de bevolking haar voedingsgewoonten zou verbeteren en fysiek actiever wordt. Acties Een mediacampagne die als doel heeft om informatie over preventie te verspreiden, die aansluit bij het NVGP-B en die zich richt naar een zo breed mogelijk publiek (inclusief sociaal-economisch achtergestelde doelgroepen). Alle media-activiteiten dragen het NVGP-B logo. Objectieven Sensibilisatie van de bevolking rond het bestaan van het NVGP-B en de voedingsdoelstellingen, inclusief meer fysieke activiteit. Het aanreiken aan de burger van geloofwaardige en duidelijke herkenningstekens (logo) met het oog op de informatie over voeding en fysieke activiteit. De burger te stimuleren om zijn voedingsgewoonten te verbeteren en om fysiek actiever te worden, zodat zijn levenskwaliteit wordt verbeterd, met voldoende aandacht voor vulgariserende en praktische informatie en vaardigheden. Het verschaffen aan lokale gezondheidsnetwerken en (para-)medici van een referentiekader dat hun inspanningen rond voeding- en gezondheidsvoorlichting versterkt. Uitwerking Actie 4: Een persconferentie om de journalisten te informeren over de lancering van het NVGP-B en de objectieven ervan. Timing: Maa 2006 Persconferentie Actie 5: Een jaarlijkse mediacampagne die gezonde voedings- en eetgewoonten promoot (inclusief meer fysieke activiteit). Thema 2006: Algemene principes, met nadruk op promotie van fruit en groenten

17 Thema s : Deze zullen worden beslist door de expertenstuurgroep. De praktische invulling van de communicatiestrategie en de activiteiten die uiteindelijk zullen worden gerealiseerd, worden bepaald aan de hand van de prioritaire opties van het uitgewerkte communicatieplan in functie van de beschikbare budgettaire middelen. Hierbij wordt ook rekening gehouden met synergetische activiteiten en met bestaande en toekomstige initiatieven door Gemeenschappen en Gewesten en andere maatschappelijke actoren. Timing: Feb 2006 Pre-test via OIVO Maa-Apr 2006 Lanceringcampagne Jaarlijkse herhaling van NVGP-B campagne Actie 6: De samenwerking nastreven met verschillende sectoren met het oog op communicatieacties rond de thema s van het NVGP-B. Voorbeeld: Het ter beschikking stellen van, en het vergemakkelijken van de toegang tot fruit of andere producten in scholen. Voorbeeld: Affiches in het openbaar vervoer die uitnodigen om de trap te nemen in plaats van de lift (met het NVGP-B logo). Timing: Ad Hoc Hiertoe zullen op periodieke wijze vergaderingen worden belegd met de maatschappelijke actoren om stand van zaken op te maken en te peilen naar initiatieven en vooruitgang

18 KRACHTLIJN 1: INFORMATIE EN COMMUNICATIE 3. Website en elektronische nieuwsbrief Context Meer en meer burgers van alle bevolkingslagen gebruiken het Internet om informatie te vergaren, vooral als het gaat om hun gezondheid. De creatie dringt zich op van een betrouwbare bron van informatie via een federale website die zich specifiek toelegt op voeding, fysieke activiteit en gezondheid. Op deze website vindt het grote publiek algemene en praktische informatie over een gevarieerde voeding en fysieke activiteit, maar ook meer gepersonaliseerde boodschappen. Elke burger zal er toegang hebben tot informatie in verband met zijn persoonlijk voedingsgedrag. Bovendien zal de website fungeren als een referentiekader voor de boodschappen die in conformiteit zijn met het NVGP-B zodat deze kunnen worden gebruikt en waar naar kan verwezen worden door alle actoren die betrokken zijn bij de informatieverstrekking betreffende voeding en gezondheid of die initiatieven in deze richting wensen te ondernemen. Acties Het opzetten van een website specifiek voor het NVGP-B met alle informatie over het plan, frequently asked questions, verwijzingen,... en vooral met alle didactisch materiaal. De publicatie van een elektronische nieuwsbrief die via verstuurd wordt naar personen die er zich op abonneren (vooral via de website). Objectieven Een referentieplatform aanbieden met betrouwbare informatie over voeding en gezondheid. Een overzicht geven van het volledige NVGP-B. Op regelmatige tijdstippen informatie verspreiden via elektronische weg. Uitwerking Actie 7: 1 Het opzetten en onderhouden van een website die gewijd is aan het NVGP-B. Deze website zal ressorteren onder de website van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, maar zal een eigen identiteit en herkenbaarheid hebben. 1 Zie ook actie

19 Het beheer van de website valt onder de bevoegdheid van de diensten van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu, DG IV. Er zal een on-line tool worden beschikbaar gesteld waarmee persoonlijk advies kan worden verkregen. De inhoud van de website wordt gevalideerd door de expertenstuurgroep. Timing: Maa-Jun 2006 Ontwikkeling van website Jul 06-Dec 10 Continue actualisatie Mei 2007 Uitbouw depersonaliseerde boodschappen Actie 8: Het verzorgen van een elektronische nieuwsbrief die per kwartaal informatie over het NVGP-B en de geassocieerde activiteiten aan de bevolking verschaft. De inhoud van de nieuwsbrief kan uiteenlopende en actuele onderwerpen behandelen en in detail ingaan op specifieke thema s zoals overgewicht, zout en jodium, kwetsbaarheid, Het opstellen en verzenden van de nieuwsbrief valt onder de bevoegdheid van de diensten van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu, DG IV. De inhoud van de nieuwsbrief wordt gevalideerd door de expertenstuurgroep. Timing: Jan 2007 Eerste editie van nieuwsbrief

20 KRACHTLIJN 1: INFORMATIE EN COMMUNICATIE 4. Ontwikkeling van een Nationale Voedingsgids Context Het doel is een nationale gids te ontwikkelen die aandacht schenkt aan voeding en fysieke activiteit vanuit de principes van het NVGP-B. Deze gids moet rekening houden met de voedingsgewoonten en de specificiteit van de Belgische bevolking in al zijn diversiteit. De gids moet ook uitnodigen tot een actievere levensstijl. Hij bevat elementen waarop de burger zijn dagelijkse voeding kan afstemmen op basis van de doelstellingen van het NVGP-B. Acties Publicatie en verspreiding van een voedingsgids voor het grote publiek. Objectieven Een referentiedocument uitwerken voor de bevolking dat in een duidelijke taal, maar wel grondig, de principes van een evenwichtige voeding en actieve levensstijl toelicht vanuit de doelstellingen van het NVGP-B. Uitwerking Actie 9: 2 Het uitwerken van de nationale voedingsgids. Oplage: Validatie door de expertenstuurgroep, desgevallend aangevuld met experten ter zake. De gids zal worden verspreid onder de bevolking: via mutualiteiten, artsen, apotheken via gratis verspreiding naar bepaalde doelgroepen door organisaties actief in de achtergestelde milieus. via de website van het NVGP-B (gratis). Timing: Jan-Maa 2006 Redactie van de inhoud Feb 2006 Pretest via OIVO Maa 2006 Beschikbaar via internet Apr-Jun 2006 Verspreiding Sep-Dec 2006 Evaluatie 2 Zie ook acties 36, 43 en

21 KRACHTLIJN 1: INFORMATIE EN COMMUNICATIE 5. Ontwikkeling van specifieke voedingsgidsen Context Kinderen, adolescenten, vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven en bejaarden hebben een aantal specifieke voedingsbehoeften die aansluiten bij hun fysiologische toestand. Elk van die groepen heeft behoefte aan informatie die beantwoordt aan die noden. Ook bepaalde specifieke voedingsthema s vragen om een aparte behandeling (zoals jodium en ondervoeding). Acties Ontwikkeling van aangepaste versies van de nationale gids gericht op specifieke groepen of thema s. Objectieven Betrouwbare informatie verschaffen aan diverse bevolkingsgroepen of over geïdentificeerde voedingsproblemen die onvoldoende specifiek kunnen worden uiteengezet in de gids voor het grote publiek. Uitwerking Actie 10: 3 Het uitwerken van een specifieke voedingsgids voor zuigelingen, jonge kinderen en zwangere vrouwen. Oplage: Validatie door de expertenstuurgroep, desgewenst uitgebreid met experten terzake. De gids zal worden verspreid onder de bevolking: Via materniteiten aan zwangere vrouwen. Via Kind en Gezin en ONE aan ouders van pasgeboren zuigelingen. Timing: Jan-Maa 2006 Redactie van de inhoud Feb 2006 Pretest via OIVO Maa 2006 Beschikbaar via internet Apr-Jun 2006 Verspreiding Sep-Dec 2006 Evaluatie 3 Zie ook acties 36, 40, 43 en

22 Actie 11: 4 Het uitwerken van een specifieke voedingsgids voor kinderen 3-12 jaar. Oplage: Validatie door de expertenstuurgroep, desgewenst uitgebreid met experten terzake. De gids zal worden verspreid onder de bevolking: Via scholen aan de ingeschreven leerlingen. Timing: Jan-Maa 2006 Redactie van de inhoud Feb 2006 Pretest via OIVO Maa 2006 Beschikbaar via internet Apr-Jun 2006 Verspreiding Sep-Dec 2006 Evaluatie 5 Actie 12: Het uitwerken van een specifieke voedingsgids voor adolescenten. Oplage: Validatie door de expertenstuurgroep, desgewenst uitgebreid met experten terzake. De gids zal worden verspreid onder de bevolking: Via secundair and hoger onderwijs aan de ingeschreven leerlingen. Timing: Jan-Maa 2006 Redactie van de inhoud Feb 2006 Pretest via OIVO Maa 2006 Beschikbaar via internet Apr-Jun 2006 Verspreiding Sep-Dec 2006 Evaluatie Actie 13: 6 Het uitwerken van een specifieke voedingsgids voor bejaarden. Oplage: Validatie door de expertenstuurgroep, desgewenst uitgebreid met experten terzake. De gids zal worden verspreid onder de bevolking: Via rust- en verzorgingsinstellingen aan de daar verblijvende residenten. Via de organisaties voor thuisverzorging aan de bejaarden. 4 Zie ook acties 43 en Zie ook acties 43 en Zie ook acties 44, 47 en

23 Timing: Jan-Maa 2006 Redactie van de inhoud Feb 2006 Pretest via OIVO Maa 2006 Beschikbaar via internet Apr-Jun 2006 Verspreiding Sep-Dec 2006 Evaluatie

24 KRACHTLIJN 2: ENGAGEMENT VAN DE MAATSCHAPPELIJKE ACTOREN: 2.A: HET CREEREN VAN EEN OMGEVING DIE LEIDT TOT EVENWICHTIGE VOEDINGS- EN BEWEGINGSGEWOONTEN BIJ DE BEVOLKING EN IN HET BIJZONDER BIJ KINDEREN EN JONGEREN 1. Stimuleren van gezondheidsopvoeding in opleiding en onderricht. Context Het onderwijs en de schoolomgeving vervullen een sleutelrol bij de bewustmaking van goede voedingsgewoontes en de noodzaak van voldoende lichaamsbeweging. De schoolomgeving biedt een uitgelezen plaats voor sociale contacten. De scholen dienen sterk aangemoedigd te worden om samen met de jongeren het hoofd te bieden aan de sociale druk (overdreven slankheid) waarop zij niet voorbereid zijn. Acties Integratie van de dimensie Voeding en Fysische Activiteit in de onderwijsprogramma s en activiteiten. Objectieven Het beter aan bod laten komen van informatie over voeding en gezonde levensgewoonten in de schoolprogramma s, op alle niveaus van het onderwijs. Het verbeteren van de voedingsopleiding in lijn met de principes van het NVGP-B in de onderwijscurricula van professionelen van de gezondheidssector en andere beroepen die te maken hebben met voeding. Het creëren van een aangepaste en stimulerende omgeving voor gezonde leefgewoontes en fysieke activiteit Uitwerking Actie 14: Het oprichten van een werkgroep waarin vertegenwoordigers van de verschillende onderwijsinstanties van de Gemeenschappen worden uitgenodigd om aanbevelingen uit te werken en acties te stimuleren met betrekking tot

25 het in overeenstemming brengen van bestaande en nieuwe programma s en educatieve en didactische materialen zoals handboeken, met de geformuleerde doelstellingen van het NVGP-B. de uitbouw van een curriculum gezondheidseducatie rond gezonde voeding en beweging (vakoverschrijdend en via een spiraalcurriculum), gebaseerd op de doelstellingen van het NVGP-B en uitgewerkt met aandacht voor de leerinhouden met betrekking tot de competenties (kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes). Het uitwerken van een module gezondheidseducatie binnen de lerarenopleiding voor alle onderwijsniveaus (kleuter-, lager-, secundair groep 1 en secundair groep 2) en de opleidingen voor opvoeder en kinderverzorgster met aandacht voor evenwichtige voeding en beweging in overeenstemming met de principes en doelstellingen van het NVGP-B. Het aan bod doen komen van de Voedingsleer als volwaardige discipline binnen de opleidingen van op de gezondheid gerichte beroepen en andere beroepen die met voeding te maken hebben; het bieden van de mogelijkheid tot regelmatige bijscholingen, aandachtspunt voor multidisciplinaire aanpak van obesiteit en overgewicht en gerichtheid van acties op elke fase van gedragsverandering. Timing: Sep-Okt 2006 Oprichting Jan-Feb 2007 Aanbevelingen Maa-Jun 2007 Publicatie van de aanbevelingen Sep 07 - Sep 08 Uitwerking Sep 08 - Sep 10 Implementatie en evaluatie 7 Actie 15: Het uitbouwen van de NVGP-B website tot een communicatiemiddel ter ondersteuning van gezonde voeding en fysieke activiteit in de opvoeding en het onderwijs. De website zal hierdoor kunnen fungeren als een ondersteunend communicatiemiddel waarbij de didactische inhouden, uitgewerkt in nauw overleg met de Gemeenschappen, in conformiteit met de doelstellingen van het NVGP-B en aangepast aan de diverse leeftijdsklassen, ter beschikking kunnen worden gesteld van de leerlingen en het onderwijzend personeel. 7 Zie ook actie

26 Hiernaast zal ondersteunend materiaal worden uitgewerkt voor de opleiding van toekomstige leraars en onderrichters op alle niveaus, over gezonde voeding- en levensgewoonten. Timing: Sep-Dec 2006 Oriënterende fase Jan-Feb 2007 Aanbevelingen Maa-Jun 2007 Uitwerking Sep 07-Sep 08 Toepassing en evaluatie Actie 16: Communiceren van richtlijnen i.v.m. de schoolmaaltijden. Via een ministeriële rondzendbrief worden de Gemeenschappen en de bevoegde overheden ertoe aangespoord om de beschikbaarheid en samenstelling van de maaltijden, aangeboden in het kader van de school, in conformiteit te brengen met de doelstellingen van het NVGP-B en de erin opgenomen aanbevelingen. Timing: Sep 2006 Creatie van een ad hoc werkgroep met de betrokken sectoren en voedingskundige experten om aanbevelingen te formuleren met betrekking tot de nutritionele kwaliteit van schoolmaaltijden Mei 2007 Publicatie van de aanbevelingen Jun 2007 Omzendbrief Actie 17: Overleg stimuleren over gezonde voeding- en levenstijl binnen de schoolomgeving. Het NVGP-B zal een kader creëren om het overleg op nationaal vlak te stimuleren tussen de belanghebbende partijen, en in het bijzonder de scholen zelf, over alle aspecten van gezonde voeding en lichaamsbeweging in de schoolomgeving, met als doel te komen tot een uitwisseling van best practices. Hiertoe zal éénmaal per jaar een conferentie worden gehouden met vertegenwoordigers van de verschillende onderwijsinstanties, de scholen en de maatschappelijke actoren. Het doel van deze conferentie is het formuleren, in consensus, van aanbevelingen naar de betrokken overheidsinstanties om de principes van het NVGP-B beter aan bod te laten komen in de schoolomgeving. De resultaten en verwezenlijkingen van de Gemeenschappen kunnen hierbij een waardevolle basis vormen. Timing: Okt Conferentie

27 KRACHTLIJN 2: ENGAGEMENT VAN DE MAATSCHAPPELIJKE ACTOREN: 2.A: HET CREEREN VAN EEN OMGEVING DIE LEIDT TOT EVENWICHTIGE VOEDINGS- EN BEWEGINGSGEWOONTEN BIJ DE BEVOLKING EN IN HET BIJZONDER BIJ KINDEREN EN JONGEREN 2. Het sensibiliseren van de medische sector in het kader van de aanpak van obesitas en gerelateerde chronische aandoeningen. Context De medische sector speelt een belangrijke rol bij de aanpak van obesiteit en gerelateerde aandoeningen. Medische en paramedische consultaties zijn uitgelezen momenten voor gezondheidseducatie van individuele patiënten inzake de bewustmaking van goede voedingsgewoontes en de noodzaak van voldoende lichaamsbeweging. Acties Sensibilisatie van de actore actief in de gezondheidszorg en verlaging van de drempel voor gezondheidswerkers en patiënten om in dialoog te treden over voedings- en leefgewoonten aan de hand van praktische adviezen. Objectieven Het beter aan bod laten komen van informatie over voeding en gezonde levensgewoonten in contacten van gezondheidswerkers (artsen, diëtisten, verpleegkundigen, apothekers, enz.) Het verlagen van de drempel voor voedingskundig advies. Uitwerking Actie 18: Sensibilisatie van professionele en (para-)medische actoren op alle niveau s van de samenleving (werkomgeving, kansarmen,...). Dit omvat het aansporen van gezondheidswerkers zoals (huis)artsen, diëtisten, preventieadviseurs, arbeidsgeneesheren, tandartsen, apothekers en andere professionelen om meer tijd vrij te maken om aan preventie te doen en de bevolking te sensibiliseren voor een evenwichtige en gevarieerde voeding en voldoende beweging

28 Hiertoe zal een gids worden uitgewerkt in overleg met de verantwoordelijk sectorfederaties waarin wordt gestipuleerd hoe de principes en doelstellingen van het NVGP-B best aan bod kunnen komen tijdens de beroepsactiviteiten van de beschreven actoren. Timing: Jan 2007 Initiatie van het overleg Jun 2007 Aanbevelingen Sep-Okt 2007 Creatie gids Dec 2007 Verspreiding gids Apr 2008 Evaluatie Actie 19: Het onderzoeken hoe, ten overstaan van obese personen, de drempel kan worden verlaagd ten aanzien van een begeleiding door diëtist en de toegang tot specifieke dieet- en andere interventies (psychologische ondersteuning, dieetproducten, medische interventies,...) met het oog op een deskundige en efficiënte aanpak. Hiertoe zal een consensusconferentie worden gehouden. Timing: Mei 2007 Consensusconferentie

29 KRACHTLIJN 2: ENGAGEMENT VAN DE MAATSCHAPPELIJKE ACTOREN: 2.B: MAATREGELEN TER BEVORDERING VAN FYSIEKE ACTIVITEIT 1. Het stimuleren van maatregelen en initiatieven die fysieke activiteit bevorderen. Context Gebrek aan fysieke activiteit is een belangrijks determinant bij het ontstaan van het onevenwicht tussen inname en verbruik van energie. Bovendien heeft een regelmatige fysieke inspanning een belangrijke gunstige invloed op de algemene lichamelijke, psychische en sociale ontwikkeling. België behoort tot één van de meest sedentaire landen. Dit probleem dient transversaal te worden aangepakt op alle niveau s waar fysieke activiteit kan worden gepromoot, zoals onder andere in het onderwijs, vrije tijdspendering, huiselijke kring, verenigingsleven, infrastructuur en verkeersveiligheid, enz. De acties die door de gemeenschappen reeds zijn verwezenlijkt dienen te worden aangemoedigd. Acties Het stimuleren van initiatieven ter bevordering van fysieke activiteit en sportbeoefening op alle niveau s van de samenleving en het creëren van een leefomgeving die deze activiteiten bevordert. Objectieven De toename van de fysieke activiteit aanmoedigen om een gewenst niveau te bereiken voor elk individu, op alle niveau s van de samenleving. Het uitwisselen van ervaringen met betrekking tot initiatieven die reeds werden ondernomen om het niveau van fysieke activiteit te verbeteren. Uitwerking Actie 20: Het aanmoedigen van fysieke activiteit en sportbeoefening door te werken aan de problemen die zowel verbonden zijn met omgeving (verkeer, onveiligheid, infrastructuur,...) en sociaaleconomische factoren (socio-economische ongelijkheid) als aan de sedentaire manier van leven (computer, T.V,,...)

30 Hiertoe zal, via een ministeriële omzendbrief, naar alle overheidsinstanties die, zowel federaal als op het vlak van Gewesten, Gemeenschappen en locale besturen, verantwoordelijk zijn voor sport en infrastructuur, de aandacht worden gevestigd op het belang van een omgeving die voldoende sportbeoefening aanmoedigt. Dit omvat in het bijzonder aanmoedigende acties om nietsportievelingen over te halen aan sport en recreatie te doen, sociale ondersteuning van het sportgebeuren en het integraal meenemen van veilige mogelijkheden om aan fysieke activiteit te doen bij het ondernemen van infrastructuurwerken. Deze omzendbrief zal ondersteund worden door doelgerichte communicatie via de NVGP-B web-site. Resultaten en uitwisseling van ervaringen tussen alle niveau s van de samenleving (Gemeenschappen, Gewesten, Gemeenten, sportorganisaties en andere maatschappelijke actoren, enz) zullen op regelmatige tijdstippen plaatsvinden via de organisatie van een jaarlijkse workshop. Timing: Nov 2006 Web-site Nov 2006 Omzendbrief Jun Workshop Actie 21: Gemeente (Stad) in Vorm -initiatief. Het objectief van dit initiatief is het aansporen van Gemeentes en Steden om de boodschap evenwichtig eten en meer bewegen uit te dragen door het initiëren of ondersteunen van realisaties op hun grondgebied. Dit moet de bevolking helpen om zich bewust te worden van hun levensstijl en voedingsgewoonten en de gedragsveranderingen, waar nodig, te faciliteren. Deelname aan dit initiatief staat open voor alle Belgische Gemeenten en Steden. De erkenning Gemeente (Stad) in vorm zal worden toegekend aan die Gemeenten en Steden die, in samenspraak met de inwoners en locale maatschappelijke actoren (middenstand, verenigingen, wijkcomités,...) een actieplan uitwerken rond en in lijn met de principes van het NVGP-B en initiatieven ondernemen die erop gericht zijn een gezonde levenswijze te bevorderen, zowel op vlak van voeding als op vlak van beweging en sport. Het initiatief zal worden beheerd door het OIVO, die de aanvragen zal behandelen en evalueren en de erkenning zal toekennen. Criteria voor de erkenning als Gemeente (Stad) in Vorm zullen worden uitgewerkt en een commissie voor de evaluatie van de aanvragen en de toekenning zal worden

31 opgericht. De erkenning als Gemeente (Stad) in Vorm is beperkt in de tijd (1 jaar), maar kan worden verlengd via het indienen van nieuwe initiatieven. Timing: Jun-Aug 06 Start van het initiatief / Oprichting van de toekenningscommissie Sep 2006 Indiening van de kandidaturen Nov 2006 Toekennen van de prijzen

32 KRACHTLIJN 3: ENGAGEMENT VAN DE ACTOREN UIT DE PRIVATE SECTOR 1. Sensibilisatie en opleiding van professionals Context Het is in de eerste plaats noodzakelijk om de personen die betrokken zijn bij het ontwikkelen van voedingsmiddelen en bereiden van maaltijden te sensibiliseren met betrekking tot de doelstellingen van het NVGP-B. Objectieven Het verhogen van de bewustwording met betrekking tot de principes van een gezonde voeding bij al wie bij de bereiding van voedingsmiddelen of bij de ontwikkeling van voedingsproducten betrokken is. Het stimuleren van het respect voor de principes van het NVGP-B bij de bereiding van voedingsmiddelen in de HORECA en de ontwikkeling van voedingsproducten in de voedingsindustrie. Uitwerking Actie 22: Stimuleren van onderricht van professionelen actief in de voedingsindustrie, distributie en de HORECA. Hiertoe worden de betrokken sectoren opgeroepen om de doelstellingen en de principes van het NVGP-B bekend te maken bij haar leden en initiatieven te ontwikkelen voor de vorming van de professionelen actief binnen de bedrijven bij de ontwikkeling van voedingsmiddelen en bij de samenstelling en bereiding van gerechten en maaltijden. Ter evaluatie van de door hen genomen initiatieven in deze context, wordt hen gevraagd om jaarlijks een rapport op te maken waarin de genomen initiatieven worden vermeld. Timing: Jul 2006 Oproep naar de betrokken sectoren Dec Jaarlijks rapport van initiatieven Maa Jaarlijkse evaluatie met de sectoren

33 KRACHTLIJN 3: ENGAGEMENT VAN DE ACTOREN UIT DE PRIVATE SECTOR 2. Samenstelling en keuze van voedingsmiddelen Context Het voedingspatroon van de Belgische bevolking is het resultaat van het grote aanbod van voedingsmiddelen, gerechten en menu s en de keuzes die de consument in die context maakt. Het zorgen voor een aanbod dat de consument toelaat een gezonde voeding samen te stellen is een belangrijke determinant voor het slagen van het NVGP-B. De actoren betrokken bij de ontwikkeling van voedingsmiddelen en bereiding van maaltijden (HORECA, Voedingsindustrie, Distributie,...) dienen, voor zover mogelijk en zonder het psychosociale aspect van lekker eten te verwaarlozen, de samenstelling en portiegroottes van hun producten, gerechten en menu s kritisch door te lichten en waar mogelijk initiatieven te ondernemen voor verbetering, in lijn met de doelstellingen van het NVGP-B of de nodige keuze aan te bieden aan de consument, die hem toelaten een evenwichtige maaltijd samen te stellen. Objectieven Het verhogen van de beschikbaarheid van voedingsmiddelen, gerechten en menu s die de consument in staat stelt om gezondere keuzes te maken. Het bijsturen van de samenstelling van voedingsmiddelen, gerechten en menu s met betrekking tot aspecten waar de consument geen vat op heeft. Uitwerking Actie 23: Het oproepen van de betrokken actoren (industrie, catering, horeca, retail), rekening houdend met de specificiteiten van elke individuele sector, om concrete voorstellen te formuleren met betrekking tot de samenstelling en portiegroottes van voedingsmiddelen, gerechten en menu s om de doelstellingen van het NVGP-B te helpen realiseren. Ter evaluatie van de door hen genomen initiatieven in deze context, wordt hen gevraagd om jaarlijks een globaal rapport voor te leggen met de genomen initiatieven en verwezenlijkheden. Timing: Jul 2006 Oproep naar de betrokken sectoren Dec Jaarlijks rapport van initiatieven Maa Jaarlijkse evaluatie met de sectoren

34 KRACHTLIJN 3: ENGAGEMENT VAN DE ACTOREN UIT DE PRIVATE SECTOR 3. Informatieverstrekking over voedingsmiddelen en maaltijden: Etikettering en voedingswaardeetikettering Context Het NVGP-B gaat uit van het nut van de verstrekking van betekenisvolle informatie aan de consument, in de etikettering en de reclame, over de voedingswaarde van een voedingsmiddel en de rol die het kan spelen in een gezonde en evenwichtige voeding. De voedingsmiddelenindustrie, de distributiesector, de kleinschalige voedselproducenten, de HORECA en de sector van de grootkeukens hebben een verantwoordelijkheid met betrekking tot het verschaffen van de voedingswaarde-informatie over hun producten aan de consument. Maar eveneens blijkt dat een grote meerderheid van de consumenten moeite heeft met het begrijpen van de verstrekte informatie. Inspanningen naar educatie van consumenten zijn daarom nodig om hem toe te laten dergelijke informatie te leren begrijpen. Objectieven Het verhogen van de beschikbaarheid van relevante informatie over de rol die een voedingsmiddel of een maaltijd kan spelen in een dagelijkse gevarieerde voeding. Het identificeren van de noodzakelijke relevante informatie in deze context. Het identificeren van de noodzakelijke behoeften voor consumenteneducatie om deze informatie te begrijpen. Uitwerking Actie 24: Doorlichting van de vereisten van een goede etikettering, zowel wat betreft algemene als voedingswaardegerichte aspecten. Het doel van deze doorlichting is het uitwerken van concrete verbeteringen aan de huidige etiketteringeisen, die kunnen worden voorgesteld in het kader van de Europese discussies. Dit omhelst eveneens een evaluatie van de mogelijkheden die bestaan om dergelijke informatie te verstrekken in het geval van niet voorverpakte voedingsmiddelen en in de HORECA. Deze doorlichting zal worden ondernomen in de schoot van de adviesraad inzake voedingsbeleid en gebruik andere consumptieproducten, door de bevoegde diensten van de FOD

35 Economie, KMO, Middenstand en Energie in overleg met de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu en de diverse betrokken maatschappelijke actoren. De te behandelen aspecten werden beschreven in de tekst van het NVGP-B. Timing: Sep 2006 Initiatie van het overleg Feb 2006 Formulering van de aanbevelingen Actie 25:Consumentenvoorlichting is een zaak waar alle maatschappelijke actoren moeten bij betrokken zijn (overheid, media, bedrijven, consumenten- en andere organisaties, publiciteitsector, enz.). Het etiket zelf is een bron van informatie, maar niet direct bedoeld voor educatieve doeleinden. In de schoot van de Adviesraad inzake voedingsbeleid en gebruik andere consumptieproducten, in samenspraak met de consumentenvertegenwoordigers en de maatschappelijke actoren worden nagegaan wat de behoeftes zijn voor dergelijke vorming en op welke wijze deze het best en het effectiefst kan worden ondernomen. Timing: Sep 2006 Initiatie van het overleg Feb 2007 Formulering van de aanbevelingen Sep 2007 Uitwerking en implementatie

36 KRACHTLIJN 3: ENGAGEMENT VAN DE ACTOREN UIT DE PRIVATE SECTOR 4. Gezondheidsbeweringen Context Voedingsmiddelen met positieve gezondheidseffecten kunnen een belangrijke bijdrage leveren bij de keuze van de consument voor een gezonde voeding op voorwaarde dat de wetenschappelijke onderbouwing van de effecten vaststaat en gecontroleerd is, de communicatie niet misleidend is, de bewering geldig is voor het voedingsmiddel met inachtname van de samenstelling en het gebruik ervan en de consument in staat is om de bewering te begrijpen. De wetgeving die op dit ogenblik op Europees vlak in de maak is, zal een kader creëren waarbinnen gefundeerde gezondheidsbeweringen kunnen worden gemaakt. België zal in het kader van deze werkzaamheden een actieve rol spelen. Objectieven Er voor zorgen dat gezondheidsbeweringen wetenschappelijk onderbouwd en gecontroleerd zijn, niet misleidend en begrijpbaar voor de consument. De rol verduidelijken die dergelijke voedingsmiddelen kunnen spelen bij de samenstelling van een gezonde gevarieerde voeding. Uitwerking Actie 26: Constructief werk betreffende gezondheidsbeweringen, in het bijzonder met betrekking tot het samenstellen van de lijst met algemeen aanvaarde gezondheidsbeweringen voorzien door de toekomstige EU claims wetgeving. De maatschappelijke actoren worden uitgenodigd om aan de bevoegde overheid input te bezorgen over de gezondheidsbeweringen die worden onderbouwd op basis van algemeen aanvaarde wetenschappelijke gegevens. Bovendien dienen gezondheidsbeweringen die betrekking hebben op vermagering, gezien de belangrijke rol die bepaalde voedingsproducten kunnen spelen bij het verminderen van het lichaamsgewicht bij obese personen, grondig onderbouwd te worden in conformiteit met de toekomstige wetgeving. Gezien het belang van de ontwikkeling van nutritionele profielen, voorzien door de EU claims voor de coherentie van informatie naar de consument, zal worden onderzocht welke criteria kunnen worden gehanteerd voor de Belgische context in lijn met