teracreonte - Fotolia.com

Transcriptie

1 teracreonte - Fotolia.com Controlecampagne branddekens Eindrapport

2 De missie van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie bestaat erin om de voorwaarden te scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. In dit kader heeft de Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid deze publicatie uitgebracht die als doel heeft om de consument te beschermen. Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat Brussel Ondernemingsnr.: tel youtube.com/user/fodeconomie linkedin.com/company/fod-economie Verantwoordelijke uitgever: Jean-Marc Delporte Voorzitter van het Directiecomité Vooruitgangstraat Brussel Wettelijk depot: D/2016/2295/

3 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. Inhoud Samenvatting Doel van de campagne Wettelijke basis Methodologie Resultaten Administratieve vereisten Getroffen maatregelen Besluit Lijst met afkortingen Bijlagen Persbericht Tabel met de resultaten voor de niet-conforme branddekens Lijst van grafieken Grafiek 1. Percentage branddekens bij de eerste controle... 7 Grafiek 2. Verdeling van de niet-conformiteiten... 8 Lijst van tabellen Tabel 1. Markeringen vereist door de norm EN Tabel 2. Bemonsterde branddekens: merken en producenten... 8 Tabel 3. Overzicht van de fases in het overleg tussen de FOD Economie en de producenten... 9

4 Samenvatting Dit rapport stelt de resultaten voor van een controlecampagne voor branddekens. Het doel van deze campagne was na te gaan of de branddekens effectief voorzien zijn van de waarschuwing ongeschikt voor frietketelbrand, zoals gevraagd in het persbericht van minister Kris Peeters van 6 mei In totaal werden 110 handelszaken bezocht en 68 branddekens gecontroleerd op de Belgische markt. Daarvan waren er slechts 13 voorzien van deze waarschuwing en 4 daarvan waren niet conform de norm voor branddekens. 22 modellen branddekens werden meegenomen voor verder onderzoek en 19 daarvan bleken een hoog risico in te houden. Voor de laatstgenoemde branddekens heeft de FOD Economie contact opgenomen met de producenten en, na overleg, hebben die er zich toe verbonden om de waarschuwing aan te brengen en te zorgen voor de overeenstemming van hun branddekens met de norm. Aan het einde van deze campagne is uit een nacontrole gebleken dat alle gecontroleerde branddekens hetzij in overeenstemming waren gebracht, ofwel van de markt waren gehaald.

5 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. 1. Doel van de campagne Onze controlecampagne voor branddekens die in werd georganiseerd, heeft duidelijk gemaakt dat er interpretatieproblemen zijn rond de wijze van uitvoering van de brandprestatietesten volgens de norm NBN EN 1869: voor branddekens. In november 2014 publiceerde Test-Aankoop een artikel met de resultaten van tests die zij hadden uitgevoerd op 16 branddekens. Bij deze tests bleken 13 ervan vuur te vatten nadat ze op een brandende frietketel waren gelegd. In 2014 heeft de Nederlandse overheid 22 verschillende merken branddekens onderzocht. De testresultaten gaven aan dat geen enkele branddeken een betrouwbaar middel voor het blussen van olie- en vetbranden is. Bovendien werden de laatste tijd meerdere branddekens genotificeerd als gevaarlijke producten in het waarschuwingssysteem RAPEX. Op 6 mei 2015 verzond onze minister Kris Peeters een persbericht Branddekens vaak ongeschikt voor frietketelbrand Verplicht een waarschuwing aanbrengen op de verpakking, na overleg met de sectorverenigingen Agoria en Comeos (zie 7.1). Dit persbericht vermeldt dat de bedrijven de keuze hebben: ofwel nemen ze de branddekens uit de handel, ofwel voorzien ze de branddekens van een waarschuwing die aangeeft dat ze niet geschikt zijn voor het doven van frituurbranden. De sectorverenigingen Agoria en Comeos hebben de taak op zich genomen om deze informatie te communiceren aan hun respectieve betrokken leden, meer bepaald de fabrikanten en distributeurs van branddekens. Deze campagne had als doel om, verscheidene maanden na de publicatie van dit persbericht, na te gaan of de branddekens die op de Belgische markt aanwezig zijn, inderdaad voorzien zijn van deze waarschuwing. 2. Wettelijke basis Branddekens moeten voldoen aan de algemene veiligheidsverplichting, met name de bepalingen van het Wetboek van Economisch Recht, boek IX, betreffende de veiligheid van producten en diensten. Het bevat de omzetting in nationaal recht van de Europese richtlijn 2001/95/EG inzake algemene productveiligheid. Een product wordt geacht veilig te zijn wanneer het in overeenstemming is met de normen waarvan de referenties in het Publicatieblad van de Europese Unie zijn gepubliceerd en dit voor de risico s die door deze normen worden gedekt. De norm EN 1869 is daarin niet als referentie opgenomen. De overeenstemming van branddekens met de algemene veiligheidsverplichting wordt dus beoordeeld door de markttoezichtautoriteiten, onder meer rekening houdend met de huidige stand van de kennis en van de techniek of met de veiligheid die de consumenten redelijkerwijs mogen verwachten. 1 In dit rapport zijn de verwijzingen naar de norm EN 1869:1997 afgekort en genoteerd als EN 1869.

6 3. Methodologie Voor de branddekens die aanwezig waren op de Belgische markt en waarop deze waarschuwingen niet voorkwamen, heeft de FOD Economie de betrokken marktdeelnemer gevraagd om de waarschuwing niet geschikt voor frietketelbrand erop aan te brengen of ze van de markt te halen. Wanneer men dit weigerde, heeft de FOD Economie een verslag opgevraagd bij de producent van de test volgens EN 1869 met de beschrijving van de methode die het laboratorium heeft gebruikt om de brandprestatietest uit te voeren. Indien deze test werd uitgevoerd door een persoon die persoonlijke beschermingsmiddelen droeg en waarbij het deken op de brandende frietketel werd gehouden om de luchttoevoer af te snijden, dan eist de FOD Economie dat de waarschuwing op het deken wordt aangebracht. Deze methode is immers niet representatief voor de omstandigheden van het normale gebruik door een gewone, niet-getrainde consument. Branddekens waarop deze waarschuwingen niet voorkwamen en die door de Nederlandse overheid en Test-Aankoop niet getest werden, werden voor verder onderzoek meegenomen. Daarnaast werden de door de norm EN 1869 vereiste markeringen, vermeld in tabel 1, gecontroleerd. Tabel 1. Markeringen vereist door de norm EN 1869 Paragraaf Markering De contactgegevens van de fabrikanten en leveranciers, de vermelding 5.1 EN 1869:1997 en het model of typenummer moeten onuitwisbaar op elk deken zijn gemarkeerd. 5.2 De verpakking moet de volgende vermeldingen bevatten in witte letters op rode achtergrond: 5.2 a) BRANDDEKEN in letters groter dan 20 mm; 5.2 b) Het model of het typenummer; 5.2 c) De instructie WEGWERPEN NA GEBRUIK ; De gebruiksaanwijzing met pictogrammen en de instructie De brandende 5.2 d) materialen volledig afdekken, Het vuur verstikken en Het deken laten liggen tot het is afgekoeld. 5.3 Aanwezigheid, op de achterzijde van het deken of op een bijsluiter, van: 5.3 a) Het nummer van deze norm; 5.3 b) De instructies die een jaarlijks onderhoud voorschrijven; 5.3 c) De afmetingen van het deken in meter bij meter; 5.3 d) De opvouwinstructies.

7 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. 4. Resultaten 4.1 Administratieve vereisten In totaal werden 68 branddekens geïnspecteerd op de Belgische markt. Van dit aantal waren er bij de eerste controle in de handelszaken slechts 13 voorzien van een waarschuwing. Deze resultaten zijn weergegeven in grafiek 1. Grafiek 1. Percentage branddekens bij de eerste controle Bron: FOD Economie. Van deze 13 branddekens waren er 4 niet conform voor de door de norm EN 1869 vereiste markeringen. Verder was de referentie van de norm vermeld bij 56 branddekens, maar 34 daarvan waren niet conform de eisen van de norm. In totaal werden 22 types van branddekens op de Belgische markt meegenomen voor verder onderzoek. Na controle bleken 3 ervan conform te zijn. De lijst met de merken van de 19 niet-conforme dekens is weergegeven in tabel 2. De bijzonderheden in verband met deze branddekens zijn vermeld in de tabel van bijlage 7.2.

8 Tabel 2. Bemonsterde branddekens: merken en producenten Merk First Alert Dimex Protection Niet gekend Aquaflam Carpoint Chacon Skydda Ajax JKS Statamat Fito Profi-Line Elix Bron: FOD Economie. Fabrikant Sprue Safety Products Smeba Brandbeveiliging Smeba Brandbeveiliging Aquaflam Service Best International Chacon Skydda Protecting People Europe Online Fire Protection Group Hiltex Technische Weefsels JKS Statamat Palatrade Elimex Grafiek 2 geeft de verdeling weer van de niet-conformiteiten bij 19 van de bemonsterde branddekens op de Belgische markt, wat de aanwezigheid van de waarschuwing en de door de norm EN 1869 vereiste markeringen betreft. Naast het ontbreken van de waarschuwing hebben de meeste niet-conformiteiten te maken met het ontbreken van de contactgegevens van de fabrikant, van de referentie van de norm, van een model- of typenummer en van de afmetingen van het branddeken. Iets meer dan een kwart van de branddekens is niet conform wat de onderhouds- en opvouwinstructies betreft. Grafiek 2. Verdeling van de niet-conformiteiten In %. De betekenis van 5.1, 5.2 a), enz. vindt u in tabel 1. Bron: FOD Economie.

9 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. 4.2 Getroffen maatregelen Voor de branddekens die enkel ter plaatse gecontroleerd werden, werd onmiddellijk een procesverbaal van waarschuwing opgesteld indien geen waarschuwing omtrent het inherent risico voor frituur- en vetbranden vermeld was. De termijn om de inbreuk stop te zetten bedroeg 14 dagen. In 5 handelszaken werd zelfs de resterende voorraad dekens onmiddellijk vernietigd of teruggestuurd naar hun leverancier. Voor de branddekens meegenomen werden voor verder onderzoek, voeren wij, in overeenstemming met onze procedures, een risicoanalyse uit op basis van de niet-conformiteiten en bijgevolg de gevaren die de geteste producten vertonen. Bij die analyse worden de producten verdeeld in vijf risiconiveaus die de basis vormen voor de maatregelen die de FOD Economie neemt. conform; laag risico: de producent krijgt een waarschuwing om zijn producten voortaan in overeenstemming met de norm te brengen; middelhoog risico: de producent mag zijn stock niet meer verkopen; hoog risico: de producent mag zijn stock niet meer verkopen en de producten moeten uit de handel genomen worden; ernstig risico: de producent moet het product uit de handel nemen en moet het product zelf terugroepen door de consument op een gepaste manier te waarschuwen. Voor de 19 niet-conforme branddekens werd geoordeeld na verder onderzoek dat ze gevaarlijk waren en een hoog risico inhielden. Na het overleg tussen de FOD Economie en de producenten die betrokken zijn bij deze 19 branddekens, bleek geen enkele onder hen in staat om aan te tonen dat de brandprestatietest was uitgevoerd zonder persoonlijke beschermingsmiddelen. Zij werden dan ook verzocht om de waarschuwing aan te brengen op hun branddekens. Tabel 3. Overzicht van de fases in het overleg tussen de FOD Economie en de producenten Fabrikant/ producent Aanwezigheid waarschuwing FOD Economie vraagt waarschuwing Brandprestatietest met PBM Antwoord producent om de waarschuwing aan te brengen ja/nee Sprue Safety Products nee ja ja akkoord Smeba Brandbeveiliging nee ja ja akkoord Aquaflam nee ja ja akkoord Service Best International nee ja nee akkoord Chacon nee ja nee akkoord Skydda Protecting People Europe nee ja ja akkoord Online Fire Protection Group nee ja ja akkoord Hiltex Technische Weefsels nee ja ja akkoord JKS nee ja ja akkoord Statamat nee ja ja akkoord Elimex nee ja ja akkoord Bron: FOD Economie.

10 5. Besluit Enkele maanden nadat het persbericht was verschenen en de sectorverenigingen Agoria en Comeos de vakwereld hadden geïnformeerd, bleek dat op weinig branddekens die op de Belgische markt aanwezig waren, de waarschuwing ongeschikt voor frietketelbrand voorkwam. Na afloop van deze controlecampagne en na overleg tussen de FOD Economie en de producenten, hebben alle producenten er zich toe verbonden om hun branddekens van deze waarschuwing te voorzien. Er werd een nacontrole voor deze campagne georganiseerd. Daaruit is gebleken dat de branddekens hetzij in overeenstemming waren gebracht, hetzij van de markt waren gehaald. Dankzij deze campagne werden: 2819 branddekens geconformeerd; 57 branddekens teruggeroepen; 22 branddekens vernietigd; 21 branddekens terug naar de leveranciers gestuurd; 2 branddekens werden vrijwillig afgestaan Het is belangrijk te preciseren dat de inspecties uitsluitend betrekking hadden op branddekens die verkrijgbaar zijn in handelszaken met een winkelfront. Branddekens die via de internethandel verkrijgbaar zijn, kwamen hierbij niet aan bod. Consumenten die branddekens online kopen worden er niet over ingelicht dat ze niet volstaan om een frietketelbrand te doven.

11 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. 6. Lijst met afkortingen Agoria Federatie van de technologische industrie Comeos EN FOD Economie NBN PBM RAPEX Belgische federatie van de handel en diensten Europese norm Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Bureau voor Normalisatie Persoonlijke beschermingsmiddelen Europees waarschuwingssysteem voor snelle uitwisseling van informatie over gevaarlijke producten

12 7. Bijlagen 7.1 Persbericht Vice-Eersteminister en Minister van Werk, Economie en Consumenten, belast met Buitenlandse Handel Vice-Premier Ministre et Ministre de l Emploi, de l Economie et des Consommateurs, chargé du Commerce Extérieur PERSMEDEDELING DOOR KRIS PEETERS VICEPREMIER EN MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, CONSUMENTEN EN BELAST MET BUITENLANDSE HANDEL 6 mei 2015 Branddekens vaak ongeschikt voor frietketelbrand Verplicht een waarschuwing aanbrengen op de verpakking Brussel, 6 mei 2015 De voorbije jaren bleek uit het testen van branddekens dat de meerderheid ervan onvoldoende geschikt is om branden van frietketels te doven. Op initiatief van minister van Economie en Consumentenzaken Kris Peeters komt er nu een waarschuwing op de verpakking, die aangeeft dat de dekens niet geschikt zijn voor dit soort frituurbranden. Het is goed dat we een oplossing hebben uitgewerkt voor dit dossier, want over de veiligheid van consumenten kunnen we niet licht heen gaan, aldus minister van Economie en Consumentenzaken Kris Peeters. Dit akkoord komt er na uitgebreid overleg met de FOD Economie, Comeos en Agoria. De voorbije jaren bleek uit testen van onder meer de FOD Economie en Test-Aankoop dat de meerderheid van de branddekens onvoldoende geschikt is voor consumenten om branden van frietketels te doven, hoewel de betrokken branddekens door onafhankelijke laboratoria getest en goedgekeurd zijn. De reden van deze tegenstrijdige resultaten ligt vooral in de beschrijving van de testmethode volgens de officiële norm. Zo laat deze testmethode toe dat de testen op verschillende manieren worden uitgevoerd. Sommige laboratoria testen de dekens dan ook op een manier die helemaal niet realistisch is voor een gewone, niet-getrainde, consument. Oplossing: waarschuwing aanbrengen op de branddekens Om deze problematische situatie aan te pakken, heeft de FOD Economie, op initiatief van viceeersteminister en minister van Economie en Consumentenzaken Kris Peeters, overleg gehad met de sectorverenigingen Agoria en COMEOS. Het resultaat van dit overleg houdt in dat bedrijven nu de keuze kunnen maken: ofwel nemen ze de branddekens uit de handel, ofwel voorzien ze de branddekens van een waarschuwing die aangeeft dat de dekens niet geschikt zijn voor het doven van frituur- of vetbranden.

13 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. Diezelfde branddekens blijven namelijk nog steeds geschikt en nuttig voor andere soorten branden, zoals een kledingbrand of kleine beginnende branden, bv. van een vuilnisbak. Op langere termijn: testmethode voor branddekens aanpassen Er werd ook contact opgenomen met de Europese Commissie en de normalisatie-instellingen om ervoor te zorgen dat de testmethode wordt aangepast, zodat die beter overeenkomt met de mogelijkheden en kennis die een consument heeft om een branddeken te gebruiken. De resultaten van de herziening van de Europese norm over branddekens worden eind 2015 verwacht. Enkele belangrijke tips door de FOD Economie De FOD Economie geeft de volgende tips voor de aankoop en het gebruik van brandblusmiddelen: - lees zorgvuldig de gebruiksaanwijzing en kijk goed waarvoor het middel geschikt is en waarvoor niet; - doe dit af en toe, zodat je bij een incident weet wat en hoe; - gebruik nooit een brandblusmiddel bij branden waarvoor het niet geschikt is; voor vetbranden bestaat er bijvoorbeeld een specifiek type F-blussers; - het is voor consumenten zelden mogelijk om te oefenen voor het blussen van een brand; krijg je die mogelijkheid, bv. bij een opendeurdag van de brandweer, maak er dan gebruik van; - een training is altijd nuttig; - op het internet vind je informatie over het correcte gebruik van brandblusmiddelen. Slotsom: Ontstaat er een brand, blijf vooral kalm. Giet nooit water over brandend vet (frituur, fondue, enz.): dit veroorzaakt een steekvlam en rondspattende olie. Als je geen specifieke blusmiddelen in huis hebt, kun je een frituurbrand ook bestrijden met een vochtige doek (geen natte doek). Zorg er altijd voor dat de luchttoevoer wordt afgesloten.

14 Product 7.2 Tabel met de resultaten voor de niet-conforme branddekens Producent Merk Artikelnr. / Naam / Model Afmetingen Naam First Alert niet gekend niet gekend Aquaflam Aquaflam Aquaflam Aquaflam Aquaflam Aquaflam Carpoint FB100DUK m x 1m 1,2m x 1,2m 1,8m x 1,8m 1m x 1m 1m x 1m 1,2m x 1,2m 1,2m x 1,2m 1,8m x 1,8m 1,2m x 1,8m 1,2m x 1,5m Sprue Safety Smeba Smeba Aquaflam nv Aquaflam nv Aquaflam nv Aquaflam nv Aquaflam nv Aquaflam nv Service Best Products Ltd Brandbeveiliging bv Brandbeveiliging bv International UK NL NL BE BE BE BE BE BE NL c: conform / nc: niet conform / nvt: niet van toepassing Land Waarschuwing Aanwezigheid van de waarschuwing "Niet geschikt voor frietketelbrand" nc nc nc nc nc nc nc nc nc nc Eisen van punt 5 van de norm NBN EN 1869: Contactgegevens fabrikant en leveranciers - verwijzing naar EN 1869: model of type onuitwisbaar c c c c c c c c c nc gemarkeerd op het deken 5.2 Aanwezigheid op de verpakking van de vermeldingen in witte letters op rode achtergrond: 5.2 a) Term "BRANDDEKEN" in letters groter dan 20 mm c c c c c c c c c c 5.2 b) Model- of typenummer c nc nc nc nc nc nc nc nc nc 5.2 c) Instructies: WEGWERPEN NA GEBRUIK c c c c c c c c c c 5.2 d) Gebruiksaanwijzing met pictogrammen + waarschuwingszinnen c c c c c c c c c c 5.3 Aanwezigheid op de achterzijde van het deken of op een bijsluiter: 5.3 a) Nummer van deze norm c c c c c c nc c c nc 5.3 b) Instructies die jaarlijks onderhoud voorschrijven c c c c c c nc c c nc 5.3 c) Afmetingen van het deken in meter bij meter c c nc nc nc nc nc c nc nc 5.3 d) Instructies voor het opvouwen c c c c c c nc c c nc Productinformatie Product Merk Chacon Skydda Buylandoo Ajax JKS Statamat Statamat Fito Profi-Line Elix Artikelnr. / Naam / Model MBK-13 EURO DEK TOPSEC EURO - TOPSEC EURO - TOPSEC EURO - GS409 Dek 180 Dek 11 KB100 Afmetingen 1,2m x 1,2 m 1,2m x 1,8m 1mx1m 1mx1m 1,75m x 1,75m 1,1m x 1,1m 1m x 1m 1,1m x 1,1m Producteur Naam Chacon Skydda Mobiak Hiltex Plato, IGO-POST Ardenoak Fire Ardenoak Fire Palatrade Elimex holding Land BE SE GR NL NL UK UK BE BE Waarschuwing Aanwezigheid van de waarschuwing "Niet geschikt voor frietketelbrand" nc nc nc nc nc nc nc nc nc Eisen van punt 5 van de norm NBN EN 1869: Contactgegevens fabrikant en leveranciers - verwijzing naar EN 1869: model of type onuitwisbaar nc c nc nc c c c nc nc gemarkeerd op het deken 5.2 Aanwezigheid op de verpakking van de vermeldingen in witte letters op rode achtergrond: 5.2 a) Term "BRANDDEKEN" in letters groter dan 20 mm c nc c c c c c c c 5.2 b) Model- of typenummer nc c c c c c c c c 5.2 c) Instructies: WEGWERPEN NA GEBRUIK nc c c c c c c c c 5.2 d) Gebruiksaanwijzing met pictogrammen + waarschuwingszinnen nc c c c c c c c c 5.3 Aanwezigheid op de achterzijde van het deken of op een bijsluiter: 5.3 a) Nummer van deze norm nc c c c c c c c c 5.3 b) Instructies die jaarlijks onderhoud voorschrijven nc nc nc c c c c c c 5.3 c) Afmetingen van het deken in meter bij meter nc nc c c c c c c c 5.3 d) Instructies voor het opvouwen nc nc nc c c c c c c Bron: FOD Economie.

15 Vooruitgangstraat Brussel Ondernemingsnummer: