Gitaar Zo! Luister Zo! De Gitaar Misschien wel het meest veelzijdige instrument! WW

Transcriptie

1 Gitaar Zo! Luister Zo! De Gitaar Misschien wel het meest veelzijdige instrument! WW Voor de LEERKRACHT INLEIDING LUISTER ZO! Luisteren is één van de belangrijkste activiteiten als je muziek maakt. Alleen door goed te luisteren kun je goed muziek maken. Alleen door goed te luisteren maak je contact met anderen. Daarom krijgt het luisteren een belangrijke plek in deze muziekmethode: Zing Zo! We noemen het Luister Zo! Bij elk thema van Zing Zo! dat 6 weken duurt, komt de muziekdocent 3 weken in de klas en werkt de leerkracht zelf in de andere 3 weken iedere dag kort met de kinderen aan muziek. Daarnaast is er het luisterprogramma: Luister Zo! dat de leerkracht iedere dag aan de kinderen laat horen. Doel is dat de kinderen muziek horen die niet tot hun dagelijkse muziekconsumptie behoort. In het dagelijkse leven met radio, internet, televisie, ipod etc. etc. worden kinderen eenzijdig blootgesteld aan bepaalde muziekgenres. Het is van belang dat kinderen hun muzikale horizon verbreden. Dit doen we door luistervoorbeelden uit allerlei stijlen en culturen te laten horen. Van klassiek tot jazz en van wereldmuziek tot de betere popmuziek. Kinderen horen de Nederlandse taal voortdurend om zich heen. Al luisterend leren ze op die manier de taal spreken. Dit kan ook gelden voor muziek. Als kinderen muziek om zich heen horen, volwassenen muziek, leren ze daar veel van. Ongemerkt pikken ze veel op als je ze goede muziek laten horen. Werkwijze Maandag, dinsdag, woensdag en donderdag zet u de muziek op die voor die week is geselecteerd. U speelt vanaf het Audioboek de muziek af, de kinderen zien geen beelden. Het gaat erom dat de muziek klinkt terwijl de kinderen binnenkomen in de ochtend of als ze hun pauze hapje nemen of als ze aan het tekenen zijn of u bepaalt zelf wanneer het uitkomt om de muziek te laten horen. Alleen op vrijdag gaat u even met de kinderen in de kring zitten en geeft u de muziek aandacht. Door middel van een aantal vragen informeert u wat de kinderen van de muziek vinden. De vragen kunt u zelf bedenken aan de hand van een vragenlijst. Misschien ontstaan er bij de kinderen zelf vragen of hebben ze die gedurende de week al gesteld en heeft u die bewaard voor dit moment op vrijdag. Vaak stellen kinderen 1

2 vragen waar wij als volwassenen niet aan denken. Dit muziekluistergesprek hoeft niet langer dan 10 minuten te duren. Er staat wat informatie over de muziek zodat u als leerkracht een goed idee heeft van de muziek. Er zijn ook beelden bij de muziek, dat is tegenwoordig vanzelfsprekend met YOUTUBE. De beelden laat u alleen op vrijdag zien als er expliciet over de muziek wordt gesproken als afsluiting van deze luisterweek. Nu speelt U bij het Beeldboek het fragment af en zien de kinderen de beelden bij de muziek die ze al gehoord hebben. Voor de week daarop staat er een nieuw luisterfragment op het programma, zie tracklijst. Alle fragmenten en aanvullend materiaal is overzichtelijk te vinden op De links in dit lesboek leiden direct naar de relevante LuisterZo pagina. Daar staat altijd in een vaste volgorde het lesmateriaal gerangschikt: Lesboek (dat U nu leest), Audioboek (links naar de geluidsfragmenten), Beeldboek (links naar de filmfragmenten) en aanvullend materiaal (bijv. kleurplaten) In deze LuisterZo! staat de gitaar centraal. De enorme veelzijdigheid van de gitaar komt langs in zeer uiteenlopende voorbeelden. De spelers, speelwijze en bijpassende muzieksoorten worden besproken. Veel plezier met het luisteren (en kijken) naar Luister Zo! Tracklijst Track 1 Week 1 Andrés Segovia speelt klassiek gitaar Track 2 Week 2 Paco de Lucia speelt flamenco gitaar Track 3 week 3 Leo Kottke speelt 12 snarige gitaar Track 4 Week 4 Pat Metheny speelt Picasso gitaar Track 5 Week 5 Jimi Hendrix speelt elektrisch gitaar Track 6 Week 6 Steve Vai in gitaarduel Audio- en beeldmateriaal: > GitaarZoLuisterZo! 2

3 GitaarZo! Luister Zo! Klassiek Gitaar Voor de LEERKRACHT WEEK 1 WW WEEK 1 Track 1 De leerkracht speelt uit het Audioboek track 1 > GitaarZo! Audioboek INFORMATIE voor de leerkracht De oorsprong van de gitaar is terug te voeren naar Spanje. In eerste instantie werd de gitaar gebruikt als begeleidingsinstrument bij zang. Pas in de 19 e eeuw kreeg het in de klassieke wereld een bescheiden plaatsje als solistisch instrument. De speler in ons filmpje, de Spanjaard Andrés Segovia, heeft pas halverwege de vorige eeuw de klassieke gitaar op de muziekkaart gezet. Daarvoor werd het niet als instrument serieus genomen. Ook pas toen (!) werd het voor het eerst op conservatoria gedoceerd. Zo staat er in de X-Y-Z der muziek van Casper Höweler uit 1948 slechts een paar regeltjes tekst bij guitaar : een getokkeld snaarinstrument van Spaanschen oorsprong ( ), men vergelijke haar beter niet met de luit, zij heeft nl. een banaler timbre. Serieuze componisten hebben ook bijna niet geschreven voor de gitaar: het is lastig schrijven als je de gitaarlogica niet kent en het werd vooral geassocieerd met gezang en drankgelagen! In ons muziekvoorbeeld horen we een stuk van Bach. Ook dit is niet origineel voor gitaar maar voor viool gecomponeerd een wél altijd gewaardeerd instrument in de klassieke traditie. De klassieke gitaar wordt bespeeld in klassieke muziek maar ook tal van andere stijlen zoals Zuid-Amerikaanse muziek, popmuziek en volksmuziek De klassieke gitaar is een houten instrument bestaande uit de klankkast met daaraan vast de hals waar de linkerhand de noten indrukt. Er zijn 6 nylon snaren op gespannen die aangeslagen worden door de rechterhand. Bij de klassieke gitaar speelt men met de vingers van de rechterhand. 3

4 Andrés Segovia speelt klassiek gitaar. De nestor van de klassieke gitaar speelt een stuk van Bach op een mooie locatie. Gavotte uit een vioolsuite van J.S. Bach, naar dit deel luister je deze week op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag. (Op vrijdag kijk je naar het filmpje) Fragment 1 GitaarZo! Audioboek Werkwijze Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Reflecteren Kring gesprek Iedere dag luisteren de kinderen op een impliciete manier. Dat wil zeggen dat de muziek klinkt terwijl de kinderen andere activiteiten hebben zoals: - de klas binnenkomen en naar hun plaats gaan - opruimen van de klas - tijdens pauze hapje - tijdens rustige momenten als ze bijvoorbeeld aan het tekenen zijn We gaan er niet speciaal voor zitten (expliciet), dan doen we op vrijdag! De laatste dag van de week wordt het muziekstuk besproken met de kinderen. Luister en met de kinderen in een kring naar het luistervoorbeeld van deze week. Kijk naar het videofragment vanuit het Beeldboek en stel de kinderen een aantal vragen. De leerkracht kiest een aantal vragen aan de hand van onderstaande criteria. Analytisch Musicerend Motorisch Creatief Stel een aantal vragen uit de lijst hieronder. Kijk welke vragen van toepassing zijn voor je groep kinderen. Welk instrument(en) hoor je? Uit welke periode is de muziek die je hoort? Vind je het mooi gespeeld? Wordt er heel druk of juist rustig gespeeld? Nodigt de muziek uit om op te bewegen? Hoe zou je dan willen bewegen? Kinderen antwoorden door te bewegen Nodigt de muziek uit om op een andere manier mee te doen, bijvoorbeeld meeklappen of zingen of neurien of juist wegdromen? Waar moet je aan denken als je deze muziek hoort? Welke beelden komen er bij je op? Kunnen de kinderen een verhaaltje bedenken bij de muziek? Waar zou het over gaan? Als kinderen er zelf beelden bij krijgen die over totaal iets anders gaan is dat natuurlijk ook goed. Laat ze maar vertellen wat hun fantasie is. Wat is de sfeer van deze muziek? Welke stemming/gevoel roept de muziek bij je op? Word je er vrolijk, droevig van? Aan welke kleuren moet je denken als je de muziek hoort? 4

5 Wat voor tekening zou je maken bij deze muziek? Kinderen maken een tekening: Sociaal Waar doet de muziek je aan denken? Herken je de muziek? Heb je deze muziek wel eens eerder gehoord? BEELDBOEK KIJK EN LUISTER MET DE KINDEREN NAAR DE FRAGMENT 1 GitaarZo! Beeldboek VRAAG AAN DE KINDEREN HOE ZE DAT VINDEN? Wat zien ze allemaal? Waar speelt het zich af en in welk land? Hoeveel snaren zitten er op de gitaar? Voor de LEERKRACHT 5

6 Luister Zo! GitaarZo! Flamenco gitaar WW WEEK 2 WEEK 2 Track 2 De leerkracht speelt uit het Beeldboek track 2 > GitaarZo! Audioboek INFORMATIE voor de leerkracht De flamenco gitaar met de harde slagplaat waarop met de nagels getikt wordt. Vaak valt de slagplaat niet op omdat hij meestal doorzichtig is. Qua uiterlijk verwant aan de klassieke gitaar maar al met enige verschillen is de flamenco gitaar. Deze gitaar wordt bespeeld in flamenco muziek. Door de grote rol die ritme speelt in deze muziek worden niet alleen de snaren bespeeld maar wordt er ook op de gitaar geklopt met de rechterhand. Hiervoor is een speciale slagplaat aangebracht onder het klankgat. Anders zou je door al het getrommel met de nagels op het hout er op een gegeven moment dwars doorheen gaan! De bespeler in ons voorbeeld is de grote meester van de flamencogitaar Paco de Lucia. Hij is even belangrijk geweest als Andrés Segovia voor de klassieke gitaar. Hij begon de traditionele flamencostijl te mixen met andere muzieksoorten waardoor de flamencogitaar nog bekender werd. In ons muziekvoorbeeld hoor je een mooi voorbeeld van gecombineerde stijlen. Dit eerste uitstapje van Paco met een combinatie van stijlen kwam hem op flinke kritiek te staan van flamenco puristen. De flamenco gitaar heeft net als de klassieke een holle, resonerende klankkast. Ook het aantal snaren en stemming is gelijk. Vaak wordt er gespeeld met een capo (zie foto hieronder) die de snaren hoger laat klinken. Hierdoor wordt de klank feller. Flamenco gitaristen spelen met lange nagels en slaan hard aanslaan. Ook dit geeft het geluid weer meer attack. Paco de Lucia speelt flamenco gitaar. 6

7 Paco de Lucia speelt Entre Dos Aguas. Naar dit muziekstuk luister je deze week op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag. (Op vrijdag kijk je naar het filmpje) Fragment 2 GitaarZo! Audioboek Werkwijze Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Reflecteren Kring gesprek BEELDBOEK Fragment 2 Iedere dag luisteren de kinderen op een impliciete manier. Dat wil zeggen dat de muziek klinkt terwijl de kinderen andere activiteiten hebben zoals: - de klas binnenkomen en naar hun plaats gaan - opruimen van de klas - tijdens pauze hapje - tijdens rustige momenten als ze bijvoorbeeld aan het tekenen zijn We gaan er niet speciaal voor zitten (expliciet), dan doen we op vrijdag! De laatste dag van de week wordt het muziekstuk besproken aan de hand van vragen. De leerkracht kiest een aantal vragen aan de hand van onderstaande criteria. Kies zelf een aantal vragen uit onderstaande lijst. Luister nu met de kinderen in een kring, naar het luistervoorbeeld van deze week. En stel de kinderen een aantal vragen en kijk naar haar het video fragment dat op de MuziekZo site staat: GitaarZo! Beeldboek Analytisch Musicerend Motorisch Creatief Stel een aantal vragen uit de lijst hieronder. Kijk welke vragen van toepassing zijn voor je groep kinderen. Welke instrumenten hoor je? Vind je het mooi gespeeld en waarom, hoe komt dat, waardoor vind je het mooi? Speelt de gitaar rustig of juist heel druk of misschien allebei? Nodigt de muziek uit om op te bewegen? Hoe zou je dan willen bewegen? Kinderen antwoorden door te bewegen Nodigt de muziek uit om op een andere manier mee te doen, bijvoorbeeld meeklappen of zingen of neurien of Waar moet je aan denken als je deze muziek hoort? Welke beelden komen er bij je op? Kunnen de kinderen een verhaaltje bedenken bij de muziek? Waar zou het over gaan? Als kinderen er zelf beelden bij krijgen die over totaal iets anders gaan is dat natuurlijk ook goed. Laat ze maar vertellen wat hun fantasie is. Wat is de sfeer van deze muziek? Welke stemming/gevoel roept de muziek bij je op? Word je er vrolijk, droevig van? Aan welke kleuren moet je denken als je de muziek hoort? Wat voor tekening zou je maken bij deze muziek? Kinderen maken een tekening: 7

8 Wat hoort er behalve de flamenco gitaar nog meer bij flamenco muziek? ( Zang en dans, klappen en castagnetten) Sociaal Waar doet de muziek je aan denken? Herken je de muziek? Heb je deze muziek wel eens eerder gehoord? BEELDBOEK 2 KIJK EN LUISTER MET DE KINDEREN NAAR DE FRAGMENT 2 GitaarZo! Beeldboek VRAAG AAN DE KINDEREN HOE ZE DAT VINDEN? Wat zien ze allemaal? Welke instrumenten? Met welk instrument begint het? (elektrische basgitaar) Naast de linkerhand kun je goed de capo zien, een klem die op de hals wordt gezet waardoor de snaren hoger klinken. 8

9 Luister Zo! GitaarZo! 12 snarige gitaar Voor de LEERKRACHT WEEK 3 WW WEEK 3 Track 3 De leerkracht speelt uit het Beeldboek track 3 > GitaarZo! Audioboek INFORMATIE voor de leerkracht In de ontwikkeling van de gitaar begonnen er steeds meer variaties te komen op gitaargebied, niet alleen qua gitaarvormen maar ook qua speelwijzen, een ontwikkeling die tot op de dag van vandaag doorgaat. In dit voorbeeld de 12 snarige gitaar. Deze gitaar heeft stalen snaren die scheller klinken dan nylon snaren. De 12 snaren zijn eigenlijk de normale zes maar dan dubbel. Door de stemming te variëren klinkt deze gitaar voller (meer tonen) dan de zessnarige. De bespeler in ons voorbeeld is de Amerikaan Leo Kottke. Hij maakte furore met zijn spectaculaire slidespel. Hierbij schuif je met een slide of bottleneck die om de pink van de linkerhand zit over de snaren wat weer een speciaal geluid oplevert. Het woord bottleneck betekent flessehals. Waarschijnlijk is dit precies hoe de eerste keer slide is gespeeld: met de afgebroken hals van een fles! Tegenwoordig zijn de meeste slides van metaal. Omdat de stalen snaren zo hard zijn in vergelijking met nylon snaren wordt met de rechterhand vaak gespeeld met fingerpicks. Dit zijn plektrums die om de duim en vingers zitten en fungeren als een soort stalen nagels. Het tokkelen wordt ook wel fingerpicking genoemd. De 12 snarige gitaar heeft ook een veel grotere kop voor de 12 stemknoppen De 12 snarige gitaar heeft een steviger constructie dan de 6 snarige omdat er veel meer spanning op de hals staat. Vaak loopt er een stalen pen door de hals om deze steviger te maken. Ook zit er vaak een slagplaat op net als bij de flamenco gitaar. Nu niet om op te tikken maar om beschadigingen te voorkomen. Leo Kottke bespeelt de 12 snarige gitaar Leo Kottke speelt Vaseline Machine Gun Naar dit muziekstuk luister je deze week op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag. (Op vrijdag kijk je naar het filmpje) Fragment 3 GitaarZo! Audioboek 9

10 3 Werkwijze Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Reflecteren Kring gesprek BEELDBOEK 3 Iedere dag luisteren de kinderen op een impliciete manier. Dat wil zeggen dat de muziek klinkt terwijl de kinderen andere activiteiten hebben zoals: - de klas binnenkomen en naar hun plaats gaan - opruimen van de klas - tijdens pauze hapje - tijdens rustige momenten als ze bijvoorbeeld aan het tekenen zijn We gaan er niet speciaal voor zitten (expliciet), dan doen we op vrijdag! De laatste dag van de week wordt het muziekstuk besproken aan de hand van vragen. De leerkracht kiest een aantal vragen aan de hand van onderstaande criteria. Kies zelf een aantal vragen uit onderstaande lijst. Luister nu met de kinderen in een kring, naar het luistervoorbeeld van deze week. En stel de kinderen een aantal vragen en kijk naar haar het video fragment dat op de MuziekZo site staat: GitaarZo! Beeldboek Analytisch Musicerend Motorisch Creatief Sociaal Stel een aantal vragen uit de lijst hieronder. Kijk welke vragen van toepassing zijn voor je groep kinderen. Welk instrument(en) hoor je? Vind je het mooi gespeeld en waarom, hoe komt dat, waardoor vind je het mooi? Spelen de instrumenten rustig of juist heel druk? Nodigt de muziek uit om op te bewegen? Hoe zou je dan willen bewegen? Kinderen antwoorden door te bewegen Nodigt de muziek uit om op een andere manier mee te doen, bijvoorbeeld meeklappen of zingen of neurien of Waar moet je aan denken als je deze muziek hoort? Welke beelden komen er bij je op? Kunnen de kinderen een verhaaltje bedenken bij de muziek? Waar zou het over gaan? Als kinderen er zelf beelden bij krijgen die over totaal iets anders gaan is dat natuurlijk ook goed. Laat ze maar vertellen wat hun fantasie is. Wat is de sfeer van deze muziek? Welke stemming/gevoel roept de muziek bij je op? Word je er vrolijk, droevig van? Aan welke kleuren moet je denken als je de muziek hoort? Wat voor tekening zou je maken bij deze muziek? Kinderen maken een tekening: Waar doet de muziek je aan denken? Herken je de muziek? Heb je deze muziek wel eens eerder gehoord? 10

11 BEELDBOEK 3 KIJK EN LUISTER MET DE KINDEREN NAAR DE FRAGMENT 3 GitaarZo! Beeldboek VRAAG AAN DE KINDEREN HOE ZE DAT VINDEN? Wat zien ze allemaal? Wat zit er in het klankgat van de gitaar? (Element of pick up. Deze werkt als een microfoon waarmee je het geluid kunt doorversterken) De slide of bottleneck. Hiernaast zie je een metalen. 11

12 Luister Zo! GitaarZo! Elektrische gitaar Voor de LEERKRACHT WEEK 4 WW Track 4 INFORMATIE voor de leerkracht De leerkracht speelt uit het Beeldboek track 4 > GitaarZo! Audioboek De meest ingrijpende verandering was de komst van de elektrische gitaar halverwege de vorige eeuw. Het gaat nog steeds over een klankkast met hals, zes snaren en dezelfde stemming maar de klankkast is niet meer hol maar massief. Het geluid wordt versterkt via elementen, een soort magnetische microfoontjes, onder de snaren op de klankkast. Met een snoer wordt de gitaar aangesloten op een versterker en een hele nieuwe klankwereld ontstaat. De grootste vernieuwer op elektrisch gitaargebied was Jimi Hendrix. Hij liet de gitaar klinken zoals nog nooit eerder vertoond was. Zijn spel was ongeëvenaard en de manieren waarop hij speelde baanbrekend. Hij speelde soms zelfs met zijn tanden. Dit is weliswaar alleen voor de show maar het publiek wist niet wat het meemaakte. In ons voorbeeld ontlokt Jimi allerlei geluiden aan de gitaar en aan het einde van het filmpje hoor je het geluid van een brandende gitaar. Hij gooit daarna de klankkast en hals in het publiek. Later zijn deze weer aan elkaar vast gemaakt en is de verbrande gitaar voor veel geld geveild! De elektrische gitaar speel je met de rechterhand meestal met een plektrum. De linkerhand kan aan de snaren trekken omdat de spanning lager is dan een akoestische gitaar. Dit hoor je goed in huilende gitaarsolo s terug. Met de knoppen op de klankkast bepaal je volume en klankkleur. 12

13 Jimi Hendrix speelt elektrisch gitaar Naar dit muziekstuk luister je deze week op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag. (Op vrijdag kijk je naar het filmpje) Fragment 4 GitaarZo! Audioboek Werkwijze Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Reflecteren Kring gesprek BEELDBOEK 4 Iedere dag luisteren de kinderen op een impliciete manier. Dat wil zeggen dat de muziek klinkt terwijl de kinderen andere activiteiten hebben zoals: - de klas binnenkomen en naar hun plaats gaan - opruimen van de klas - tijdens pauze hapje - tijdens rustige momenten als ze bijvoorbeeld aan het tekenen zijn We gaan er niet speciaal voor zitten (expliciet), dan doen we op vrijdag! De laatste dag van de week wordt het muziekstuk besproken aan de hand van vragen. De leerkracht kiest een aantal vragen aan de hand van onderstaande criteria. Kies zelf een aantal vragen uit onderstaande lijst. Luister nu met de kinderen in een kring, naar het luistervoorbeeld van deze week. En stel de kinderen een aantal vragen en kijk naar haar het video fragment dat op de MuziekZo site staat: GitaarZo! Beeldboek Analytisch Musicerend Motorisch Creatief Stel een aantal vragen uit de lijst hieronder. Kijk welke vragen van toepassing zijn voor je groep kinderen. Welk instrumenten hoor je? Vind je het mooi gespeeld en waarom, hoe komt dat, waardoor vind je het mooi? Spelen de instrumenten rustig of juist heel druk? Nodigt de muziek uit om op te bewegen? Hoe zou je dan willen bewegen? Kinderen antwoorden door te bewegen Nodigt de muziek uit om op een andere manier mee te doen, bijvoorbeeld meeklappen of zingen of neurien of Waar moet je aan denken als je deze muziek hoort? Welke beelden komen er bij je op? Kunnen de kinderen een verhaaltje bedenken bij de muziek? Waar zou het over gaan? Als kinderen er zelf beelden bij krijgen die over totaal iets anders gaan is dat natuurlijk ook goed. Laat ze maar vertellen wat hun fantasie is. Wat is de sfeer van deze muziek? Welke stemming/gevoel roept de muziek bij je op? Word je er vrolijk, droevig van? Aan welke kleuren moet je denken als je de muziek hoort? Wat voor tekening zou je maken bij deze muziek? 13

14 Kinderen maken een tekening: Vivaldi heeft bij iedere deel een gedicht geschreven dat hem inspireerde om deze muziek te schrijven. Verzamel zoveel mogelijk woordjes met de kinderen waar zij aan moeten denken als je naar deze muziek luistert. Misschien kunnen we van alle woordjes samen wel een gedicht of verhaaltje maken? Dat precies past volgens de kinderen bij deze muziek. Sociaal Waar doet de muziek je aan denken? Herken je de muziek? Heb je deze muziek wel eens eerder gehoord? BEELDBOEK 4 KIJK EN LUISTER MET DE KINDEREN NAAR DE FRAGMENT 4 GitaarZo! Beeldboek VRAAG AAN DE KINDEREN HOE ZE DAT VINDEN? Wat zien ze allemaal? 14

15 Luister Zo! GitaarZo! Picasso gitaar Voor de LEERKRACHT WEEK 5 WW WEEK 5 Track 5 De leerkracht speelt uit het Beeldboek track 5 > GitaarZo! Audioboek INFORMATIE voor de leerkracht daar moet wel een hele speciale koffer voor gebouwd worden De variaties op het thema gitaar zijn bijna onbeperkt. Akoestisch, elektrisch of een combinatie daarvan. Met 5, 6, 7, 8 of meer snaren en stemmingen. Met 1, 2 of zelfs 3 halzen tegelijk. Eindeloos veel vormen en kleuren etc. Een extreem voorbeeld van een gitaar met heel veel fantasie bedacht is de picasso gitaar. Op deze gitaar zitten liefst 42 snaren! Hij heeft 4 halzen, twee klankgaten en klinkt als gitaar, bas en harp tegelijkertijd. Bij elke nieuwe soort gitaar komt weer een nieuwe bespeelwijze. Die kan je goed zien in het filmpje. De bespeler in ons voorbeeld is de Amerikaanse gitarist Pat Metheny. Deze gitaar is speciaal voor hem gebouwd. Hij wilde een instrument waarop je veel klanken kunt combineren. De gitaar is vernoemd naar de kunstenaar Pablo Picasso. Hij maakte (als Spanjaard!) veel kunst met als thema gitaar, vaak met net zulke bijzondere vormen als de gitaar hiernaast. Pat Metheny bespeelt de Picasso gitaar Naar dit muziekstuk luister je deze week op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag. (Op vrijdag kijk je naar het filmpje) Fragment 5 GitaarZo! Audioboek 15

16 Werkwijze Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Reflecteren Kring gesprek BEELDBOEK 5 Analytisch Musicerend Motorisch Creatief Sociaal Iedere dag luisteren de kinderen op een impliciete manier. Dat wil zeggen dat de muziek klinkt terwijl de kinderen andere activiteiten hebben zoals: - de klas binnenkomen en naar hun plaats gaan - opruimen van de klas - tijdens pauze hapje - tijdens rustige momenten als ze bijvoorbeeld aan het tekenen zijn We gaan er niet speciaal voor zitten (expliciet), dan doen we op vrijdag! De laatste dag van de week wordt het muziekstuk besproken aan de hand van vragen. De leerkracht kiest een aantal vragen aan de hand van onderstaande criteria. Kies zelf een aantal vragen uit onderstaande lijst. Luister nu met de kinderen in een kring, naar het luistervoorbeeld van deze week. En stel de kinderen een aantal vragen en kijk naar haar het video fragment dat op de MuziekZo site staat: GitaarZo! Beeldboek Stel een aantal vragen uit de lijst hieronder. Kijk welke vragen van toepassing zijn voor je groep kinderen. Welk instrument(en) hoor je? Vind je het mooi gespeeld en waarom, hoe komt dat, waardoor vind je het mooi? Spelen de instrumenten rustig of juist heel druk? Nodigt de muziek uit om op te bewegen? Hoe zou je dan willen bewegen? Kinderen antwoorden door te bewegen Nodigt de muziek uit om op een andere manier mee te doen, bijvoorbeeld meeklappen of zingen of neurien of Waar moet je aan denken als je deze muziek hoort? Welke beelden komen er bij je op? Kunnen de kinderen een verhaaltje bedenken bij de muziek? Waar zou het over gaan? Als kinderen er zelf beelden bij krijgen die over totaal iets anders gaan is dat natuurlijk ook goed. Laat ze maar vertellen wat hun fantasie is. Wat is de sfeer van deze muziek? Welke stemming/gevoel roept de muziek bij je op? Word je er vrolijk, droevig van? Aan welke kleuren moet je denken als je de muziek hoort? Wat voor tekening zou je maken bij deze muziek? Kinderen maken een tekening: Waar doet de muziek je aan denken? Herken je de muziek? Heb je deze muziek wel eens eerder gehoord? BEELDBOEK 5 KIJK EN LUISTER MET DE KINDEREN NAAR DE FRAGMENT 5 GitaarZo! Beeldboek VRAAG AAN DE KINDEREN HOE ZE DAT VINDEN? Wat zien ze allemaal? 16

17 Luister Zo! GitaarZo! Gitaarduel Voor de LEERKRACHT WEEK 6 WW WEEK 6 Track 6 De leerkracht speelt uit het Beeldboek track 6 GitaarZo! Audioboek INFORMATIE voor de leerkracht In de film Crossroads moet de talentvolle jonge gitarist Lightning Boy een duel uitvechten met zijn gitaar! In ons laatste voorbeeld komt de gitaar voor in de film. Het fragment is het slot van de film Crossroads uit In deze slotscene duelleren twee gitaristen met elkaar met als wapen de gitaar. Ze spelen elkaar steeds moeilijker loopjes voor die de ander moet nadoen tot er één moet opgeven. Vaak playbacken acteurs omdat ze geen gitaar kunnen spelen. In dit duel kan één gitarist echt spelen. Dit is de beroemde Amerikaanse gitarist Steve Vai. Zijn tegenstander, de jongen in de film, playbackt maar doet dit heel goed want het lijkt net echt! Daar moet hij veel op geoefend hebben! De jongen geacteerd door Ralph Macchio speelt op een elektrische gitaar met slide (uit luistervoorbeeld 3). Steve Vai speelt op een elektrische gitaar met veel distortion (vervorming van het geluid) zoals dat veel bij rock- en metalmuziek gebruikt wordt. Net als Jimi Hendrix haalt hij veel extra geluiden uit de gitaar. Door met de tremolo te spelen lijkt het of je soms een motorgeluid hoort. De tremolo is een hendel op de klankkast die het geluid laat zakken als je hem met de rechterhand indrukt. Dit kan je goed zien helemaal aan het begin van het filmpje. Gitaarduel Steve Vai speelt elektrisch gitaar met distortion Naar dit muziekstuk luister je deze week op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag. (Op vrijdag kijk je naar het filmpje) Fragment 6 GitaarZo! Audioboek 17

18 Werkwijze Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Reflecteren Kring gesprek BEELDBOEK 6 Iedere dag luisteren de kinderen op een impliciete manier. Dat wil zeggen dat de muziek klinkt terwijl de kinderen andere activiteiten hebben zoals: - de klas binnenkomen en naar hun plaats gaan - opruimen van de klas - tijdens pauze hapje - tijdens rustige momenten als ze bijvoorbeeld aan het tekenen zijn We gaan er niet speciaal voor zitten (expliciet), dan doen we op vrijdag! De laatste dag van de week wordt het muziekstuk besproken aan de hand van vragen. De leerkracht kiest een aantal vragen aan de hand van onderstaande criteria. Kies zelf een aantal vragen uit onderstaande lijst. Luister nu met de kinderen in een kring, naar het luistervoorbeeld van deze week. En stel de kinderen een aantal vragen en kijk naar haar het video fragment dat op de MuziekZo site staat: GitaarZo! Beeldboek Analytisch Musicerend Motorisch Creatief Sociaal Stel een aantal vragen uit de lijst hieronder. Kijk welke vragen van toepassing zijn voor je groep kinderen. Welk instrumenten hoor je? Vind je het mooi gespeeld en waarom, hoe komt dat, waardoor vind je het mooi? Spelen de instrumenten rustig of juist heel druk? Nodigt de muziek uit om op te bewegen? Hoe zou je dan willen bewegen? Kinderen antwoorden door te bewegen Nodigt de muziek uit om op een andere manier mee te doen, bijvoorbeeld meeklappen of zingen of neurien of Waar moet je aan denken als je deze muziek hoort? Welke beelden komen er bij je op? Kunnen de kinderen een verhaaltje bedenken bij de muziek? Waar zou het over gaan? Als kinderen er zelf beelden bij krijgen die over totaal iets anders gaan is dat natuurlijk ook goed. Laat ze maar vertellen wat hun fantasie is. Wat is de sfeer van deze muziek? Welke stemming/gevoel roept de muziek bij je op? Word je er vrolijk, droevig van? Aan welke kleuren moet je denken als je de muziek hoort? Wat voor tekening zou je maken bij deze muziek? Kinderen maken een tekening: Waar doet de muziek je aan denken? Herken je de muziek? Heb je deze muziek wel eens eerder gehoord? BEELDBOEK 6 KIJK EN LUISTER MET DE KINDEREN NAAR DE FRAGMENT 6 GitaarZo! Beeldboek 18

19 VRAAG AAN DE KINDEREN HOE ZE DAT VINDEN? Wat zien ze allemaal? De kinderen kunnen ook proberen mee te playbacken zonder gitaar maar alleen de bewegingen. Tegenwoordig heet dat ook wel luchtgitaar spelen. Daar worden zelfs kampioenschappen in gehouden! 19