Postbus AN Drachten 25 JAAR NOORDENWIND

Transcriptie

1 Postbus AN Drachten 25 JAAR NOORDENWIND maart 2011

2

3 Verenigingsnieuws - Ursi Frehner Er gebeurt veel op het gebied van Windenergie in Friesland. Het Windcluster Dongeradeel gaat het vergunningstraject in. De Provincie Fryslân heeft met een houtskoolschets de contouren van een nieuwe Windstreek 2011 aangegeven. En samen met het Platform Duurzaam Fryslân PDF werken we hard aan het ruimte scheppen voor sanering en opschaling van het huidige windmolenbestand. Onze inspanningen zien we goeddeels terug in de Houtskoolschets van de Provincie. 7 maart is een buitengewone ledenvergadering bijeengeroepen om te besluiten over de deelname van Noordenwind in de nieuw op te richten vereniging PDF. Nu het PDF in samenwerking met Agentschap NL en de Provincie de windbank ontwikkelt is het noodzakelijk er een rechtspersoon van te maken. De ledenvergadering van Noordenwind heeft het bestuur haar fiat gegeven voor deze stap. Het was een ledenvergadering met een vernieuwend elan en een feestelijk tintje. Noordenwind bestaat 25 jaar. En na 25 jaar zetten we met de stap in het PDF de versnelling een tandje hoger. We zijn niet alleen meer een windmolenclubje. Noordenwind levert ook de organisatorische en administratieve ondersteuning aan het projectbureau van PDF. Op het moment van het verschijnen van dit blad heeft Noordenwind een vernieuwd bestuur. Zowel het bestuur als het personeel zijn blij met de frisse wind en de deskundigheden die onze nieuwe bestuurders meebrengen. Noordenwind is klaar voor een kwantumsprong. Elders in dit blad kunt u nader kennismaken met de nieuwe bestuursleden. Ursi Frehner biedt Riet du Pré (links) een afscheidscadeau aan. Helaas kon Egbert Kruize zijn cadeau niet in de ledenvergadering in ontvangst nemen. Hij krijgt het thuis bezorgd. De ledenvergadering heeft voor de tweede keer afscheid genomen van de teruggekomen bestuursleden Riet du Pré en Egbert Kruize. Zij hebben het bestuur het laatste halfjaar als reddingsbrigade uit de nood geholpen. Helaas kon Egbert zijn afscheidscadeau niet in ontvangst nemen. Hij krijgt het thuis bezorgt. Met het vernieuwde bestuur draag ik de voorzittershamer met genoegen over aan Rob Lijzenga. Het is niet gezond als één persoon alles naar zich toe trekt, nog voor de vereniging en nog voor mij. Er blijft voor mij genoeg werk als secretaris, de PR. 1

4 De nieuwe bestuursleden De ledenvergadering van 7 maart heeft vier nieuwe bestuursleden gekozen. Na een overgangsperiode zijn wij verheugd u onze vier nieuwe bestuursleden te presenteren. Zij brengen een schat aan ervaring op verschillende terreinen waar Noordenwind mee te maken heeft. Rob Lijzenga - voorzitter Rob Lijzenga (51), werkzaam bij Rabobank Corporate Clients. Rob is gehuwd en heeft 1 zoon en 2 dochters. Hij woont in Leeuwarden. Voorzitter van de Commerciële Club Leeuwarden(CCL), en van Stichting Business Development Friesland. Verduurzaming van de maatschappij spreekt mij erg aan. Dat kan op diverse vlakken. Afgelopen jaar heeft de CCL samen met de Gemeente Leeuwarden en de Provincie Friesland een convenant getekend om duurzame mobiliteit te promoten. Met Noordenwind hoop ik een bijdrage te kunnen leveren aan de verduurzaming van het energie aanbod op de Friese markt. Marcus Stevens - penningmeester Marcus Stevens, (37), woont in Garyp, manager van JR Ship Investments, daarvoor manager bij ING Financial markets. Getrouwd met Nancy Stevens-Salampessy en trotse vader van Gijs-Izaac (6). Ons huis staat (tot ons grote genoegen) midden in Nationaal Park De Alde Feanen en we proberen bewust te leven zodat al dat natuurschoon ook voor het nageslacht behouden wordt. Hoe kwam je bij Noordenwind? JR Shipping heeft als nieuw rederij-initiatief SeaZip opgericht. SeaZip gaat diensten verlenen voor offshore windparken. Hierdoor interesse gekregen in windmolens in het algemeen en daardoor op de site van Noordenwind terecht gekomen. Wat spreekt je aan in Noordenwind? Dat Noordenwind het goed gelukt is om een groot aantal mensen te interesseren voor duurzame energie. Jo Bosma - vertegenwoordigt Noordenwind in het PDF bestuur Jo Bosma, (67), woont in Lemmer, begon als boer in Buitenpost, later Lelystad, rondde zijn politiek bestuurlijke loopbaan in 2008 af na 16 jaar burgemeester te zijn geweest in Lemsterland. Hij heeft een ruim bestuurlijk netwerk in Fryslân. Hij gaat voor Noordenwind zitting nemen in het bestuur van PDF Hij ziet als zijn belangrijkste taak het scheppen van een positief ingesteld draagvlak bij de inwoners van de provincie voor het ontwikkelen van duurzame energie. Andries van Weperen - werkgroepen Andries van Weperen, (63), woont in Leeuwarden, richtte organisatiebureau Noordplan op dat hij vorig jaar heeft verkocht. Hij is directeur-trainer van De Vergaderfabriek en al vanaf 2005 projectdirecteur van de DONG Energy Frisian Solar Challenge, de Formule-1 voor het elektrisch varen. Wat spreekt je aan in Noordenwind? Het promoten en opwekken van duurzame energie is één van mijn passies. Noordenwind moet binnen Fryslân hierbij een belangrijke rol spelen. 2

5 PDF wordt vereniging Na een jaar overleg en netwerken met het rijk en de provincie is het Platform Duurzaam Fryslân zover dat er een nieuwe fase wordt in gegaan. De Agentschap NL en Provincie Fryslân steunen het onderzoekstraject om een windbank te ontwikkelen met hun subsidies. Zo moet er deskundig onderzoek gedaan worden naar financiele en juridische aspecten van een dergelijke ruilverkaveling voor windturbines. Om als organisatie erkend te worden moet het PDF nu een rechtspersoon worden. Geadviseerd door notaris mr. Breuker van AWG Notarissen is het PDF gekomen tot de keuze voor een vereniging. In maart moeten de ledenvergaderingen van VWF, FFD en Noordenwind de deelname van hun vereniging in het PDF goedkeuren. Noordenwind deed dat op 7 maart. Daarna krijgt de oprichting van de vereniging zijn beslag. De vraag van het PDF was: Welke rechtspersoon is geschikt voor onze doelen. We willen een slagvaardig bestuur. Maar we willen als initiatiefnemers ook zeggenschap en toezicht blijven houden op het PDF. De keuze was die tussen en Stichting en een Vereniging. Voor een slagvaardig bestuur is een Stichting een prima middel. Het bestuur gaat zelf over het beleid en is geen rekenschap verschuldigd aan de achterban. Voor de zeggenschap en toezicht van de achterban is een vereniging de juiste rechtspersoon. Het bestuur heeft voor haar beleid de goedkeuring nodig van haar leden. Mr. Breuker karakteriseert het verschil beeldend: Een vereniging werkt met open gordijnen. Bij een stichting zijn de gordijnen gesloten. De wensen van het PDF vragen om een combinatie van de voordelen van de slagvaardigheid van een Stichting en de openheid van een vereniging. Dan kom je bij een vereniging met verregaande bevoegdheden van het bestuur. De ledenvergadering stelt de koers vast in een meerjarenplan en een jaarwerkplan en de begroting. Binnen de kaders van deze beleidskaders is het bestuur handelingsbevoegd. Er is een probleem. Het lidmaatschap van een vereniging kun je opzeggen. Om te voorkomen dat deze vereniging met drie leden bij de eerste en beste gelegenheid uiteenvalt werkt de vereniging PDF met een aanvullende raamovereenkomst voor de eerste 3 jaar. Daarmee verbinden zich de leden aan het hele traject van de ontwikkeling van de windbank en de uitwerking van AANBOD600. Een bijzonderheid bij deze vereniging is de duale structuur van bestuur en de ledenvergadering. Deze structuur kennen we ook bij de gemeentelijke, provinciale en landelijke overheid. De scheiding tussen bestuur (regering) en ledenvergadering (volksvertegenwoordiging). Ook bij het PDF is het zo ingericht dat een bestuurslid niet namens zijn (moeder)vereniging stemrecht heeft in de ledenvergadering. De leden/verenigingen zullen dus een tweede vertegenwoordiger moeten aanwijzen om in de ledenvergadering van het PDF namens de (moeder) vereniging te stemmen. Dit voorkomt dat een bestuurslid van het PDF, dat tevens bestuurslid van één van de leden/moederverenigingen is, genoodzaakt is in de ledenvergadering een ander standpunt in te nemen dan in het bestuur. Dat zou de verhoudingen binnen het bestuur en de werkbaarheid ernstig verstoren. Het bestuur moet de handen vrij hebben om zich volledig te kunnen richten op de belangen van het PDF. Ook voor de (moeder)verenigingen heeft het een voordeel. Een bestuurslid moet moeilijke keuzes van het bestuur goed terugkoppelen en communiceren, om de steun van de ledenvergadering voor de beleidsvoorstellen van het bestuur de waarborgen. De statuten voorzien ook in de mogelijkheid van onafhankelijke bestuursleden die op hun deskundigheid aangetrokken worden. Dat zie je ook in de politiek. Een wethouder hoeft niet meer van een politieke kleur te zijn. Er kan gekozen worden voor onafhankelijke wethouders op basis van functieprofiel. Voor een project van deze omvang kan dat wenselijk of zelfs noodzakelijk worden. De statuten waarborgen wel dat in het bestuur iedere (initiatiefnemer) zitting heeft een bestuurder, die in het bijzonder het vertrouwen geniet van een dergelijk lid van de vereniging. slagvaardigheid ++ volledig handelingsbevoegd bestuur Stichting Vereniging Coöperatie in dit stadium geen optie alleen voor een bedrijf + handelingsbevoegdheid van het bestuur binnen de kaders van de vereniging ++ met raamovereenkomst zeggenschap - geen leden volledige zeggenschap van het bestuur + ALV stelt de statuten, begroting, raamovereenkomst vast toezicht - geen ALV - geen verplichte verantwoording +/- alleen verantwoording aan subsidiegever, alleen met betrekking tot de subsidie + verantwoording afl eggen aan de ALV jaarwerkplan begroting jaarrekening 3

6 Houtskoolschets Windstreek 2011 Ursi Frehner In december hebben Gedeputeerde Staten van Fryslân hun visie op windenergie - de Houtskoolschets Windstreek 2011 naar de Provinciale Staten gestuurd. GS neemt veel voorstellen van AANBOD600 over en noemt het PDF herhaaldelijk in haar visie, behalve dat GS de ambitie niet hoger will leggen dan 400 MW. Uit het persbericht op de website van de Provincie: Meer energie met minder windmolens, dat wil de provincie Fryslân. Tot 2020 wil Fryslân ruimte geven aan 400 Megawatt aan windmolens. Dit is ongeveer 5,5% van de energiebehoefte in Delen van Fryslân krijgen geen windmolens. Oude molens maken plaats voor minder nieuwe windmolens. Gedeputeerde Hans Konst: De keuze voor windenergie staat niet ter discussie. We zien windenergie als één van de meest haalbare vormen van duurzame energie op dit moment. Wij willen zoveel mogelijk windenergie opwekken, maar het Friese landschap wel mooi houden. Gedeputeerde Staten hebben hun visie op windenergie vastgesteld. Fryslân wil veel energie duurzaam opwekken. Nu wordt ongeveer 56% van de duurzame energieproductie in Fryslân opgewekt door windmolens. Windenergie betekent ook werk voor de Friezen. Energie uit wind is de komende twintig jaar nog nodig om op een verantwoorde manier stroom te maken voor Friese bedrijven en huishoudens. In februari is de houtskoolschets in de commissie Lan, Loft en Wetter en in de staten behandeld. De statenvergadering heeft het voorstel om de houtskoolschets uit te werken tot een ontwerp structuurvisie aangenomen. In de statenvergadering zijn maar liefst 14 moties en amenedmenten in stemming gebracht. GS heeft vier moties vrijwillig overgenomen. 1. PvdA de Ambitie van 400 MW wordt gelezen als minimaal 400 MW. 2. CDA voor de bouw van nieuwe windparken de werkwijze van de Nije Pleats in te voeren. 3. CU wil tijdelijk vergunningen voor nieuwe windparken afhankelijk van de businesscase. 4. GroenLinks - - streven om zoveel mogelijk solitaire windmolens te bundelen in windparken - nog geen vaste factor vaststellen voor opschaling van bestaande molens totdat duidelijk is wat de meest bruikbaren en haalbare verhouding is. - voor het vaststellen van de nieuwe Windstreek duidelijkheid geven over de meest bruikbare en haalbare verhouding voor de sanering van oude turbines in nieuwe clusters. Door de Provinicale staten in meerderheid aangenomen is het verzoek van de PvdA te komen met een plan van aanpak voor het zo snel mogelijk realiseren van een ontwerp structuurvisie Windstreek 2011 en over dit plan van aanpak de staten in een kaderbrief te informeren. 4

7 GÉÉN nieuwe energie voor Nederland - bron Nederland krijgt geen Deltawet Nieuwe Energie of energietransitieprogramma. Dat is wat een partijoverstijgend burgerinitiatief ondersteund door ruim steunbetuigingen in maart 2010 de regering vroeg. Het burgerinitiatief Nederland krijgt Nieuwe Energie is door de Commissie Burgerinitiatieven afgewezen. Volgens voorzitter Helma Nepperus (VVD) betreft het een onderwerp waarover korter dan twee jaar geleden een besluit is genomen. Daarbij wordt verwezen naar de Green Deal die minister Verhagen in februari 2011 aankondigde. Volstrekt belachelijk, aldus Initiatiefnemer Marco Witschge. De aangevoerde Green Deal is tot op heden nog volstrekt onduidelijk is en de Kamer om die reden daarover nog helemaal geen besluit heeft kunnen nemen. De afwijzing van ons burgerinitiatief is in strijd met zowel de letter als de geest van de bepalingen omtrent het Burgerinitiatief. Volgens Witschge hebben de kamerfracties van ChristenUnie, D66, GroenLinks, Partij van de Arbeid, Partij voor de Dieren, SGP en SP hebben inmiddels aangekondigd dat zij in een zogenaamde speciale procedure gezamenlijk zullen vragen om een openbare hoorzitting. Of dit ook gaat lukken is nog onduidelijk, want de coalitie kan deze hoorzitting blokkeren. Het idee achter een burgerinitiatief was om een Deltawet nieuwe energie tot stand te brengen, waarbij een overheidsbeleid wordt gevoerd dat is gericht op een omslag naar een volledig hernieuwbare energievoorziening in Het duurzaamheidsoverleg politieke partijen (DOPP) is een samenwerkingsverband van 7 partijcommissies die zich binnen bestaande politieke partijen bezighouden met duurzame ontwikkeling: CDA Duurzaamheidsberaad ChristenUnie TPC Duurzaamheid D66 Platform Duurzame Ontwikkeling GroenLinks Milieunetwerk PvdA Landelijke werkgroep Milieu, Energie en Economie (LME2) SGP Wetenschappelijk Instituut Werkgroep Energie VVD Commissie Milieu & Duurzaamheid De basis voor deze samenwerking is het besef dat duurzaamheidsproblemen (zoals klimaatverandering en olieschaarste) vragen om een pragmatische en effectieve strategie die partijoverstijgend is. Vanuit deze ambitie presenteerde het DOPP op 16 maart 2010 in Den Haag haar eerste partijoverstijgend voorstel om te komen tot een versnelde transitie naar volledig hernieuwbare energie. Dit voorstel is tot stand gekomen door een unieke samenwerking van bovengenoemde politieke denktanks, waarbij experts en deskundigen op het gebied van energie en energietransitie afkomstig van adviesbureaus, brancheorganisaties, NGO s, wetenschappers, kennisinstellingen, ondernemers en ambtenaren benaderd zijn om input te leveren. Er is gebruik gemaakt van wetenschappelijk studies en ingediende papers. In totaal hebben 156 mensen actief aan dit partijoverstijgende document meegewerkt. Samenvatting Nederland krijgt nieuwe energie Nederland heeft nieuwe energie nodig. Er is een aanzienlijk risico dat de fossiele energiebronnen niet kunnen voorzien in de verwachte stijgende wereldwijde vraag naar betaalbare energie. Dit leidt tot prijsstijgingen, recessies, armoede, sociale onrust, geopolitieke spanningen en in het uiterste geval tot oorlog. Daarnaast leidt het huidige beleid tot een versterkte klimaatverandering met grote ecologische en economische schade tot gevolg. De enige uitweg is een vastberaden keuze voor de toekomst. Daarom pleit dit partijoverstijgend voorstel voor een versnelde omslag naar een volledig hernieuwbare energievoorziening in De jaarlijks energiebesparing wordt opgeschroefd naar 3% en de jaarlijkse groei in hernieuwbare energie wordt versneld naar 7%. Een omslag die veel van ons land zal vergen, maar ook belangrijke voordelen biedt in de vorm van ontkoppeling van de olieprijs, verbetering van onze internationale concurrentiepositie, werkgelegenheid en een gezonder leefmilieu. down te loaden op Noordenwind op ZUIVERE ENERGIE MANIFESTATIE in Appingedam 9 april De Noordenwind PR zal zaterdag 9 april Noordenwind presenteren tijdens de schone energie maninfestatie. De manifestatie van uur tot uur wordt georganiseerd door de Vereniging Zuivere Energie. De markt met informatiekramen rondom duurzame energie en een debatmiddag over kolencentrales en alternatieve vormen van energie-opwekking is in en om de Oude Rechtbank, Wijkstraat 38 in Appingedam. De opening om één uur gebeurt door prof. Frans Stokman, één van de 50 hoogleraren die zich uitspraken tegen de noodzaak van kolencentrales. Aan het debat doen verder mee mw. Janneke Snijder (VVD), Herr Johann Smid van het Burgerinitiatief (B.I.) Saubere Luft Ost-Friesland en dhr. Paul van Gelder (Gasunie). 5

8 Wetenschappers tegen kolencentrales - Open brief, 11 decmber 2010 in others Energiebedrijven, keer terug nu het nog kan Prof. dr. Reyer Gerlagh, hoogleraar Milieu-economie, Tilburg Universiteit Prof. dr.ir. Jan Rotmans, hoogleraar Duurzame Transities, Erasmus Universiteit Rotterdam Prof.ir. Klaas van Egmond, hoogleraar duurzaamheid, Universiteit Utrecht Prof. dr. Esther Mirjam Sent, hoogleraar Economie, Radboud Universiteit Nijmegen Prof. dr. Frans Stokman, hoogleraar Methoden en Technieken Sociale Wetenschappen, Universiteit Groningen, Prof. dr. ir. Gert Spaargaren, hoogleraar Milieubeleid, Wageningen Universiteit Prof.dr. Johan Schot, hoogleraar Geschiedenis der Techniek, Technische Universiteit Eindhoven Prof. dr. John Grin, hoogleraar beleidswetenschap, Universiteit van Amsterdam Prof. dr. Kees Hummelen, hoogleraar Chemie, Universiteit van Groningen Prof. dr. Lucas Reijnders, hoogleraar Milieukunde, Universiteit van Amsterdam Prof.dr. Paquita Pérez, decaan Faculteit Natuurwetenschappen, Open Universiteit Nederland Prof. dr. ir. Pier Vellinga, hoogleraar klimaatverandering Wageningen Universiteit/VU Amsterdam Prof. dr. Pieter Leroy, hoogleraar Milieu en Beleid Radboud Universiteit Nijmegen Prof dr. Pim Martens, hoogleraar Duurzame Ontwikkeling, Universiteit Maastricht Prof. dr. Rene Kemp, hoogleraar Innovatie en Duurzame Ontwikkeling ICIS, Universiteit Maastricht Prof. dr. Wubbo Ockels, hoogleraar Duurzame Technologie, Technische Universiteit Delft Door de aanleg van vijf kolencentrales kiezen overheid en energiebedrijven voor een extra CO2-uitstoot, zoveel als negen miljoen auto s. Kolen en andere fossiele brandstoffen zijn niet de keus van de toekomst. Het wordt tijd de keus te maken voor een nieuwe economie rondom duurzame energie. Als Nederland zich nu vastlegt op kolencentrales, raken we uiteindelijk achterop. Wetenschappers roepen de bedrijven (E.ON, Essent, Electrabel, NUON en C.GEN) en de aandeelhouders op hun plannen voor kolencentrales te stoppen. Als de politiek passende maatregelen neemt, kunnen we echt omschakelen naar duurzame economie. Steenkolen zijn de meest vervuilende brandstof om energie uit op te wekken en dragen het meeste bij aan klimaatverandering. Nederland wordt de vieze man van Europa door te kiezen voor vervuilende kolencentrales. Terwijl de maatschappij en de wetenschap het steeds meer eens zijn over de risico s van klimaatverandering en de noodzaak deze te voorkomen, komt ons land met deze extra steenkolencentrales klem te zitten in vervuilende energieopwekking. Kolencentrales verdringen de duurzame energieopties uit de markt omdat kolencentrales niet flexibel zijn, waardoor de noodzakelijke overgang naar een duurzame energievoorziening ernstige vertraging oploopt. Kolencentrales gaan minstens dertig jaar mee. Dat betekent dat ons land zich vastlegt op een technologie waarvan we nu al weten dat die in de toekomst achterhaald zal zijn en waarmee we nog decennia lang zitten opgescheept. Voor de Nederlandse stroomvoorziening zijn de kolencentrales niet nodig: de stroom zal grotendeels worden geëxporteerd. De noodzaak van verandering wordt steeds duidelijker zichtbaar. Nu al zorgt klimaatverandering volgens het Global Humanitarian Forum voor 125 miljard dollar aan schade per jaar. Zij voorspellen dat door hittegolven, overstromingen, stormen en bosbranden in 2030 mogelijk een half miljoen slachtoffers per jaar zullen vallen. Terwijl de rijke landen de klimaatcrisis hebben veroorzaakt, vallen bijna alle slachtoffers in ontwikkelingslanden, omdat mensen daar veel kwetsbaarder zijn. Volgens het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) moeten de industrielanden hun gezamenlijke emissies in 2020 met 25 tot 40 procent hebben teruggebracht. Ons land gaat wat betreft het belangrijkste broeikasgas, CO2, echter volstrekt de andere kant op. De totale CO2-uitstoot in Nederland is sinds 1990 toegenomen van 159 miljoen ton tot 170 miljoen ton vorig jaar. De feitelijke CO2-uitstoot van de energiesector in Nederland in dezelfde periode toegenomen van 42 miljoen ton naar 52 miljoen ton. Dat is een toename van 24 procent! Het kan anders. 6

9 Er is een moment om oplossingen uit een vorig tijdperk in te ruilen voor eigentijdse technologie! Het is mogelijk om onze stroomvoorziening in 2050 volledig te laten draaien op duurzame energie. Door een innovatief klimaatbeleid kunnen we veel besparen op de toekomstige energierekening. Als we vasthouden aan fossiele brandstoffen zullen onze energiekosten de komende decennia aanzienlijk stijgen door toenemende schaarste en dus hogere prijzen. Over vijftien jaar zou een groot deel van de woonlasten uit energiekosten kunnen bestaan: dit treft vooral de minder draagkrachtigen in de samenleving. Naast een economisch- en milieuprobleem zijn brandstofkosten ook een sociaal probleem. Een investering in duurzame energieopwekking betekent op de korte termijn kosten, maar zorgt op de langere termijn voor minder afhankelijkheid en de kosten van duurzame energie zullen sterk afnemen als de technologie verder wordt ontwikkeld. Investeren in duurzame energie is voordelig in zowel macro-economisch als bedrijfseconomisch opzicht. De burger gaat er op den duur op vooruit. Met een voortvarend klimaatbeleid kunnen Nederland en de Europese Unie zich ontwikkelen tot innovatieve voorlopers. Klimaatbeleid levert niet alleen kosten, maar ook baten. Denemarken wekt 25 procent van haar elektriciteit op met windparken en exporteert de kennis wereldwijd. In China werken nu al 600 duizend mensen in de zonne-energiesector en in Duitsland heeft het stimuleren van duurzame energie meer dan 340 duizend nieuwe banen gecreëerd. Een keuze voor duurzaamheid levert kansen voor nieuwe sectoren. Kerncentrales zijn met de huidige kennis geen onderdeel van duurzame energie. Kernenergie verdringt duurzame energie en levert levensgevaarlijk afval op, voor duizenden jaren, waarvoor nog steeds geen bevredigende oplossing is gevonden. Daarnaast spelen er in de keten van uraniumwinning veel problemen rond gezondheid van omwonenden en mijnarbeiders en milieuvervuiling. Als de overheid daadwerkelijk kiest voor het principe van de vervuiler betaalt, betalen energiebedrijven voor de kosten van vervuiling en klimaatverandering. Het is nu omgekeerd: de overheid subsidieert fossiele energieopwekking door energiebedrijven vrij te stellen van belasting. Ook kernenergie krijgt steun door garantstellingen van de overheid. Duurzame energie ondervindt hier hinder van. Een gelijk speelveld kan worden bereikt door de belastingheffing geleidelijk te verschuiven van belasting op inkomen naar belasting op verbruik van vervuilende brandstoffen. Binnen Europa kan een bodemprijs worden afgesproken voor te veilen emissierechten zodat bedrijven duidelijkheid hebben over de toekomstige prijs van CO2. De Nederlandse overheid moet dan niet afspreken met de energie-intensieve industrie om de kosten van emissierechten te betalen. In plaats daarvan kan binnen Nederland energiebesparing gestimuleerd worden door aan grootverbruikers het gewone stroomtarief te rekenen en niet een verlaagd tarief. Met scherpe normen aan hoeveel CO2 apparaten, auto s en woningen mogen uitstoten, kan nog een grote slag worden gemaakt. Als ook de energiebedrijven duidelijkheid krijgen over de toekomstige normen en kosten van emissies, zal duidelijk zijn dat de bouw van kolencentrales niet winstgevend is. Door met de bouw van kolencentrales te beginnen maakt Nederland zich bijzonder kwetsbaar voor toekomstig klimaatbeleid. Om onze stroomvoorziening in 2050 te laten draaien op duurzame energie moeten we nu de juiste keuzes maken. Energiebedrijven en overheid, neem uw verantwoordelijkheid. Kies voor de toekomst en niet voor oplossingen uit een vorig tijdperk. 7

10 Noordenwindproductie 2010 Molennr jaarproductie Totaal Maand Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec molens % WP A Totaal jaar extreem slecht windjaar De windex van het jaar 2010 sloot af met een 77% van het tienjarig gemiddelde. De wintermaanden 2010 waren bijzonder luw. Behalve de windrijke augustusmaand bleef de windex het hele jaar 2010 achter op een gemiddeld windjaar. Nieuwe onderzoeken tonen niet aan dat mondiaal de gemiddelde windsnelheid signifi cant is afgenomen. De oorzaak van de tegenvallende Windex zou kunnen liggen in een regionale verandering van het weersysteem in Noordwest-Europa. Met eenzelfde hypothese legde een Duitse weerman de extreme vorstperiode in december uit. Doordat de noordelijke ijszee tegenwoordig zomers open is verandert het stromingpatroon en kregen wij de wind in december vanuit het noordoosten. Ook de Noordenwindproductie blijft achter. Door ingrijpende veranderingen zijn de productiecijfers van 2009 en 2010 niet te vergelijken. In 2009 zijn molen 1 en 6 afgebroken ivm. Windpark A7. Daarvan hadden we in 2009 nog vier maanden productie. Daarnaast is per 1 januari 2011 molen 11 in Hoornhuizen contracuteel overgegaan in de handen van de familie Rietema. Daarmee missen we structureel kwh productie. Gecorrigeerd met deze drie mutaties volgt de 12% lagere productie van de molens 2 t/m 10 de Windex. Het goede nieuws is, dat de productie van Windpark A7 ondanks het slechte windaanbod een fractie gegroeid is. Dat komt doordat WP A7 in januari en februari 2009 nog in opbouw was en maar gedeeltelijk produceerde is met een stromachtige januari in ieder geval goed begonnen. WP A7 draaide zijn op één na beste maand ooit. Evenveel als onze jaarproductie van

11 VERENIGING COLLECTIEF BEZIT WINDMOLENS NoordenWIND kantoor website windmolenvereniging NOORDENWIND Van Haersmasingel KP Drachten fax noordenwind@noordenwind.org postadres Postbus AN Drachten Frieslandbank Postbank KvK BTW-nr B.01 MISSIE Noordenwind - Vereniging Collectief Bezit Windmolens Noord-Nederland - is een vereniging van betrokken en bezorgde mensen, die actief een bijdrage willen leveren aan een snelle energietransitie naar hernieuwbare energiebronnen, het ombuigen van de klimaatopwarming en het voorkomen van verdere ecologische schade van onze consumptie. Noordenwind zet zich in om zoveel mogelijk energie uit wind en andere duurzame bronnen op te wekken in Noord-Nederland. - De vereniging realiseert al sinds 1986 windturbines met laagdrempelige participatiemogelijkheden voor iedereen en streeft ernaar zoveel mogelijk mensen bij hun eigen energieproductie te betrekken. - Noordenwind is de organisatie in Noord-Nederland die de lokale bevolking en anderen een platform biedt om te participeren in de realisatie van duurzame energiebronnen. projectleider Nynke van Ens bestuurssecretaresse Klaske Hoekstra BESTUUR voorzitter secretaris penningmeester molenbeheer PR & Sinne Rinner Rob Lijzenga Ursi Frehner u.frehner@noordenwind.org Marcus Stevens Jo Bosma Andries van Weperen Keimpe Fink k.fi nk@noordenwind.org Noordenwind heeft een voorlichtende rol voor het publiek over energie en energiegerelateerde maatschappelijk vraagstukken. - Dit doet Noordenwind door met de promotiestand deel te nemen aan beurzen, markten en evenementen en door inspirerende voorbeelden van wat er met duurzame energiebronnen mogelijk is, zoals haar deelname aan de Elfstedenrace voor solarboten. - De vereniging wil in toekomst als de wetten die ruimte bieden haar groene stroom aan haar leden leveren. - Door middel van het verenigingsorgaan Wiekenwerk, ledenvergaderingen en excursies worden de leden op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen op het gebied van hernieuwbare energie. voorzitter (standbeheer) Riet du Pré r.dupre@noordenwind.org Andries Tadema a.tadema@noordenwind.org Doede Boon Joke del Grosso Poppe Hooijsma Jelle de Heer Noordenwind denkt proactief met de overheden mee in de vormgeving van het transitiebeleid. - Dit doen wij door het informeren met relevante informatie in op bestuurders gerichte publicaties. - Noordenwind in o.a. één van de initiatiefnemers van AANBOD600, het initatief van de Friese windmoleneigenaren tot herstructurereing van de windsector. PROJECTEN WINDturbines Molen 2 Holwerd Molen 3 Herbayum Molen 4 Holwerd Molen 5 Burdaard Molen 8 Ternaard Molen 9 Hallum Molen 10 RUG Groningen Molen 12 ons aandeel van 12% in opschalingscluster Windpark A7 vervangt sinds 2009 molens 1 en 6 bij Zurich ZON pv-projecten 1 Informatiecentrum Mar & Klif, Oudemirdum 2200 Watt-piek (20x110Wp) 2 Noordenwind kantoor, Drachten, 600 Watt-piek (3-150Wp) 3 Solarboot Sinne Rinner, t.g.v. Frisian Nuon Solar Challenge Solarboot Sinne Rinner 2 voor FSC-race 2008, ism FMF 5 Steun educatieve opstelling Dockinga College, Dokkum 6 Frisian Solar Challenge 2010 ism. Feenstra s Installatiebedrijf, Schettens

12 Schone energie maken we samen! Nu! Noordenwind - Vereniging Collectief Bezit Windmolens Noord-Nederland is al 25 jaar het platform voor mensen die het duurzaamheid voorop stellen. Noordenwind heeft sinds 1986 twaalf windenergieprojecten gerealiseerd en produceert groene stroom voor 1100 huishoudens. De vereniging heeft bijna 600 leden. Zij lenen de vereniging geld voor het realiseren van haar energieprojecten. Voor het realiseren van een project geeft Noordenwind laagdrempelinge certificaten uit. Noordenwind lost elke inleg binnen 10 jaar af. De huidige rentevergoeding is 5%. Via Wiekenwerk blijven de leden op de hoogte van onze projecten. Meer informatie? Noordenwind Postbus 577, 9200 AN Drachten, tel info@noordenwind.org,