5.1. Boekverslag door K woorden 26 maart keer beoordeeld. Scheikunde
|
|
- Kurt Geerts
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Boekverslag door K woorden 26 maart keer beoordeeld Vak Scheikunde Voorwoord Wij hebben dit verslag gemaakt voor het vak scheikunde. Het is de bedoeling dat elke eindexamenklas een praktische opdracht krijgt. Wij hebben de volgende opdracht tot onze beschikking gekregen: Bepaling van het citroenzuurgehalte van Spa Citron Bij dit practicum moest je veel dingen met elkaar combineren. Daarmee wordt de leerstof bedoeld. Je moet namelijk de basis weten, anders heb je grote moeite om dit practicum uit te voeren. Het kostte in het begin even wat tijd om er in te komen, maar uiteindelijk is het allemaal gelukt. We hebben het practicum uitgevoerd en het verslag gemaakt. Voor dit practicum was het noodzakelijk om eerst wat informatie bijeen te sprokkelen. Want wat moest je nou precies doen bij dit practicum en wat had je nodig? Al snel vonden we talloze practicums van andere mensen die ook deze proef hadden gedaan. Aan de hand van deze informatie, zetten we een werkplan op. Dit werkplan was onze basis. Zo hadden we een duidelijker en overzichtelijker beeld van het practicum. Samen met de heer Zegers hebben wij het practicum uitgevoerd. We kwamen er al snel achter dat ons werkplan wat afweek van het practicum. Gelukkig was dit snel verholpen omdat we dit tijdens het practicum veranderde aan ons werkplan. Een geslaagde proef, met in het begin wat moeite, maar we zijn verder erg te spreken dat dit is afgerond. Inleiding De bepaling van het citroenzuurgehalte in Spa Citron, dat werd ons onderwerp. Een onderwerp waar we in het begin wat moeite mee hadden. Want wat bedoelen ze er nou precies mee? Dat was onze taak. Want weten wat je van tevoren moet doen, is minder leuk dan het zelf uit te vogelen. Dat het een leuke opdracht was, werd al snel duidelijk. Het citroenzuurgehalte bepalen in Spa Citron is net iets wat je zomaar gaat doen. Daar moet je tijd voor nemen en je hersens gebruiken. Nadenken over wat en hoe je het practicum gaat uitvoeren. Het doel van dit practicum was om aan de hand van wat gegevens, zelf een bestaand en werkend practicum op te stellen en naderhand ook zelf uit te voeren. Dit was nogal wat! Voorheen was het altijd zo dat er in je leerboek wat proefjes stonden met stap voor stap uitgelegd welke handelingen je moest uitvoeren. Nu was het echter zo dat we zelf een practicum moesten bedenken. Dat maakte het practicum extra leuk. De bepaling van het citroenzuurgehalte kan op allerlei manieren uitgevoerd worden. Het is alleen aan jou welke je kiest. Wij hebben het internet geraadpleegd en kwamen er al best snel uit. Het werd wat moeilijker toen we alles daadwerkelijk op papier moesten Pagina 1 van 7
2 zetten en bedenken of dit practicum wel echt uitgevoerd kon worden. Je moet natuurlijk weten welke soort materialen je nodig hebt en of die wel aanwezig zijn op je school. Als dit niet het geval is, moet je je practicum hierop aanpassen. De onderzoeksvraag waar wij ons mee bezig hielden was: Wat is het citroenzuurgehalte van Spa Citron? Dat je zelf een practicum moet bedenken aan de hand van wat gegevens is lastig. Je moet je kennis gebruiken en opzoeken of dingen kunnen. Reageren die wel met elkaar? Ontstaat er niet ook een andere stof? Zit er behalve de hoofdstof ook nog een bijstof in? En reageert die bijstof ook of doet hij niets? En dit zijn nog maar een paar vragen waar je je mee bezig kunt houden. Gelukkig was het een uitvoerbaar practicum. Alles kon je weten, want dat heb je ooit als leerstof gehad. Het is alleen dat je er zelf op moet komen. Weet je het even niet, zoek het dan op, op bijvoorbeeld het internet. Je zult merken dat je het op een gegeven moment weer weet, maar dan moet je er wel de tijd voor nemen. Je kunt bij dit practicum niet zeggen, ik doe dat bij elkaar en dan doe ik dit en dit, etc. Je moet er echt de tijd voor nemen en je verstand gebruiken. Ook moet je dingen uitreken, zoals hoeveel mol NaOH heb ik gebruikt en hoeveel mol citroenzuur is dit dan? Bij deze berekeningen is het bollen systeem je grootste hulp. Zeker bij de bepaling van het citroenzuurgehalte van Spa Citron. Gewoon bij het begin beginnen, het opzoeken van informatie over citroenzuur en bestaande practicums, en de rest volgt vanzelf (berekeningen, etc.) Algemene informatie Citroenzuur, ook wel E330 genoemd, is een natuurlijke stof, die in al het dierlijk en plantaardig materiaal voorkomt. Citroenzuur is voor de citroenzuurcyclus essentieel. De citroenzuurcyclus is het laatste deel van een serie reacties, die plaatsvindt in iedere cel, waar suiker wordt omgezet in energie. Elke cel heeft energie nodig en daarom bevat elke cel citroenzuur. Zonder citroenzuur kan ons lichaam niet functioneren. Citroenzuur versterkt de werking van anti-oxidanten, zoals bijvoorbeeld ascorbinezuur (E300). Deze stof voorkomt verkleuring van fruit. Ook wordt deze stof gebruikt bij de bereiding van bier en jam. Citroenzuur stabiliseert snoep en suikerwerk, zodat suiker niet uitkristalliseert. Citroenzuur komt in grote hoeveelheden voor in vruchten, met name citrusvruchten. Winning van citroenzuur uit fruit is echter te duur, het wordt daarom voornamelijk gemaakt met behulp van bacteriën en schimmels. De systematische naam van citroenzuur is 2-hydroxy-1,2,3-propaantricarbonzuur. Citroenzuur bevat 3 zuurgroepen ( COOH) en kan dus maximaal 3 H+ ionen afstaan in een zuur/base reactie. Citroenzuur is een zwak organisch zuur, dit betekent dat er een organische verbinding in staat is om onder bepaalde reactieomstandigheden een proton (H+) af te staan en over te dragen op een andere chemisch deel. Dit treedt Pagina 2 van 7
3 hoofdzakelijk op in een bepaald oplosmiddel, zoals water of een ander oplosmiddel waarin een waterstofatoom gebonden is aan zuurstof, stikstof of zwavel. Een organische verbinding is een chemische verbinding waarvan een molecuul minstens een koolstofatoom bevat. Citroenzuur heeft vele verschillende functies. Het versterkt de antioxidant werking van anti-oxidanten, maar heeft zelf geen antioxidante werking. De belangrijkste functie is de zuur regelaar als aromacomponent. Het versterk de gel in jams en marmelades en voorkomt het bruin worden van fruit en producten met vruchten. Hoewel citroenzuur is te vinden in hoge concentraties in veel citrusvruchten, is het niet voordeliger om het zuur uittreksel uit fruit voor industrieel gebruik. Bovendien is de vraag naar citroenzuur weegt veel zwaarder dan de levering van citrusvruchten beschikbaar. Algemene informatie Het vermogen van de schimmel Aspergillus niger in citroenzuur, produceren als een bijproduct van het metabolisme, werd ontdekt door de Amerikaanse voedsel chemicus James Currie in Het proces van het kweken van A. niger en waardoor het metaboliseren sucrose of glucose te geven citroenzuur bleek efficiënt en goedkoop. Zodra het mogelijk was om een schijnbaar eindeloze aanbod van citroenzuur te produceren, bedrijven als Pfizer en Citrique Belge begonnen met de productie ervan op industriële schaal. Ongeveer 50% van citroenzuur in de wereld zuurproductie wordt gebruikt als smaakversterker in dranken. Citroenzuur wordt gebruikt in frisdranken, thee, sappen, en andere dranken met een licht zurige, frisse smaak en zoetheid balans te creëren. De zure ph van citroenzuur maakt het ook nuttig zijn als een conserveermiddel. Aangezien veel bacteriën niet in staat zijn om te groeien in een zure omgeving, wordt citroenzuur vaak toegevoegd aan jam, gelei, snoep, conserven, en zelfs vleesproducten als conserveermiddel. Omdat citroenzuur kunnen worden gemaakt in een poedervorm, kan het gebruikt worden in droge levensmiddelen na een zure smaak gewenst is. Citroenzuur is dan ook een droog alternatief voor citroensap of azijn in droge voedingsmiddelen zoals kruiden zouten, smaakstoffen poeders, en knapperige snacks. Citroenzuur wordt soms gebruikt om een zure omgeving te creëren en het rijpingsproces te bevorderen bij het maken van kaas, met name mozzarella. Citroenzuur wordt ook gebruikt om de ph van oplossingen aan te passen bij het brouwen van bier en wijn. De zure ph van citroenzuur maakt het ook nuttig zijn als een voedingssupplement. Veel mineralen nodig een zure ph voor absorptie. Citroenzuur wordt toegevoegd om vitaminesupplementen te maken sommige vitaminen biologisch beschikbaar is voor absorptie. Citroenzuur wordt onder andere gebruikt: - om levensmiddelen op de juiste zuurgraad te brengen (zuurregelaar) - om cosmetica op de juiste zuurgraad te brengen - als hulpmiddel bij het etsen van metalen - als schoonmaakmiddel om kalkaanslag en aanslag van algen (bijvoorbeeld op surfplanken) te verwijderen of te Pagina 3 van 7
4 voorkomen. - Het ontkalken van huishoudelijke apparatuur, zoals koffiemachines. - om metalen voorwerpen te ontdoen van roest - als reukloos stopbad bij het ontwikkelen van fotoafdrukken - als antistollingsmiddel bij bloedafname - als (biologische) toiletreiniger Werkwijze Benodigdheden: - Fles spa citroen (1.5 liter) - 1 erlenmeyer van 100 ml - 3 bekerglaasjes van 25 ml - Een maatkolf van 100 ml - Waterbad/sonarbad - NaOH tabletten - Demiwater - Pipet van 25 ml - Buret van 100 ml en glazen staafje - Indicator fenolftaleïne (3 druppels per bekerglaasje (25 ml)) - Weegschaaltje - Spateltje - Veiligheidsbril - Labjas Uitvoering: 1. Zet de opstelling klaar zoals in de bijlage is weergegeven. 2. Pak de fles Spa Citroen van 1,5 liter en schenk 100 ml in een erlenmeyer. 3. De erlenmeyer van 100 ml Spa Citroen in een sonarbad zetten. Zorg ervoor dat hij niet drijft op het water, maar echt stabiel staat! Zet de erlenmeyer ±15 minuten in het sonarbad. Je kunt de erlenmeyer nu laten staan en beginnen met het maken van de NaOH- oplossing. 4. Je hebt uitgerekend dat je bij 2,5 gram citroenzuur in Spa Citroen, 0,390 gram NaOH nodig hebt. Dit ga je nu maken. Je hebt hiervoor de NaOH tabletten nodig, een weegschaaltje, een spateltje en een maatkolf van 100 ml. Zet de maatkolf op de weegschaal en druk dan op zero. Pak dan met het spateltje de tabletten 1 voor 1 uit het potje en leg ze in de maatkolf, totdat je ongeveer op 0,390 gram uitkomt. Dit getal kan altijd verschillen omdat de tabletten niet allemaal even groot en zwaar zijn. Wij kwamen uit op 0,364 gram en zijn hiermee gewoon verder gegaan. 5. Pak nu de maatkolf van de weegschaal en voeg hier 50 ml demiwater bij. Roer dan net zolang totdat de NaOH tabletten helemaal zijn opgelost in het demiwater. Is dit gebeurt, voeg dan nog eens 50 ml demiwater toe in de maatkolf. Je laat de NaOH nu homogeniseren in 100 ml demiwater. Doe nu het dekseltje op de maatkolf en houdt je duim erop. Draai de maatkolf dan ondersteboven en dan weer recht. Herhaal dit proces zo n keer. Hiermee voorkom je namelijk dat de natronloog zich niet goed verspreid. 6. Vul de buret met de natronloog. Gebruik het staafje en stop deze voor ongeveer de helft in de buret. Giet de Pagina 4 van 7
5 vloeistof langs het staafje in de buret. Gebruik het staafje, hiermee voorkom je dat de straal loodrecht in de buret komt er luchtbellen achterlaat. Vul de buret tot 100 ml met de natronloog. 7. Gebruik nu het pipet van 25 ml en de erlenmeyer met de ontgaste Spa Citroen. Zorg ervoor dat de bekerglaasjes ook al klaar staan! Zuig de ontgaste Spa Citroen met het pipet op tot 25 ml. Let er op dat er geen luchtbellen ontstaan. Gebeurt dit, maak dan je pipet leeg en vul het opnieuw. 8. Vul nu met het pipet het eerste bekerglaasje met de ontgaste Spa Citroen. Vul het pipet nu nog 2 keer tot 25 ml en doe dit in de andere 2 bekerglaasjes. Je hebt nu 3 bekerglaasjes met het ontgaste Spa Citroen van 25 ml. 9. Voeg nu ± 3 druppels de indicator fenolftaïne toe in elk bekerglaasje. 10. Zet een bekerglaasje onder de buret. Lees nu eerst af op hoeveel ml de natronloog staat in de buret. Hiermee moet je namelijk verder mee rekenen en het is handig als je weet na hoeveel ml de kleur omslaat en alle H+ heeft gereageerd met de natronloog. 11. Zet het kraantje van de buret open en sluit hem weer als de kleur al licht veranderd. Pak het bekerglaasje en roer wat. De vloeistof zal een roze kleur krijgen. Door te roeren en even te wacht kun je zien dat de vloeistof de roze kleur kwijtraakt en weer doorzichtig wordt. Zet het bekerglaasje weer onder de buret en zet nu voorzichtig het kraantje weer open. Let goed op en stop af en toe om te roeren en te kijken of de ontgaste Spa Citroen de roze kleur behoud. Zo ja, lees dan weer van de buret af op hoeveel ml de kleur is omgeslagen. Lees altijd af in 2 decimalen nauwkeurig! Als je weet hoeveel ml dit was, kun je uitreken hoeveel mol NaOH je hebt gebruikt want je weet hoeveel mol je in 100 ml hebt gestopt, dus ook hoeveel mol er in totaal nodig was. 12. Doe hetzelfde met de andere 2 bekerglaasjes. Let er weer op, op hoeveel ml je begint! Slaat de kleur weer om, dan lees je weer van de buret af na hoeveel ml alle H+ heeft gereageerd met de natronloog. 13. De hoeveelheid citroenzuur (in mol) is 1/3 van de hoeveelheid NaOH (in mol) die je hebt gebruikt. Als je weet hoeveel mol citroenzuur bij de reactie heeft gereageerd, weet je ook hoeveel gram dat is. Dus weet je ook hoeveel gram er in 25 ml zat en hoeveel gram dat per liter is. Resultaten en waarnemingen Nadat alle aangemaakte natronloog in de buret zat, zijn we begonnen met druppelen. Ons startpunt op de buret was 1,38 ml. We zijn bij de eerste 2 bekerglaasjes iets wat te enthousiast geweest met het druppelen. Je moet namelijk goed opletten en af en toe stoppen met druppelen om te kijken of de kleur omgeslagen is. Bij de eerste 2 bekerglaasjes was het geval dat de kleur te ver omgeslagen was. De ontgaste Spa Citron was niet lichtroze, maar bijna paars! Op dat moment, te laat dus, zijn we gestopt met druppelen. De eindwaarde was 14,85 ml. Hieruit kun je concluderen dat na 13,47 ml de kleur omgeslagen was en dus alle H+ gereageerd heeft met de natronloog. We hebben dit bekerglaasje aan de kant gezet en hebben de volgende gepakt. Hier was het beginpunt 14,85 ml. Nadat de kleur omgeslagen was, stond de buret op 27,95 ml. Een verschil van 13,10 ml. Neem je het verschil van het eerste bekerglaasje en de tweede, dan kom je op een gemiddelde uit van 13,285 ml. Het derde bekerglaasje lieten we nog even staan. We zijn hierna gelijk verder gegaan met het omrekenen. Hieronder staat onze berekening: Bekerglaasje 1 Bekerglaasje 2 Beginpunt 1,38 ml 14,85 ml Eindpunt 14,85 ml 27,95 ml Verschil 13,47 ml 13,10 ml Pagina 5 van 7
6 Gemiddelde 13, ,10 : 2 = 13,285 ml Wij hadden met de natronloog tabletten 0,364 gram afgelezen. Dit is 364 mg per 100 ml. 364 mg NaOH/ 100 ml = 0,091 mol/l NaOH 40 mg/mmol = mmol/ 100 ml : ml Spa Citron geeft: Het gemiddelde was 13,285 dus: 13, NaOH x 0,091 = 1, mol OH- De verhouding is 3:1 dus: 1, : 3 = 4, mol citroenzuur per 25 ml Dit wordt voor 1 liter: (4, : 25) x 1000 = 1, mol/l citroenzuur 1, x 192,124 = 3,1 gram citroenzuur per liter. Wij zijn ervan uitgegaan dat er een meetfout zit van 1%. Het aantal gram citroenzuur zit dus tussen de 3,07 en 3,123 gram per liter. In mg wordt dit: 3100 gram, dus een marge van 3069 en 3131 mg per liter. Er zit natuurlijk ook nog 20 mg (= 0,2 %) vitamine C in Spa Citron. Vitamine C zou ervoor kunnen zorgen dat er een verkeerde uitkomst uitkomt. Als de vitamine C ook reageert met de NaOH, dan lijkt het net alsof je teveel NaOH nodig hebt. De uitkomst van het citroenzuurgehalte is dan te hoog. Als je er dan ook nog de meetfout erbij telt dan kom je op een totale meetfout van 1,2 % uit. Dit geeft de volgende marge: 3100 gram = 3062,8 en 3137,2 mg per liter citroenzuur. Op het werkblad staat dat er zo n 2 tot 3 gram citroenzuur in Spa Citron zit. Wij lopen hier overheen, omdat we teveel hebben gedruppeld. Als je normaal druppelt en je rekent het aantal gram citroenzuur uit, dan zit je rond de 2,7 en 2,8 gram citroenzuur. Conclusie Onze onderzoeksvraag is aan de hand van dit practicum beantwoord. Onze onderzoeksvraag luidde: Bepaling van het citroenzuurgehalte van Spa Citron Na wat rekenwerk hebben wij de conclusie getrokken dat in een fles Spa Citron (voor 1 liter) ongeveer 3,1 gram citroenzuur inzit. Dit is wat hoger dan op het werkblad stond. Daar stond namelijk dat er zo n 2 a 3 gram citroenzuur in Spa Citron zit. Omdat wij langer door zijn gegaan met druppelen hebben wij dus een iets wat hogere waarde gekregen. Discussie Het practicum is goed verlopen. Soms wat moeizaam, maar dat hoort er nou eenmaal bij. Het kan zijn dat je bij een Pagina 6 van 7
7 practicum andere waardes eruit krijgt. Reken het dan even na en werk dan gewoon verder. Zo hadden wij heel vaak rekenfouten. Zeker in het begin en dit waren nog wel de makkelijkste opgaven! Kijk maar naar de bijlage berekeningen. We hebben een antwoord x 10 moeten doen, anders kon je het niet afwegen op de weegschaal. Waarschijnlijk hebben we ergens een rekenfout gemaakt of zijn we iets vergeten, maar daar zijn we niet te lang bij blijven hangen en hebben met dat getal gewoon weer doorgerekend. Soms bied een kleine aanpassing al zo veel hulp! Ook als je rekent hoeveel gram NaOH je nodig hebt en je die niet eens precies kan afwegen. Je moet dan maar wat minder pakken, so what? Als je er maar aan denkt dat je dan met het getal dat je afgewogen hebt, verder rekent. Anders kloppen je waardes niet meer. Gelukkig kregen we hulp van de TOA. We hadden, zeker in het begin, nog helemaal geen idee wat voor soort practicum het was. Dat we het citroenzuurgehalte moesten uitrekenen wisten we wel, maar hoe we moesten doen wisten we niet. We begrepen de inhoud van het practicum ook niet. Waar had je de natronloog voor nodig? Waarom een indicator toevoegen? Soms moet je niet zelf gaan nadenken maar het probleem opzoeken. Bijvoorbeeld op internet. Er zijn al vele andere scholieren je voorgegaan om deze proef te doen. Je kunt dan een beter beeld krijgen wat je bij het practicum moet gaan doen. Dit hadden we overigens al wel gedaan, maar we bleven op problemen stuitten. Als je er niet aan uitkomt, vraag het dan aan een docent op school. Al met al een erg leuk en soms wat ingewikkeld practicum. We zijn ook erg blij dat we deze proef (bepaling van het citroenzuurgehalte in Spa Citron) mochten uitvoeren. Bronvermelding - Scheikunde boek Chemie overal Pagina 7 van 7
Proef Scheikunde Zure en basische schoonmaak middelen; pipet en buret; titreren
Proef Scheikunde Zure en basische schoonmaak middelen; pipet en buret; titreren Proef door een scholier 1617 woorden 10 maart 2003 5,1 74 keer beoordeeld Vak Scheikunde Zure en basische schoonmaak middelen
Nadere informatieProef Scheikunde Redoxtitratie Bepaling vitamine C in tabletten
Proef Scheikunde Redoxtitratie Bepaling vitamine C in tabletten Proef door een scholier 2025 woorden 19 maart 2010 6,2 112 keer beoordeeld Vak Scheikunde Verslag scheikunde Redoxtitratie Het vitamine c-gehalte
Nadere informatiePraktische opdracht Scheikunde Waterstofcarbonaat in water
Praktische opdracht Scheikunde Waterstofcarbonaat in water Praktischeopdracht door I. 1848 woorden 3 mei 2013 4,3 27 keer beoordeeld Vak Scheikunde Inleiding Op een zonnige dag zit je op het strand. Je
Nadere informatiePraktische opdracht Scheikunde Bepaling vitamine C
Praktische opdracht Scheikunde Bepaling vitamine C Praktische-opdracht door een scholier 1427 woorden 26 augustus 2004 6,5 288 keer beoordeeld Vak Scheikunde Hoofdstuk 1 INLEIDING We doen onze praktische
Nadere informatie5 Water, het begrip ph
5 Water, het begrip ph 5.1 Water Waterstofchloride is een sterk zuur, het reageert als volgt met water: HCI(g) + H 2 0(I) Cl (aq) + H 3 O + (aq) z b Hierbij reageert water als base. Ammoniak is een zwakke
Nadere informatieOpgave 1. Opgave 2. b En bij een verbruik van 10 ml? Dan wordt de procentuele onnauwkeurigheid 2 x zo groot: 0,03 / 20 x 100% = 0,3% Opgave 3
Hoofdstuk 13 Titratieberekeningen bladzijde 1 Opgave 1 Wat is het theoretisch eindpunt? Het theoretisch eindpunt is het titratievolume waarbij de bedoelde reactie precies is afgelopen. En wat is dan het
Nadere informatie1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we aan de hand van chemische reacties een oplossing de kleuren van een stoplicht krijgen?
Chemisch stoplicht 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we aan de hand van chemische reacties een oplossing de kleuren van een stoplicht krijgen? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment
Nadere informatieTITRATIES Een korte inleiding en voorbeelden voor het HAVO en VWO
TITRATIES Een korte inleiding en voorbeelden voor het HAVO en VWO versie juli 2017 WOORD VOORAF De in dit document besproken titratiemethoden vormen de basis van de diverse varianten die in de loop der
Nadere informatiegist luchtige schimmels
gist luchtige schimmels Zonder microben zou jouw ontbijt er heel anders uitzien. Dan was er bijvoorbeeld geen brood, geen kaas en geen yoghurt. Ook heel veel ander eten en drinken, zoals wijn, bier, koffie,
Nadere informatieVitamine C bepalen uit fruitsap
Vitamine C bepalen uit fruitsap 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we de gehalte vitamine C in fruitsap bepalen? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Zuur-basetitratie : een titratietechniek
Nadere informatieBepaling van de exacte molariteit van ca. 0,1 M natronloog
Bepaling van de exacte molariteit van ca. 0,1 M natronloog Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Dick Naafs 02 October 2014 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/34903
Nadere informatieLeerlingeninstructie: Zuren en basen in de keuken
Leerlingeninstructie: Zuren en basen in de keuken Introductie Wat eet je? Wat drink je? Welke producten gebruik je tijdens je verzorging? Welke producten worden er bij jou thuis gebruikt om schoon te maken?
Nadere informatieOpgaven zuurgraad (ph) berekenen. ph = -log [H + ] poh = -log [OH - ] [H + ] = 10 -ph [OH - ] = 10 -poh. ph = 14 poh poh = 14 ph ph + poh = 14
Opgaven zuurgraad (ph) berekenen Met behulp van deze formules dien je berekeningen te kunnen uitvoeren. Deze hoef je niet uit je hoofd te leren, maar je moet ze wel kunnen toepassen. Bij een toets zullen
Nadere informatieANTWOORDEN Herhaling zuren, basen en buffers
ANTWOORDEN Herhaling zuren, basen en buffers 1) Wat geeft de onderstaande afbeelding weer? Je ziet deze deeltjes afgebeeld: het zwakke zuur HA (want veel deeltjes zijn niet geïoniseerd), de zwakke base
Nadere informatieTF5 Scheikunde 4 VWO H 8 en H 9 16 juni 2011
TF5 Scheikunde 4 VWO H 8 en H 9 16 juni 2011 Deze toets bestaat uit 28 onderdelen. Hiervoor zijn in totaal X punten te behalen. Kalkwater Calciumhydroxide, Ca(OH) 2 (s) is matig oplosbaar in water. Als
Nadere informatieOEFENOPGAVEN VWO ZUREN EN BASEN + ph-berekeningen
OEFENOPGAVEN VWO ZUREN EN BASEN + ph-berekeningen OPGAVE 1 01 Bereken hoeveel mmol HCOOH is opgelost in 40 ml HCOOH oplossing met ph = 3,60. 02 Bereken ph van 0,300 M NaF oplossing. 03 Bereken hoeveel
Nadere informatieChemische analyse van dranken
Chemische analyse van dranken De voedingswaarde van wat we eten en drinken wordt bepaald door de aanwezige nutriënten. Deze nutriënten zijn: water, eiwitten, vetten, (verteerbare) koolhydraten, mineralen,
Nadere informatieNatuurlijk heb je nu nog géén massa s berekend. Maar dat kan altijd later nog. En dan kun je mooi kiezen, van welke stoffen je de massa wil berekenen.
Hoofdstuk 17: Rekenen in molverhoudingen 17.1 Rekenen aan reacties: een terugblik én een alternatief In hoofdstuk 11 hebben we gerekend aan reacties. Het achterliggende idee was vaak, dat je bij een reactie
Nadere informatieProef Scheikunde Het suikergehalte in Cola en Cola Light bepalen
Proef Scheikunde Het suikergehalte in Cola en Cola Light bepalen Proef door een scholier 597 woorden 11 maart 24 5,6 22 keer beoordeeld Vak Scheikunde Proeven i.v.m. G.I.P. (suiker) Het suikergehalte in
Nadere informatieDe waterconstante en de ph
EVENWICHTEN BIJ PROTOLYSEREACTIES De waterconstante en de ph Water is een amfotere stof, dat wil zeggen dat het zowel zure als basische eigenschappen heeft. In zuiver water treedt daarom een reactie van
Nadere informatie1e klas. BiNaSch slootwateronderzoek. Deze reader is van: Scala Rietvelden Vakgroepen natuurkunde, scheikunde en biologie 1e klas. Klas:.
1e klas BiNaSch slootwateronderzoek Deze reader is van: Klas:. Docent: Vakgroepen natuurkunde, scheikunde en biologie 1e klas Waterkwaliteit In deze lessencyclus ga je naar de kwaliteit van het water van
Nadere informatieBUFFEROPLOSSINGEN. Inleiding
BUFFEROPLOSSINGEN Inleiding Zowel in de analytische chemie als in de biochemie is het van belang de ph van een oplossing te regelen. Denk bijvoorbeeld aan een complexometrische titratie met behulp van
Nadere informatieHoofdstuk 3: Water, zuren en basen
Hoofdstuk 3: Water, zuren en basen NaSk II Vmbo 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 3: Water, zuren en basen NaSk II 1. Bouw van materie 2. Verbranding 3. Water, zuren en basen 4. Basis chemie voor beroep
Nadere informatieOnderzoeksformulier KRENTEN
1.2 Onderzoeksvraag Waardoor bewegen krenten op en neer in een mengsel van water, azijn en soda? 2.1 Materiaallijst Voor dit onderzoek heb je nodig: o twee bekerglazen o 300 ml water o 100 ml azijn o een
Nadere informatießCalciumChloride oplossing
Samenvatting door R. 1673 woorden 17 februari 2013 8 1 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Pulsar chemie Additiereactie Bij een reactie tussen hexeen en broom springt de C=C binding open. Aan het molecuul
Nadere informatie1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we een indicatordoekje op drie manieren van kleur doen veranderen? Dit van rood naar blauw en weer naar rood?
Blauw op drie wijzen 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we een indicatordoekje op drie manieren van kleur doen veranderen? Dit van rood naar blauw en weer naar rood? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond
Nadere informatie5 VWO. H8 zuren en basen
5 VWO H8 zuren en basen Inleiding Opdracht 1, 20 min in tweetallen Nakijken; eventueel vragen stellen 8.2 Zure, neutrale en basische oplossingen 8.2 Zure, neutrale en Indicator (tabel 52A) Zuurgraad 0-14?
Nadere informatieOpdracht chemische. eierwekker
Opdracht chemische eierwekker Doel: een chemische eierwekker maken waarmee je 3 minuten kunt klokken. In deze handleiding zijn de voorschriften voor twee klokreacties opgenomen. Het is de bedoeling dat
Nadere informatieph bepalen m.b.v. rode koolsap
ph bepalen m.b.v. rode koolsap 1. Onderzoeksvraag Hoe kun je rode koolsap gebruiken om te bepalen of een oplossing zuur, neutraal of basisch is? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment
Nadere informatieHoofdstuk 3: Zuren en basen
Hoofdstuk 3: Zuren en basen Scheikunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Onderwerpen Scheikunde 2011 2012 Stoffen, structuur en binding Kenmerken van Reacties Zuren en base Redox Chemische technieken Koolstofchemie
Nadere informatieDe oorspronkelijke versie van deze opgave is na het correctievoorschrift opgenomen.
Toelichting bij Voorbeeldopgaven Syllabus Nieuwe Scheikunde HAVO De opgave is een bewerking van de volgende CE-opgave: Maagtablet 2007-2de tijdvak De oorspronkelijke versie van deze opgave is na het correctievoorschrift
Nadere informatieOpgave 1. n = m / M. e 500 mg soda (Na 2CO 3) = 0,00472 mol. Opgave 2. m = n x M
Hoofdstuk 8 Rekenen met de mol bladzijde 1 Opgave 1 n = m / M a 64,0 g zuurstofgas (O 2) = 2,00 mol (want n = 64,0 / 32,0) enz b 10,0 g butaan (C 4H 10) = 0,172 mol c 1,00 g suiker (C 12H 22O 11) = 0,00292
Nadere informatieUitwerkingen van de opgaven uit: CHEMISCHE ANALYSE ISBN , 1 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 3 Acidimetrie bladzijde 1
Hoofdstuk 3 Acidimetrie bladzijde 1 Opgave 1 a We titreren HCl met NaOH. Welke van de boven gegeven indicatoren kunnen we gebruiken? Elke genoemde indicator, de phverandering gaat ongeveer van ph = 3 tot
Nadere informatieNATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE
NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE CORRECTIEMODEL VOORRONDE 1 (de week van) woensdag 3 februari 2010 Deze voorronde bestaat uit 24 meerkeuzevragen verdeeld over 6 onderwerpen en 3 open vragen met in totaal
Nadere informatieUitwerkingen van de opgaven uit: BASISCHEMIE voor het MLO ISBN , 3 e druk, Uitgeverij Syntax Media Hoofdstuk 18 Oxidimetrie bladzijde 1
Hoofdstuk 18 Oxidimetrie bladzijde 1 Opgave 1 Bepaal met behulp van tabel II de reactie tussen kaliumpermanganaat in zuur milieu met: a Sn 2+ ionen MnO 4 + 8 H 3O + + 5 e Mn 2+ + 12 H 2O x 2 Sn 2+ Sn 4+
Nadere informatieZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO
ZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO versie december 2014 INHOUDSOPGAVE 1. Vooraf 2. Wat is een buffer? 3. Hoe werkt een buffer? 4. Geconjugeerd zuur/base-paar 5. De ph van een buffer De volgende
Nadere informatieZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO
ZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO versie december 2017 INHOUDSOPGAVE 1. Vooraf 2. Wat is een buffer? 3. Hoe werkt een buffer? 4. Geconjugeerd zuur/base-paar 5. De ph van een buffer De volgende
Nadere informatieZuurtegraad ph. Ammonium NH 4
Zuurtegraad ph Ammonium NH 4 + 1. Spoel het flesje met wit deksel met het te onderzoeken water en vul het daarna tot de 5ml-streep. 2. Voeg 3 druppels reagens 1 toe en schud. 3. Voeg 3 druppels reagens
Nadere informatieOefenopgaven REDOXREACTIES vwo Reactievergelijkingen en halfreacties
Oefenopgaven REDOXREACTIES vwo Reactievergelijkingen en halfreacties OPGAVE 1 Geef de halfreactie waarbij 01 P 2 O 5 wordt omgezet in PH 3. 02 Jodaat, IO 3 - in neutraal milieu wordt omgezet in H 5 IO
Nadere informatieKristallisatie in snel tempo
Kristallisatie in snel tempo 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we op een snellere manier zoutkristallen maken? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Neutralisatiereactie: reactietype
Nadere informatiePracticum Zouten 2 VMBO 4 Zouten Zoutoplossingen bij elkaar Slecht oplosbare zouten maken Ionen verwijderen Herkennen van een zout
Practicum Zouten 2 Niveau: VMBO 4 Onderdeel: Zouten Proeven: Zoutoplossingen bij elkaar Slecht oplosbare zouten maken Ionen verwijderen Herkennen van een zout 1 Proef 1 Zoutoplossingen bij elkaar Nodig:
Nadere informatieOefenvraagstukken 5 VWO Hoofdstuk 11. Opgave 1 [HCO ] [H O ] x x. = 4,5 10 [CO ] 1,00 x 10
Oefenvraagstukken 5 VWO Hoofdstuk 11 Zuren en basen Opgave 1 1 Ga na of de volgende zuren en basen met elkaar kunnen reageren. Zo ja, geef de reactievergelijking. Zo nee, leg duidelijk uit waarom niet.
Nadere informatieMoleculaire Gastronomie: Alginaat Kaviaar -Het bereiden en proeven van alginaat gels-
Moleculaire Gastronomie: Alginaat Kaviaar -Het bereiden en proeven van alginaat gels- Inleiding In de levensmiddelen industrie wordt veel gebruik gemaakt van gels. Denk bijvoorbeeld aan salade dressing,
Nadere informatieOefen opgaven rekenen 4 HAVO bladzijde 1
Oefen opgaven rekenen 4 HAVO bladzijde 1 Opgave 1 uitrekenen en afronden Bij +/- rond je af op het kleinste aantal DECIMALEN, bij x/ rond je af op het kleinste aantal SIGNIFICANTE CIJFERS. Bij gecombineerde
Nadere informatiePENTA college CSG Scala Rietvelden vakgroep biologie Glaswerk practicum. Naam: Klas: Samengewerkt met:
Glaswerk practicum Naam: Klas: Samengewerkt met: 1 Inhoudsopgave Stofonderdelen Blz. Inleiding glaswerk: 2 - Doelen glaswerkpracticum & eindpracticum - Planning Veiligheidregels: 3 - Opdracht 1 Glaswerkpracticum:
Nadere informatieOefenopgaven REDOX vwo
Oefenopgaven REDOX vwo OPGAVE 1 Geef de halfreactie waarbij 01 P 2 O 5 wordt omgezet in PH 3. 02 Jodaat, IO 3 - in neutraal milieu wordt omgezet in H 5 IO 6. 03 Methanol in zuur milieu wordt omgezet in
Nadere informatieDocentenhandleiding Koop je wat je denkt.
Docentenhandleiding Koop je wat je denkt. Inhoudsopgave: Algemeen 2 Aanwijzingen bij de proeven Surimi in krabsalade 3 Azijnzuur in natuurazijn 5 Dit boekje is tot stand gekomen onder leiding van Stichting
Nadere informatie2 Concentratie in oplossingen
2 Concentratie in oplossingen 2.1 Concentratiebegrippen gehalte Er zijn veel manieren om de samenstelling van een mengsel op te geven. De samenstelling van voedingsmiddelen staat op de verpakking vermeld.
Nadere informatieWet van Behoud van Massa
Les 3 E42 Wet van Behoud van Massa In 1789 door Antoine Lavoiser ontdekt dat : De totale massa tijdens een reactie altijd gelijk blijft. Bij chemische reacties worden moleculen dus veranderd in andere
Nadere informatieProef Scheikunde Joodconcentratie & reactiesnelheid
Proef Scheikunde Joodconcentratie & reactiesnelh Proef door een scholier 1517 woorden 6 oktober 2004 6,3 113 keer beoordeeld Vak Scheikunde Inhoud: Inling o Doel o Hypothese Theoretische achtergrond Benodigdheden
Nadere informatieZuren en basen: een moeilijk duo. Michiel Vogelezang Instituut voor Leraar en School, Nijmegen Woudschoten, 7 en 8 november 2008
Zuren en basen: een moeilijk duo Michiel Vogelezang Instituut voor Leraar en School, Nijmegen Woudschoten, 7 en 8 november 2008 Wat vinden uw leerlingen moeilijk? Maak een onderscheid tussen: 3 h/v 4 h/v
Nadere informatie3 WERKINSTRUCTIE TITREREN EN BEREKENINGEN
3 WERKINSTRUCTIE TITREREN EN BEREKENINGEN 3.1 Inleiding In dit derde artikel wordt uiteengezet hoe de bepaling van het totaalzuur in wijn wordt uitgevoerd. Tevens zijn er voorbeeldberekeningen gegeven
Nadere informatieChemie (ph) bij het inkuilen Scheikunde klas V41a en V41b door Erik Held
Chemie (ph) bij het inkuilen Scheikunde klas V41a en V41b door Erik Held Inkuilproces Proces bij het inkuilen: In de kuil ondergaat het gewas een biochemisch proces onder invloed van micro-organismen Een
Nadere informatieProf. dr. Wanda Guedens Mevr. Monique Reynders
2 Inhoud 1. Protocol ph-meting van bier... 3 2. Protocol bepaling alcoholgehalte in bier... 4 Gefractioneerde destillatie versus gewone destillatie... 4 Uitvoering gefractioneerde destillatie... 4 VERSLAG
Nadere informatie40 e Nationale Scheikundeolympiade
40 e Nationale Scheikundeolympiade Avebe Innovation Center Groningen PRACTICUMTOETS donderdag 6 juni 2019 De experimenten voor deze toets zijn voorbereid door: Kees Beers (NSO comité) Piet Buwalda (Avebe)
Nadere informatieNATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE
NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE CORRECTIEMODEL VOORRONDE 1 af te nemen in de periode van woensdag 5 januari 01 tot en met woensdag 1 februari 01 Deze voorronde bestaat uit 4 meerkeuzevragen verdeeld over
Nadere informatieIndi Go! Synthese Toepassing Onderzoek Onderzoeksproject in het sciencelab van de UvA voor klas 3 HAVO/VWO
Indi Go! Synthese Toepassing Onderzoek Onderzoeksproject in het sciencelab van de UvA voor klas 3 HAVO/VWO Indigo leerlingenhandleiding 1 Bewerkt door Guido Guijt, Hans van Dijk en Frank Schweikert Het
Nadere informatieMicro-organismen kweken en bekijken. Zelf bacteriën kweken. Benodigdheden. Werkwijze. Ziek van virussen?
Micro-organismen kweken en bekijken Zelf bacteriën kweken Je gaat zelf bacteriën kweken. Benodigdheden twee lege petrischaaltjes met daarop je naam, klas en datum brander en lucifers vloeibare voedingsbodem
Nadere informatieOefentoets zuren en basen vwo
Oefentoets zuren en basen vwo Opgave 1 Melk en yoghurt Zweedse voedingswetenschappers hebben in 2014 bij meer dan 10000 mensen onderzocht of melk en melkproducten gezond zijn. Het doel van het onderzoek
Nadere informatiePraktische opdracht Scheikunde Redoxreactie puntenslijper metalen
Praktische opdracht Scheikunde Redoxreactie puntenslijper metalen Praktische-opdracht door een scholier 1902 woorden 12 oktober 2008 6,3 10 keer beoordeeld Vak Scheikunde De truc van de verdwenen puntenslijper
Nadere informatieShowdechemie2. Demonstreren met Showde. dechemie
Demonstreren met Showde dechemie Programma 1. Twee demo s 2. Demonstreren kun je leren 3. Zelf aan de slag 4. Evaluatie Demonstreren kun je leren! Hoe? Kies een geschikte proef *open dag * ouderavond *
Nadere informatieHoe kan je CO 2 uit eierschalen, mosselschelpen en krijt bekomen? Hypothese onderzoeksvraag: Wat denk je en waarom?
Hoe kan je CO 2 uit eierschalen, mosselschelpen en krijt bekomen? Hypothese onderzoeksvraag: Wat denk je en waarom? Inleiding: Gebruik van eierschalen als bemesting voor de bodem: Aangezien eischalen hoofdzakelijk
Nadere informatieScheikunde SE2. Hoofdstuk 8
Scheikunde SE2 Hoofdstuk 8 Paragraaf 2 Indicatoren: stoffen waarmee je kunt bepalen of een oplossing zuur of basisch is. Zuur: als een oplossing een ph heeft van minder dan 7. Basisch: als een oplossing
Nadere informatieCHIPS. light versus naturel
CHIPS light versus naturel 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Voedingswaarden van chips volgens de etiketten op de verpakking... 4 3. Experimenten... 5 Experiment 1: Vetgehalte van chips bepalen... 5 Experiment
Nadere informatie1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we een geheimschrift ontwikkelen m.b.v. natriumcarbonaat?
blauw geheimschrift 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we een geheimschrift ontwikkelen m.b.v. natriumcarbonaat? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Indicator (een stof waarmee we
Nadere informatiebiologische werking van vitamine C
Bepalingen van het gehalte aan RIS-practica revisited 1 Jan Apotheker en Alex van den Berg Rijksuniversiteit Groningen De practica van het Research Instituut Schoolscheikunde (RIS) van de RuG zijn in de
Nadere informatieConfituur maken (oriëntatie)
Confituur maken (oriëntatie) Recept 1. Recept 2. Werkwijze Ingrediënten Hoeveelheid Maateenheid Seizoensfruit 500 gram Suiker 500 gram 5 minuten Confituur maken (oriëntatie) 2. Werkwijze 1. Recept 2. Werkwijze
Nadere informatiescheikunde bezem vwo 2016-I
WC-reinigers 5 maximumscore 3 Cl 2 + 4 OH 2 ClO + 2 H 2 O + 2 e Cl 2 voor de pijl en ClO na de pijl 1 OH voor de pijl en H 2 O na de pijl 1 elektronen na de pijl en juiste coëfficiënten 1 6 maximumscore
Nadere informatieVerslag Biologie glucose aantonen in brood
Verslag Biologie glucose aantonen in brood Verslag door Joy'l 647 woorden 11 juni 2016 6,1 6 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Glucose aantonen in brood Gemaakt door: Joy L Derix
Nadere informatieEindexamen scheikunde 1 vwo I
Beoordelingsmodel PKU 1 maximumscore 3 Een juist antwoord kan er als volgt uitzien: CH 3 S H 2 N CH 2 CH 2 C H O C N H OH CH 2 C H O C N H HO CH 3 CH C H O C peptidebindingen juist getekend 1 het begin
Nadere informatieSCHEIKUNDE VWO 4 MOLBEREKENINGEN ANTW.
OPGAVE 1 LEVEL 1 Uit de opgave haal je dat koper en zuurstof links van de pijl moeten staan en koper(ii)oxide rechts van de pijl. Daarna maak je de reactievergelijking kloppend. 2 Cu + O 2 à 2 CuO Filmpje
Nadere informatieEindexamen scheikunde 1-2 vwo 2001-II
Eindexamen scheikunde -2 vwo 200-II 4 Antwoordmodel Dizuren 6 0 + 4 2 2 6 0 4 + 4 2 6 0 voor de pijl en 6 0 4 na de pijl 2 2 voor de pijl en 2 na de pijl juiste coëfficiënten Indien de vergelijking 6 0
Nadere informatie4. In een bakje met natriumjodide-oplossing worden 2 loden elektroden gehangen. Deze twee elektroden worden aangesloten op een batterij.
Test Scheikunde Havo 5 Periode 1 Geef voor de volgende redoxreacties de halfreacties: a Mg + S MgS b Na + Cl NaCl c Zn + O ZnO Geef de halfreacties en de reactievergelijking voor de volgende redoxreacties:
Nadere informatieprobiotica vol nuttige bacteriën
probiotica vol nuttige bacteriën Veel mensen kennen wel Yakult, Vifit of Actimel. Het zijn een paar voorbeelden van probiotische zuiveldrankjes, wat betekent dat er micro-organismen in zitten die goed
Nadere informatieEindexamen scheikunde havo 2008-I
Beoordelingsmodel Uraan 1 maximumscore 2 aantal protonen: 92 aantal neutronen: 146 aantal protonen: 92 1 aantal neutronen: 238 verminderen met het aantal protonen 1 2 maximumscore 2 UO 2 + 4 HF UF 4 +
Nadere informatieIn het artikel worden een aantal stoffen genoemd die men aan kauwgom kan toevoegen om daarmee het tandbederf tegen te gaan.
Antizuurkauwgom Lees eerst bron 1 Antizuurkauwgom. In het artikel worden een aantal stoffen genoemd die men aan kauwgom kan toevoegen om daarmee het tandbederf tegen te gaan. 1. In het artikel wordt het
Nadere informatieGemaakt door: Erik, Rens en Lorijn 3H4. Inleverdatum: ma 8 okt. 07
Gemaakt door: Erik, Rens en Lorijn 3H4 Inleverdatum: ma 8 okt. 07 Onderzoeksvraag Hoe schoon of vuil is het water? We onderzoeken de vuilheid van het water in de Dinkel aan het SinGraven En de volgende
Nadere informatieProef Scheikunde Scheikunde proeven
Proef Scheikunde Scheikunde proeven Proef door een scholier 5264 woorden 2 maart 2010 5,3 65 keer beoordeeld Vak Scheikunde Leraar: DOO Klas: L61 Inhoudsopgave 1.4 kopergehalte van een 10 eurocent muntstuk
Nadere informatieDe ijzer en zwavelreactie
De ijzer en zwavelreactie Onderzoeksvraag Hoe kunnen we aantonen dat we ijzersulfide (FeS) anders is dan ijzer (Fe) en zwavel (S). Voorbereiding Begrippen als achtergrond voor experiment Stofeigenschappen:
Nadere informatiePraktische opdracht Biologie Osmose bij verschillende concentraties
Praktische opdracht Biologie Osmose bij verschillende concentraties Praktische-opdracht door een scholier 2382 woorden 8 november 2007 6,7 91 keer beoordeeld Vak Biologie Osmose Osmose is een passief transport
Nadere informatieEindexamen scheikunde 1-2 vwo 2003-II
4 Antwoordmodel N 1 N + N N en voor de pijl en N na de pijl 1 bij juiste formules voor en na de pijl: juiste coëfficiënten 1 Een voorbeeld van een juist energiediagram is: E 1 mol N -0,815. 10 5 J 1 mol
Nadere informatieEindexamen scheikunde 1 vwo II
Beoordelingsmodel Cacaoboter 1 maximumscore 2 Voorbeelden van juiste antwoorden zijn: De warmte die nodig is voor het smelten, wordt aan de mond onttrokken. Smelten is (kennelijk) een endotherm proces.
Nadere informatieHoofdstuk 4 Kwantitatieve aspecten
Hoofdstuk 4 Kwantitatieve aspecten 4.1 Deeltjesmassa 4.1.1 Atoommassa De SI-eenheid van massa is het kilogram (kg). De massa van een H-atoom is gelijk aan 1,66 10 27 kg. m(h) = 0,000 000 000 000 000 000
Nadere informatieSE voorbeeldtoets 5HAVO antwoordmodel
SE voorbeeldtoets 5AV antwoordmodel Stikstof Zwaar stikstofgas bestaat uit stikstofmoleculen waarin uitsluitend stikstofatomen voorkomen met massagetal 15. 2p 1 oeveel protonen en hoeveel neutronen bevat
Nadere informatieOEFENOPGAVEN VWO EVENWICHTEN
OPGAVE 1 OEFENOPGAVEN VWO EVENWICHTEN In een ruimte van 5,00 liter brengt men 9,50 mol HCl(g) en 2,60 mol O 2 (g). Na evenwichtsinstelling is 40,0% van de beginstoffen omgezet en is er Cl 2 (g) en H 2
Nadere informatieAntwoorden. 3 Leg uit dat er in het zout twee soorten ijzerionen aanwezig moeten zijn.
Antwoorden 1 Hoeveel protonen, elektronen en neutronen heeft een ion Fe 3+? 26 protonen, 23 elektronen, 30 neutronen 2 Geef de scheikundige namen van Fe 2 S 3 en FeCO 3. ijzer(iii)sulfide en ijzer(ii)carbonaat
Nadere informatieCENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN SCHEIKUNDE TENTAMEN SCHEIKUNDE. datum : donderdag 29 juli 2010
CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN SCHEIKUNDE TENTAMEN SCHEIKUNDE datum : donderdag 29 juli 2010 tijd : 14.00 tot 17.00 uur aantal opgaven : 6 Iedere opgave dient op een afzonderlijk vel te worden gemaakt
Nadere informatieLUMC SPECIALISTISCHE OPLEIDINGEN Tentamen Scheikunde voor operatieassistenten i.o. 2007
LUMC SPECIALISTISCHE OPLEIDINGEN Tentamen Scheikunde voor operatieassistenten i.o. 2007 docent: drs. Ruben E. A. Musson Het gebruik van uitsluitend BINAS is toegestaan. 1. Welk van de volgende processen
Nadere informatie36 e Nationale Scheikundeolympiade
36 e Nationale Scheikundeolympiade YARA Sluiskil PRACTICUMTOETS correctievoorschrift dinsdag 9 juni 2015 Experiment 1 Bepaling van de hardheid van Zeeuws Vlaams leidingwater(40 punten) De volgende praktische
Nadere informatieLeren oplossen. Werkgroep C5 Woudschoten chemie conferentie 2018 Werkgroep leider Jouk Wilts
Leren oplossen Werkgroep C5 Woudschoten chemie conferentie 2018 Werkgroep leider Jouk Wilts Start informatie Wat gebeurt er wanneer een stof oplost in water? Deze vraag is door de jaren heen steeds specifieker
Nadere informatieBasisscheikunde voor het hbo ISBN e druk Uitgeverij Syntax media
Hoofdstuk 14 Chemische processen bladzijde 1 Opgave 1 Wat denk je, zijn de volgende processen continuprocessen of batch-processen? a productie van verschillende soorten medicijnen b productie van verschillende
Nadere informatieVoorkom tanderosie bij uw kind
Voorkom tanderosie bij uw kind Tanderosie bij kinderen Tanderosie bij kinderen Alle kinderen zijn er gek op: snoep en limonade. Alle ouders weten wel dat je van snoepen gaatjes krijgt. Er zit namelijk
Nadere informatieHans Vanhoe Katrien Strubbe Universiteit Gent SLO Chemie
Chemie in druppels Hans Vanhoe Katrien Strubbe Universiteit Gent SLO Chemie 4 Verschuiving van een chemisch evenwicht 4.1 Chemisch evenwicht Stikstofdioxide (NO 2) (roodbruin gas) kan omgezet worden tot
Nadere informatieOefentoets zuren en basen havo
Oefentoets zuren en basen havo Opgave 1 Melk en yoghurt Zweedse voedingswetenschappers hebben in 2014 bij meer dan 10000 mensen onderzocht of melk en melkproducten gezond zijn. Het doel van het onderzoek
Nadere informatieProef Scheikunde Proeven
Proef Scheikunde Proeven Proef door een scholier 973 woorden 4 december 2001 4,6 177 keer beoordeeld Vak Scheikunde Titel: De zuurstoftoevoer. Proefnummer: 1 Verbrandt papier met zuurstof? -) het brandt
Nadere informatieRACEN met... WC-papier
RACEN met... WC-papier 1 Fossiele Brandstoffen Nadelen 1) Voorraden zijn eindig. 2) Afhankelijkheid van oliestaten 3) Bij verbranding komen broeikasgassen vrij: CO2/NOx/CH4 1000 1500 2000 2 Fossiele Brandstoffen
Nadere informatieEr is sprake van een zuivere stof als er slechts één stof is. Salmiak is dus een zuivere stof.
Boekverslag door D. 2309 woorden 17 juni 2010 6.3 52 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Pulsar chemie 3 Drop en ander snoep 3.1 Reactie en reactieschema 1 Bij het mengen worden stoffen alleen maar
Nadere informatieT2: Verbranden en Ontleden, De snelheid van een reactie en Verbindingen en elementen
T2: Verbranden en Ontleden, De snelheid van een reactie en Verbindingen en elementen 2008 Voorbeeld toets dinsdag 29 februari 60 minuten NASK 2, 2(3) VMBO-TGK, DEEL B. H5: VERBRANDEN EN ONTLEDEN 3(4) VMBO-TGK,
Nadere informatieZUREN EN BASEN. Samenvatting voor het HAVO. versie mei 2013
ZUREN EN BASEN Samenvatting voor het HAVO versie mei 2013 INHOUDSOPGAVE 1. Vooraf 2. Algemeen 3. Zuren 4. Basen 5. Het waterevenwicht 6. Definities ph en poh 7. ph BEREKENINGEN 7.1. Algemeen 7.2. Water
Nadere informatieHoe ziet tanderosie eruit?
Wat is tanderosie? Tanderosie is het oplossen van het tandglazuur door zuurinwerking. Het is een sluipend proces dat niet gemakkelijk te herkennen is. Daarom is voorkómen van het allergrootste belang.
Nadere informatie