VOORTGANGSRAPPORT 3 BETREFFENDE HET ONDERZOEK NAAR DE INVLOED VAN LOZING VAN GECHLOREERD ZEEWATER OP HET MACROBENTHOS EN DE EPIFAUNA

Transcriptie

1 VOORTGANGSRAPPORT 3 BETREFFENDE HET ONDERZOEK NAAR DE INVLOED VAN LOZING VAN GECHLOREERD ZEEWATER OP HET MACROBENTHOS (ZACHT SUBSTRAAT) EN DE EPIFAUNA (HARD SUBSTRAAT) 9 DECEMBER 2013 ILVO MEDEDELING nr 160 april 2014 Jozefien Derweduwen Hans Hillewaert Annelies De Backer Jan Wittoeck Jan Ranson André Cattrijsse Thanos Gkritzalis Kris Hostens

2 Contact: Jozefien Derweduwen Wetenschappelijk onderzoeker Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek ILVO Eenheid Dier Aquatisch Milieu en Kwaliteit, Groep Biologisch Milieuonderzoek Ankerstraat Oostende Tel. +32 (0) jozefien.derweduwen@ilvo.vlaanderen.be Deze publicatie kan ook geraadpleegd worden op: en media/ilvo mededelingen Vermenigvuldiging of overname van gegevens toegestaan mits duidelijke bronvermelding. Aansprakelijkheidsbeperking Deze publicatie werd door ILVO met de meeste zorg en nauwkeurigheid opgesteld. Er wordt evenwel geen enkele garantie gegeven omtrent de juistheid of de volledigheid van de informatie in deze publicatie. De gebruiker van deze publicatie ziet af van elke klacht tegen ILVO of zijn ambtenaren, van welke aard ook, met betrekking tot het gebruik van de via deze publicatie beschikbaar gestelde informatie. In geen geval zal ILVO of zijn ambtenaren aansprakelijk gesteld kunnen worden voor eventuele nadelige gevolgen die voortvloeien uit het gebruik van de via deze publicatie beschikbaar gestelde informatie.

3 ILVO Document Controle Ingediend bij Claude Deman, Riet Durinck & Filip Van Buynder Datum van indienen 17/04/14 Projectmanager Jozefien Derweduwen Rapport samengesteld door Jozefien Derweduwen Kwaliteitscontrole door Kris Hostens Goedgekeurd door & datum Kris Hostens Versie 2 Versie Controle Geschiedenis Auteur Datum Commentaar Versie Jozefien Derweduwen 13/03/14 Draft V1 Kris Hostens 4/04/14 Aangepast V1.1 Jozefien Derweduwen 17/04/14 Finale versie V2

4 Voortgangsrapport 3 betreffende het onderzoek naar de invloed van lozing van gechloreerd zeewater op het macrobenthos (zacht substraat) en de epifauna (hard substraat) 9 december 2013 Jozefien Derweduwen*, Hans Hillewaert*, Annelies De Backer*, Jan Wittoeck*, Jan Ranson*, André Cattrijsse, Thanos Gkritzalis & Kris Hostens* *Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO), Eenheid Dier, Onderzoeksdomein Aquatisch Milieu en Kwaliteit Groep Biologisch Milieuonderzoek, Ankerstraat 1, 8400 Oostende Vlaams Instituut voor de Zee, Wandelaarkaai 7, 8400 Oostende Dit rapport beschrijft de stand van het onderzoek naar de biologische effecten van lozing van gechloreerd zeewater en meer specifiek de eerste T 1-fase (najaar), d.i. de fase na het van start gaan van de lozing. Daarnaast wordt de verdere planning voor 2014 beschreven. STAALNAME De staalname vond plaats op 9 december De epifauna van de kaaimuren werd vanaf de wal bemonsterd door Annelies De Backer, Jan Wittoeck, Jan Ranson en Kris Hostens. Het macrobenthos in het havendok werd opnieuw bemonsterd met de RIB Zeekat van het VLIZ ( door André Cattrijsse en Thanos Gkritzalis. De staalnamelocaties waren dezelfde als bij de voorjaarscampagne van juni De staalname is goed verlopen en alle punten werden vlot bemonsterd. Figuur 1: Van Veen MACROBENTHOS EN SEDIMENT Het macrobenthos wordt omschreven als de organismen die in het sediment leven en groter zijn dan 1 mm. Het macrobenthos en het sediment werden bemonsterd (cf. ISO 16665) met een Van Veen handgrijper (250 cm²) (Figuur 1). Er werden 5 stations bemonsterd (4 impact en 1 referentie). De 4 impactstations liggen op een transect volgens de lozingsgradiënt, telkens met toenemende afstand van elkaar en in de richting van de dominante stroming zoals overeengekomen met Riet Durinck van ARCADIS (Figuur 3, rode punten 1-4). Het referentiestation ligt buiten de voorspelde stromingsrichting van het lozingswater en zal dus niet geïmpacteerd worden door gechloreerd zeewater (Figuur 3, rood punt R). Per station werden 3 replica s en één extra Van Veen voor sedimentanalyse genomen. In totaal waren er dus 20 Van Veenstalen. De macrobenthosstalen (15) werden levend bewaard in een emmer en diezelfde dag in het labo opgespoeld over een 0,5 mm zeef waardoor de organismen grotendeels gescheiden werden van het sediment. Het overblijvend materiaal werd gekleurd met eosine (om de organismen beter te onderscheiden van het resterend sediment) en gefixeerd met 8% formaldehyde-zeewater oplossing. Van elk Van Veenstaal werd een foto genomen voor een grove karakterisatie van het sediment. Voortgangsrapportage biologische effecten lozing gechloreerd zeewater, 9 december

5 EPIFAUNA Epifauna wordt omschreven als de organismen (> 1 mm) die geassocieerd zijn met een harde ondergrond, zowel vastzittende fauna (vb. oesters, mosselen, ), als mobiele fauna (vb. slakken, krabben, ). De bemonstering gebeurde met een aluminium frame van 0,25 m² (50 50 cm), via een raster nog eens onderverdeeld in subkwadranten van cm (Figuur 2). Figuur 2: Aluminium frame van 0,25 m² dat is onderverdeeld in subkwadranten van 10 op 10 cm. Er werden opnieuw 3 stations bemonsterd (2 impact en 1 referentie). De 2 impactstations zijn links en rechts van het lozingspunt gesitueerd (Figuur 3, gele punten 1-2) en het referentiestation ligt buiten het stromingstraject van het lozingswater (Figuur 3, geel punt R). Per station werden 3 replica s verzameld, telkens ter hoogte van de laagwaterlijn en halverwege de getijdenzone. In totaal zijn er dus 18 epifaunastalen verzameld. Eerst werden bedekkingspercentages van de sessiele epifaunasoorten geschat (cf. ISO 19493) en daarna werden telkens 2 subkwadranten (10 10 cm) representatief voor het volledig oppervlak van het frame afgeschraapt. De stalen werden gefixeerd met een formaldehydezeewateroplossing (8 %). Van elk oppervlak werd vooraf een foto genomen om documentatie te hebben van de bedekkingsgraad, de dominante sessiele fauna en de grote mobiele fauna. Voortgangsrapportage biologische effecten lozing gechloreerd zeewater, 9 december

6 R R Figuur 3: Staalnamestations bemonsterd op 9 december De rode punten (1, 2, 3 en 4 = impact en R = referentie ) duiden de macrobenthos- en sedimentstations aan; de gele punten (1 en 2 = impact en R = referentie) duiden de epifaunastations aan. MACROBENTHOS VERWERKING VAN DE DATA Het macrobenthos werd gedetermineerd (tot op soortniveau waar mogelijk) met behulp van Hayward & Ryland (1990) geteld en gewogen. Deze gegevens (soort of hoger taxon, aantal en natte biomassa (tot op 0,00001 g nauwkeurig)) zijn ingevoerd in de Biolmon databank. SEDIMENT De sedimentstalen werden gedroogd in een oven bij 60 C en vervolgens op een zeef met maaswijdte 1,6 mm afgezeefd waarna het residu via natte meting met een Mavern Mastersizer 2000LF werd geanalyseerd. De belangrijkste parameters voor verdere analyse zijn mediane korrelgrootte (< 1600 µm) en slibpercentage. Voortgangsrapportage biologische effecten lozing gechloreerd zeewater, 9 december

7 EPIFAUNA + WIEREN De epifaunastalen werden over een 0,5 mm zeef gebracht en gespoeld waarna de organismen werden gedetermineerd (tot op soortniveau waar mogelijk) met behulp van Hayward & Ryland (1990) en Hayward et al. (1999) en geteld. De zeepokken werden geteld en de aantallen werden omgerekend tot densiteiten (aantal per m²). Voor toekomstige vergelijkende analyses zullen deze aantallen teruggebracht worden tot de eerder vastgelegde abundantieklasses (U, C & A). Hiermee wordt aangegeven wat het aandeel aan pokken in één subkwadrant is. U staat voor Uncommon (1-10), C staat voor Common (11-100) en A betekent Abundant (> 100). Per taxon werd ook aangegeven of het om een primaire sessiel, secundair sessiel of mobiel organisme gaat. Primair sessiele organismen zijn organismen die rechtstreeks op het hard substraat vastzitten, secundair sessiele organismen zijn vastgehecht op de primaire sessiele organismen en mobiele organismen verplaatsen zich op en tussen de sessiele organismen en de kale rotsen. Oesters worden als primair sessiel aangeduid. Wieren, pokken, mosselen en sponzen (Porifera) kunnen zowel primair als secundair sessiel zijn. Mosdiertjes (Bryozoa), de borstelwormen Polydora sp., Fabricia stellaris, Phyllodoce sp. en de slijkgarnaal (Mono)corophium sp. worden als secundair sessiel aanzien en alle andere organismen als mobiel. Deze gegevens (soort of hoger taxon, sessiel of mobiel en aantal of code) zijn opgenomen in een excel-bestand voor verdere verwerking (zie Bijlage). ANALYSE EN EVALUATIE VAN DE VERWERKTE DATA MACROBENTHOS De macrobenthosstalen waren iets diverser dan bij de vorige twee staalnames. Op replicaniveau varieerde het aantal taxa tussen 1 en 11. In totaal kwamen 15 verschillende taxa voor: Abra spat (juveniele tweekleppige), Apohyale prevostii (vlokreeftje), Capitella (worstelworm), Cirratulidae (borstelworm), Corbula gibba (tweekleppige), Foraminifera (foraminiferen), Heteromastus filiformis (borstelworm), Mya spat (juveniele tweekleppige), Nephtys juv. (juveniele borstelworm), Nephtys hombergii (borstelworm), Oligochaeta (ringwormen), Peringia ulvae (wadslakje), Polydora sp., Spisula subtruncata, Streblospio benedicti (borstelworm). De Cirratulidae werden opnieuw het meest frequent (in alle replica s) en in de hoogste densiteiten (gemiddeld 1419 ind/replica) aangetroffen. Deze densiteiten liggen een stuk hoger dan in december 2011 (55 ind/replica) en juni 2012 (114 ind/replica). Figuur 4: Borstelworm Capitella capitata, vlokreeftje Apohyale prevostii (vrouwtje) en borstelworm Nephtys hombergii aanwezig in de macrobenthosstalen(van links naar rechts). Voortgangsrapportage biologische effecten lozing gechloreerd zeewater, 9 december

8 SEDIMENT Het valt onmiddellijk op dat de mediane korrelgrootte (940 µm) van het sediment het dichtst bij de uitlaat (ZI1) veel hoger ligt dan de mediane korrelgrootte van het sediment op de verder gelegen punten (18-169,46 µm). Dit was niet het geval bij het sediment van de vorige twee T 0-staalnames waarbij de mediane korrelgrootte van ZI1 gelijkaardig was als die van de verder gelegen punten (Derweduwen et al., 2012a; Derweduwen et al., 2012b). Deze hoge waarde kan erop wijzen dat de lozing van gechloreerd zeewater een invloed heeft op het sediment in de onmiddellijke omgeving van de uitlaat maar het is ook waarschijnlijk dat er een fout is opgetreden bij de sedimentanalyse. Daarom zal de analyse van het sediment op dit punt (ZI1) opnieuw uitgevoerd worden. EPIFAUNA + WIEREN Tabel 1 geeft een overzicht van de gemiddelde bedekkingspercentages van groenwieren, roodwieren, bruinwieren, mosselen, oesters en kale plekken, dit zowel voor de referentie- en impactstations als boven- en onderaan in de getijdenzone. Er dient rekening te worden gehouden met een aanzienlijke overlap; wieren en mosselen kunnen zowel op de kale stukken (primair) als op de oesters voorkomen (secundair). Tabel 1: Overzicht van de gemiddelde bedekkingspercentages (± standaarddeviaties) van de sessiele fauna (mosselen en oesters), algen en kale plekken, voor de referentie- en impactstations, bovenaan en onderaan in de getijdenzone. groenwier roodwier bruinwier totaal wieren mosselen oesters kaal impact laagwater 1±1.7 13±6.7 0±0 14± ± ± ±8.2 hoogwater 0±0 5.3± ± ±23 2± ± ±4.1 referentie laagwater 0±0 8± ± ± ± ± ±25 hoogwater 0±0 1.3± ± ± ± ± ±2.3 Uit Tabel 1 blijkt dat bruinwieren en oesters dominant aanwezig waren bovenaan in de getijdenzone. Roodwieren, mosselen en kale plekken daarentegen, werden vooral onderaan in de getijdenzone aangetroffen. Groenwieren vonden we slechts bij twee replica s in de lager gelegen impactzone terug. Er zijn ook verschillen tussen de impact- en referentiegebieden merkbaar: meer wieren en oesters in het impactgebied maar minder kale plekken en mosselen (behalve voor hoger gelegen gebieden). We troffen vier soorten zeepokken aan; Austrominius modestus, Balanus crenatus, Semibalanus balanoides (zie Fig. 5) en Amphibalanus improvisus. Figuur 5: Drie van de vier soorten zeepokken aanwezig in de epifaunastalen: Austrominius modestus, Balanus crenatus en Semibalanus balanoides (van links naar rechts). Voortgangsrapportage biologische effecten lozing gechloreerd zeewater, 9 december

9 Tabel 2: Gemiddelde densiteiten (ind/m²) ± standaarddeviaties van zeepokken voor de referentie- en impactstations, bovenen onderaan de getijdenzone op 9 december Amphibalanus Austrominius Semibalanus Balanus crenatus improvisus modestus balanoides Hoogwater impact 191.7± ± ± ±554.1 referentie 0± ± ± ± Laagwater impact 1500± ± ± ±944.3 referentie 0± ± ± ± Uit Tabel 2 kunnen we afleiden dat A. improvisus, A. modestus en B. crenatus meer voorkwamen in het impactgebied in vergelijking met het referentiegebied, dit zowel in de hoger als in de lager gelegen gebieden. Semibalanus balanoides daarentegen, was talrijker aanwezig in het referentiegebied. Austrominius modestus was de meest abundante zeepokkensoort met gemiddelde densiteiten tussen ± (referentie laagwater) en ± (impact hoogwater) individuen per m². We noteerden ook het voorkomen van enkele mosdieren (Bryozoa) (waaronder Walkeria uva zie Fig. 6) en sponsdieren (Porifera). Figuur 6: Het mosdiertje Walkeria uva. Figuur 7: Borstelwormen Harmothoe extenuata, Syllis gracilis en vlokreeftje Microdeutopus anomalus (mannetje) aanwezig in de epifaunastalen (van links naar rechts). Figuur 8 geeft een voorstelling van de procentuele verhouding van de densiteiten (per m²) van de verschillende mobiele taxa, de primair sessiele (vooral oesters en mosselen) en secundair sessiele taxa (uitgezonderd de zeepokken, wieren, sponsdieren en mosdiertjes) aanwezig in de epifaunastalen op de impact- en referentiestations en boven- en onderaan de getijdenzone. Bovenaan in de getijdenzone (Fig. 3 linksboven) werden de impactstalen vooral gedomineerd door mijten (Acarina) en tweekleppigen (Bivalvia). De voornaamste mijtengroep was de suborde Mesostigmata en de meest voorkomende tweekleppige was de mossel Mytilus edulis. In de referentiestalen bovenaan in de getijdezone (Fig. 3 linksonder) domineerden de mijten en de tweekleppigen opnieuw maar ook het penseelkrabbetje Hemigrapsus takanoi (Decapoda) kwam veelvuldig voor. Onderaan in de getijdenzone waren de tweekleppigen (vooral mossel Mytilus edulis) heel dominant, zowel in het impact- (Fig. 3 rechtsboven) als in het referentiegebied (Fig. 3 rechtsonder). De tienpotigen (Decapoda: opnieuw vooral penseelkrabbetje H. takanoi) waren eveneens belangrijk. De mijten daarentegen, kwamen in de lager gelegen gebieden in heel lage aantallen voor, zowel in het impact- (Fig. 3 rechtsboven) als in het referentiegebied (Fig. 3 rechtsonder). Borstelwormen (Polychaeten) en vooral Polydora hoplura ondervonden op het eerste zicht nauwelijks invloed van het getij of de chlorering. Of dit werkelijk zo is, zal blijken uit verdere analyses. Voortgangsrapportage biologische effecten lozing gechloreerd zeewater, 9 december

10 impact hoogwater impact laagwater Acarina Amphipoda Bivalvia Copepoda Decapoda Gastropoda Hexapoda Isopoda Nemertea Ostracoda Platyhelminthes Polychaeta Acarina Amphipoda Bivalvia Copepoda Decapoda Gastropoda Hexapoda Isopoda Nemertea Ostracoda Platyhelminthes Polychaeta referentie hoogwater referentie laagwater Acarina Amphipoda Bivalvia Copepoda Decapoda Gastropoda Hexapoda Isopoda Nemertea Ostracoda Platyhelminthes Polychaeta Acarina Amphipoda Bivalvia Copepoda Decapoda Gastropoda Hexapoda Isopoda Nemertea Ostracoda Platyhelminthes Polychaeta Figuur 8: Gemiddelde procentuele voorstelling van de densiteiten (per m²) van de verschillende mobiele en sessiele (behalve zeepokken, wieren, sponsdieren en mosdiertjes) taxa voor de impact- en referentiestations en boven- en onderaan de getijdenzone op 9 december De gemiddelde densiteiten (per m²) van de verschillende taxa zijn weergegeven in Tabel 3. Tabel 3: Weergave van de gemiddelde densiteiten (per m²) (± standaarddeviaties) van de verschillende mobiele en sessiele taxa (behalve zeepokken en mosdiertjes) voor de impact- (I) en referentiestations (R) en boven- (H) en onderaan (L) de getijdenzone op 7 juni Acarina Amphipoda Bivalvia Copepoda Decapoda Gastropoda Hexapoda H I 9558,7±7949,6 1050± ± ± ± ± ±432.0 H R 3933,3±3611, ± ±0 1600± ± ±284.3 L I 158,3±257, ± ± ± ± ± ±58.5 L R 66,7±115, ± ± ± ± ±57.7 0±0 Isopoda Nemertea Ostracoda Platyhelminthes Polychaeta H I 83.3± ± ±0 0± ± H R 0±0 16.7±28.9 0±0 0± ±256.6 L I 208.3± ±20.4 0±0 8.3± ±522.2 L R 33.3±28.9 0±0 16.7±28.9 0±0 550±477.0 Voortgangsrapportage biologische effecten lozing gechloreerd zeewater, 9 december

11 PLANNING 2014 De volgende T 1-staalname is gepland in juni De epifaunastalen zullen opnieuw genomen worden vanaf de wal. De macrobenthos- en sedimentstalen zullen opnieuw met de Zeekat worden bemonsterd. Contact info Jozefien Derweduwen (jozefien.derweduwen@ilvo.vlaanderen.be) Annelies De Backer (annelies.debacker@ilvo.vlaanderen.be) Kris Hostens (kris.hostens@ilvo.vlaanderen.be) Referenties Derweduwen, J.; De Backer A.; Hillewaert, H.; Wittoeck, J. ; Hostens, K a. 19 blz. (ILVOmededeling; 119). Voortgangsrapport 1 betreffende het onderzoek naar de invloed van lozing van gechloreerd zeewater op het macrobenthos (zacht substraat) en de epifauna (hard substraat) PERIODE december 2011 mei 2012 Derweduwen, J.; Hillewaert, H.; Vansteenbrugge, L.; Vantieghem, P.; Hostens, K b. 23 blz. (ILVO-mededeling; 120). Voortgangsrapport 2 betreffende het onderzoek naar de invloed van lozing van gechloreerd zeewater op het macrobenthos (zacht substraat) en de epifauna (hard substraat) PERIODE juni 2012 november 2012 EN ISO (2007). Water quality Guidance on marine biological surveys of hard-substrate communities, pp. 32 EN ISO (2005). Water quality Guidelines for quantitative sampling and sample processing of marine soft-bottom macrofauna., pp. 30 Hayward, P.; Nelson-Smith, A.; Shields, C. (1999). Gids van kust en strand: flora en fauna. Tirion: Baarn. ISBN , ill. pp. Hayward PJ & Ryland JS (Ed.) (1990). The marine fauna of the British Isles 1 and North-West Europe: 2. Molluscs to chordates. Clarendon Press: Oxford. ISBN xvi, pp BIJLAGE Overzicht mobiele en sessiele taxa (behalve zeepokken, wieren, mosdiertjes en sponsdieren). sampling code date impact species Higher taxon type sp. Number ZHS1-H-A1 9/12/2013 imp Hydrophorus oceanus Hexapoda M 1 ZHS1-H-A1 9/12/2013 imp Allita succinea Polychaeta M 1 ZHS1-H-A1 9/12/2013 imp Anurida maritima Hexapoda M 1 ZHS1-H-A1 9/12/2013 imp Neoamphitrite figulus Polychaeta M 1 Voortgangsrapportage biologische effecten lozing gechloreerd zeewater, 9 december

12 ZHS1-H-A1 9/12/2013 imp Emplectonema gracile Nemertea M 1 ZHS1-H-A1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 8 ZHS1-H-A1 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 9 ZHS1-H-A1 9/12/2013 imp Fabricia stellaris Polychaeta S2 10 ZHS1-H-A1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 11 ZHS1-H-A1 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 15 ZHS1-H-A1 9/12/2013 imp Telmatogeton larvae Hexapoda M 18 ZHS1-H-A1 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta M 33 ZHS1-H-A1 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 39 ZHS1-H-A1 9/12/2013 imp Acarina Acarina M 80 ZHS1-H-A2 9/12/2013 imp Littorina fabalis Gastropoda M 1 ZHS1-H-A2 9/12/2013 imp Telmatogeton larvae Hexapoda M 1 ZHS1-H-A2 9/12/2013 imp Pisidia longicornis Decapoda M 1 ZHS1-H-A2 9/12/2013 imp Fabricia stellaris Polychaeta S2 1 ZHS1-H-A2 9/12/2013 imp Halacaridae Acarina M 2 ZHS1-H-A2 9/12/2013 imp Idotea granulosa Isopoda M 2 ZHS1-H-A2 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 4 ZHS1-H-A2 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 11 ZHS1-H-A2 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 12 ZHS1-H-A2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 15 ZHS1-H-A2 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 15 ZHS1-H-A2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 16 ZHS1-H-A2 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 17 ZHS1-H-A2 9/12/2013 imp Merostomata Merostomata M 67 ZHS1-H-B1 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 1 ZHS1-H-B1 9/12/2013 imp Nemertea Nemertea M 2 ZHS1-H-B1 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 2 ZHS1-H-B1 9/12/2013 imp Telmatogeton larvae Hexapoda M 3 ZHS1-H-B1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 3 ZHS1-H-B1 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 4 ZHS1-H-B1 9/12/2013 imp Littorina fabalis Gastropoda M 4 ZHS1-H-B1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 4 ZHS1-H-B1 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 5 ZHS1-H-B1 9/12/2013 imp Fabricia stellaris Polychaeta S2 6 ZHS1-H-B1 9/12/2013 imp Anurida maritima Hexapoda M 8 ZHS1-H-B1 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 22 ZHS1-H-B1 9/12/2013 imp Apohyale prevostii Amphipoda M 54 ZHS1-H-B1 9/12/2013 imp Merostomata Merostomata M 208 ZHS1-H-B2 9/12/2013 imp Anurida maritima Hexapoda M 1 ZHS1-H-B2 9/12/2013 imp Carcinus maenas Decapoda M 1 ZHS1-H-B2 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 1 ZHS1-H-B2 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 2 ZHS1-H-B2 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 2 ZHS1-H-B2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 2 ZHS1-H-B2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 3 ZHS1-H-B2 9/12/2013 imp Emplectonema gracile Nemertea M 6 ZHS1-H-B2 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 6 ZHS1-H-B2 9/12/2013 imp Telmatogeton larvae Hexapoda M 8 ZHS1-H-B2 9/12/2013 imp Fabricia stellaris Polychaeta S2 13 ZHS1-H-B2 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 32 ZHS1-H-B2 9/12/2013 imp Acarina Acarina M 84 ZHS1-H-C1 9/12/2013 imp Telmatogeton larvae Hexapoda M 1 ZHS1-H-C1 9/12/2013 imp Idotea pelagica Isopoda M 1 ZHS1-H-C1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 2 ZHS1-H-C1 9/12/2013 imp Idotea granulosa Isopoda M 3 ZHS1-H-C1 9/12/2013 imp Apohyale prevostii Amphipoda M 5 Voortgangsrapportage biologische effecten lozing gechloreerd zeewater, 9 december

13 ZHS1-H-C1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 5 ZHS1-H-C1 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 10 ZHS1-H-C1 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 12 ZHS1-H-C1 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 13 ZHS1-H-C1 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 15 ZHS1-H-C2 9/12/2013 imp Idotea pelagica Isopoda M 1 ZHS1-H-C2 9/12/2013 imp Porcellana platycheles Decapoda M 1 ZHS1-H-C2 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 1 ZHS1-H-C2 9/12/2013 imp Littorina fabalis Gastropoda M 3 ZHS1-H-C2 9/12/2013 imp Fabricia stellaris Polychaeta S2 3 ZHS1-H-C2 9/12/2013 imp Telmatogeton larvae Hexapoda M 6 ZHS1-H-C2 9/12/2013 imp Apohyale prevostii Amphipoda M 9 ZHS1-H-C2 9/12/2013 imp Emplectonema gracile Nemertea M 9 ZHS1-H-C2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 11 ZHS1-H-C2 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 13 ZHS1-H-C2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 14 ZHS1-H-C2 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 16 ZHS1-H-C2 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 23 ZHS1-H-C2 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 32 ZHS1-H-C2 9/12/2013 imp Acarina Acarina M 41 ZHS1-L-A1 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 3 ZHS1-L-A1 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 3 ZHS1-L-A1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 4 ZHS1-L-A1 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 5 ZHS1-L-A1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 19 ZHS1-L-A1 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 22 ZHS1-L-A1 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 25 ZHS1-L-A2 9/12/2013 imp Microprotopus maculata Amphipoda M 1 ZHS1-L-A2 9/12/2013 imp Platyhelminthes Platyhelminthes M 1 ZHS1-L-A2 9/12/2013 imp Eulalia viridis Polychaeta M 1 ZHS1-L-A2 9/12/2013 imp Allita succinea Polychaeta M 2 ZHS1-L-A2 9/12/2013 imp Syllis gracilis Polychaeta M 2 ZHS1-L-A2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 6 ZHS1-L-A2 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 13 ZHS1-L-A2 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 17 ZHS1-L-A2 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 24 ZHS1-L-A2 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 26 ZHS1-L-A2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 28 ZHS1-L-A2 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 30 ZHS1-L-B1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 3 ZHS1-L-B1 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 5 ZHS1-L-B1 9/12/2013 imp Microdeutopus anomalus Amphipoda M 6 ZHS1-L-B1 9/12/2013 imp Merostomata Merostomata M 7 ZHS1-L-B1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 10 ZHS1-L-B1 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 11 ZHS1-L-B1 9/12/2013 imp Idotea pelagica Isopoda M 15 ZHS1-L-B1 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 32 ZHS1-L-B1 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 34 ZHS1-L-B1 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 38 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Neanthes irrorata Polychaeta M 1 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Melita palmata Amphipoda M 1 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Allita succinea Polychaeta M 1 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Harmothoe extenuata Polychaeta M 1 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Merostomata Merostomata M 5 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 7 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 7 Voortgangsrapportage biologische effecten lozing gechloreerd zeewater, 9 december

14 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 9 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 10 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 17 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 19 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 44 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Apohyale prevostii Amphipoda M 1 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Alitta succinea Polychaeta M 1 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Crepidula fornicata Gastropoda M 1 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Emplectonema gracile Nemertea M 1 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Platynereis dumerilii Polychaeta M 1 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Odostomia scalaris Gastropoda M 2 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Lepidonotus squamatus Polychaeta M 2 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Telmatogeton larvae Hexapoda M 3 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Eulalia viridis Polychaeta M 3 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Idotea pelagica Isopoda M 5 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 9 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 12 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 19 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 21 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 23 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 30 ZHS1-L-C2 9/12/2013 imp Lepidonotus squamatus Polychaeta M 1 ZHS1-L-C2 9/12/2013 imp Eulalia viridis Polychaeta M 1 ZHS1-L-C2 9/12/2013 imp Microdeutopus anomalus Amphipoda M 1 ZHS1-L-C2 9/12/2013 imp Cirratulidae Polychaeta M 1 ZHS1-L-C2 9/12/2013 imp Peringia ulvae Gastropoda M 1 ZHS1-L-C2 9/12/2013 imp Idotea pelagica Isopoda M 2 ZHS1-L-C2 9/12/2013 imp Allita succinea Polychaeta M 4 ZHS1-L-C2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 4 ZHS1-L-C2 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 8 ZHS1-L-C2 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 9 ZHS1-L-C2 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 9 ZHS1-L-C2 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 9 ZHS1-L-C2 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 20 ZHS1-L-C2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 24 ZHS2-H-A1 9/12/2013 imp Apohyale prevostii Amphipoda M 1 ZHS2-H-A1 9/12/2013 imp Hydrophorus oceanus larvae Hexapoda M 1 ZHS2-H-A1 9/12/2013 imp Patella vulgata Gastropoda M 1 ZHS2-H-A1 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 1 ZHS2-H-A1 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 2 ZHS2-H-A1 9/12/2013 imp Anurida maritima Hexapoda M 2 ZHS2-H-A1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 2 ZHS2-H-A1 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 2 ZHS2-H-A1 9/12/2013 imp Littorina fabalis Gastropoda M 3 ZHS2-H-A1 9/12/2013 imp Telmatogeton larvae Hexapoda M 3 ZHS2-H-A1 9/12/2013 imp Mesostigmata Acarina M 450 ZHS2-H-A2 9/12/2013 imp Apohyale prevostii Amphipoda M 8 ZHS2-H-A2 9/12/2013 imp Mesostigmata Acarina M 15 ZHS2-H-B1 9/12/2013 imp Idotea granulosa Isopoda M 1 ZHS2-H-B1 9/12/2013 imp Telmatogeton larvae Hexapoda M 1 ZHS2-H-B1 9/12/2013 imp Apohyale prevostii Amphipoda M 1 ZHS2-H-B1 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 2 ZHS2-H-B1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 5 ZHS2-H-B1 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 7 ZHS2-H-B1 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 19 ZHS2-H-B1 9/12/2013 imp Mesostigmata Acarina M 28 Voortgangsrapportage biologische effecten lozing gechloreerd zeewater, 9 december

15 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Allita succinea Polychaeta M 1 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Idotea granulosa Isopoda M 1 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Telmatogeton larvae Hexapoda M 1 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Eulalia viridis Polychaeta M 1 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 1 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 1 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Littorina fabalis Gastropoda M 2 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 2 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 2 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 2 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 2 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 3 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 4 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 5 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Fabricia stellaris Polychaeta S2 7 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 24 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Apohyale prevostii Amphipoda M 26 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Mesostigmata Acarina M 84 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Harpacticoida Copepoda M 200 ZHS2-H-C1 9/12/2013 imp Halacaridae Acarina M 1 ZHS2-H-C1 9/12/2013 imp Telmatogeton larvae Hexapoda M 1 ZHS2-H-C1 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 2 ZHS2-H-C1 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 17 ZHS2-H-C1 9/12/2013 imp Mesostigmata Acarina M 31 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Littorina fabalis Gastropoda M 1 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Allita succinea Polychaeta M 1 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Acari Acarina M 1 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Apohyale prevostii Amphipoda M 1 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Hydrophorus oceanus Hexapoda M 1 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Idotea pelagica Isopoda M 1 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 1 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 1 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Fabricia stellaris Polychaeta S2 1 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Emplectonema gracile Nemertea M 6 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 9 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 11 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 12 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 16 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 19 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 23 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 29 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 35 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 41 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Mesostigmata Acarina M 55 ZHS2-L-A1 9/12/2013 imp Crepidula fornicata Gastropoda M 1 ZHS2-L-A1 9/12/2013 imp Allita succinea Polychaeta M 1 ZHS2-L-A1 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 1 ZHS2-L-A1 9/12/2013 imp Corophium Amphipoda S2 1 ZHS2-L-A1 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 2 ZHS2-L-A1 9/12/2013 imp Harpacticoida Copepoda M 2 ZHS2-L-A1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 2 ZHS2-L-A1 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 4 ZHS2-L-A1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 14 ZHS2-L-A1 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 19 ZHS2-L-A2 9/12/2013 imp Eteone longa Polychaeta M 1 ZHS2-L-A2 9/12/2013 imp Allita succinea Polychaeta M 1 Voortgangsrapportage biologische effecten lozing gechloreerd zeewater, 9 december

16 ZHS2-L-A2 9/12/2013 imp Aora gracilis Amphipoda M 1 ZHS2-L-A2 9/12/2013 imp Eulalia viridis Polychaeta M 2 ZHS2-L-A2 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 5 ZHS2-L-A2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 7 ZHS2-L-A2 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 10 ZHS2-L-A2 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 12 ZHS2-L-A2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 13 ZHS2-L-A2 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 14 ZHS2-L-A2 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 15 ZHS2-L-B1 9/12/2013 imp Idotea pelagica Isopoda M 1 ZHS2-L-B1 9/12/2013 imp Patella vulgata Gastropoda M 1 ZHS2-L-B1 9/12/2013 imp Allita succinea Polychaeta M 1 ZHS2-L-B1 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 3 ZHS2-L-B1 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 4 ZHS2-L-B1 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 4 ZHS2-L-B1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 6 ZHS2-L-B1 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 7 ZHS2-L-B1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 10 ZHS2-L-B2 9/12/2013 imp Allita succinea Polychaeta M 1 ZHS2-L-B2 9/12/2013 imp Telmatogeton larvae Hexapoda M 1 ZHS2-L-B2 9/12/2013 imp Odostomia scalaris Gastropoda M 1 ZHS2-L-B2 9/12/2013 imp Microdeutopus anomalus Amphipoda M 2 ZHS2-L-B2 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 3 ZHS2-L-B2 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 3 ZHS2-L-B2 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 3 ZHS2-L-B2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 7 ZHS2-L-B2 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 7 ZHS2-L-B2 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 8 ZHS2-L-B2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 10 ZHS2-L-C1 9/12/2013 imp Telmatogeton larvae Hexapoda M 1 ZHS2-L-C1 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 3 ZHS2-L-C1 9/12/2013 imp Microdeutopus anomalus Amphipoda M 3 ZHS2-L-C1 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 5 ZHS2-L-C1 9/12/2013 imp Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 6 ZHS2-L-C1 9/12/2013 imp Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 6 ZHS2-L-C1 9/12/2013 imp Merostomata Merostomata M 7 ZHS2-L-C1 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 7 ZHS2-L-C1 9/12/2013 imp Mytilus edulis Bivalvia S1 11 ZHS2-L-C2 9/12/2013 imp Carcinus maenas Decapoda M 1 ZHS2-L-C2 9/12/2013 imp Allita succinea Polychaeta M 1 ZHS2-L-C2 9/12/2013 imp Aora gracilis Amphipoda M 2 ZHS2-L-C2 9/12/2013 imp Idotea pelagica Isopoda M 2 ZHS2-L-C2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 2 ZHS2-L-C2 9/12/2013 imp Mytilus edulis juv Bivalvia S1 3 ZHS2-L-C2 9/12/2013 imp Corophium Amphipoda S2 3 ZHS2-L-C2 9/12/2013 imp Crassostrea gigas Bivalvia S1 5 ZHS2-L-C2 9/12/2013 imp Hemigrapsus takanoi Decapoda M 7 ZHS2-L-C2 9/12/2013 imp Polydora hoplura Polychaeta S2 20 ZHSR-H-A1 9/12/2013 ref Alitta succinea Polychaeta M 1 ZHSR-H-A1 9/12/2013 ref Mytilus edulis Bivalvia S1 1 ZHSR-H-A1 9/12/2013 ref Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 1 ZHSR-H-A1 9/12/2013 ref Telmatogeton larvae Hexapoda M 2 ZHSR-H-A1 9/12/2013 ref Crassostrea gigas Bivalvia S1 3 ZHSR-H-A1 9/12/2013 ref Apohyale prevostii Amphipoda M 4 ZHSR-H-A1 9/12/2013 ref Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 4 ZHSR-H-A1 9/12/2013 ref Anurida maritima Hexapoda M 5 Voortgangsrapportage biologische effecten lozing gechloreerd zeewater, 9 december

17 ZHSR-H-A1 9/12/2013 ref Polydora hoplura Polychaeta S2 14 ZHSR-H-A1 9/12/2013 ref Hemigrapsus takanoi Decapoda M 15 ZHSR-H-A1 9/12/2013 ref Halacaridae Acarina M 140 ZHSR-H-A2 9/12/2013 ref Mytilus edulis juv Bivalvia S1 1 ZHSR-H-A2 9/12/2013 ref Fabricia stellaris Polychaeta S2 1 ZHSR-H-A2 9/12/2013 ref Halacaridae Acarina M 2 ZHSR-H-A2 9/12/2013 ref Alitta succinea Polychaeta M 2 ZHSR-H-A2 9/12/2013 ref Telmatogeton larvae Hexapoda M 2 ZHSR-H-A2 9/12/2013 ref Littorina fabalis Gastropoda M 4 ZHSR-H-A2 9/12/2013 ref Crassostrea gigas Bivalvia S1 4 ZHSR-H-A2 9/12/2013 ref Hemigrapsus takanoi Decapoda M 6 ZHSR-H-A2 9/12/2013 ref Apohyale prevostii Amphipoda M 7 ZHSR-H-A2 9/12/2013 ref Polydora hoplura Polychaeta S2 8 ZHSR-H-B1 9/12/2013 ref Emplectonema gracile Nemertea M 1 ZHSR-H-B1 9/12/2013 ref Anurida maritima Hexapoda M 3 ZHSR-H-B1 9/12/2013 ref Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 3 ZHSR-H-B1 9/12/2013 ref Polydora hoplura Polychaeta S2 5 ZHSR-H-B1 9/12/2013 ref Mytilus edulis juv Bivalvia S1 6 ZHSR-H-B1 9/12/2013 ref Fabricia stellaris Polychaeta S2 8 ZHSR-H-B1 9/12/2013 ref Telmatogeton larvae Hexapoda M 9 ZHSR-H-B1 9/12/2013 ref Crassostrea gigas Bivalvia S1 12 ZHSR-H-B1 9/12/2013 ref Hemigrapsus takanoi Decapoda M 18 ZHSR-H-B1 9/12/2013 ref Mytilus edulis Bivalvia S1 18 ZHSR-H-B1 9/12/2013 ref Halacaridae Acarina M 94 ZHSR-H-B2 9/12/2013 ref Apohyale prevostii Amphipoda M 1 ZHSR-H-B2 9/12/2013 ref Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 1 ZHSR-H-B2 9/12/2013 ref Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 1 ZHSR-H-B2 9/12/2013 ref Polydora hoplura Polychaeta S2 3 ZHSR-H-B2 9/12/2013 ref Crassostrea gigas Bivalvia S1 4 ZHSR-H-B2 9/12/2013 ref Mytilus edulis juv Bivalvia S1 11 ZHSR-H-B2 9/12/2013 ref Mytilus edulis Bivalvia S1 30 ZHSR-H-B2 9/12/2013 ref Hemigrapsus takanoi Decapoda M 54 ZHSR-H-C1 9/12/2013 ref Littorina fabalis Gastropoda M 1 ZHSR-H-C1 9/12/2013 ref Telmatogeton larvae Hexapoda M 1 ZHSR-H-C1 9/12/2013 ref Mytilus edulis Bivalvia S1 1 ZHSR-H-C1 9/12/2013 ref Crassostrea gigas Bivalvia S1 1 ZHSR-H-C1 9/12/2013 ref Hemigrapsus takanoi Decapoda M 3 ZHSR-H-C1 9/12/2013 ref Cirratulus cirratus Polychaeta M 4 ZHSR-H-C1 9/12/2013 ref Polydora hoplura Polychaeta S2 5 ZHSR-H-C2 9/12/2013 ref Littorina fabalis Gastropoda M 1 ZHSR-H-C2 9/12/2013 ref Alitta succinea Polychaeta M 1 ZHSR-H-C2 9/12/2013 ref Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 1 ZHSR-H-C2 9/12/2013 ref Apohyale prevostii Amphipoda M 11 ZHSR-H-C2 9/12/2013 ref Polydora hoplura Polychaeta S2 13 ZHSR-L-A1 9/12/2013 ref Mytilus edulis juv Bivalvia S1 1 ZHSR-L-A1 9/12/2013 ref Polydora hoplura Polychaeta S2 1 ZHSR-L-A1 9/12/2013 ref Crassostrea gigas Bivalvia S1 3 ZHSR-L-A1 9/12/2013 ref Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 8 ZHSR-L-A1 9/12/2013 ref Hemigrapsus takanoi Decapoda M 12 ZHSR-L-A1 9/12/2013 ref Mytilus edulis Bivalvia S1 34 ZHSR-L-A2 9/12/2013 ref Alitta succinea Polychaeta M 1 ZHSR-L-A2 9/12/2013 ref Fabricia stellaris Polychaeta S2 1 ZHSR-L-A2 9/12/2013 ref Syllis gracilis Polychaeta M 4 ZHSR-L-A2 9/12/2013 ref Mytilus edulis juv Bivalvia S1 5 ZHSR-L-A2 9/12/2013 ref Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 9 ZHSR-L-A2 9/12/2013 ref Polydora hoplura Polychaeta S2 9 Voortgangsrapportage biologische effecten lozing gechloreerd zeewater, 9 december

18 ZHSR-L-A2 9/12/2013 ref Hemigrapsus takanoi Decapoda M 15 ZHSR-L-A2 9/12/2013 ref Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 15 ZHSR-L-A2 9/12/2013 ref Crassostrea gigas Bivalvia S1 27 ZHSR-L-A2 9/12/2013 ref Mytilus edulis Bivalvia S1 29 ZHSR-L-B1 9/12/2013 ref Syllis gracilis Polychaeta M 1 ZHSR-L-B1 9/12/2013 ref Crepidula fornicata Gastropoda M 1 ZHSR-L-B1 9/12/2013 ref Alitta succinea Polychaeta M 2 ZHSR-L-B1 9/12/2013 ref Microdeutopus anomalus Amphipoda M 2 ZHSR-L-B1 9/12/2013 ref Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 2 ZHSR-L-B1 9/12/2013 ref Polydora hoplura Polychaeta S2 2 ZHSR-L-B1 9/12/2013 ref Mytilus edulis juv Bivalvia S1 3 ZHSR-L-B1 9/12/2013 ref Mytilus edulis Bivalvia S1 8 ZHSR-L-B1 9/12/2013 ref Hemigrapsus takanoi Decapoda M 9 ZHSR-L-B1 9/12/2013 ref Crassostrea gigas Bivalvia S1 15 ZHSR-L-B1 9/12/2013 ref Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 20 ZHSR-L-B2 9/12/2013 ref Idotea pelagica Isopoda M 1 ZHSR-L-B2 9/12/2013 ref Littorina fabalis Gastropoda M 1 ZHSR-L-B2 9/12/2013 ref Mytilus edulis Bivalvia S1 1 ZHSR-L-B2 9/12/2013 ref Monocorophium insidiosum Amphipoda S2 1 ZHSR-L-B2 9/12/2013 ref Hemigrapsus takanoi Decapoda M 3 ZHSR-L-B2 9/12/2013 ref Alitta succinea Polychaeta M 3 ZHSR-L-B2 9/12/2013 ref Crassostrea gigas spat Bivalvia S1 3 ZHSR-L-B2 9/12/2013 ref Crassostrea gigas Bivalvia S1 3 ZHSR-L-B2 9/12/2013 ref Mytilus edulis juv Bivalvia S1 3 ZHSR-L-B2 9/12/2013 ref Polydora hoplura Polychaeta S2 9 ZHSR-L-C1 9/12/2013 ref Idotea pelagica Isopoda M 1 ZHSR-L-C1 9/12/2013 ref Ostracoda Ostracoda M 1 ZHSR-L-C1 9/12/2013 ref Acarina Acarina M 4 ZHSR-L-C2 9/12/2013 ref Crassostrea gigas Bivalvia S1 1 ZHSR-L-C2 9/12/2013 ref Hemigrapsus takanoi Decapoda M 10 ZHSR-L-C2 9/12/2013 ref Mytilus edulis Bivalvia S1 25 Overzicht zeepokken sampling code date impact species type sp. number ZHS1-H-B1 9/12/2013 imp Amphibalanus improvisus S1 22 ZHS1-H-B2 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 147 ZHS1-H-C1 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 218 ZHS1-L-A1 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 479 ZHS1-L-A1 9/12/2013 imp Balanus crenatus S1 28 ZHS1-L-A2 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 697 ZHS1-L-A2 9/12/2013 imp Balanus crenatus S1 67 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Amphibalanus improvisus S1 1 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 217 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 331 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Balanus crenatus S1 59 ZHS1-L-B2 9/12/2013 imp Balanus crenatus S1 135 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 29 ZHS1-L-C1 9/12/2013 imp Balanus crenatus S1 51 ZHS1-L-C2 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 24 ZHS1-L-C2 9/12/2013 imp Balanus crenatus S1 28 ZHS2-H-A1 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 142 ZHS2-H-A2 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 43 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 95 Voortgangsrapportage biologische effecten lozing gechloreerd zeewater, 9 december

19 ZHS2-H-B2 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 106 ZHS2-H-C1 9/12/2013 imp amphibalanus improvisus S1 1 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 309 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Balanus crenatus S1 5 ZHS2-H-C2 9/12/2013 imp Semibalanus balanoides S1 6 ZHS2-L-A1 9/12/2013 imp Amphibalanus improvisus S1 141 ZHS2-L-A1 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 246 ZHS2-L-A1 9/12/2013 imp Balanus crenatus S1 59 ZHS2-L-A2 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 170 ZHS2-L-A2 9/12/2013 imp Balanus crenatus S1 9 ZHS2-L-B1 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 94 ZHS2-L-B1 9/12/2013 imp Balanus crenatus S1 7 ZHS2-L-B1 9/12/2013 imp Semibalanus balanoides S1 7 ZHS2-L-B2 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 81 ZHS2-L-B2 9/12/2013 imp Balanus crenatus S1 51 ZHS2-L-B2 9/12/2013 imp Semibalanus balanoides S1 40 ZHS2-L-C2 9/12/2013 imp Amphibalanus improvisus S1 38 ZHS2-L-C2 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 1 ZHS2-L-C2 9/12/2013 imp Austrominius modestus S1 35 ZHS2-L-C2 9/12/2013 imp Balanus crenatus S1 8 ZHS2-L-C2 9/12/2013 imp Semibalanus balanoides S1 5 ZHSR-H-A1 9/12/2013 ref Austrominius modestus S1 234 ZHSR-H-A1 9/12/2013 ref Balanus crenatus S1 20 ZHSR-H-A1 9/12/2013 ref Semibalanus balanoides S1 6 ZHSR-H-A2 9/12/2013 ref Austrominius modestus S1 171 ZHSR-H-A2 9/12/2013 ref Balanus crenatus S1 16 ZHSR-H-A2 9/12/2013 ref Semibalanus balanoides S1 11 ZHSR-H-B1 9/12/2013 ref Austrominius modestus S1 257 ZHSR-H-B1 9/12/2013 ref Semibalanus balanoides S1 63 ZHSR-H-B2 9/12/2013 ref Austrominius modestus S1 287 ZHSR-H-B2 9/12/2013 ref Balanus crenatus S1 11 ZHSR-H-B2 9/12/2013 ref Balanus crenatus S1 13 ZHSR-H-B2 9/12/2013 ref Semibalanus balanoides S1 70 ZHSR-H-C1 9/12/2013 ref Austrominius modestus S1 109 ZHSR-H-C1 9/12/2013 ref Balanus crenatus S1 4 ZHSR-L-A1 9/12/2013 ref Austrominius modestus S1 369 ZHSR-L-A1 9/12/2013 ref Balanus crenatus S1 11 ZHSR-L-A1 9/12/2013 ref Semibalanus balanoides S1 43 ZHSR-L-A2 9/12/2013 ref Austrominius modestus S1 248 ZHSR-L-A2 9/12/2013 ref Balanus crenatus S1 50 ZHSR-L-A2 9/12/2013 ref Semibalanus balanoides S1 6 ZHSR-L-B1 9/12/2013 ref Austrominius modestus S1 7 ZHSR-L-B1 9/12/2013 ref Balanus crenatus S1 27 ZHSR-L-B1 9/12/2013 ref Semibalanus balanoides S1 8 ZHSR-L-B2 9/12/2013 ref Austrominius modestus S1 5 ZHSR-L-B2 9/12/2013 ref Balanus crenatus S1 4 ZHSR-L-B2 9/12/2013 ref Semibalanus balanoides S1 1 ZHSR-L-C2 9/12/2013 ref Austrominius modestus S1 45 ZHSR-L-C2 9/12/2013 ref Semibalanus balanoides S1 17 Legende Vb. ZHS1-L-A1 = Zeebrugge Hard Substraat Impactzone 1 Laagwater - Replica A - Subkwadrant 1 ZHSR-H-C2 = Zeebrugge Hard Substraat Referentiezone Hoogwater Replica C Subkwadrant 2 M = Mobiel; S1 = primair sessiel; S2 = secundair sessiel Voortgangsrapportage biologische effecten lozing gechloreerd zeewater, 9 december

20 Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Burg. Van Gansberghelaan Merelbeke - België T +32 (0) F +32 (0) ilvo@ilvo.vlaanderen.be

21 Voortgangsrapport 3 betreffende het onderzoek naar de invloed van lozing van gechloreerd zeewater op het macrobenthos (zacht substraat) en de epifauna (hard substraat) 9 december 2013 ILVO MEDEDELING nr 160 april 2014 ISSN Wettelijk Depot: D/2014/10.970/160