GEMOTIVEERD ADVIES VAN EEN NATIONAAL PARLEMENT INZAKE DE SUBSIDIARITEIT

Transcriptie

1 Europees Parlement Commissie juridische zaken GEMOTIVEERD ADVIES VAN EEN NATIONAAL PARLEMENT INZAKE DE SUBSIDIARITEIT Betreft: Gemotiveerd advies van de Tsjechische Kamer van Afgevaardigden over het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een crisisherplaatsingsmechanisme en tot wijziging van Verordening (EU) nr. 604/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 26 juni 2013 tot vaststelling van de criteria en instrumenten om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een verzoek om internationale bescherming dat door een onderdaan van een derde land of een staatloze bij een van de lidstaten wordt ingediend (COM(2015)0450 C8-0269/ /0208(COD)) Overeenkomstig artikel 6 van Protocol Nr. 2 betreffende de toepassing van de beginselen van subsidiariteit en evenredigheid kunnen nationale parlementen binnen een termijn van acht weken vanaf de datum van toezending van een ontwerp van wetgevingshandeling aan de voorzitters van het Europees Parlement, de Raad en de Commissie een gemotiveerd advies toezenden waarin wordt uiteengezet waarom het betrokken ontwerp huns inziens niet strookt met het subsidiariteitsbeginsel. Hierbij gelieve u aan te treffen een gemotiveerd advies van de Tsjechische Kamer van Afgevaardigden inzake bovengenoemd voorstel. Volgens het Reglement van het Europees Parlement is de Commissie juridische zaken bevoegd voor de naleving van het subsidiariteitsbeginsel. NP\ doc PE v01-00 In verscheidenheid verenigd

2 BIJLAGE Parlement van de Tsjechische Republiek KAMER VAN AFGEVAARDIGDEN e zittingsperiode RESOLUTIE No 189 van de Commissie Europese aangelegenheden 38e vergadering van 14 oktober 2015 over het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een crisisherplaatsingsmechanisme en tot wijziging van Verordening (EU) nr. 604/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 26 juni 2013 tot vaststelling van de criteria en instrumenten om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een verzoek om internationale bescherming dat door een onderdaan van een derde land of een staatloze bij een van de lidstaten wordt ingediend (doc /15). COM(2015) 450 definitief. De Commissie Europese zaken heeft, gehoord de toelichting van de staatssecretaris voor binnenlandse zaken, mevr. Monika Pálková, MPA, en gehoord het verslag van de Rapporteur, mevr. Kristýna Zelienková, en na debat, haar goedkeuring gehecht aan het bij deze resolutie gevoegde besluit; Josef Šenfeld Kristýna Zelienková Marek Černoch Verificateur Rapporteur: Rapporteur: Ondřej Benešík Voorzitter Bijlage bij resolutie nr. 189 PE v /10 NP\ doc

3 Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een crisisherplaatsingsmechanisme en tot wijziging van Verordening (EU) nr. 604/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 26 juni 2013 tot vaststelling van de criteria en instrumenten om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een verzoek om internationale bescherming dat door een onderdaan van een derde land of een staatloze bij een van de lidstaten wordt ingediend Rechtsgrondslag: Unie. (COM(2015)450 C8-0269/ /0208(COD)) Artikel 78, lid 2, sub e), van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Datum van toezending door de Commissie Europese zaken aan de kamer van afgevaardigden: Datum van behandeling in de commissie: (1e fase) Procedure: Gewone wetgevingsprocedure. Voorlopig standpunt van de regering (overeenkomstig 109a, lid 1, van het Reglement van de Kamer van Afgevaardigden): Gedateerd 1 oktober 2015, doorgezonden naar de Commissie Europese zaken op 12 oktober 2015 via het ISAP-systeem. Beoordeling uit het oogpunt van het subsidiariteitsbeginsel: Het voorstel is niet in overeenstemming met het subsidiariteitsbeginsel (zie hierna). Motivering en onderwerp: Het onderhavige voorstel is een onderdeel van het tweede wetgevingspakket dat werd voorgesteld in antwoord op de huidige migratiecrisis in Europa. Beide pakketten heeft de Commissie gebaseerd op Europese Migratieagenda 1, die zij op 12 mei 2015 presenteerde en waarin zij haar plannen ontvouwde voor migratiegerelateerde initiatieven voor de komende vijf jaar. De agenda is ingedeeld in drie hoofdonderdelen: het eerste onderdeel betreft het vinden van een onmiddellijke oplossing van de huidige gevaarlijke situatie in de Middellandse Zee, en de andere twee gaan in op strategische maatregelen op langere termijn voor een effectief migratiebeleid in de toekomst. Voor een directe respons stelt de Commissie voor dat de EU een aantal specifieke maatregelen neemt die de aanhoudende migratiecrisis met alle effecten daarvan (op dat moment vooral voor de zuidelijke Europese landen) volgens 1 Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees en Economisch Sociaal Comité en het Comité van de Regio's Een Europese Migratieagenda van 13 mei 2015, COM(2015) 240 final. NP\ doc 3/10 PE v01-00

4 haar zouden kunnen stoppen of verlichten. Uit deze voorstellen vloeide de eerste reeks maatregelen voort van 27 mei 2015, gevolgd door een tweede reeks die de Commissie presenteerde op 9 september Het voorstel is een voortvloeisel van de tijdelijke herplaatsingsmechanismen die door de Raad werden goedgekeurd bij de besluiten van 14 september 2015 (herplaatsing van mensen vanuit Italië en Griekenland) en 22 september 2015 (herplaatsing van mensen vanuit Italië, Griekenland en mogelijk vanuit andere lidstaten). Nu wil de Commissie een dergelijk mechanisme op permanente basis invoeren, zodat dit zich flexibel laat activeren zodra aan de criteria voor een crisissituatie is voldaan, dat wil zeggen zodra een lidstaat niet meer opgewassen is tegen de groeiende stroom asielzoekers die het land binnenkomt. De Commissie heeft ervoor gekozen een permanent herplaatsingsmechanisme in te voeren door middel van wijziging van de Dublin verordening 2. Dit mechanisme zou op die manier een uitzonderingsprocedure vormen binnen het kader van de thans toegepaste Dublinregels die slechts in beperkte mate bruikbaar zijn in uitzonderlijke situaties zoals die zich de laatste zes maanden aan de zuidelijke grenzen voordoen (vastlopen van de Italiaanse en Griekse asielstelsels). De twee eerdere besluiten tot invoering van het tijdelijke herplaatsingsmechanisme waren gebaseerd op artikel 78, lid 3, VWEU, dat of the TFEU, dat de mogelijkheid biedt van een eenmalige respons op een noodsituatie als gevolg van een plotselinge toestroom van onderdanen van derde landen. Voor invoering evenwel van een permanent mechanisme had de Raad om voor de hand liggende redenen van een andere grondslag moeten uitgaan, namelijk artikel 78, lid 2, sub e) VWEU, op grond waarvan het Europees Parlement en de Raad volgens de gewone wetgevingsprocedure maatregelen kunnen vaststellen voor een gemeenschappelijk Europees asielstelsel, waaronder criteria en instrumenten voor de vaststelling van de lidstaat die verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielverzoek of van een verzoek om subsidiaire bescherming (d.w.z. de rechtsgrondslag voor vaststelling en wijziging van de Dublinregels). Inhoud en effect: In wezen behelst het voorstel de invoeging van een nieuw hoofdstuk VII in de tekst van de Dublin-verordening waarin de voorwaarden worden geregeld voor inschakeling van het crisisherplaatsingsmechanisme. Dit hoofdstuk bevat vier nieuwe bepalingen artikel 33(bis) t/m (d). Ingevolge artikel 33 bis kan het mechanisme worden toegepast als de Commissie aantoont dat een lidstaat wordt geconfronteerd met een crisissituatie waardoor de toepassing van de Dublinregels in gevaar komt als gevolg van extreme druk die wordt gekenmerkt door een grote en onevenredige instroom van onderdanen van derde landen of staatlozen. De Commissie zal hiertoe worden bijgestaan door het EASO 3 en 4, die ervoor zorgen dat zij regelmatig op de hoogte wordt gehouden van de ontwikkelingen. De Commissie gaat vervolgens na of er sprake is van een crisissituatie, dat wil zeggen of zich een extreme druk 2 Verordening (EU) nr. 604/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 26 juni 2013 tot vaststelling van de criteria en instrumenten om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een verzoek om internationale bescherming dat door een onderdaan van een derde land of een staatloze bij een van de lidstaten wordt ingediend. 3 Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken: 4 Europees Agentschap voor het beheer van de operationele samenwerking aan de buitengrenzen van de lidstaten van de Europese Unie PE v /10 NP\ doc

5 voordoet in verhouding tot de grootte van de betrokken lidstaat en tot diens goed opgezet asielstelsel dat werkt volgens alle relevante EU-regels. Bij deze beoordeling houdt zij onder meer rekening met de toename van het totale aantal asielzoekers en irreguliere binnenkomsten van onderdanen van derde landen en staatloze personen in de voorgaande zes maanden in vergelijking met dezelfde periode van het voorgaande jaar. Ook neemt zij het aantal asielaanvragen per hoofd van de bevolking in de lidstaat in de afgelopen 18 maanden ten opzichte van het gemiddelde van de Unie in aanmerking. Als de Commissie aan de hand van bovengenoemde gegevens tot de conclusie komt dat aan de voorwaarden voor een crisissituatie is voldaan, kan zij ingevolge artikel 45 van de Dublinverordening een gedelegeerde handeling 5 vaststellen, waarbij zij het aantal personen vaststelt die uit die lidstaat moeten worden herplaatst alsmede de termijn bepaalt voor de toepassing van het crisisherplaatsingsmechanisme 6. Vervolgens wordt volgens de verdeelsleutel het aantal personen bepaalt die de respectieve lidstaten moeten aanvaarden. Om het aantal te herplaatsen personen te bepalen houdt de Commissie in de eerste plaats rekening met de capaciteit van het asielstelsel van een bepaalde lidstaat, de eerdere solidariteitsinitiatieven van die lidstaat - alsmede de mate waarin die lidstaat voordeel heeft genoten van solidariteitsmaatregelen, en met het aantal asielaanvragen per hoofd van de bevolking in de 18 voorgaande maanden ten opzichte van het gemiddelde van de Unie. Het totale aantal te herplaatsen personen mag niet meer bedragen dan 40 % van het aantal asielaanvragen dat in de zes voorafgaande maanden in die lidstaat is ingediend. De verdeelsleutel voor de toewijzing van de aangewezen personen naar de afzonderlijke lidstaten wordt nader geregeld in de bijlage bij het voorstel, dat een uitvoerige berekeningsmethode bevat. Deze verdeelsleutel gaat evenals bij de voorgaande twee (tijdelijke) herplaatsingsmechanismen vooral uit van criteria als de bevolkingsomvang (wegingsfactor 40% ), het huidige totale bbp (wegingsfactor 40%), gemiddeld aantal spontane asielaanvragen en herplaatste personen per miljoen inwoners over de voorafgaande 5 jaar (wegingsfactor 10%) en het huidige werkloosheidspeil (wegingsfactor 10%). Evenals bij het tweede tijdelijke herplaatsingsmechanisme kent het voorstel een aangepaste procedure voor gevallen waarin een lidstaat om goede redenen niet in staat is aan de herplaatsing deel te nemen. Binnen een maand na de inwerkingtreding van de gedelegeerde handeling kan die lidstaat dan de Commissie melden niet in staat te zijn om asielzoekers op te nemen. Hij moet deze melding onderbouwen met opgave van gegronde redenen. De Commissie beoordeelt de opgegeven gronden en richt een besluit tot de betrokken lidstaat, waarbij de lidstaat kan worden vrijgesteld van zijn verplichting om deel te nemen aan de herplaatsing. De vrijstelling betekent wel dat de lidstaat een financiële bijdrage aan de EU-begroting moet leveren van 0,002 % van zijn bbp. In geval van gedeeltelijke deelname (dus opname van een lager aantal dan door de Commissie oorspronkelijk toegewezen) aan de herplaatsing wordt dat bedrag evenredig verlaagd. Deze bijdrage wordt gebruikt voor de financiering van de bijstand ter ondersteuning van de inspanningen van alle andere lidstaten om het hoofd te bieden aan de crisissituatie en de gevolgen van de niet-deelname van deze lidstaat aan de herplaatsing. Na dit besluit gaat de Commissie over tot herverdeling van de aan die lidstaat toegewezen personen naar de overige lidstaten (door wijziging van de gedelegeerde handeling). 5 Gedelegeerde handeling Delegatie van bevoegdheden aan de Commissie is mogelijk ingevolge artikel 290 VWEU. 6 Volgens het voorstel is een gedelegeerde handeling niet langer dan twee jaar van toepassing. NP\ doc 5/10 PE v01-00

6 Alleen personen die hun asielaanvrage in het betrokken land hebben ingediend, en die ongetwijfeld internationale bescherming behoeven, mogen in het herplaatsingsmechanisme worden betrokken, en die lidstaat zou ingevolge de Dublinregels ook verantwoordelijk zijn voor de beoordeling van hun asielaanvraag. Die personen moeten ook een nationaliteit bezitten waarvoor geldt dat op ten minste 75 % van de asielaanvragen positief werd beslist 7. De lidstaat vanwaar personen naar andere lidstaten worden herplaatst, moet op zijn beurt voldoen aan de in artikel 33 quinquies genoemde verplichtingen. Op de datum van inwerkingtreding van de gedelegeerde handeling legt hij de Commissie een routekaart voor met maatregelen die een passende implementatie van het crisisherplaatsingsmechanisme moeten waarborgen. De lidstaat moet vervolgens volledige uitvoering aan die maatregelen geven. Zou hij zijn verplichtingen niet nakomen, dan kan de Commissie de toepassing van het herplaatsingsmechanisme opschorten (ook hier bij gedelegeerde handeling). De bevoegdheid van de Commissie om gedelegeerde handelingen vast te stellen, wordt in het voorstel beperkt tot vijf jaar, vóór verstrijken waarvan de Commissie uitvoerig verslag moet uitbrengen. De bevoegdheidsdelegatie wordt stilzwijgend verlengd met nogmaals vijf jaar, tenzij het Europees Parlement of de Raad zich (uiterlijk drie maanden voor het einde van de termijn) tegen deze verlenging verzet. Beide instellingen kunnen de bevoegdheidsdelegatie bovendien te allen tijde intrekken. Een andere waarborg tegen willekeurig optreden door de Commissie is de bepaling dat de twee instellingen binnen een termijn van twee weken na de kennisgeving van de handeling bezwaar kunnen maken (die termijn kan op hun initiatief met twee weken worden verlengd). De gedelegeerde handeling treedt in dat geval niet in werking. De gedelegeerde handeling is van toepassing voor een periode van maximaal twee jaar. De specifieke procedure voor de herplaatsingen is geregeld in de bijlage die gedetailleerde procedurele regels bevat die inhoudelijk overeenkomen met die voor de tijdelijke herplaatsingsmechanismen ten behoeve van Italië en Griekenland, die op 22 september 2015 door de Raad werden goedgekeurd 7. Elke lidstaat wijst zijn nationaal contactpunt aan, dat tijdens de procedure als ondersteunend en coördinerend orgaan moet dienen, en meldt dit aan bij het EASO.. De lidstaten delen ten minste om de drie maanden via die contactpunten het aantal asielzoekers mee dat naar hun grondgebied kan worden herplaatst. Op basis van die informatie stellen de lidstaten ten behoeve waarvan de herplaatsing plaatsvindt, bijgestaan door het EASO en verbindingsfunctionarissen 8 van de lidstaten, vast welke afzonderlijke asielzoekers in die lidstaten kunnen worden herplaatst. 9 Hierbij wordt voorrang gegeven aan kwetsbare asielzoekers in de zin van de artikelen 21 en 22 van Richtlijn 2013/33/EU Ook wordt gelet op het belang van kinderen en het beginsel dat gezinnen bij elkaar blijven (gezinsleden moeten op het grondgebied van dezelfde lidstaat worden herplaatst). Ook andere eigenschappen van de betrokken personen die hun integratie in de lidstaat van ontvangst kunnen vergemakkelijken (taalbeheersing, culturele of sociale banden) moeten in aanmerking worden genomen. Hiertoe kunnen de lidstaten hun eigen voorkeuren kenbaar maken die als uitgangspunt dienen voor de herplaatsende lidstaat na overleg met het EASO en de functionarissen bij de opstellen van lijsten van mogelijke asielzoekers die voor herplaatsing 7 Dit zal worden beoordeeld aan de hand van de meest recente kwartaalcijfers van Eurostat. Voor staatloze personen wordt rekening gehouden met het land waar zij vroeger gewoonlijk verbleven. 8 De Engelse versie van het besluit is HIER beschikbaar. 9 De lidstaten wijzen deze op eigen initiatief aan. 10 Een noodzakelijke voorwaarde is dat hun vingerafdrukken worden afgenomen en in het Eurodac-systeem worden opgeslagen. 11 Richtlijn 2013/33/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 juni 2013 tot vaststelling van normen voor de opvang van verzoekers om internationale bescherming. PE v /10 NP\ doc

7 in een bepaalde lidstaat worden bestemd. De informatie over de geselecteerde asielzoekers en andere relevante gegevens worden doorgezonden naar de contactpunten van de betrokken lidstaten die daarop met herplaatsing van de geselecteerde personen moeten instemmen. Vervolgens neemt de herplaatsende lidstaat een besluit tot herplaatsing van de geselecteerde verzoekers in een specifieke lidstaat en stelt hij de verzoeker schriftelijk in kennis van dat besluit. Het voorstel noemt ook de redenen op grond waarvan een lidstaat het recht heeft om herplaatsing van een specifieke asielzoeker te weigeren. Volgens punt 8 van de bijlage kan een lidstaat dat alleen indien er redelijke gronden zijn om hem of haar als een gevaar voor hun nationale veiligheid of openbare orde te beschouwen of indien er ernstige redenen zijn voor uitsluiting van de vluchtelingenstatus of van subsidiaire bescherming overeenkomstig artikel 12 respectievelijk 17 van Richtlijn 2011/95/EU 12. Wat de uitvoering van de herplaatsing betreft, moeten de geselecteerde personen zo spoedig mogelijk nadat het herplaatsingsbesluit is genomen, worden overgebracht. De lidstaat ten behoeve waarvan herplaatsing plaatsvindt, zendt de lidstaat van herplaatsing de datum en het tijdstip van de herplaatsing, alsook alle andere relevante informatie. De herplaatsingsprocedure wordt afgerond binnen uiterlijk twee maanden nadat de lidstaat van herplaatsing heeft gemeld een specifiek aantal asielzoekers te kunnen opnemen. In uitzonderlijke omstandigheden kan die termijn verlengd met nog eens twee weken worden verlengd. Mochten zich in de herplaatsende lidstaat objectieve praktische belemmeringen voordoen die de overdracht verhinderen dan kan de termijn nogmaals met maximaal een week worden verlengd. 13 Wanneer de herplaatsingsprocedure niet binnen deze termijn is afgerond blijft de herplaatsende lidstaat verantwoordelijk voor de behandeling van het verzoek om internationale bescherming. Verzoekers om internationale bescherming die zich onttrekken aan de herplaatsingsprocedure, worden van herplaatsing uitgesloten. De herplaatsende lidstaat moet dan instaan voor het identificeren, registreren en nemen van vingerafdrukken, die in het Eurodac systeem moeten worden opgeslagen. Wat betreft de kwestie van secundaire stromen van herplaatste personen wordt in het voorstel bepaald dat wanneer een persoon die internationale bescherming geniet en die, na te zijn herplaatst, een verzoek heeft ingediend in een andere lidstaat of zich zonder verblijfstitel ophoudt op het grondgebied van een andere lidstaat, hij direct (desnoods onder dwang) moet terugkeren naar de lidstaat van herplaatsing, die dan ook verplicht is hem weer terug te nemen (in overeenstemming met de procedures van de Dublinverordening). In de toelichting bij het voorstel worden echter nog andere maatregelen genoemd om secundaire stromen te helpen voorkomen. Volgens de Commissie ligt de oplossing in de harmonisatie van de opvangvoorzieningen onder de lidstaten. Ook zou er in de lidstaten een meldingsplicht moeten worden ingevoerd. De ontvangende lidstaten zou dan alleen bijstand in natura - 12 Met name minderjarigen, personen met een handicap, ouderen, zwangere vrouwen, alleenstaande ouders met minderjarige kinderen, slachtoffers van mensenhandel, personen met ernstige ziekten, personen met mentale stoornissen en personen die folteringen hebben ondergaan, zijn verkracht of aan andere ernstige vormen van psychologisch, fysiek of seksueel geweld zijn blootgesteld. 13 Richtlijn 2011/95/EU van het Europees Parlement en de Raad van 13 december 2011 inzake normen voor de erkenning van onderdanen van derde landen of staatlozen als personen die internationale bescherming genieten, voor een uniforme status voor vluchtelingen of voor personen die in aanmerking komen voor subsidiaire bescherming, en voor de inhoud van de verleende bescherming NP\ doc 7/10 PE v01-00

8 huisvesting, voedsel en kleding - moeten verstrekken, en geen geld waarmee asielzoekers zich zonder vergunning naar andere lidstaten kunnen reizen. Ook zouden de lidstaten tijdens de periode van behandeling van verzoeken om internationale bescherming, behalve om ernstige humanitaire redenen, de verzoekers geen nationale reisdocumenten mogen verstrekken. Effect op de staatsbegroting en de rechtsorde van de Tsjechische Republiek De Dublinverordening is rechtstreeks van toepassing; er is daarom geen ingreep in de Tsjechische rechtsorde vereist. Het is echter niet uitgesloten dat het voorgestelde mechanisme moet worden ingevoegd in wet nr. 325/1999 Coll. inzake asiel. Wat de staatsbegroting betreft zal het voorgestelde mechanisme stellig een grotere aanslag op de openbare financiën met zich brengen, vooral wegens de opname van te herplaatsen personen (administratiekosten, accommodatie, beveiliging, sociale uitgaven enz.). Deze kosten laten zich nu nog niet inschatten omdat zij afhangen van de vraag hoe vaak, in hoeverre en hoe lang de Commissie met herplaatsingen zal doorgaan. Advies van de regering van de Tsjechische Republiek: De regering van de Tsjechische Republiek is het over de gehele lijn oneens met het voorstel. Zij beschouwt de herplaatsingsprocedure als een overhaaste reactie want het is nog niet aangetoond dat de regeling echt werkt (tot dusver is nog niet eens begonnen met het eerste tijdelijke herplaatsingsmechanisme met mensen uit Italië en Griekenland). Alle aanstalten die daartoe zijn ondernomen laten integendeel zien dat het niet werkt. Eerst zou er een evaluatie moeten komen van de tijdelijke herplaatsingsmechanismen die reeds zijn goedgekeurd, en pas dan kunnen er aan de hand van de resultaten andere initiatieven op dit gebied worden ontplooid. Thans zou de EU zich volgens de regering van de Tsjechische Republiek primair moeten richten op de oorzaken van de migratiecrisis en op systemische maatregelen. De Tsjechische Republiek vraagt zich nog steeds af waarom niet op de figuur van de 'tijdelijke bescherming' die al in het Europese recht is verankerd en nagenoeg hetzelfde doel dient is teruggegrepen om de huidige migratiecrisis aan te pakken. Bovendien blijven er nog vele punten van onzekerheid rond het voorstel zelf. Afgezien van de gekozen rechtsgrondslag en de invoeging van het crisismechanisme in het kader van de Dublinverordening, rijzen er ook andere vragen, bijvoorbeeld rond de criteria voor het constateren van een crisissituatie, en de variabele verdeelsleutels voor de verspreiding van het totale aantal personen over de afzonderlijke lidstaten (bv. hun eerdere manifestaties van solidariteit, de deugdelijkheid van hun nationale asielregelingen enz.). Evenmin is duidelijk hoe secundaire stromen van herplaatste personen moeten worden voorkomen. Tijdschema voor de behandeling van het voorstel door de Europese instellingen Het voorstel werd op 8 oktober 2015 in de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken besproken. Het tijdschema voor verdere discussie is nog niet bekend. Ook in de Europese Raad van 15 en 16 oktober zal deze aangelegenheid aan de orde komen. In het Europees Parlement zijn de debatten hierover eveneens begonnen. Op 22 september 2015 kwam het aan de orde in de Commissie LIBE die een aantal vraagtekens en kanttekeningen bij het voorstel plaatste. Er werden bezwaren geuit tegen onder meer de invoeging van het crisisherplaatsingsmechanisme in het kader van de Dublinregels. PE v /10 NP\ doc

9 Conclusie: De Commissie Europese zaken, 1. verwerpt ten stelligste de invoering van een permanent mechanisme voor verplichte herplaatsing van vluchtelingen in de EU, en verwerpt met name de manier waarop de Commissie voor deze maatregel te werk is gegaan; 2. beschouwt het voorgestelde mechanisme als ontoelaatbare inmenging in de asielregelingen van de lidstaten, vooral nu het als verplicht wordt voorgesteld en dat aan nietdeelneming aan de uitvoering ervan om objectieve en serieuze redenen de verplichting wordt verbonden een bepaald bedrag ten behoeve van de EU-begroting te storten; 3. onderschrijft volledig het advies van de regering van 1 oktober 2015 over deze kwestie; 4. brengt overeenkomstig artikel 6 van Protocol Nr. 2 betreffende de toepassing van de beginselen van subsidiariteit en evenredigheid een gemotiveerd advies uit over het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een crisisherplaatsingsmechanisme en tot wijziging van Verordening (EU) nr. 604/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 26 juni 2013 tot vaststelling van de criteria en instrumenten om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor de behandeling van een verzoek om internationale bescherming dat door een onderdaan van een derde land of een staatloze bij een van de lidstaten wordt ingediend (COM(2015) 450 final), waarvan de motivering als volgt luidt: a. Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie regelt de oplossing van crisissituaties in afzonderlijke lidstaten door plotse toestroom van onderdanen van derde landen in artikel 78, lid 3, dat de eenmalige uitvaardiging van tijdelijke maatregelen ten aanzien van de betrokken landen mogelijk maakt. Voor de vaststelling daarvan is steeds de goedkeuring van de Raad vereist, die bij gekwalificeerde meerderheid besluit, na goedkeuring door het Europees Parlement. De door de Commissie gekozen rechtsgrondslag is geenszins bedoeld voor oplossing van de crisissituaties. De bepaling is integendeel bedoeld voor het beheer van normale migratiestromen, al laat zij dan de vaststelling toe van bepaalde noodmaatregelen in crisissituaties die een uitzondering vormen op de normaal op die grondslag vast te stellen regels. De invoeging van het permanente herplaatsingsmechanisme voor crisissituaties in het kader van de Dublinregels gaat dus geheel voorbij aan de betekenis van artikel 78, lid 3, VWEU, evenals de huidige herplaatsingsmaatregelen die door de Commissie zijn uitgevaardigd en waartoe door de Raad wordt besloten, maar waartoe nu door de Commissie alleen zou moeten worden besloten. b. Artikel 78, lid 3, VWEU gaat bovendien over vaststelling van maatregelen van tijdelijke aard, d.w.z. maatregelen die in specifieke gevallen worden vastgesteld om een bijzondere situatie het hoofd te bieden, en wel op een manier die op dat moment het meest geschikt voorkomt. Een permanent herplaatsingsmechanisme druist evenwel in tegen dit doel, gezien het feit dat het in principe automatisch zou kunnen worden geactiveerd zodra de Commissie van oordeel is dat een lidstaat voor een crisissituatie komt te staan. Het mechanisme zal dan vervolgens in ieder individueel NP\ doc 9/10 PE v01-00

10 geval op identieke wijze toepassing krijgen, volgens de algemene regeling die de Commissie voor zulke situaties heeft vastgelegd. c. Het nemen van besluiten tot noodherplaatsingen door middel van gedelegeerde handelingen van de Commissie is naar de mening van de commissie ook in strijd met artikel 290, lid 1 VWEU, krachtens welk artikel aan de Commissie de bevoegdheid kan worden overgedragen om niet-wetgevingshandelingen van algemene strekking vast te stellen ter aanvulling of wijziging van bepaalde niet-essentiële onderdelen van een wetgevingshandeling. Activering van het voorgestelde noodherplaatsingsmechanisme zal evenwel een beduidende weerslag hebben op de asielstelsels van alle lidstaten en het nationale beleid op dit gebied in aanzienlijke mate doorkruisen. De voorgestelde uitzondering op de Dublinregels zou dus ter aanvulling dienen van onderdelen van verordening (EU) nr. 604/2013 die in de ogen van de commissie uiterst essentieel zijn, en blijkens de hierboven geciteerde bepaling mag een dergelijke materie niet per delegatie aan de Commissie worden overgelaten. d. Een van de fundamentele elementen van nationale soevereiniteit is het recht van elke staat om zelf uit te maken wie als langdurig of permanent ingezetene op zijn grondgebied wordt toegelaten. Daarom, en ook om culturele en historische overwegingen is het nodig ervoor te zorgen dat de inspanningen voor het bereiken van de in het voorstel genoemde doelen voorbehouden blijven aan de centrale overheden van de lidstaten. Met andere woorden, de doelen van het voorgestelde optreden laten zich op EU-niveau niet afdoende realiseren, maar wel op lidstaatniveau. 5. roept de Tsjechische regering op het nodige te doen om goedkeuring van het onderhavige voorstel tegen te houden; 6. roept de Tsjechische regering op de commissie Europese zaken en de subcommissie migratie en asielbeleid op de hoogte te houden van de voortgang en de resultaten van de onderhandelingen over dit voorstel; 7. machtigt de voorzitter van de commissie Europese zaken deze resolutie, overeenkomstig het Reglement van de Kamer van afgevaardigden, te doen toekomen aan de voorzitter van de Kamer van afgevaardigden, de regering, de voorzitter van de Senaat, de Voorzitter van het Europees Parlement, de Voorzitter van de Raad van de Europese Unie en aan de Voorzitter van de Europese Commissie Josef Šenfeld Kristýna Zelienková Marek Černoch Verificateur Rapporteur: Rapporteur: Ondřej Benešík Voorzitter De verlenging zal afhangen van de overeenstemming die moet worden bereikt tussen de herplaatsende lidstaat enerzijds en de aanvaardende lidstaat anderzijds. PE v /10 NP\ doc