Klachtencommissie SCEN

Transcriptie

1 Klachtencommissie SCEN Oordeel van 16 oktober 2017 naar aanleiding van de op 19 maart 2017 ingediende klacht van A, huisarts te B jegens C, SCEN-arts, gevestigd te D

2 1 De klacht Op 23 maart 2017 heeft de Klachtencommissie SCEN (hierna: Commissie) het verzoek van klager ontvangen haar oordeel uit te spreken over de vraag of de aangeklaagde SCEN-arts (hierna: verweerder) heeft gehandeld als een goed SCEN-arts bij het uitvoeren van zijn SCEN-werkzaamheden. De klacht omvat de volgende onderdelen: 1. In het verslag van de SCEN-arts was sprake van slordigheden met betrekking tot de gegevens van de patiënt en onjuistheden met betrekking tot de toestand van de patiënt. 2. In het contact met klager na de uitvoering van de euthanasie riep de SCEN-arts alsnog twijfel op over de vraag of voldaan was aan de wettelijke zorgvuldigheidseisen. 2 De loop van de procedure 2.1 De Commissie heeft op 23 maart 2017 het klaagschrift - gedateerd 19 maart van klager ontvangen. 2.2 Bij brief van 31 maart 2017 heeft de Commissie verweerder in kennis gesteld van de klacht en haar in de gelegenheid gesteld daarop schriftelijk te reageren. 2.3 De Commissie ontving de schriftelijke reactie van verweerder, gedateerd 23 april De Commissie heeft de schriftelijke reactie van verweerder ter kennis gebracht aan klager en gevraagd of hiermee voldoende duidelijkheid was verschaft. Naar de mening van klager was dat niet het geval. 2.6 De klacht werd behandeld ter zitting van 28 augustus 2017, alwaar zijn verschenen: A (klager), vergezeld door E, en C (verweerder). 3 De feiten Uit de door partijen overlegde bescheiden en hetgeen ter zitting naar voren is gebracht en niet is weersproken, is het navolgende komen vast te staan. 3.1 Een 79-jarige patiënte van klager was bekend met perifeer vaatlijden waarvoor zij al enige jaren geleden een bovenbeenamputatie links met vervolgens fantoompijn - en een voorvoetamputatie rechts had ondergaan. Begin december 2016 kreeg patiënte een vaatafsluiting in haar rechterbeen. Een poging tot opheffen van de afsluiting mislukte en een amputatie van het rechterbeen werd voorgesteld. Patiënte weigerde dat. Inmiddels was het resterende deel van de rechtervoet necrotisch met veel pijn tot gevolg. Patiënte bleef bij haar weigering tot amputatie en wenste de gevolgen van de ingetreden necrose niet meer mee te maken. Patiënte verzocht haar huisarts (klager) de euthanasieprocedure op te starten. 3.2 Op verzoek van klager bezocht verweerder op 13 december 2016 de patiënte vanwege een consultatie in het kader van de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding. 2

3 3.3 Na afloop van zijn gesprek met de patiënte twijfelde verweerder over de vraag of er sprake was van reële alternatieven om het lijden te verlichten. Verweerder overlegde daarover met een collega in het ziekenhuis waar hij werkzaam is en kwam vervolgens tot de conclusie dat het bij deze patiënte in deze situatie niet het geval was. 3.4 Op 14 december deelde verweerder aan klager telefonisch mede dat de casus voldeed aan de wettelijke zorgvuldigheidseisen. 3.5 Toen klager vervolgens het consultatieverslag ontving constateerde hij dat geboortedatum en BSN van de patiënte onjuist waren vermeld. Ook vermeldde verweerder in zijn verslag een urosepsis, cachexie en volledige uitputting van de patiënt. Volgens klager was hiervan geen sprake. Hierover nam klager per mail contact op met verweerder. 3.6 In de nacht van 15 op 16 december 2016 ontving klager een gecorrigeerd verslag, waaruit tevens de urosepsis was verwijderd. Op 16 december voerde klager de euthanasie uit. 3.7 Op 19 december 2016 hadden klager en verweerder nog mailcontact in het kader van de terugkoppeling over het verloop van de euthanasie. In dit mailcontact maakte klager bezwaar over de inhoud van het verslag. In de reactie per daarop gaf verweerder aan dat het geen waterdichte casus was. De betreffende mail is door klager voorgelezen tijdens de zitting op 28 augustus 2017 en door verweerder niet weersproken. 4 Standpunt van klager 4.1 Klager verwijt verweerder meerdere slordigheden en onjuistheden in diens consultatieverslag, waardoor verweerder diverse malen moest verzoeken correcties uit te voeren, juist in de korte periode die nog restte tot de uitvoering van de euthanasie. Daarnaast riep verweerder in het contact met klager na de uitvoering van de euthanasie alsnog twijfel op over de vraag of voldaan was aan de wettelijke zorgvuldigheidseisen. Klager heeft hierdoor veel onzekerheid en zeker geen steun ervaren. 4.2 Ter nadere onderbouwing van deze klachten voert klager het volgende aan. 4.3 Verweerder bezocht - op verzoek van klager - op 13 december 2016 de patiënte. De volgende dag belde verweerder met de mededeling dat patiënte kraakhelder haar standpunt had verwoord en dat de casus voldeed aan de zorgvuldigheidscriteria. 4.4 Toen vervolgens het consultatieverslag arriveerde, viel klager op dat de vermelde geboortedatum niet klopte. Ook vermeldde het verslag een manifeste urosepsis, cachexie en volledige uitputting van de patiënte. Volgens klager - die de patiënte dagelijks bezocht feitelijke onjuistheden. Klager verzocht verweerder per mail de geboortedatum te corrigeren. Bij herlezing bekroop klager de gedachte dat er sprake zou zijn van een persoonsverwisseling en bleek ook het Burger Service Nummer foutief. Opnieuw mailde klager verweerder, nu met het verzoek het Burger Service Nummer te corrigeren en opheldering te verschaffen over de door verweerder vermelde urosepsis. 3

4 Klager maande verweerder tevens tot spoed omdat de uitvoering van de euthanasie al op de volgende dag - op 16 december zou plaatsvinden. 4.5 In de nacht van 15 op 16 december ontving klager een gecorrigeerde versie van het consultatieverslag, waarin tevens de urosepsis was weggelaten. Uit de begeleidende mail concludeerde klager dat verweerder zaken gechargeerd had weergegeven om de euthanasie te rechtvaardigen. Dit terwijl klager ervan overtuigd was dat hij een ijzersterke casus had. Met die hem in verwarring brengende gedachte voerde klager op 16 december de euthanasie uit. 4.6 Op 19 december 2016 stuurde klager verweerder een mail dat alles goed was verlopen maar dat hij niet blij was met de - in zijn woorden - chargering van de toestand van de patiënt, welke chargering bovendien onnodig was. De discrepantie tussen zijn eigen beschrijving en die van verweerder zou immers kunnen leiden tot het stellen van nadere vragen door de regionale toetsingscommissie euthanasie. 4.7 Aan het einde van die dag ontving klager een mail van verweerder dat die schreef dat de casus voor hem niet waterdicht was. Ook deze mededeling verontrustte klager. 4.8 Klager benadrukt dat hij van een SCEN-arts een zo feitelijk mogelijk verslag met een objectief oordeel verwacht. De door klager ervaren chargering met tegelijkertijd gegeven signalen van twijfel heeft geleid tot verwarring en zeker niet tot het ervaren van steun. 5 Standpunt van verweerder 5.1 Verweerder erkent de foutieve vermelding van geboortedatum en BSN. Toen klager hem hierop wees heeft verweerder zijn excuses aangeboden en direct correcties uitgevoerd. Grote drukte in zijn SCEN-dienst heeft bijgedragen aan deze slordigheden. Achteraf bezien had hij teveel consultaties in een te korte tijdsspanne, naast zijn reguliere praktijk. Voor verweerder is dit aanleiding geweest om voortaan de werkzaamheden in zijn reguliere praktijk te beperken als hij tevens SCEN-dienst heeft. 5.2 Wat betreft de door hem vermelde urosepsis voert verweerder aan dat hij het klinisch beeld als zodanig interpreteerde, Je kon erop wachten dat ze die zou krijgen. Verweerder blijft hierbij. Hij heeft de vermelding van de urosepsis na de opmerking van klager hierover uit het verslag weggelaten. Het was mogelijk beter geweest als hij dreigende urosepsis had geschreven. Tevens benadrukt verweerder ter zitting nogmaals dat patiënte op hem een cachectische en uitgeputte indruk maakte. Patiënte barstte van de pijn en zag er getekend uit, zij was mager en maakte een terminale indruk. 5.3 Verweerder vond het geen gemakkelijke casus. Aanvankelijk was hij van mening dat er wel degelijk een behandeloptie was om het lijden te verminderen, namelijk amputatie van het rechterbeen. Patiënte weigerde dit echter. Voor de patiënte - die al rolstoelafhankelijk was - zou amputatie niet leiden tot verdere verslechtering van mobiliteit of zelfredzaamheid. Verweerder twijfelde of er dan wel sprake was van uitzichtloosheid en is hierover in gesprek gegaan met een collega in het ziekenhuis waar hij werkzaam is. Na dit gesprek concludeerde verweerder dat amputatie nog steeds - medisch-technisch bezien - een acceptabel alternatief zou zijn, maar dat de patiënt dit mag weigeren. Verweerder begreep ook de weigering van de patiënte in de gegeven 4

5 situatie. Daarmee kwam verweerder tot de eindconclusie dat aan alle wettelijke zorgvuldigheidseisen was voldaan. Dat heeft hij vervolgens telefonisch aan klager laten weten en benoemd in zijn consultatieverslag. 5.4 Met de bewoording in het mailcontact op 19 december heeft verweerder aan willen geven dat de casus niet zo eenvoudig was geweest. Nog steeds is verweerder van mening dat het daarom geen waterdichte casus is. 5.5 Op de vraag van de commissie of het niet beter was geweest meer af te stemmen met klager over zijn bevindingen en zijn twijfels vóórdat hij zijn consultatieverslag had geschreven antwoordt verweerder dat dat gezien de tijdsdruk en de drukke SCEN-dienst niet was gebeurd. Ook kwam klager geagiteerd en dwingend over hetgeen volgens verweerder geen ruimte voor overleg liet. In zijn schriftelijk verweer benoemt verweerder dat klager volgens hem tegen een burn-out aan zou zitten. Ter zitting bevestigt hij nogmaals zijn indruk. de collega was erg boos en geagiteerd. 5.6 Verweerder vindt het ongelukkig dat een en ander zo is verlopen. 6 Overwegingen van de Commissie 6.1 De Commissie wijst er allereerst op dat het bij de toetsing van het handelen van een SCEN-arts er niet om gaat om te beoordelen of het handelen van de SCEN-arts beter had gekund maar of de SCEN-arts bij het beroepsmatig handelen is gebleven binnen de grenzen van een redelijk bekwame beroepsuitoefening. 6.2 Naar aanleiding van het eerste klachtonderdeel, het foutief vermelden van geboortedatum en BSN, en het vermelden van diverse onjuistheden met betrekking tot de toestand van de patiënt, overweegt de Commissie het volgende. 6.3 Uiteraard dient een consultatieverslag vrij te zijn van slordigheden, al zijn vergissingen nooit helemaal te voorkomen. Het door verweerder aangevoerde argument dat dit kwam door drukte acht de Commissie echter niet valide. De SCEN-arts dient zijn werkzaamheden zodanig te organiseren dat er voldoende rust is om zijn werkzaamheden op kwalitatief goede wijze uit te voeren. Dat verweerder heeft aangegeven dat hij sindsdien zijn planning heeft gewijzigd is positief, maar neemt niet weg dat hij op dit punt in deze casus is tekortgeschoten. 6.4 De Commissie signaleert dat klager een diagnose urosepsis heeft gesteld op basis van een klinisch beeld. De diagnose wordt echter niet ondersteund door enig uitgevoerd onderzoek. Ook benoemt verweerder indrukken cachexie en volledig uitputting zodanig stellig, dat er sprake lijkt van vaststaande feiten dan wel diagnoses. De Commissie is van oordeel dat het niet aan de SCEN-arts is om diagnoses te stellen. Artikel 15 van de KNMG Richtlijn voor SCEN-artsen benoemt dat de SCEN-arts geen medebehandelaar moet worden en artikel 17 dat de SCEN-arts bij onduidelijkheden of twijfel nogmaals overlegt met de consultvrager. In dat licht gezien had de SCEN-arts nader moeten overleggen over zijn indrukken met de aanvragend arts - klager - om deze te verifiëren in plaats van zodanig te presenteren dat het lijkt alsof er sprake is van vaststaande feiten. 6.5 Het tweede klachtonderdeel betreft de twijfel die verweerder opriep nadat hij zijn 5

6 verslag had overhandigd. De Commissie leest in het verslag van de SCEN-arts zeer stellige bewoordingen waardoor geen twijfel lijkt te bestaan. In tegenstelling hiermee heeft verweerder na het afronden en insturen van zijn verslag diverse malen uitspraken gedaan die aanleiding gaven tot twijfel over de zekerheid van diens conclusie. De Commissie kan zich voorstellen dat zaken in het consultatieverslag door klager als gechargeerd zijn ervaren en dat klager hierdoor, mede vanwege de eerder genoemde slordigheden en foutieve informatie, toenemend in verwarring is gebracht. Ook hier is de Commissie van oordeel dat verweerder in het licht van de genoemde artikelen uit de KNMG Richtlijn voor SCEN-artsen anders had dienen te handelen. Daarnaast had het in de rede gelegen dat verweerder zijn aanvankelijke twijfel en zijn overleg hierover met een collega had beschreven in het consultatieverslag. Ook dit zou hebben bijgedragen aan duidelijkheid. 6.6 Weliswaar was er tijdsdruk, maar een telefonisch contact had veel verschil kunnen maken. Waar verweerder stelt dat er door agitatie geen ruimte was om met klager in gesprek te gaan, acht de Commissie deze agitatie in ieder geval begrijpelijk in het licht van de gebeurtenissen. Het door verweerder vertalen van de agitatie naar het vermoeden van een naderende burn-out bij klager geeft de indruk dat verweerder de verantwoordelijkheid voor de opgelopen spanning en verwarring spanning geheel bij klager neerlegt en geen enkele rol voor zichzelf ziet. Het is juist in dergelijke situaties de taak van de SCEN-arts om regie te nemen (Artikel 2, KNMG Richtlijn SCEN-arts) en rust te creëren. Van inspanningen door verweerder in deze is de Commissie niet gebleken. 6.6 Het voorgaande overwegend is de Commissie van oordeel dat verweerder door zijn handelen ernstige verwarring heeft veroorzaakt en geen initiatieven heeft genomen om deze te verminderen. Daarmee heeft verweerder niet gehandeld zoals in redelijkheid van een SCEN-arts mag worden verwacht. De Commissie acht de klacht jegens verweerder gegrond. 6.7 Met betrekking tot de op te leggen maatregel oordeelt de Commissie als volgt. Zowel in zijn schriftelijke verweer als in zijn reactie tijdens de zitting op 28 augustus 2017 geeft verweerder er naar de mening van de Commissie blijk van zich de ernst van het handelen waarover geklaagd wordt niet te realiseren. In visie van verweerder was het grootste probleem eigenlijk dat het hele proces administratief niet goed verliep, in combinatie met een consultvragend arts die naar zijn mening geagiteerd was en kennelijk tegen een burn out aanzat. Deze laatste kwalificatie acht de Commissie ongepast. Een en ander laat naar de mening van de Commissie zien dat verweerder niet of onvoldoende bereid is zijn eigen handelen kritisch te bezien. Om die reden legt de Commissie de maatregel van berisping op. 6

7 7 Oordeel van de Commissie De Commissie oordeelt de klacht gegrond en legt de maatregel van berisping op. De Commissie - bepaalt dat dit oordeel in geanonimiseerde vorm ter publicatie zal worden aangeboden aan Medisch Contact, het Tijdschrift voor Gezondheidsrecht en Gezondheidszorg Jurisprudentie. Aldus gegeven in raadkamer door: prof. mr. J. Legemaate, drs. J.P.H.M. Creemers, mr. M. Derraz, drs. C. de Graaf en drs. S. van der Meer, leden van de Klachtencommissie SCEN, in tegenwoordigheid van drs. R.H.J.M. Sanders, secretaris. de voorzitter: prof. mr. J. Legemaate de secretaris: drs. R.H.J.M. Sanders Utrecht, 16 oktober