Toekomst water als productiefactor? 5/12/2017 Bart Debussche

Transcriptie

1 Toekomst water als productiefactor? 5/12/2017 Bart Debussche

2 Inleiding

3 Droogteproblematiek Langdurende droogte gekend Vooral westelijk deel van Vlaanderen Droogterapport VMM: Neerslagtekort sedert juli 2016 (uitz nov 16) April-juni: zeer droog in Vlaanderen Grondwaterstanden: extreem laag: 2/3 meetplaatsen laagste waarden in laatste 30jaar Captatieverbod oppervlaktewater West-Vlaanderen: politiebesluiten tot 18/8 Agrometeorologische berichten Bodemvochtgehalte: op één na laagste waarde (bericht 3/7/17) Neerslaghoeveelheid april-aug 50% van gemiddelde ( 88-16) (bericht 15/9/17)

4 Overzicht droogteproblematiek April-mei-juni April-mei-juni-juli Bron:

5 Droogte-overleg 4/7

6 Droogte-overleg Initiatief Minister Schauvliege Watercoördinator Land- en Tuinbouw Droogte-overleg actoren land- en tuinbouw 4 juli Acties voorstellen om droogteproblematiek te remediëren en te voorkomen Korte termijn Middellange termijn Lange termijn

7 Acties droogte-overleg Acties Korte Termijn Gevolgen perceelsaangifte Verzamelaanvraag & Mestbank Landbouwramp Acties Middellange Termijn Risicobeheer Weersverzekeringen Opmaak maatregel voor ondersteuning bredeweersverzekering in Vlaanderen Oproep demonstratieprojecten 2017 Voorlichtingsactiviteiten VLIF Kratos Praktijkgids water in de land- en tuinbouw

8 Acties droogte-overleg Acties Middellange Termijn Kratos een PDPOIII-maatregel waarmee land- en tuinbouwers gratis advies op maat van hun bedrijf kunnen aanvragen over meerdere onderwerpen, verdeeld in 14 adviesmodules: Module 7B Kaderrichtlijn Water (KRW) landbouwer kan kiezen tussen een advies of een advies + wateraudit. De adviesinhoud van deze module behandelt meerdere aspecten die i.k.v. de droogteproblematiek nuttig zijn voor de landbouwers Alle GLB-actieve landbouwers kunnen een adviesaanvraag indienen via het e-loket Het advies is volledig gratis voor de landbouwers. Het Departement Landbouw en Visserij betaalt de adviesdienst per gegeven advies. Landbouwers melden via aan via het e-loket van Landbouw en Visserij (

9 Acties droogte-overleg Acties Middellange Termijn Droogtestress: conflict tussen vraag en aanbod Droogte-gerelateerd onderzoek (ILVO, PC, ) Droogtetolerante rassen / gewassen Bodem (OS, )

10 Acties droogte-overleg Acties Middellange Termijn Droogte-gerelateerd onderzoek (ILVO, PC, ) Remediëring Kwaliteit irrigatiewater Detectie/voorspelling droogtestress Gebruik van satellietbeelden of ook Remote Sensing? vegetatie-index bepalen variabel beregenen? Bron: BDB

11 Acties droogte-overleg Acties Middellange Termijn Droogte-gerelateerd onderzoek (ILVO, PC, ) Preventie Droogtetolerante rassen / gewassen Bodem (OS, ) Alternatieve (drink)waterbronnen Water governance Remediëring Kwaliteit irrigatiewater Detectie/voorspelling droogtestress Waterbuffering: watervoorziening Acties Lange Termijn CIW Plan van aanpak Waterbeschikbaarheid Praktijkgids klimaat in de land- en tuinbouw

12 Landbouwramp

13 Rampen Onderscheid tussen landbouwramp en algemene natuurramp: Algemene natuurramp: landbouwers en/of andere burgers worden getroffen, meer dan alleen schade aan landbouwgewassen. Vlaams rampenfonds behandelt schadedossiers Bevoegdheid geworden van de Vlaamse overheid sinds 2014 Departement Bestuurszaken en Kanselarij coördineert Landbouwramp: ramp waarbij alleen schade is aan landbouwteelten of -dieren. Landbouwrampenfonds behandelt schadedossiers Bevoegdheid geworden van de Vlaamse overheid sinds 2014 Departement Landbouw en Visserij coördineert

14 Landbouwramp Wanneer landbouwramp? Natuurverschijnsel (regenval, droogte, wind, ) met een uitzonderlijk karakter of met een uitzonderlijke hevigheid Of een massale en onvoorzienbare plaag van schadelijke organismen Belangrijke en algemene vernielingen van gronden, teelten of oogsten Uitgesloten: toevallige gebeurtenissen waartegen men zich normaal kan verzekeren (vb hagel) Erkenning Door besluit van de Vlaamse Regering op voorstel van de Vlaamse minister van landbouw

15 Landbouwramp Voorwaarden voor erkenning: Uitzonderlijk karakter: frequentie van maximum 1 keer op 20 jaar Onderzoek door KMI Totale schadebedrag hoger dan 1,24 miljoen euro en met een gemiddelde schade per dossier van meer dan Raming op basis van schattingsverslagen (PV)!

16 Landbouwramp Teler Schade laten vaststellen: gemeente contacteren Gemeentelijke schattingscommissie 1 ste (voorlopige) vaststelling: causaal verband tussen weersfenomeen en schade vaststellen + 2 de definitieve vaststelling 1 ste +2 de vaststelling samen: wanneer kort bij de oogst/totaal verlies Gemeente Organiseren schattingscommissie Schattingsverslagen (PV) indienen bij Dept. Landbouw en Visserij (BD)

17 Landbouwramp Erkenning landbouwramp droogte 22/9/2017: besluit Vlaamse Regering 3/10/2017: publicatie Belgisch Staatsblad Idem voor vorst Droogte 1 april tot en met 30 juni 2017 Volledig Vlaams grondgebied Teelten: Groenten Akkerbouwgewassen Nijverheidsgewassen Voedergewassen Fruitteelt Sierteelt Boomkweek

18 Landbouwramp Tegemoetkomingsaanvraag Indienen ten laatste op 31/01/2018 Bij buitendienst Departement Landbouw en Visserij Per post of per (geen e-loket) In te dienen door landbouwer die eigenaar van de teelt is (en perceel in Verzamelaanvraag) Omvat 2 blz - 7 vragen

19 Landbouwramp Bijlagen bij aanvraag: Indien hagelverzekering aanwezig op bedrijf: polis of attest Producentenorganisatie Indien prioritaire behandeling gewenst: bewijs van financiële instelling of Boeren op een Kruispunt (BOEK) ivm liquiditeitsproblemen ten gevolge van landbouwramp NIET TOEVOEGEN: PV van schattingscommissies

20

21 Landbouwramp Procedure definitieve tegemoetkoming Dept Landbouw en Visserij behandelt en onderzoekt de binnengekomen aanvraag Notificatie tegemoetkomingsaanvraag wordt opgestuurd naar landbouwer: voorstel van tegemoetkoming Bij akkoord: niet reageren, Niet-akkoord: binnen de maand bezwaarschrift insturen.

22 Landbouwramp Berekening tegemoetkoming Ontvankelijk dossier: minimum 30% schade per teelt volgens verzamelaanvraag (arealen worden opgeteld per teelt) 50%regel: voor minstens 50% verzekerd zijn (vb hagelverzekering) om schadevergoeding te ontvangen, indien niet: max 40% vergoed Productiewaarde bedrijf Verzekerbare teelten

23 Landbouwramp Berekening tegemoetkoming Uitbetalingsschijven schijf factor max bedrag in schijf( ) 250 vrijstelling : 0, : : 0, : 0, : 0, > : 0 0 Max totaal Uitbetaling: indien binnen de maand geen bezwaar op notificatie, betaling opstarten

24 Watergebruik: voorwaarden

25 Watersoorten Hemelwater Oppervlaktewater Grondwater Leidingwater

26 Grondwater Wat is grondwater? Al het water dat zich onder het bodemoppervlak in de verzadigde zone bevindt en dat in direct contact staat met bodem of ondergrond Open putten = deels grondwater (correctie voor hemelwater afspoelbare/verharde oppervlakte)

27 Grondwaterwinning: knelpunten Grondwater staat onder druk Oorzaken overmatig gebruik (overbemaling) verminderde infiltratie regenwater (kleinere oppervlakte, versnelde afvoer) Gevolg kwantiteit en kwaliteit daalt Maatregelen (waak- en aandachtsgebieden) prijs/heffing verhogen vergunning weigeren/beperken Vergunning grondwaterwinning weigeren/beperken draagkracht watervoerende laag (evenwicht) rationeel waterverbruik (juiste water voor juiste toepassing)

28 Grondwaterwinning: debietmeter

29 Grondwaterwinning: debietmeter Vanaf 1 januari 2010: teller op grondwaterwinning verplicht (verzegeling!)

30 Grondwaterwinning: debietmeter Mogelijke boetes wanneer geen debietmeter aanwezig

31 Grondwaterwinning: vaste of mobiele pomp Winningen met vaste pomp (diepe winningen): debietmeter op winning (put) Winningen met mobiele pomp (ondiepe winningen): debietmeter op mobiele pomp (niet op put) Voorwaarden: registratie mobiele pompen logboek in volgende gevallen: putten uit verschillende lagen putten uit verschillende vergunningen naast grondwater ook ander water zie Seizoenspacht eigenaar/hoofdgebruiker : vergunning gebruiker/pachter : heffing (logboek in aangifte)

32 Oppervlaktewater: captatievergunning Onbevaarbare waterloop geen meldings- of vergunningsplicht recht om water te onttrekken, zonder afbreuk aan rechten van lager gelegen oevereigenaars reglement Polders of Watering eventueel vergunning vaste constructie : machtiging waterbeheerder en stedenbouwkundige vergunning (omgevingsvergunning)

33 Oppervlaktewater: captatievergunning Bevaarbare waterloop Bevaarbare waterloop, kanaal, havendokken < 500 m³ : jaarlijkse melding bij waterloopbeheerder > 500 m³ : vergunningsplicht: captatievergunning aanvragen aan te vragen bij waterloopbeheerder (W&Z) jaarlijks verlengd mits betaling bijdrage/retributie retributie in functie van hoeveelheid (tot 1 mio m³: 0,063/m³ (2010 jaarlijks geïndexeerd) Vergunninghouder debietmetingssysteem plaatsen (enkel bij >500m³)

34 Heffingen Heffing op waterverontreiniging Leidingwater Grondwater Oppervlaktewater Hemelwater Heffing op winnen grondwater

35 Heffing op waterverontreiniging Grootverbruikers (>500m³/jr) Heffing = waterverbruik x coëfficiënt x T Coëff voor akker- en tuinbouwbedrijven: 0,00025 T = 51,48 /VE (oppwaterlozer) Concreet: irrigatie: per 1000m³= 12,87 heffing waterverontreiniging

36 Heffing op grondwaterwinning Debietbepaling Via verplichte debietmeter Indien geen debietmeter: vergund debiet Indien geen vergund debiet: nominaal pompvermogen m³/u x T, T=200 voor irrigatie openlucht Afhankelijk verbruik en grondwaterlaag < m³ uit freatische laag: Heffing H = m³ x 0,06 x index (1,325) > m³ of uit afgesloten laag: H = Z x Q Gebiedsfactoren jaarlijks toenemen

37 Heffing op grondwaterwinning Toewijzing waterverbruik Regenwater voor irrigatie (openlucht) = vrijstelling Hemelwater: 800l/m² afspoelbaar Freatisch grondwater voor beregening (vb open put): correctie voor helft van verbruik (bij meting)

38 Conclusie Water meer dan ooit kostbaar goed Watervoorziening belangrijke productiefactor voor waterbehoevende teelten Watervoorraad Waterloop. Efficiënte toepassing van irrigatie Bodem in goede conditie (OS, storende lagen, Droogteresistentie ras of gewas Technieken: spuitbomen, doppen, driptape,. : meer met minder! Toekomst: variabel irrigeren volgens behoefte met GPS (remote sensing).

39 Dank voor uw aandacht!