Inhoudelijke overwegingen; Nb-wet 1998; vergunning 'Ruimte voor de Rivier Deventer'

Transcriptie

1 Inhoudelijke overwegingen; Nb-wet 1998; vergunning 'Ruimte voor de Rivier Deventer' Verzetslaan HX DEVENTER Postbus AN DEVENTER T F Bijlage nummer 1 Horend bij Besluit Uiterwaardvergraving Deventer Contactpersoon Bijlagen - DE AANVRAAG De aanvraag betreft de realisatie van het Ruimte voor de Rivier project Uiterwaardvergraving Deventer welke zal plaatsvinden op het grondgebied van de gemeenten Deventer, Olst-Wijhe en Voorst en de provincies Gelderland en Overijssel. Het project is gericht op de verbetering van de waterafvoer om, door uiterwaardvergraving, de IJssel bij Deventer meer ruimte te geven en daarmee bij te dragen aan zowel een verhoging van de veiligheid van het rivierengebied door bescherming tegen hoogwater als een vergroting van de ruimtelijke kwaliteit waarbij rekening gehouden wordt met natuurdoelstellingen en cultuurhistorische waarden. Voor een uitgebreidere beschrijving van de voorgenomen activiteiten wordt kortheidshalve verwezen naar de bijlage behorende bij de aanvraag. WETTELIJK KADER In relatie tot het betrokken natuurmonument zijn in deze relevant de artikelen 60, 10a (lid 1 en lid 3) en artikel 15a (lid 2) van de Natuurbeschermingswet 1998, hierna genoemd: Nb-wet Natura 2000-gebieden In relatie tot het betrokken Natura 2000-gebied zijn in deze relevant de artikelen 16, 19d (lid 1), 19e, 19ia en het artikel 19f (lid 1) Nb-wet De exacte wetsteksten zijn te raadplegen op onder wet- en regelgeving. VERGUNNINGPLICHT De aangevraagde activiteiten vinden plaats in het Natura 2000-gebied Uiterwaarden IJssel. Een deel van het plangebied valt tevens binnen het natuurmonument IJsseluiterwaarden. Ik stel vast dat de aangevraagde activiteiten mogelijk de wezenlijke en/of natuurlijke kenmerken van het bovengenoemde beschermde Natura 2000-gebied kunnen aantasten, schadelijk kunnen zijn voor het natuurschoon, de natuurwetenschappelijjke waarde of voor dieren en planten in het beschermd natuurmonument, dan wel dit kunnen ontsieren. Pagina 1 van 19

2 Verder stel ik vast dat de aangevraagde activiteiten mogelijk de kwaliteit van de natuurlijke habitats en de habitats van soorten kunnen verslechteren of daar een significant verstorende effect op kunnen hebben. Om die reden ben ik van mening dat de voorgenomen activiteiten als vergunningplichtig onder de Nb-wet 1998 dienen te worden aangemerkt. FLORA EN FAUNAWET Een ontheffing op basis van de Flora- en Faunawet is aangevraagd en wordt separaat beoordeeld. BELEID Vierde Nota Waterhuishouding Handhaven van de veiligheid is één van de belangrijkste doelstellingen van integraal rivierbeheer zoals verwoord in de Vierde Nota Waterhuishouding. Hiertoe zal de komende decennia in het winterbed van de grote rivieren een ingrijpende herschikking van functies en inrichtingsmaatregelen op grote schaal dienen plaats te vinden. Landschap, natuur en cultuurhistorische waarden worden daarbij zoveel mogelijk ontzien en geïntegreerd om het oerhollands karakter van het rivierenlandschap te behouden. Dit komt tot uiting in de door provincies en rijk opgestelde integrale ruimtelijke visie voor het grootste deel van het bedijkte rivierengebied (Nadere Uitwerking Rivierengebied, NURG). NURG vormt het kader waarbinnen al jaren uitwerkingen plaatsvinden. De natuurstreefbeelden voor de grote rivieren blijven van kracht. Nota Ruimte In zijn algemeenheid is het ruimtelijk beleid voor de Nb-wet 1998 en gebieden in het kader van de Ecologische Hoofd Structuur, gericht op het behoud, herstel en de ontwikkeling van de wezenlijke kenmerken en waarden van een gebied. De bescherming van de wezenlijke kenmerken en waarden vindt plaats door toepassing van een specifiek afwegingskader, het zogenoemde «nee, tenzij»- regime. Het rijk wil voorts voldoende veiligheid tegen overstromingen realiseren. Hiertoe richt het rijk zich op het hoofdwatersysteem, waartoe ook de grote rivieren behoren. Het rijk wil in het gebied van de grote rivieren de veiligheid tegen overstromingsgevaar handhaven en de ruimtelijke kwaliteit verbeteren. Waar nodig worden maatregelen genomen om de te verwachten hogere rivierafvoeren te verwerken. De bestaande ruimte voor de rivier wordt behouden. Hiertoe wordt in het zoekgebied voor verbreding van het winterbed, de inrichting als waterbergingsgebied, of voor de versterking van dijken, gedurende een periode van 10 jaar na vaststelling van de Nota Ruimte, gevrijwaard van ontwikkelingen die een inrichting ten behoeve van de bescherming tegen overstromingen kunnen bemoeilijken. Als randvoorwaarde voor rivierverruimende maatregelen wordt gesteld dat deze maatregelen blijven binnen de randvoorwaarden die worden gesteld door de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn. Hiertoe is specifiek voor het rivierengebied een Strategisch kader Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn opgesteld. De Nota Ruimte wil tevens de specifieke karakteristieken van de verschillende riviertakken handhaven en nader uitwerken. Pagina 2 van 19

3 Structuurvisie Ruimte voor de Rivier Op 19 december 2006 is de PKB (nu: Structuurvisie) Ruimte voor de Rivier door de Eerste Kamer vastgesteld. Hieronder wordt kort weergegeven welk beleid het kabinet in deel 3 van deze PKB heeft verwoord. Het kabinet heeft besloten de bescherming tegen overstromingen in het rivierengebied uiterlijk in 2015 op het vereiste niveau te brengen en tegelijk de ruimtelijke kwaliteit in het rivierengebied te verbeteren. Op de locaties waar ruimtelijke maatregelen ten behoeve van de veiligheid worden genomen, zal de herinrichting zoveel mogelijk worden aangegrepen om de ruimtelijke kwaliteit te verbeteren. De noodzaak tot bescherming van de natuur heeft een belangrijke rol gespeeld bij het opstellen van deze PKB en vraagt bij de uitwerking om nadrukkelijke aandacht. Bij de uitvoering van een natuurtoets (voor het gehele pakket maatregelen uit de PKB) moet het Strategisch Kader Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn, Ruimte voor de Rivier en Ruimte voor Natura 2000 gehanteerd worden. Hierbij zal in Natura 2000-gebieden worden gestreefd naar een pakket van maatregelen dat bijdraagt aan de verbetering van de habitattypen en van de leefgebieden van de soorten die worden bedreigd. In lijn met de Nota Ruimte is dit gericht op het behoud van bestaande en de ontwikkeling van nieuwe kernkwaliteiten van de verschillende riviertakken. Beleidslijn grote rivieren De Beleidslijn grote rivieren vormt een nadere uitwerking van het ruimtelijk beleid voor het rivierbed zoals dat in de Nota Ruimte (visie van het Kabinet op de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland) is verwoord. De Beleidslijn beschrijft onder meer welke activiteiten kunnen worden toegelaten in het stroombed van de grote rivieren. De IJssel valt onder het stroomvoerend regime. Hierbij mogen alleen specifiek omschreven riviergebonden activiteiten plaatsvinden. Realisatie van natuur wordt hiertoe gerekend. Als voorwaarden worden hierbij onder meer gesteld dat er geen sprake mag zijn van een feitelijke belemmering voor het vergroten van de afvoercapaciteit, en dat er sprake is van een zodanige situering en uitvoering van de activiteit, dat de waterstandsverhoging of de afname van het bergend vermogen zo gering mogelijk is. PASSENDE BEOORDELING Beheerplan In casu kan vastgesteld worden dat ten aanzien van de voorgenomen activiteit, op het moment van besluitvorming, geen beletsel voortvloeit uit enig beheerplan o.b.v. de Nb-wet Geen beheer, nieuw project De voorgenomen activiteit vormt een project welke geen direct verband heeft met of nodig is voor het beheer van het betrokken Natura 2000-gebied. De voorgenomen activiteit is voorts nog niet eerder beoordeeld in het kader van de Nb-wet Mogelijk significante gevolgen Op grond van artikel 19f, lid 1, van de Nb-wet 1998 in combinatie met artikel 19g, lid 1, van de Nb-wet 1998 dient een passende beoordeling aangeleverd te worden door de initiatiefnemer. Het Europese Hof van Justitie heeft in haar uitspraak van 7 september 2004 aangegeven dat een passende beoordeling slechts dan achterwege kan worden gelaten indien op grond van objectieve gegevens kan worden uitgesloten dat uitvoering van de werkzaamheden afzonderlijk of in combinatie met andere plannen of projecten significante gevolgen kan hebben voor dat gebied. Pagina 3 van 19

4 In casu kunnen dergelijke gevolgen niet bij voorbaat uitgesloten worden. Derhalve concludeer ik dat een passende beoordeling vereist is. U heeft een dergelijke passende beoordeling bij uw aanvraag gevoegd. Het betreffende Inrichtingplan is onderdeel van deze Passende Beoordeling. In het onderstaande volgt mijn beoordeling van uw effectenanalyse en conclusies. De gevraagde vergunning kan slechts verleend worden, indien ik mij ervan heb kunnen verzekeren dat de natuurlijke kenmerken van het desbetreffende gebied niet aangetast zullen worden. ECOLOGIE Kwalificerende waarden De diverse kwalificerende waarden van het betrokken Natura 2000-gebied alsmede de wezenlijke kenmerken en waarden van het in casu relevante deel van het betrokken natuurmonument ( Hengforderwaarden) staan vermeld op ( Gebiedsbescherming ). Omwille van inzicht in de wezenlijke kenmerken en waarden waarvoor dit natuurmonument is aangewezen (deze waarden maken immers sinds de inwerkingtreding van de Nb-wet 1998 deel uit van het betrokken Natura gebied) worden deze, voor zover relevant, inhoudelijk meegenomen in de onderstaande beoordeling. Selectie van relevante natuurwaarden In relatie tot het betrokken Natura 2000-gebied blijkt uit de bij de aanvraag aangeleverde documentatie dat de op volgende habitattypen- en soorten mogelijk effecten kunnen optreden: Meren met krabbenscheer en fonteinkruiden, Stroomdalgraslanden, Ruigten en zomen subtype A, Ruigten en zomen subtype C, Vochtige alluviale bossen subtype A, Slikkige rivieroevers, Bittervoorn, Kleine modderkruiper en Grote modderkruiper. Voor wat de kwalificerende beschermde vogelsoorten van dit gebied zijn in de passende beoordeling de navolgende vogelsoorten in dat kader geselecteerd: Fuut, Aalscholver, Kleine Zwaan, Wilde Zwaan, Kolgans, Grauwe gans, Smient, Krakeend, Wintertaling, Wilde eend, Pijlstaart, Slobeend, Tafeleend, Kuifeend, Nonnetje, Meerkoet, Scholekster, Kievit, Wulp, Grutto, Tureluur, Kwartelkoning en Porseleinhoen. Met betrekking tot de door de aanvrager in zijn passende beoordeling geselecteerde kwalificerende habitattypen en soorten merk ik deze als volledig en juist aan. NADERE EFFECTENANALYSE Aanwezige waarden De voorgenomen activiteiten vinden gefaseerd plaats in vijf deelgebieden die elk op een andere plaats in het Natura 2000-gebied Uiterwaarden IJssel gelegen zijn: Hengforderwaarden: Vogelrichtlijngebied, Habitatrichtlijngebied en beschermd Natuurmonument. Keizers- en Stobbenwaarden; Vogelrichtlijngebied en beschermd Natuurmonument Ossenwaard: Vogelrichtlijngebied De Worp: Vogelrichtlijngebied Bolwerksplas: Vogelrichtlijngebied Pagina 4 van 19

5 In de passende beoordeling is aangegeven welke natuurwaarden er voorkomen in het totale plangebied. Per deelgebied komen de volgende habitattypen, - soorten en vogelrichtlijnsoorten voor: Hengforderwaarden Habitattypen Meren met krabbenscheer en fonteinkruiden, Stroomdalgraslanden, Ruigten en zomen subtype A, Vochtige alluviale bossen subtype A. Broedvogels Aalscholvers. Niet broedvogels Fuut, Aalscholver, Wilde Zwaan, Kolgans, Grauwe gans, Smient, Krakeend, Wintertaling, Wilde eend, Pijlstaart, Slobeend, Tafeleend, Kuifeend, Nonnetje, Meerkoet, Scholekster, Kievit en Wulp. Keizers-en Stobbenwaarden Habitattypen Meren met krabbenscheer en fonteinkruiden, Ruigten en zomen subtype C. Habitatsoorten Bittervoorn, Kleine modderkruiper. Broedvogels Kwartelkoning Niet broedvogels Fuut, Aalscholver, Kleine Zwaan, Wilde Zwaan, Kolgans, Grauwe gans, Smient, Krakeend, Wintertaling, Wilde eend, Pijlstaart, Slobeend, Tafeleend, Kuifeend, Nonnetje, Meerkoet, Scholekster, Kievit, Grutto, Wulp en Tureluur. Ossenwaard Habitattypen Meren met krabbenscheer en fonteinkruiden, Stroomdalgraslanden, Ruigten en zomen subtype A, Vochtige alluviale bossen subtype A. Habitatsoorten Bittervoorn, Grote modderkruiper, Kleine modderkruiper. Broedvogels Porseleinhoen. Niet broedvogels Fuut, Aalscholver, Kleine Zwaan, Wilde Zwaan, Kolgans, Grauwe gans, Smient, Krakeend, Wintertaling, Wilde eend, Pijlstaart, Slobeend, Tafeleend, Kuifeend, Nonnetje, Meerkoet, Scholekster, Kievit, Grutto, Wulp en Tureluur. De Worp Niet broedvogels Fuut, Aalscholver, Kleine Zwaan, Grauwe gans, Smient, Krakeend, Wintertaling, Wilde eend, Pijlstaart, Slobeend, Tafeleend, Kuifeend, Nonnetje, Meerkoet, Scholekster, Kievit, Grutto, Wulp en Tureluur. Pagina 5 van 19

6 Bolwerksplas Habitattypen Slikkige rivieroevers. Niet broedvogels Fuut, Aalscholver, Wilde Zwaan, Kolgans, Grauwe gans, Smient, Krakeend, Wintertaling, Wilde eend, Pijlstaart, Slobeend, Tafeleend, Kuifeend, Nonnetje, Meerkoet, Scholekster, Kievit, Grutto, Wulp en Tureluur. In de passende beoordeling is getoetst in hoeverre er een (significant) negatief effect is op de instandhoudingsdoelen (zowel habitats als soorten) in relatie tot de aanleg- en gebruiksfase. In de passende beoordeling zijn de volgende mogelijke effecten benoemd: - verandering in samenstelling van ecotopen; - tijdelijk ruimtebeslag tijdens de aanlegfase; - verslechtering en verstoring tijdens de aanlegfase; - habitatverlies (en/of winst) van complementaire doelen voor habitattypen en soorten Verandering in samenstelling van ecotopen: Door vergraving van grote delen van het plangebied, verstoring door aanlegwerkzaamheden, verandering van landgebruik, verandering van overstromingsfrequentie en een te wijzigen beheer zullen er wijzigingen optreden in ecotopen. Sommige ecotopen zullen toenemen, anderen afnemen. Dit zal invloed hebben op de te beschermen habitattypen en leefgebieden van soorten. De effecten voor de individuele habitattypen en leefgebieden van soorten worden hierna onder het hoofdstuk Effectanalyse per afzonderlijk habitattype besproken. Tijdelijk ruimtebeslag tijdens de aanlegfase Tijdelijk ruimtebeslag vindt plaats door de aanleg van aan-en afvoerwegen, de uitvoering van graafactiviteiten en de tijd die nodig is voor het herstel van ecotopen die tijdens de aanlegfase verdwenen zijn. De activiteiten zijn gepland gedurende de periode 2011 tot en met 2015, maar zullen niet onafgebroken het gehele plangebied beslaan omdat de werkzaamheden gefaseerd plaats zullen vinden. Er is nog geen uitvoeringsplan opgemaakt en daarom zijn er voorschriften opgesteld om de effecten van het tijdelijk ruimtebeslag zodanig te laten zijn dat er geen verslechtering zal zijn ten aanzien van de kwaliteit van de natuurlijke habitats, de habitats van soorten en er ook geen significant verstorend effect zal optreden ten aanzien van betreffende soorten. Verslechtering en verstoring tijdens de aanlegfase: Er kunnen verschillende vormen van verstoring optreden. Vanuit de projectaspecten die tot de bevoegdheid van het ministerie van EL&I behoren, is verstoring door geluid, beweging en menselijke aanwezigheid tijdens de aanlegfase relevant. Het gaat, meer specifiek, om de effecten van de verschillende graaf- en bouwwerkzaamheden. Waar het gaat om de relevante( broed-)vogels concludeer ik dat er in potentie sprake is van verlies van kwaliteit en/of omvang van leefgebied ( broedgebied), omdat al deze soorten binnen de directe invloedssfeer van de maatregelen broeden. Teneinde verstoring van relevante (broed-)vogels door aanlegwerkzaamheden te verminderen heb ik voorschriften opgenomen om te voorkomen dat er significant verstorende effecten optreden ten aanzien van de betreffende (vogel-)soorten. Pagina 6 van 19

7 Ten einde verslechtering van de relevante natuurlijke habitats en de habitatsoorten als gevolg van de aanlegwerkzaamheden te verminderen, heb ik voorschriften ter voorkoming hiervan opgenomen. Effectanalyse per afzonderlijk habitattype, soort en vogelsoorten Habitattypen Beken en rivieren met waterplanten Als gevolg van de voorgenomen activiteiten zullen geen negatieve effecten ten aanzien van dit habitattype optreden, omdat het niet voorkomt in het plangebied. De potentie van dit habitattype om tot ontwikkeling te komen is enerzijds aanwezig door een toename van diep voedselrijk water in de Munninkenhank, maar anderzijds wordt deze potentie belemmerd door de relatief grote afstand van de zaadbron(monding van de IJssel) met het plangebied. De kans op vestiging in de nabije toekomst lijkt gering, zodat geen bijdrage mag worden verwacht aan het bereiken van het instandhoudingsdoel uitbreiding oppervlakte en behoud kwaliteit van dit habitattype. Dit habitattype heeft geen complementair doel. Glanshaver-en vossenstaarthooilanden Dit habitattype komt nu niet voor in het plangebied, maar kan als gevolg van de voorgenomen activiteit wel tot ontwikkeling komen op de hooggelegen delen van de Keizers-en Stobbenwaarden. Door een aangepast maaibeheer is er potentie van ongeveer 19 ha. Om dit doel te bereiken is een voorschrift aan de onderhavige vergunningverlening verbonden. Daarmee zal de voorgenomen activiteit een bijdrage leveren aan het bereiken van het instandhoudingsdoel uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit. Dit habitattype heeft geen complementair doel. Droge hardhoutooibossen Dit habitattype komt nu niet voor in het plangebied, maar kan als gevolg van de voorgenomen activiteit wel tot ontwikkeling komen in de Keizers-en Stobbenwaarden. Door een aangepast beheer is er de potentie om tot 5 ha. van dit type tot ontwikkeling te laten komen. Om dit doel te bereiken is een voorschrift aan de onderhavige vergunningverlening verbonden. Daarmee levert de voorgenomen activiteit een bijdrage aan het bereiken van het instandhoudingsdoel uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit. Dit habitattype kent een complementair doel (zie tevens hieronder). Meren met krabbenscheer-en fonteinkruiden Dit habitattype komt voor in het niet als itatrichtlijngebied aangewezen deel van het plangebied, maar kent een complementair doel. Zie daartoe verder hieronder. Slikkige rivieroevers Dit habitattype komt voor in het niet als Habitatrichtlijngebied aangewezen deel van het plangebied, maar kent een complementair doel. Zie daartoe verder hieronder. Stroomdalgrasland Dit habitattype komt voor in het alsabitatrichtlijngebied aangewezen deel van het plangebied de Hengforderwaarden. In dit deel van het gebied vindt geen ingreep plaats en daarom zal er zeker geen verslechtering van deze natuurlijke habitat optreden. Verder komt dit habitattype voor in de niet als Habitatrichtlijn gebied aangewezen Ossenwaard. Stroomdalgrasland kent een complementair doel. Zie daartoe verder hieronder. Pagina 7 van 19

8 Ruigten en zomen Dit habitattype komt voor in het als abitatrichtlijngebied aangewezen deel van het plangebied de Hengforderwaarden. In dit deel van het gebied vindt tijdens de voorgenomen activiteit geen tijdelijk of permanent ruimtebeslag plaats. Als gevolg van de voorgenomen ingreep neemt de potentie van dit habitattype toe in de niet onder de Habitatrichtlijn aangewezen deelgebieden Keizers-en Stobbenwaarden. Dit als gevolg van toename van de vochtigheid door de vergravingen. Hierdoor zal er zeker geen verslechtering van deze natuurlijke habitat optreden en draagt de activiteit bij aan de realisering van het instandhoudingsdoel behoud oppervlakte en kwaliteit. Vochtige alluviale bossen Dit habitattype komt voor in het als Habitatrichtlijngebied aangewezen deel van het plangebied de Hengforderwaarden. Hier zal tijdens de aanlegfase sprake zijn van tijdelijk ruimtebeslag, maar na de ingreep zal het oppervlakte zachthoutooibos minimaal gelijk blijven. De beschikbare ruimte is dan groter waardoor er ontwikkeling kan gaan plaatsvinden van dit habitattype en er ook uitbreiding mogelijk is. Hierdoor zal er zeker geen verslechtering zijn van dit natuurlijke habitat en wordt door de voorgenomen activiteit bijgedragen aan het instandhoudingsdoel behoud oppervlakte en kwaliteit. Dit habitattype komt ook voor in het niet als Habitatrichtlijngebied aangewezen Ossenwaard en kent een complementair doel (zie daartoe verder hieronder). Samenvattend kan worden gesteld dat voor alle relevante habitattypen zeker geen verslechtering van de kwaliteit zal optreden. De voorgenomen activiteit zal zelfs een bijdrage gaan leveren aan het realiseren van diverse instandhoudingsdoelstellingen van deze typen. Habitatsoorten De Rivierdonderpad en Kamsalamander komen niet in het plangebied voor. Op de hogere delen van de Keizers-en Stobbenwaarden wordt wel leefgebied voor de Kamsalamander gecreëerd, maar de kans dat die zich hier gaat vestigen is vrijwel nihil vanwege de dynamiek in de uiterwaarden. De habitatsoort Kamsalamander kent tevens een complementair doel; zie daartoe verder hieronder. De Bittervoorn komt verspreid voor in het plangebied, maar niet in het habitatgedeelte van het plangebied en heeft geen complementair doel voor het betreffende Natura 2000-gebied. Als gevolg van de voorgenomen activiteit ontstaat er binnen de Keizers- en Stobbenwaarden een nieuw leefgebied voor deze soort, door het ontstaan van oevers en ondiep water. Hierdoor draagt de activiteit bij aan het instandhoudingsdoel behoud verspreiding, omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud van de populatie. De Grote modderkruiper komt verspreid voor in het plangebied, maar niet in het habitatgedeelte van het plangebied. Ook deze soort kent een complementair doel; zie daartoe verder hieronder. De Kleine modderkruiper komt verspreid voor in het plangebied, maar niet in het habitatgedeelte van het plangebied en heeft geen complementair doel voor het betreffende Natura 2000-gebied. Door de vergraving van de Munnikenhank wordt deze geïsoleerd van de IJssel en ontstaat hier een groter leefgebied met een betere kwaliteit voor deze soort. Hierdoor draagt de activiteit bij aan het instandhoudingsdoel behoud verspreiding, omvang en kwaliteit leefgebied voor behoud van de populatie. Pagina 8 van 19

9 Voor de Bever is in het aanwijzingsbesluit als instandhoudingsdoel opgenomen uitbreiding omvang en verbetering kwaliteit voor uitbreiding populatie. Tijdens de uitvoering van de voorgenomen activiteit zou er een aantasting kunnen plaatsvinden van leefgebied van deze soort in de Hengforderwaarden. Een burcht is daar echter, tot voor kort, nooit aangetroffen. Na afronding van de passende beoordeling is door de beheerder van het gebied evenwel aangegeven dat de soort wel degelijk is aangetroffen in Hengforderwaarden. Ook zouden een aantal burchten in dit gebied zijn aangetroffen. De volledigheid en exacte ecologisch-inhoudelijke implicaties van deze informatie dient nader onderzocht te worden. Indien uit dit nadere onderzoek zal blijken dat er één of meerdere bevers en of burchten daadwerkelijk in het plangebied aanwezig zijn, dan zal onderzocht dienen te worden of de voorgenomen activiteiten binnen Hengforderwaarden, in significante mate invloed hebben of kunnen hebben op het voor deze soort vastgestelde instandhoudingsdoel. Indien zulks het geval is, zal een aanvullende passende beoordeling worden opgemaakt in opdracht van de vergunningaanvrager. In deze aanvullende passende beoordeling zal in ieder geval beschouwd moeten worden welke mitigerende maatregelen mogelijk aan de orde kunnen zijn. Indien bovenstaande aan de orde is, zal e.e.a. zijn weerslag krijgen in het definitieve besluit, de overwegingen die daaraan ten grondslag liggen, de daaraan ten grondslag liggende passende beoordeling en eventuele aanvulling daarom alsmede eventueel daaruit voortvloeiende additionele vergunningvoorschriften. In het later volgende definitieve besluit en de daarbij behorende overwegingen zullen de resultaten van het onderzoek, de voorgestelde maatregelen, alsmede de toetsing aan de instandhoudingdoelstellingen ten aanzien van deze soort moeten worden verwerkt. Vogelsoorten: Broedvogels De Zwarte Stern komt op dit moment in het plangebied niet voor. Als gevolg van de voorgenomen activiteit (toename van ondiep water, oevers en waterplanten) zal er zich in het plangebied wel een geschikt broedbiotoop voor deze soort kunnen ontwikkelen waarmee de activiteit kan gaan bijdragen aan het instandhoudingsdoel behoud omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht van tenminste 50 paren. De IJsvogel komt niet voor in het plangebied. De passende beoordeling stelt dat het biotoop die de vestiging van deze soort mogelijk maakt, bij de herinrichting van dit gebied tot ontwikkeling komt, waarmee de activiteit kan gaan bijdragen aan het instandhoudingsdoel behoud omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht van tenminste 10 paren. De Aalscholver komt voor in een deel van het plangebied, de Hengforderwaarden, met een populatie van 30% van het instandhoudingsdoel van het hele betreffende Natura 2000-gebied. Tijdens de aanlegfase zal er een tijdelijke aantasting van het leef-en broedgebied voor deze soort optreden. Er vindt een gedeeltelijke kap van bomen plaats waarin deze soort haar broedplaats heeft. Door een goede inventarisatie vooraf wordt bepaald welke bomen voor kap in aanmerking komen en welke niet. Na realisatie van de activiteit vindt er geen vermindering plaats van het aantal hectares zachthoutooibos en door gericht beheer zal de beschikbare ruimte groter zijn, waardoor er ontwikkeling kan gaan plaatsvinden van het zachthoutooibos en er ook uitbreiding mogelijk is. Door de aantakking van de Hengforderwaarden aan de IJssel zal de vissamenstelling wijzigen. Nu komen er Pagina 9 van 19

10 vissoorten voor behorend bij stilstaand water. Na de aantakking zullen er stromingsminnende soorten voor gaan komen. Omdat Aalscholvers niet in de Hengforderwaarden fourageren maar elders, zal hier geen effect optreden. In het licht van het bovenstaande zijn enkele voorschriften aan de onderhavige vergunningverlening verbonden; met in acht name daarvan zal er zeker geen significant verstorend effect optreden op deze soort. De activiteit zal zelfs bijdragen aan het behoud en omvang kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor tenminste 280 paren. Het Porseleinhoen komt voor in het van het deelplangebied de Ossenwaard. Als gevolg van de voorgenomen activiteit vindt er tijdelijk ruimtebeslag plaats van het leef- en broedgebied. Tijdens de aanlegfase blijft evenwel steeds voldoende leefgebied over voor deze soort om in dit gebied te blijven, mits er gewerkt wordt buiten het broedseizoen. Hiertoe zijn voorschriften aan de onderhavige vergunningverlening verbonden. Na realisatie van de activiteit kan zich geschikt broedbiotoop gaan ontwikkelen in het plangebied en mede door gericht beheer draagt deze activiteit bij aan het instandhoudingsdoel uitbreiding omvang en/of verbetering kwaliteit leefgebied met een draagkracht van tenminste 20 paren. De Kwartelkoning is in meerdere delen van het plangebied waargenomen en kent een zeer ongunstige staat van instandhouding. De soort is mobiel en heeft als broedgebied een territoriumgrootte van 3 tot 30 ha. Een dergelijk broedgebied dient beschikbaar te zijn gedurende de periode medio mei tot begin september. Door de voorgenomen ingreep gaan delen van geschikte gebieden verloren, maar er ontstaat in de Keizers-en Stobbenwaarden ook weer een grote oppervlakte structuurrijk grasland die zich kan ontwikkelen tot kwalitatief goed leef-en broedgebied voor deze soort. Door er voor te zorgen dat tijdens de uitvoering van de werkzaamheden er altijd de mogelijkheid is tot vestiging van een broedpaar dient een zodanig beheer te worden gevoerd dat een oppervlakte van 3 tot 30 hectare permanent in het plangebied beschikbaar is als broedbiotoop voor deze soort. Na realisering van de activiteit is er in de verschillende gedeelten van het plangebied voldoende leefruimte aanwezig voor deze soort. Via gericht beheer en voorschriften kan de activiteit bijdragen aan het instandhoudingsdoel uitbreiding omvang en/of verbetering kwaliteit leefgebied met een draagkracht van tenminste 60 paren. Niet broedvogels De Fuut komt verspreid over het hele plangebied voor met een seizoensgemiddelde dat hoger ligt dan het instandhoudingsdoel van 220 vogels. Tijdens de aanlegfase zal het gebied waarin op dat moment werkzaamheden worden verricht, tijdelijk ongeschikt zijn voor deze soort. Omdat de werkzaamheden evenwel gefaseerd plaatsvinden, is er in de directe omgeving altijd voldoende leefgebied te vinden en is er voldoende uitwijkmogelijkheid. Na realisering van het project is en/of komt er voldoende geschikt biotoop beschikbaar waardoor er zeker geen significant negatieve verstoring zal zijn voor deze soort. Door de toename van oppervlaktewater na realisering van de activiteit draagt deze zelfs bij aan het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 220 vogels. De Aalscholver komt verspreid over het hele plangebied voor met een seizoensgemiddelde dat hoger ligt dan het instandhoudingsdoel van 550 vogels. Tijdens de aanlegfase zal het gebied waarin op dat moment werkzaamheden worden verricht, tijdelijk minder geschikt zijn als gevolg van ruimtebeslag en kap van bomen. Omdat de werkzaamheden gefaseerd plaatsvinden is er in de directe omgeving evenwel altijd voldoende foerageergebied te vinden en is er voldoende uitwijkmogelijkheid. Na realisatie van het project is er voldoende geschikt biotoop Pagina 10 van 19

11 beschikbaar waardoor er zeker geen significant negatieve verstoring zal zijn voor deze soort. Door de toename van oppervlaktewater na realisering van de activiteit draagt deze bij aan het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 550 vogels. De Kleine Zwaan komt voor in de deelgebieden Keizers-en Stobbewaarden en de Ossenwaard met een seizoensgemiddelde dat lager ligt dan het instandhoudingsdoel. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het foerageergebied. Er verdwijnt grasland ten gunste van oppervlaktewater en oever. Dit verhoogt de kwaliteit van de rustfunctie van het gebied. Door het zeer lage aantal exemplaren is er voldoende uitwijkmogelijkheid ten aanzien van foerageren en rusten tijdens zowel de aanlegfase als daarna. Er zal zeker geen significant verstorend effect zijn op het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 70 vogels. De Wilde Zwaan komt in zeer kleine aantallen verspreid voor in het gehele plangebied. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het foerageergebied. Er verdwijnt grasland ten gunste van oppervlaktewater en oever. Dit verhoogt de kwaliteit van de rustfunctie van het gebied. Door de fasering van de uitvoering van de voorgenomen activiteit is er tijdens de aanlegfase voldoende uitwijkmogelijkheid binnen het plangebied voor deze soort. Ook daarna is er voldoende rust-en foerageergebied aanwezig. Er zal zeker geen significant negatief effect zal zijn op het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 30 vogels. De Kolgans, Grauwe gans en Smient komen verspreid door het plangebied voor. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er gedurende de aanlegfase een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het leefgebied doordat zowel foerageer- als rustgebied wordt aangetast en verstoord. Door fasering van de werkzaamheden en omdat niet alle beschikbare foerageergebieden worden vergraven zijn er voor deze soorten evenwel voldoende geschikte uitwijkmogelijkheden. Mede gezien het gegeven dat de aanwezige aantallen van deze soorten boven de respectievelijke instandhoudingsdoelstellingen liggen, is er zeker geen sprake van significante verstoring tijdens deze periode. Door de voorgenomen ingreep treedt er wel een permanent verlies aan foerageergebied op. Er wordt grasland vergraven tot nevengeulen en van het overblijvende grasland wordt een deel extensiever beheerd waardoor het een mindere geschikte voedselbron voor deze soorten wordt dan nu het geval is. Voor de Smient geldt dat deze foerageert in ondiepe wateren en haar oevers en in het 2 e deel van het overwinteringseizoen op oevers en natte graslanden. Na realisatie van het project is er evenwel ongeveer 35 ha. van dit voor de Smient geschikt foerageergebied bijgekomen. Hierdoor is er zeker geen significante verstoring op het instandhoudingsdoel voor deze soort en draagt de activiteit bij aan het behoud omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van vogels. Voor het instandhoudingsdoel ten aanzien van de bovengenoemde drie soorten geldt voorts het zogeheten draagkrachtbeginsel, waarmee wordt bedoeld dat voor het gebied Uiterwaarden IJssel een instandhoudingsdoel kent van behoud Pagina 11 van 19

12 omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van (Grauwe gans) (Smient) en (Kolgans). De draagkracht wordt uitgedrukt in gansdagen. E.e.a. betekent dat het betreffende gebied capaciteit dient te bieden ter grootte van gansdagen. Het gebied kent momenteel een capaciteit van gansdagen; een verlies aan foerageerruimte van gansdagen levert derhalve vanuit de draagkrachtsystematiek geen significant verstorend effect op. Meer inhoudelijk zij verwezen naar de studies van Voslamber en Van der Winden (SOVON rapport b) en Ebbinge (Alterra, 2004). Als gevolg van de voorgenomen activiteit treedt er een permanent ruimtebeslag op foerageergebied waarmee de draagkracht voor Smient, Kolgans en Grauwe gans met gansdagen vermindert. In het project Schelle en Oldeneler Buitenwaarden werd de draagkracht van het betreffende gebied met gansdagen verminderd; in totaal dus gansdagen. Dit houdt in dat er in het betreffende gebied nog aan draagkracht overblijft gansdagen. Hiermee kan met zekerheid kan worden gesteld dat de voorgenomen activiteit geen significant verstorend effect op de instandhoudingsdoelstelling heeft. Door de vergroting van het foerageergebied voor de Smient levert de voorgenomen activiteit een bijdrage aan de instandhoudingsdoelstelling behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld (Smient)vogels. De Krakeend komt in zeer kleine aantallen verspreid voor in het gehele plangebied. In het Natura 2000-gebied Uiterwaarden IJssel komt deze soort in een hoger aantal voor dan het instandhoudingsdoel van 100 vogels. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er tijdelijk een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het foerageergebied. Door de fasering van de uitvoering van de voorgenomen activiteit is er tijdens de aanlegfase voldoende uitwijkmogelijkheid binnen het plangebied voor deze soort. Na de realisatie van de activiteit is er in het plangebied direct voldoende ondiep oppervlaktewater aanwezig wat kan dienen als foerageergebied. Door de toename heeft de voorgenomen activiteit zeker geen significant verstorend effect op deze soort en wordt bijgedragen aan het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 100 vogels. De Wintertaling komt in zeer kleine aantallen verspreid voor in het gehele plangebied. In het Natura 2000-gebied Uiterwaarden IJssel komt deze soort in een hoger aantal voor dan het instandhoudingsdoel van 380 vogels. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er tijdelijk een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het foerageergebied. Door de fasering van de uitvoering van de voorgenomen activiteit is er tijdens de aanlegfase voldoende uitwijkmogelijkheid binnen het plangebied voor deze soort. Na de realisatie van de activiteit is er in het plangebied direct voldoende ondiep oppervlaktewater, oevergebied en aangrenzend landbouwgebied aanwezig wat kan dienen als foerageergebied. Door de toename heeft de voorgenomen activiteit zeker geen significant verstorend effect op deze soort en wordt bijgedragen aan het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 380 vogels. De Wilde Eend komt verspreid voor in het gehele plangebied. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er tijdelijk een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het foerageergebied. Door de fasering van de uitvoering van de voorgenomen activiteit is er tijdens de aanlegfase voldoende uitwijkmogelijkheid binnen het plangebied voor deze soort. Na de realisatie van de activiteit is er in het plangebied direct voldoende ondiep oppervlaktewater, oevergebied en Pagina 12 van 19

13 aangrenzend landbouwgebied aanwezig wat kan dienen als foerageergebied. Door de toename heeft de voorgenomen activiteit zeker geen significant verstorend effect op deze soort en wordt bijgedragen aan het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld vogels. De Pijlstaart komt in zeer lage aantalen verspreid voor in het gehele plangebied. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er tijdelijk een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het foerageergebied. Door de fasering van de uitvoering van de voorgenomen activiteit is er tijdens de aanlegfase voldoende uitwijkmogelijkheid binnen het plangebied voor deze soort. Na de realisatie van de activiteit is er in het plangebied direct voldoende ondiep oppervlaktewater aanwezig wat kan dienen als foerageergebied. Door de toename heeft de voorgenomen activiteit zeker geen significant verstorend effect op deze soort en wordt bijgedragen aan het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 50 vogels. De Slobeend komt verspreid voor in het gehele plangebied. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er tijdelijk een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het foerageergebied. Door de fasering van de uitvoering van de voorgenomen activiteit is er tijdens de aanlegfase voldoende uitwijkmogelijkheid binnen het plangebied voor deze soort. Na de realisatie van de activiteit is er in het plangebied direct voldoende ondiep oppervlaktewater aanwezig wat kan dienen als foerageergebied. Door de toename heeft de voorgenomen activiteit zeker geen significant verstorend effect op deze soort en wordt bijgedragen aan het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 90 vogels De Tafeleend komt verspreid voor in het gehele plangebied. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er tijdelijk een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het foerageergebied. Door de fasering van de uitvoering van de voorgenomen activiteit is er tijdens de aanlegfase voldoende uitwijkmogelijkheid binnen het plangebied voor deze soort. Na de realisatie van de activiteit is er in het plangebied direct voldoende ondiep oppervlaktewater aanwezig wat kan dienen als foerageergebied. Door de toename heeft de voorgenomen activiteit zeker geen significant verstorend effect op deze soort en wordt bijgedragen aan het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 450 vogels. De Kuifeend komt verspreid voor in het gehele plangebied. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er tijdelijk een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het foerageergebied. Door de fasering van de uitvoering van de voorgenomen activiteit is er tijdens de aanlegfase voldoende uitwijkmogelijkheid binnen het plangebied voor deze soort. Hiertoe is een voorschrift opgenomen. Na de realisatie van de activiteit is er in het plangebied direct voldoende ondiep oppervlaktewater aanwezig wat kan dienen als foerageergebied. Door de toename heeft de voorgenomen activiteit zeker geen significant verstorend effect op deze soort en wordt bijgedragen aan het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 690 vogels. Het Nonnetje komt in lage aantallen verspreid voor in het gehele plangebied. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er tijdelijk een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het foerageergebied. Fysieke maatregelen in de Hengforderwaarden en de Keizers-en Stobbewaarden zullen voorkomen dat er Pagina 13 van 19

14 verstoring kan plaatsvinden. Hiertoe is een voorschrift opgenomen. Door de fasering van de uitvoering van de voorgenomen activiteit is er tijdens de aanlegfase voldoende uitwijkmogelijkheid binnen het plangebied voor deze soort. Ook hiertoe is een voorschrift opgenomen. Na de realisatie van de activiteit is er in het plangebied direct voldoende kwalitatief (goed doorzicht) aanwezig wat kan dienen als foerageergebied. Door de toename heeft de voorgenomen activiteit zeker geen significant verstorend effect op deze soort en wordt bijgedragen aan het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 20 vogels. De Meerkoet komt in redelijk grote aantallen verspreid voor in het gehele plangebied. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er tijdelijk een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het foerageergebied. Door de fasering van de uitvoering van de voorgenomen activiteit is er tijdens de aanlegfase voldoende uitwijkmogelijkheid binnen het plangebied voor deze soort. Hiertoe is een voorschrift opgenomen. Na de realisatie van de activiteit is er in het plangebied direct voldoende ondiep water en oevers beschikbaar wat kan dienen als foerageer-en rustgebied. Door de toename heeft de voorgenomen activiteit zeker geen significant verstorend effect op deze soort en wordt bijgedragen aan het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld vogels. De Scholekster komt in redelijk grote aantallen verspreid voor in het gehele plangebied. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er tijdelijk een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het foerageer-en rustgebied. Omdat deze soort individueel gebonden is ten aanzien van foerageer-en rustgebied kan zij niet zomaar uitwijken naar een gebied waar andere exemplaren rusten en/of foerageren. Bij de uitvoering van de werkzaamheden in de Keizers-en Stobbenwaarden zijn daarom maatregelen genomen waardoor voor verstoorde exemplaren de mogelijkheid aanwezig is om naar uit te wijken als zij door de voorgenomen activiteit verstoord worden in het gebied waar op dat moment gerust en/of gefoerageerd wordt. Hiertoe is een voorschrift opgenomen. Na realisatie van de activiteit is er meer kwalitatief goed foerageer-en rustgebied aanwezig waardoor er zeker geen significante verstoring optreed en de voorgenomen activiteit bijdraagt aan het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 210 vogels. De Kievit komt in grote aantallen verspreid voor in het gehele plangebied. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er tijdelijk een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het foerageer- en rustgebied maar dit is niet als significant aan te merken omdat er door fasering van de werkzaamheden voldoende foerageer- en rustgebied in de directe omgeving van de werkzaamheden aanwezig is. Na realisatie van de activiteit zal er een verbetering van de kwaliteit van het foerageergebied zijn door extensivering van hnet gebied en een dynamisch beheer. Hierdoor zal er zeker geen significante verstoring zijn en de voorgenomen activiteit zal bijdragen aan het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld vogels. De Grutto komt verspreid voor in de Bolwerksplas, de Ossenwaard en de Keizersen Stobbenwaarden. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er tijdelijk een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het foerageer- en rustgebied maar dit is niet als significant aan te merken omdat er door fasering van de werkzaamheden voldoende foerageer- en rustgebied in de directe omgeving van de werkzaamheden aanwezig is. Na realisatie van de activiteit zal Pagina 14 van 19

15 er een verbetering van de kwaliteit van het foerageergebied zijn door de toename van ondiep water, moerassige delen en ondergelopen weilanden. Hierdoor zal er zeker geen significante verstoring zijn en de voorgenomen activiteit zal bijdragen aan het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 490 vogels. De Wulp komt in zeer lage aantallen verspreid voor in het gehele plangebied. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er tijdelijk een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het foerageer- en rustgebied maar dit is niet als significant aan te merken omdat er door fasering van de werkzaamheden voldoende foerageer- en rustgebied in de directe omgeving van de werkzaamheden aanwezig is. Na realisatie van de activiteit zal er een verbetering van de kwaliteit van het foerageergebied zijn door extensivering van het gebied en een dynamisch beheer. Hierdoor zal er zeker geen significante verstoring zijn en de voorgenomen activiteit zal bijdragen aan het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 230 vogels. De Tureluur komt in zeer lage aantallen verspreid voor in de Bolwerksplas, de Ossenwaard en de Keizers-en Stobbenwaarden. Als gevolg van de voorgenomen ingreep zal er tijdelijk een negatief effect optreden ten aanzien van de kwaliteit van het foerageer- en rustgebied maar dit is niet als significant aan te merken omdat er door fasering van de werkzaamheden voldoende foerageer- en rustgebied in de directe omgeving van de werkzaamheden aanwezig is. Na realisatie van de activiteit zal er een verbetering van de kwaliteit van het foerageergebied zijn door extensivering van het gebied en een dynamisch beheer. Ook zal een toename zijn van ondiep water, oppervlaktewater en oevers. Hierdoor zal er zeker geen significante verstoring zijn en de voorgenomen activiteit zal bijdragen aan het instandhoudingsdoel behoud en omvang en kwaliteit leefgebied met een draagkracht voor een populatie van gemiddeld 30 vogels. Habitatverlies (en/of winst) van complementaire doelen voor habitattypen en soorten Hoewel het plangebied voor een groot deel binnen het betrokken Vogelrichtlijngebied valt, is een aantal habitattypen toch relevant met het oog op toetsing aan de Nb-wet 1998, omdat voor deze habitattypen een complementair doel is geformuleerd. Het habitattype Meren met Krabbescheer en fonteinkruiden komt voor in de in het Vogelrichtlijngedeelte van het plangebied liggende Keizers-en Stobbenwaarden alsmede in de Ossenwaard. Door vergroting van de Munnikenhank in de Keizersen Stobbenwaarden neemt de potentie van dit habitattype toe. Tijdens de aanlegfase zal er tijdelijk ruimtebeslag optreden, maar na afronding van de activiteit zal er (mede door het te voeren beheer) herstel en uitbreiding optreden ter grootte van 1,2 hectare. Het gedeelte van de Ossenwaard waar dit habitattype nu voorkomt, wordt niet vergraven waardoor er geen aantasting zal plaatsvinden. Hierdoor zal er zeker geen verslechtering van optreden van de natuurlijke habitat en draagt de voorgenomen activiteit bij aan de realisering van het voor dit habitattype genoemde instandhoudingsdoel uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit. Het habitattype Slikkige rivieroevers komt voor in de in het Vogelrichtlijngedeelte van het plangebied liggende Keizers-en Stobbenwaarden, Bolwerksplas alsmede in de Ossenwaard. Tijdens de aanlegfase zal er tijdelijk ruimtebeslag optreden, maar na afronding van de activiteit zal er, mede door het te voeren beheer, herstel en uitbreiding optreden door vergroting van de oppervlakte aan oevers. Pagina 15 van 19

16 Hierdoor zal er zeker geen verslechtering van optreden van de natuurlijke habitat en draagt de voorgenomen activiteit bij aan de realisering van het voor dit habitattype genoemde instandhoudingsdoel uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit. Het habitattype Stroomdalgraslanden komt voor in de in het Vogelrichtlijngedeelte van het plangebied liggende Ossenwaard. In het deel van de Ossenwaard waar dit habitattype voorkomt, vinden geen activiteiten plaats en zal er geen aantasting plaatsvinden. Door de ingrepen in het plangebied neemt wel de morfodynamiek toe op de hoger gelegen delen van de Bolwerksplas, Ossenwaard en Keizers-en Stobbenwaarden waardoor er potentie ontstaat om 21 ha. van dit habitattype te ontwikkelen. Hierdoor zal er zeker geen verslechtering van optreden van de natuurlijke habitat en draagt de voorgenomen activiteit bij aan de realisering van het voor dit habitattype genoemde instandhoudingsdoel uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit. Vochtige alluviale bossen subtype A komt voor in de in het Vogelrichtlijngedeelte van het plangebied liggende Ossenwaard. Als gevolg van de activiteit in de Ossenwaard zal geen aantasting van oppervlakte plaatsvinden. In de Hengforderwaarden zal tijdens de aanlegfase sprake zijn van tijdelijk ruimtebeslag, maar na de ingreep zal de beschikbare ruimte zijn vergroot waardoor er ontwikkeling kan gaan plaatsvinden van dit habitattype en er ook uitbreiding mogelijk is. Hierdoor zal er zeker geen verslechtering van optreden van de natuurlijke habitat en draagt de voorgenomen activiteit bij aan de realisering van het voor dit habitattype genoemde instandhoudingsdoel uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit. Droge hardhoutooibossen komt op dit moment niet voor in het plangebied. Het wel aanwezige bos vertoont onvoldoende kenmerken om het als het betreffende habitattype te typeren. Door gericht beheer na de ingreep zal 5 ha. zich kunnen ontwikkelen tot het habitattype Droge hardhoutooibossen. Hierdoor zal er zeker geen verslechtering van optreden van de natuurlijke habitat en draagt de voorgenomen activiteit bij aan de realisering van het voor dit habitattype genoemde instandhoudingsdoel uitbreiding oppervlakte en verbetering kwaliteit. De Grote modderkruiper komt voor in de in het Vogelrichtlijngedeelte van het plangebied liggende Keizers-en Stobbenwaarden en de Ossenwaard. Door de voorgenomen ingreep zal het leefgebied in de Ossenwaard verslechteren, maar in de Keizers-en Stobbenwaarden daarentegen sterk verbeteren. De hier aanwezig Munnikenhank wordt een grote geïsoleerde hank waardoor het huidige leefgebied sterk wordt vergroot en de kwaliteit door de aanleg van flauwe oevers wordt verbeterd. Hierdoor zal er zeker geen verslechtering van optreden van de habitat van deze soort en draagt de voorgenomen activiteit bij aan de realisering van het voor dit habitattype genoemde instandhoudingsdoel uitbreiding omvang en verbetering kwaliteit leefgebied. De Kamsalamander komt op dit moment niet in het plangebied voor. Op de hogere delen van de Keizers-en Stobbenwaarden wordt wel leefgebied gecreëerd voor deze soort, maar de kans dat die zich hier gaat vestigen is nihil vanwege de dynamiek in de uiterwaarden. Hiermee draagt de activiteit niet bij aan het voor deze soort genoemde instandhoudingsdoel uitbreiding omvang en verbetering kwaliteit leefgebied voor uitbreiding van de populatie. De activiteit belemmert de verbeteropgave echter ook niet. De Bever komt niet voor in het Vogelrichtlijngedeelte van het plangebied. Pagina 16 van 19