Proficiat, u bent verkozen. Introductiesessies voor OCMW-raadsleden avond 1

Transcriptie

1 Proficiat, u bent verkozen Introductiesessies voor OCMW-raadsleden avond 1 1

2 Partners bij dit initiatief ABB - Agentschap Binnenlands Bestuur VVSG - Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten Vereniging van Vlaamse OCMW-secretarissen VLO - Vlaamse Lokale Ontvangers ECG - Expertisecentrum van Gemeentesecretarissen 2

3 Welkom! 3

4 VVSG uw steunpunt Advies over lokale beleidsthema s en bestuurszaken VVSG-media: ww.vvsg.be, magazine Lokaal, digitale nieuwsbrieven, pockets lokale besturen Vorming, studiedagen, ontmoeting, politieke academie

5 VVSG uw belangenbehartiger VVSG komt op voor uw bestuur bij centrale overheden Beweging van lokale besturen VVSG brengt mensen samen - leren van elkaar

6 Uw OCMW is lid van de VVSG Ledenorganisatie Jaarlijks lidgeld Alle gemeenten en OCMW s Politiezones, intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, autonome gemeentebedrijven

7 Minister Bourgeois 7

8 Minister Bourgeois 8

9 Overzicht Missie/profiel Doelpubliek Extra troeven Professionele hulpverlening Integratie in de samenleving Woonzorg (ouderenzorg en thuiszorg) Kinderopvang Lokaal sociaal beleid 9

10 Missie van de OCMW s Iedere persoon heeft recht op maatschappelijke dienstverlening die erop gericht is hem in staat te stellen een menswaardig leven te leiden. OCMW s hebben de opdracht deze dienstverlening te verzekeren. 10

11 Van godshuis tot sociaal huis Van particulier naar publiek Van armenzorg naar menselijke waardigheid Van gunst naar recht Van behoeftigheid naar iedere burger Van selectief naar universeel Van uitkering naar activering Van reactief naar proactief Van voluntariaat naar professionalisme Van wij beslissen naar participatie 11

12 Recht op menswaardig leven: Het recht op: in de Grondwet! arbeid en billijke arbeidsvoorwaarden sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale, geneeskundige en juridische bijstand behoorlijke huisvesting gezond leefmilieu culturele en maatschappelijke ontplooiing Taak voor alle overheden om deze grondrechten te garanderen 12

13 Profiel van de OCMW s (1) Sociale dienst = eerstelijnsdienst Ruime opdracht en veelheid aan vormen van dienstverlening: preventief en curatief financiële hulp materiële hulp sociale, administratieve, juridische dienstverlening psychosociale begeleiding 13

14 Profiel van de OCMW s (2) Vaak aangevuld met een breed aanbod aan voorzieningen Integrale hulpverlening: rekening houden met een veelheid aan problemen en domeinen (wonen, werken, onderwijs, gezondheid, ) Draaischijf: overleg met andere diensten, doorverwijsfunctie, coördinatie op niveau van de cliënten en de voorzieningen 14

15 Doelpubliek Gericht op het brede publiek Met prioritaire aandacht voor kansarme groepen, groepen die met uitsluiting bedreigd zijn en zorgbehoevende ouderen 15

16 Filmfragment Getuigenis Vlaams Netwerk Armoede 16

17 Extra troeven Laagdrempelig: in elke gemeente, goed toegankelijk, bereikbaar & betaalbaar Lokale autonomie maakt het mogelijk om in te spelen op de lokale behoeften OCMW-maatschappelijke dienstverlening is een subjectief en wettelijk afdwingbaar recht OCMW is instelling van Sociale Zekerheid: handvest van de sociaal verzekerde Overheid: pluralistisch en neutraal, democratisch aangestuurd 17

18 Het OCMW zorgt ervoor dat je er bij hoort Mensen ondersteunen die niet of onvoldoende uit eigen kracht of met eigen middelen kunnen aansluiten bij of deelnemen aan de samenleving 18

19 Professionele hulpverlening (1) Maatschappelijk werk(st)ers zijn de professionals, niet de raadsleden Hulpverlening binnen wettelijk kader Sociaal onderzoek Hulpverlening is veel meer dan administratieve job 19

20 Professionele hulpverlening (2) Vertrouwensband met cliënten, beroepsgeheim Huisbezoeken Duidelijke communicatie OCMW biedt kansen, aangepast aan de mogelijkheden van elke cliënt Cliënt moet kansen grijpen Controle: beter preventief dan achteraf 20

21 Filmfragment stadstv Turnhout over sociale tewerkstelling OCMW Turnhout 21

22 Integratie in de samenleving: overzicht Aangepaste opleiding en werk Financiële hulpverlening, budget- en schuldhulpverlening, materiële hulp Informeren, rechtshulp, begeleiden Maatschappelijke dienstverlening aan vreemdelingen Hulpverlening m.b.t. wonen en energiearmoede Maatschappelijke dienstverlening aan daklozen Maatschappelijke participatie Signaalfunctie 22

23 RMI ( Leefloonwet ) Streefdoel = participatie aan de samenleving, in eerste instantie door aangepast werk, zeker voor wie jonger is dan 25, Leefloon: als het niet anders kan Voor Belgen, EU-onderdanen en erkende vluchtelingen (in Vlaanderen: gezinnen) Geen onvoorwaardelijk recht: Geen toereikende bestaansmiddelen Werkbereid zijn (uitz. gezondheids- of billijkheidsredenen) Eerst rechten laten gelden op andere uitkeringen 23

24 Aangepaste opleiding & werk Recht op aangepaste tewerkstelling Allerlei activeringsmaatregelen met federale en Vlaamse subsidiëring (in Vlaanderen : mensen) Samenwerking: OCMW-clusters, sociale economie, werkwinkels Werk niet mogelijk: afspraken op papier in GPMI aangepast aan mogelijkheden cliënt opleiding of inschakeling in beroepsleven verplicht voor studenten 24

25 Financiële hulpverlening Voor wie geen recht heeft op leefloon: equivalent bedrag (in Vlaanderen : gezinnen) Aanvullende financiële steun: allerlei vormen van tussenkomsten in kosten (wonen, zorg, schoolkosten, vrije tijd, ) verschillend van OCMW tot OCMW volledig ten laste van OCMW In Vlaanderen: gezinnen Voorschotten op uitkeringen 25

26 Budget- en schuldhulpverlening Budgetbeheer en budgetbegeleiding Schuldbemiddeling: erkende instellingen: OCMW s en CAW s Regionale samenwerkingsverbanden Vlaanderen: bijna dossiers Collectieve schuldenregeling België : dossiers 26

27 Materiële hulp Hulp in natura, bv. tweedehandsmeubelen, voedselpakketten, voedselbons, Vroeger frequenter dan nu Nadeel: niet zo emancipatorisch Toch nog als noodhulp en ten gevolge van de crisis weer wat opwaardering 27

28 Informeren en begeleiden Verlenen van informatie en begeleiding zodat hulpvrager zijn wettelijke rechten en voordelen kan doen gelden Vrijwaren van de rechten van de cliënt: zelf stappen zetten Doorverwijzen naar de juiste dienst Aansluiten bij ziekenfonds naar keuze Aansluiten bij zorgverzekering 28

29 Rechtshulp Eerstelijnsrechtshulp Informeren, adviseren en juridisch bijstaan, niet vertegenwoordigen voor de rechtbank (pro deo via balie) Met eigen jurist of samenwerking met advocatuur Samenwerking met Justitiehuizen 29

30 Vreemdelingen Aangepast werk en leefloon (EU-onderdanen en erkende vluchtelingen) of equivalent leefloon (niet- EU) Asielzoekers: materiële opvang (LOI s), in Vlaanderen plaatsen, nog zo n in financiële steun wegens gebrek aan voldoende opvang illegale vreemdelingen: dringende medische hulp ( in Vlaanderen) 30

31 Wonen Bemiddeling bij uithuiszettingen Huurtoelagen en waarborgen Zelf sociaal verhuren, sociale verhuurkantoren, Samenwerking met sociale huisvestingsmaatschappijen Herhuisvesting campingbewoners Noodwoningen (3/4 van de OCMW s) 31

32 Energiearmoede Bemiddeling bij energieschulden Lokale Adviescommissie (LAC) aardgas, elektriciteit en water: OCMW is voorzitter Afsluiting voorkomen, hulpverlening als oplossing Effectieve afsluiting in slechts 1 à 2 % dossiers (manifeste onwil) Begeleiding en financiële steun Stookoliepremies Minimale levering budgetmeter aardgas 32

33 Daklozen Financieel/administratieve hulpverlening: Referentieadres Installatiepremie Dringende steun Opvang (noodwoningen) en begeleiding Noodplan voor winterhulp 33

34 Maatschappelijke participatie (1) Sociale, culturele en sportieve participatie Federaal en Vlaams budget (naast lokaal) Samenwerken met lokale actoren (b.v. armenvereniging in lokaal netwerk) Allerlei acties mogelijk: tussenkomsten in inkomgeld manifestaties, lidgeld verenigingen en clubs, opzetten eigen initiatieven, 2010: extra federaal budget voor acties ter bestrijding van kinderarmoede 34

35 Maatschappelijke participatie (2) Ontmoeting : sociaal restaurant, lokale dienstencentra Vrijwilligerswerk, sociale activering 35

36 Signaalfunctie T.o.v. andere overheden (gemeente, Vlaanderen, federaal) en binnen de eigen partij Wat stellen we vast? Wat is er aan te doen? 36

37 Vragenronde 37

38 Pauze 38

39 Filmfragment WZC Zonnebloem OCMW Gent : Alles ziet er anders uit 39

40 Waarom OCMWzorgvoorzieningen? We zijn er voor iedereen Met aandacht voor de meest kwetsbaren Zorg op maat Ingebed in de buurt Pluralistisch Publieke sociale ondernemingen Ingebed in het beleid van gemeente en OCMW (lokaal sociaal beleid) 40

41 Woonzorg : overzicht Residentiële ouderenzorg Thuiszorg Lokale Dienstencentra Woonzorgnetwerken 41

42 Residentiële woonzorg (1) Woonzorgcentra (WZC): Thuisvervangende collectieve woonvorm Zorgbehoevende ouderen RVT = zwaar zorgbehoevenden Centra voor kortverblijf Vlaanderen: woongelegenheden, waarvan 35 % OCMW, 231 WZC 42

43 Residentiële woonzorg (2) Dagverzorgingscentrum: Ondersteunend aan de thuissituatie Overdag Verbonden aan WZC of vanuit thuiszorg OCMW s: 40 43

44 Assistentiewoningen Serviceflats Aangepaste flats voor ouderen om zelfstandig wonen mogelijk te maken Diensten: alarmsysteem, maaltijden, poetsdienst Woonassistent aanwezig OCMW s: 50 % van de serviceflats, woongelegenheden 44

45 Thuiszorg : overzicht Gezinszorg Schoonmaakhulp (o. a. via dienstencheques) Thuisverpleging Personenalarmsystemen Karwei- en klusjesdienst Boodschappendienst Maaltijdbedeling 45 -

46 Gezinszorg en aanvullende Gezinszorg : thuiszorg huishoudelijke taken, licht verzorgende taken en psychosociale ondersteuning Aanvullende thuiszorg Schoonmaakhulp Ook klusjeshulp en oppashulp mogelijk Bijna alle OCMW s! 46

47 Lokale dienstencentra Informatie- en aanspreekpunt Activiteiten: ontspanning, ontmoeting, vorming Thuiszorgondersteunend: buurthulp, maaltijden, hygiënische zorg, boodschappen, vervoer, personenalarmsysteem, 191 in Vlaanderen, waarvan 160 OCMW s of gemeenten Integratie in de buurt Vereenzaming tegengaan 47

48 Woonzorgnetwerken Een buurtgericht functioneel samenwerkingsverband Met voorzieningen residentiële woonzorg, thuiszorg, huisartsen, Omdat de cliënt met zijn noden centraal staat Vorm van lokaal sociaal beleid: OCMW werkt samen met alle actoren 48

49 Kinderopvang: overzicht Functies van kinderopvang: Economische functie Pedagogische functie Sociale functie Kinderopvang van baby s en peuters Buitenschoolse kinderopvang van schoolgaande kinderen Waarom doet OCMW dit? Emancipatorische hefboom! 49

50 Opvang van baby s en peuters Voor opvang van kinderen van tot 0 tot 3 jaar Kinderdagverblijven (groepsopvang), 48 gemeenten of OCMW s Dienst voor onthaalouders (gezinsopvang), 68 gemeenten of OCMW s Lokaal loket kinderopvang 50

51 Buitenschoolse opvang Opvang van schoolgaande kinderen (3 tot 12 jaar) Voor en na schooltijd, op woensdagnamiddag, op schoolvrije dagen en tijdens schoolvakanties Verschillende vormen: - binnen scholen - buiten de scholen (IBO) - verbonden aan kinderdagverblijf - vakantieopvang 156 gemeenten of OCMW s organiseren zelf buitenschoolse opvang 51

52 Lokaal sociaal beleid (1) Lokaal bestuur (gemeente en OCMW) ontwikkelt lokaal sociaal beleid Focus : sociale grondrechten garanderen Sociaal beleid = wonen, werk, zorg, opleiding, cultuur en vrije tijd, gezondheid, Samenwerkingsafspraken gemeente-ocmw Samenwerking ondersteunende diensten Betrokkenheid lokale actoren bij het beleid Samenwerken met lokale actoren bij de uitvoering 52

53 Sociaal huis: Lokaal sociaal beleid (2) Uitgangspunt : toegankelijkheid van de dienstverlening voor de inwoners verbeteren minimaal gemeenschappelijk loket gemeente en OCMW kan ook fysiek huis zijn, centraal of decentraal info en doorverwijsfunctie samenwerkingsconcept met sociale actoren (publieke en private) 53

54 Samenwerking tussen OCMW s Schuldbemiddeling Rechtshulp Clusters sociale werkgelegenheid Sociale verhuurkantoren (SVK s) Beheer van voorzieningen Toenemend belang! 54

55 Vragenronde 55

56 Yes we can, six more years! 56