1/7

Transcriptie

1 Openbare bibliotheken Gewijzigd op 19 november Verschijningsfrequentie: Eenmaal per jaar. Onderwerpen Aantal openbare bibliotheken Collectie Perioden aantal x , inclusief volksbibliotheken 2000, inclusief volksbibliotheken 2001, inclusief volksbibliotheken Totaal Boeken Bladmuziek Audiovisuele materialen Losse collectie Totaal Boeken voor volwassenen Boeken voor de jeugd Totaal Totaal Fictie volwassenen Totaal Verhalen Ontwikkelings voor de jeugd audiovisuele materialen Muziek Cd's Videocassettes, Dvd's Cdrom's, audiovisuele Andere Cd-I's materialen tijdschriften Uitleningen Overig Totaal Boeken collecties uitleningen Totaal uitgeleende Boeken voor volwassenen Totaal Fictie voor volwassenen , exclusief 2006, exclusief 2007, exclusief 2008, exclusief 2009, exclusief 2010, exclusief 2011, exclusief 2012, exclusief 2013, exclusief Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen Openbare bibliotheken INHOUDSOPGAVE 1. Toelichting 2. Definities en verklaring van symbolen 3. Koppelingen naar relevante tabellen en artikelen 4. Bronnen- en methodenbeschrijving 5. Meer informatie Nonfictie Nonfictie 1. TOELICHTING De tabel geeft informatie over het aantal openbare bibliotheken,collecties, uitleningen, gebruikers, verdeling in contributietariefklassen, personeels- en exploitatiegegevens. Gegevens beschikbaar vanaf: Frequentie: per jaar. Status van de cijfers: Alle cijfers zijn definitief. Wijzigingen per 19 november 2014: Het jaar 2013 is toegevoegd. 1/7

2 Wanneer komen de nieuwe cijfers? In het vierde kwartaal van 2015 verschijnen de cijfers over het jaar DEFINITIES EN VERKLARING VAN SYMBOLEN Binnen het openbare bibliotheekwerk wordt onderscheid gemaakt naar drie typen instellingen: Provinciale Bibliotheek Centrale (PBC): een bibliotheekinstelling die werkzaam is ten behoeve van de gehele provincie. Een PBC heeft als primaire functie het verzorgen van aanvullende diensten die vooral voor kleinere gemeenten efficiënter op provinciaal niveau kunnen worden uitgevoerd dan op plaatselijk niveau. Deze dienstverlening bestaat onder andere uit het verzorgen van de directievoering en de uitleenadministratie voor plaatselijke bibliotheekinstellingen, het uitlenen van personeel, het verzorgen van bibliobusdiensten in afgelegen woonkernen of het beschikbaar stellen van specifieke achtergrondcollecties aan plaatselijke bibliotheken, schoolmediatheekdiensten of uitleenpunten in bejaardentehuizen. Aangesloten Openbare Bibliotheek (AOB): een bibliotheek, die gewoonlijk de directievoering uitbesteed aan een PBC. Tegenwoordig zijn AOB-instellingen meer zelfstandig, maar nemen wel diverse diensten af van de PBC. Zelfstandige Openbare Bibliotheek (ZOB): een bibliotheek, die altijd eigen directievoering kent. Tot en met 2001 waren ook de zogenaamde 'volksbibliotheken' in de cijfers inbegrepen. Volksbibliotheken zijn niet erkende bibliotheekinstellingen en hebben in tegenstelling tot erkende bibliotheekinstellingen onder andere een beperkte openstelling en een beperkte collectie. Tevens beschikken volksbibliotheken doorgaans niet over deskundig, geschoold personeel, maar wordt uitsluitend gewerkt met vrijwilligers. Sinds 2000 is een proces van bibliotheekvernieuwing ingezet. Binnen dit kader ontstaan niet alleen nieuwe samenwerkingsvormen tussen bibliotheken, maar vinden ook fusies plaats. De bibliotheekvernieuwing resulteert in de vorming van zogenaamde 'basisbibliotheken'. De basisbibliotheken zijn vijf functies toebedeeld: kennis en informatie, ontwikkeling en educatie, kunst en cultuur, lezen en literatuur en ontmoeting en debat. Door de bibliotheekvernieuwing en de fusies die daarmee gepaard gaan, daalt het aantal instellingen sinds 2005 van jaar op jaar. De afname van het aantal instellingen is dus niet het gevolg van sluiting van bibliotheken. Verklaring van symbolen: niets (blank) : een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen. : gegevens ontbreken x : geheim - : nihil 0 (0,0) : het cijfer is kleiner dan de helft van de gekozen eenheid * : voorlopige cijfers ** : nader voorlopige cijfers In geval van afronding kan het voorkomen, dat de totalen niet geheel overeenstemmen met de som der opgetelde getallen. Verbeterde cijfers in de tabellen zijn niet als zodanig gekenmerkt. 3. KOPPELINGEN NAAR RELEVANTE TABELLEN EN ARTIKELEN Deze tabel is een voortzetting van de volgende 3 tabellen, waarin cijfers staan over het jaar 1995: Openbare bibliotheken naar provincie Openbare bibliotheken naar type Openbare bibliotheken naar werkgebied 4. BRONNEN- EN METHODENBESCHRIJVING De gegevens voor deze tabel zijn tot 2005 verkregen door middel van een jaarlijkse schriftelijke enquête onder openbare bibliotheken, in samenwerking met de Vereniging van Openbare Bibliotheken, voorheen het Nederlandse Bibliotheek en Lektuur Centrum (NBLC). Sinds 2006 worden de gegevens verkregen door middel van een jaarlijkse elektronische enquête. 5. MEER INFORMATIE Infoservice Copyright (c) Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen Verveelvoudiging is toegestaan, mits het CBS als bron wordt vermeld. Aantal openbare bibliotheken Totaal van alle openbare bibliotheekinstellingen: - bibliotheek centrales (PBC's); -aangesloten openbare bibliotheken (AOB's); -zelfstandige openbare bibliotheken (ZOB's) Collectie Dit omvat de totale collectie in eigendom van de bibliotheken, inclusief verhuurd materiaal en specifieke deelcollecties ten behoeve van schoolmediatheekdiensten, materiaal voor uitleenposten en dergelijke. Over de jaren 2006 tot en met 2012 zijn geen cijfers beschikbaar over de omvang van de deelcollecties losse tijdschriften en overig materiaal, als gevolg van de geringe kwaliteit van het aangeleverde datamateriaal op dit punt. Totaal collectie De som van de deelcollecties, bladmuziek, audiovisuele materialen, losse tijdschriften en overig. In 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011 en 2012 exclusief losse tijdschriften en overig. Boeken voor volwassenen Volwassenen = personen vanaf 18 jaar. categorie 'Boeken voor volwassenen; Non-fictie'. Boeken voor de jeugd 2/7

3 Jeugd = personen t/m 17 jaar. categorie 'Boeken voor de jeugd; Ontwikkelings'. Cd-rom's, Cd-I's categorie 'Audiovisuele materialen; Andere audiovisuele materialen'. Andere audiovisuele materialen Microfiches, software, speel- en leermateriaal, kunstwerken en klein grafisch materiaal (knipselmappen, brochures, muurkranten en dergelijke). Uitleningen Dit omvat de totale uitleningen door de bibliotheken, met uitzondering van de uitleningen via mobiele bibliotheekvoorzieningen (bibliobussen). Over de jaren 2006 tot en met 2012 zijn geen cijfers beschikbaar over de uitleningen van losse tijdschriften en overig materiaal, als gevolg van de geringe kwaliteit van het aangeleverde datamateriaal op dit punt. Doordat bij de opgave over 2008 bibliotheken hun opgave over het aantal uitleningen hebben geschoond van verlengingen, is het aantal uitleningen in 2008 lager dan in Totaal uitleningen De som van de uitleningen van, bladmuziek, audiovisuele materialen, losse tijdschriften en overig. In 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011 en 2012 exclusief losse tijdschriften en overig. Boeken voor volwassenen Volwassenen = personen vanaf 18 jaar. categorie 'Boeken voor volwassenen; Non-fictie'. Boeken voor de jeugd Jeugd = personen t/m 17 jaar. categorie 'Boeken voor de jeugd; Ontwikkelings'. Cd-rom's, Cd-I's categorie 'Audiovisuele materialen; Andere audiovisuele materialen'. Andere audiovisuele middelen Microfiches, software, speel- en leermateriaal, kunstwerken en klein grafisch materiaal (knipselmappen, brochures, muurkranten en dergelijke). Ingeschreven gebruikers Het gaat hierbij om de persoonlijk geregistreerde lidmaatschappen. Niet meegeteld worden: personen die collectief zijn ingeschreven (scholen, tehuizen en dergelijke), proefabonnementen, gebruikers van mobiele bibliotheek-voorzieningen en/of overige vaste uitleenpunten. Jeugd Jeugd = personen t/m 17 jaar. Volwassenen Volwassenen = personen vanaf 18 jaar. Bibliotheken naar contributietarief Het betreft hier het jaarlijks contributietarief in de situatie dat er verder géén leengeld per geleend boek in rekening wordt gebracht. Wordt er wel leengeld gevraagd dan wordt de instelling ondergebracht in de rubriek 'Geen gewoon contributietarief', ongeacht de hoogte van het contributietarief. Over de jaren 2005, 2006 en 2007 zijn geen cijfers beschikbaar, als gevolg van de geringe kwaliteit van het aangeleverde datamateriaal op dit punt. Sinds 2008 wordt geen informatie meer verzameld over het contributietarief. Geen gewoon contributietarief Dit betreft bibliotheken die uitsluitend een jaarlijks contributietarief hanteren in combinatie met leengeld per geleend boek. Personeel Personeel in loondienst, overig bezoldigd personeel niet in loondienst en vrijwilligers. Over 2004 en 2005 zijn geen cijfers beschikbaar vanwege de geringe 3/7

4 kwaliteit van het aangeleverde datamateriaal op dit punt. Over 2006 tot en met 2011 zijn uitsluitend cijfers beschikbaar over het totaal van het bezoldigd personeel. Vanwege de geringe kwaliteit van het aangeleverde datamateriaal is geen verdere uitsplitsing mogelijk naar personeel in loondienst en personeel niet in loondienst. Totaal bezoldigd personeel Totaal personeel in loondienst en overige bezoldigd personeel niet in loondienst. Aantal fulltimers Fulltimers of voltijdwerkers hebben een volledige weektaak en bezetten daarmee een volledige arbeidsplaats. Aantal parttimers Parttimers of deeltijdwerkers zijn personeelsleden die geen volledige arbeidsplaats bezetten. Aantal fulltimers Fulltimers of voltijdwerkers hebben een volledige weektaak en bezetten daarmee een volledige arbeidsplaats. Aantal parttimers Parttimers of deeltijdwerkers zijn personeelsleden die geen volledige arbeidsplaats bezetten. Aantal fulltimers Fulltimers of voltijdwerkers hebben een volledige weektaak en bezetten daarmee een volledige arbeidsplaats. Aantal parttimers Parttimers of deeltijdwerkers zijn personeelsleden die geen volledige arbeidsplaats bezetten. Exploitatie Het geheel van baten en lasten, exclusief onttrekking en toevoeging aan de reserve en exclusief saldi. Baten Exclusief onttrekkingen aan reserves, negatieve saldi. Inclusief de ontvangsten van bibliotheek centrales (PBC's) voor de verleende diensten aan aangesloten openbare bibliotheken (AOB's) en zelfstandige openbare bibliotheken (ZOB's). Tot en met 2003 was dit ook inclusief de inkomsten van de PBC's voor 4/7

5 het uitlenen van personeel in loondienst aan de AOB's en ZOB's. Vanaf 2004 wordt dit personeel echter beschouwd als personeel in loondienst bij laatstgenoemde bibliotheken. Daardoor komt vanaf 2004 de post Doorberekende personeelskosten niet meer voor. NB. Tot en met 2003 kwamen de lasten voor het genoemde personeel zowel in de post 'Personeel in loondienst'(bij de PBC's) voor, als bij de post 'Personeel niet in loondienst'(bij de bibliotheken). Vanaf 2004 komen de lasten nu alleen nog voor bij de post 'Personeel in loondienst'. Inkomsten gebruikers Inkomsten door abonnementsgelden, leengelden en dergelijke van ingeschreven gebruikers. Inkomsten mobiele diensten Inkomsten door bibliobussen. Overige subsidies en bijdragen Subsidies en bijdragen anders dan van gemeenten en provincies. Baten in verband met doorberekening Ontvangsten van de bibliotheekcentrales (PBC's) voor de verleende diensten aan aangesloten openbare bibliotheken (AOB's) en zelfstandige openbare bibliotheken (ZOB's). Tot en met 2003 inclusief de inkomsten van de PBC's voor het uitlenen van personeel in loondienst aan de AOB's en ZOB's. Vanaf 2004 echter wordt dit personeel beschouwd als personeel in loondienst bij laatstgenoemde bibliotheken. Daardoor komt vanaf 2004 de post Doorberekende personeelskosten niet meer voor. Eveneens met ingang van 2004 worden de resterende overige doorberekende kosten niet meer uitgesplitst. Volstaan wordt met een totaal van de doorberekende kosten. Doorberekende personeelskosten Tot en met 2003 zijn in deze post opgenomen de inkomsten van de PBC's voor het uitlenen van personeel in loondienst aan de AOB's en ZOB's. Vanaf 2004 wordt het personeel dat feitelijk in loondienst is bij PBC's, maar tegen betaling uitgeleend wordt aan bibliotheken, beschouwd als personeel in loondienst bij laatstgenoemde bibliotheken. Daardoor komt vanaf 2004 deze post niet meer voor. Lasten Exclusief toevoegingen aan reserves, positieve saldi. Inclusief de betalingen van aangesloten openbare bibliotheken (AOB's) en zelfstandige openbare bibliotheken (ZOB's) aan bibliotheek centrales (PBC's) voor verleende diensten. Tot en met 2003 werd tot de lasten ook gerekend de betaling van de AOB's en ZOB's aan de PBC's voor personeel dat door de PBC's aan deze bibliotheken werd uitgeleend. Deze betaling was opgenomen in de lastenpost 'Personeel niet in loondienst'. Vanaf 2004 echter wordt het personeel dat feitelijk in loondienst is bij PBC's, maar tegen betaling uitgeleend wordt aan bibliotheken, beschouwd als personeel in loondienst bij laatstgenoemde bibliotheken. Daardoor komt vanaf 2004 dit personeel niet meer voor in de post 'Personeel niet in loondienst'. NB. Tot en met 2003 kwamen de lasten voor het genoemde personeel dus zowel in de post 'Personeel in loondienst' (bij de PBC's) voor, als bij de post 'Personeel niet in loondienst' (bij de bibliotheken). Daar stond tegenover dat deze kosten weer als baten bij de PBC's werd meegeteld. Vanaf 2004 komen de lasten nu alleen nog voor bij de post 'Personeel in loondienst', zonder dat daar baten tegenover staan. Huisvestingskosten Tot en met 2003 exclusief hypotheekrente en afschrijvingen ten behoeve van gebouwen. Vanaf 2004 inclusief hypotheekrente en afschrijvingen ten behoeve van gebouwen. Personeel niet in loondienst Tot en met 2003 werd tot de lasten ook gerekend de betaling van de AOB's en ZOB's aan de PBC's voor personeel dat door de PBC's aan deze bibliotheken werd uitgeleend. Deze betaling was opgenomen in de lastenpost 'Personeel niet in loondienst'. Vanaf 2004 echter wordt het personeel dat feitelijk in loondienst is bij PBC's, maar tegen betaling uitgeleend wordt aan bibliotheken, beschouwd als personeel in loondienst bij laatstgenoemde bibliotheken. Daardoor komt vanaf 2004 dit personeel niet meer voor in de post 'Personeel niet in loondienst'. Betaalde rente Tot en met 2003 inclusief hypotheekrente. Met ingang van 2004 zijn de rentebetalingen en afschrijvingen opgenomen bij de lastenposten waarop deze betrekking hebben. Afschrijvingen Tot en met 2003 inclusief afschrijvingen ten behoeve van gebouwen. Met ingang van 2004 zijn de rentebetalingen en afschrijvingen 5/7

6 opgenomen bij de lastenposten waarop deze betrekking hebben. Overige lasten Bestuurs- en organisatiekosten, verzekeringen, buitengewone lasten en dergelijke. 1999, inclusief volksbibliotheken Inclusief zogenoemde 'volksbibliotheken'. 2000, inclusief volksbibliotheken Inclusief zogenoemde 'volksbibliotheken'. 2001, inclusief volksbibliotheken Inclusief zogenoemde 'volksbibliotheken' Exclusief zogenoemde 'volksbibliotheken'. Voor 2001 zijn ook cijfers bekend inclusief de volksbibliotheken, net als voor de jaren 1999 en Vanaf 2002 zijn de volksbibliotheken niet meer waargenomen Ten opzichte van eerdere jaren zijn met ingang van de statistiek over 2004 enkele inhoudelijke zaken gewijzigd bij de waarneming van het personeel, de baten en de lasten. Zie de toelichting bij deze onderwerpen. Over 2004 zijn geen cijfers beschikbaar over het aantal personen (niet) in loondienst en hun arbeidsvolume als gevolg van de geringe kwaliteit van het datamateriaal op dit punt Over 2005 zijn geen cijfers beschikbaar over het aantal personen (niet) in loondienst en hun arbeidsvolume als gevolg van de geringe kwaliteit van het datamateriaal op dit punt. Hetzelfde geldt voor de contributietarieven. 2005, exclusief Exclusief bibliotheek centrales. Voor 2005 zijn ook cijfers bekend inclusief de bibliotheek centrales, net als voor de jaren 1999 tot en met Vanaf 2006 zijn bibliotheek centrales niet meer waargenomen. Over 2005 zijn geen cijfers beschikbaar over het aantal personen (niet) in loondienst en hun arbeidsvolume als gevolg van de geringe kwaliteit van het datamateriaal op dit punt. Hetzelfde geldt voor de contributietarieven. 2006, exclusief Over 2006 zijn geen cijfers beschikbaar over de omvang van de deelcollecties en hun arbeidsvolume en voor de contributietarieven. 2007, exclusief Over 2007 zijn geen cijfers beschikbaar over de omvang van de deelcollecties en hun arbeidsvolume en voor de contributietarieven. 2008, exclusief Over 2008 zijn geen cijfers beschikbaar over de omvang van de deelcollecties Met ingang van 2008 is een aantal categorieën van collecties en uitleningen samengevoegd. De categorie 'Boeken voor volwassenen; ' is samengevoegd met de categorie 'Boeken voor volwassenen; Non-fictie'. De categorie 'Boeken voor de jeugd; ' is samengevoegd met de categorie 'Boeken voor de jeugd; Ontwikkelings'. De categorie 'Audiovisuele materialen; Cd-rom's, Cd-I's' is samengevoegd met de categorie 'Audiovisuele materialen; Andere audiovisuele materialen'. Doordat bij de opgave over 2008 bibliotheken hun opgave over het aantal uitleningen hebben geschoond van verlengingen, is het aantal uitleningen in 2008 lager dan in , exclusief Over 2009 zijn geen cijfers beschikbaar over de omvang van de deelcollecties 2010, exclusief 6/7

7 Over 2010 zijn geen cijfers beschikbaar over de omvang van de deelcollecties 2011, exclusief Over 2011 zijn geen cijfers beschikbaar over de omvang van de deelcollecties 2012, exclusief Over 2012 zijn geen cijfers beschikbaar over de omvang van de deelcollecties 2013, exclusief Over 2013 zijn geen cijfers beschikbaar over de omvang van de deelcollecties 7/7