Stand van zaken Hans Rijntalder, adviseur namens Windpark Fryslân B.V.

Transcriptie

1 Stand van zaken Hans Rijntalder, adviseur namens Windpark Fryslân B.V. 2 april 2013

2 Resumé Na een intern onderzoek naar grootschalige windenergielocaties in het IJsselmeer en het Markermeer heeft de initiatiefnemer voor het eerst in maart 2011 een melding voor een windpark in het kader van de rijkscoördinatieregeling gedaan na hierover overleg te hebben gehad met betrokken overheden. In mei 2012 bracht initiatiefnemer Windpark Fryslân B.V. de concept notitie Reikwijdte en Detailniveau uit voor een windpark van 250 tot 400 MW in het IJsselmeer nabij Breezanddijk. Deze notitie heeft van 18 mei tot en met 28 juni ter inzage gelegen. Dit heeft geresulteerd in 33 zienswijzen. Vier betrokken overheden hebben ook een advies uitgebracht. En dit geldt ook voor de Commissie voor de milieueffectrapportage. Op 11 maart 2013 hebben de ministers Kamp van Economische Zaken en Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu de notitie reikwijdte en detail definitief vastgesteld. Daarmee is het kader gezet voor de opstelling van het Milieueffectrapport en het op te stellen Rijksinpassingsplan.

3 Naast de projectvoorbereiding is zowel de rijksoverheid al enige tijd bezig met de provincies om te komen tot een structuurvisie wind op land. Onlangs, op 28 maart 2013, heeft het kabinet de Ontwerp-structuurvisie Windenergie op land vastgesteld. Hierin worden 11 gebieden aangewezen voor grootschalige energieopwekking. Een van deze gebieden is het projectgebied van Windpark Fryslân. Ook de provincie Fryslân is bezig met een ontwerp-structuurvisie over windenergie. Hierin worden drie gebieden voor de grootschalige windenergie opwekking genoemd en een van deze gebieden komt overeen met het projectgebied van Windpark Fryslân. Vervolg resumé REGIO vrijdag, 29 maart 2013 Windpark Afsluitdijk zeker Kornwerderzand In het Friese deel van het IJsselmeer, vlak bij de Afsluitdijk, komt definitief een groot windmolenpark. De ministers Henk Kamp (Economische Zaken) en Melanie Schultz (Infrastructuur) hebben dit gebied gisteren aangewezen als een van de elf plaatsen in Nederland waar in de toekomst op grote schaal windenergie moet worden opgewekt. In totaal wordt er hier straks windenergie geproduceerd met een vermogen van drie- tot vierhonderd megawatt. De provincie Fryslân was al van plan om in het IJsselmeer windmolens neer te zetten, net als in de driehoek Harlingen-Makkum- Bolsward en bij het klaverblad bij Heerenveen. Tegen dit voornemen van de provincie is echter veel verzet van omwonenden. Zij vrezen voor overlast van de grote windturbines, die tot 120 meter hoog worden. De provincie kijkt op dit moment naar alle inspraakreacties. Doordat het kabinet de plaats bij de Afsluitdijk nu expliciet heeft aangewezen, kan de provincie hier in feite al niet meer terug. Het rijk kan zo nodig het plaatsen van de windmolens zelf doordrukken. Overigens is het meeste verzet ook gericht tegen de twee andere beoogde locaties, bij Heerenveen en Harlingen-Makkum- Bolsward. De parken die hier moeten gaan komen, zijn wel een stuk kleiner. In totaal wil de provincie in de drie windmolenparken een vermogen van 525 megawatt bijdragen. Landelijk moet er uiterlijk in 2020 zesduizend windenergie op land worden opgewekt. Dit staat los van de plannen voor windmolenparken op zee.

4 Activiteiten afgelopen maanden Resultaat gesprekken ministerie van Defensie Diverse keren hebben we overlegd met het ministerie van Defensie over de laagvliegroute bij Breezanddijk. Aanvankelijk tot 40 meter. In februari 2013 heeft Defensie besloten akkoord te kunnen gaan met een hoogte van 600 voet ofwel bijna 183 meter. Deze verruiming betekent voor de initiatiefnemer dat voldoende ruimte ontstaat voor commercieel te expoiteren windturbines in dit gebied. Door het windgebied te concentreren bij dit gebied kan ook de afstand tot de kust vergroot worden; dat is positief voor de effecten op het kusttoerisme en kustbewoners. Ook voor ecologie heeft deze concentratie bij Breezanddijk gunstige effecten. Gesprekken met TenneT gestart Een windpark van deze omvang dient ook op het landelijke electriciteitsnet aangesloten te worden. Met TenneT zijn, na een quick scan in 2011, in maart dit jaar gesprekken gestart om te bezien hoe dit het beste uitgewerkt kan worden. Hierbij kijken we ook nadrukkelijk naar het koppelen van andere initiatieven aan het onderhavige plan, zoals andere toekomstige windprojecten en andere duurzame energieinitiatieven zoals Blue Energy. Aanvliegroute Vliehors Schietgebied Breezanddijk Reeds voor de officiële tervisie legging zijn wij gaan spreken met belanghebbenden. Zo hebben we verschillende gesprekken gehad met vertegenwoordigers van Kornwerderzand en Makkum (bewoners, ondernemers, plaatselijk belang), Visserijbond, Sportvisserij Nederland, Vereniging van Toerzeilers, Waddenvereniging, Friese Milieufederatie, It Fryske Gea, Stichting het Blauwe Hart, Vogelbescherming. Op basis van deze gesprekken en de schriftelijke reacties zijn we met diverse specialisten van alle betrokken overheden een serie ontwerpsessies ingegaan. Belangrijke aandachtspunten hierbij waren de landschappelijke invloeden en ontwerp van een grootschalig windpark, de effecten op de Friese kust (toerisme) en effecten op ecologie (vogels en vleermuizen). In de navolgende sheets zijn deze aspecten verder uitgewerkt. De sessies hebben op 14 maart 2013 geresulteerd in de keuze van in totaal vier inrichtingsalternatieven die als basis zullen dienen voor het op te stellen Milieueffectrapport.

5 Landschappelijk inpassen Uitgangspunten Contrapunt Duidelijk contrapunt ten opzichte van de Afsluitdijk. Forse formaat voorkomt het Madurodamiseren van de Afsluitdijk en vormt een landmark in het landschap. Karakter Afsluitdijk Behoud van huidige strakke lijn van de Afsluitdijk, respecteren van de huidige karakteristieken: dijkprofiel (aanzicht), materalisering, architectuur, kleur, functionaliteit, innovatieve waterstaatkundige karakter. Afstand tot de Afsluitdijk Uit ecologisch standpunt: meter obstakelvrij water langs de dijk, vanuit ruimtelijke kwaliteit 750 meter (4 MW) tot 1000 meter (6 MW). Afstand tot de Friese kust De overgang van land naar water is karakteristiek voor Friesland. Op de grens van een grootschalig maar zeer fijnmazig structuurrijk landschap en de wijdsheid van het structuurloze IJsselmeer, ligt een bijzondere smalle zone van oude Zuiderzeedijken, historische vissersplaatsen en kwetsbare natuurgebieden. Deze zone moet gevrijwaard worden van ingrepen die de context en schaal van het landschap aantasten.

6 Onderzoek effecten op toerisme Inmiddels is redelijk wat ervaring opgedaan met de bouw en exploitatie van windparken nabij de kust. Zo n 40 windparken in Noordwest Europa liggen in de zogenaamde territoriale zee op een gemiddelde afstand van 7 kilometer uit de kust. Veel van deze windparken liggen in de buurt van kustplaatsen en stranden. Vaak is ook onderzoek vooraf en achteraf uitgevoerd. Enige bevindingen: 1. Toeristen staat in het algemeen positief tegenover windenergie. 2. Een windpark kan tijdelijk een effect hebben, maar er treedt snel gewenning op. 3. Afstand speelt een rol bij de waardering. 4. De mogelijke economische gevolgen op toerisme zijn lastig te onderzoeken. Daar waar het onderzocht is, zijn de effecten zeer beperkt negatief. 5. Compensatie door andere vormen van toerisme aan te trekken zijn eveneens nauwelijks onderzocht. Windpark Fryslân BV beraadt zich momenteel op mogelijkheden om extra onderzoek te laten uitvoeren.

7 Offshore wind tourism has huge potential, says Stena Line By Davrell Tien, Windpower Offshore, Thu Mar , 10:58 AM Tickets snapped up for ferry company s cruises to Anholt Ferry company Stena Line has begun offering commercial cruises to the 400MW Anholt offshore wind farm, in collaboration with Dong Energy. Strong ticket sales suggest that public curiosity about offshore wind is high, at least in Denmark. The first trips on Stena Nautica to Anholt offshore wind farm sold out the day tickets were advertised Ook positieve effecten op toerisme Met ondernemers in Makkum hebben we reeds gesproken over mogelijkheden om ook extra mogelijkheden te bieden voor toeristen in Friesland. Hierbij kan gedacht worden aan de volgende zaken: 1. Een van de turbines inrichten met een uitkijkplatform met een uniek zicht op de Waddenzee en het IJsselmeer. 2. Duurzaamheidscentrum voor onder meer het windpark (vergelijkbaar met Nemo) 3. Rondvaart vanuit Makkum 4. Electronisch aangedreven watersporten powered bij Windpark Fryslan (jetski, waterski) 5. Duiken of sportvissen nabij de turbines Initiatiefnemer wil komende maanden met diverse partijen nagaan of hier verder handen en voeten aangegeven kan worden. In September 2012, Dong Energy and Danish transmission system operator, Energinet.dk, chartered Stena Nautica for two trips to Anholt. Both companies had invited special guests to view the wind farm, currently under construction.

8 Ecologische effecten Het gebied ligt in het Natura 2000 gebied IJsselmeer en vlakbij het eveneens Natura 2000 gebied Waddenzee. Daarnaast ligt het nabij het Natuurschoon Friese Ijsselmeerkust. Ecologie is daarom een van de belangrijke aspecten. Onderzocht moeten worden effecten op vogels en vleermuizen. Op grond van eerdere ervaringen en eerste analyses verwachten we effecten op: Nonnetje Grote zaagbek Topper Voorbeeld Windpark Noordoostpolder Bij het Windpark Noordoostpolder dat ook gedeeltelijk in het IJsselmeer gebouwd wordt, is een zogenaamd natuurinclusief ontwerp toegepast. Dit hooudt in dat een scheepvaartveiligheidsvoorziening gebouwd wordt met een natuurgebied achter de voorziening waarbij de omstandigheden voor bodemleven (planten, vissen en schep- en schaaldieren) gestimuleerd worden mede ten behoeve van vogels. Fuut Zwarte stern Visdief In samenwerking met ecologisch Bureau Waardenburg zal de komende periode de effecten berekend worden. Ook zal hierbij de noodzaak en invulling van een natuurinclusief ontwerp aan de orde komen.

9 Belangrijkste conclusie tot nu toe: kanteling zoekgebied De inzichten opgedaan uit de voorgaande analyses heeft Windpark Fryslân BV doen besluiten in nauw overleg met betrokken overheden het projectgebied te kantelen om zodoende de afstand tot de Friese kust te vergroten. De afstand vanaf het strand van Makkum tot de dichtsbijzijnde turbine in de inrichtingsvarianten is nu 6,4 kilometer. Dit is een behoorlijk verschil met de 3,2 kilometer van het oorspronkelijke zoekgebied. Hierdoor zullen eventuele effecten op Makkum beperkt worden. De kanteling van het zoekgebied is en zal ook worden aangepast in de provinciale en nationale structuurvisie. Dit betekent dat effectief een vrijwaringszone tussen het windpark en de Friese kust gerealiseerd wordt. Gevolg is wel dat het windpark, afhankelijk van de omvang van het alternatief, wel iets meer het IJsselmeer insteekt.

10 De inrichtingsvarianten voor het Milieueffectrapport Variant 1 Variant 2 Variant Vermogen Aantal turbines Aantal MW per turbine 1 4 MW MW MW Variant 3 Variant MW

11 Voorbeeld visualisatie Makkum Variant 4 De komende periode zullen de visualisaties vanuit veel meer relevante standpunten uitgewerkt worden (bijvoorbeeld Hindeloopen, Stavoren, Breezanddijk) en zullen de turbines draaiend in beeld gebracht worden om de werkelijkheid beter weer te kunnen geven. Ook werken we aan een 3D model van het windpark en de omgeving, om de invloed van het windpark dynamisch in beeld te brengen. Dit zal na verwachting niet eerder dan na de zomer gereed zijn.

12 Ruimte voor Fryslân Hoe goed het windpark ook zal worden ingepast, het zal een effect hebben op het landschap. Het is logisch dat de Friezen ook iets terug krijgen hiervoor. Windpark Fryslân moet een echt windpark voor en door Fryslân worden. Hoe gaan we dit concreet maken? In de eerste plaats is er ruimte voor bestaande windmoleneigenaren om oude eigen windmolens te saneren en een onderdeel te krijgen van het nieuwe windpark. In de tweede plaats zal er de komende periode een regeling uitgewerkt worden om Friese dorpen iets unieks te bieden. In de derde plaats zal er veel ruimte voor Friezen geboden worden om financieel te participeren in het windpark. Momenteel werken we deze sporen in nauwe samenwerking met Provincie Fryslân uit.

13 Belangrijke acties voor de komende maanden De komende periode richten wij ons op een nieuwe ronde met belanghebbenden om zoveel mogelijk inzichten met elkaar uit te wisselen zodat we dit kunnen meenemen bij de planvorming. De plannen zullen in de eerste plaats op papier verschijnen in het concept-milieueffectrapport dat informeel ook weer met belanghebbenden gedeeld zal worden. Dat zal naar verwachting aan het begin van de zomer zijn. Formele procedures zullen naar verwachting niet eerder starten dan in de nazomer. Verkenningen locaties/belemmeringen Vooronderzoek/overleg overheden Melding RCR/start overleg stakeholders Startnotitie MER/passende beoordeling Rijksinpassingsplan Vergunningen (wabo+water) Contracten Financiering Bouw In bedrijfsname ev Voor vragen, opmerkingen of ideeën kunt u altijd contact opnemen met: Windpark Fryslân BV Anne de Groot annedegroot@ventolines.nl Pondera Consult Hans Rijntalder h.rijntalder@ponderaconsult.com

14 Alternatieve locaties Het valt niet mee om alternatieven te vinden voor grotere locaties om windenergie op te wekken. In het kader van het onderhavige Milieueffectrapport moet ook vanuit dit project naar alternatieven gekeken worden. Dat staat dus los van de structuurvisies voor windenergie van het rijk en de provincie. Hiernaast is het zoekgebied weergegeven voor alternatieven die wij hanteren, met als ondergrond diverse belemmeringen zoals een te hanteren afstand tot woningen van 400 meter (= een vuistregel), veiligheidsafstanden tot wegen en vliegfunnels. En daarnaast geldt dat als doel voor wind op land 6000 MW opgesteld in 2020 geldt, terwijl er nu zo n 2300 MW staat. Voor dit gebied betekent dit ongeveer een opgave 2500 MW.