UNIH VAN WATTRSCHAPPIIN

Transcriptie

1 UNIH VAN WATTRSCHAPPIIN Bezoekadres Koningskade AA Den Haag Postadres Postbus AE Den Haag Telefoon fax De leden-waterschappen datum 31 januari 2013 ons kenmerk 65980/EV contactpersoon J.W.C. Dekking bijlage(n) 2 uw kenmerk wdekking@uvw.nl betreft instemming met onderhandelaarsakkoord financiën doorkiesnummer Geachte leden, Vorige week vrijdag 25 januari jl. vond in Amersfoort de ledenraadpleging van het Uniebestuur plaats over het Onderhandelaarsakkoord over Wet Hof, schatkistbankieren en BTW-compensatiefonds dat delegaties van alle overheden op 18 januari sloten (bijlage 1). Op basis van datgene wat de waterschappen daarbij naar voren brachten en na overleg met VNG en IPO hebben wij vandaag besloten in te stemmen met het akkoord. Een belangrijke overweging voor ons om in te stemmen is dat het kabinet in het akkoord erkent dat het noodzakelijk is dat de waterschappen de komende jaren voldoende ruimte in het EMU-saldo hebben om de investeringen te doen die nodig zijn om hun taken goed uit te blijven voeren. Het akkoord geeft de waterschappen enerzijds in de jaren 2014 en 2015 perspectief om een groot deel van hun voorgenomen investeringen uit te voeren, maar anderzijds ook onzekerheid voor de periode na Deze onzekerheid baart ons wel de nodige zorgen, maar omdat er in het akkoord is opgenomen dat er in 2015 nog een evaluatie plaatsvindt was dit voor ons onvoldoende reden om niet met het akkoord in te stemmen. De brief waarmee wij aan de Minister van Financiën aangeven met het akkoord in te stemmen is bijgevoegd (bijlage 2). De brief brengt ook de door de waterschappen geuite zorg- en aandachtspunten aan de minister over. Wij gaan er vanuit dat het kabinet deze punten een plaats geeft bij de verdere uitwerking van het akkoord en deze daarbij samen met de decentrale overheden zal invullen. Hoogachtend, het bestuur mr.drs. P.C.G. Glas Voorzitter ir.ing. A.J. Vermuë Secretaris

2 Bijlage 1 Conclusies Bestuurlijk overleg 18 januari 2013 In bestuurlijk overleg tussen VNG, IPO, de UvW en het kabinet zijn het saldopad en de wet Hof, evenals het schatkistbankieren en het BTW compensatiefonds allen in samenhang besproken. Partijen hebben het volgende onderhandelaarsakkoord bereikt: Wet HOF / Saldopad EMU-norm Wat betreft de Wet Hof wordt het af te spreken saldopad (dat geen onderdeel is van de wet) als de belangrijkste onzekerheid gezien. Het kabinet begrijpt dit goed. Daarom is hierover voor de huidige kabinetsperiode ( ) reeds vandaag overeenstemming bereikt. Herstel van de overheidsfinanciën vergt dat het EMU saldo ten minste een dalende trend laat zien. Ook de regels uit Brussel schrijven voor dat het EMU tekort daalt, zodat op termijn evenwicht op de begroting wordt bereikt. Op basis van het wetsvoorstel Houdbare Overheidsfinanciën (wet HOF) en de geldende begrotingsregels leveren het Rijk en de medeoverheden een gelijkwaardige inspanning bij het terugdringen van het begrotingstekort. Over de bijdrage van de medeoverheden aan de Europese doelstellingen wordt overigens aan het begin van elke kabinetsperiode bestuurlijk overleg gevoerd. Het regeerakkoord is erop gericht deze dalende trend in te zetten. De doorrekening van het regeerakkoord volgend, zorgt dat akkoord ervoor dat het tekort van de medeoverheden gedurende deze kabinetsperiode in geleidelijke stappen daalt naar 0,2% BBP in Dit is goed vergelijkbaar met de ontwikkeling bij het Rijk waar het tekort in deze periode daalt naar 1,2% BBP. Het pad van de doorrekening is voor medeoverheden de ambitie, en de inspanning moet er dan ook maximaal op zijn gericht dit pad te volgen. Het kabinet begrijpt tegelijkertijd de zorgen die medeoverheden hebben over de ruimte voor investeringen in verband met wettelijke taken en nationale verplichtingen, met inachtneming van een gematigde lastenontwikkeling. De tekortnorm (waarvan ook sprake is in de wet Houdbare overheidsfinanciën) wordt daarom voor de duur van deze kabinetsperiode gesteld op de waarden in onderstaande tabel. De wet Houdbare Overheidsfinanciën regelt vervolgens procedureafspraken voor situaties waarin die norm dreigt te worden overschreden, dan wel wordt overschreden. Zo sprake is van (dreigende) overschrijding wordt in het bestuurlijk overleg besloten welke maatregelen moeten worden genomen om de overschrijding te voorkomen of in latere jaren goed te maken. Er is ruimte voor afspraken over een collectief verbeterpad, net als bij de vigerende afspraken over het EMU-saldo van de medeoverheden. Het bestuurlijk overleg dient concrete resultaten op te leveren en meerjarig zicht op het wél voldoen aan de norm. Het sanctie instrument is het ultimum remedium voor die situatie waar de norm wordt overschreden en komt pas in beeld nadat op alle cruciale momenten bestuurlijk overleg is gevoerd. Sancties zijn onderdeel van de wet, maar zullen gedurende deze kabinetsperiode niet worden toegepast. Ambitie voor EMU-saldo van medeoverheden gezamenlijk, in procenten bbp Afgesproken tekortnorm voor deze kabinetsperiode, cf wet Hof, in procenten bbp*) ,5-0,3-0,3-0,2-0,2-0,5-0,5-0,5 (-0,4) (-0,3) *) Eind 2015 wordt in bestuurlijk overleg bezien of op basis van de dan beschikbare realisaties de geprojecteerde daling in 2016 en 2017 verantwoord en mogelijk Is. Schatkistbankieren Mede op basis van de consultatie van de medeoverheden, dient het kabinet een aangepast wetsvoorstel in bij de kamer. Daarbij is aan een aantal punten van de medeoverheden tegemoet gekomen. Ten eerste zal het schatkistbankieren niet worden verankerd in de Comptabiliteitswet maar in de wet Financiering Decentrale overheden, conform de wens van de medeoverheden. Tevens wordt op

3 verzoek van de medeoverheden afgezien van een roodstandfaciliteit; er is dus geen sprake van kredietverlening aan de medeoverheden door de Nederlandse staat. Eveneens zal op aandringen van de medeoverheden het onderling lenen, naast het verplicht schatkistbankieren, tot de mogelijkheden behoren. Onder voorwaarden kunnen openbare lichamen aan elkaar lenen. Die voorwaarden zien erop dat het lenen enkel gebeurt binnen de collectieve sector, zodat dit eveneens leidt tot consolidatie van de schuld. Leningen worden geregistreerd bij het CBS en partijen mogen niet inlenen om uit te lenen. Uiteraard mag het onderling lenen geen strijdigheid met overige (EU) wet- en regelgeving opleveren en mogen partijen geen leningen verstrekken aan openbare lichamen waarmee een toezichtrelatie bestaat. Tegoeden die niet onderling worden uitgeleend, dienen onder te worden gebracht in de schatkist of kunnen worden gebruikt voor schuldaflossing. Medeoverheden accepteren dat alle partijen voor het schatkistbankieren worden ingeregeld, ook die partijen die momenteel bruto weinig tot geen overtollige middelen hebben, zoals waterschappen en veel gemeenten. Daarbij heeft: het kabinet er oog voor dat de administratieve lasten met name ook voor deze partijen zoveel mogelijk worden beperkt. Zo wordt een drempelbedrag voor bruto overtollige middelen geïntroduceerd. Zolang de bruto overtollige middelen 0,75% van het begrotingstotaal (met een minimum per medeoverheid van en een maximum van 2,5 miljoen) niet overschrijden, behoeft niet in de schatkist te worden gestort maar mag dit bedrag worden aangehouden op een rekening-courant of op een direct opvraagbare spaarrekening. Volgens de bij het Rijk beschikbare gegevens bedraagt het totaal aan middelen dat buiten de schatkist mag blijven in dit geval niet meer dan 375 miljoen. Het bedrag wordt dan ook daarop gemaximeerd. Medeoverheden delen het principe van schatkistbankieren niet, maar accepteren het op deze wijze aangepaste wetsvoorstel dat voor behandeling naar de Kamer wordt gezonden. Voorts wordt in gezamenlijkheid gewerkt aan een voor alle partijen soepele implementatie van het verplicht schatkistbankieren tijdig voor het einde van BTW-compensatiefonds Gehoord de aanmerkenjke bezyyaren die de medeoverheden.hebben tegen het afschaffen van het BTW compensatiefonds (het BCF) is het kabinet bereid hiervan af te zien. De medeoverheden accepteren dat de ingeboekte korting van in totaal 550 miljoen euro gehandhaafd blijft en op het Gemeente- en Provinciefonds (GF/PF) wordt toegepast conform de verdeling van het BCF over gemeenten en provincies in de begroting De decentrale overheden accepteren eveneens dat het voor het BTW compensatiefonds jaarlijks beschikbare budget wordt gemaximeerd. Als maximale omvang van het BCF met ingang van 2015 geldt de raming 2014 zoals opgenomen in de begroting Met ingang van 2015 wordt de ontwikkeling van het BCF gekoppeld aan de accrespercëntages zoals deze volgen uit de normeringssystematiek. Het effect van de voorgenomen decentralisaties op de declaraties in het BCF is geen onderdeel van deze afspraak en wordt nader verkend. Indien de declaraties in enig jaar het gebudgetteerde BTW compensatiefonds overstijgen, worden deze aangezuiverd uit het GF en PF. Wanneer de declaraties het gebudgetteerde BCF onderschrijden, wordt de onderschrijding toegevoegd aan het GF/PF. Voor beiden geldt dat de verdeelsleutel in het betreffende jaar wordt afgeleid van de verhouding van de bij het BCF ingediende declaraties door gemeenten en provincies. Plafond BCF in miljoenen (bron: begroting 2013) Raming 2014* Plafond 2015* Plafond 2016* (1+accrespercentage) (1+accrespercentage) (1+ accrespercentage) Het kabinet spant zich in om bovenop de trap-op-trap-af systematiek geen extra generieke kortingen door te voeren op het GF/PF ten opzichte van het Regeerakkoord.

4 UNIÜ VAN 'WATCRSCHAPPCN if t s t?? $ f a 4 -f f? f ï ï ï 5? 5 F Ü 'f 1 Ï ;;? '.r i i.; - ï. = g B ;i 3 : ;r q % 9 -s - >, 5 ir i ü o "s tf s- ï. - s _ & s o s > ^ /' ^ ^ * ^ n ^ ^ rj ^ < JB - 3 : 8 ï g K- S. «o.. t. A ^ Bijlage 2 Bewekadres Koningskade AA Den Haag Postadres Postbus AE Den Haag Telefoon Fax De Minister van Financiën de heer ir. J.R.V.A. Dijsselbloem Postbus EE DEN HAAG datum 31 januari 2013 ons kenmerk 65972/EV contactpersoon J.W.C. Dekking betreft reactie onderhandelaarsakkoord financiën uw kenmerk wdekking@uvw.nl Geachte heer Dijsselbloem, doorkiesnummer Wij hebben het Onderhandelaarsakkoord over Wet Hof, schatkistbankieren en BTWcompensatiefonds voorgelegd aan onze leden. De waterschappen erkennen dat het kabinet met het akkoord stappen in de richting van de decentrale overheden heeft gezet, maar hebben tegelijkertijd zorgen over de gevolgen van het akkoord. Die gevolgen zijn voor de waterschappen alleen hanteerbaar als er een afgewogen uitwerking plaatsvindt van het akkoord; zowel in de wetsvoorstellen als in de toepassing. Wij hechten er aan onze belangrijkste zorg- en aandachtspunten te benoemen en stellen een reactie van het kabinet daarop op prijs. In het vertrouwen dat het kabinet bij de uitwerking recht doet aan onze zorg- en aandachtspunten en deze samen met de decentrale overheden zal invullen, kan het bestuur van de Unie van Waterschappen instemmen met het akkoord. Een afschrift van deze brief sturen wij aan de Ministers van BZK en l&m alsmede VNG en IPO. Belangrijkste zorgen waterschappen De zorgen van de waterschappen betreffen met name de vrees dat de afspraken over de ruimte in het EMU-saldo hen gaan belemmeren bij het investeren in waterveiligheid, bestrijding van wateroverlast, zoetwatervoorziening, verbetering van de waterkwaliteit en zuivering van afvalwater. Mede omdat de huidige ruimte, vooral als gevolg van de decentralisaties uit het Bestuursakkoord Water (BAW), al als knellend wordt ervaren, zijn de waterschappen bezorgd dat de afspraken er voor gaan zorgen dat zij hun kerntaken in de toekomst niet meer goed kunnen uitvoeren en dat de veiligheid, bewoonbaarheid en volksgezondheid in ons land hierdoor in het geding komen. Voor een functionele overheid die juist voor een goede behartiging van deze taken en belangen is opgericht, is dat moeilijk verteerbaar. Een andere zorg is dat waterschappen niet langer kunnen voldoen aan Europese en nationale wetgeving en bestuurlijke afspraken. Voor een sector die 'afspraak is afspraak' hoog in het vaandel heeft staan, is ook dat erg lastig. Aandachtspunten uitvoering en uitwerking akkoord Van bijzonder belang voor ons is daarom de erkenning door het kabinet in het akkoord van de noodzaak dat de waterschappen de komende jaren voldoende ruimte hebben om de investeringen te doen die nodig zijn om hun taken uit te voeren. Het akkoord geeft de waterschappen enerzijds in de jaren 2014 en 2015 perspectief om een groot deel van hun voorgenomen investeringen uit te voeren, maar anderzijds ook onzekerheid voor de periode na In verband hiermee zijn de afgesproken evaluatie in 2015 en het overleg over ons aandeel in het EMU-saldo na 2017 voor ons zeer belangrijk.

5 y^fina 2 van 2 Evaluatie in 2015 In het akkoord is vastgelegd dat er in 2015 wordt beoordeeld of de geprojecteerde daling in 2016 en 2017 verantwoord en mogelijk is. Gelet op de zorgen van de waterschappen over de gevolgen van minder ruimte in het EMU-saldo is het van groot belang dat deze evaluatie gedegen en volledig is. Er moet niet alleen naar de realisatie in het verleden worden gekeken, maar ook naar de na 2015 geplande investeringen, de in regelgeving en bestuursafspraken vastgelegde doelen en verplichtingen (waaronder decentralisaties) waaruit deze investeringen voortkomen en de lastenontwikkeling die dan wordt verwacht. Als vervolgens de conclusie wordt getrokken dat het voldoen aan de criteria die voortkomen uit het Stabiliteitspact op gespannen voet staat met uit regelgeving en bestuursafspraken voortkomende normen en verplichtingen of een gematigde lastenontwikkeling, moet met de vakministers en het parlement over de consequenties daarvan worden gesproken. Overleg over aandeel na 2017 Met uw kabinet kunnen wij afspraken maken over de ruimte in het EMU-saldo tot en met Het investeringsprogramma van de waterschappen loopt daarna echter nog vele jaren door. Met name omdat de investeringen voor een belangrijk deel uitgaven betreffen voor voorzieningen die nog niet op de balans staan, en derhalve nog niet worden afgeschreven, hebben de waterschappen blijvend ruimte in het EMU-saldo nodig. Het kabinet erkent dat er ruimte moet blijven voor de medeoverheden om te kunnen blijven investeren. Wij pleiten ervoor deze erkenning tot uitdrukking te laten komen in de Wet Hof. In een in te voegen bepaling wordt dan opgenomen dat bij het vaststellen van de ruimte voor decentrale overheden rekening wordt gehouden met de investeringsopgaven van de overheden. Deze ruimte wordt dan periodiek na bestuurlijk overleg vastgelegd bij Algemene maatregel van bestuur. Toepassing van sancties uit de Wet Hof Conform het akkoord zal dit kabinet de sancties uit het wetsvoorstel die mogelijk zijn in de situatie dat Nederland niet te maken heeft met sancties uit Europa niet toepassen. Omdat het heel bijzonder is dat een kabinet bij wet de mogelijkheid krijgt een sanctie op te leggen aan medeoverheden bij het niet halen van een norm, zijn wij van mening dat het parlement moet worden betrokken (via een voorhangprocedure) bij een door het kabinet overwogen sanctie. Te meer daar het parlement, onder meer via de voortgangsrapportages van het BAW, nauw bij ons werk en de daaraan verbonden lastenontwikkeling betrokken is. Betrokkenheid bii verdere uitwerking schatkistbankieren Het akkoord heeft tot gevolg dat het betreffende wetsvoorstel op in ieder geval vier punten wordt gewijzigd. Graag worden wij betrokken bij deze wetswijzigingen. Het gaat ons dan niet alleen om de exacte vertaling in het wetsvoorstel, zodat de wijzigingen inderdaad inspelen op onze wensen en behoeften, maar ook om de praktische invulling. Dit laatste betreft in de eerste plaats de werking van de drempel, waarbij wij ons verschillende modaliteiten kunnen voorstellen en waarover we graag verder met u in overleg gaan. In de tweede plaats geldt dat het inregelen van ca. 800 decentrale overheden een omvangrijke operatie is. Communicatie naar, betrekken van en praktische afspraken maken met waterschappen, hun gemeenschappelijke regelingen en banken zijn onderdelen van deze operatie. Hoogachtend, het bestuur mr.drs. P.C.G. Glas voorzitter ir.ing. A.J. Vermuë secretaris