COHERENO. renovatie van een rijwoning tot. feitelijk nulenergie

Transcriptie

1 COHERENO renovatie van een rijwoning tot feitelijk nulenergie 6de Energiecongres, Wouter Hilderson, Irati Artola, Passiefhuis- Platform vzw

2 wat is COHERENO? de samenwerking tussen bedrijven versterken en hen ondersteunen in het ontwikkelen van een integraal aanbod voor bijna energieneutrale renovaties van eengezinswoningen coördinator: partners:

3 een BEN-definitie voor renovatie? Ambitious NZEB level (E 3) Passive House certified (space heating demand 5 kwh/m.a) Ecobouwers renovation projects E 4 5% best EPcertificate % best EPcertificate

4 onderzoeken van de vraagzijde oproep via: ecobouwers voorbeeldgebouwen Brussel website van VCB, PHP, VEA Resultaat: 7 projecten via Batex 5 projecten via ecobouwers 7 projecten via oproep

5 onderzoeken van de vraagzijde oproep via: ecobouwers voorbeeldgebouwen Brussel website van VCB, PHP, VEA Resultaat: 7 projecten via Batex 5 projecten via ecobouwers 7 projecten via oproep Vragenlijst: 3 verstuurd 3 NL en 4 FR antwoorden Interviews

6 onderzoeken van de aanbodzijde 6 interviews 3 uitvoerders, 3 adviserende actoren Workshop "Ben je mee?" uitvoerders, 4 adviserende actoren, andere Aandachtspunten voor energiezuinige renovatie: gebrek aan onafhankelijk advies als uitgangspunt van de renovatie gebrek aan kennis van de actoren gebrek aan coördinatie tussen actoren

7 de volgende stappen opstellen van een lijst met erkende actoren

8 de volgende stappen opstellen van een lijst met erkende actoren Quality assurance (Vito)

9 de volgende stappen opstellen van een lijst met erkende actoren Quality assurance (Vito) Business Collaboration Events September 4, Brussel Januari 5, Antwerpen Doel: stimuleren van samenwerking tussen actoren

10 de volgende stappen opstellen van een lijst met erkende actoren Quality assurance (Vito) Business Collaboration Events September 4, Brussel Januari 5, Antwerpen Doel: stimuleren van samenwerking tussen actoren Ondersteunen van concrete samenwerkingsvormen

11 35: gebouwd 3: huidige eigenaar : start renovatie : einde renovatie een voorbeeld: VL3-3, Leuven

12 klanten en klanten-segment We wouden het goed doen voor de komende 5 jaar. Segment name Sample share Description Indifferent 3 % uninterested in environmental issues, but do not necessarily have a negative attitude towards sustainability Positive 45 % take a position between the indifferent and the fans as for attitude towards sustainability Fans 4 % positive attitude towards sustainability Source: Veltman and van Welzen (). Population characteristics mostly younger homeowners, living in relatively affordable housing (mostly flats), low education, modal income mostly middle-aged, living in a terraced house on average somewhat older homeowners, high education, high income, living in larger and more expensive homes

13 motivatie om te verbouwen "ouderdomskwaaltjes" milieu- en klimaat meer licht in huis meegenomen: overal aangename temperatuur en verse lucht

14 eerste stap: goed isoleren plat dak (37,5m²): cm Resol, R= 5,36 m²k/w zoldervloer (35m²) cm houtwol, R = 3,63 m²k/w muren (3 m²) 4 cm EPS, R = 4,37 m²k/w zijmuur (3m²) 5cm combi, R = 5,36 m²k/w vloer (m²): achterhuis: 5 cm Resol, R = 7 m²k/w centraal (3m²): 5cm combi, R = 5 m²k/w maar: deel ook niet (in de gang) ramen: 3-dubbel glas en isolerend raamwerk: R >

15 verder beperken van de vraag ventilatiesysteem D met WTW in leefruimtes zomercomfort op passieve manier: zonwering zonnepanelen beschaduwen het dak natuurlijke ventilatie hoofdzakelijk LED-verlichting zuinige toestellen (AAA++) kleine diepvries sluimerverbruik verminderen

16 warmtepomp lucht/water COP : bij de betere van de markt (introductie en installatie in ) A/W35 3,6 A7/W35 4,35 SPF geschat op 3,3 à 3, -> rond de 3,5 afgifte via lage temperatuur vloer- en muurverwarming

17 PV-panelen Op pannedak:, m², paneelrendement,6 % ligging Oostwaarts (7 richting Zuid), helling Wpiek, 3.3 kwh eerste jaar (kwh/kwp=7 %) Op plat dak 4,6m², paneelrendement, % ligging Zuid (7 richting West), helling slechts 7.43 Wpiek,.4 kwh per jaar (kwh/kwp= %)

18 voor renovatie toestellen verbruiken. kwh groene electriciteit per jaar, geleverd door EcoPower voor verwarming en sanitair warm water verbruikten we 3. kwh gas per jaar

19 door de renovatie kwh per jaar 35 energieverbruik per jaar = energielevering door leveranciers (gas, electriciteit, stookolie...) Stap : verbruik veel minder energie 5 5 Goed isoleren + ventilatie met warmterecuperati e 4 5 met matige isolatie na grondige isolatie na plaatsing warmtepomp na plaatsing zonnecellen -6-5

20 door de renovatie kwh per jaar 35 3 energieverbruik per jaar = energielevering door leveranciers (gas, electriciteit, stookolie...) Stap : verlaag je energieverbruik nog eens en schakel alles over op hernieuwbare energie (bv. groene stroom) 4 5 Plaats warmtepomp en vloer- en muurverwarming 5 met matige isolatie na grondige isolatie na plaatsing warmtepomp na plaatsing zonnecellen -6-5

21 door de renovatie kwh per jaar 35 3 energieverbruik per jaar = energielevering door leveranciers (gas, electriciteit, stookolie...) Stap 3: produceer minstens evenveel hernieuwbare energie (bv. groene stroom) als je zelf verbruikt 5-5 met matige isolatie na grondige isolatie na plaatsing warmtepomp na plaatsing zonnecellen -6 Plaats zonnepanelen

22 na renovatie zonnepanelen leveren 5.7 kwh electriciteit per jaar Ecopower ontvangt netto 6 kwh groene electriciteit per jaar = overschot zonnepanelen gratis aan het net geleverd --> dit overschot zal na à jaar verdwijnen warmtepomp verbruikt. kwh electriciteit per jaar toestellen verbruiken. kwh electriciteit per jaar door warmtepomp 3,5 x meer warmte dan verbruikte electriciteit warmtepomp haalt 7.3 kwh warmte per jaar voor verwarming en warm water uit de lucht warmtepomp levert. kwh warmte per jaar voor verwarming en sanitair water

23 relatieve impact op 33. kwh resterende electriciteit resterende electriciteit nodig voor nodig voor huishoudtoestellen; warmtepomp; ; ; 7% % energiebesparing door bijkomende isolatie dak; 3; 5% energiebesparing door lage temperatuurverwarmi ng (vloer/muur); ; 6% energiebesparing door gebruik warmtepomp voor verwarming huis; 5; 5% energiebesparing door gebruik warmtepomp voor warm water; ; % energiebesparing door isolatie muren; 5; 5% energiebesparing door warmterecuperatie van ventilatie; 3; % energiebesparing door isolatie ramen; ; 7% energiebesparing door isolatie vloer; 3; 7%

24 Energieverbruik : evolutie Electriciteitsverbruik (netto) per jaar kwh per jaar Gasverbruik per jaar kwh per jaar nul-energiewoning ouders ouders + kinderen ouders + 4 kinderen ouders + 4 kinderen ouders + kinderen ouders nul-energiewoning

25 6 liter afzonderlijke leidingen WC-spoeling, buitenkraan regenwater recuperatie Waterverbruik per jaar kubieke meter per jaar 6 personen personen

26 besluit Het verminderen van de energievraag is de eerste stap (van 33.kWh naar.4kwh) Hernieuwbare energie toevoegen is de tweede stap (7.3kWh voor de WP en 5.7kWh voor de PV) renovatie naar nul-energie kan dit is een inspirerend voorbeeld om te streven naar BEN in renovatie hou allemaal in het oog september is het eerste Business Collaboration Event te Brussel (Tour&Taxis)

27 Dank voor uw aandacht. Contact: Wouter Hilderson 3 35 Disclaimer: The sole responsibility for the content of this [webpage, publication etc.] lies with the authors. It does not necessarily reflect the opinion of the European Union. Neither the EACI nor the European Commission are responsible for any use that may be made of the information contained therein.