OPLOSSINGEN VOOR LANG ZITTEN OP HET WERK. Ingrid Hendriksen

Transcriptie

1 OPLOSSINGEN VOOR LANG ZITTEN OP HET WERK 1

2 2 Lang zitten = nieuw arbeidsrisico

3 3

4 Bewustwording 4

5 5 Webtool NISB en TNO

6 6 Mogelijke oplossingen Eenvoudig / goedkoop Vereist gedragsverandering!

7 7 Mogelijke oplossingen Aanpassen omgeving Gebruik? Bedrijfscultuur!

8 8 Mogelijke oplossingen Technologische hulpmiddelen (inventarisatie): Softwareprogramma s (9) Smartphone applicaties (9) Activiteitenmeters (11) Apple, Garmin, Huawei, Jawbone, Polar Meubilair (bureaustoel met sensoren) Smart Chair

9 9 Technologische hulpmiddelen Belangrijkste verschillen: Notificatie Meten daadwerkelijke gedrag Feedback Softwareprogramma s & apps: technologie om zitgedrag van de gebruiker te registreren ontbreekt veelal Kwaliteit voor verbetering vatbaar: inzet gedragsdeskundigen & nieuwste technologische ontwikkelingen

10 10 Wat doen Nederlandse bedrijven momenteel? Methode: semi-gestructureerde interviews met interventie-eigenaren over maatregelen en tools, en de ervaringen hiermee Resultaten: 11 bedrijven (MKB, multinational, gemeente) voorwaarde = (actief) bezig met zitgedrag van werknemers interventie-eigenaren: HR/arbo/ergonomie

11 11 Huidige activiteiten bedrijven voornaamste reden: duurzame inzetbaarheid en vitaliteit verhogen meestal beweeginterventies ingezet! eenvoudige omgevingsaanpassingen (afvaleiland ed) helft gebruikt zit-statafels/statafels gebruik elektronische bewustwordingstools n=1 (de Fitbit) implementatieproces voor verbetering vatbaar (1 bedrijf met gestructureerd stappenplan) in veel gevallen geen duidelijk beeld van tevredenheid werknemers

12 12 Belemmerende & bevorderende factoren (pilot) Focus op gebruik zit-statafels en dynamische werkplekken Methode: online vragenlijsten bij 4 bedrijven (n=85) semi-gestructureerde interviews met managers (n=5) focus groep interviews (n=3) Instrumenten en gedragsmodel: MIDI (Measurement Instrument for Determinants of Interventions) BRAVO-kompas Precaution Adoption Process Model (beschrijft gedragsverandering)

13 13 Interventies zit-statafel (staande positie gebruikt door 68%) staand of wandelend overleg (36%) actieve omgeving (toegankelijk trappenhuis, grotere afstand tot koffiehoek/printer/prullenbak; 35%) Oxidesk/deskbike (22%) sta-steun (11%) zitbal (4%)

14 14 Belemmerende factoren Geen instructie voor gebruik Kennis ontbreekt (advies duur zitten/staan en voorkeurshouding bij specifieke werktaak) Geen motivatie Geen cue to action /geen reminders Aanpassen werkplek kost teveel tijd Gebruik van interventie niet gestimuleerd Concentratieproblemen/sneller afgeleid Beschikbaarheid en kwaliteit materialen

15 15 Stimulerende factoren Sociale steun van managers en collega s! Positieve benadering Informatie en feedback geven Behoeftepeiling werknemers Materiaal - goede kwaliteit - uitnodigend - voldoende beschikbaar

16 16 Implementatie Noodzakelijke verbeteringen (gebaseerd op BRAVO-kompas): - Betrokkenheid werknemers - In kaart brengen kansen en belemmeringen - Werknemers betrekken bij stellen van doelen en gewenste effecten - Instructies herhalen en jaarlijks toelichten - Evaluatie op vaste momenten - Continue stimulering van werknemers Succesvolle implementatie zit-statafels (literatuur): - Instructies geven - Intrinsieke motivatie - Ondersteunende werkomgeving

17 17 Effectiviteit Recente overzichtsstudies: Alternatieve werkplekken (zit-sta/staand/dynamisch) reduceren zittijd met 77 min / werkdag (Neuhaus e.a. 2014) Zit-statafels verminderen de zittijd op het werk en tijdens de totale dag, echter zeer zwak bewijs (erg lage kwaliteit studies door kleine aantal studies/deelnemers en design) (Shrestha e.a. 2015) Interventies op de werkplek leiden niet tot een significante daling van de zittijd (alleen RCTs van lage kwaliteit) (Martin e.a. 2015) Wetenschappelijke evidentie is tot op heden erg beperkt, echter op korte termijn resultaten verwacht van veel lopende studies.

18 18 Systematische review (Univ. Gavle & TNO & VUmc) Doel: Effectiviteit van interventies om zitgedrag te reduceren en bewegen te stimuleren tijdens productieve werktijd, met de intentie om het gedrag van werknemers tijdens hun werk te beïnvloeden. Resultaten: 40 studies / 41 interventies, gericht op alternatieve werkplekken (20) stimuleren trapgebruik (11) individuele gedragsinterventies (10)

19 19 Systematische review (Univ. Gavle & TNO & VUmc) Conclusies: alternatieve werkplekken - zitgedrag en bewegen op een werkdag, zonder negatieve gevolgen voor de werkprestatie. trapgebruik - bewegen op het werk. individuele gedragsinterventies - bewegen Conclusie t.a.v. zitgedrag: introductie van alternatieve werkplekken kan zitgedrag verminderen zonder nadelige gevolgen voor de werkprestatie. lange termijn gezondheidseffecten van deze interventies nog onbekend.

20 20 Evaluatie bestaande dynamische werkplekken

21 21 Wat vonden gebruikers? 19 TNO-medewerkers met een zittende functie: reactie bij eerste aanblik zonder gebruik reactie na 10 min gebruik elke dyn. werkplek Fiets Loopband Elliptische fiets

22 1= much lower, 7= much higer Sitting Standing WS 2 LBS 2 Cycling 1 Cycling 2 Sitting Standing WS 2 LBS 2 Cycling 1 Cycling 2 Sitting Standing WS 2 LBS 2 Cycling 1 Cycling 2 22 Hoe beoordelen gebruikers hun taakprestatie? Speed Accuracy ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** 2 1 Typing Mouse Reading Proefpersonen denken dat typen, muizen, en lezen slechter gaat op elk van de dynamische werkplekken

23 23 Taakprestatie objectief gemeten Muizen: Typen: Lezen: minder snel en minder nauwkeurig alleen langzamer op loopband, evenveel fouten geen verschil in snelheid of aantal fouten Effect op taakprestatie (literatuur): Zit-statafels lijken taakprestatie niet te beinvloeden Dynamische werkplekken beperkte negatieve invloed, met name bij muisgebruik

24 24 Take home messages: Zittend werk = nieuw arbeidsrisico Bewustwording is een belangrijke eerste fase Bedrijven zetten meestal beweeginterventies in Vooral zit-statafels en actieve omgeving toegepast door voorloperbedrijven, maar nog weinig aandacht voor een goede implementatie Interventies die zitgedrag tegengaan kunnen effectief zijn, zonder productiviteitsverlies, maar meer kwalitatief goed onderzoek is nodig Praktijkmensen kunnen NU beginnen met interventies: Beweegmomentjes inbouwen Dynamische werkplekken

25 25 Leuke en interessante sites Publicaties TNO over sedentair gedrag en dynamische werkplekken: (langdurig zitten bedreigt de gezondheid) NISB FAQ sedentair gedrag: Oxidesk, een idee van TNO: Gebruikersreacties Oxidesk: Hoe?Zo! Radio: hoe maken we beeldschermwerk gezonder? Zitten tot je een ton weegt, NISB 2012: Prikkelende ideeën om mensen te verleiden om meer te bewegen:

26 26 &VITALITEIT weg van het bureau!

27 27 Welke aanbevelingen volgen hieruit? Advies aanvullend op beweegnormen: Beperk de totale dagelijkse zitduur Onderbreek het zitten regelmatig Recente interventiestudies: stand one minute every 30 minutes (Evans e.a., 2011) a two-minutes break every 20 minutes (Dunstan e.a., 2012) Recent artikel expert statement : accumulate at least 2h/day of standing and light activity during working hours, progress to 4 h/day (Buckley e.a., 2015)