50PLUS Monitor. De verantwoording

Transcriptie

1 50PLUS Monitor De verantwoording Inleiding In veel landen wordt maandelijks het consumentenvertrouwen gemeten. Dat geschiedt overal via een (vrijwel) identieke aanpak. Door middel van het stellen van 5 vragen wordt een beeld gegeven van wat men vindt van de economische ontwikkelingen van het land en de financiële situatie van het gezin. Negatieve antwoorden worden per vraag afgetrokken van positieve antwoorden. Dit consumentenvertrouwen wordt uitgedrukt in een cijfer dat maximaal +100 en minimaal 100 kan bedragen. In werkelijkheid heeft het cijfer in Nederland, dat sinds 1986 wordt gemeten, bewogen tussen +25 en 40. De 5 vragen worden verdeeld in twee indices. De ene betreft het economisch klimaat. Dat zijn vragen die gaan over hoe men de economische ontwikkelingen in Nederland beoordeelt van de afgelopen 12 maanden en welke verwachtingen men hier over heeft in de komende 12 maanden. De andere betreft de koopbereidheid. Dat zijn 2 vragen over de ontwikkelingen van de financiële situatie van het huishouden van de afgelopen1 12 maanden en de komende 12 maanden. En de beantwoording op de vraag of men het een gunstig moment vindt om grote aankopen te doen. Het CBS voert onderzoek uit door circa 1000 huishoudens per maand te benaderen en de cijfers worden (gecorrigeerd voor het seizoen) rond de 20 e van iedere maand naar buiten gebracht. Ten aanzien van het onderwerp pensioenen wil de politieke partij 50PLUS eveneens via een maandelijkse monitor vaststellen wat het pensioenvertrouwen is. Vanaf november 2011 is dat via een steekproefonderzoek onder Peil.nl vastgesteld. In dit rapport wordt uiteengezet hoe dit pensioenvertrouwen wordt gemeten. Consumentenvertrouwen bij Sinds 1986 is in Nederland het consumentenvertrouwen maandelijks gemeten, daarvoor was het per kwartaal. In de grafiek op de volgende pagina zijn die drie indicatoren af te lezen in de afgelopen 25 jaar. 1

2 Cons..vertr. Econ.kilmaat Koopber Dit cijfer voor het consumentenvertrouwen kan ook bepaald worden naar leeftijdsgroep. Dan zien we een interessante ontwikkeling op basis van de jaarcijfers van het CBS, zoals die via Statline ( ) beschikbaar worden gesteld. In de onderstaande tabel staat het verschil in consumentenvertrouwen en een aantal onderdelen tussen de groep en 50. In 2003 toen het consumentenvertrouwen over het gehele jaar met 35 op ongeveer het niveau lag als het nu is, was het verschil tussen de groep en 50 8 punten (dus resp. 39 en 31). Dit verschil tussen de groep en 50 is inmiddels duidelijk groter geworden. Ook valt goed te zien in deze tabel hoe het verschil tussen de diverse indices was tussen de groep en 50. Jaar Consu menten vertr. Cons. Vertr. Verschil en Econ. Klimaat Fin. Pos. Huish. Grote aankopen

3 Bekijken we in die tabel de onderdelen van het consumentenvertrouwen dan is te zien dat het verschil veruit het grootst is bij de twee vragen die gaan over de financiële positie van het eigen huishouden. In de hele periode ligt dat verschil doorgaans tussen 25 en 30 punten. Dus de Nederlanders boven de 50 jaar zijn altijd beduidend negatiever over de ontwikkeling van het inkomen van het eigen huishouden dan de Nederlanders onder de 50 jaar. Ter illustratie volgen nu voor de 5 samenstellende vragen en de drie indices de cijfers van februari Februari 2012 NL Econ. klimaat verleden Econ.klimaat toekomst Fin.situatie verleden Fin.situatie toekomst Grote aankopen Economisch klimaat Koopbereidheid Consumentenvertrouwen Terwijl in de afgelopen 10 jaar het consumentenvertrouwen onder de groep van gemiddeld 5 punten lager lag, was dat in februari 2012 opgelopen tot 12 punten Vanaf heden zal er maandelijks, kort nadat het CBS met haar meting van het consumentenvertrouwen naar buiten is gekomen door ons die van de groep bekend worden gemaakt en bekeken in welke mate dit vertrouwen en de twee indices economisch klimaat en koopbereidheid. Dit wordt genoemd Consumentenvertrouwen 50PLUS. Deze is door ons gemeten vanaf september En op de site treft u de door ons vastgestelde cijfers vast. Pensioenvertrouwensindex Naast het meten van een index van het consumentenvertrouwen voor de groep is in opdracht van de politieke partij 50PLUS ook een index ontwikkelt die pensioenvertrouwen wordt genoemd. Aan de hand van een aantal vragen die maandelijks gesteld worden zal op een vergelijkbare manier als bij consumentenvertrouwen een index bepaald worden. Deze index is in november 2011 ontwikkeld aan de hand van een serie vragen die over dit onderwerp gesteld zijn. Hieronder volgen deze vragen met het resultaat van die vragen uit die maand. En de wijze waarop het als een cijfer gebruikt wordt bij het samenstellen van de index. 3

4 Bij het onderzoek is een onderscheid gemaakt tussen drie groepen: A. Gepensioneerden B1. Niet gepensioneerden, 50 jaar of ouder B2. Niet gepensioneerden, jonger dan 50 jaar Voor een deel zijn de vragen voor de eerste groep anders dan voor de andere twee groepen. De uiteindelijke index is een samenstelling van de resultaten van de eerste en tweede groep. Groep A: Gepensioneerden Dit zijn de vragen die aan de gepensioneerden zijn gesteld en de antwoorden in november Daarbij staat aangegeven hoe de indexcijfers worden bepaald op basis van de gegeven antwoorden. P1:: In welke mate heeft u uw uitgavenpatroon veranderd nadat u met pensioen bent gegaan? Gepens. Is niet veranderd 27% +27 Ben iets minder uit gaan geven 26% -13 Ben duidelijk minder uit gaan geven 32% -32 Ben veel minder uit gaan geven 15% -30 Weet niet 0% Totaal 100% -48 P2::Hoe tevreden bent u met de hoogte van uw totale pensioen op dit moment? Gepens. Tevreden 12% +12 Vrij tevreden 14% +14 Neutraal 23% Vrij ontevreden 24% -24 Ontevreden 19% -19 Weet niet/geen antwoord 8% Totaal 100% -17 Beleving (P1 + P2 / 2) -34 4

5 P3::Hoeveel zorgen maakt u zich over de ontwikkeling van uw pensioen in de toekomst? Gepens. Veel zorgen 18% -18 Vrij veel zorgen 34% -34 Noch veel, noch weinig zorgen 29% Vrij weing zorgen 11% +11 Weinig zorgen 6% +6 Weet niet/geen antwoord 2% Totaal 100% -35 Verwachting (P3) -35 P4::Wat is uw oordeel over de wijze waarop in de politiek met de belangen van de gepensioneerden van nu omgaat? Gepens. Positief 2% +2 Vrij positief 6% +6 Neutraal 21% Vrij negatief 35% -35 Negatief 34% -34 Weet niet/geen antwoord 2% Totaal 100% -61 Oordeel (P4) -61 Pensioenvertrouwensindex (P1 + P2 + P3 + P4 / 4) -42 Groep B: Niet gepensioneerden In het onderzoek zijn de niet gepensioneerden verdeeld over de groep boven de 50 en onder de 50 jaar. Aan beide groepen zijn dezelfde vragen gesteld. Hieronder de 5 vragen die gesteld zijn, daarbij is zoveel mogelijk geprobeerd tegenhangers te vinden voor de vragen aan de groep gepensioneerden. 5

6 P3:Hoeveel zorgen maakt u zich over de ontwikkeling van uw pensioen in de toekomst? Veel zorgen 15% 18% Vrij veel zorgen 23% 28% Noch veel, noch weinig zorgen 30% 31% Vrij weing zorgen 15% 10% Weinig zorgen 13% 8% Weet niet/geen antwoord 4% 5% Totaal 100% 100% P6::Hoe denkt u dat uw uitgaven zich zullen ontwikkelen na uw pensioen? Ik denk niet te hoeven veranderen 15% 12% Ik denk dat ik dan iets minder uit kan geven 34% 27% Ik denk dat ik dan duidelijk minder uit kan geven 16% 18% Ik denk dat ik dan veel minder uit kan geven 28% 37% Weet niet/geen antwoord 7% 6% Totaal 100% 100% P7:Hoe denkt u dat in het algemeen de hoogte van de pensioenen in Nederland is over 10 jaar? Veel hoger dan nu 1% 2% Hoger dan nu 5% 3% Gelijk aan nu 15% 14% Lager dan nu 50% 52% Veel lager dan nu 21% 21% Weet niet/geen antwoord 8% 8% Totaal 100% 100% Verwachting (P3 + P6 + P7)/

7 P5::Wat is uw oordeel over de hoogte van die premie in relatie tot wat u later als pensioen denkt te krijgen? Ik vind de premie veel te hoog 18% 20% Ik vind de premie te hoog 21% 21% Ik vind die premiehoogte acceptabel 21% 26% Voor wat je krijgt betaal je eigenlijk relatief weinig 7% 7% Weet niet/geen antwoord 32% 26% Totaal 100% 100% P8::En wat is uw oordeel over de wijze waarop in de politiek met de belangen omgaat van de mensen die over 10 jaar en later met pensioen gaan? Positief 2% 2% Vrij positief 8% 6% Neutraal 23% 20% Vrij negatief 33% 36% Negatief 29% 32% Weet niet/geen antwoord 5% 4% Totaal 100% 100% Oordeel (P5 + P8)/ Pensioenvertrouwensindex (P5 + P3 + P6 + P7 + P8/5)

8 Aan de hand van deze vragen en indices wordt een totale index bepaald voor de groep. Dat is dus een combinatie van de indices van de pensioenverwachtingsindex van de gepensioneerden en van de groep. Dit mondt uit in de Pensioenverwachtingsindex 50PLUS. Gepens. Gepensioneerden Beleving -34 / Gepensioneerden Allen Verwachting Allen Oordeel Allen Pensioenvertrouwensindex Pensioenvertrouwensindex 50PLUS -42 Deze cijfers worden via Peil.nl per maand bepaald door het ondervragen van minimaal 2500 personen vormende een representatieve steekproef van Nederlanders van 18 jaar en ouder en komen steeds rond de 21 van de maand naar buiten. 8