Actualiteiten bestemmingsplannen en kruimelafwijkingen

Transcriptie

1

2 Actualiteiten bestemmingsplannen en kruimelafwijkingen 6 november 2018 mr. drs. Hugo Doornhof (deel I) mr. drs. Veii Jacobs (deel II)

3 Schaarse rechten Algemene regels hogere overheden Ontheffingen Reactieve aanwijzing Proactieve aanwijzing Dienstenrichtlijn Waarborgen van maatregelen Onderzoeksverplichtingen Verklaring van geen bedenkingen Programma deel I

4 Schaarse publieke rechten bij ruimtelijke besluiten: conclusie AG van 6 juni 2018

5 Invloed provincie op planologische besluitvorming gemeenten

6 Algemene regels Het lokaal niet uitsluiten van een bepaalde functie die in de provinciale ruimtelijke verordening voor een bepaald gebied is verboden, kan tot een onrechtmatig bestemmingsplan leiden o ABRvS 15 maart 2017, ECLI:NL:RVS:2017:713 (Heemskerk) Raad moet bij RvR binnen de voorwaarden van de verordening blijven o ABRvS 6 december 2017, ECLI:NL:RVS:2017:3329 (Renswoude) Intermezzo: GS mogen ook tegen een omgevingsvergunning komen, ook al hoeft niet direct getoetst te worden aan de verordening o ABRvS 29 november 2017, ECLI:NL:RVS:2017:3274 (Zwolle)

7 Algemene regels (2) ABRvS 24 mei 2017, ECLI:NL:RVS:2017:1392 (Velsen): Voorts heeft de raad, met verwijzing naar deze notitie, erop gewezen dat de Roeivereniging de beleving van de Kernkwaliteiten van de Stelling van Amsterdam zal versterken met het Recreatieve gebruik dat de leden van water zullen maken.

8 Algemene regels (3) Alternatieve locaties niet in bestaand gebouwd gebied, maar in de ecologische hoofdstructuur o ABRvS 8 maart 2017, ECLI:NL:RVS:2017:599 (Laren) Artikel 14 lid 2 onder b van de Provinciale Ruimtelijke Verordening N-H: [Een] bestemmingsplan [kan] voorzien in nieuwe verstedelijking of uitbreiding van bestaande verstedelijking in landelijk gebied [ ] indien: [ ] is aangetoond dat de beoogde verstedelijking niet door herstructureren, intensiveren, combineren of transformeren binnen bestaand gebouwd gebied kan worden gerealiseerd.

9 Ontheffingen Artikel 4.1a Wro: 1.Bij de verordening, bedoeld in artikel 4.1, eerste lid, kan worden bepaald dat gedeputeerde staten op aanvraag van burgemeester en wethouders ontheffing kunnen verlenen van krachtens dat lid vast te stellen regels, voor zover de verwezenlijking van het gemeentelijk ruimtelijk beleid wegens bijzondere omstandigheden onevenredig wordt belemmerd in verhouding tot de met die regels te dienen provinciale belangen. Aan de ontheffing kunnen voorschriften worden verbonden indien de betrokken provinciale belangen dat met het oog op een goede ruimtelijke ordening noodzakelijk maken.

10 Ontheffingen (2) Een brief van GS, waarin (slechts) staat dat met het als zodanig bestemmen van de recreatiewoning geen provinciale belangen zijn gemoeid, kan volgens de Afdeling naar zijn aard niet als een dergelijke ontheffing worden beschouwd. o ABRvS 9 augustus 2017, ECLI:NL:RVS:2017:2147 (Bergen))

11 Ontheffingen (3) Van een ontheffing ten tijde van een oudere verordening, kan na inwerkingtreding van de nieuwe verordening nog steeds gebruik worden gemaakt o ABRvS 1 februari 2017, ECLI:NL:RVS:2017:254 Geen ruimte in centrum voor detailhandel is geen bijzondere omstandigheid o ABRvS 31 januari 2018, ECLI:NL:RVS:2018:300 (Gouda)

12 De Afdeling over de Dienstenrichtlijn

13

14

15 Vragen aan het Hof Valt detailhandel onder dienst in de zin van de Dienstenrichtlijn? Antwoord: ja Is de Dienstenrichtlijn van toepassing op de interne situatie? Antwoord: ja Staat de Dienstenrichtlijn aan brancheringsregeling in de weg? Antwoord: nee, tenzij

16 Voorwaarden Geografische beperking toestaan als wordt voldaan aan: non-discriminatie noodzakelijkheid evenredigheid

17 Noodzakelijkheid en evenredigheid

18 Tussenuitspraak van de Afdeling ABRvS 20 juni 2018, ECLI:NL:RVS:2018:2062: je moet bewijzen dat het centrum met brancheringsregels echt wordt beschermd je mag je niet baseren op algemene ervaringsregels het onderzoek moet geschieden aan de hand van een analyse met specifieke gegevens je moet bewijzen dat er geen minder beperkende maatregelen voorhanden zijn hoge eisen aan motivering!

19 Praktische gevolgen Detailhandelsverbod zou problematisch kunnen zijn, indien: reden voor niet-toestaan van detailhandel moeilijk valt te motiveren; locatie feitelijk geschikt is, maar ( gewone ) detailhandel niet is toegestaan (bijv. ( lichte ) bedrijven, kantoor).

20 Praktische gevolgen (2) Rb. Gelderland 6 september 2018, ECLI:NL:RBGEL:2018:3864

21

22 Waarborgen van maatregelen Een voorwaardelijke verplichting moet alleen opgenomen worden als een bepaalde maatregel noodzakelijk is om tot een goede ruimtelijke orending te komen, ofwel omdat het bevoegd gezag deze mening is toegedaan ofwel omdat dit voortvloeit uit (sectorale) wet- en regelgeving. Een voorwaardelijke verplichting mag niet worden opgenomen: 1. Overlap met een ander wettelijk kader 2. Uitvoeringsmaatregelen (niet ruimtelijk relevant zijnde)

23 Waarborgen van maatregelen (2) Gebodsbepaling is geen voorwaardelijke verplichting en in strijd met art. 3.1 lid 1 Wro o ABRvS 26 april 2017, ECLI:NL:RVS:2017:1125 Wijzigingsbevoegdheid is geen verplichting om tot bestemming over te gaan o ABRvS 2 augustus 2017, ECLI:NL:RVS:2017:2091 Geen voorwaardelijke verplichting verplaatsen bestaande functie o ABRvS 11 april 2018: ECLI:NL:RVS:2018:1203

24 Waarborgen van maatregelen (3) Geen effectieve voorwaardelijke verplichting t.a.v. de aanleg en instandhouding van parkeerplaatsen o ABRvS 24 mei 2017, ECLI:NL:RVS:2017:1347 Ten onrechte geen voorwaardelijke verplichting m.b.t. parkeervoorziening supermarkt o ABRvS 15 november 2017, ECLI:NL:RVS:2017:3106

25 Waarborgen van maatregelen (4) Evenement: o ABRvS 23 augustus 2017, ECLI:NL:RVS:2017:2269 Schoolterrein: o ABRvS 19 juli 2017, ECLI:NL:RVS:2017:1929

26 Onderzoeksverplichtingen Doel: aantonen dat er sprake is van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat. 1. Het gaat zowel om de bouw- als om de gebruiksmogelijkheden 2. Deze moet rekening houden met de flexibiliteitsbepalingen in het plan

27 Onderzoeksverplichtingen (2) Bij de beoordeling van de ruimtelijke aanvaardbaarheid geldt in beginsel de juridische werkelijkheid: ten onrechte geen onderzoek naar geluidsbelasting o ABRvS 29 maart 2017, ECLI:NL:RVS:2017:821 akoestisch rapport niet bruikbaar door niet volledige representatieve bedrijfssituatie o ABRvS 5 juli 2017, ECLI:NL:RVS:2017:1765

28 Onderzoeksverplichtingen (3) Negatieve gevolgen veroorzaakt door fictieve realisering wegen mee bij de besluitvorming o ABRvS 18 januari 2017, ECLI:NL:RVS:2017:113 met verwijzing naar ABRvS 22 oktober 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2713 Geen rekening houden met strijdig gebruik bestemmingsplan o ABRvS 25 januari 2017, ECLI:NL:RVS:2017:187

29 Alternatievenonderzoek Onderzoek naar alle denkbare opties is niet altijd nodig: o ABRvS 19 juli 2017, ECLI:NL:RVS:2017:1939 (vrieshuis Aviko) Onderzoek hoeft niet door een onafhankelijke derde te worden verricht; onbevooroordeeld rapport is voldoende o ABRvS 5 juli 2017, ECLI:NL:RVS:2017:1784 Impressie Aviko gemeente Steenderen

30 Verklaring van geen bedenkingen Beoordeling dient door het orgaan zelf te geschieden o ABRvS 28 juni 2017, ECLI:NL:RVS:2017:1678 Ontwerpbesluit verklaring van geen bedenkingen moet door de gemeenteraad zelf worden voorbereid o ABRvS 9 mei 2018, ECLI:NL:RVS:2018:1511

31 Verklaring van geen bedenkingen (2) Ontbreken verklaring van geen bedenkingen wordt windpark niet fataal o ABRvS 4 juli 2018, ECLI:NL:RVS:2018:2225

32 Deel II Actualiteiten kruimelafwijkingen

33 Programma Deel II Actualiteiten kruimelafwijkingen algemene introductie procedurele aspecten de belangrijkste kruimels en de recente jurisprudentie praktijkvoorbeeld: de tijdelijke omgevingsvergunning voor een grondgebonden zonnepark

34 DE PROCEDURELE ASPECTEN

35 de procedure Artikel 2.12 lid 1 onderdeel a Wabo: Een omgevingsvergunning kan slechts worden verleend indien de activiteit niet in strijd is met een goede ruimtelijke ordening, en 1. met toepassing van de in het bestemmingsplan/beheersverordening opgenomen regels inzake afwijking (de binnenplanse afwijking ); 2. in de bij AMvB aangewezen gevallen (de kruimellijst ); of 3. in overige gevallen, indien de motivering van het besluit een goede ruimtelijke onderbouwing bevat (de grote afwijking )

36 Artikel 2.7 Bor jo. artikel 4, bijlage II Bor ook voor grote projecten college heeft beleidsvrijheid 11 kruimels Kruimellijst reguliere voorbereidingsprocedure Goede motivering noodzakelijk! vergunning van rechtswege combinatie van kruimels mogelijk

37 de beleidsvrijheid van de gemeente Marginale toets bestuursrechter De beslissing om al dan niet met toepassing van artikel 2.12, eerste lid, aanhef en onder a, onder 2º, van de Wabo omgevingsvergunning te verlenen voor het afwijken van het bestemmingsplan behoort tot de bevoegdheid van het college, waarbij het college beleidsvrijheid heeft en de rechter toetst of het college in redelijkheid tot het besluit heeft kunnen komen om al dan niet daarvoor omgevingsvergunning te verlenen. o ABRvS 13 januari 2016, ECLI:NL:RVS:2016:8 (buurtcafé Ede)

38 de provinciale verordening Sinds november 2014 mag de provincie op grond van art. 4.1 lid 2 Wro bij of krachtens haar Verordening regels stellen over kruimelvergunningen

39 Voorbeeld Provinciale Ruimtelijke Verordening mei 2018 Artikel 3: 1. In deze verordening wordt mede verstaan onder een bestemmingsplan: [ ] d. een omgevingsvergunning waarbij met toepassing van artikel 2.12, eerste lid, onderdeel a, onder 2, van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht juncto artikel 4 van bijlage II bij het Besluit omgevingsrecht, of artikel 2.12, eerste lid, onderdeel a, onder 3 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht van het bestemmingsplan of de beheersverordening wordt afgeweken. [ ] 2. In deze verordening wordt mede verstaan onder een toelichting op een bestemmingsplan: een toelichting op of een ruimtelijke onderbouwing van een verordening of een besluit als bedoeld in het eerste lid.

40 artikel 2.12 Wabo: de goede ruimtelijke ordening 1. Voor zover de aanvraag betrekking heeft op een activiteit als bedoeld in artikel 2.1, eerste lid, onder c, kan de Omgevingsvergunning slechts worden verleend indien de activiteit niet in strijd is met een goede ruimtelijke ordening en: a. indien de activiteit in strijd is met het bestemmingsplan of de beheersverordening: [ ] 2. in de bij algemene maatregel van bestuur aangewezen gevallen,

41 de goede ruimtelijke ordening ruimtelijke impact ABRvS 26 oktober 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2830 (pergola en stalling Schouwen-Duiveland), de uitvoerbaarheid kan een rol spelen ABRvS 2 december 2015, ECLI:NL:RVS:2015:3695 (speelautomatenhal Sluis) ook in heroverweging in bezwaar kunnen belangen van omwonenden die niet kenbaar waren betrokken alsnog leiden tot het oordeel dat het gebruik voor zorgwonen niet aanvaardbaar is ABRvS 19 januari 2017, ECLI:NL:RVS:2017:135

42 de motiveringsplicht ABRVS 23 mei 2018, ECLI:NL:RVS:2018:1697 de toepassing van een kruimel moet uit de grondslag/ruimtelijke onderbouwing van de vergunning blijken. De Afdeling stelt vast dat uit het besluit van 7 juni 2016, waarin op bladzijde 13 de grondslag van de vergunde afwijking van het bestemmingsplan is toegelicht, noch uit de daaraan ten grondslag liggende ruimtelijke onderbouwing kenbaar blijkt dat de vergunning ook met toepassing van artikel 4, aanhef en vierde lid, van bijlage II van het Bor is verleend. Dat betekent dat het besluit van 7 juni 2016 in strijd is met artikel 3:47, lid 2 Awb.

43 de ladder voor duurzame verstedelijking Art lid 2 Besluit ruimtelijke ordening (het Bro ) De ladder van duurzame verstedelijking is niet van toepassing Art 5.20 Bor: de ladder van duurzame verstedelijking is slechts van toepassing op de omgevingsvergunning ex artikel 2.12 lid 1 onder a onder 3º Wabo oabrvs 16 december 2015 (ECLI:NL:RVS:2015:3845) de actuele regionale behoefte hoeft niet te worden aangetoond maar er dient wel te worden getoetst of sprake is van duurzame ontwrichting, leegstand en leefbaarheid.

44 DE KRUIMELLIJST

45 de kruimellijst 1. bijbehorend bouwwerk of uitbreiding daarvan (onderdeel 1) 2. gebouw t.b.v. infrastructurele of openbare voorziening (onderdeel 2) 3. bouwwerk, geen gebouw zijnde (onderdeel 3) 4. dakterras, balkon, dakopbouw (onderdeel 4) 5. antenne-installatie max. 40 m (onderdeel 5) 6. installatie bij een glastuinbouwbedrijf voor warmtekrachtkoppeling (onderdeel 6) 7. installatie bij een agrarisch bedrijf productie duurzame energie door bewerken uitwerpselen van dieren (onderdeel 7) 8. gebruiken van gronden voor niet-ingrijpende herinrichting van openbaar gebied (onderdeel 8) 9. planologisch strijdig gebruik bestaand bouwwerk (onderdeel 9) 10. het gebruiken van een recreatiewoning voor bewoning (onderdeel 10) 11. ander tijdelijk gebruik van gronden of bouwwerken (onderdeel 11)

46 ONDERDEEL 1 HET BIJHEBOREND BOUWWERK

47 het bijbehorend bouwwerk Onderdeel 1 van de kruimellijst Voor een kruimelvergunning komt in aanmerking: een bijbehorend bouwwerk of uitbreiding daarvan, mits, voor zover gelegen buiten de bebouwde kom, wordt voldaan aan de volgende eisen: a. niet hoger dan 5 m, tenzij sprake is van een kas of bedrijfsgebouw van lichte constructie ten dienste van een agrarisch bedrijf, b. de oppervlakte niet meer dan 150 m2;

48 het bijbehorend bouwwerk begrip bijbehorend bouwwerk uitbreiding van een hoofdgebouw dan wel functioneel met een zich op hetzelfde perceel bevindend hoofdgebouw verbonden, daar al dan niet tegen aangebouwd gebouw, of ander bouwwerk, met een dak begrip hoofdgebouw gebouw, of gedeelte daarvan, dat noodzakelijk is voor de verwezenlijking van de geldende of toekomstige bestemming van een perceel en, indien meer gebouwen op het perceel aanwezig zijn, gelet op die bestemming het belangrijkst is

49 het hoofdgebouw hoofdgebouw = gebouw noodzakelijk voor verwezenlijking (toekomstige) bestemming o (ABRvS 23 maart 2016, ECLI:NL:RVS:2016:786 (garageboxen Wijchen) nieuw te realiseren hoofdgebouw o ABRvS 15 juli 2015, ECLI:NL:RVS:2015:2198 (woning en schuur Kockengen) één hoofdgebouw op perceel, ander gebouw op hetzelfde perceel niet reeds daarom bijbehorend bouwwerk o ABRvS 2 november 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2904 (recreatiewoonschip Kampen) Wat is het hoofdgebouw binnen een complex?

50 het hoofdgebouw Eis: hetzelfde perceel voor uitbreidingen van een hoofdgebouw geldt de eis dat dit op hetzelfde perceel moet gebeuren niet o ABRvS 26 oktober 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2821 (cafetaria Hippolytushoef) voor aan- en uitbouwen en bijgebouwen geldt deze eis wel. wat is hetzelfde perceel? de feitelijke, actuele situatie is relevant o ABRvS 16 maart 2016, ECLI:NL:RVS:2016:677, (schuur Den Hoorn), ABRvS 21 juni 2016, ECLI:NL:RVS:2016:1822 (garage Best)) niet relevant dat het perceel twee verschillende bestemmingen heeft o ABRvS 25 mei 2016, ECLI:NL:RVS:2016:1433 (aanbouw Utrecht)

51 het bijbehorend bouwwerk Een bijbehorend bouwwerk kan zijn: 1. Een uitbreiding van een hoofdgebouw; dan wel 2. Een gebouw, of ander bouwwerk, met een dak dat functioneel verbonden is met een zich op hetzelfde perceel bevindend hoofdgebouw Functionele verbondenheid is niet functionele ondergeschiktheid o ABRvS 10 augustus 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2184 (aanbouw met eetkamer/keuken Den Bosch) Bouwwerk moet strekken tot de vergroting van het gebruiksgenot van het hoofdgebouw en het gebouw zal niet zelfstandig worden gebruikt o ABRvS 20 januari 2016, ECLI:NL:RVS:2016:90

52 het bijbehorend bouwwerk buiten de bebouwde kom beperking: a. niet hoger dan 5 meter b. oppervlakte van niet meer dan 150 m² Wat is de bebouwde kom? de 150 m2 eis geldt alleen voor het bouwwerk waarop de aanvraag betrekking heeft oabrvs 8 februari 2017, ECLI:NL:RVS:2017:330 (loods Maria Hoop)

53 het bijbehorend bouwwerk resumé Essentieel: 1. uitbreidingen van een hoofdgebouw hoeven niet functioneel of bouwkundig te onderscheiden zijn van de rest van het gebouw, ook hoeft een uitbreiding geen betrekking te hebben op een reeds bestaand gebouw 2. in het begrip bijbehorend bouwwerk is geen beperking opgenomen wat betreft de omvang van een uitbreiding van het hoofdgebouw 3. de kruimelvergunning kan ook worden gebruikt voor de overschrijding van een bouwvlak en bouwhoogte

54 beperking: geen vergroting van het aantal woningen Artikel 5, lid 1 Bor: Bij de toepassing van de artikelen 2, 3 en 4 blijft het aantal woningen gelijk. Deze eis is niet van toepassing op de gevallen, bedoeld in: a. de artikelen 2, onderdelen 3 en 22, en 3, onderdeel 1, voor zover het betreft huisvesting in verband met mantelzorg, b. artikel 4, onderdeel 1, voor zover het betreft huisvestiging in verband met mantelzorg, c. artikel 4, onderdelen 9 en 11. Hoe beoordelen bij onderdeel 1? kijken naar het aantal woningen dat volgens het bestemmingsplan is toegestaan o ABRvS 4 juni 2003, /1 een afname van het aantal woningen is toegestaan o ABRvS 24 april 2013, /1/A1

55 Voorbeeld jurisprudentie bijbehoren bouwwerk ABRvS 9 mei 2018, ECLI:NL:RVS:2018:1515) (winkel met appartementen Eindhoven) Bouwplan nieuw op te richten gebouw: winkel met daarboven acht appartementen (gebouw telt in totaal 5 verdiepingen) Strijd met het bestemmingsplan Oordeel Afdeling de maximale bouwhoogte en goothoogte uit het bestemmingsplan werd overschreden het gebouw wordt niet volledig binnen het bouwvlak gerealiseerd Het college van B&W was bevoegd gebruik te maken van een kruimelvergunning voor het bouwplan. Het deel van het gebouw dat niet in overeenstemming was met het bestemmingsplan mocht worden aangemerkt als een uitbreiding van het hoofdgebouw.

56 ONDERDEEL 3 EEN BOUWWERK GEEN GEBOUW ZIJNDE

57 een bouwwerk geen gebouw zijnde (onderdeel 3) een bouwwerk, geen gebouw zijnde, of een gedeelte van een dergelijk bouwwerk, mits wordt voldaan aan de volgende eisen: a. niet hoger dan 10 m, en b. de oppervlakte niet meer dan 50 m² Wat is een bouwwerk? Wat is een gebouw? Hoe wordt de maximale oppervlakte berekend? o ABRvS 25 januari 2017 (ECLI:NL:RVS:2017:185)

58 ONDERDEEL 4 EEN DAKOPBOUW

59 dakopbouw (onderdeel 4) een dakterras, balkon of andere niet op de grond gelegen buitenruimte aan of op een gebouw, een dakkapel, dakopbouw of gelijksoortige uitbreiding van een gebouw, de uitbreiding van een bouwwerk met een bouwdeel van ondergeschikte aard dan wel voorzieningen gericht op het isoleren van een gebouw

60 dakopbouw ruime uitleg dakopbouw ABRvS 18 juli 2014, ECLI:NL:RVS:2014:2808 (dakopbouw Zandvoort): Anders dan [appellant] betoogt, kan de voorziene kapconstructie worden aangemerkt als een dakopbouw of gelijksoortige uitbreiding van een gebouw als bedoeld in artikel 4, aanhef en onder 4, van bijlage II bij het Bor. Een nadere beschrijving van dakopbouw of een gelijksoortige uitbreiding ontbreekt in bijlage II bij het Bor. Voor de door [appellant] voorgestane beperkte uitleg daarvan, die hij baseert op artikel 15, negende lid, van de planvoorschriften, bestaan, daargelaten dat dat artikel geen definitie of beschrijving van het begrip dakopbouw of gelijksoortige uitbreiding van een gebouw kent, geen aanknopingspunten. geheel nieuwe bouwlaag op hoofdgebouw mogelijk o ABRvS 5 juli 2017, ECLI:NL:RVS:2017:1771 (nieuwbouw Leiden)), ABRvS 15 juni 2016, ECLI:NL:RVS:2016:1627 (Nuenen, Gerwen en Nederwetten) en ABRvS 5 februari 2014, ECLI:NL:RVS:2014:322 (dakopbouw Heemstede)

61 dakopbouw verschil met uitbreiding hoofdgebouw (bijbehorend bouwwerk) niet altijd evident o ABRvS 12 oktober 2016, ECLI:NL:RVS:2016:2713 (dakopbouw Groningen) Uit de definitie van bijbehorend bouwwerk volgt dat daar onder meer een uitbreiding van een hoofdgebouw onder kan worden verstaan. Tussen partijen is niet in geschil dat de dakopbouw als uitbreiding van het hoofdgebouw, de woning, dient te worden aangemerkt. Het college heeft, gelet hierop, de dakopbouw dan ook terecht aangemerkt als bijbehorend bouwwerk als bedoeld in bijlage II van het Bor dat is gelegen binnen de bebouwde kom

62 ONDERDEEL 8 NIET-INGRIJPENDE HERINRICHTING VAN OPENBAAR GEBIED

63 niet-ingrijpende herinrichting van openbaar gebied (onderdeel 8) het gebruiken van gronden voor een niet-ingrijpende herinrichting van openbaar gebied Sinds 2014 Voorbeelden in parlementaire geschiedenis: toevoegen aantal parkeerplaatsen in groenstrook verleggen trottoirs aanbrengen van groenvoorzieningen

64 niet-ingrijpende herinrichting van openbaar gebied Wat is een niet-ingrijpende herinrichting? Gevolgen van herinrichting voor omwonenden en gebruikers staat centraal o ABRvS 22 juni 2016, ECLI:NL:RVS:2016:1749 (Reuselpad Tilburg) o ABRvS 4 oktober 2017, ECLI:NL:RVS:2017:2663 (ligplaatsen bedrijfsvaartuigen Amsterdam) o ABRvS 8 maart 2017, ECLI:NL:RVS:2017:572 (bevoorradingsweg Esdal College)

65 ONDERDEEL 9 STRIJDIG GEBRUIK (BESTAAND) BOUWWERK Transformatie zorghuisvestiging 2by4-architects

66 planologisch strijdig gebruik (bestaand) bouwwerk (onderdeel 9) het gebruiken van bouwwerken, eventueel in samenhang met bouwactiviteiten die de bebouwde oppervlakte of het bouwvolume niet vergroten, en van bij die bouwwerken aansluitend terrein, mits, voor zover gelegen buiten de bebouwde kom, het uitsluitend betreft een logiesfunctie voor werknemers of de opvang van asielzoekers of andere categorieën vreemdelingen

67 planologisch strijdig gebruik (bestaand) bouwwerk Het afwijkende gebruik kan gepaard gaan met bouwactiviteiten, zo lang als het bouwvolume niet wordt vergroot. Dit is anders wanneer de onderdelen 1 en 9 worden gecombineerd oabrvs 22 maart 2017, ECLI:NL:RVS:2017:744

68 planologisch strijdig gebruik (bestaand) bouwwerk niet langer alleen inpandige bouwactiviteiten toegestaan maximum m2 vervallen aansluitend terrein mag ook worden ingericht voor nieuw gebruik

69 ONDERDEEL 11 ANDER TIJDELIJK GEBRUIK VAN GRONDEN OF BOUWWERKEN

70 ander tijdelijk gebruik van gronden of bouwwerken (onderdeel 11) ander gebruik van gronden of bouwwerken dan bedoeld in de onderdelen 1 tot en met 10, voor een termijn van ten hoogste tien jaar voor ander planologisch strijdig gebruik dan in onderdelen 1 t/m 10 voor een maximale termijn van 10 jaar o ABRvS 22 februari 2017, ECLI:NL:RVS:2017:487 o ABRvS 16 augustus 2017, ECLI:NL:RVS:2017:2212

71 Artikel 5, lid 6: beperkingen onderdeel 9 en 11 Artikel 4, onderdelen 9 en 11, is niet van toepassing op een activiteit als bedoeld in onderdeel C of D van de bijlage bij het Besluit milieueffectrapportage. Het hoeft hierbij enkel te gaan om een activiteit als genoemd in onderdeel C of D en niet ook om een geval als genoemd in kolom 2 (de drempelwaarden)

72 het stedelijk ontwikkelingsproject Categorie D-11.2: de aanleg, wijziging of uitbreiding van een stedelijk ontwikkelingsproject Wat is een stedelijk ontwikkelingsproject? oabrvs 7 december 2016, ECLI:NL:RVS:2016:3279 de drempelwaarden zijn niet relevant en aansluiten bij definitie stedelijk ontwikkelingsproject artikel 1.1.1, eerste lid, onder 1 Bro. oabrvs 15 maart 2017, ECLI:NL:RVS:2017:694 de nieuwbouw van een winkelvestiging met drive-in van de Hornbach; of sprake is van een stedelijk ontwikkelingsproject hangt af van de concrete omstandigheden van het geval, waarbij onder meer aspecten als de aard en de omvang van de voorziene (wijziging van) de stedelijke ontwikkeling een rol spelen

73 Stedelijk ontwikkelingsproject en de kruimelvergunning ABRvS 18 april 2018, ECLI: NL:RVS:2018:1297 Is de realisatie van een Decatlon een stedelijk ontwikkelingsproject? o o o Gedeeltelijke functiewijziging gebouw: m2 wordt van gebruik als camping- en outdoor winkel gewijzigd in een sport- en rijwielwinkel. Er vindt een gedeeltelijke brancheverruiming plaats, maar de functiewijziging gaat niet gepaard met een uitbreiding van het bebouwde oppervlakte. De omgevingsvergunning mocht met toepassing van onderdeel 9 worden verleend. ABRvS 18 juli 2018, ECLI:NL:RVS:2018:2414 Is de realisatie van een leisurecentrum een stedelijk ontwikkelingsproject? o Gebruik als indoor speelparadijs (laser gaming, bowling en een virtual reality bioscoop) en een horecaconcept. o Er vindt geen uitbreiding van de bebouwing plaats, er worden geen andere milieugevolgen vergund dan reeds op de voet van het bestemmingsplan mogelijk zijn en er is geen sprake van een andere verkeersaantrekkende werking. o De omgevingsvergunning mocht met toepassing van onderdeel 9 worden verleend.

74 3 uitspraken van lagere rechters Sportwinkel van m2 is geen stedelijk ontwikkelingsproject orechtbank Limburg 11 juli 2017 (ECLI:NL:RBLIM:2017:6666) Tijdelijk AZC voor 250 asielzoekers is geen stedelijk ontwikkelingsproject orechtbank Oost-Brabant 29 juni 2017 (ECLI:NL:RBOBR:2017:3537) Tijdelijke supermarkt van m2 met bijbehorende voorzieningen is geen stedelijk ontwikkelingsproject orechtbank Gelderland 16 maart 2016 (AWB 16/1313 niet gepubliceerd)

75 COMBINEREN KUN JE LEREN

76 het combineren van onderdelen binnenplanse- en buitenplanse afwijkingen mogen worden gecombineerd o ABRvS 28 januari 2015, ECLI:NL:RVS:2015:174 (woning Harderwijk)) combinaties van kruimels: meerdere bijbehorende bouwwerken (onderdeel 1) onderdelen 1 & 4 o ABRvS 15 juni 2016, ECLI:NL:RVS:2016:1627 onderdelen 1 & 9 o ABRvS 29 maart 2017, ECLI:NL:RVS:2017:819 (watertoren Mijdrecht) o ABRvS 21 maart 2018, ECLI:NL:RVS:2018:963

77 Tijdelijke omgevingsvergunningen voor zonneparken

78 Actualiteit: de opkomst van de tijdelijke omgevingsvergunning voor grondgebonden zonneparken Ruime toepassing van de Afdeling van onderdeel 11 in: o ABRvS 4 april 2018, ECLI:NL:RVS:2018:1112 (zonneakker Coevorden) Annotatie: H.J. Breeman en V.V. Jacobs in BR 2018/54 Heeft de Afdeling het kan en zal criterium losgelaten? Het dient aannemelijk te zijn dat activiteit na gestelde termijn daadwerkelijk kan en zal worden beëindigd. Relevant is dat het feitelijk mogelijk moet zijn de activiteit zonder onomkeerbare gevolgen te beëindigen. (NvT Bor)

79 Rechtbank Overijssel 19 september 2018, ECLI:NL:RBOVE:2018:3422 o Het zonnepark kwalificeert volgens de rechtbank niet als een D-9, D 11.2 of D 22.1 activiteit in de zin van de bijlage bij het Besluit milieueffectrapportage. o De rechtbank past het kan en zal criterium wel toe.

80 wijziging SDE+ Wijziging SDE+ regeling op 14 september 2018 Op basis van een kruimelvergunning kan niet langer SDE+ subsidie worden aangevraagd. Artikel 2, vierde lid van de SDE+ subsidieregeling luidt: Voor de uitvoering van het eerste lid worden tijdelijke vergunningen die zijn verleend op grond van artikel 2.12, eerste lid, onderdeel a, onderdeel 2, van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht niet in aanmerking genomen. o De minister acht het met het oog op de tijdige realisatie van projecten en de kosteneffectieve inzet van subsidiemiddelen van belang dat een project vooraf over een omgevingsvergunning beschikt voor tenminste de gehele looptijd van het project (SDE+ looptijd zonprojecten: 15 jaar). o Business case zonnepark afhankelijk van SDE+ subsidie: met de wijziging van de SDE+ subsidieregeling wordt in feite een einde gemaakt aan de kruimelvergunning voor zonneparken. o Een stap terug in het kader van de energietransitie?!

81 Mr. drs. Hugo Doornhof Vragen? Mr. drs. Veii Jacobs