Het DAEB-staatssteunpakket 2012 Wouter DUTILLIEUX

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het DAEB-staatssteunpakket 2012 Wouter DUTILLIEUX"

Transcriptie

1 Het DAEB-staatssteunpakket 2012 Wouter DUTILLIEUX Dossierbeheerder DG Concurrentie Eenheid D 5. Staatssteun aan financiële instellingen

2 Agenda 1. Basisbegrip: DAEB 2. Overzicht van het DAEB-pakket Toetsing aan de staatssteunregels van de door de lidstaat gefinancierde compensatie voor de openbare dienst 3.1. Begrip staatssteun - DAEB-mededeling 3.2. Algemene & DAEB-de-minimisverordeningen 3.3. Van de aanmeldingsverplichting vrijgestelde en met de interne markt verenigbare steun - DAEB-besluit 3.4. Aan te melden en met de interne markt verenigbare steun - DAEB-kaderregeling 2

3 1. Basisbegrip: DAEB Basisbegrip: Diensten van algemeen economisch belang (DAEB's) Bijzondere kenmerken ten opzichte van andere economische activiteiten Diensten worden niet en kunnen niet op bevredigende wijze door de markt worden geleverd "op voorwaarden (zoals de prijs van, objectieve kwaliteitskenmerken van, continuïteit van en de toegang tot de dienst) die stroken met het algemeen belang, zoals dat door de staat is omschreven." Indien met deze diensten belaste ondernemingen alleen hun eigen commerciële belangen zouden volgen, zouden zij ze niet in dezelfde mate of tegen dezelfde voorwaarden op zich nemen. Diensten ten behoeve van burgers of in het belang van de samenleving als geheel De lidstaten beschikken over een ruime discretionaire bevoegdheid voor de definitie van DAEB's; de Commissie controleert uitsluitend op 3 kennelijke fouten

4 1. Basisbegrip: DAEB Artikel 106 VWEU (oud artikel 86 VEG) "1. De lidstaten nemen of handhaven met betrekking tot de openbare bedrijven en de ondernemingen waaraan zij bijzondere of uitsluitende rechten verlenen, geen enkele maatregel welke in strijd is met de regels van de Verdragen, met name die bedoeld in de artikelen 18 en 101 tot en met De ondernemingen belast met het beheer van diensten van algemeen economisch belang of die het karakter dragen van een fiscaal monopolie, vallen onder de regels van de Verdragen, met name onder de mededingingsregels, voor zover de toepassing daarvan de vervulling, in feite of in rechte, van de hun toevertrouwde bijzondere taak niet verhindert. De ontwikkeling van het handelsverkeer mag niet worden beïnvloed in een mate die strijdig is met het belang van de Unie. 3. De Commissie waakt voor de toepassing van dit artikel en richt, voor zover nodig, passende richtlijnen of besluiten tot de lidstaten." 4

5 2. Overzicht van het DAEB-pakket 2012 Overzicht van het DAEB-pakket 2012 Algemene DAEB-mededeling verduidelijking van voor DAEB's relevante basisbegrippen voor staatssteun DAEB-de-minimisverordening - niet als steun aangemerkte compensatie DAEB-besluit - van de aanmeldingsverplichting vrijgestelde verenigbare steun DAEB-kaderregeling verenigbaarheidscriteria voor aan te melden steun 5

6 2. Overzicht van het DAEB-pakket 2012 Doelstellingen van de hervorming van 2012 Verduidelijking Met name aan de orde in: Algemene mededeling Vereenvoudiging de-minimisverordening Besluit Diversificatie Kaderregeling 6

7 3.1. Begrip staatssteun Alleen sprake van staatssteun wanneer: de gesubsidieerde activiteit van economische aard is (d.w.z. de begunstigde is een onderneming); en het handelsverkeer ongunstig wordt beïnvloed en de mededinging wordt verstoord of dreigt te worden verstoord; en de vier (cumulatieve) criteria van het Altmark-arrest niet zijn vervuld, d.w.z. er is sprake van een (selectief) voordeel; en geen de-minimisregel van toepassing is. Alle vier de bovenstaande punten hebben betrekking op het begrip staatssteun => zie algemene DAEB-mededeling 2012, mededeling over het begrip staatssteun 2016, en de-minimisregels 7

8 3.1. Begrip staatssteun Algemene DAEB-mededeling 2012 Doel: verduidelijking van basisbegrippen die ten grondslag liggen aan de toepassing van de staatssteunregels op de compensatie voor de openbare dienst onverminderd de regels van het Verdrag, zoals geïnterpreteerd door het HvJ zeer goed bijgewerkte samenvatting van de jurisprudentie => recenter overzicht in de Mededeling over het begrip staatssteun! 1. Algemene staatssteunbegrippen onderneming en economische activiteit staatsmiddelen voor de financiering van staatssteun beïnvloeding van het handelsverkeer tussen lidstaten 2. DAEB-specifieke begrippen - gevallen waarin compensatie voor openbare dienst geen staatssteun is (Altmark-criteria) 8

9 Algemene staatssteunbegrippen Onderneming en economische activiteit Onderneming: entiteit die een economische activiteit uitoefent ongeacht haar rechtsvorm, de wijze waarop zij wordt gefinancierd en haar winstoogmerk Economische activiteit: het aanbieden van goederen of diensten op een markt het bestaan van een markt kan afhankelijk zijn van de wijze waarop de diensten door de lidstaat zijn georganiseerd verschillen tussen lidstaten ontwikkelingen in de tijd 9

10 Algemene staatssteunbegrippen Voorbeelden 1 Niet-economisch: uitoefening van het openbaar gezag De activiteit behoort tot de kerntaken van de Staat of houdt nauw verband met die taken Voorbeelden: leger of politie, luchtverkeersveiligheid en luchtverkeersleiding, enz. Sociale zekerheidsregelingen: regelingen op basis van solidariteit vs. economische regelingen is aansluiting verplicht? heeft de regeling geen winstoogmerk? zijn de voordelen onafhankelijk van bijdragen? enz. Onderwijs worden de kosten geheel of slechts gedeeltelijk gedekt door betalingen van ouders en leerlingen? concurrerende particuliere organisaties? 10

11 Algemene staatssteunbegrippen Voorbeelden 2 Zorgdiensten [punten van de DAEB-mededeling] significante verschillen tussen lidstaten HvJ FENIN: niet-economisch, indien integrerend onderdeel van een nationaal zorgstelsel dat vrijwel volledig gebaseerd is op het solidariteitsbeginsel: gefinancierd uit sociale premies & andere staatsmiddelen kosteloze diensten als universele dekking voor aangeslotenen economisch, indien het diensten betreft van ziekenhuizen, onafhankelijke dokters, particuliere zorgaanbieders, vergoed door patiënten of door hun verzekering; zekere mate van concurrentie tussen dienstverrichters conclusie: beoordeling per geval, in België is gezondheidszorg een economische activiteit (zie beschikking IRIS-ziekenhuizen) 11

12 Algemene staatssteunbegrippen Ongunstige beïnvloeding van het handelsverkeer en daadwerkelijke of potentiële verstoring van de mededinging bijzonder ruim begrip [punten van de DAEB-mededeling] markt opengesteld voor concurrentie door Uniewetgeving, nationale wetgeving of de facto door de economische ontwikkeling niet relevant: interne situatie [eveneens irrelevant voor de vraag of het een economische activiteit betreft + of een dienst als DAEB kan worden omschreven] algemene de-minimis- & DAEB-de-minimisverordening Voorbeeld Gezondheidsdiensten geen beïnvloeding van het handelsverkeer, bijv. in het geval van lokale ziekenhuizen die uitsluitend voor de lokale bevolking bestemd zijn (bijv. SA Portugal - Jean Piaget) geen beïnvloeding van het handelsverkeer, in het geval van een niet-grensoverschrijdend aantrekkingsgebied 12

13 DAEB-gerelateerde begrippen Altmark-Arrest HvJ (zaak C-280/00) Compensatie voor een DAEB is geen staatssteun (omdat er geen sprake is van een voordeel) als aan de vier (cumulatieve) Altmarkcriteria is voldaan: Altmark 1 De begunstigde onderneming moet belast zijn met duidelijk omschreven openbaredienstverplichtingen (ODV) Altmark 2 De parameters voor de berekening van de compensatie moeten vooraf op objectieve en transparante wijze worden vastgesteld Toewijzingsbesluit toewijzing van de openbare dienst waarin de verplichtingen van de onderneming en de instantie zijn vastgesteld besluit: wetgevings- of bestuursrechtelijk instrument, contract,... in het toewijzingsbesluit moeten bepaalde belangrijke kenmerken worden vermeld inhoud en duur van de ODV parameters voor de berekening, de controle en de herziening van de compensatie 13

14 DAEB-gerelateerde begrippen Altmark-Arrest HvJ (zaak C-280/00) Compensatie voor een DAEB is geen staatssteun (omdat er geen sprake is van een voordeel) als aan de vier (cumulatieve) Altmark-criteria is voldaan: Altmark 3 Geen overcompensatie > maximum: kosten, rekening houdend met opbrengsten en redelijke winst rendement op kapitaal zoals verlangd door een gemiddelde onderneming, rekening houdend met de omvang van het risico indien mogelijk: bepaald aan de hand van vergelijkbare soorten openbaredienstcontracten waarvoor bij de gunning concurrentie speelt (bijv. via een aanbesteding gegunde contracten) 14

15 DAEB-gerelateerde begrippen Altmark-Arrest HvJ (zaak C-280/00) Compensatie voor een DAEB is geen staatssteun (omdat er geen sprake is van een voordeel) als aan de vier (cumulatieve) Altmark-criteria is voldaan: Altmark 4 Selectie van de dienstverrichter 1. de compensatie is het resultaat van een (specifieke) openbare aanbesteding die de laagste kosten voor de gemeenschap garandeert (kosteneffectiviteitscriterium) - procedures en gunningscriteria vastgesteld in de richtlijnen inzake overheidsopdrachten OF 2. de hoogte van de compensatie wordt bepaald op basis van een analyse van de kosten van een gemiddelde, goed beheerde onderneming (kosteneffectiviteitscriterium) 15

16 DAEB-gerelateerde begrippen Altmark-Arrest HvJ (zaak C-280/00) Welk soort openbare aanbestedingsprocedures voldoet aan Altmark 4.1? openbaar - ja beperkt - in principe wel onderhandelingsprocedure met voorafgaande bekendmaking/concurrentiegerichte dialoog - slechts bij wijze van uitzondering onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking - neen Welk soort gunningscriteria zou voldoen aan de Almark-test? laagste prijs - ja economisch gunstigste offerte - ja indien 1. er een nauw verband is met de inhoud 2. de offerte de marktwaarde kan benaderen Algemene vrijwaringsclausule Er wordt slechts één offerte ingediend Infrastructuur is eigendom van dienstverrichter 16

17 3.2. de-minimis verordeningen Algemene & DAEB-de-minimisverordeningen 1. Algemene de-minimisverordening (EU) nr. 1407/2013 subsidie tot EUR per onderneming voor (vrijwel) alle economische activiteiten over een periode van 3 belastingjaren (bruto-subsidie-equivalent) subsidie wordt geacht geen steun te vormen, dus vrijgesteld van aanmeldingsverplichting 2. DAEB-de-minimisverordening(EU) nr. 360/2012 DAEB-compensatie tot EUR per onderneming over een periode van 3 belastingjaren (bruto-subsidie-equivalent) voorwaarde: schriftelijk besluit tot toewijzing van de gesubsidieerde DAEB DAEB-compensatie wordt geacht geen steun te vormen, dus vrijgesteld van aanmeldingsverplichting 17

18 3.2. de-minimis verordeningen Algemene & DAEB-de-minimisverordeningen 3. Regels inzake cumulering van de-minimiscompensatie voor DAEB's kan worden gecumuleerd met subsidies op grond van de algemene deminimisverordening tot een totaalbedrag van EUR per onderneming over een periode van 3 belastingjaren voor alle door eenzelfde onderneming ontvangen soorten de-minimissteun voor een of meer activiteiten ongeacht of de steun uit hoofde van de algemene de-minimisverordening werd verleend voor een DAEB dan wel voor een afzonderlijke activiteit die geen DAEB is eenzelfde referentieperiode maakt eenvoudige en duidelijke regels inzake cumulering mogelijk kan niet worden gecumuleerd met andere compensaties voor dezelfde DAEB en voor dezelfde periode, inclusief compensatie vrij van steun in het kader van het Altmark-arrest het volledige bedrag aan compensatie voor dezelfde DAEB blijft onder het plafond van de DAEB-de-minimisverordening of wordt getoetst aan de andere relevante instrumenten (Altmark-arrest, DAEB-besluit of DAEB-kaderregeling) 18

19 DAEB Besluit/ DAEB-kaderregeling Hervorming van het DAEB-pakket 2012 DAEB-pakket 2005 aanpak op twee niveaus: administratieve lasten evenredig aan de waarschijnlijke impact van de steun op de mededinging en het handelsverkeer DAEB-besluit: gevallen met lagere impact/kaderregeling: gevallen met grotere impact DAEB-pakket 2012 versterkt aanpak op twee niveaus door ontwikkeling van DAEB-markten DAEB-besluit 2012 algemene vrijstellingsdrempel verlaagd van 30 miljoen EUR per jaar tot 15 miljoen EUR als jaarlijks gemiddelde over de toewijzingsperiode en per DAEB reikwijdte van vrijstelling zonder drempel uitgebreid van ziekenhuizen en sociale huisvesting tot (andere) sociale diensten DAEB-kaderregeling 2012 gezien het toenemende aantal grootschalige commerciële diensten met een duidelijke EU-dimensie zijn de verenigbaarheidsvoorwaarden van de kaderregeling versterkt, met name wat betreft efficiëntie en mededingingsbezwaren 19

20 3.3. Verenigbare steun op grond van het DAEBbesluit 2012 BESLUIT - van de aanmeldingsverplichting vrijgestelde verenigbare steun (veilige haven) Toepassingsgebied Andere sectoren dan de vervoerssector Compensatie van minder dan 15 miljoen EUR Lucht- en zeevervoer Ziekenhuizen, sociale huisvesting & andere sociale diensten Luchthavens < passagiers Havens < passagiers Lucht- en zeeverbindingen met eilanden < passagiers Wat verstaan we daaronder? "diensten die voorzien in sociale behoeften wat betreft gezondheidszorg en langdurige zorg, kinderopvang, toegang tot de arbeidsmarkt en herintreding, sociale huisvesting en zorg voor en sociale inclusie van kwetsbare groepen" Besluit is alleen van toepassing indien toewijzingsperiode niet meer dan 10 jaar bedraagt, behalve indien aanzienlijke investeringen met langere afschrijvingsperiode noodzakelijk zijn. 20

21 3.3. Verenigbare steun op grond van het DAEBbesluit 2012 BESLUIT - Toepassingsgebied Art. 2.1.c: DAEB's die voorzien in sociale behoeften wat betreft gezondheidszorg en langdurige zorg [nieuw] kinderopvang [nieuw] toegang tot en herintreding op de arbeidsmarkt [nieuw] sociale huisvesting [reeds in DAEB-beschikking 2005] zorg voor en sociale inclusie van kwetsbare groepen [nieuw, zeer breed] vrijstelling zonder drempel lijst in art. 2.1.c is limitatief, maar sociale diensten ruim gedefinieerd sociale diensten buiten de lijst kunnen worden vrijgesteld onder drempel van 15 miljoen EUR "... die voorzien in sociale behoeften" vormt geen beperking voor de bestreken diensten, mits de gedefinieerde diensten worden aangemerkt als echte DAEB s 21

22 3.3. Verenigbare steun op grond van het DAEBbesluit 2012 BESLUIT - Verenigbaarheidsvoorwaarden duidelijk omschreven DAEB toewijzingsbesluit met bepaalde voorwaarden met een DAEB belaste onderneming, plus inhoud en duur van openbaredienstverplichtingen en, in voorkomend geval, betrokken grondgebied beschrijving van het compensatiemechanisme en de parameters voor de berekening, de controle en de herziening van de compensatie regelingen om overcompensatie te vermijden en terug te vorderen verwijzing naar het DAEB-besluit 2012 compensatiebedrag (< = aan de DAEB verbonden netto-kosten, inclusief een redelijke winst): overcompensatie voorkomen en in voorkomend geval terugvorderen controle op overcompensatie: controles door de lidstaten ten minste om de 3 jaar voorwaarden inzake transparantie voor steun van meer dan 15 miljoen EUR per jaar aan ondernemingen met activiteiten die buiten de DAEB vallen 22

23 3.3. Verenigbare steun op grond van het DAEBbesluit 2012 BESLUIT - compensatiebedrag Compensatie < aan de DAEB verbonden nettokosten inclusief redelijke winst meerjarenaanpak voor controle op limiet van 15 miljoen EUR gemiddelde van jaarlijkse compensatiebedragen over toewijzingsperiode methode voor de berekening van de nettokosten (kosten minus inkomsten) normaliter: kostentoerekening / vrijwillig: Net Avoided Cost invoering van doelmatigheidsprikkels mogelijk, maar niet verplicht indicatoren redelijke winst rendement op kapitaal, rekening houdend met de omvang van het risico andere indicatoren, indien rendement op kapitaal niet haalbaar is bepalingen betreffende ondernemingen met activiteiten die buiten de DAEB vallen: gescheiden boekhouding! 23

24 3.3. Verenigbare steun op grond van het DAEBbesluit 2012 BESLUIT redelijke winst Waar weinig kapitaal nodig is maar bv. veel mankracht is rendement op kapitaal niet geschikt als maatstaf. Rendement op omzet kan dan geschikter zijn. Redelijke winst is best hanteerbaar wanneer er ondernemingen zijn die gelijkaardige diensten aanbieden op commerciële basis. Hun winstmarge kan dienen als indicatie voor redelijke winst. Indien dit niet toepasbaar is, kan redelijke winst bepaald worden i.f.v. de rentevoet op de leningen nodig om de DAEB te leveren. Een rendement op kapitaal dat niet hoger ligt dan de relevante swaprente, met een opslag van 100 basispunten wordt hoe dan ook als redelijk beschouwd. Voor swaprentes zie: competition/state_aid/legislation/swap_rates_en.html Indien geen substantieel risico verbonden is aan het verrichten van de DAEB is swap + 100bp zelfs de maximaal toegelaten winst. 24

25 3.3. Verenigbare steun op grond van het DAEBbesluit 2012 BESLUIT - Verslagen en overgangsbepalingen de lidstaten doen de Commissie om de twee jaar een verslag over de tenuitvoerlegging van het DAEB-besluit 2012 toekomen eerste verslag uiterlijk op , volgende verslag op ! verder beperkte kennis bij de Commissie: alleen via klachten en vrijwillige aanmeldingen Overgangsbepalingen na de inwerkingtreding op steunregelingen die vóór in overeenstemming met de DAEB-beschikking 2005 ten uitvoer zijn gelegd, blijven verenigbaar en vrijgesteld van de aanmeldingsverplichting voor een extra periode van 2 jaar. daarna aanpassing, indien nodig. individuele steun die vóór in overeenstemming met de DAEB-beschikking 2005 ten uitvoer is gelegd, blijft verenigbaar en vrijgesteld van de aanmeldingsverplichting. individuele steun en steunregelingen die ten uitvoer zijn gelegd vóór en die niet in overeenstemming zijn met de DAEB-beschikking 2005, maar wel voldoen aan de voorwaarden van het DAEB-besluit 2012, zijn verenigbaar en vrijgesteld van de aanmeldingsverplichting met ingang van

26 3.4. Verenigbare steun op grond van de DAEBkaderregeling 2012 Kaderregeling - verenigbare steun die moet worden aangemeld Toepassingsgebied temporeel toepassingsgebied van toepassing met ingang van op: alle aangemelde projecten (zelfs indien aangemeld vóór ) onrechtmatige steun (zelfs indien de steun werd verleend vóór ) sommige bepalingen zijn niet van toepassing indien de steun vóór werd verleend sectoraal toepassingsgebied niet van toepassing op: vervoer over land publieke omroep ondernemingen die zijn uitgesloten van het toepassingsgebied Is niet van toepassing op ondernemingen in moeilijkheden reddings- en herstructureringsrichtsnoeren 26

27 3.4. Verenigbare steun op grond van de DAEBkaderregeling 2012 Kaderregeling verenigbaarheidsvoorwaarden duidelijk omschreven DAEB, toewijzingsbesluit met bepaalde voorwaarden compensatiebedrag (< = aan de DAEB verbonden nettokosten, inclusief een redelijke winst): overcompensatie voorkomen en in voorkomend geval terugvorderen verplicht gebruik van de Net Avoided Cost methode verplichte invoering van doelmatigheidsprikkels naleving van de voorschriften inzake overheidsopdrachten bij het toewijzen van DAEB's geen discriminatie bij de berekeningsmethode voor eenzelfde DAEB aan meerdere ondernemingen diepgaande beoordeling en mogelijke aanvullende oplossingen voor resterende concurrentieverstoringen transparantie: bepaalde bekendmakingsvoorschriften (bijv. inhoud en duur van de verplichting, met een DAEB belaste onderneming, bedrag van verleende steun per jaar) 27

28 3.4. Verenigbare steun op grond van de DAEBkaderregeling 2012 Kaderregeling Verenigbaarheidsvoorwaarden Naleving van de voorschriften inzake overheidsopdrachten Coherente toepassing van staatssteunregels en wetgeving inzake overheidsopdrachten richtlijn inzake overheidsopdrachten VWEU-beginselen van transparantie, gelijke behandeling en nondiscriminatie Transparantie: inachtneming van de transparantierichtlijn aandacht voor behoeften aan openbare diensten: openbare raadpleging of vergelijkbaar instrument bekendmakingsvoorschriften 28

29 3.4. Verenigbare steun op grond van de DAEBkaderregeling 2012 Kaderregeling - Compensatiebedrag aan de DAEB verbonden nettokosten Compensatie < inclusief redelijke winst ex-ante meerjarenaanpak (meer flexibiliteit) controle op overcompensatie over de hele toewijzingsperiode methode voor de berekening van de nettokosten (kosten minus inkomsten) normaliter: Net Avoided Cost invoering van doelmatigheidsprikkels verplicht (tenzij naar behoren gemotiveerd) o o o grote mate van flexibiliteit voor de lidstaten wat betreft de opzet mag niet ten koste gaan van de kwaliteit efficiëntiewinsten kunnen worden behouden als "extra redelijke winst" indicatoren redelijke winst rendement op kapitaal, rekening houdend met de omvang van het risico andere indicatoren, indien rendement op kapitaal niet haalbaar is swaprente basispunten in elk geval beschouwd als redelijk bepalingen betreffende ondernemingen met activiteiten die buiten de dienst van algemeen economisch belang vallen: gescheiden boekhouding! 29

30 3.4. Verenigbare steun op grond van de DAEBkaderregeling 2012 Kaderregeling - diepgaande beoordeling voor ernstige concurrentieverstoringen buitensporig lange toewijzingsperiode bundeling van taken marktafscherming zonder concurrerende selectieprocedure bijzonder of uitsluitend recht dat immateriële voordelen verleent financiering van niet repliceerbare infrastructuur zonder eerlijke en niet-discriminerende toegang voor concurrenten toewijzing die de handhaving van de Uniewetgeving om het goede functioneren van de interne markt te waarborgen, verhindert Mogelijke oplossing: voorwaarden of toezeggingen 30

31 3.4. Verenigbare steun op grond van de DAEBkaderregeling 2012 Kaderregeling - Voorbeelden van de toepassing van de Net Avoided Cost methode SA Des dispositifs compensatoires des missions d'aménagement du territoire, de transport et de distribution de la presse dévolues à La Poste Besluit C(2014) 3164 final van 26 mei 2014 SA Compensation to Post Office Limited for costs incurred to provide SGEIs Besluit C(2015) 1759 final van 19 maart 2015 SA Compensaties door de Staat ten gunste van bpost voor de verrichting van openbare diensten in de periode Besluit C(2016) 3338 final van 3 juni

32 3. Toetsing van de compensatie voor de openbare dienst aan de staatssteunregels (boomstructuur) Analyseschema DAEB's De-minimissteun voor DAEB's Ja Neen Is aan één van de volgende drie voorwaarden voldaan? - niet-economische activiteit - geen beïnvloeding van het handelsverkeer de vier (cumulatieve) criteria van het Altmark-arrest: 1. toewijzingsbesluit 2. parameters voor de berekening van de compensatie - objectief en transparant 3. geen overcompensatie 4. openbare/niet-openbare aanbestedingsprocedure OF compensatie op basis van de kosten van een goed beheerde onderneming Ja Geen steun Neen Bedraagt de compensatie minder dan 15 miljoen EUR? Neen Is de compensatie bestemd voor een ziekenhuis, sociale huisvesting of een sociale dienst? Neen Ja Ja Is aan alle voorwaarden van het besluit voldaan? Neen Aanmelding en controle op overcompensatie (afdeling 2.11 van de kaderregeling) Ja Ja Neen Verenigbare steun Onverenigbare steun Is aan alle voorwaarden van de kaderregeling voldaan? (controle op overcompensatie, naleving van de voorschriften inzake overheidsopdrachten, efficiëntieprikkels) Ja Zeer ernstige concurrentieverstoringen Ja Neen Onder bepaalde voorwaarden verenigbare steun Verenigbare steun Neen Onverenigbare steun

33 3. Toetsing van de compensatie voor de openbare dienst aan de staatssteunregels (procedure) Wanneer is aanmelding van DAEB-steun noodzakelijk? Altmark- of de minimis-criteria voldaan => geen steun, dus geen aanmelding Voorwaarden van het DAEB-besluit voldaan => verenigbare steun op basis van het DAEB-besluit, geen aanmelding Geen van bovenstaande (valt onder DAEB-kaderregeling) of twijfel of bovenstaande voorwaarden vervuld => aanmelding Mogelijkheid om maatregelen eerst informeel te bespreken (zogenaamde pre-notificatiefase), dan pas echte aanmelding Theorie: Commissie-beschikking 2 maand na aanmelding Praktijk: bijkomende vragen etc., procedure tot 1 jaar Onder drempels de minimis of DAEB-besluit blijven loont Niet aangemelde maatregelen wel deel van monitoring 33

34 Het staatssteunpakket voor DAEB s 2012 Ik dank u voor uw aandacht! Vragen welkom De DAEB-gids bevat nadere toelichtingen (veelgestelde vragen) en is op bekendgemaakt op de website van DG Concurrentie in alle officiële talen: l 34

BESLUIT VAN DE COMMISSIE

BESLUIT VAN DE COMMISSIE 11.1.2012 Publicatieblad van de Europese Unie L 7/3 BESLUITEN BESLUIT VAN DE COMMISSIE van 20 december 2011 betreffende de toepassing van artikel 106, lid 2, van het Verdrag betreffende de werking van

Nadere informatie

BESLUIT VAN DE COMMISSIE. van

BESLUIT VAN DE COMMISSIE. van EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.12.2011 C(2011) 9380 definitief BESLUIT VAN DE COMMISSIE van 20.12.2011 betreffende de toepassing van artikel 106, lid 2, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese

Nadere informatie

Diensten van algemeen economisch belang & Staatssteun

Diensten van algemeen economisch belang & Staatssteun Diensten van algemeen economisch belang & Staatssteun Maarten Aalbers LL.M, Phd Fellow Europa Instituut Voorlichtingsbijeenkomst Decentralisaties in de Zorg, Den Bosch, 1 oktober 2015 Date 29-05-2015 Overzicht

Nadere informatie

(Jeugd)zorg en staatssteun

(Jeugd)zorg en staatssteun (Jeugd)zorg en staatssteun Rotterdam, 17 november 2014 Loubna Boufrach (ActiZ) Yvonne Maasdam (MBF advocaten) Programma 1. Wie zijn wij? 2. Wanneer is sprake van inkoop of subsidie? 3. Staatssteun/ Wet

Nadere informatie

Diensten van algemeen economisch belang: Commissie stelt nieuwe regels voor met het oog op meer rechtszekerheid

Diensten van algemeen economisch belang: Commissie stelt nieuwe regels voor met het oog op meer rechtszekerheid IP/04/235 Brussel, 18 februari 2004 Diensten van algemeen economisch belang: Commissie stelt nieuwe regels voor met het oog op meer rechtszekerheid Na het Altmark-arrest van het Hof van Justitie is de

Nadere informatie

1. DOEL EN TOEPASSINGSBEREIK

1. DOEL EN TOEPASSINGSBEREIK EUROPESE COMMISSIE Directoraat-generaal Concurrentie Beleid en coördinatie inzake staatssteun Brussel, DG D(2004) COMMUNAUTAIRE KADERREGELING INZAKE STAATSSTEUN IN DE VORM VAN COMPENSATIES VOOR DE OPENBARE

Nadere informatie

Handreiking diensten van algemeen economisch belang

Handreiking diensten van algemeen economisch belang Handreiking diensten van algemeen economisch belang Europa-proof project Deelproject staatssteun 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Waarvoor is deze handreiking bedoeld? 3 Deel 1: Theorie 4 3 Staatssteun

Nadere informatie

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE EU-kaderregeling inzake staatssteun in de vorm van compensatie voor de openbare dienst (2011) (2012/C 8/03)

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE EU-kaderregeling inzake staatssteun in de vorm van compensatie voor de openbare dienst (2011) (2012/C 8/03) 11.1.2012 Publicatieblad van de Europese Unie C 8/15 MEDEDELING VAN DE COMMISSIE EU-kaderregeling inzake staatssteun in de vorm van compensatie voor de openbare dienst (2011) (Voor de EER relevante tekst)

Nadere informatie

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE. EU-kaderregeling inzake staatssteun in de vorm van compensatie voor de openbare dienst (2011)

MEDEDELING VAN DE COMMISSIE. EU-kaderregeling inzake staatssteun in de vorm van compensatie voor de openbare dienst (2011) EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.12.2011 C(2011) 9406 definitief MEDEDELING VAN DE COMMISSIE EU-kaderregeling inzake staatssteun in de vorm van compensatie voor de openbare dienst (2011) (Voor de EER relevante

Nadere informatie

Diensten van Algemeen Economisch Belang. Leen Goossens & Stijn Goovaerts 24 mei 2017

Diensten van Algemeen Economisch Belang. Leen Goossens & Stijn Goovaerts 24 mei 2017 Diensten van Algemeen Economisch Belang Leen Goossens & Stijn Goovaerts 24 mei 2017 1. Wat zijn Diensten van Algemeen Economisch Belang (DAEB s)? 2. DAEB s en staatssteun 3. DAEB s en overheidsopdrachten

Nadere informatie

Verklaring de-minimissteun

Verklaring de-minimissteun Verklaring in het kader van het verlenen van de-minimis steunbedragen als bedoeld in de de-minimis verordening (PbEU 2006, L 379). Aanbevolen wordt om voor het invullen van deze verklaring eerst de toelichting

Nadere informatie

EUROPESE COMMISSIE WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE

EUROPESE COMMISSIE WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE EUROPESE COMMISSIE Brussel, 29.4.2013 SWD(2013) 53 final/2 WERKDOCUMENT VAN DE DIENSTEN VAN DE COMMISSIE Gids voor de toepassing van de EU-regels inzake staatssteun, overheidsopdrachten en de eengemaakte

Nadere informatie

Staatssteun, de-minimissteun en diensten van algemeen economisch belang

Staatssteun, de-minimissteun en diensten van algemeen economisch belang Staatssteun, de-minimissteun en diensten van algemeen economisch belang Europadag van de Sociale Economie 21 januari 2016 Overzicht I. Wat is staatssteun? II. Wanneer is sprake van staatssteun? III. Als

Nadere informatie

Gewijzigde, nieuwe de-minimisgroepsvrijstelling

Gewijzigde, nieuwe de-minimisgroepsvrijstelling Gewijzigde, nieuwe de-minimisgroepsvrijstelling COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, [ ] 2006 C(2006). Ontwerp VERORDENING (EG) nr. /.. VAN DE COMMISSIE van [...] betreffende de toepassing

Nadere informatie

Toelichting bij het begrip onderneming binnen de call voor kleine en middelgrote windturbines

Toelichting bij het begrip onderneming binnen de call voor kleine en middelgrote windturbines Toelichting bij het begrip onderneming binnen de call voor kleine en middelgrote windturbines De voorwaarden waaraan voldaan moet worden in het kader van de steunregeling voor kleine en middelgrote windturbines,

Nadere informatie

: staatssteunrechtelijke aspecten overdracht sociale huurwoningen

: staatssteunrechtelijke aspecten overdracht sociale huurwoningen Pagina 1 van 5 MEMO Aan Van : mevrouw S. Bos - gemeente Bunnik : Edwin Schotanus Datum : 4 mei 2016 Inzake : staatssteunrechtelijke aspecten overdracht sociale huurwoningen 1. INLEIDING U hebt mij verzocht

Nadere informatie

(Voor de EER relevante tekst) (2012/C 8/04)

(Voor de EER relevante tekst) (2012/C 8/04) 11.1.2012 Publicatieblad van de Europese Unie C 8/23 MEDEDELING VAN DE COMMISSIE Goedkeuring van de inhoud van een ontwerp-verordening van de Commissie betreffende deminimissteun verleend aan diensten

Nadere informatie

Intergemeentelijke Natuur- en Landschapsteams als een Dienst van Algemeen Economisch Belang (DAEB)

Intergemeentelijke Natuur- en Landschapsteams als een Dienst van Algemeen Economisch Belang (DAEB) MINA-werkers in 2014 Intergemeentelijke Natuur- en Landschapsteams als een Dienst van Algemeen Economisch Belang (DAEB) Mogelijkheden voor lokale besturen om sociale economie in te schakelen voor de realisatie

Nadere informatie

Staatssteun & Staatssteun en de crisis

Staatssteun & Staatssteun en de crisis Staatssteun & Staatssteun en de crisis Lieneke de Jong-Goris Coördinatiepunt Staatssteun Decentrale Overheden Overhedendag 13 oktober 2009 Inhoud Staatssteun in Nederland Toelichting staatssteun Staatssteun

Nadere informatie

Dienst Algemene en Publiekszaken

Dienst Algemene en Publiekszaken gemeente Eindhoven A Dienst Algemene en Publiekszaken Geadresseerden Advisering & Ondersteuning, Afd. Juridische Zaken & Int. Veiligheid Van mr. M. Schavemaker Kamer 3.01 Telefoon (040) 238 22 76 18 april

Nadere informatie

DISCLAIMER. A. Algemene toepassingsvoorwaarden

DISCLAIMER. A. Algemene toepassingsvoorwaarden Algemene groepsvrijstellingsverordening (Verordening (EU) nr. 651/2014) - Werkdocument Sociale vervoerssteun t.b.v. bewoners afgelegen gebieden Eerst moet u op de algemene toepassingsvoorwaarden voor de

Nadere informatie

VERSLAG VAN DE COMMISSIE

VERSLAG VAN DE COMMISSIE NL VERSLAG VAN DE COMMISSIE over de stand van de werkzaamheden in verband met de richtsnoeren betreffende staatssteun en diensten van algemeen economisch belang 1. DOEL VAN DIT VERSLAG In zijn conclusies

Nadere informatie

Steunmaatregel N 118/2004 -België (Vlaanderen) Subsidies voor haalbaarheidsstudies met betrekking tot bouw- en milieuprojecten buiten de EU.

Steunmaatregel N 118/2004 -België (Vlaanderen) Subsidies voor haalbaarheidsstudies met betrekking tot bouw- en milieuprojecten buiten de EU. Europese Commissie Brussel, 30.06.2004 C (2004)2042 fin Betreft: Steunmaatregel N 118/2004 -België (Vlaanderen) Subsidies voor haalbaarheidsstudies met betrekking tot bouw- en milieuprojecten buiten de

Nadere informatie

Algemene subsidieverordening gemeente Harlingen 2015

Algemene subsidieverordening gemeente Harlingen 2015 Algemene subsidieverordening gemeente Harlingen 2015 Artikel 1. Begripsomschrijvingen a. Activiteit: het resultaat van samenhangend handelen van een organisatie, meetbaar in tijd, kwantiteit, kwaliteit

Nadere informatie

BESCHRIJVING VAN DE STEUNMAATREGEL

BESCHRIJVING VAN DE STEUNMAATREGEL EUROPESE COMMISSIE Brussel, 14.11.2013 C(2013) 7725 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Steunmaatregel SA.37017 (2013/N)

Nadere informatie

DECENTRALISATIES IN DE ZORG EUROPAPROOF?

DECENTRALISATIES IN DE ZORG EUROPAPROOF? DECENTRALISATIES IN DE ZORG EUROPAPROOF? Voorlichtingsbijeenkomst 1 oktober 2015 Laura Parret Houthoff Buruma Universiteit Utrecht OUTLINE o Decentralisatie en Europa o Bevoegdheden in de EU en sociaal

Nadere informatie

L 114/8 Publicatieblad van de Europese Unie

L 114/8 Publicatieblad van de Europese Unie L 114/8 Publicatieblad van de Europese Unie 26.4.2012 VERORDENING (EU) Nr. 360/2012 VAN DE COMMISSIE van 25 april 2012 betreffende de toepassing van de artikelen 107 en 108 van het Verdrag betreffende

Nadere informatie

Aanvraagformulier Gevel- en voorterreinfonds bedrijventerrein Vak A Hoofdweg CapelleXL

Aanvraagformulier Gevel- en voorterreinfonds bedrijventerrein Vak A Hoofdweg CapelleXL Aanvraagformulier Gevel- en voorterreinfonds bedrijventerrein Vak A Hoofdweg CapelleXL Gegevens aanvrager Bedrijfsnaam : Contactpersoon + functie :... Adres : Postcode + plaats : Telefoon : E-mail : Website

Nadere informatie

Workshop: Staatssteun in de decentrale praktijk

Workshop: Staatssteun in de decentrale praktijk Workshop: Staatssteun in de decentrale praktijk Groningen, donderdag 30 november 2017 Paul Zondag, Kenniscentrum Europa decentraal Greetje Veninga, Provincie Groningen Korte inleiding/quiz Staatssteun

Nadere informatie

De Gemeente en de sport(organisatie) Prof. mr. Marjan Olfers Vrije Universiteit

De Gemeente en de sport(organisatie) Prof. mr. Marjan Olfers Vrije Universiteit De Gemeente en de sport(organisatie) Prof. mr. Marjan Olfers Vrije Universiteit DAAR IS DE OVERHEID Subsidies Vergunningen Betrokkenheid van de gemeente bij de organisatie Faciliteiten Betrokkenheid bij

Nadere informatie

Actualiteiten Europees aanbesteden VNG Juridische tweedaagse 10 oktober Mw. mr. A.M.K (Ann-Marie) Kühler

Actualiteiten Europees aanbesteden VNG Juridische tweedaagse 10 oktober Mw. mr. A.M.K (Ann-Marie) Kühler Actualiteiten Europees aanbesteden VNG Juridische tweedaagse 10 oktober 2011 Mw. mr. A.M.K (Ann-Marie) Kühler Programma 13.00 14.30 of 15.00 16.30 uur: - 3 kwartier: actualiteiten Europees aanbesteden

Nadere informatie

DE-MINIMISVERKLARING

DE-MINIMISVERKLARING DE-MINIMISVERKLARING De Vlaamse overheid en het betrokken havenbestuur kunnen, mits de goedkeuring van uw projectvoorstel, in het kader van nieuwe en innovatie impulsen aan het Vlaamse hinterland aan uw

Nadere informatie

NL reactie van het ambtelijk interdepartementaal staatssteunoverleg op Commissie voorstellen inzake DAEB

NL reactie van het ambtelijk interdepartementaal staatssteunoverleg op Commissie voorstellen inzake DAEB NL reactie van het ambtelijk interdepartementaal staatssteunoverleg op Commissie voorstellen inzake DAEB 1. mededeling betreffende de toepassing van de EU staatssteunregels op compensatie tbv DAEB 2. besluit

Nadere informatie

FAQs over regels voor staatssteun die van toepassing zijn op projecten binnen de door de gemeenschap geleide lokale ontwikkeling (CLLD)

FAQs over regels voor staatssteun die van toepassing zijn op projecten binnen de door de gemeenschap geleide lokale ontwikkeling (CLLD) FAQs over regels voor staatssteun die van toepassing zijn op projecten binnen de door de gemeenschap geleide lokale ontwikkeling (CLLD) 1. Zijn er veranderingen in de regels voor staatssteun die van toepassing

Nadere informatie

DE-MINIMISVERKLARING

DE-MINIMISVERKLARING DE-MINIMISVERKLARING De N.V. Waterwegen en Zeekanaal kan, mits de goedkeuring van uw aanvraagdossier door de beoordelingscommissie, in het kader van de steunmaatregel palletvervoer via de binnenvaart aan

Nadere informatie

(Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN

(Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN 22.2.2019 L 51 I/1 II (Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN VERORDENING (EU) 2019/316 VAN DE COMMISSIE van 21 februari 2019 tot wijziging van Verordening (EU) nr. 1408/2013 van de Commissie inzake

Nadere informatie

EUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA.37084 (2013/N) Nederland Compensatie van indirecte EU-ETS-kosten

EUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA.37084 (2013/N) Nederland Compensatie van indirecte EU-ETS-kosten EUROPESE COMMISSIE Brussel, 16.10.2013 C(2013) 6636 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Excellentie, Steunmaatregel

Nadere informatie

EUROPESE COMMISSIE. Staatssteun / Nederland SA (2016/N) Subsidieverordening Natuur- en Landschapsbeheer (SVNL)

EUROPESE COMMISSIE. Staatssteun / Nederland SA (2016/N) Subsidieverordening Natuur- en Landschapsbeheer (SVNL) EUROPESE COMMISSIE Brussel, 1.09.2016 C(2016) 5506 final Betreft: Staatssteun / Nederland SA.45811 (2016/N) Subsidieverordening Natuur- en Landschapsbeheer (SVNL) Excellentie, De Europese Commissie (hierna

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 34747 27 december 2013 Regeling van de Minister voor Wonen en Rijksdienst van 18 december 2013, nr. 2013-0000747797, houdende

Nadere informatie

Aanbevolen wordt om alvorens deze verklaring in te vullen eerst de toelichting in de bijlage van dit formulier te lezen!

Aanbevolen wordt om alvorens deze verklaring in te vullen eerst de toelichting in de bijlage van dit formulier te lezen! Pagina 1 van 5 VERKLARING DE-MINIMISSTEUN Aanbevolen wordt om alvorens deze verklaring in te vullen eerst de toelichting in de bijlage van dit formulier te lezen! Verklaring Hierbij verklaart ondergetekende,

Nadere informatie

VR 2015 2509 DOC.0987/2BIS

VR 2015 2509 DOC.0987/2BIS VR 2015 2509 DOC.0987/2BIS Besluit van de Vlaamse Regering betreffende steun aan projecten in het kader van het Europees Fonds voor de Regionale Ontwikkeling en het Europees Sociaal Fonds DE VLAAMSE REGERING,

Nadere informatie

Vertrouwelijk & geprivilegieerd

Vertrouwelijk & geprivilegieerd Vertrouwelijk & geprivilegieerd Aan: ActiZ T.a.v.: De heer mr. M. Kooijman en de heer L. Markus Van: Mr. P.A.M. Broers en mr. Y.A. Maasdam Betreft: Advies staatssteun/subsidieregeling voortzetting zorginfrastructuur

Nadere informatie

Voorstel voor een VERORDENING VAN DE RAAD

Voorstel voor een VERORDENING VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, XXX COM(2018) 398 Voorstel voor een VERORDENING VAN DE RAAD tot wijziging van Verordening (EU) 2015/1588 van de Raad van 13 juli 2015 betreffende de toepassing van de artikelen

Nadere informatie

Gemeenten en DAEB VNG Juridische tweedaagse 29 oktober Mw. mr. A.M.K (Ann-Marie) Kühler

Gemeenten en DAEB VNG Juridische tweedaagse 29 oktober Mw. mr. A.M.K (Ann-Marie) Kühler Gemeenten en DAEB VNG Juridische tweedaagse 29 oktober 2013 Mw. mr. A.M.K (Ann-Marie) Kühler Programma 10.00 12.30 of 13.30 16.00 uur: - 3 kwartier: Inleiding DAEB - 3 kwartier: DAEB en staatssteunregels

Nadere informatie

Algemene subsidieverordening 2014

Algemene subsidieverordening 2014 Algemene subsidieverordening 2014 De raad van de gemeente Reimerswaal; gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 30 april 2014, 14.008846, inzake de Algemene subsidieverordening

Nadere informatie

Algemene Subsidie Verordening gemeente Heerhugowaard 2014

Algemene Subsidie Verordening gemeente Heerhugowaard 2014 GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Heerhugowaard. Nr. 63717 23 mei 2016 Algemene Subsidie Verordening gemeente Heerhugowaard 2014 Algemene subsidieverordening Heerhugowaard 2014 Nr.RB2016030/RB2013232

Nadere informatie

Steunmaatregel nr. N 212/ Nederland Steunregeling Willekeurige afschrijving nieuwe gebouwen in aangewezen gebieden (1999) I.

Steunmaatregel nr. N 212/ Nederland Steunregeling Willekeurige afschrijving nieuwe gebouwen in aangewezen gebieden (1999) I. EUROPESE COMMISSIE Brussel, 18.01.2001 SG(2001) D/ 285215 Betreft: Steunmaatregel nr. N 212/1999 - Nederland Steunregeling Willekeurige afschrijving nieuwe gebouwen in aangewezen gebieden (1999) Excellentie,

Nadere informatie

Staatssteun / België - Steunnummer N 621/ Steun aan investeringen in de omkaderingssector van land- en tuinbouw

Staatssteun / België - Steunnummer N 621/ Steun aan investeringen in de omkaderingssector van land- en tuinbouw EUROPESE COMMISSIE Brussel, 13-XII-2006 C(2006) 6784 Betreft : Staatssteun / België - Steunnummer N 621/2006 - Steun aan investeringen in de omkaderingssector van land- en tuinbouw Excellentie, Ik heb

Nadere informatie

Zaak T-155/04. SELEX Sistemi Integrati SpA tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen

Zaak T-155/04. SELEX Sistemi Integrati SpA tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen Zaak T-155/04 SELEX Sistemi Integrati SpA tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen Mededinging Misbruik van machtspositie Begrip.onderneming' Klacht Afwijzing" Arrest van het Gerecht (Tweede kamer)

Nadere informatie

Algemene subsidieverordening gemeente Scherpenzeel 2018

Algemene subsidieverordening gemeente Scherpenzeel 2018 Algemene subsidieverordening gemeente Scherpenzeel 2018 citeertitel: Algemene subsidieverordening gemeente Scherpenzeel 2018 vastgesteld bij besluit van: 15 februari 2018 Algemene subsidieverordening gemeente

Nadere informatie

Aanvraagformulier Innovatiefonds Oost Gelre

Aanvraagformulier Innovatiefonds Oost Gelre Aanvraagformulier Innovatiefonds Oost Gelre Naam project Aanvrager Looptijd project Inleiding welke gebeurtenissen zijn van invloed op het project? hoe ziet de huidige situatie eruit? wordt het project

Nadere informatie

EUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA (2017/N) Nederland Wijziging van de SDE+-regeling voor steun voor biogas

EUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA (2017/N) Nederland Wijziging van de SDE+-regeling voor steun voor biogas EUROPESE COMMISSIE Brussel, 10.5.2017 C(2017) 3217 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Steunmaatregel SA.46960 (2017/N)

Nadere informatie

EUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA (N 447/2005) (PB C 133 van , blz. 3).

EUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA (N 447/2005) (PB C 133 van , blz. 3). EUROPESE COMMISSIE Brussel, 7.11.2018 C(2018) 7484 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Steunmaatregel SA.46727 (2016/N)

Nadere informatie

Gelet op de artikelen 1.12, tweede lid, 1.13, eerste lid, en 1.14, tweede en vijfde lid, van de Wet maatregelen woningmarkt 2014; BESLUIT:

Gelet op de artikelen 1.12, tweede lid, 1.13, eerste lid, en 1.14, tweede en vijfde lid, van de Wet maatregelen woningmarkt 2014; BESLUIT: Regeling van de Minister voor Wonen en Rijksdienst van.. 2013, nr. 2013, 0000, houdende regels betreffende de aanmelding van voorgenomen en gerealiseerde investeringen als bedoeld in de Wet maatregelen

Nadere informatie

REGIE SOCIALE ECONOMIE

REGIE SOCIALE ECONOMIE REGIE SOCIALE ECONOMIE 4 Inhoud HOE KAN HET LOKAAL BESTUUR LOKALE SOCIALE ECONOMIE FINANCIEEL ONDERSTEUNEN? EEN HANDREIKING 3 1. Inleiding 3 2. Wat is staatssteun? 5 3. Stroomschema 7 4. Wanneer is sprake

Nadere informatie

Bij het nemen van dit besluit heeft de Commissie zich gebaseerd op de volgende overwegingen:

Bij het nemen van dit besluit heeft de Commissie zich gebaseerd op de volgende overwegingen: EUROPESE COMMISSIE Brussel, 24-05-2004 C(2003) 1948 Betreft : Steunmaatregelen van de staten/nederland - Steunmaatregel nr. N 122/2004 - Steun voor onderzoek en parafiscale heffingen in de sectoren pluimvee

Nadere informatie

EUROPESE COMMISSIE. Brussel, 20.12.2001. Staatssteun N 544/2001 België Ford Genk Opleidingssteun. Excellentie, PROCEDURE

EUROPESE COMMISSIE. Brussel, 20.12.2001. Staatssteun N 544/2001 België Ford Genk Opleidingssteun. Excellentie, PROCEDURE EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.12.2001 C (2001)4509fin Betreft: Staatssteun N 544/2001 België Ford Genk Opleidingssteun Excellentie, PROCEDURE 1. Bij schrijven van 24 juli 2001 heeft België, overeenkomstig

Nadere informatie

ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING GEMEENTE HOUTEN

ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING GEMEENTE HOUTEN De raad van de gemeente Houten; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders 16 juni 2014, nummer 2014-046; (gewijzigd n.a.v. de raadsvergadering van 7 oktober 2014) overwegende dat - het juridisch

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Nr. Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. 20510 30 december 2009 Regeling aanpassing voor het jaar 2010 van de percentages voor de milieu-investeringsaftrek uit

Nadere informatie

GEMEENTEBLAD Officiële publicatie van Gemeente Houten

GEMEENTEBLAD Officiële publicatie van Gemeente Houten De raad van de gemeente Houten; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders 16 juni, nummer -046; overwegende dat - het juridisch toetsingskader voor de subsidieverstrekking verbetering behoeft

Nadere informatie

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders 4 augustus 2015, nummer /c; gelet op artikel 149 van de Gemeentewet;

gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders 4 augustus 2015, nummer /c; gelet op artikel 149 van de Gemeentewet; ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING WESTSTELLINGWERF 2016 De raad van de gemeente Weststellingwerf; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders 4 augustus 2015, nummer 006042/c; gelet op artikel 149 van

Nadere informatie

Verklaring beperkte steun

Verklaring beperkte steun Verklaring beperkte steun Verklaring in het kader van het verlenen van beperkte steunbedragen als bedoeld in punt 4.2 van de Tijdelijke communautaire kaderregeling inzake staatssteun ter stimulering van

Nadere informatie

DISCLAIMER. A. Algemene toepassingsvoorwaarden

DISCLAIMER. A. Algemene toepassingsvoorwaarden Algemene groepsvrijstellingsverordening (Verordening (EU) nr. 651/2014) - Werkdocument Steun tot herstel schade veroorzaakt door bepaalde natuurrampen Eerst moet u op de algemene toepassingsvoorwaarden

Nadere informatie

UITVOERINGSMAATREGELEN VOOR DE GEDRAGSCODE VOOR DE LEDEN VAN HET EUROPEES PARLEMENT INZAKE FINANCIËLE BELANGEN EN BELANGENCONFLICTEN

UITVOERINGSMAATREGELEN VOOR DE GEDRAGSCODE VOOR DE LEDEN VAN HET EUROPEES PARLEMENT INZAKE FINANCIËLE BELANGEN EN BELANGENCONFLICTEN UITVOERINGSMAATREGELEN VOOR DE GEDRAGSCODE VOOR DE LEDEN VAN HET EUROPEES PARLEMENT INZAKE FINANCIËLE BELANGEN EN BELANGENCONFLICTEN BESLUIT VAN HET BUREAU VAN 15 APRIL 2013 Hoofdstukken: 1. In een officiële

Nadere informatie

ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING Hendrik-Ido-Ambacht

ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING Hendrik-Ido-Ambacht De raad van de gemeente Hendrik-Ido-Ambacht; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 2015, nr... ; gelet op artikel 149 van de Gemeentewet; besluit vast te stellen de ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING

Nadere informatie

Tilburg University. Het nieuwe Altmark pakket vastgesteld door de Commissie Hancher, Leigh; Sauter, Wolf. Published in: Markt en Mededinging

Tilburg University. Het nieuwe Altmark pakket vastgesteld door de Commissie Hancher, Leigh; Sauter, Wolf. Published in: Markt en Mededinging Tilburg University Het nieuwe Altmark pakket vastgesteld door de Commissie Hancher, Leigh; Sauter, Wolf Published in: Markt en Mededinging Document version: Publisher's PDF, also known as Version of record

Nadere informatie

Steunmaatregel SA (2013/N) Nederland MultiplierGiftenaftrek - Verlenging

Steunmaatregel SA (2013/N) Nederland MultiplierGiftenaftrek - Verlenging EUROPESE COMMISSIE Brussel, 02.10.2013 C(2013) 6254 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Steunmaatregel SA.37097 (2013/N)

Nadere informatie

DISCLAIMER. A. Algemene toepassingsvoorwaarden

DISCLAIMER. A. Algemene toepassingsvoorwaarden Algemene groepsvrijstellingsverordening (Verordening (EU) nr. 651/2014) - Werkdocument Opleidingssteun Eerst moet u op de algemene toepassingsvoorwaarden voor de AGVV controleren (12 voorwaarden / artikelen

Nadere informatie

Steunmaatregel SA (2012/N) - Nederland Aanpassing risicokapitaalregeling "Omnibus Decentraal - Module 9: risicokapitaal voor het MKB"

Steunmaatregel SA (2012/N) - Nederland Aanpassing risicokapitaalregeling Omnibus Decentraal - Module 9: risicokapitaal voor het MKB EUROPESE COMMISSIE Brussel, 13.03.2012 C(2012) 1656 final Betreft: Steunmaatregel SA.34102 (2012/N) - Nederland Aanpassing risicokapitaalregeling "Omnibus Decentraal - Module 9: risicokapitaal voor het

Nadere informatie

Zaak T-29/92. Vereniging van Samenwerkende Prijsregelende Organisaties in de Bouwnijverheid e. a. tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen

Zaak T-29/92. Vereniging van Samenwerkende Prijsregelende Organisaties in de Bouwnijverheid e. a. tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen Zaak T-29/92 Vereniging van Samenwerkende Prijsregelende Organisaties in de Bouwnijverheid e. a. tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen Mededinging Non-existentie Besluiten van ondernemersverenigingen

Nadere informatie

Definitie onderneming binnen de calls groene warmte, restwarmte en productie en injectie van biomethaan

Definitie onderneming binnen de calls groene warmte, restwarmte en productie en injectie van biomethaan Definitie onderneming binnen de calls groene warmte, restwarmte en productie en injectie van biomethaan De voorwaarden waaraan voldaan moeten zijn in het kader van de steunregelingen voor groene warmte,

Nadere informatie

Aanvraagformulier structurele subsidie 2018

Aanvraagformulier structurele subsidie 2018 Gegevens gemeente Datum ontvangst (in te vullen door de gemeente) Verzendadres Gemeente Krimpenerwaard Postbus 51, 2820 AB Stolwijk T: 140182, E: info@krimpenerwaard.nl Aanvraagformulier structurele subsidie

Nadere informatie

DISCLAIMER VOORWAARDEN NAGELEEFD?

DISCLAIMER VOORWAARDEN NAGELEEFD? Algemene groepsvrijstellingsverordening (Verordening (EU) nr. 651/2014) - Werkdocument Steun voor lokale infrastructuurvoorzieningen Eerst moet u op de algemene toepassingsvoorwaarden voor de AGVV controleren

Nadere informatie

DISCLAIMER. A. Algemene toepassingsvoorwaarden

DISCLAIMER. A. Algemene toepassingsvoorwaarden Algemene groepsvrijstellingsverordening (Verordening (EU) nr. 651/2014) - Werkdocument Kmo-steun Eerst moet u op de algemene toepassingsvoorwaarden voor de AGVV controleren (12 voorwaarden / artikelen

Nadere informatie

Steunmaatregelen van de Staten nr. N 699/00 - België (Vlaanderen) Regeling afbouw varkensstapel

Steunmaatregelen van de Staten nr. N 699/00 - België (Vlaanderen) Regeling afbouw varkensstapel EUROPESE COMMISSIE Brussel, 27-02-2001 SG(2001) D/ 286469 Betreft: Steunmaatregelen van de Staten nr. N 699/00 - België (Vlaanderen) Regeling afbouw varkensstapel Excellentie, Ik heb de eer U ervan in

Nadere informatie

Voorstel voor een RICHTLIJN VAN DE RAAD

Voorstel voor een RICHTLIJN VAN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 14.12.2015 COM(2015) 646 final 2015/0296 (CNS) Voorstel voor een RICHTLIJN VAN DE RAAD tot wijziging van Richtlijn 2006/112/EG betreffende het gemeenschappelijke stelsel van

Nadere informatie

Aanvraagformulier incidentele subsidie 2017

Aanvraagformulier incidentele subsidie 2017 Gegevens gemeente Datum ontvangst (in te vullen door de gemeente) Verzendadres Gemeente Krimpenerwaard Postbus 51, 2820 AB Stolwijk T: 140182, E: info@krimpenerwaard.nl Aanvraagformulier incidentele subsidie

Nadere informatie

Provinciaal blad van Noord-Brabant

Provinciaal blad van Noord-Brabant Provinciaal blad van Noord-Brabant ISSN: 0920-1408 Onderwerp Wijzigingsregeling Kaderregeling subsidiering evenementen cultuur en sport Noord-Brabant Bijlage(n) Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant Gelet

Nadere informatie

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) 2015/1973 VAN DE COMMISSIE

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) 2015/1973 VAN DE COMMISSIE 10.11.2015 L 293/15 GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) 2015/1973 VAN DE COMMISSIE van 8 juli 2015 tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 514/2014 van het Europees Parlement en de Raad met specifieke bepalingen

Nadere informatie

Bijlage 2 - Model Raadsbesluit wijziging Algemene subsidieverordening update zomer 2016

Bijlage 2 - Model Raadsbesluit wijziging Algemene subsidieverordening update zomer 2016 Leeswijzer modelbepalingen - [datum] of [naam gemeente] = door gemeente in te vullen, zie bijvoorbeeld artikel II. - [iets] = facultatief, zie bijvoorbeeld artikel I bij artikel 9, derde de lid, onder

Nadere informatie

(Mededelingen) MEDEDELINGEN VAN DE INSTELLINGEN, ORGANEN EN INSTANTIES VAN DE EUROPESE UNIE EUROPESE COMMISSIE

(Mededelingen) MEDEDELINGEN VAN DE INSTELLINGEN, ORGANEN EN INSTANTIES VAN DE EUROPESE UNIE EUROPESE COMMISSIE 21.11.2018 NL Publicatieblad van de Europese Unie C 421/1 II (Mededelingen) MEDEDELINGEN VAN DE INSTELLINGEN, ORGANEN EN INSTANTIES VAN DE EUROPESE UNIE EUROPESE COMMISSIE Mededeling van de Commissie Goedkeuring

Nadere informatie

DISCLAIMER VOORWAARDEN NAGELEEFD?

DISCLAIMER VOORWAARDEN NAGELEEFD? Algemene groepsvrijstellingsverordening (Verordening (EU) nr. 651/2014) - Werkdocument Steun voor sportinfrastructuur en multifunctionele recreatieve infrastructuur Eerst moet u op de algemene toepassingsvoorwaarden

Nadere informatie

De modernisering van het EU beleid inzake overheidsopdrachten

De modernisering van het EU beleid inzake overheidsopdrachten De modernisering van het EU beleid inzake overheidsopdrachten Roosmarijn Schade Europese Commissie Directoraat-generaal Interne Markt en Diensten Afdeling C/1 Internationale dimensie van overheidsopdrachten

Nadere informatie

Geachte leden van de raad,

Geachte leden van de raad, Aan : de raad Van : het college van burgemeester en wethouders Adviseurs: : Piet Bruinsma, Gerard Elenga Datum : 15 december 2016 Onderwerp : uitwerking punten 3 en 4 van amendement inzake t Olde Maat

Nadere informatie

1. Gelieve hieronder uw contactgegevens in te vullen. Maurice Paulissen

1. Gelieve hieronder uw contactgegevens in te vullen. Maurice Paulissen UW GEGEVENS Registratienummer register van belangenvertegenwoordigers: 32705794105-55 Vereniging van Nederlandse Gemeenten Nassaulaan 12 2514 JS Den Haag Nederland De regels betreffende de bescherming

Nadere informatie

TOELICHTING DE-MINIMISSTEUN

TOELICHTING DE-MINIMISSTEUN TOELICHTING DE-MINIMISSTEUN Bijlage 3 bij Verduidelijkende nota Staatssteun Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling INLEIDING Deze toelichting dient als hulpmiddel voor projectpartners bij het verlenen

Nadere informatie

BETREFT: N 627/2000 NEDERLAND STEUNREGELING WILLEKEURIGE AFSCHRIJVING NIEUWE EUROPESE COMMISSIE. Brussel, SG(2001) D/

BETREFT: N 627/2000 NEDERLAND STEUNREGELING WILLEKEURIGE AFSCHRIJVING NIEUWE EUROPESE COMMISSIE. Brussel, SG(2001) D/ EUROPESE COMMISSIE Brussel, 11.04.2001 SG(2001) D/ 287863 BETREFT: N 627/2000 NEDERLAND STEUNREGELING WILLEKEURIGE AFSCHRIJVING NIEUWE GEBOUWEN IN AANGEWEZEN GEBIEDEN (2000-2006) Excellentie, I. PROCEDURE

Nadere informatie

Factsheet 12. Focus op overheidsopdrachten

Factsheet 12. Focus op overheidsopdrachten Factsheet 12 Versie nr. 7 d.d. 13 juli 2017 Inhoudsopgave I. WAT ZIJN OVERHEIDSOPDRACHTEN?... 3 II. NALEVING VAN DE REGELS VOOR OVERHEIDSOPDRACHTEN... 4 III. AANDACHTSPUNTEN... 5 13/07/17 2/6 I. Wat zijn

Nadere informatie

Quick scan concessieverlenging Veerdienst Gorinchem

Quick scan concessieverlenging Veerdienst Gorinchem Notitie Quick scan concessieverlenging Veerdienst Gorinchem datum 20 maart 2017 aan van auteurs Gemeente Gorinchem SEO Economisch Onderzoek Koert van Buiren en Menno van Benthem Inleiding De gemeente Gorinchem

Nadere informatie

De nieuwe regels voor DAEB en staatssteun en hun betekenis voor decentrale overheden (I) Een overzicht van de begrippen en de regelgeving

De nieuwe regels voor DAEB en staatssteun en hun betekenis voor decentrale overheden (I) Een overzicht van de begrippen en de regelgeving De nieuwe regels voor DAEB en staatssteun en hun betekenis voor decentrale overheden (I) Een overzicht van de begrippen en de regelgeving [gepubliceerd in de Gemeentestem 29 augustus 2012, nr. 82, p. 398

Nadere informatie

Gewijzigde, nieuwe de-minimisgroepsvrijstelling

Gewijzigde, nieuwe de-minimisgroepsvrijstelling NL Gewijzigde, nieuwe de-minimisgroepsvrijstelling NL NL COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, [ ] 2006 C(2006) Ontwerp VERORDENING (EG) nr. /.. VAN DE COMMISSIE van [...] betreffende de toepassing

Nadere informatie

Besluit van gedeputeerde staten van Utrecht van 7 juli 2015, nr. 814D4BF6, tot vaststelling van de Vergoedingsregeling

Besluit van gedeputeerde staten van Utrecht van 7 juli 2015, nr. 814D4BF6, tot vaststelling van de Vergoedingsregeling CVDR Officiële uitgave van Utrecht. Nr. CVDR372857_1 23 februari 2017 Besluit van gedeputeerde staten van Utrecht van 7 juli 2015, nr. 814D4BF6, tot vaststelling van de Vergoedingsregeling ganzenrustgebieden

Nadere informatie

Steunmaatregel N 603/2003 België Steun ten gunste van nacht- en ploegenarbeid

Steunmaatregel N 603/2003 België Steun ten gunste van nacht- en ploegenarbeid EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.04.2004 C(2004)1357fin Betreft : Steunmaatregel N 603/2003 België Steun ten gunste van nacht- en ploegenarbeid Excellentie, 1- PROCEDURE 1. Bij schrijven van 5 december 2003,

Nadere informatie

gemeente Steenbergen De Heen Dinteloord Kruisland Nieuw-Vossemeer Steenbergen Welberg

gemeente Steenbergen De Heen Dinteloord Kruisland Nieuw-Vossemeer Steenbergen Welberg IIMIM III III II III IIII BM1401251 De raad van de gemeente Steenbergen; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 4 juni 2014; gelet op: gelet op de artikelen 147 en 149 van de Gemeentewet,

Nadere informatie

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE. van

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE. van EUROPESE COMMISSIE Brussel, 11.3.2014 C(2014) 1410 final GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE van 11.3.2014 tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 1301/2013 van het Europees Parlement

Nadere informatie

Brussel, SG-Greffe (2009) DI 1160 BRUSSEL

Brussel, SG-Greffe (2009) DI 1160 BRUSSEL EUROPESE COMMISSIE ONTVANGEN 1 6 DEC Z009 SECRETARIAAT-GENERAAL Brussel, SG-Greffe (2009) DI 16. 12. 2009 11551 PERMANENTE VERTEGENWOORDIGING VAN NEDERLAND BIJ DE EUROPESE UNIE Herrmann-Debrouxlaan, 48

Nadere informatie

Staatssteun, grondtransacties & infrastructuur

Staatssteun, grondtransacties & infrastructuur Staatssteun, grondtransacties & infrastructuur Gemeentedagen 7, 14 & 16 maart 2017 Pieter Kuypers & Maarten de Wit AKD Brussel De nieuwe Mededeling staatssteun Agenda 1. De nieuwe Mededeling betreffende

Nadere informatie

68. Staatssteunregels in het huurrecht

68. Staatssteunregels in het huurrecht 68. in het huurrecht MR. K. BOL Het is aan de orde van de dag: overheden die huurovereenkomsten sluiten. Vaak treden zij op als verhuurder, maar zo nu en dan huren overheidsorganen zelf ook objecten. Tot

Nadere informatie

MEDEDINGINGSBELEID RECHTSGRONDSLAG DOELSTELLINGEN

MEDEDINGINGSBELEID RECHTSGRONDSLAG DOELSTELLINGEN MEDEDINGINGSBELEID Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) bevat in de artikelen 101 tot en met 109 regels voor de mededinging op de interne markt. Deze bepalen dat concurrentiebeperkende

Nadere informatie

EUROPESE COMMISSIE. BESLUIT VAN DE COMMISSIE van BETREFFENDE STEUNREGELING SA (2013/C) (ex 2012/NN) door België ten uitvoer gelegd

EUROPESE COMMISSIE. BESLUIT VAN DE COMMISSIE van BETREFFENDE STEUNREGELING SA (2013/C) (ex 2012/NN) door België ten uitvoer gelegd EUROPESE COMMISSIE Brussel, 23.01.2015 C(2015) 130 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. BESLUIT VAN DE COMMISSIE van 23.01.2015

Nadere informatie