Klimaatscholen. Steven Heylen, IOK VVSG energie- en klimaatdag, 4 mei 2017

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Klimaatscholen. Steven Heylen, IOK VVSG energie- en klimaatdag, 4 mei 2017"

Transcriptie

1 Klimaatscholen Steven Heylen, IOK, 4 mei 2017

2 Klimaatscholen IOK-regio Scholenwerking opgestart in basisscholen begeleid Geëvolueerd van actieve sensibilisatie naar actiegericht breed partnerschap van experten Coördinatie IOK Educatief MOS en Djapo Technisch IOK, Energiesnoeiers, Thomas More Hoge School, Eandis en Infrax

3 Een klimaatschool? AANPAK? 2 schooljaren aan de slag op school TECHNISCH TRAJECT begeleiding door IOK technische werkgroep EDUCATIEF TRAJECT begeleiding door MOS/Djapo educatieve werkgroep ALGEMENE KENMERKEN Bijna gratis Op maat van de school Actiegericht

4 Technisch traject

5 Technisch traject: wat? Takenpakket IOK Algemene projectcoördinatie Begeleiding technische werkgroep Samenstelling: directie, IOK en gemeente/schoolbestuur Informatiebundel Toelichting energietoestand school op PV Klimaatloket Energierapport op maat van school Promotie (2 posters + uitleen grote posters) Takenpakket Eandis/Infrax/Thomas More Globale energieaudit Thematische audit

6 Technisch traject: wat? Takenpakket energiesnoeiers Screening quick wins op school Opmaak offerte Uitvoering quick wins op basis van vraag school Takenpakket school Gemotiveerd schoolteam Bijhouden energieboekhouding Korte termijn: kleine energiebesparende investeringen/aanpassingen doen (Middel)lange termijn: actieplan inzake bijkomende investeringen op vlak van energiebesparing tot uitvoering brengen Eindresultaat technisch traject Realisatie van energiebesparing Energierapport op maat van school Inzicht in mogelijke energiebesparingsmaatregelen Afspraken i.v.m. energierenovatietraject

7 Energieverbruik op school Gemiddelde klimaatschool Totaal energie (primair) (kwh/m²) 180 (61 tot 437) Elektriciteit (gemeten jaarverbruik) (kwh) Aardgas (gemeten jaarverbruik) (m³) Jaarlijkse energiekosten ( )

8 Energieverbruik op school Opmerking: Gebruik school na schooluren? Sportzaal met douches? Conclusie Vergelijken tussen scholen moeilijk en weinig zinvol Werk op maat Gemiddelde klimaatschool Aantal ll/m² 0,11 (0,03 tot 0,23) Elektriciteit (kwh/ll) 379 Brandstof (kwh/ll) Jaarlijkse energiekost per leerling ( /ll) 105 (21 tot 423)

9 Energieverbruik op school Stijgende energieprijzen? Elektriciteitsprijs ( /kwh) Aardgasprijs ( /m³) Stookolieprijs ( /liter) 0,17 0,20 0,27 0,48 0,66 0,45 0,5 0,9343 0,55 Energiefactuur bij zelfde verbruik school euro euro i.e euro jaarlijks (+30 %) i.e euro jaarlijks (+17%)

10 Opportuniteiten op school Infrastructuur Dak, ramen, muren traag en complex proces Gedrag Verbruik in zomervakanties Sluimerverbruik aanpakken (30% elektriciteitsverbruik in daluren) Tientallen pc s, radio s, smartboards, koelkasten Elektrische boilers Internet Deuren sluiten Correct verluchten Verwarmingsinstallaties in zomer uitschakelen Hydraulisch inregelen radiatoren Correcte regeling verwarmingsinstallatie = 6 euro = 5 euro

11 Educatief traject

12 Educatief traject Werkgroep leraren en directie samen met coach MOS/Djapo Laten aansluiten bij wat er leeft op school Traject op maat Duurzame activiteiten en keuzes voor de school bekijken Leerkrachten ondersteunen om aan educatie duurzame ontwikkeling te werken in de klas Structurele verankering EDO op school

13 Conclusies

14 Conclusies Ga aan de slag met de basisscholen Alle scholen vormen een ideale doelgroep Alle scholen hebben nood aan ondersteuning op maat op vlak van energiebeleid Alle scholen kunnen nog (veel) energie besparen Heel veel scholen hebben zéér hoge energiefactuur Leerlingen inzetten Inventariseren van potentiële sluimerverbruikers op school Aanduiden energieverantwoordelijke

15

16 IOK Steven Heylen

Energierapportage MFC Atria Leusden. Asschatterweg JJ Leusden

Energierapportage MFC Atria Leusden. Asschatterweg JJ Leusden Energierapportage 2018 MFC Atria Leusden Asschatterweg 37 3831 JJ Leusden Introductie Voor u ligt de energierapportage 2018, waarin de energieverbruiken van de scholen wordt vergeleken met het maximale

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Gebouw

Seminarie Duurzaam Gebouw Seminarie Duurzaam Gebouw Een duurzaam energiebeheer voor iedereen Leefmilieu Brussel 31/01/13 PLAGE Scholen 2009-2013 St-Hubertuscollege Pierre URBAIN & Marc LEMYE SeGEC Secrétariat Général de l Enseignement

Nadere informatie

Stad Gent Begeleiding van bedrijven met oog op een klimaatneutrale stad

Stad Gent Begeleiding van bedrijven met oog op een klimaatneutrale stad Stad Gent Begeleiding van bedrijven met oog op een klimaatneutrale stad Björn De Grande Milieudienst Klimaatneutraal tegen 2030, 2040, 2050, 2070, 2100? Elk streefdoel is stadseigen en moet steek houden

Nadere informatie

P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing

P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten. Evelyne Huytebroeck, Brussels minister van Leefmilieu, Energie en Stadsvernieuwing P.L.A.G.E. Balans en vooruitzichten INHOUDSOPGAVE Wat is P.L.A.G.E.? Balans van de eerste reeks P.L.A.G.E. Eerste resultaten van de overige P.L.A.G.E. Vooruitzichten Wat is P.L.A.G.E.? Wat is P.L.A.G.E.?

Nadere informatie

Is uw verbruik normaal?

Is uw verbruik normaal? Is uw verbruik normaal? Maar dit mag ons niet doen vergeten wat zijn kostprijs en effecten op het milieu zijn. Ook al hebben we geen vat op de prijzen, ons verbruik kunnen we wel zelf beïnvloeden. Deze

Nadere informatie

ENERGIE RONDGANG OP SCHOOL

ENERGIE RONDGANG OP SCHOOL ENERGIE RONDGANG OP SCHOOL Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO 2 -zuinig vervoer Verlichting

Nadere informatie

Energie- en duurzaam beleid van de Senaat globaal rapport

Energie- en duurzaam beleid van de Senaat globaal rapport Quaestuur Energie- en duurzaam beleid van de Senaat globaal rapport 1. Stand van zaken: totaal verbruik in 2013 niet genormaliseerd Elektriciteit Gas Water kwh EURO kwh EURO m 3 EURO 2009 932 272 125 897,86

Nadere informatie

FOLLOW-UP VAN HET ENERGIEVERBRUIK

FOLLOW-UP VAN HET ENERGIEVERBRUIK FOLLOW-UP VAN HET ENERGIEVERBRUIK Hoe kunt u de voorwaarden voor de follow-up van het energieverbruik in uw milieuvergunning naleven? WAAROM? U bent de beheerder van een gebouw en u wilt de exploitatievoorwaarden

Nadere informatie

CO2-reductieplan 2015

CO2-reductieplan 2015 CO2-reductieplan 2015 Samen zorgen voor minder CO2 Rapportage 2015 1 Inleiding Dit CO₂-reductieplan heeft, net zoals het volledige energiemanagementsysteem, zowel betrekking op de totale bedrijfsvoering

Nadere informatie

Meestal is er geen bouwvergunning nodig om een zonne-installatie op een dak te plaatsen. Informeer altijd eerst bij uw gemeentebestuur.

Meestal is er geen bouwvergunning nodig om een zonne-installatie op een dak te plaatsen. Informeer altijd eerst bij uw gemeentebestuur. 15 september 2018 Resultaat van uw opzoeking op www.energiesparen.be/zonnekaart De zonnekaart geeft een goede weergave van de zoninstraling op uw dak. De hoeveelheid zoninstraling is heel plaatsgebonden

Nadere informatie

CO2-reductieplan. Samen zorgen voor minder CO2. Rapportage M

CO2-reductieplan. Samen zorgen voor minder CO2. Rapportage M CO2-reductieplan Samen zorgen voor minder CO2 Rapportage 2016-6M 1 Inleiding Dit CO₂-reductieplan heeft, net zoals het volledige energiemanagementsysteem, zowel betrekking op de totale bedrijfsvoering

Nadere informatie

Resultaten energiescan Golfclub Zwolle

Resultaten energiescan Golfclub Zwolle Resultaten energiescan Golfclub Zwolle! Resultaten energiescan Golfclub Zwolle Hoog elektraverbruik door verlichting en ventilatie Hoge prijs voor energie Besparingspotentieel van 13.000 op energiekosten

Nadere informatie

VCB Roadshow 12 januari 2016

VCB Roadshow 12 januari 2016 VCB Roadshow 12 januari 2016 Agenda REG-Premies Premies: facts en figures Waar staan we nu? Waar loopt het fout bij premie-aanvraag? Wat brengt de toekomst? REG-Premies REG-Premies Vóór 1 juli 2016 zal

Nadere informatie

Klanken uit het Energie Overleg. 4 de Vastgoedforum 27/2/2015

Klanken uit het Energie Overleg. 4 de Vastgoedforum 27/2/2015 Klanken uit het Energie Overleg 4 de Vastgoedforum 27/2/2015 Interne milieuzorg in 2003 Milieubeleidsverklaring Vlaamse Regering van 18 juli 2003 De Vlaamse overheid wenst inzake milieuzorg een voorbeeldfunctie

Nadere informatie

Modern gebouwenmanagement. Voordracht door Verrecas Peter Technisch Adviseur infrastructuur preventie milieu

Modern gebouwenmanagement. Voordracht door Verrecas Peter Technisch Adviseur infrastructuur preventie milieu Modern gebouwenmanagement Voordracht door Verrecas Peter Technisch Adviseur infrastructuur preventie milieu Inleiding Wij zijn er ons allen van bewust dat de energiefactuur een aanzienlijke kostenpost

Nadere informatie

Voorbeeld van een lessenserie over energiebesparing:

Voorbeeld van een lessenserie over energiebesparing: Voorbeeld van een lessenserie over energiebesparing: Deze lessenserie is niet helemaal door ons gemaakt maar gedeeltelijk afkomstig van www.webquests.nl Lesdoelen: kerndoelen leerdoelen 4,34,39 Leerlingen

Nadere informatie

4) Vul hier de totale effectieve bruto vloeroppervlakte in van het schoolgebouw (in m 2 ):

4) Vul hier de totale effectieve bruto vloeroppervlakte in van het schoolgebouw (in m 2 ): Invulblad School Algemeen Niveau 1 1) Beschikt de school over een (meerdere opties kunnen aangevinkt worden): O Zwembad? O Sporthal? O Eén of meerder werkplaatsen met zware toestellen wat energieverbruik

Nadere informatie

Energiebeleid in scholen van Sint-Niklaas. Evelien Cruyplandt, Energiecoach Wout De Meester, Schepen voor Duurzaamheid

Energiebeleid in scholen van Sint-Niklaas. Evelien Cruyplandt, Energiecoach Wout De Meester, Schepen voor Duurzaamheid Energiebeleid in scholen van Sint-Niklaas Evelien Cruyplandt, Energiecoach Wout De Meester, Schepen voor Duurzaamheid 14/10/2016 Aanleiding Scholenstad Sint-Niklaas Aanleiding Werkgroep Duurzaamheid Plage-Project

Nadere informatie

PROJECTDEFINITIE PROJECT ENERGIESCANS ELEKTRISCH VERWARMEN

PROJECTDEFINITIE PROJECT ENERGIESCANS ELEKTRISCH VERWARMEN PROJECTDEFINITIE PROJECT ENERGIESCANS ELEKTRISCH VERWARMEN AANLEIDING De toename van de elektriciteitsfactuur in de periode 2014-2016 komt er door verschillende ingrepen - Stijging nettarieven - Stijging

Nadere informatie

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? 7 mei 2015 Inge Goessens Vlaams EnergieBedrijf Inhoud Korte voorstelling VEB De overheid als energieverbruiker Uw energiefactuur verlagen

Nadere informatie

Hoe kan ik energie besparen en verduurzamen in de eigen woning? Los van het gas? Teus van Eck maart 2019

Hoe kan ik energie besparen en verduurzamen in de eigen woning? Los van het gas? Teus van Eck maart 2019 Hoe kan ik energie besparen en verduurzamen in de eigen woning? Los van het gas? Teus van Eck maart 2019 Doel van de bijeenkomst Informatie over: 1. Waarom doen we dit en waar staan we in Nederland? 2.

Nadere informatie

CO2-reductieplan 2015

CO2-reductieplan 2015 CO2-reductieplan 2015 Samen zorgen voor minder CO2 Tussentijdse rapportage januari juni 2015 1 Inleiding Dit CO₂-reductieplan heeft, net zoals het volledige energiemanagementsysteem, zowel betrekking op

Nadere informatie

Vergelijking vrijstaande woning nieuwbouw

Vergelijking vrijstaande woning nieuwbouw Vergelijking vrijstaande woning nieuwbouw Your climate. Our energy. gelijkvloers verdieping. 1 Kenmerken voorbeeldwoning: K-peil K41 (Max K45) K35 (Max K35) Bewoonbaar oppervlak 202 m 2 202 m 2 Totaal

Nadere informatie

Vergelijking rijwoning nieuwbouw

Vergelijking rijwoning nieuwbouw Vergelijking rijwoning nieuwbouw Your climate. Our energy. gelijkvloers verdieping 1 Kenmerken voorbeeldwoning: K-peil K39 (Max K45) K35 (Max K35) Bewoonbaar oppervlak 107 m 2 107 m 2 Totaal warmteverlies

Nadere informatie

Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE. Theo Verstappen

Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE. Theo Verstappen Welkom ENERGIE IN WELZIJN WELZIJN MET ENERGIE Theo Verstappen 2 2 Wereldwijd actie Duurzaam bouwen Meten is weten Sensibiliseren Kleine maatregelen Grote kleine maatregelen 3 3 Duurzaam bouwen Duurzaam

Nadere informatie

Verslag over het energiebeleid van de Senaat

Verslag over het energiebeleid van de Senaat Algemene Zaken Verslag over het energiebeleid van de Senaat 1 Stand van zaken: totaal verbruik in 2012 niet genormaliseerd Elektriciteit Gas Water kwh EURO kwh EURO m 3 EURO 2009 932 272 125 897,86 1 772

Nadere informatie

school! word Maak van je school een energiebewuste school schooljaar 2013-2014 Exclusief voor Oost-Vlaamse MOS-scholen van het basisonderwijs

school! word Maak van je school een energiebewuste school schooljaar 2013-2014 Exclusief voor Oost-Vlaamse MOS-scholen van het basisonderwijs word schooljaar 2013-2014 school! Maak van je school een energiebewuste school Exclusief voor Oost-Vlaamse MOS-scholen van het basisonderwijs V.U. P. Hertog, gedeputeerde, p.a. Gouvernementstraat 1, 9000

Nadere informatie

Energie efficiëntie: een totaalpakket

Energie efficiëntie: een totaalpakket Energie efficiëntie: een totaalpakket VEB Klantendag (16/10/2015) Inge Goessens Directeur Energie-efficiëntie Agenda De overheid als grootverbruiker Beheer en data vormen de sleutel Energie efficiëntie

Nadere informatie

Eandis 1. Ondersteuning en premies openbare besturen 29 juni 2007

Eandis 1. Ondersteuning en premies openbare besturen 29 juni 2007 1 Ondersteuning en premies openbare besturen 29 juni 2007 Vlaamse gemengde distributienetbeheerders elektriciteit 2 Vlaamse gemengde distributienetbeheerders aardgas 3 Ondersteuning DNB: overzicht DNB

Nadere informatie

Premies 2011. Vlaams Energieagentschap

Premies 2011. Vlaams Energieagentschap Premies 2011 Vlaams Energieagentschap Fiscale voordelen 2011 Sinds 2010: heel duidelijk onderscheid tussen bestaande woningen (al 5 jaar in gebruik bij de start van de werken) en nieuwbouw. Bij bestaande

Nadere informatie

Toelichting Steunpunt DuBo dienst Energiebegeleiding EPC-haalbaarheid voor gemeenten en gemeenschapsvoorzieningen

Toelichting Steunpunt DuBo dienst Energiebegeleiding EPC-haalbaarheid voor gemeenten en gemeenschapsvoorzieningen Toelichting Steunpunt DuBo dienst Energiebegeleiding EPC-haalbaarheid voor gemeenten en gemeenschapsvoorzieningen Els Cornelis, Provincie Vlaams-Brabant, Klimaatteam 29 oktober 2015 Vlaams-Brabant Klimaatneutraal

Nadere informatie

VCB Roadshow Energie. 12 januari 2016 PATRICK STEURBAUT

VCB Roadshow Energie. 12 januari 2016 PATRICK STEURBAUT Energie 12 januari 2016 PATRICK STEURBAUT Agenda REG-Premies Premies: facts en figures Waar staan we nu? Waar loopt het fout bij premie-aanvraag? Wat brengt de toekomst? 2 2/3/2016 REG-Premies Vóór 1 juli

Nadere informatie

Vergelijking vrijstaande woning renovatie

Vergelijking vrijstaande woning renovatie Vergelijking vrijstaande woning renovatie Your climate. Our energy. gelijkvloers verdieping. 1 Kenmerken voorbeeldwoning: K-peil K60 K45 (Max K45) Bewoonbaar oppervlak 202 m 2 202 m 2 Totaal warmteverlies

Nadere informatie

Hoe duurzaamheid in de zorgsector verhogen?

Hoe duurzaamheid in de zorgsector verhogen? Hoe duurzaamheid in de zorgsector verhogen? Pascal Debbaut Probis Corporate nv materiaal- en middelengebruik in de zorgsector Jason Van Driessche Profex energie in de zorgsector Ludo Timmermans Directeur

Nadere informatie

Wie zijn we? Visie. Missie

Wie zijn we? Visie. Missie Wie zijn we? Missie Wij ontzorgen de publieke sector naar een duurzamer en efficiënter energiebeheer. Visie Dynamisch en innovatief energiebeheer vormt de basis Onze expertise en data vormen de sleutel

Nadere informatie

Maak kennis met Fozzie. Hij daagt onze leerlingen uit met verschillende opdrachten.

Maak kennis met Fozzie. Hij daagt onze leerlingen uit met verschillende opdrachten. We willen ons met onze leerlingen inzetten voor een beter milieu en hen bewustmaken van de invloed die zij zelf hebben op de vervuiling van de aarde. Een beter milieu begint immers bij jezelf. Daarom hebben

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam gebouw:

Opleiding Duurzaam gebouw: Opleiding Duurzaam gebouw: Energiebeheer (energieverantwoordelijke) Leefmilieu Brussel Beheer van het verbruik: het energiekadaster Emmanuel HECQUET ICEDD asbl Doelstellingen van de presentatie Het begrip

Nadere informatie

Is investeren in energiebesparende producten nog interessant?

Is investeren in energiebesparende producten nog interessant? Is investeren in energiebesparende producten nog interessant? Energie verwarming en SWW Stijgende prijzen woningen zonder spouwisolatie Woningen met enkel glas Woningen zonder dakisolatie 2 1 Energie elektriciteit

Nadere informatie

Infrax. Distributienetbeheerder: ELEKTRICITEIT. 126 Gemeenten alle gemeenten in Limburg 2 mio aansluitingen medewerkers KABELTELEVISIE

Infrax. Distributienetbeheerder: ELEKTRICITEIT. 126 Gemeenten alle gemeenten in Limburg 2 mio aansluitingen medewerkers KABELTELEVISIE ESCO 18 juni 2013 Infrax Distributienetbeheerder: ELEKTRICITEIT KABELTELEVISIE RIOLERING AARDGAS 126 Gemeenten alle gemeenten in Limburg 2 mio aansluitingen 1 600 medewerkers Infrax Openbare dienstverplichtingen:

Nadere informatie

RENDABELE ENERGIEMAATREGELEN VOOR DE SECTOR VAN DE CARROSSERIEBEDRIJVEN

RENDABELE ENERGIEMAATREGELEN VOOR DE SECTOR VAN DE CARROSSERIEBEDRIJVEN RENDABELE ENERGIEMAATREGELEN VOOR DE SECTOR VAN DE CARROSSERIEBEDRIJVEN 1. INLEIDING De goedkoopste energie is de energie die we niet verbruiken. Deze infofiche wil de sector van de carrosseriebedrijven

Nadere informatie

Uw gids om makkelijk energie te besparen

Uw gids om makkelijk energie te besparen Uw gids om makkelijk energie te besparen Hoe besparen, zonder aan comfort in te boeten? Die vraag leeft bij iedereen! Volg mijn goede raad in deze brochure. U zult zien hoe makkelijk dat gaat met enkele

Nadere informatie

BODEM GEOTECHNIEK MILIEU ENERGIE AFVAL

BODEM GEOTECHNIEK MILIEU ENERGIE AFVAL BODEM GEOTECHNIEK MILIEU ENERGIE AFVAL 5 Business lines BODEM MILIEU GEO TECHNIEK ENERGIE AFVAL E20 Energieadviseurs Energiescans E20 Antwerpen Timothy Geerts Ruben Theunynck 04/02/2017 Energiescans 1.

Nadere informatie

:: Energiezorg in scholen

:: Energiezorg in scholen :: Energiezorg in scholen www.cenergie.be Daisy Dierickx (daisy.dierickx@cenergie.be ) Cenergie, productmanager energie-audits Johan Coolen (johan.coolen@cenergie.be) Cenergie, productmanager onderzoek

Nadere informatie

Elektriciteitsverbruik - Senaat

Elektriciteitsverbruik - Senaat Energie- en duurzaam beleid van de Senaat Toestand op 1 november 2014 De verbetering van de energieprestatie van de gebouwen is een belangrijke uitdaging geworden. De Senaat speelt al verscheidene jaren

Nadere informatie

Arnold Maassen Holding BV. Verslag energieaudit. Verslag over het jaar 2014. G.R.M. Maassen

Arnold Maassen Holding BV. Verslag energieaudit. Verslag over het jaar 2014. G.R.M. Maassen Arnold Maassen Holding BV Verslag energieaudit Verslag over het jaar 2014 G.R.M. Maassen Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Inventarisatie van energieverbruik en emissiebronnen... 3 3 Energieverbruik en CO 2 Footprint...

Nadere informatie

COLLECTIEF RENOVEREN. K A M P C o n d e r s t e u n t l o k a l e o v e r h e d e n e n b u r g e r s

COLLECTIEF RENOVEREN. K A M P C o n d e r s t e u n t l o k a l e o v e r h e d e n e n b u r g e r s COLLECTIEF RENOVEREN K A M P C o n d e r s t e u n t l o k a l e o v e r h e d e n e n b u r g e r s 1-05/04/2017 COLLECTIEF RENOVEREN WAAROM? Waarom? Collectief renoveren? De rol van Kamp C? Duurzaambouwloket.be

Nadere informatie

De scholenovereenkomst. Gemeente en scholen engageren zich voor een duurzaam veilige schoolomgeving

De scholenovereenkomst. Gemeente en scholen engageren zich voor een duurzaam veilige schoolomgeving De scholenovereenkomst Gemeente en scholen engageren zich voor een duurzaam veilige schoolomgeving Mobiel 21 beweegt Projecten en campagnes - Autovrije zondag - Red de stoep - Fietsvriendinnen Educatieve

Nadere informatie

Afstellen van verwarmingsinstallaties. Paul De Schepper

Afstellen van verwarmingsinstallaties. Paul De Schepper Afstellen van verwarmingsinstallaties Paul De Schepper Doel Aandacht besteden aan REG Werkwijze : Checklist afstellen van verwarmingsinstallaties www.ond.vlaanderen.be/energie/maatregelen.htm Afstellen

Nadere informatie

Verwarm uw woning elektrisch. Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie

Verwarm uw woning elektrisch. Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie Verwarm uw woning elektrisch Creëer met een warmtepomp uw ideale WinWoonSituatie Bespaar op energiekosten én het milieu De meeste woningen in Nederland gebruiken een cv-ketel op gas. Hiermee verwarmen

Nadere informatie

Welkom. Energiediensten voor lokale besturen : Gerealiseerde energieprojecten Energiedag VVSG Antwerpen

Welkom. Energiediensten voor lokale besturen : Gerealiseerde energieprojecten Energiedag VVSG Antwerpen Welkom Energiediensten voor lokale besturen : Gerealiseerde energieprojecten Energiedag VVSG Antwerpen Aanbod Energiediensten voor Lokale Besturen Wat zijn EnergieDiensten voor Lokale Besturen? Energie

Nadere informatie

CO2-reductieplan Kuurman

CO2-reductieplan Kuurman CO2-reductieplan Kuurman Auteur: MRO, RVD Januari 2017 Inhoud CO2-reductieplan Kuurman... 1 Inhoud... 2 1 Inleiding... 3 1.1 Leeswijzer... 3 2 Energiebeoordeling... 4 2.1 Identificatie verbruikers... 4

Nadere informatie

Brugge. 3 juni 2015. Kris Van Dijck Burgemeester Dessel

Brugge. 3 juni 2015. Kris Van Dijck Burgemeester Dessel Brugge 3 juni 2015 Kris Van Dijck Burgemeester Dessel 9.500 inwoners 27 km² Landelijk maar Nucleaire industrie Opslag nucleair afval Witzand winning Sportgemeente Dessel en Witgoor Sport BMX Sportpark

Nadere informatie

Energie besparen in en om het huis. Sjaak Vogel Oktober 2010

Energie besparen in en om het huis. Sjaak Vogel Oktober 2010 Energie besparen in en om het huis Sjaak Vogel Oktober 2010 Waarom energie besparen? De kosten van energie nemen toe Energiekosten vormen nu gemiddeld 10% van het besteedbaar inkomen. Hoe zal dat de komende

Nadere informatie

Slim energiebeheer volgens ISO bij Het Facilitair Bedrijf. Tine Moens Coördinator energie- en milieuzorgsysteem

Slim energiebeheer volgens ISO bij Het Facilitair Bedrijf. Tine Moens Coördinator energie- en milieuzorgsysteem Slim energiebeheer volgens ISO 50001 bij Het Facilitair Bedrijf Tine Moens Coördinator energie- en milieuzorgsysteem EMAS-MEETING 04/10/2018 ENERGIEMANAGEMENT (ISO 50001) MILIEMANAGEMENT (ISO 14001 2020)

Nadere informatie

Energiezorgsysteem + premies voor gemeenten. Brussel, 29 juni 2007 Ronny Thevis

Energiezorgsysteem + premies voor gemeenten. Brussel, 29 juni 2007 Ronny Thevis Energiezorgsysteem + premies voor gemeenten Brussel, 29 juni 2007 Ronny Thevis Inhoud 1. Voorstelling Infrax 2. Energiezorgsysteem voor gemeenten 3. Premies voor gemeenten 1. Voorstelling Infrax WVEM IVEG

Nadere informatie

Energiezuinig bouwen. Het verhaal vanaf 1992 tot straks. Hugo Hens. KVAB, Reflectiegroep Energie 22/1/2019

Energiezuinig bouwen. Het verhaal vanaf 1992 tot straks. Hugo Hens. KVAB, Reflectiegroep Energie 22/1/2019 KVAB, Reflectiegroep Energie 22/1/2019 Energiezuinig bouwen Het verhaal vanaf 1992 tot straks Hugo Hens Gewoon hoogleraar emeritus Departement Burgerlijke Bouwkunde Afdeling Bouwfysica 1969 Overzicht oinleiding

Nadere informatie

Het EnergiePrestatieCertificaat, een energierapport voor koop- en huurwoningen

Het EnergiePrestatieCertificaat, een energierapport voor koop- en huurwoningen Het EnergiePrestatieCertificaat, een energierapport voor koop- en huurwoningen Verkopen of verhuren? Niet zonder EnergiePrestatieCertificaat! Gaat u straks een woning verkopen of verhuren? Vanaf 1 november

Nadere informatie

Energie besparen door een correcte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvoorbeeld in een secundaire school

Energie besparen door een correcte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvoorbeeld in een secundaire school Energie besparen door een correcte regeling van de verwarmingsinstallatie: praktijkvoorbeeld in een secundaire school 1. INLEIDING Veel verwarmingsinstallaties in schoolgebouwen draaien op volle toeren,

Nadere informatie

Vergelijking vrijstaande woning nieuwbouw

Vergelijking vrijstaande woning nieuwbouw Vergelijking vrijstaande woning nieuwbouw Your climate. Our energy. gelijkvloers verdieping. 1 Kenmerken voorbeeldwoning: K-peil: K41 Bewoonbaar oppervlak: 202m 2 Totaal warmteverlies bij -10 C: 7.785W

Nadere informatie

Energieboekhouding Lokaal Kyotoprotocol Energie voor inwoners. minaraad feb

Energieboekhouding Lokaal Kyotoprotocol Energie voor inwoners. minaraad feb ENERGIE IN DE STAD Energieboekhouding Lokaal Kyotoprotocol Energie voor inwoners ENERGIEBOEKHOUDING (ELEK 13) evolutie elektriciteitsverbruik grootste verbruikers 1000 kwh 700 600 500 400 300 200 100 NIEUW

Nadere informatie

Energiezuinig (ver)bouwen: geen rechttoe rechtaan verhaal

Energiezuinig (ver)bouwen: geen rechttoe rechtaan verhaal KVAB / Reflectiegroep Energie 14 oktober 2015 Energiezuinig (ver)bouwen: geen rechttoe rechtaan verhaal Hugo Hens Inhoudsoverzicht Inleiding Bewonersgedrag o o Feiten? Hoe statistisch? o Gevolgen Netto

Nadere informatie

Wonen & energie. Beleidsinstrumenten op federaal en gewestelijk niveau. Provinciehuis Vlaams-Brabant Bart Martens 26 juni 2006

Wonen & energie. Beleidsinstrumenten op federaal en gewestelijk niveau. Provinciehuis Vlaams-Brabant Bart Martens 26 juni 2006 Beleidsinstrumenten op federaal en gewestelijk niveau Provinciehuis Vlaams-Brabant Bart Martens 26 juni 2006 ANIMO Winteruniversiteit LEEFMILIEU & ENERGIE 18 februari 2006 Energiezuiniger wonen: heel wat

Nadere informatie

Het EnergiePrestatieCertificaat, een energierapport voor koop- en huurwoningen

Het EnergiePrestatieCertificaat, een energierapport voor koop- en huurwoningen Het EnergiePrestatieCertificaat, een energierapport voor koop- en huurwoningen Het EPC. Voor energiezuiniger wonen. Meer info: Vlaams Energieagentschap Koning Albert II-laan 20 bus 17-1000 Brussel E-mail:

Nadere informatie

Het EnergiePrestatieCertificaat, een energierapport voor koop- en huurwoningen

Het EnergiePrestatieCertificaat, een energierapport voor koop- en huurwoningen Het EnergiePrestatieCertificaat, een energierapport voor koop- en huurwoningen Verkopen of verhuren? Niet zonder EnergiePrestatieCertificaat! Gaat u straks een woning verkopen of verhuren? Vanaf 1 november

Nadere informatie

Case Study: Rijwoning te Lier uit 1905

Case Study: Rijwoning te Lier uit 1905 WP2 - Taak 2.2 - Cash Flow Simulator Case Study: Rijwoning te Lier uit 1905 Jeroen Van der Veken Jan Creylman KCE Thomas More Kempen KU Leuven @ Geel Case: Voorgevel 1 Case: Achtergevel Case: Achtergevel

Nadere informatie

Catherine Wuyts Dannie Helsen

Catherine Wuyts Dannie Helsen Catherine Wuyts Dannie Helsen Doordat de energiekost volledig centraal wordt gedragen (door de scholengroep zelf) speelt deze een belangrijke rol bij uitgaven. Tenminste 30% van het budget wordt hiervoor

Nadere informatie

Verduurzaming 39 woningen Seringenlaan

Verduurzaming 39 woningen Seringenlaan Verduurzaming 39 woningen Seringenlaan Duurzaamheid Voor huurders: Beperking van energie voor een aangenaam binnenklimaat. Betaalbare woonlasten. Maatschappelijk: Zorgen voor een leefbare en duurzame woonomgeving.

Nadere informatie

CO2-reductiedoelstellingen + voortgang

CO2-reductiedoelstellingen + voortgang CO2-reductiedoelstellingen + voortgang Samen zorgen voor minder CO2 Boskoop 22-08-2018 P. van t Wout Akkoord directie: Datum: Handtekening: 1 Inleiding Dit CO 2 -reductieplan heeft, net zoals het volledige

Nadere informatie

Studiedag energie. Energielening en sociale isolatie huurwoningen. 18 september 2017

Studiedag energie. Energielening en sociale isolatie huurwoningen. 18 september 2017 Studiedag energie Energielening en sociale isolatie huurwoningen 18 september 2017 REG-maatregelen: historiek Energierenovatieprogramma 2020: geen energieverslindende woningen in Vlaanderen in 2020 (dakisolatie,

Nadere informatie

Energiebeleid lokaal bestuur. Joost Venken Schepen van Energie & Duurzaamheid Stad Hasselt

Energiebeleid lokaal bestuur. Joost Venken Schepen van Energie & Duurzaamheid Stad Hasselt Energiebeleid lokaal bestuur Joost Venken Schepen van Energie & Duurzaamheid Stad Hasselt Energiebeleid stad Hasselt Hasselt 20/20/20 stadsdiensten Hasseltse gemeenschap 20% reductie HEB Duurzaamheidsdienst

Nadere informatie

Handleiding Energie Manager Online (EMO)

Handleiding Energie Manager Online (EMO) Handleiding Energie Manager Online (EMO) Inloggen Inloggen kan via www.energiemanageronline.nl. De inloggegevens zijn in het bezit van Energy Challenges. Deze hebben jullie bij het lezen van deze handleiding

Nadere informatie

Vilvoorde. BROEK Bouwblokrenovatie & Demowoning

Vilvoorde. BROEK Bouwblokrenovatie & Demowoning Vilvoorde BROEK Bouwblokrenovatie & Demowoning BROEK - Bouwblokrenovatie en demowoning Situering Doelstelling Stand van zaken Discussie 2/26/2016 Vilvoorde BROEK Bouwblokrenovatie & Demowoning 2 2/26/2016

Nadere informatie

ESCO. Energienamiddag Limburg 28 maart 2014

ESCO. Energienamiddag Limburg 28 maart 2014 ESCO Energienamiddag Limburg 28 maart 2014 Infrax Distributienetbeheerder: ELEKTRICITEIT KABELTELEVISIE RIOLERING AARDGAS 126 Gemeenten alle gemeenten in Limburg 2 mio aansluitingen 1 600 medewerkers Infrax

Nadere informatie

= * scholen. VRIJE BASISSCHOOL MARIA BOODSCHAP Brussel GAS-16,2% ELEK-11,9%

= * scholen. VRIJE BASISSCHOOL MARIA BOODSCHAP Brussel GAS-16,2% ELEK-11,9% VRIJE BASISSCHOOL MARIA BOODSCHAP Brussel GAS-16,2% ELEK-11,9% = -3.409 * scholen * Voor 2012 (ref. 2009) KDV Lagere school Vlaamsesteenweg, 155 B-1000 Brussel Directie Kleuterblok Basisschool 231 leerlingen

Nadere informatie

Stad Gent biedt alle Gentse ondernemers coaching aan om energieverbruik te verlagen

Stad Gent biedt alle Gentse ondernemers coaching aan om energieverbruik te verlagen Stad Gent biedt alle Gentse ondernemers coaching aan om energieverbruik te verlagen De Stad Gent biedt voortaan aan alle Gentse ondernemers energiecoaching aan. Voor slechts 50 euro geeft een expert advies

Nadere informatie

19/10/15 STEM-dag voor het basisonderwijs

19/10/15 STEM-dag voor het basisonderwijs 19/10/15 STEM-dag voor het basisonderwijs Hoe? Verloop van de sessie MOS De Energiekoffer hoe zit het in elkaar? Praktisch aan de slag Vragen Wij geloven dat we samen kunnen leren duurzame keuzes te maken

Nadere informatie

VLAAMSE OVERHEID. Leefmilieu, Natuur en Energie

VLAAMSE OVERHEID. Leefmilieu, Natuur en Energie VLAAMSE OVERHEID Leefmilieu, Natuur en Energie [C 2007/35895] 1 JUNI 2007. Ministerieel besluit inzake de rapportering van de elektriciteitsdistributienetbeheerders betreffende de uitvoering van hun REG-actieplannen

Nadere informatie

SolarFreezer. Comfort zonder aardgas. Jacques Mathijsen Mei 2019

SolarFreezer. Comfort zonder aardgas. Jacques Mathijsen Mei 2019 SolarFreezer Comfort zonder aardgas Jacques Mathijsen Mei 2019 Energie behoefte Elektrische energie 20% Warm water + 20% + Verwarming 60% 3.500 kwh 1.650 m3 gas / 16.500 kwh PV panelen SolarFreezer Gemiddeld

Nadere informatie

Lokaal Kyotoprotocol Rapportage verbruiksgegevens. Bernard Govaert

Lokaal Kyotoprotocol Rapportage verbruiksgegevens. Bernard Govaert Lokaal Kyotoprotocol Rapportage verbruiksgegevens Bernard Govaert Om te kunnen weten hoe uw geleverde inspanningen evolueren, is het van belang van dat u uw energieverbruik registreert. Ondertekenaars

Nadere informatie

Minder energie verbruiken? Tips voor thuis

Minder energie verbruiken? Tips voor thuis Minder energie verbruiken? Tips voor thuis Inhoud PowerPoint Energieverbruik wordt steeds duurder. Je kan besparen door minder te verbruiken We geven je heel wat tips voor thuis! 2 Waar gaat je geld naartoe?

Nadere informatie

ENERGIESTRATEGIE OP MAAT VAN DE REGIO EN UW GEMEENTE CASE KLIMAATPLAN HARELBEKE

ENERGIESTRATEGIE OP MAAT VAN DE REGIO EN UW GEMEENTE CASE KLIMAATPLAN HARELBEKE ENERGIESTRATEGIE OP MAAT VAN DE REGIO EN UW GEMEENTE CASE KLIMAATPLAN HARELBEKE De Samenkomst 11 december 2012 Dominiek Vandewiele Els Verhaest Eric Lemey DE THEORIE Ons energiesysteem een geschiedenis

Nadere informatie

Waarom je blauw betalen aan energie?

Waarom je blauw betalen aan energie? Waarom je blauw betalen aan energie? Energieprijzen Voordeel van energievriendelijke installaties Opbrengst spaarboekje Haal je voordeel uit energievriendelijke oplossingen voor warmte en water! Bespaar

Nadere informatie

CO2-reductiedoelstellingen

CO2-reductiedoelstellingen CO2-reductiedoelstellingen Samen zorgen voor minder CO2 Boskoop 20-02-2017 P. van t Wout Akkoord directie: Datum: Handtekening: 1 Inleiding Dit CO 2 -reductieplan heeft, net zoals het volledige energiemanagementsysteem,

Nadere informatie

CO2-reductiedoelstellingen

CO2-reductiedoelstellingen CO2-reductiedoelstellingen Samen zorgen voor minder CO2 Vlaardingen 30 oktober 2018 W. Verver Akkoord directie: Datum: Handtekening: 1 Inleiding Dit CO2-reductieplan heeft, net zoals het volledige energiemanagementsysteem,

Nadere informatie

Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. 16 december Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E

Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET. 16 december Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E Seminariecyclus Duurzaam bouwen DUURZAAM ÉN BINNEN BUDGET 16 december 2016 Principe achter een ESCo (Energy Service Company) Steve CAILLER 3E DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE De uitdagingen van een

Nadere informatie

De verbruiksdocumenten die als basis hebben gediend zijn te vinden in het (digitale) dossier CO2-prestatieladder.

De verbruiksdocumenten die als basis hebben gediend zijn te vinden in het (digitale) dossier CO2-prestatieladder. Energie beoordeling 1. Introductie Brienissen Groen heeft een inventarisatie uitgevoerd over alle energiestromen voortkomend uit haar bedrijfsvoering. Dit document geeft invulling aan 2.A.3 van de CO2-prestatieladder.

Nadere informatie

CO2-reductiedoelstellingen

CO2-reductiedoelstellingen CO2-reductiedoelstellingen Samen zorgen voor minder CO2 Boskoop 16 februari 2016 P. van t Wout Akkoord directie: Datum: Handtekening: 1 Inleiding Dit CO2-reductieplan heeft, net zoals het volledige energiemanagementsysteem,

Nadere informatie

Inhoud. Pagina 2 van 7

Inhoud. Pagina 2 van 7 Energie Audit 2014 Inhoud 1. Introductie... 3 2. Doelstelling... 3 3. Energie-aspecten... 3 Uitstoot door procesemissies... 3 Uitstoot door fabriek installaties... 3 Uitstoot vanuit de kantoorpanden...

Nadere informatie

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Infomoment Ranst 23 september 2015 20u 1 Ranst timing 1. Voorstelling project aan schepencollege + goedkeuring: 12/2 2. werkgroep energie & klimaat: 19/3

Nadere informatie

Melding slecht energiegebruik.

Melding slecht energiegebruik. Meetrapport temperatuur huishouding. verschillen in temperatuur per kamer. Eventuele lekkage opsporing. wel of geen isolatie kwaliteit isolatie Type bouw en bijbouw Naam perceel - Doel. - Naam. - Samengewerkt

Nadere informatie

Energie berekenen A 21 C. 1. Transmissieverliezen 2. Ventilatieverliezen 3. Infiltratieverliezen

Energie berekenen A 21 C. 1. Transmissieverliezen 2. Ventilatieverliezen 3. Infiltratieverliezen Energie berekenen :: Vorming energiecoördinatoren :: Brussels Hoofdstedelijk Gewest :: Leefmilieu Brussel, 15 may 2007 :: Lionel Wauters, Cenergie cvba 1. Transmissieverliezen 2. Ventilatieverliezen 3.

Nadere informatie

Quickscan, het potentieel van Technopolis

Quickscan, het potentieel van Technopolis Quickscan, het potentieel van Technopolis Klantendag VEB 13/10/2016 Wouter Vanautgaerden Projectleider Energie-Efficiëntie Vlaams EnergieBedrijf Quick scan Oplossing voor comfortklachten Mogelijkheden

Nadere informatie

Energie besparen en meer wooncomfort. Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Maaskant Wonen.

Energie besparen en meer wooncomfort. Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Maaskant Wonen. Energie besparen en meer wooncomfort Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Maaskant Wonen. Deze Menukaart geeft voorbeelden hoe u als bewoner geld kunt besparen en meer wooncomfort kunt

Nadere informatie

WELKOM. DE MAAS BIJ KOTEM Marcel Bex

WELKOM. DE MAAS BIJ KOTEM Marcel Bex WELKOM DE MAAS BIJ KOTEM Marcel Bex Beheer en financiering van gemeentelijk patrimonium Testimonial door Caroline Penders 17 maart 2016 2 Patrimoniumbeheer lokale besturen Inleiding Problematiek Patrimoniumbeheer

Nadere informatie

Quickscan energiebesparing

Quickscan energiebesparing Quickscan energiebesparing Golf Club Zeegersloot Kromme Aarweg 5 Alphen a/d Rijn Samen op weg naar 30% besparing! ~ 1 15 maart 2013 Inleiding Als relatie van etb a. hogenes bv heeft u gebruik gemaakt van

Nadere informatie

Samen besparen we ons rijk. Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Rentree. thuis in Deventer

Samen besparen we ons rijk. Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Rentree. thuis in Deventer Samen besparen we ons rijk Een unieke kans om energie te besparen, aangeboden door Rentree. thuis in Deventer Deze Menukaart geeft voorbeelden hoe u als bewoner geld kunt besparen en meer wooncomfort kunt

Nadere informatie

ENERGIEPRESTATIECERTIFICAAT

ENERGIEPRESTATIECERTIFICAAT Dit document geeft nuttige informatie over de energieprestatie van het gebouw (EPB). Op de volgende bladzijden staat meer gedetailleerde uitleg en informatie. Quai au Foin 17 1000 BRUXELLES Appartement

Nadere informatie

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen MILIEUBAROMETER: INDICATORENFICHE ENERGIE 1/2 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Milieubarometer: Energieverbruik gemeentelijke gebouwen Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Energieverbruik gemeentelijke

Nadere informatie

16 oktober 2006. Vorming Energieadviseur Woonsector. Procedure van de energieaudit. Spreker

16 oktober 2006. Vorming Energieadviseur Woonsector. Procedure van de energieaudit. Spreker 16 oktober 2006 Vorming Energieadviseur Woonsector Procedure van de energieaudit Spreker Nicodème Lonfils Energieadviseur Brussels Energie Agentschap (ABEA) De Stadswinkel vzw Wettelijk kader Europese

Nadere informatie

ESCo s en EPC, Ook voor Openbare besturen en KMO s? ECONEXT, Antwerpen, 18 April 2013 Factor4, C-H Bourgois

ESCo s en EPC, Ook voor Openbare besturen en KMO s? ECONEXT, Antwerpen, 18 April 2013 Factor4, C-H Bourgois ESCo s en EPC, Ook voor Openbare besturen en KMO s? ECONEXT, Antwerpen, 18 April 2013 Factor4, C-H Bourgois Agenda ESCO s en EPC, definitie Minimale project criteria Openbare besturen KMO s Conclusies

Nadere informatie