Verslag bijeenkomst examencommissies KvINL 30 mei 2018

Transcriptie

1 Verslag bijeenkomst examencommissies KvINL 30 mei 2018 Op 30 mei 2018 hebben ruim 20 vertegenwoordigers vanuit verschillende examencommissies de huidige stand van zaken besproken ten aanzien van de implementatie van de COEC-richtlijn naar de verschillende techniekvelden en ervaringen met elkaar uitgewisseld. Rijksdienst voor Ondernemend Nederland in Utrecht fungeerde als gastheer voor de bijeenkomst. Inleiding, dagvoorzitter Aart de Geus De heer De Geus, voorzitter van het Centraal College van Deskundigen van KvINL, heet alle deelnemers van harte welkom. KvINL heeft deze bijeenkomst georganiseerd als vervolg op de eerste bijeenkomst van 13 oktober De huidige bijeenkomst is er op gericht om te horen over de voortgang in de verschillende examencommissies met betrekking tot de invulling van de COEC-richtlijn Leven Lang Leren, en kennis en ervaringen tussen de verschillende examencommissies uit te wisselen. Dit alles in het licht van de actuele ontwikkelingen met betrekking tot wet- en regelgeving, normering, of technologische ontwikkelingen. Inventarisatieronde examencommissies (voortgang en ervaringen accreditatie van opleidingen en opfrisaanbod), Jeanpaul van den Haspel, KvINL/Qbis De heer Van den Haspel, sinds 2018 secretaris van de COEC en verschillende examencommissies, licht de ontwikkelingen met betrekking tot de implementatie van de Richtlijn Leven Lang Leren van de Centrale Opleidings- en Examencommissie toe. In 2017 is invulling gegeven aan het automatiseringstraject rond het registreren van studiepunten via Qbis. Alle in Qbis geregistreerde personen met een diploma of erkenning zijn g d met het verzoek om een eigen omgeving aan te maken en te controleren of hun gegevens juist zijn. Verschillende examencommissies zijn bezig met het maken van de vertaalslag van de richtlijn naar de praktijk. De examencommissies voor EPA en Zon zijn daarin het verst gevorderd. De volgende opmerkingen worden gemaakt: Verschillende aanwezigen krijgen signalen dat: o niet alle in Qbis geregistreerde personen een activati hebben gehad, dat geldt ook voor een aanwezige zon -gediplomeerde; o het niet lukt de toegezonden link de eigen omgeving te activeren (link verlopen); o dat niet duidelijk is wat het Qbis.id is en wat de meerwaarde ten opzichte van het pasje is (geldt alleen voor EPA). Voorgesteld wordt te overwegen de activatiecode zelf per post toe sturen zodat adviseurs direct hun Qbis.id kunnen activeren. Vanuit de EPA-examencommissie wordt voorgesteld op Qbis.nl alleen de geaccrediteerde opleiders, en niet de data van de cursussen, te vermelden. Omdat data nog wel eens willen veranderen, kunnen adviseurs die de opfrissers gaan volgen zich voor data het beste tot de opleider vervoegen. De heer Van den Haspel geeft aan deze opmerkingen te zullen meenemen. Bezien wordt waar 1

2 de communicatie vanuit Qbis optimaler kan. Ingegaan wordt op de ervaringen vanuit de examencommissies, deze zijn samengevat in onderstaande tabel. Examencommissie Warmtepompen EPA Bodemenergie Noodverlichting Haarden / kachels Stand van zaken De eerste vergadering van de commissie staat gepland voor eind juni De commissie heeft gekozen voor een jaarlijkse verplichte opfriscursus voor alle gediplomeerden vanaf 2018; voor 2019 wordt vermoedelijk opnieuw voor verplichte opfriscursus gekozen in het kader van de implementatie van een nieuwe rekenmethodiek NTA 8800 EPA-adviseurs/opnemers moeten voor opfriscursus volgen en slagen voor lichte toets aan het eind van de cursus (eenmalig herkansing mogelijk), anders verlies van vakbekwaamheid Vier opleiders geaccrediteerd en op Qbis.nl vermeld; vanwege belang juiste interpretatie wijzigingen heeft intensieve controle op inhoud opleidingen plaatsgevonden. Eerste opfriscursussen zijn geweest. Accreditatie geschiedt door KvINL en niet door examencommissie, om belangenverstrengeling te voorkomen (opleiders zitten in examencommissie) Ondanks uitgangspunt dat mensen hiervoor na volgen cursus moeten kunnen slagen, blijken er toch mensen te zakken, ook na herkansing. Op dat moment vervalt vakbekwaamheid / registratie in Qbis, moet opnieuw examen worden gedaan Momenteel wordt nagedacht over de implementatie van de COECrichtlijn. Er wordt vooral gedacht om bij- en nascholing te koppelen aan veranderingen waar het gaat om wet- en regelgeving. De beperkte handhaving door de overheid wordt als knelpunt beschouwd. De commissie inventariseert momenteel hoe ze een bij- en nascholingstraject willen gaan inrichten met als doel het niveau van de mensen buiten en de opleidingen op een acceptabel niveau te krijgen. Registratie van kwaliteit wordt erg belangrijk gevonden, dit vergroot het onderscheidend vermogen in de markt. Op basis van geformuleerde eindtermen wordt momenteel de vakopleiding herschreven. De wijze van bij- en nascholing zal in het verlengde hiervan worden bepaald. De commissie is met relevante marktpartijen in contact om hier verder invulling aan te geven. 2

3 Zon Zie presentatie de heer Derksen (volgende agendapunt). Belangrijke kenmerken: 60 punten systeem (elke maand vervalt 1 punt) punten vervallen met terugwerkende kracht vanaf tot behalen diploma, start per altijd met minimaal 30 punten registratie punten vindt plaats via Qbis extra voorwaarden aan aantal categorieën van te volgen aanbod, maximum aantal bij te schrijven punten en Uitwerking wordt nog voor goedkeuring voorgelegd aan COEC Realisatie Webinar Zon (30 deelnemers De deelnemers zijn het er over eens dat: het periodiek opfrissen van kennis en vaardigheden bij EPA-adviseurs, maar ook bij andere technische disciplines, nodig is. De praktijk leert dat de kwaliteit anders niet overeind blijft. De ervaring leert dat technici zich toch al gauw een paar dagen per jaar bijscholen (producttraining, cursus, e.d.); dat men met een cursus van 1 dag al genoeg studiepunten kan behalen, vinden sommige deelnemers erg weinig. Men voelt niet veel voor het een maal per zes jaar opnieuw halen van een diploma (zoals bij bijvoorbeeld sommige SCIOS-scopes het geval is); de COEC-richtlijn voldoende mogelijkheden biedt voor een op maat gemaakte vertaalslag naar een technische discipline, het is aan de examencommissies om aan de hand van de risico s en de specifieke ontwikkelingen op dit gebied (wet- en regelgeving, technologische ontwikkelingen, e.d.) de zwaarte en weging van verschillende opfrismogelijkheden vast te stellen. er in de toekomst aandacht nodig is voor het versiebeheer. Examens worden tussentijds aangepast, in de opfriscursussen dient daarmee rekening te worden gehouden. De heer Van Ophem geeft aan dat het niet aan KvINL of Qbis is om opfrisaanbod te initiëren. Vaak zijn in de examencommissies al opleidingsinstituten vertegenwoordigd, of zijn er contacten met andere potentiële aanbieders van opfrissers zoals bijvoorbeeld fabrikanten of toeleveranciers. Wel zal KvINL zo vaak en zo goed mogelijk de aandacht proberen te vestigen op de behoefte aan kwalitatief binnen de gewenste eindtermen of kennisbehoefte passend aanbod aan bij- of nascholingen. Onlangs heeft zij dat nog gedaan op de VSK-beurs editie Enkele deelnemers geven aan het op prijs te stellen als KvINL meer dan alleen via de website communiceert over opleidingszaken, bijvoorbeeld ook via Linkedn, Los van de handhaving kan een certificaat of erkenning meer waarde krijgen als opdrachtgevers en partijen als verzekeringsmaatschappijen weten dat zij kunnen vragen om aantoonbaar gekwalificeerde vakmensen en/of gecertificeerd of erkend bedrijf. In dit verband vinden de deelnemers het een goede ontwikkeling dat Uneto-VNI de kwaliteit gaat aanjagen door kwaliteitseisen aan het lidmaatschap te verbinden. Studiepuntentraject examen commissie ZON-PV. Hoe kan de vakman zijn kennis en kunde aantonen en aantoonbaar bijhouden? 3

4 De heer Derksen, voorzitter van de examencommissie zonne-energie licht de ontwikkelingen toe in de opleidings- en examencommissie ZON-PV. Om zonnestroom- of zonnewarmte-installaties te mogen ontwerpen en installeren geldt als wettelijke basiseis dat het installatiebedrijf voor zonnestroom of zonnewarmte door KvINL erkend dient te worden. Een erkenning kan worden aangevraagd als het bedrijf beschikt over de respectievelijke diploma s voor het CITO-diploma deskundige en geslaagd is voor de door opleidingsinstituten zelf afgenomen praktijktoetsen Installeren en Bouwkundig monteren voor ontwerp en montage (onderdaks en bovendaks). Ter voorbereiding kunnen personen eventueel een voorbereidende opleiding basiskennis zonneenergiesystemen volgen, deze is echter nog maar één keer gegeven, er zijn geen eindtermen voor deze opleiding geformuleerd. Een tweede route om erkend te worden is via een zg. EVCtraject. Met de KvINL-erkenning c.q. EVC-erkenning en het voldoen aan de eisen ten aanzien van de technisch beheerder en outillage (documenten/apparatuur), kan een bedrijf in aanmerking komen voor het Zonnekeur. In dat licht vindt ook een jaarlijkse controle plaats. Het ene jaar gaat het om een administratieve controle, het volgende jaar wordt een project bezocht en beoordeeld. De personen die beschikken over één of meerdere deelcertificaten op het gebied van zonnestroom of zonnewarmte staan in Qbis geregistreerd. De heer Derksen schat in Qbis zo n geregistreerden op het gebied van Zon telt. De examencommissie ZON-PV ziet voldoende aanleiding tot bij- en nascholing. In 2017 heeft de commissie op basis van de algemene COEC-richtlijn uitwerking gegeven aan een methodiek hiervoor. Dit heeft er toe geleid dat per 1 januari 2018 een studiepuntensysteem is ingevoerd. Dit voorstel gaat uit van uitgangspunten dat na het behalen van een certificaat, deze persoon 60 punten krijgt toegewezen, elke maand wordt er 1 punt in mindering gebracht op dit totaal, als een persoon 5 jaar lang niets doet, dan vervalt de vakbekwaamheid / registratie van deze persoon. De puntenaftrek gaat met terugwerkende kracht terug tot het moment van het behalen van het diploma. Omdat veel geregistreerden hun certificaat al langere tijd hebben, is besloten dat iedereen op 1 januari 2018 minimaal met 30 punten begint. De heer Derksen toont een sheet met een aantal mogelijkheden waarop punten kunnen worden verdiend. Per soort aanbod wordt een bepaald aantal punten toegekend. Aanvullende voorwaarden die de commissie voorstelt zijn dat studiepunten behaald moeten worden per certificaat en in minimaal drie verschillende categorieën. Per kalenderjaar kunnen maximaal 24 studiepunten worden bijgeschreven. De volgende vragen / opmerkingen worden gemaakt: aan het webinar ZON hebben op 26 april jl. 30 mensen deelgenomen, dit is nog slechts een beperkt deel van het aantal geregistreerden. Aan KvINL wordt verzocht hier meer bekendheid aan te geven; enkele deelnemers vinden een eis van 12 studiepunten per jaar dit is al met een cursus van een dag met toets te behalen - aan de lage kant; de uitwerking van het systeem voor ZON-PV wordt binnenkort geagendeerd bij de Centrale Opleidings- en Examencommissie, daarna zal er bekendheid aan de systematiek moeten worden gegeven en nader uitwerking worden gegeven aan aanbod. Ook de procedure hoe 4

5 opfrissers aangemeld moeten worden en hoe punten bijgeschreven worden in Qbis moet nog uitgewerkt worden. Voor cursussen / bijeenkomsten is dit via het accreditatieformulier geregeld, voor beursbezoek ligt dit nog lastiger. Gedacht kan worden om aansluiting te zoeken met de beursregistraties. Voor registratie in Qbis wordt van de aanbieders een kleine kostendekkende vergoeding gevraagd. Ook dit staat op het accreditatieformulier vermeld. Dit was voor een opleidingsinstituut niet duidelijk. In de communicatie met EPA wordt nog steeds gesproken over het puntensysteem, terwijl daar (vooralsnog) voor een andere systematiek (jaarlijks verplichte opfriscursus voor iedereen) is gekozen. Dit maakt het onnodig gecompliceerd. Aan KvINL wordt gevraagd hier duidelijker over te communiceren. De rol van KvINL in het borgen van de kwaliteit van opleidingen, examens en opfrisaanbod door de bril van werkgevers en werknemers - door de heer Jordi Metten, namens OTIB De heer Metten benadrukt het belang van kwaliteit in de bouw- en installatiesector aan de hand van een aantal sheets. Uitgangspunt volgens de heer Metten daarbij is dat kwaliteit een gemeenschappelijk verantwoordelijkheid is van de branche, waarbij OTIB vanuit haar eigen rol hier aan meewerkt. De heer Metten gaat dieper in op de branchevakmanschapsstructuur (BVS) en de ontwikkeling van het branche-vakpaspoort. Binnen de BVS wordt vanuit wet- en regelgeving, en technologische ontwikkelingen continue gekeken naar welke kwalificaties voor welke functies noodzakelijk zijn. meest voorkomende functies in de installatiebranche beschreven, De taken behorend bij de functies voor vakvolwassenen beroepsbeoefenaren zijn beschreven, en de kennis, vaardigheden en certificaten vereist bij die functies. Beleid en ontwikkelingen op het gebied van kwaliteit worden doorvertaald binnen de BVS en leiden mogelijk tot aanpassingen op functieniveau, taakniveau of waar het gevraagde kennis, vaardigheden en certificaten betreft. Opleiders kunnen hier hun opleidingen op baseren c.q. aanpassen. OTIB verwacht de BVS en beschikbare opleidingen in 2019 opnieuw tegen het licht te houden en te kijken waar aanpassingen eventueel nodig zijn. Dit als gevolg van het verschijnen van de Kennisagenda, die onder andere gebaseerd zal zijn op Connect 2025 en een lopend onderzoek naar technologische ontwikkelingen. Het belang van een eenduidig beroepsprofiel en eenduidige eindtermen, als basis voor een initiële opleiding, maar uiteindelijk ook voor bij- en nascholing, is volgens de heer Metten groot. Het kan niet zo zijn dat eindtermen vanuit de examencommissies binnen KvINL anders zijn dan die door de begeleidingscommissies van OTIB worden opgesteld. Waar functies, taken en competentie-eisen vanuit examencommissies raken aan de BVS-structuur, is afstemming en in elkaar schuiven nodig. Dit gebeurt al in enkele commissies, maar voor de nog startende examencommissies is het goed om in gedachten te houden. Ook in het kader van de plannen van de examencommissie Zon om de eindtermen te actualiseren is het zinvol om de 5

6 samenwerking met OTIB te zoeken. De heer Metten gaat vervolgens in op het in ontwikkeling zijnde vakpaspoort. Met het vakpaspoort worden de kwalificaties van de individuele vakmensen inzichtelijk gemaakt. Met dit inzicht wordt tevens de mogelijkheid gecreëerd voor behoud of verdere verhoging van de vakbekwaamheid. Gewerkt wordt aan een app met een persoonlijke code voor de vakman waarin kwalificaties worden weergegeven. Het is de bedoeling dat de informatie rechtstreeks van de schemabeheerders komt, waaronder naar verwachting ook die van Qbis. Een werkgroep van Uneto-VNI is bezig om dit nader uit te werken. Tot slot geeft de heer Metten enkele voorbeelden van onderwerpen waar OTIB op dit moment eindtermen als basis voor opleidingen, examinering en certificering voor ontwikkeld. Het gaat om koolmonoxide en warmtepompen. Gevraagd wordt of OTIB niet een groot risico loopt met het al ontwikkelen van een COopleidingstraject zonder dat er iets definitiefs bekend is over het wettelijke kader. Uneto-VNI meent dat het systeem zo is ingericht dat dit past bij de hoofduitgangspunten van de overheid. Er zijn pilots uitgevoerd. Begin oktober zou een start kunnen worden gemaakt met het afnemen van examens. Gewacht wordt met het daadwerkelijk van start gaan tot dat de wetgeving door de Tweede en Eerste Kamer is. Voor wat betreft warmtepompen neem OTIB allerlei verschillende initiatieven in de markt waar. Er is een groot opleidingsinitiatief gestart. Daarbij is echter volgens de heer Metten sprake van verschillen in eindtermen, OTIB wil dit tegen het licht houden en documenten met eindtermen samenstellen die als de standaard gaan gelden voor het examineren, het opleiden en de leermiddelen. Eén van de deelnemers merkt op dat het gewenst is contact te leggen met kenniscentrum NSCV. Het is belangrijk dat ook zij op de hoogte zijn van ontwikkelingen zoals bijvoorbeeld Connect 2025 en de Kennisagenda. Stellingen en discussie - door de heer Wil van Ophem, directeur KvINL De heer Van Ophem vraagt de mening van de deelnemers over een vijftal stellingen. 1. Aantoonbare vakbekwaamheid is een must Al eerder zijn uitspraken gedaan over het belang van kwaliteit en het belang om kwaliteit zichtbaar en gewaardeerd te krijgen. Enkele deelnemers vragen zich af wat de definitie van aantoonbaar. is. De volgende opmerkingen worden gemaakt: In het kader van aantoonbare vakbekwaamheid stelt de overheid steeds vaker diplomaeisen, alleen het examineren van theoretische kennis geeft volgens de meeste deelnemers 6

7 echter nog geen garantie op het vakbekwaam zijn en kwalitatief goed uitvoeren van een werk. Juist een beoordeling van het werk is in het kader van aantoonbare vakbekwaamheid een vereiste; Om geen afscheid te hoeven nemen van vakbekwaam personeel zonder diploma, zou nagedacht moeten worden over een bredere of flexibele benadering van aantoonbaarheid. Ook een weg van bijvoorbeeld het mondeling toetsen van theoretische kennis of het controleren van het werk ( vier-ogen principe ) zou tot aantoonbare vakbekwaamheid moeten kunnen leiden. in dit verband wordt in de nieuwe erkenningsregelingen van KvINL al wel een onderscheid gemaakt tussen Voldoende Onderrichte Personen (VOP er), dit kunnen mensen zonder diploma zijn die onder toezicht een bepaalde taak uitvoeren en Vakbekwaam Persoon, mensen met diploma s, vaak eindverantwoordelijk voor de uitvoering. 2. KvINL alleen kan de ontwikkeling in aantoonbare vakbekwaamheid de komende jaren niet bijhouden De deelnemers zijn het hiermee eens. Opgemerkt wordt dat er genoeg brancheverenigingen zijn die leden kunnen afvaardigen om inbreng te leveren op dit punt. 3. KvINL moet de examencommissies meer aansturen De achtergrond van deze stelling is dat examencommissies nu zelf invulling kunnen geven aan de vertaling van de COEC-richtlijn. Als je als monteur voor diverse disciplines erkend of gecertificeerd bent, zou je met verschillende bij- en nascholingsmethodieken te maken kunnen krijgen. De meerderheid van de deelnemers zijn er niet voor dat KvINL examencommissies inperkt in hun vrijheden. Wel ziet men voor KvINL een belangrijke coördinerende en faciliterende en verwijzende taak weg gelegd, ook waar het gaat om het realiseren van de aansluiting met relevante begeleidingscommissies vanuit de branchevakmanschapsstructuur. Ook zou een uniforme werkwijze en uitvoering vanuit de verschillende examencommissies door de centrale examencommissie in de centrale (COEC)-richtlijn kunnen worden opgenomen. 4. Gezien de energietransitie moet de Uneto-VNI en OTIB de bedrijven meer aansturen Uneto-VNI geeft aan op het hoogste niveau mee te denken over de energietransitie. De afgelopen 1 ½ jaar is door de branchevereniging een belangrijkste stap naar voren gemaakt. In dit verband wordt aansturing gelezen als voorbereiden, informeren, ondersteunen en faciliteren. 5 Een centraal register is complex/duur en daarmee niet haalbaar De meeste deelnemers zien grote voordelen van een centraal register, zolang dit ook een echt centraal register is, en niet één van de vele deelregisters. Als alle informatie van werknemers in de installatiebranche via één register op verschillende niveaus ontsloten kan worden, levert dit zeker ook efficiencyvoordelen en dus kostenbesparing op. En waar de overheid een register eist, dient de overheid hiervoor ook te betalen. 7

8 Resumé vragen en afsluiting, de heer Aart de Geus De heer De Geus sluit de ochtend af en stelt vast dat: hij interessante opmerkingen, ideeën en voorbeelden heeft gehoord; in het licht van de veelheid aan informatie en ontwikkelingen, communicatie door de deelnemers enorm belangrijk wordt gevonden, hij zegt toe dat KvINL gaat nadenken hoe dit beter te stroomlijnen en helder te maken; het vooral aan de markt zelf is om inhoud en waarde te geven aan kwaliteit. Hij is niet zo optimistisch als het gaat om het door de overheid afdwingen hiervan. In dit verband juicht hij de koppeling van een kwaliteitseis aan het lidmaatschap van Uneto-VNI toe; het belangrijk is om elkaar op de hoogte te houden en van elkaar te blijven leren. In dit verband is het zinvol een dergelijke bijeenkomst zoals die van vandaag te blijven organiseren. Voor een volgende bijeenkomst wordt afgesproken dat elke examencommissie een pitch doet en vertelt waar ze staan De heer De Geus dankt alle deelnemers voor hun inbreng. Het verslag van vandaag wordt zo snel mogelijk toegezonden. De presentaties en het verslag zullen ook zo snel mogelijk op de website van KvINL worden geplaatst. Mevrouw Van den Bergh vraagt de deelnemers om veranderingen in adressen aan haar door te geven. 8

9 Deelnemers aan de COEC landelijke bijeenkomst voor 30 mei 2018 Naam de heer Jordi Metten de heer André Derksen de heer Ronald Velsink De heer ir. P.H. Meijer De heer Elmer van Krimpen Mevrouw Margreet Speelman Mevrouw Lieke Walet De heer Remco de Mol De heer Martin de Brouwer De heer Jacco Putman De heer Rob van Bergen Mevrouw Karin de Ferrante, De heer Joris van Apeldoorn de heer Jarno Froeling De heer Jeanpaul van den Haspel De heer Gert Kooij De heer Benno de Groot De heer Fred Vos De heer Theo Klok De heer Hans Keijser Organisatie OTIB ISSO Unica Meijer Energie- & Milieumanagement B.V. BodemenergieNL CITO CITO Omega Energietechniek Hoppenbrouwers Techniek B.V. Bureau Boos ISSO F&B Kader BV Kader BV ISSO Stichting NHK Stichting NHK (verhinderd) Uneto-VNI DWA VBK 9

10 de heer Albert Koedam De heer Kees Arkesteijn De heer Wil van Ophem De heer Marco Hofman De heer Martin Visser De heer Jan-Pieter Heimgartner De heer F.A.M. van Outvorst Mevrouw ChantalMeutzner Mevrouw Karin Keijzer Mevrouw Judith van Heeswijk De heer Michel Wijbrands Mevrouw Brenda van Rijn Mevrouw Frances van den Bergh De heer Hans van den Berg de heer Aart de Geus (vzt CCvD) AK Consultancy ISSO (verhinderd) KvINL KvINL/ISSO Energieopwekking, Brandveiligheid, Verdelerbouw & Elekt. Inst. Ledvance PlanOtec E-Diensten Meutzner Light Vision RVO Uneto-VNI Uneto-VNI (verhinderd) Van Rijn Advies KvINL KvINL (verhinderd) KvINL 10