LES XLIX 1. O.V.T e*geuomhn e*geuou e*geueto e*geuomeqa e*geuesqe e*geuonto

Transcriptie

1 LES XLIX 1 LES XLIX 49.1 Inleiding In deze herhalingsles geven wij u de volledige vervoeging van deponentia in een overzicht. Wij gebruiken hiervoor het werkwoord geuomai, omdat dit werkwoord regelmatig is. bedr. aanv. opt. geb. wijs hele dlw. wijs wijs ww Vervoeging van een Regelmatig Deponens O.T.T. geuomai geuwmai geuoimhn geuou geuesqai geuomeno" geuei geuh/ geuoio geuesqw geuomenh geuetai geuhtai geuoito geuesqe geuomenon geuomeqa geuwmeqa geuoimeqa geuesqwn geuesqe geuhsqe geuoisqe geuontai geuwntai geuointo O.V.T e*geuomhn e*geuou e*geueto e*geuomeqa e*geuesqe e*geuonto AOR. e*geusamhn geuswmai geusaimhn geusai geusasqai e*geusw geush/ geusaio geusasqw geusameno" e*geusato geushtai geusaito geusasqe geusamenh e*geusameqageuswmeqa geusaimeqa geusasqwn geusamenon e*geusasqe geushsqe geusaisqe e*geusanto geuswntaigeusainto V.T.T. gegeumai gegeumeno" w* gegeumeno" ei*hn gegeuso gegeusqai gegeusai gegeumeno" h*/" gegeumeno" ei*h" gegeusqw gegeusmeno" gegeutai gegeumeno" h&/ gegeumeno" ei*h gegeusqe gegeusmenh gegeumeqa gegeumenoi w*mengegeumenoi ei*men gegeusqwn gegeusmenon gegeusqe gegeumenoi h*te gegeumenoi ei*te gegeuntai gegeumenoi w*singegeumenoi ei*en V.V.T. e*gegeumhn e*gegeuso e*gegeuto e*gegeumeqa e*gegeusqe e*gegeunto

2 LES XLIX 2 O.T.T.T.geusomai geusoimhn geusesqai geusomeno" geusei geusoio geusomenh geusetai geusoito geusomenon geusomeqa geusoimeqa geuseqe geusoisqe geusontai geusointo Let u vooral goed op de uitgangen. U kunt het schema van de lijdende vorm (les 42) gebruiken om vormen van deponentia die als de lijdende vorm gevormd worden op te zoeken Bijwoorden In les 43 en 44 behandelden wij een aantal bijwoorden en hun overtreffende trap. Wij willen deze ook herhalen. Wij geven u een volledig schema. Een (0) achter een woord betekent dat dit woord niet in het Nieuwe Testament voorkomt. stellende trap vergelijkende trap overtreffende trap betekenis a*gci (0) a*sson --- dichtbij a*nw a*nwteron --- boven, omhoog e&ggu" e*gguteron e*ggista (0) dichtbij eu* kreisson kratista (0) goed beltion beltista (0) h&dew" --- h&dista zoet, aangenaam kakw" h&sson/h&tton --- slecht ceiron (0) --- kalw" kallion --- mooi katw katwterw --- beneden, omlaag mala (0) mallon malista zeer mikron e*lasson/e*latton e*lacista (0) weinig peran peraiterw --- over 49.4 Bijvoeglijke Naamwoorden Wij besteden in les 45 aandacht aan bijvoeglijke naamwoorden op -ou". / mannelijk vrouwelijk onzijdig ev. mv. ev. mv. ev. mv. 1ste nv. a&plou" a&ploi a&plh a&plai a&ploun a&pla 2de nv. a&plou a&plwn a&plh" a&plwn a&plou a&plwn 3de nv. a&plw/ a&ploi" a&plh/ a&plai" a&plw a&ploi" 4de nv. a&ploun a&plou" a&plhn a&pla" a&ploun a&pla Let op: wanneer een e, i of r voorafgaat aan de uitgang -ou", krijgt het vrouwelijk in het enkelvoud de uitgangen -a, -a", -a/ en -an. 1ste nv. a*rgura 2de nv. a*rgura" 3de nv. a*rgura/ 4de nv. a*rguran

3 LES XLIX 3 In les 46 wezen wij u op bijvoeglijke naamwoorden van twee uitgangen. In onze woordenlijst geven wij dergelijke bijvoeglijk naamwoorden als volgt aan: ai*wnio", on Bijvoeglijke naamwoorden van drie uitgangen hebben de volgende aanduiding: fanero", a, on 49.5 Crasis In les 47 behandelden wij het verschijnsel crasis. Het woord kai kan samentrekken met een volgend woord wanneer dit woord met een klinker begint. Voorbeeld: kai + e*gw > ka*gw. Zie verder de woordenlijst van les 47. Het woord a*n kan samentrekken met een woord dat voorafgaat, wanneer dat woord op een klinker eindigt. Voorbeeld: ei* + a*n > e*an. Zie verder de woordenlijst van les 47. In les 47 vond u ook informatie over combinaties van woorden. Wij zetten deze combinaties nog even op een rijtje. te... kai ou* monon... a*lla kai - zowel... als - niet alleen... maar ook 49.6 Partikels In les 48 tot slot bespraken wij een aantal partikels en een partikelcombinatie. ou*n gar o& men... o& de a*lla de - dus, dan - want - de een... de ander - maar - maar ( vaak zwak, richt de aandacht van de lezer) Het kan nuttig zijn af en toe de voorbeelden bij een bepaald onderwerp nog eens door te nemen! 49.7 Onregelmatige Werkwoorden Wij geven u de belangrijkste vormen van het onregelmatige werkwoord e*rcomai. h*lqon- 1ste p. ev. aor. (e*lqw- 1ste p. ev. aanv. wijs aor.) e*lhluqa- 1ste p. ev. v.t.t. (e*lhluqw"- 1ste nv. ev. mnl. dlw. v.t.t.) e*leusomai- 1ste p. ev. o.t.t.t.

4 LES XLIX 4 Wij geven u ook de belangrijkste vormen van het onregelmatige werkwoord ginomai. e*genomhn- 1ste p. ev. aor. gegona - 1ste p. ev. v.t.t. gegenhmai- 1ste p. ev. v.t.t. (gegennhmeno"- 1ste nv. ev. mnl. dlw. v.t.t.) genhsomai- 1ste p. ev. o.t.t.t. Let u er dus op dat ginomai twee vormen heeft voor de v.t.t.! 49.8 Huiswerk Wij geven u een aantal zinnen ter vertaling met vormen van deponentia en vormen van de lijdende vorm. Alle tijden zijn mogelijk! 1. e*rcou, kai e*rcetai. 2. e*lpizw gar diaporeuomeno" qeasasqai u&ma". 3. kai tiv" dunatai swqhnai; i&na dikaiwqwmen e*k pistew" Cristou kai ou*k e*x e*rgwn nomou. 5. ou* dunasqe qew/ douleuein kai mamwna/. 6. kaucasai e*n qew/. 7. kai a*pokriqeisa h& mhthr au*tou ei*pen: ou*ci, a*lla klhqhsetai *Iwannh". 8. a*lla dia th" carito" tou kuriou *Ihsou pisteuomen swqhnai kaq * o&n tropon ka*keinoi. 9. e*gw fw" ei*" ton kosmon e*lhluqa, i&na pa" o& pisteuwn ei*" e*me e*n th/ skotia/ mh meinh/ i&na kaqw" gegraptai: o& kaucwmeno" e*n kuriw/ kaucasqw. diaporeuomai- ik trek door, ik ben op doorreis, douleuw- ik dien (als slaaf), mamwna" (mnl.)- mammon, geld, rijkdom, ou*ci- nee, kaq * o&n tropon- net als, skotia (vrl.)- duisternis 49.9 De Achtergrond van het Nieuwe Testament: Romeinse Jurisprudentie I Als wettelijk systeem heeft de Romeinse vorm van jurisprudentie de ontwikkeling van wetgeving in de meeste westerse landen beïnvloed en ook in delen van het oosten. Het vormt de basis van de wetboeken in de meeste landen van Europa en van afgeleide systemen elders. De Romeinse justitie werd voor het eerst waargemaakt toen de zogeheten twaalf tafels werden opgesteld als een soort wetboek ( v. Chr.). Voorheen waren procedures en regelgeving het privilége van de opperpriesters (pontifices). Zij behoorden tot de regerende patristische klasse. Dit wetboek werd opgesteld in het forum in Rome d.m.v. houten of bronzen tabletten. Hierin werden wetten betreffende publieke en religieuze, privé en criminele zaken vastgelegd. Zo werden zij publiek gemeengoed en kon iedere burger zich erop beroepen. De twaalf tafels

5 LES XLIX 5 waren zo belangrijk dat zelfs verouderde wetten niet herroepen werden totdat onder keizer Justinianus in de zesde eeuw n.chr. er een algehele reorganisatie van het wetssysteem plaatsvond. De Romeinse justitie regelde zaken van erfgoed, verplichtingen (ook contracten voor leningen), eigendomsrecht en persoonsgebonden zaken (familiezaken, slavenzaken en burgerschap). In de vroegste tijden had de paterfamilias (oude tweede naamval voor vader van de familie ) bijna absolute macht over zijn familie (slaven incluis) en zijn bezittingen. Dit werd de patria potestas genoemd. Hij bezat alle rechten over personen en goederen. Een dochter bleef onder de patria postestas totdat zij huwde of uitgehuwelijkt werd. Daarna viel zij onder de potestas van haar echtgenoot. In de loop der tijden werden vele van de hardvochtige aspecten van deze macht verzacht, maar in zijn geheel bleef zij overeind tot het einde. NOTITIES: