Pensioenregeling in het kort

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Pensioenregeling in het kort"

Transcriptie

1 Pensioenregeling in het kort (Middelloonregeling en DC-regeling)

2 De in deze brochure verstrekte informatie is van algemene aard, uitsluitend indicatief en aan wijzigingen onderhevig. De vermelde gegevens zijn uitsluitend bedoeld om deelnemers algemene informatie te verstrekken. De gegeven informatie wordt verondersteld betrouwbaar te zijn, echter het gebruik van de informatie geschiedt geheel voor risico van de gebruiker. TKP Pensioen BV, noch het pensioenfonds aanvaardt enige aansprakelijkheid voor schade als gevolg van onjuistheden of onvolkomenheden in de informatie, of voor schade ontstaan in verband met het gebruiken, het afgaan op of verspreiden van de informatie. Rechten kunnen uitsluitend worden ontleend aan het voor de deelnemer geldende pensioenreglement. 2

3 Inleiding Deze brochure biedt u de mogelijkheid stil te staan bij uw pensioen en is bedoeld voor werknemers van Cargill die op of na 31 december 2014 deelnemer waren bij Stichting Pensioenfonds Cargill B.V., Stichting pensioenfonds Bonda-concern of in een bij Centraal Beheer verzekerde pensioenregeling van Cargill B.V. U kunt nagaan hoe het zit met uw pensioenrechten na uw pensionering, maar ook bijvoorbeeld welke uitkering uw nabestaanden krijgen na uw overlijden. Ook voor andere situaties kan het belangrijk zijn dat u weet hoe het zit met uw pensioen, bijvoorbeeld als u van werkgever verandert, gaat trouwen, samenwonen of scheiden. Tevens geeft deze brochure u inzicht in de keuzemogelijkheden van de pensioenregeling, bijvoorbeeld wat betreft de leeftijd waarop u met pensioen gaat. Bij het samenstellen van deze brochure is gestreefd naar een beknopt en helder overzicht van de pensioenregeling van Cargill zoals die geldt vanaf 1 januari Vanwege de beknoptheid is de informatie niet altijd volledig. Voor meer informatie kunt u het pensioenreglement van de Stichting Pensioenfonds Cargill raadplegen (beschikbaar via Uiteraard bent u met vragen over uw pensioen en alles wat daarmee te maken heeft ook welkom bij pensioenuitvoerder TKP. Pensioenregeling in het kort 3

4 Inhoudsopgave Inleiding 3 1 Pensioensituatie in Nederland Het Driepijlersysteem 6 2 De pensioenregeling De middelloonregeling De beschikbarepremieregeling Pensioengevend salaris Franchise Pensioengrondslag Pensioenopbouw Deelnemersbijdrage Pensioenleeftijd Deelnemers aan de pensioenregeling Rol van het pensioenfonds Het doorgeven van wijzigingen Welke pensioenen kent de pensioenregeling? 12 3 Pensioen opbouwen in de middelloonregeling bij Pensioenfonds Cargill Werken in deeltijd 15 4 Pensioen opbouwen in de beschikbare premieregeling bij Pensioenfonds Cargill Life Cycle beleggen Samenstelling Life Cycles Rendement en risico Kosten 26 5 Nabestaandenpensioen Partnerpensioen in de middelloonregeling Partnerpensioen in de beschikbare premieregeling Wezenpensioen 31 4

5 6 Wat gebeurt er als ik arbeidsongeschikt word? Deelneming in het pensioenfonds tijdens arbeidsongeschiktheid 32 7 Hoe houdt mijn pensioen zijn waarde? Opgebouwde aanspraken Pensioenuitkeringen en premievrije rechten Voorwaardelijkheid Korten van aanspraken 35 8 Wat gebeurt er bij een scheiding? 36 9 Wat gebeurt er bij uitdiensttreding? Ouderdomspensioen en partnerpensioen Waardeoverdracht Keuzemogelijkheden Uitruil van pensioen Eerder met pensioen Gedeeltelijk met pensioen Variabele pensioenuitkering Shoppen met uw pensioenkapitaal Na pensioendatum doorbeleggen met uw pensioenkapitaal 40 Rol van het pensioenfonds 41 Meer informatie 41 Klachtenregeling 42 Betalingsvoorbehoud werkgever 42 Begrippen 42 Pensioenregeling in het kort 5

6 1 Pensioensituatie in Nederland Nederland kent een drie-pijlersysteem voor de opbouw van pensioenen. Deze drie pijlers slaan op de drie verschillende mogelijkheden waarin de meeste Nederlanders pensioen opbouwen. 1.1 Het drie-pijlersysteem 1. AOW De eerste pensioenpijler is de AOW. De AOW-uitkering, die u van de overheid ontvangt, kunt u beschouwen als een basisinkomen. De hoogte en de ingangsdatum hiervan hangt af van uw persoonlijke omstandigheden, te weten uw geboortedatum, burgerlijke staat, en het aantal jaren dat u in Nederland heeft gewoond of gewerkt. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) regelt de AOW namens de overheid. Kijk voor meer informatie en op de website van het pensioenfonds. Op de website van het pensioenfonds staat een AOW-calculator. Hiermee verkrijgt u snel inzicht in uw persoonlijke situatie voor wat betreft de AOW. 2. Ondernemingspensioen De tweede pijler zijn de pensioenen die u bij uw werkgever opbouwt. Ruim negentig procent van de werknemers in Nederland heeft een dergelijke regeling. 3. Privé voorzieningen De derde pijler betreft de privé voorzieningen, zoals koopsommen voor lijfrenten of kapitaalverzekeringen bij een verzekeringsmaatschappij, of spaar- en beleggingsproducten bij een bancaire instelling, als aanvulling op de eerste twee pijlers. 6

7 In een afbeelding ziet het drie-pijlersysteem er als volgt uit: 3 Privé voorzieningen 2 Ondernemingspensioen 1 AOW Pensioenregeling in het kort 7

8 2 De pensioenregeling Een pensioenregeling is een belangrijke arbeidsvoorwaarde. Voor de meeste mensen vormt pensioen immers op latere leeftijd de belangrijkste bron van inkomsten. Het zal dus duidelijk zijn dat pensioen een kostbare arbeidsvoorwaarde is. Toekomstige pensioenuitkeringen worden tijdens het dienstverband met Cargill opgebouwd, hetgeen neerkomt op een enorme som geld. Voor een medewerker die vanaf zijn 68e een ouderdomspensioen van bijvoorbeeld bruto per jaar ontvangt, moet eenvoudig gezegd - op die datum gemiddeld een bedrag klaarliggen van circa De middelloonregeling De Cargill-pensioenregeling is een zogeheten middelloonregeling. Bij een middelloonregeling bouwt u elk jaar pensioen op over uw bruto jaarsalaris. U ontvangt dus een pensioen dat is gebaseerd op het gemiddelde salaris dat u heeft verdiend. Het gaat hierbij om het gemiddelde salaris tijdens de jaren die u deelneemt in deze pensioenregeling. Hierbij geldt bij Cargill in principe een maximum salarisgrens van op jaarbasis (bedrag 2018). Deze grens wordt jaarlijks opnieuw vastgesteld. Verdient u meer dan neemt u met het resterende deel van uw salaris (tot maximaal in 2018) deel aan een beschikbare premieregeling. 2.2 De beschikbare premieregeling Met de beschikbare premieregeling bouwt u vanaf 2018 pensioen op over uw salarisdeel tussen en (bedragen 2018). De premie die u en uw werkgever inleggen, wordt bijgeschreven op uw persoonlijke pensioenbeleggingsrekening. 8

9 Niet iedereen is een beleggingsexpert en daarom worden uw beleggingen beheerd door TKPi in Groningen. Dat gebeurt via de zogenaamde Life Cycles. TKPi stelt een zo optimaal mogelijke beleggingsportefeuille voor u samen, waarin de beleggingen zijn afgestemd op uw leeftijd en het aantal jaren totdat u met pensioen gaat. Naarmate uw pensioendatum dichterbij komt, wordt het risico automatisch afgebouwd. (zie ook hoofdstuk 4 van deze brochure) Wanneer u met pensioen gaat, wordt uw pensioenbeleggingssaldo omgezet in extra ouderdoms- en/of partnerpensioen. De hoogte hiervan is onder andere afhankelijk van de ingelegde premies, het gemaakte rendement en de marktrente op pensioendatum. 2.3 Pensioengevend salaris Het pensioengevend salaris (waarover pensioen wordt opgebouwd, peildatum 1 januari) bestaat uit het vaste bruto-jaarsalaris, inclusief een eventuele dertiende maand, een eventuele vaste eindejaarsuitkering, vakantietoeslag en eventuele vaste toeslagen. Het pensioengevend salaris is voor 2018 gemaximeerd op Dit maximum wordt door de belastingdienst jaarlijks opnieuw vastgesteld. 2.4 Franchise De pensioenregeling houdt er rekening mee dat iedere Nederlander vanaf de AOW-leeftijd een AOW-uitkering ontvangt. Dat gebeurt door te rekenen met een franchise. De franchise is dat deel van het pensioengevend salaris waarover geen pensioen wordt opgebouwd. Voor 2018 is de franchise en wordt jaarlijks door de Belastingdienst vastgesteld. 2.5 Pensioengrondslag De pensioengrondslag is het bedrag waarover pensioenaanspraken worden opgebouwd. De pensioengrondslag wordt berekend door het pensioengevend salaris (tot een maximum van de dan geldende maximum salarisgrens, zie 2.3) te verminderen met de franchise. Pensioenregeling in het kort 9

10 2.6 Pensioenopbouw Het opbouwpercentage in de middelloonregeling geeft aan hoeveel pensioen u jaarlijks (dus per dienstjaar) opbouwt over de pensioengrondslag. Het opbouwpercentage in het jaar 2018 bedraagt 1,744% van de pensioengrondslag. 2.7 Deelnemersbijdrage De eigen bijdrage bedraagt 3,5% van de pensioengrondslag voor het gedeelte van het pensioengevend salaris dat lager is dan Voor het gedeelte van het pensioengevend salaris dat uitgaat boven de bedraagt de eigen bijdrage 5% van dat gedeelte (maar tot een maximum van ). Tot 2015 voerde pensioenfonds Cargill veel verschillende pensioenregelingen uit. Het kan zijn dat er voor u compensatiemaatregelen gelden, waardoor uw deelnemersbijdrage anders is.. Rekenvoorbeeld 1 Pensioengevend salaris is Eigen bijdrage = x 3,5% = 932,96 Rekenvoorbeeld 2 Pensioengevend salaris is Eigen bijdrage = x 3,5% = 1.355,10 Eigen bijdrage = x 5,0% = 896,95 Totaal: 1.355, ,95 = 2.252,05 Dit is dan de totale eigen bijdrage in de premie in een bepaald jaar. U draagt dit maandelijks af. Deze bedragen zijn te vinden op uw loonstrook. 10

11 2.8 Pensioenleeftijd De pensioenleeftijd is standaard 68 jaar. U kunt echter eerder met pensioen gaan: op zijn vroegst met 60 jaar. 2.9 Deelnemers aan de pensioenregeling De pensioenregeling zoals die geldt per 1 januari 2018 is van toepassing op alle medewerkers van Cargill die op of na 31 december 2014 deelnemer waren bij Stichting Pensioenfonds Cargill B.V., Stichting pensioenfonds Bonda-concern of in een bij Centraal Beheer verzekerde pensioenregeling van Cargill B.V. Uw pensioenopbouw eindigt zodra u met pensioen gaat, uit dienst treedt of overlijdt. De pensioenopbouw eindigt niet zolang u recht heeft op voortzetting van de pensioenopbouw als gevolg van arbeidsongeschiktheid of bepaalde soorten verlof Rol van het pensioenfonds Cargill heeft u een pensioenregeling toegezegd. Jaren geleden is ervoor gekozen om de pensioenregelingen van Cargill te laten uitvoeren door een eigen pensioenfonds. Pensioenregeling in het kort 11

12 De taak van het Pensioenfonds Cargill is de pensioenregelingen van de werkgever zo goed mogelijk uit te voeren. Het bestuur van Pensioenfonds Cargill bestaat uit vertegenwoordigers namens de werknemers, de werkgever en de pensioengerechtigden. Het bestuur draagt er zorg voor dat uw pensioenvermogen zorgvuldig wordt beheerd, zodat u vanaf de pensioendatum de toegezegde uitkeringen kunt ontvangen. Ook is het bestuur verantwoordelijk voor een goede administratie en uitvoering van de pensioenregeling Het doorgeven van wijzigingen De meeste gegevens zoals bijvoorbeeld het salaris, een wijziging in parttime percentage en uitdiensttreding levert de werkgever aan. Er zijn echter zaken die u beter rechtstreeks aan het Pensioenfonds Cargill kunt doorgeven. Dit zijn bijvoorbeeld een scheiding en een adres in het buitenland. Een verhuizing binnen Nederland hoeft niet te worden doorgegeven. Dit ontvangt het Pensioenfonds via een koppeling met de Basisregistratie Personen van de overheid. Een partner hoeft u eveneens niet aan te melden, zie hiervoor tevens hoofdstuk Welke pensioenen kent de pensioenregeling? De Cargill-pensioenregeling kent de volgende pensioenuitkeringen: levenslang ouderdomspensioen voor uzelf levenslang partnerpensioen voor de achterblijvende partner indien u overlijdt levenslang bijzonder partnerpensioen voor uw ex-partner indien u overlijdt wezenpensioen voor minderjarige en studerende kinderen indien u overlijdt Alle genoemde pensioenuitkeringen komen in deze brochure aan de orde. Daarbij zijn enkele begrippen van belang, die verderop in de brochure worden toegelicht. 12

13 3 Pensioen opbouwen in de middelloonregeling van Pensioenfonds Cargill Als u 68 jaar wordt gaat uw ouderdomspensioenuitkering in. Dat is dan per de eerste van de maand waarin u 68 wordt. Dit is een levenslange uitkering, die eindigt wanneer u komt te overlijden. Hierbij is het niet van belang of u 68 jaar wordt of 102, in alle gevallen wordt het pensioen uitgekeerd zo lang u leeft. Naast het levenslange ouderdomspensioen van Pensioenfonds Cargill ontvangt u van de overheid een AOWuitkering (zie ook pagina 6). In een middelloonregeling bouwt u jaarlijks pensioen op over een deel van het salaris dat u in datzelfde jaar ontvangt. Dat deel wordt de pensioengrondslag genoemd. Het salaris bedraagt maximaal op voltijd basis. De pensioengrondslag is het pensioengevend salaris minus de zogeheten franchise. Over die franchise vindt geen pensioenopbouw plaats. Dit heeft te maken met het feit dat u later ook een AOW-uitkering ontvangt. Bij de pensioenopbouw wordt rekening gehouden met de later te ontvangen AOW. Per 1 januari 2018 bedraagt de franchise Dit bedrag wordt jaarlijks opnieuw vastgesteld. Het percentage waarmee u jaarlijks pensioen opbouwt in uw pensioenregeling is per 1 januari ,744% van de pensioengrondslag. Pensioenregeling in het kort 13

14 Voorbeeld 1 (alle bedragen zijn bruto bedragen) Pensioengevend salaris: Franchise: Pensioengrondslag: Pensioengrondslag Franchise Pensioengevend salaris De pensioenaangroei in dit jaar bedraagt dan 1,744% van = 523,20. Dit is dan het bruto pensioen dat u vanaf uw 68ste jaarlijks ontvangt. Stel dat u in dit hierboven geschetste jaar 28 jaar oud was en dit het eerste volledige jaar was dat u pensioen opbouwde (u begon dus te werken op 1 januari van het jaar waarover het hier gaat). Stel bovendien dat er de komende veertig jaar helemaal niets wijzigt in deze situatie (wat uiteraard niet het geval zal zijn). Dan kunt u in de komende veertig jaar 40 x 523,20 = aan jaarlijks pensioen opbouwen. Hier komt dan nog AOW bij (of dat er nog is over veertig jaar, hoeveel dat zal zijn en op welke leeftijd het dan ingaat, weten we uiteraard nu ook nog niet). Pensioenopbouw is aan teveel veranderingen onderhevig om met zekerheid ver vooruit te kunnen kijken. Bovenstaand voorbeeld is dan ook niet realistisch, maar geeft alleen een indruk van hoe uw pensioenopbouw ongeveer werkt. 14

15 Werken in deeltijd Ook medewerkers die in deeltijd werken, nemen deel aan de pensioenregeling. Het maximum salaris dat dan in aanmerking kan worden genomen bedraagt dan vermenigvuldigd met de deeltijdfactor. Stel iemand werkt met een deeltijdpercentage van 60%. Dan wordt eerst op voltijdbasis de berekening van de pensioenopbouw gemaakt en dat wordt vervolgens vermenigvuldigd met de deeltijdfactor (in dit geval dus 60%). Voorbeeld 2 (alle bedragen zijn bruto bedragen) Pensioengevend salaris: Franchise: Pensioengrondslag: (op voltijd basis) (op voltijd basis) (op voltijd basis) De pensioenaangroei in dit jaar bedraagt dan: ( ) x 1,744% x 60% = 313,92 Pensioenregeling in het kort 15

16 4 Pensioen opbouwen in de beschikbare premieregeling van Pensioenfonds Cargill Wat is een beschikbare premieregeling? Een beschikbare premieregeling is een pensioenregeling waarbij de werkgever voor u als deelnemer aan het fonds een maandelijkse premie betaalt. Deze premie wordt door het fonds voor u belegd, waarbij u het risico draagt op het rendement van de beleggingen. Met het totaal aan premies en beleggingsresultaat, het zogenaamde pensioenkapitaal, kunt u op pensioendatum een maandelijkse pensioenuitkering inkopen. Dat kunt u doen bij het pensioenfonds of bij een verzekeraar naar uw keuze. De hoogte van deze uitkering is afhankelijk van de hoogte van uw pensioenkapitaal en van de op het moment van inkoop geldende tarieven (waaronder de rentestand en de levensverwachting). Ook voor deze tarieven draagt u het risico. Hoe werkt de beschikbare premieregeling bij Pensioenfonds Cargill? De basis van de Cargill-pensioenregeling is een zogeheten middelloonregeling. Bij een middelloonregeling bouwt u elk jaar pensioen op over uw bruto jaarsalaris. Hierbij geldt bij Cargill in 2018 een maximum salarisgrens van op jaarbasis (dit wordt ook gebruikt als franchise in de beschikbare premieregeling). Deze grens wordt jaarlijks opnieuw vastgesteld. Verdient u meer dan neemt u met het resterende deel van uw salaris deel aan een beschikbare premieregeling. Dit doet u tot het maximum van (bedrag 2018). Boven dit bedrag bouwt u geen pensioen op. Pensioenfonds Cargill is door de sociale partners belast met de uitvoering van de beschikbare premieregelingen. Het fonds stelt een reglement op en belegt de ingelegde premies, waarbij het samenwerkt met een professionele vermogensbeheerder. Het fonds houdt zich bij de belegging van uw pensioenkapitaal aan de wettelijke voorschriften. Eén van die voorschriften 16

17 is dat het pensioenkapitaal wordt belegd volgens het Life Cycle principe. Dat betekent dat er met de beleggingen minder risico wordt genomen naarmate uw pensioendatum dichterbij komt. De achterliggende gedachte hierbij is dat hoe jonger men is hoe meer risico men kan nemen om een hoger rendement te behalen er is dan immers meer tijd beschikbaar om eventuele verliezen goed te maken. De beschikbare premie Maandelijks wordt de beschikbare premie vastgesteld en door de werkgever afgedragen aan het fonds. De beschikbare premie is een percentage van de pensioengrondslag gedeeld door 12, vermenigvuldigd met de deeltijdfactor in die maand. Verder is de premie afhankelijk van de leeftijd van de deelnemer op de eerste dag van die maand. De van toepassing zijnde percentages staan in de volgende tabel: Leeftijd Beschikbare premie* 21 t/m 24 jaar 8,0% 25 t/m 29 jaar 9,3% 30 t/m 34 jaar 10,8% 35 t/m 39 jaar 12,5% 40 t/m 44 jaar 14,6% 45 t/m 49 jaar 17,0% 50 t/m 54 jaar 19,8% 55 t/m 59 jaar 23,3% 60 t/m 64 jaar 27,7% 65 t/m 67 jaar 31,5% * als (afgerond) percentage van de pensioengrondslag gedeeld door 12. Pensioenregeling in het kort 17

18 Voorbeeld 3 (alle bedragen zijn bruto bedragen) Middelloon Beschikbare premie Salaris Pensioengevend salaris Franchise Pensioengrondslag De pensioenaangroei in de middelloonregeling dit jaar bedraagt dan 1,744% van = 1.000,32. Dit is dan het bruto pensioen dat u vanaf uw 68ste jaarlijks ontvangt. Stel dat u in dit hierboven geschetste jaar 56 jaar oud was en de pensioenaangroei in deze nieuwe regeling begon op 1 januari van het jaar waarover het hier gaat. Bovendien wijzigt er de komende twaalf jaar helemaal niets in deze situatie (wat uiteraard niet het geval zal zijn). Dan kunt u in de komende twaalf jaar nog 12 x 1.000,32 = ,84 aan jaarlijks pensioen opbouwen. Dit komt uiteraard bij het pensioen dat u al heeft opgebouwd tot uw 55ste. Daarnaast wordt er maandelijks op uw persoonlijke pensioenbeleggingsrekening ingelegd volgens de premiepercentages zoals vermeld in de voorgaande tabel. In dit voorbeeld bent u nog steeds 56 jaar. De pensioengrondslag voor pensioenopbouw in de beschikbare premieregeling is Daarover wordt 23,3% aan premie ingelegd. Per jaar is dat 5.163,51. Per maand wordt er dan 430,29 aan uw pensioenbeleggingsrekening toegevoegd. Zo groeit er dus een kapitaal waarmee u op uw pensioendatum een maandelijkse pensioenuitkering aankoopt. 18

19 Hoeveel pensioen dat zal zijn is van veel zaken afhankelijk en laat zich niet voorspellen. Het hangt af van de hoogte van uw beschikbare premie, het tarief dat pensioenuitvoerders hanteren bij de aankoop van uw pensioen en van de rendementen op uw beleggingen. Daarnaast is het nog afhankelijk van de keuzes die u maakt over de uitkeringswijze van uw pensioen (zie ook hoofdstuk 10). Maar stel dat u op uw 68ste een pensioenkapitaal heeft opgebouwd van Dit pensioenkapitaal wordt bij uw pensionering omgerekend in een ouderdomspensioen en/of partnerpensioen. Dat gebeurt met de op dat moment geldende omrekenfactoren (te vinden op de website van Pensioenfonds Cargill). Die factoren geven aan hoeveel jaarlijks pensioen u per kapitaal kunt aankopen. Stel dat die factor op 68-jarige 37,65 is. Per kapitaal krijgt u dan een levenslange pensioenuitkering van 37,65 per jaar. Voor krijgt u dus jaarlijks aan ouderdomspensioen. Dat is 313,75 per maand. Uw totale pensioen bestaat dus uit uw pensioen opgebouwd in de middelloonregeling en uw pensioen opgebouwd in de beschikbare premieregeling. Maar let op: pensioenopbouw is aan teveel veranderingen onderhevig om met zekerheid ver vooruit te kunnen kijken. Bovenstaand voorbeeld is dan ook niet realistisch. Het geeft alleen een indruk van hoe uw pensioenopbouw ongeveer werkt. Pensioenregeling in het kort 19

20 4.1 Life Cycle Beleggen Niet iedereen is een beleggingsexpert en daarom worden uw beleggingen beheerd door TKPI-vermogensbeheerder gevestigd te Groningen. Uw geld wordt belegd via de zogenaamde Life Cycles. Binnen de Life Cycles worden de beleggingen afgestemd op uw leeftijd en het aantal jaren totdat u met pensioen gaat. Naarmate uw pensioendatum dichterbij komt, wordt het risico automatisch afgebouwd. TKPI stelt een zo optimaal mogelijke beleggingsportefeuille voor u samen. De Profielwijzer Bij de start van deelname aan de regeling wordt u opgenomen in de Life Cycle Neutraal. Life Cycle beleggen biedt, naast het neutrale risicoprofiel, een offensief en een defensief risicoprofiel. U kunt zelf kiezen hoe uw pensioenkapitaal voor u wordt belegd. Voor een wijziging in uw beleggingskeuze moet u altijd de profielwijzer invullen. Ga naar de Mijn Omgeving op de website van Pensioenfonds Cargill. 20

21 Log in met uw DigiD en klik op de tegel Mijn Profielwijzer. Vervolgens worden u een paar vragen voorgelegd. Door deze te beantwoorden, bepaalt u welke manier van beleggen het beste bij u past. Op basis van uw antwoorden geeft de Profielwijzer aan wat uw risicoprofiel is (of u een defensieve, neutrale of offensieve belegger bent). Daarnaast krijgt u een beleggingsadvies. Dit advies kunt u volgen, maar u kunt ook een andere keuze maken. Ook kunt u vanaf 58-jarige leeftijd kiezen tussen een vast of variabel pensioen. Zolang u nog niet met pensioen bent, kunt u uw keuze nog veranderen. Maar de voorlopige keuze die u nu maakt is wel belangrijk. Bij een vast pensioen weet u waar u aan toe bent. U weet welk bedrag u de rest van uw leven elke maand krijgt. Dit geeft u zekerheid. U bent niet afhankelijk van schommelende beleggingsresultaten of rente, want u spreekt een vaste uitkering af met uw verzekeraar. Een variabel pensioen kan elk jaar anders zijn. Bij pensionering koopt u voor één jaar een uitkering in. Met de rest van uw kapitaal belegt u door. Vervolgens koopt u elk jaar opnieuw een uitkering in, die in hoogte varieert met uw gemaakte beleggingsresultaten. Soms is uw pensioen dan hoger dan een vast pensioen, maar misschien ook weleens lager. Dat maakt de keuze voor een vast of een variabel pensioen heel persoonlijk. Hoe werkt Life Cycle beleggen? Bij Life Cycle beleggen wordt de beschikbare premie aangewend voor het aankopen van beleggingseenheden van beleggingsfondsen. De ontwikkeling van uw pensioenkapitaal kunt u volgen op een voor u geopende deelnemersrekening. Het aantal beleggingseenheden vermenigvuldigd met de dagkoers, vormt uw pensioenkapitaal op de deelnemersrekening op dat moment. Op de website kunt u zien hoe uw rendement zich ontwikkelt. Deze informatie wordt maandelijks bijgewerkt. Voor de aandelenmix belegt Pensioenfonds Cargill in wereldwijd gespreide aandelen, waarbij extra wordt belegd in Europa en opkomende markten. Pensioenregeling in het kort 21

22 Voor de obligatiemixen belegt Pensioenfonds Cargill in vier beleggingscategorieën. De samenstelling van de obligatiemix verandert naarmate de datum van pensionering nadert. Verhoudingsgewijs wordt dan meer belegd in langlopende staatsobligaties uitgegeven door eurolanden. Let op: beleggen brengt risico s met zich mee. Deze risico s zijn geheel voor uw eigen rekening. Onderstaande figuren en tabellen laten zien hoe de samenstelling verandert, naarmate de jaren tot aan pensionering verstrijken. De grafieken laten zien dat het percentage obligaties toeneemt. Daarnaast wordt het percentage staatsobligaties een steeds groter deel van de obligatiebeleggingen. Life Cycle Neutraal High Yield Bedrijfsobligaties Obligaties opkomende markten Staatsobligaties lang Aandelen Jaren tot pensionering 22

23 Life Cycle Offensief High Yield Bedrijfsobligaties Obligaties opkomende markten Staatsobligaties lang Aandelen Life Cycle Defensief Jaren tot pensionering High Yield Bedrijfsobligaties Obligaties opkomende markten Staatsobligaties lang Aandelen Jaren tot pensionering Pensioenregeling in het kort 23

24 4.2 Samenstelling Life Cycles Wilt u weten hoe de drie Life Cycles eruit zien? Kijk dan op Afdekken valutarisico Door te beleggen in aandelen in een andere valuta dan de euro, bijvoorbeeld de Amerikaanse dollar, is er sprake van valutarisico. Immers, als de koers van deze valuta daalt ten opzichte van de euro, dan daalt ook de eurowaarde van deze belegging. Uiteraard is het tegenovergestelde ook mogelijk. Om de aandelenbeleggingen binnen de Life Cycles te beschermen tegen deze risico s, wordt het valutarisico gedeeltelijk afgedekt. Dit gebeurt door een deel van het vermogen te beleggen in de afgedekte varianten van de aandelenfondsen. Aandelen opkomende markten Opkomende landen zijn landen met een lager welvaartsniveau dan ontwikkelde markten, maar die zich in economisch opzicht snel ontwikkelen. Bijvoorbeeld landen in Midden- en Zuid-Amerika, Midden- en Oost-Europa, het Verre Oosten en Zuid-Afrika. De aandelen van bedrijven in opkomende markten hebben vaak een aantrekkelijk verwacht rendement, waardoor u het rendement op de aandelenportefeuille kunt verhogen. Dit brengt echter ook een hoger risico met zich mee dan aandelen van ontwikkelde landen. Bedrijfsobligaties Onder bedrijfsobligaties verstaan we obligaties van (zeer) kredietwaardige bedrijven (zogenoemde Investment Grade). Dit betekent dat het risico dat de belegger zijn geld niet terugkrijgt zeer klein is. High Yield High Yield obligaties zijn bedrijfsobligaties met een hoger risicoprofiel dan de zogenaamde Investment Grade obligaties. Met High Yield obligaties loopt de belegger een groter risico dat de rente of zelfs de hoofdsom niet 24

25 (geheel) wordt terugbetaald. De belegger wordt gecompenseerd voor dit hogere risico met een hoger rendement dan op kredietwaardige obligaties. Hoe slechter de kredietwaardigheid van een bedrijfsobligatie, des te hoger deze risicopremie. Obligaties opkomende markten Onder obligaties opkomende markten verstaan we staatsobligaties uitgegeven door opkomende landen of obligaties van bedrijven uit opkomende landen. Het risico op deze obligaties is hoger dan op obligaties van ontwikkelde markten. Voor het hogere risico worden beleggers beloond met een risicopremie waardoor het verwachte rendement hoger uitvalt. Actief en passief beheer Met actief beheer probeert de vermogensbeheerder een beter rendement te behalen dan de benchmark. Dit doet hij door actieve posities in te nemen ten opzichte van de index (bijvoorbeeld: overweging/onderweging/ uitsluiting). Met een passieve strategie volgt de vermogensbeheerder juist zo nauwkeurig mogelijk de index. Hierdoor is het resultaat vergelijkbaar met dat van de index. De kosten voor passief beheer zijn lager dan voor actief beheer. 4.3 Rendement en risico s De risico s die u bij beleggen loopt, zijn geheel voor uw rekening. De rendementen van de beleggingen kunnen tussentijds schommelen en de uiteindelijke opbrengst ligt niet vast. Beleggen in aandelen kent de hoogste risico s, maar de kans op een hoog rendement is over een lange termijn ook het grootst. Beleggen in obligaties (vastrentende waarden) is minder risicovol dan beleggen in aandelen, maar de verwachte rendementen zijn ook lager. Pensioenregeling in het kort 25

26 Hoe u ook belegt, altijd geldt: het resultaat van beleggingen is sterk afhankelijk van de ontwikkelingen op de financiële markten. Aandelen Hoog risico Waarde kan sterk fluctueren Op lange termijn hoog rendement Obligaties Lager risico dan aandelen Waarde kan fluctueren Op lange termijn lager rendement dan aandelen Tijd tot aan pensioen belangrijk Om een goede beleggingskeuze te kunnen maken, is het aantal jaren totdat u met pensioen gaat belangrijk (de zogenaamde beleggingshorizon ). Jongere werknemers kunnen een hoger beleggingsrisico lopen, omdat tussentijdse tegenvallers kunnen worden opgevangen door het gemiddeld hoger verwachte rendement. Werknemers die kort voor hun pensioen zitten, kunnen beter kiezen voor minder risico s. In de Life Cycles is hiermee al rekening gehouden. 4.4 Kosten Kosten Voor het beheer van de diverse beleggingsfondsen worden kosten gemaakt. Pensioenfonds Cargill belegt, namens deelnemers, in beleggingsfondsen voor institutionele beleggers (zoals pensioenfondsen). Hierdoor profiteert u, als individuele deelnemer, van schaalvoordelen en fiscale faciliteiten die voor particuliere beleggers niet beschikbaar zijn en dit zorgt er bovendien voor dat de kosten laag worden gehouden. De kosten kunnen worden onderverdeeld in drie categorieën: 26

27 1. Kosten voor transacties Een beleggingsfonds maakt kosten voor het aan- of verkopen van obligaties of aandelen. Deelnemers die in- of uittreden uit een beleggingsfonds betalen hiervoor een vergoeding. Hiermee wordt voorkomen dat de zittende deelnemers in het beleggingsfonds gedupeerd worden door de kosten die gemaakt worden als een andere deelnemer in- of uittreedt. Deze kosten wordt bij maandelijkse inleg van de premies en bij cohort overgangen verrekend. Pensioenfonds Cargill bundelt iedere maand deze aan- en verkooptransacties waardoor de kosten laag gehouden worden. De transactiekosten kunnen periodiek worden aangepast indien gewijzigde marktomstandigheden daartoe aanleiding geven. 2. Kosten voor het beleggen zelf Dit zijn kosten voor het beheer van de beleggingen en worden weergegeven met de zogenoemde Total Expense Ratio (TER). In de kostentabellen van Life Cycle beleggen zijn de TER s voor de actief beheerde beleggingsfondsen exclusief de performance-gerelateerde vergoeding. Deze vergoedingen zijn afhankelijk van het behaalde rendement en worden alleen toegekend wanneer het beleggingsfonds beter presteert dan de benchmark. De kosten kunnen daarom per jaar variëren. Bij de passief beheerde fondsen is er geen sprake van een dergelijke vergoeding. De kosten voor het beheer van de beleggingen worden direct verrekend in het rendement en worden altijd per jaar (achteraf) berekend en vastgesteld op basis van de werkelijk gemaakte kosten. Deze kunnen in de praktijk daarom afwijken van de indicatie die we geven in de tabellen. 3. Kosten voor het beheer Pensioenfonds Cargill onttrekt daarnaast maandelijks 0,01% aan de waarde van de beleggingen. Dit zijn de kosten die het fonds maakt voor het beheer van de beleggingen. Deze kosten worden verrekend in het rendement. Pensioenregeling in het kort 27

28 5 Nabestaandenpensioen Pensioen bouwt u niet alleen op voor uzelf, maar ook voor uw partner en kinderen. Mocht u komen te overlijden, dan is het een troostende gedachte dat zij financieel gezien niet met lege handen achterblijven. Daarvoor is het nabestaandenpensioen. Voor uw partner heet dat partnerpensioen, voor uw kinderen wezenpensioen. 5.1 Partnerpensioen in de middelloonregeling Als u overlijdt vóór de pensioendatum heeft uw partner recht op een partnerpensioen. De uitkering gaat in op de eerste van de maand volgend op de maand waarin u als deelnemer bent overleden. Het betreft een levenslange uitkering. Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap hoeft de partner geen actie te ondernemen. De partner krijgt automatisch een aanvraagformulier. Woont u ongehuwd samen, dan moet de gemeenschappelijke huishouding door de partner worden aangetoond. De partner moet hierbij dus wel actief handelen. Als u overlijdt ná de pensioendatum heeft uw partner ook recht op een partnerpensioen. Dit geldt echter niet als u op de pensioendatum afstand heeft gedaan van het recht op partnerpensioen in ruil voor een hoger ouderdomspensioen. Het is dus belangrijk om bij pensioneren stil te staan bij de vraag of er een partnerpensioen verzekerd moet zijn. Wie partner is, leest u op pagina 30, bij Begrippen. Als u na de pensioendatum overlijdt, moet het huwelijk, het geregistreerd partnerschap of de gemeenschappelijke huishouding zijn begonnen vóór de pensioendatum. Bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap hoeft de partner geen actie te ondernemen. De partner krijgt automatisch een aanvraagformulier. 28

29 Woont u ongehuwd samen, dan moet de gemeenschappelijke huishouding op de datum van pensionering zijn doorgegeven aan het fonds. Met andere woorden: op het moment dat u met pensioen gaat moet u uw (samenwonende) partner bij het fonds aanmelden. Hoogte partnerpensioen bij overlijden voor pensioendatum Bouwt u nog pensioen op bij Pensioenfonds Cargill en komt u te overlijden voordat u met pensioen gaat? Dan krijgt uw partner 70% van het ouderdomspensioen dat u in de middelloonregeling zou hebben opgebouwd tussen 1 januari 2018 tot uw 68e.. Dat geldt ook voor pensioengevend salaris boven de grens van , tot het maximum van Daarnaast krijgt uw partner nog het eventueel opgebouwde partnerpensioen tot en met 31 december Bouwt u geen pensioen meer op bij Pensioenfonds Cargill (bijvoorbeeld omdat u uit dienst bent gegaan) en komt u te overlijden voordat u met pensioen gaat? Dan krijgt uw partner 70% van het ouderdomspensioen dat u in de middelloonregeling heeft opgebouwd tussen 1 januari 2018 en tot uw ontslagdatum. Daarnaast krijgt uw partner nog het eventueel opgebouwde partnerpensioen tot en met 31 december Hoogte partnerpensioen bij overlijden na pensioendatum Vindt het overlijden van de deelnemer plaats ná de pensioendatum, dan is de uitkering 70% van het opgebouwde ouderdomspensioen na 1 januari Daarnaast krijgt uw partner nog het eventueel opgebouwde partnerpensioen tot en met 31 december Pensioenregeling in het kort 29

30 5.2 Partnerpensioen in de beschikbare premieregeling Overlijden voor pensioendatum Bouwt u nog pensioen op bij Pensioenfonds Cargill en komt u te overlijden voordat u met pensioen gaat? Dan krijgen uw partner en/of kinderen een uitkering op basis van de middelloonregeling. Hierbij wordt rekening gehouden met uw werkelijke salaris tot een maximum van Vanuit de beschikbare premieregeling is er dus geen apart nabestaandenpensioen. Overlijden na uitdiensttreding, maar voor pensioendatum Gaat u voor uw pensioendatum uit dienst bij Cargill en komt u dan te overlijden? U krijgt bij uitdiensttreding de (eenmalige) keuze voorgelegd om al dan niet een partnerpensioen op risicobasis te verzekeren. Deze verzekering loopt dan tot uw pensioendatum. De kosten hiervoor worden onttrokken aan het pensioenkapitaal. Mocht u geen keuze maken, dan wordt er standaard een verzekering voor partnerpensioen afgesloten. U kunt van de verzekering afzien (bijvoorbeeld als u geen partner heeft), maar dan moet u dat actief aangeven. Overlijden na pensioendatum Vindt het overlijden van de deelnemer plaats ná de pensioendatum, dan is de uitkering 70% van het ouderdomspensioen dat met het pensioenkapitaal op pensioendatum is aangekocht (naast het partnerpensioen uit de middelloonregeling). Let op: de uitkeringen in beide regelingen (middelloon en BPR) bij overlijden na pensioendatum gelden alleen als op de pensioendatum niet is afgezien van het recht op partnerpensioen. Het afzien van het recht op partnerpensioen is een keuze die op pensioendatum gemaakt kan worden. 30

31 5.3 Wezenpensioen De kinderen van de overleden deelnemer krijgen wezenpensioen tot ze 21 jaar zijn. Kinderen die studeren en voldoen aan de in het pensioenreglement gestelde voorwaarden, krijgen een wezenpensioen tot maximaal hun 27e verjaardag. Het wezenpensioen is per kind 20% van het partnerpensioen. Voorbeeld Stel dat Bert onverwacht overlijdt als hij 52 jaar oud is. Hij laat een vrouw (Elly, 50) en twee kinderen (Rob van 20 en Tom van 17) na, waarvan de oudste studeert. Als Bert tot zijn pensioen bij Cargill zou hebben gewerkt, zou hij een ouderdomspensioen van bruto per jaar hebben opgebouwd. In dit geval krijgt Elly dan bruto per jaar (dat is 70% van ), totdat zij zelf komt te overlijden. Rob van 20 krijgt een wezenpensioen van bruto per jaar (20% van ). Hij krijgt dit zolang hij nog studeert, maar maximaal tot zijn 27ste. Tom van 17 krijgt ook bruto per jaar tot zijn 21ste. Als Tom gaat studeren, krijgt hij dit bedrag tot hij klaar is met zijn studie, maar maximaal tot zijn 27ste. Het totale gezinsinkomen na het overlijden van Bert bedraagt dan Pensioenregeling in het kort 31

32 6 Wat gebeurt er als ik arbeidsongeschikt word? In het reglement van Pensioenfonds Cargill is niet voorzien in een arbeidsongeschiktheidspensioen. Als u arbeidsongeschikt wordt, krijgt u dus geen geld vanuit het pensioenfonds. Uw werkgever heeft hiervoor een aparte voorziening getroffen. 6.1 Deelneming in het pensioenfonds tijdens arbeidsongeschiktheid Als u tijdens uw dienstverband bij Cargill arbeidsongeschikt raakt volgens de Wet Werk en inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA), bent u via het pensioenfonds verzekerd voor doorbetaling van de pensioenpremie voor de opbouw van ouderdoms-, partner- en wezenpensioen. De opbouw van uw pensioen loopt dus door, zonder dat u daarvoor premie hoeft te betalen. De premievrije pensioenopbouw vindt plaats naar rato van de mate waarin u arbeidsongeschikt bent. Mocht het percentage van uw arbeidsongeschiktheid na het einde van de dienstbetrekking toenemen, leidt dat niet tot een verhoging van de opbouw van het premievrije pensioen. Mocht het percentage van uw arbeidsongeschiktheid na het einde van de dienstbetrekking afnemen, leidt dat wél tot een verlaging van de opbouw van het premievrije pensioen. 32

33 7 Hoe houdt mijn pensioen zijn waarde? 7.1 Opgebouwde aanspraken Voor actieve deelnemers geldt dat de in de middelloon opgebouwde aanspraken op ouderdomspensioen ieder jaar op 1 januari worden aangepast aan de actievenmaatstaf bij Cargill, met een maximum van 2%. Onder opgebouwde aanspraken vallen ook de eerder bij de werkgever opgebouwde aanspraken tot en met 31 december Omdat per 1 januari 2015 deze nieuwe pensioenregeling is gaan gelden, is er sprake van een overgangsmaatregel. Gedurende de eerste 5 jaar, vanaf 2015 tot en met 2019, zullen de opgebouwde aanspraken van actieve deelnemers jaarlijks per 1 januari worden verhoogd met een Pensioenregeling in het kort 33

34 vaste toeslag van 2%. In de eerste twee jaar is hierop nog een aanvullende toeslag toegekend van 0,5%. Per 1 januari 2015 en 1 januari 2016 bedroeg de toeslag daarom 2,5%. In 2017, 2018 en 2019 wordt de afgesproken 2% toegekend. Deze vaste toeslagen vervangen de toeslagen op basis van de actievenmaatstaf. Het opgebouwde kapitaal in de beschikbare premieregeling valt niet onder deze afspraken. Daarop worden geen toeslagen toegekend (indexatie). Als het kapitaal is omgezet in een pensioenuitkering, geldt vanaf dat moment de toeslagverlening voor gepensioneerden. 7.2 Pensioenuitkeringen en premievrije rechten Het verlenen van toeslagen op ingegane pensioenuitkeringen én van premievrije rechten van deelnemers die uit dienst zijn, is gebaseerd op de Consumentenprijsindex alle huishoudens. Uitgangspunt is om 50% van de stijging van de prijzen te compenseren. De toeslagen zijn er op gericht de pensioenen aan te passen aan de gestegen kosten van levensonderhoud. Geen recht De toeslagen voor gepensioneerden en gewezen deelnemers zijn voorwaardelijk; er is geen recht op toeslag en het is ook voor de langere termijn niet zeker of (en in welke mate) toeslagen verleend zullen worden. Er is geen geld gereserveerd voor toekomstige toeslagen. Toeslagen zullen alleen worden verleend als de beschikbare middelen van het fonds voldoende zijn. Het is het bestuur van het pensioenfonds dat hierover besluit. 34

35 7.3 Voorwaardelijkheid De middelloonregeling kent een voorwaardelijk karakter ten aanzien van de door Cargill te betalen premie. Deze voorwaardelijkheid houdt in dat Cargill de volledige premie betaalt indien de rente binnen afgesproken bandbreedtes blijft. De rente is van grote invloed op de pensioenpremie, hoe lager de rente hoe hoger de pensioenpremie moet zijn. De afgesproken bandbreedte waarbinnen Cargill de volledige premie voldoet, is een rente tussen 2,05% en 4,35%. Om daarbij niet te afhankelijk te zijn van een moment, wordt er bij het vaststellen van deze zogenaamde toetsrente uitgegaan van een 36-maandgemiddelde. Daarbij wordt gekeken naar de rente op 1 oktober van het voorgaande jaar. Indien de toetsrente onder de vastgestelde grens van 2,05% van komt, zal een premie worden voldaan op basis van de rente op vastgestelde (onder) grens. De premie is dan in feite te laag. Daarom zal het pensioenopbouwpercentage worden verlaagd of de eigen bijdrage worden verhoogd. Indien de toetsrente boven de vastgestelde grens van 4,35% komt, betaalt Cargill ook een premie op basis van de vastgestelde (boven) grens. De premie is dan in feite te hoog. Het meerdere wordt dan gestort in een depot en komt ten gunste van actieve deelnemers. 7.4 Korten van aanspraken Daarnaast bestaat de mogelijkheid dat uw pensioenaanspraken worden gekort wanneer de financiële positie van het fonds ontoereikend is. Hiervoor gelden wettelijke regels. Als het pensioenfonds onvoldoende buffers heeft, moet het een herstelplan indienen bij toezichthouder De Nederlandsche Bank. In het herstelplan geeft Pensioenfonds Cargill aan hoe het binnen de wettelijke termijnen kan herstellen. Lukt dat niet, dan kan het gebeuren dat de opgebouwde pensioenrechten verminderd moeten worden. Pensioenregeling in het kort 35

36 8 Wat gebeurt er bij een scheiding? Als u een partnerrelatie heeft en u en uw partner gaan uit elkaar, heeft dat invloed op uw pensioen. Uw ex-partner komt na een scheiding of na het einde van het partnerschap volgens de wet in aanmerking voor een deel van het opgebouwde pensioen: de helft van het tijdens het huwelijk of geregistreerde partnerschap opgebouwde ouderdomspensioen (tenzij er andere afspraken met de ex-partner zijn gemaakt). het gehele partnerpensioen dat tot het moment van het einde van de partnerrelatie is opgebouwd in de middelloonregeling. Dit deel van het partnerpensioen wordt bijzonder partnerpensioen genoemd. Het wordt na uw overlijden rechtstreeks aan uw ex-partner uitgekeerd, zolang hij of zij leeft. de helft van het tijdens het huwelijk of geregistreerde partnerschap opgebouwde pensioenkapitaal in de beschikbare premieregeling. voor uw ex-partner is eventueel tot aan uw pensioeningangsdatum een bijzonder partnerpensioen verzekerd (op risicobasis). Op uw pensioeningangsdatum koopt u met het deel van uw pensioenkapitaal dat daarvoor is bestemd een bijzonder partnerpensioen in. Let op: het is in alle gevallen raadzaam om in deze situaties contact op te nemen met het pensioenfonds! 36

37 9 Wat gebeurt er bij uitdiensttreding? 9.1 Ouderdomspensioen en partnerpensioen Wanneer u van werkgever verandert, stopt de deelneming aan de pensioenregeling van Cargill. U houdt recht op het ouderdoms- en partnerpensioen dat u tot dat moment hebt opgebouwd. Ook het kapitaal dat u heeft opgebouwd in de beschikbare premieregeling blijft staan. Omdat er geen pensioenpremie meer betaald wordt, groeit uw pensioen niet meer aan. Dat geldt ook voor uw kapitaal. We spreken in dat geval over slapersrechten. Het pensioen kan nog aangroeien door indexatie (toeslagverlening). Uw kapitaal blijft belegd worden tot uw pensionering en kan dus ook groeien. Pensioenregeling in het kort 37

38 Ook heeft u de mogelijkheid een partnerpensioen op risicobasis te verzekeren. Deze verzekering loopt dan tot uw pensioendatum. De kosten hiervoor worden onttrokken aan het pensioenkapitaal. Mocht u geen keuze maken, dan wordt er standaard een verzekering voor partnerpensioen afgesloten. U kunt van de verzekering afzien (bijvoorbeeld als u geen partner heeft), maar dan moet u dat actief aangeven. 9.2 Waardeoverdracht Als u bij een nieuwe werkgever in dienst treedt, is de kans groot dat u daar weer pensioen op gaat bouwen. U kunt in dat geval de waarde van uw huidige pensioen overdragen naar de uitvoerder van de pensioenregeling van uw nieuwe werkgever. De nieuwe pensioenuitvoerder rekent het pensioen dat u heeft opgebouwd bij Pensioenfonds Cargill om naar aanspraken in de pensioenregeling van de nieuwe uitvoerder. De totale waarde blijft altijd gelijk. De nieuwe pensioenuitvoerder brengt vervolgens een offerte uit voor overdracht. Als u akkoord gaat met de uitgebrachte offerte, dan zetten we de overdracht in gang en worden de opgebouwde pensioenaanspraken overgeheveld. Na waardeoverdracht vervallen alle aanspraken die u nog had bij Pensioenfonds Cargill. U krijgt dan in de toekomst geen pensioen meer van ons. Deze waardeoverdracht geldt zowel voor de waarde van het opgebouwde pensioen in de middelloonregeling als voor het pensioenkapitaal dat is verkregen door opbouw in de beschikbare premieregeling. 38

39 10 Keuzemogelijkheden bij pensionering 10.1 Uitruil van pensioen Op de pensioendatum kunt u (een deel van) het opgebouwde partnerpensioen omzetten in een hoger ouderdomspensioen voor uzelf. Dit kan alleen met instemming van uw partner. Bij uw aanvraag voor het ouderdomspensioen kunt u uw keuze kenbaar maken. Andersom kan ook: u ruilt dan een deel van uw ouderdomspensioen in voor een hoger partnerpensioen. Dit geldt ook voor het pensioenkapitaal. U kunt dus op de pensioeningangsdatum een gedeelte van het pensioenkapitaal dat is bestemd voor ouderdomspensioen omzetten in partnerpensioen. Of, met instemming van de partner, een gedeelte van het pensioenkapitaal dat is bestemd voor partnerpensioen omzetten in ouderdomspensioen Eerder met pensioen Als u voor uw 68-jarige leeftijd met pensioen gaat, wordt uw pensioen lager. U bouwt namelijk over een kortere periode pensioen op. Bovendien is het zo dat de pensioenuitkering eerder ingaat en dus over een langere periode verdeeld moet worden. De vroegst mogelijke pensioenleeftijd is 60 jaar Gedeeltelijk met pensioen Het is ook mogelijk om vanaf 60 jaar gedeeltelijk met pensioen te gaan en daarnaast in deeltijd te blijven werken. Voor deze keuze is overleg nodig met uw werkgever Hoger/lager Het is mogelijk om gedurende de eerste jaren van uw pensioen een hoger ouderdomspensioen te ontvangen en daarna (levenslang) een lager bedrag. Deze keuze heeft geen invloed op de hoogte van een eventueel partnerpensioen. Pensioenregeling in het kort 39

40 10.5 Shoppen met uw pensioenkapitaal Op het moment van pensioneren koopt u met uw pensioenkapitaal een pensioenuitkering aan. U kunt dat doen bij Pensioenfonds Cargill, maar u kunt dat ook bij andere aanbieders doen, bijvoorbeeld bij een verzekeraar. Het is raadzaam om meerdere offertes op te vragen Na pensioendatum doorbeleggen met uw pensioenkapitaal U hoeft met het kapitaal dat u heeft opgebouwd met de beschikbare premieregeling tegenwoordig niet meer een vaste pensioenuitkering aan te kopen. Bij een vaste pensioenuitkering staat de hoogte van uw pensioenuitkering voor de rest van uw leven vast. U kunt er ook voor kiezen een variabele pensioenuitkering aan te kopen. U koopt dan bijvoorbeeld voor een jaar een vaste pensioenuitkering aan. Met de rest van uw pensioenkapitaal belegt u dan door. Uw pensioenuitkering kán dan hoger worden. Een hogere pensioenuitkering is afhankelijk van meerdere factoren. De belangrijkste twee factoren zijn de beleggingsresultaten en de marktrente. Let op: de hoogte van uw pensioenuitkering staat bij doorbeleggen niet vast. U blijft beleggingsrisico lopen. Uw pensioen kan dus ook lager uitvallen. Pensioenfonds Cargill biedt geen variabele pensioenuitkering aan. Als u een variabele pensioenuitkering wilt, moet u zelf een aanbieder kiezen. Dit kan een ander pensioenfonds zijn waar u al pensioen heeft staan, of een verzekeraar. Als u kiest voor een variabele pensioenuitkering (doorbeleggen) en een keuze voor een aanbieder heeft gemaakt, moet u dit schriftelijk aan ons doorgeven. Wij maken dan uw pensioenkapitaal naar deze partij over. Als u vóór uw pensioendatum niet heeft aangegeven dat u een variabele pensioenuitkering wilt, ontvangt u een vaste pensioenuitkering. 40

41 Rol van het pensioenfonds Iedere werkgever in Nederland die een pensioen toezegt, is volgens de wet verplicht om het geld dat hij voor het betalen van de pensioenen opzij legt door een andere organisatie te laten beheren. Het gaat daarbij vaak om een pensioenfonds. Dat geldt ook voor Cargill. In het bestuur van Pensioenfonds Cargill zitten vertegenwoordigers van de werkgever, de werknemers en de gepensioneerden. Het fondsbestuur zorgt voor een goed beheer van de pensioengelden en stelt het pensioenreglement vast. In het reglement staan de afspraken die over het pensioen gemaakt zijn door de werkgever en de sociale partners. Ook staat hierin hoe de pensioenen worden berekend, op welke manier ze worden betaald en aan welke verplichtingen de deelnemer moet voldoen om voor pensioen in aanmerking te komen. Het beheer, de administratie en uitvoering van uw pensioen heeft het fondsbestuur uitbesteed aan een gespecialiseerde uitvoeringsorganisatie: TKP. Door bij te houden hoeveel pensioen u opbouwt, zorgt TKP voor het verstrekken van een uitkering bij pensionering of wanneer u komt te overlijden. Meer informatie Voor meer informatie over uw pensioen kunt u terecht op de website U kunt ook allerlei stukken opvragen: Het pensioenreglement, het jaar verslag en/of de jaarrekening De uitvoeringsovereenkomst Een opgave van de hoogte van uw opgebouwde aanspraken Een opgave van de gevolgen van uitruil (bijvoorbeeld tussen ouderdomspensioen en partnerpensioen) De verklaring inzake de beleggingsbeginselen Informatie over de dekkingsgraad van pensioenfonds Cargill Het herstelplan (indien van kracht) Over een aanwijzing en/of de aanstelling van een bewindvoerder Pensioenregeling in het kort 41

42 Klachtenregeling Pensioenfonds Cargill doet zijn best u zo goed mogelijk van dienst te zijn. Toch kan het zijn dat u een klacht heeft. U kunt uw klacht indienen per brief of per . Pensioenfonds Cargill probeert binnen 20 werkdagen met een oplossing te komen. Soms lukt dat niet. Dan hoort u toch binnen 20 werkdagen van Pensioenfonds Cargill. Bent u niet tevreden met de oplossing? Dan kunt u voor bemiddeling naar de ombudsman pensioenen gaan. Hij is onafhankelijk. Kijk op www. ombudsmanpensioenen.nl voor meer informatie. Ook kunt u zich wenden tot de burgerlijk rechter. Betalingsvoorbehoud werkgever Soms kunnen er extreme omstandigheden zijn waardoor de werkgever ingrijpende maatregelen moet nemen. Dan kan de werkgever zelfs zijn bijdrage aan de pensioenregeling verminderen. Als de werkgever van dit recht gebruik wil maken, moet hij dit onmiddellijk schriftelijk aan het fonds en alle deelnemers melden. Begrippen Afkopen klein pensioen Als uw opgebouwde pensioen per jaar kleiner is dan een wettelijk bepaald bedrag, zal het pensioen worden afgekocht. Dat wil zeggen dat de waarde van al uw pensioenuitkeringen tezamen in één keer aan u worden uitgekeerd. De grens voor afkoop is ongeveer 474,11 bruto pensioen per jaar (bedrag 2018). Dit komt alleen maar voor als u voor een zeer korte periode deelgenomen heeft in de pensioenregeling. 42

43 Deelnemer Deelnemers zijn werknemers van Cargill die op of na 31 december 2014 deelnemer waren bij Stichting Pensioenfonds Cargill B.V., Stichting pensioenfonds Bonda-concern of in een bij Centraal Beheer verzekerde pensioenregeling van Cargill B.V. Partner Overal waar in deze brochure partner staat, wordt daaronder verstaan: de persoon met wie de deelnemer gehuwd is of een geregistreerd partnerschap is aangegaan degene met wie de deelnemer ongehuwd samenwoont. Van ongehuwd samenwonenden zoals bedoeld in de pensioenregeling is sprake als er een gemeenschappelijke huishouding gevoerd wordt. Voorwaarde is dat: de samenleving is vastgelegd in een notariële akte, én er geen sprake is van bloed- of aanverwantschap in de rechte lijn (ouder/ kind, grootouder/kleinkind) de partners minstens de laatste zes maanden vóór het overlijden op hetzelfde adres woonden. Beschikbare premieregeling Een beschikbare premieregeling is een zogenaamde premieovereenkomst. Een premieovereenkomst is een overeenkomst met een vastgestelde premie die uiterlijk op de pensioendatum wordt omgezet in een pensioenuitkering. Middelloonregeling Een middelloonregeling is een zogenaamde uitkeringsovereenkomst. Een uitkeringsovereenkomst is een overeenkomst tussen de werkgever en werknemer over een uitkering van een bepaalde hoogte die vanaf een bepaalde leeftijd wordt ontvangen. Afhankelijk van het gemiddelde salaris gedurende de diensttijd wordt een bepaalde aanspraak op een uitkering opgebouwd. Pensioenregeling in het kort 43

44 Postbus AM Groningen Maart 2017

Pensioenregeling in het kort

Pensioenregeling in het kort Pensioenregeling in het kort (Middelloonregeling en DC-regeling) De in deze brochure verstrekte informatie is van algemene aard, uitsluitend indicatief en aan wijzigingen onderhevig. De vermelde gegevens

Nadere informatie

Pensioenregeling in het kort

Pensioenregeling in het kort Pensioenregeling in het kort (Middelloonregeling en DC-regeling) De in deze brochure verstrekte informatie is van algemene aard, uitsluitend indicatief en aan wijzigingen onderhevig. De vermelde gegevens

Nadere informatie

Pensioenregeling in het kort

Pensioenregeling in het kort Pensioenregeling in het kort De in deze brochure verstrekte informatie is van algemene aard, uitsluitend indicatief en aan wijzigingen onderhevig. De vermelde gegevens zijn uitsluitend bedoeld om deelnemers

Nadere informatie

UW MENSEN, UW kapitaal. Beleggingsinformatie. Vrij beleggen. Life Cycle beleggen. Rendement en risico s. Kosten

UW MENSEN, UW kapitaal. Beleggingsinformatie. Vrij beleggen. Life Cycle beleggen. Rendement en risico s. Kosten UW MENSEN, UW kapitaal Beleggingsinformatie 2 Life Cycle beleggen Vrij beleggen Rendement en risico s 4 6 8 Kosten 9 Beleggingsinformatie Hoe werkt het beleggingspensioen van Cappital? In de pensioenregeling

Nadere informatie

UW MENSEN, UW KAPITAAL. Beleggingsinformatie. Vrij beleggen. Life Cycle beleggen. Rendement en risico s. Kosten

UW MENSEN, UW KAPITAAL. Beleggingsinformatie. Vrij beleggen. Life Cycle beleggen. Rendement en risico s. Kosten UW MENSEN, UW KAPITAAL Beleggingsinformatie 2 Life Cycle beleggen Vrij beleggen Rendement en risico s 4 6 8 Kosten 9 Beleggingsinformatie Hoe werkt het beleggingspensioen van Cappital? In de pensioenregeling

Nadere informatie

CAPGEMINI PENSIOENFONDS. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld?

CAPGEMINI PENSIOENFONDS. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Stichting PENSIOENFONDS CAPGEMINI Nederland Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid.

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering. Hierop staan ook de bedragen

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? Welkom bij Delta Lloyd. U bouwt via pensioen bij ons op, zolang u in dienst bent bij deze werkgever. Dit geldt wanneer u 21 jaar of ouder bent. In dit Pensioen

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid.

Nadere informatie

Hoe bouwt u pensioen op? Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Wat krijgt u in onze pensioenregeling niet?

Hoe bouwt u pensioen op? Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Wat krijgt u in onze pensioenregeling niet? U kunt vanaf 1 januari 2015 nettopensioen bij ons opbouwen. In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in deze nettopensioenregeling. Dat is belangrijk om te weten, bijvoorbeeld als u van baan

Nadere informatie

Toelichting op het pensioenoverzicht 2010 KPN Uitkeringsovereenkomst voor de middelloonregeling

Toelichting op het pensioenoverzicht 2010 KPN Uitkeringsovereenkomst voor de middelloonregeling Toelichting op het pensioenoverzicht 2010 KPN Uitkeringsovereenkomst voor de middelloonregeling Wat u moet weten over uw pensioen Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt bij

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering en

Nadere informatie

Wat krijg je in onze pensioenregeling?

Wat krijg je in onze pensioenregeling? Pensioen 1-2-3 Hoe is je pensioen geregeld? Excedentregeling In dit Pensioen 1-2-3 lees je wat je wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over jouw

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering en

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Beleggingspakket In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt

Nadere informatie

Werkt u in deeltijd of gaat u in deeltijd werken, dan bouwt u vanaf dat moment naar rato pensioen op.

Werkt u in deeltijd of gaat u in deeltijd werken, dan bouwt u vanaf dat moment naar rato pensioen op. 7 juni 2016 Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen U bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Cargill. Standaard krijgt u dit ouderdomspensioen vanaf uw 67e

Nadere informatie

Wat krijg je in onze pensioenregeling?

Wat krijg je in onze pensioenregeling? Pensioen 1-2-3 Hoe is je pensioen geregeld? Beschikbare premieregeling In dit Pensioen 1-2-3 lees je wat je wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze netto pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze netto pensioenregeling? Hoe is je pensioen geregeld? Wat krijgt u in onze netto pensioenregeling? Netto ouderdomspensioen Via uw werkgever neemt u deel aan de netto pensioenregeling van ABN AMRO Pensioenfonds. Met deze regeling

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Premieovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Op dit Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid,

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Beleggingspakket In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw Pluspensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt bij pensionering.

Nadere informatie

V o o r m e d e w e r k e r s v a n C a r g i l l B. V. S a s v a n G e n t

V o o r m e d e w e r k e r s v a n C a r g i l l B. V. S a s v a n G e n t P e n s i o e n r e g e l i n g i n h e t k o r t V o o r m e d e w e r k e r s v a n C a r g i l l B. V. S a s v a n G e n t De in deze brochure verstrekte informatie is van algemene aard, uitsluitend

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Wat u moet weten over uw pensioen Dit pensioenoverzicht ontvangt u omdat

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering

Nadere informatie

De hoogte van het totale partnerpensioen staat vermeld op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en op

De hoogte van het totale partnerpensioen staat vermeld op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en op De Ahold Pensioenregeling 2015 Welkom bij Ahold Pensioenfonds! Met ingang van uw 21ste verjaardag of latere datum in dienst bouwt u pensioen bij ons op. Dit doet u via Ahold Delhaize. Elk pensioenfonds

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Uitkeringsovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid.

Nadere informatie

Let op: Er is een apart Pensioen voor de basispensioenregeling over het salaris tot EUR

Let op: Er is een apart Pensioen voor de basispensioenregeling over het salaris tot EUR Welkom bij Pensioen 1-2-3 van ABN AMRO Pensioenfonds. In deze Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet kr in de netto pensioenregeling. En wat u kunt kiezen. Met de netto pensioenregeling bouwt u aanvullend

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt bij

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Toelichting Uniform pensioenoverzicht einde deelneming

Toelichting Uniform pensioenoverzicht einde deelneming Toelichting Uniform pensioenoverzicht einde deelneming Wat u moet weten over uw pensioen Dit pensioenoverzicht ontvangt u omdat

Nadere informatie

( f l e x i b e l e r e g e l i n g, C A O C a r g i l l B. V. )

( f l e x i b e l e r e g e l i n g, C A O C a r g i l l B. V. ) P e n s i o e n r e g e l i n g i n h e t k o r t ( f l e x i b e l e r e g e l i n g, C A O C a r g i l l B. V. ) De in deze brochure verstrekte informatie is van algemene aard, uitsluitend indicatief

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Het Goede Voorbeeld Hoe is uw pensioen geregeld?

Het Goede Voorbeeld Hoe is uw pensioen geregeld? Het Goede Voorbeeld Hoe is uw pensioen geregeld? Mevr. J. Jansen Voorbeeldstraat 51 2056 LG Voorbeeldplaats Geachte mevrouw Jansen, Welkom bij . U bouwt

Nadere informatie

1. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? 2. Wat krijgt u niet in onze pensioenregeling? 3. Hoe bouwt u pensioen op?

1. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? 2. Wat krijgt u niet in onze pensioenregeling? 3. Hoe bouwt u pensioen op? 1. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Als u met pensioen gaat, dan ontvangt u een ouderdomspensioen. Op uw pensioendatum koopt u met het opgebouwde pensioenkapitaal een ouderdomspensioen

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Dit pensioenoverzicht ontvangt u omdat

Nadere informatie

Stand per datum einde deelneming 01-01-2012 GarantiePlusPensioen

Stand per datum einde deelneming 01-01-2012 GarantiePlusPensioen Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming 2012 Stand per datum einde deelneming 01-01-2012 Product GarantiePlusPensioen Pensioenuitvoerder Onderlinge 's-gravenhage Soort overeenkomst premieovereenkomst

Nadere informatie

De hoogte van het totale partnerpensioen staat vermeld op je Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en op

De hoogte van het totale partnerpensioen staat vermeld op je Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en op Welkom bij Ahold Delhaize Pensioen! Met ingang van je 21ste verjaardag of latere datum in dienst bouw je pensioen bij ons op. Dit doe je via Ahold Delhaize. Elk pensioenfonds heeft zijn eigen pensioenregeling.

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Het Goede Voorbeeld Hoe is uw pensioen geregeld?

Het Goede Voorbeeld Hoe is uw pensioen geregeld? Het Goede Voorbeeld Hoe is uw pensioen geregeld? Mevr. J. Jansen Voorbeeldstraat 51 2056 LG Voorbeeldplaats Geachte mevrouw Jansen, Welkom bij . U bouwt

Nadere informatie

BEWAAR UW PENSIOENOVERZICHT ZORGVULDIG. LEES OOK DE TOELICHTING. DEZE IS ONDERDEEL VAN HET UNIFORM PENSIOENOVERZICHT.

BEWAAR UW PENSIOENOVERZICHT ZORGVULDIG. LEES OOK DE TOELICHTING. DEZE IS ONDERDEEL VAN HET UNIFORM PENSIOENOVERZICHT. Stand per 31 december 2008 Uw pensioenregeling bij Bijvoorbeeld N.V. Uitkeringsovereenkomst Voorbeeldwerkgever B.V. Kenmerk: 987456 U krijgt elk jaar een pensioenoverzicht omdat u deelneemt in een pensioenregeling

Nadere informatie

Pensioenregeling in het kort

Pensioenregeling in het kort P e n s i o e n r e g e l i n g i n h e t k o r t ( f l e x i b e l e r e g e l i n g v o o r n i e t - c a o e r s ) De in deze brochure verstrekte informatie is van algemene aard, uitsluitend indicatief

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Pensioenfonds Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015. Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Welke gebeurtenissen beïnvloeden uw pensioen?

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015. Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Welke gebeurtenissen beïnvloeden uw pensioen? Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid. In dit overzicht staat ook wat uw eventuele partner

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Reglement excedent-premieregeling Versie: 1 januari 2018

Reglement excedent-premieregeling Versie: 1 januari 2018 Reglement excedent-premieregeling Versie: 1 januari 2018 Inhoudsopgave I De excedent-premieregeling van BPL Pensioen... 3 Artikel 1 Welke pensioensoorten biedt mijn excedent-premieregeling?... 3 Artikel

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Reglement excedent-premieregeling. Versie: 1 juli 2017

Reglement excedent-premieregeling. Versie: 1 juli 2017 Reglement excedent-premieregeling Versie: 1 juli 2017 Inhoudsopgave I De excedent-premieregeling van BPL Pensioen... 3 Artikel 1 Welke pensioensoorten biedt mijn excedent-premieregeling?... 3 Artikel 2

Nadere informatie

UW MENSEN, UW KAPITAAL. Onderdeel van een geoliede machine. Pensioen in het kort

UW MENSEN, UW KAPITAAL. Onderdeel van een geoliede machine. Pensioen in het kort UW MENSEN, UW KAPITAAL Onderdeel van een geoliede machine Pensioen in het kort Welkom bij Aegon Cappital! U bouwt via uw werkgever pensioenkapitaal op, om op uw pensioenleeftijd pensioen aan te kopen.

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Pensioenreglement A In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? Mevr. J. Jansen Voorbeeldstraat 51 2056 LG Voorbeeldplaats Geachte mevrouw Jansen, Welkom bij . U bouwt vanaf pensioen bij ons op. Dit doet

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Dit pensioenoverzicht ontvangt u omdat uw deelneming aan de beroepspensioenregeling is beëindigd.

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u duidelijkheid over wat u krijgt bij pensionering

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Wat u moet weten over uw pensioen Dit pensioenoverzicht ontvangt u omdat

Nadere informatie

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Model 3 Premieovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? Welkom bij pensioenfonds Croda! U bouwt via uw werkgever bij ons pensioen op. Elke pensioenuitvoerder heeft zijn eigen regeling. In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering en arbeidsongeschiktheid.

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Wat krijgt u in uw pensioenregeling?

Wat krijgt u in uw pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Welkom bij de Nationale APF. U bouwt via uw werkgever McCain Foods Holland B.V. pensioen bij ons op. In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in uw pensioenregeling.

Nadere informatie

Reglement excedent-premieregeling. Versie: 1 juli 2018

Reglement excedent-premieregeling. Versie: 1 juli 2018 Reglement excedent-premieregeling Versie: 1 juli 2018 Inleiding Dit reglement excedent-premieregeling BPL Pensioen is een aanvulling op artikel 16 van het pensioenreglement BPL en regelt de inhoud en voorwaarden

Nadere informatie

Wat krijgt u in uw pensioenregeling?

Wat krijgt u in uw pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Welkom bij de Nationale APF. U bouwt via uw werkgever AZL N.V. pensioen bij ons op. In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in uw pensioenregeling. Pensioen

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Premieovereenkomst

Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Premieovereenkomst Voorbeeld Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Premieovereenkomst Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft u inzicht in wat u krijgt bij pensionering

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015 Uitkeringsovereenkomst Actieve deelnemer Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft inzicht in uw inkomen dat u van Hagee

Nadere informatie

UW MENSEN, UW kapitaal. Onderdeel van een geoliede machine. Pensioen in het kort PLAN YOUR FUTURE

UW MENSEN, UW kapitaal. Onderdeel van een geoliede machine. Pensioen in het kort PLAN YOUR FUTURE UW MENSEN, UW kapitaal Onderdeel van een geoliede machine Pensioen in het kort PLAN YOUR FUTURE Welkom bij Cappital! U bouwt via uw werkgever pensioenkapitaal op, om op uw pensioenleeftijd pensioen aan

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op uw jaarlijkse

Nadere informatie

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan.

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan. Waardeoverdracht bij indiensttreding Meer weten? www.kpnpensioen.nl Wat is waardeoverdracht? 4 Zoek en vind 11 Een nieuwe baan 3 Is waardeoverdracht verstandig? Goed om te weten 6 Zo vraagt u aan 10 9

Nadere informatie

Wat krijgt u in uw pensioenregeling?

Wat krijgt u in uw pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Welkom bij de Nationale APF. U bouwt via uw werkgever Stichting Autoriteit Financiële Markten pensioen bij ons op. In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer aan deze pensioenregeling; - U bent arbeidsongeschikt. Het Uniform Pensioenoverzicht

Nadere informatie

Ouderdomspensioen Rekenvoorbeeld 1 10 Algemeen Pensioenfonds KLM KLM Health Services Pensioen Laag 2 april 2016

Ouderdomspensioen Rekenvoorbeeld 1 10 Algemeen Pensioenfonds KLM KLM Health Services Pensioen Laag 2 april 2016 Pensioen 1-2-3 bestaat uit 3 lagen. In de eerste laag leest u in het kort de belangrijkste informatie over uw pensioenregeling. In deze laag 2 vindt u meer informatie over alle onderwerpen in laag 1. In

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld? Geachte heer, mevrouw,

Hoe is uw pensioen geregeld? Geachte heer, mevrouw, Hoe is uw pensioen geregeld? Geachte heer, mevrouw, Welkom bij Pensioenfonds Hoogovens! U bouwt pensioen bij ons op. Dit doet u via uw werkgever. Elke pensioenuitvoerder heeft zijn eigen regeling. In dit

Nadere informatie

StichtingPensioenfondsNIBC

StichtingPensioenfondsNIBC StichtingPensioenfondsNIBC Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen.

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Basisregeling In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze basisregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u

Nadere informatie

UNIFORM PENSIOENOVERZICHT 2011 Delta Lloyd Levensverzekering NV DATUM PERSOONLIJK PENSIOEN PLAN september 2011

UNIFORM PENSIOENOVERZICHT 2011 Delta Lloyd Levensverzekering NV DATUM PERSOONLIJK PENSIOEN PLAN september 2011 UNIFORM PENSIOENOVERZICHT 2011 Delta Lloyd Levensverzekering NV DATUM PERSOONLIJK PENSIOEN PLAN september 2011 ONZE REFERENTIE: UPO0000035929 Stand per 01.01.2011 Productnaam PERSOONLIJK PENSIOEN PLAN

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Welkom bij de Nationale APF. U bouwt via uw werkgever AZL N.V. pensioen bij ons op. In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in uw pensioenregeling. Pensioen

Nadere informatie

Pensioen Meer informatie over uw pensioenregeling. Pensioenfonds Avebe

Pensioen Meer informatie over uw pensioenregeling. Pensioenfonds Avebe Pensioenfonds Avebe Pensioen 1-2-3 Meer informatie over uw pensioenregeling Welkom bij Pensioenfonds Avebe. In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Dat is belangrijk

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Pensioenreglement B (excedentregeling) In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Hoe is uw Pensioen geregeld?

Hoe is uw Pensioen geregeld? Hoe is uw Pensioen geregeld? Welkom bij de Onderlinge s-gravenhage. U bouwt vanaf 01-06-2016 pensioen bij ons op. Dit doet u via uw werkgever . Elke werkgever heeft zijn eigen pensioenregeling.

Nadere informatie

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan.

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan. Waardeoverdracht bij indiensttreding Meer weten? www.kpnpensioen.nl Wat is waardeoverdracht? 4 Zoek en vind 11 Een nieuwe baan 3 Is waardeoverdracht verstandig? Goed om te weten 6 Zo vraagt u aan 10 9

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Wat krijg je in onze pensioenregeling?

Wat krijg je in onze pensioenregeling? Pensioen 1-2-3 Hoe is je pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 lees je wat je wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over je pensioen. Die vind

Nadere informatie

- U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling - U bent arbeidsongeschikt

- U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling - U bent arbeidsongeschikt Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2018 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling

Nadere informatie