STUDIEDAG DRUIVENTEELT. 28 februari 2018

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "STUDIEDAG DRUIVENTEELT. 28 februari 2018"

Margaretha de Boer
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 STUDIEDAG DRUIVENTEELT 28 februari 2018

2 Banken van een druivenserre met Krilium. De man rechts is Pieter Michiels, serrist uit Eizer Overijze (januari 1957) (Foto uit het archief BDB) Bodemstaalname in de proefserre (1956) (Foto uit het archief BDB)

3 PROGRAMMA: Bodemgeschiktheidsonderzoek voor het aanplanten van wijndruiven (S. Reynaert) Bemestingsadviezen voor druiventeelt in serre en openlucht (S. Deckers) Het Druivendoosje, bemestingsadvies voor de hobbyteler (H. Vandendriessche)

4 Bodemgeschiktheidsonderzoek voor het aanplanten van wijndruiven (S. Reynaert)

5 Waarom een perceelsgeschiktheidsonderzoek? Aanplant van een wijngaard = grote investering Verschillende bodemtypes vragen om verschillende onderstammen Microklimaat speelt een belangrijke rol in het rijpen van de druiven viticulturevignoble.fr

6 Voorafgaande documentatie Om al een beeld te krijgen van het onderzoeksgebied, worden verschillende kaarten bestudeerd: Topografische kaart Geologische kaart Bodemkaart

7 Voorafgaande documentatie Om al een beeld te krijgen van het onderzoeksgebied, worden verschillende kaarten bestudeerd: Topografische kaart Geologische kaart Bodemkaart Voorbeelden : Chardonnay Meerdael

8 Topografische kaart

9 Hoogtemodel

10 Tertiair Geologische kaart en doorsnede à 2 m

11 Bodemkaart Lbp SAF Lba0 spbc Lbp Lba Lbc0

12 Terreinonderzoek Aan de hand van deze informatie wordt het terreinonderzoek gepland : Aantal en locatie van de profielkuilen Aantal en locatie van de profielboringen Aantal en locatie van de bodemstaalnamen

13 Profielkuil A horizont B horizont Aandacht voor : - Textuur - Structuur - Kleur - Doorworteling - Vochtigheid D horizont

14 Profielkuil Potentiële doorwortelingsdiepte - Structuur van de bodem - Aanwezigheid van compacte lagen - Hoogte grondwaterstand zomer en winter - Roestverschijnselen - Reductieverschijnselen - Grondwaterstand op moment van opname Droogtegevoeligheid van de bodem

15 Bodemstaalname Standaardgrondanalyse : Grondsoort (palpatiemethode) Zuurtegraad (ph) Organische koolstofgehalte (humus) Voedingselementen (P, K, Mg, Ca, Na) 2 à 3 bodemlagen 0-30 cm cm (60-90 cm)

Bodemstaalname Standaardgrondanalyse : Grondsoort (palpatiemethode) Zuurtegraad (ph) Organische koolstofgehalte (humus) Voedingselementen (P, K, Mg, Ca, Na) 2 à 3 bodemlagen

16 Bodemstaalname Standaardgrondanalyse : Grondsoort (palpatiemethode) Zuurtegraad (ph) Organische koolstofgehalte (humus) Voedingselementen (P, K, Mg, Ca, Na) 2 à 3 bodemlagen 0-30 cm cm (60-90 cm) Bij hoog kalkgehalte Bepaling van de Chlorosekrachtindex (fr: Indice du Pouvoir Chlorosant, IPC) = maat voor opneembaarheid van ijzer in het bodemprofiel

wijndruif Vorstrisico Aanbevelingen voor onderstam

17 Rapport Gedetailleerde bodembeschrijving en -kartering Quotatie voor de geschiktheid aanplant wijndruif Vorstrisico Aanbevelingen voor onderstam en variëteit Bemestings- en bekalkingsadvies voor 3 jaar

18 Wanneer de bemesting strooksgewijs wordt uitgevoerd, moet het advies gehalveerd worden. Bemestings- en bekalkingsadvies

19 Kartering

20 Onderstammen Weinig resistent RGM 3309 C Vialla MGt Zeer gevoelig 99 R MGt Lot SO4 IPC C 41 B SO4 DROOGTE 420 A Gravesac Fercal LAGE ph Ma 333 EM Cl RSB Cl 4010 Cl Vialla 420 A 140 Ru 120 Fercal Ru B, 333 EM C, RSB1 40 5BB,420 A R, 99 R, SO4, 1103P 25 Gravesac 20 Rupestris du Lot C, MGt, M 5 Vialla, RGM, Cl Zeer resistent 140 Ru 1103 Pa 110 R Weinig gevoelig 3309 C Gravesac RGM Laag RGM M 420 A 41 B Lot Gravesac Fercal 140 Ru 3309C MG 5 BB Zeer HOOG gevoelig ZOUTGEHALTE 3309 C SO Cl MGt 420 A 1616 C Weinig resistent GROEIKRACHT Vialla 3309 C Ma C 34 EM Fercal HOOG VOCHTGEHALTE Cl 4010 Cl Gravesac SO4 5 BB 125 AA 8B 99 R 110 R 1103 Pa RSB1 333 EM 41 B 5C Zeer resistent RGM SO Pa Minder gevoelig 1616 C Lot 1103 Pa 140 Ru Hoog

21 Variëteiten KMI, 2015 Ukkel Jones et al., 2003 Huglin, 1978 & Maaß, 2011

22 Bemestingsadviezen voor druiventeelt in serre en openlucht (S. Deckers)

23 Opname aan voedingselementen door druiven Voedingsopname van druiven in open lucht (hoofdelementen) in kg/ha N P 2 O 5 K 2 O MgO CaO Plantendeel Druiven Ranken Bladeren Stam en wortels Totaal Champol, 1984 N P 2 O 5 K 2 O MgO CaO Totaal Voedingsopname van druiven in open lucht is relatief laag Onder glas hoger productieniveau, hogere voedingsopname Gemiddelde waarden literatuur

24 Wat is de reserve aan voedingselementen in de bodem Staalname Analyse Advies

25 Staalname Nieuw perceel: kruisgewijs Bestaand perceel: op de strook

26 Staalname Standaard: 23 cm diepte Optie: staalname 0-30 cm cm cm Interessant om kennis te hebben van ph en rijkdom van de bodem in de diepere lagen, vooral voor het aanplanten van een nieuwe aanplanting (keuze onderstam, variëteit, )

27 Analyse Standaardgrondontleding: Grondsoort, ph-kcl, % C, plantbeschikbare voedingselementen P, K, Mg, Ca en Na Voor serres: standaardgrondontleding + zout (EC) Optie: supplement boor

28 ph en bekalkingsadvies Indien de ph lager dan de bovengrens van de streefzone is wordt er een bekalkingsadvies opgegeven om deze te bereiken. Keuze van de kalksoort: magnesiumrijke of arme Kalk strooien over het ganse perceel, niet enkel strooksgewijs

29 Wat is de optimale ph voor druiven? Streefwaarden voor druiven bij een normaal % C Grondsoort ph - KCl Zandgronden Zandleemgronden Leemgronden Kleigronden

30 Magnesiumrijke kalk voor druiven? Enkel indien de bodem te zuur is en een lage Mg-reserve heeft Werking van Mg in Mg-kalk in % Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Najaar Voorjaar

31 Bekalking bij windstil weer

Stikstof Stikstof: vegetatieve groei: vruchtzetting op éénjarig hout Stikstofgebrek: bodems met een laag C-gehalte te weinig bemest onkruid onder de stokken Gevolg: te zwakke groei, te laag N in de

32 Stikstof Stikstof: vegetatieve groei: vruchtzetting op éénjarig hout Stikstofgebrek: bodems met een laag C-gehalte te weinig bemest onkruid onder de stokken Gevolg: te zwakke groei, te laag N in de plant, te laag N in de druiven, moeilijke gisting van het most Stikstofovermaat te zwaar bemeste bodems (mineraal, organisch) een gescheurde weide Stikstofgebrek: vergeling van de bladeren, de oudste bladeren sterven af terwijl jonge bladeren ontstaan Gevolg: geeft een te sterke scheutgroei, meer botrytis bij de druiven; milieuprobleem (nitraatuitspoeling).

33 Fosfor Fosfor : wortelontwikkeling Fosforgebrek komt voor op bodems met een laag P-gehalte zure bodems (Fe-P, Al-P) met veel ijzer (ijzerzandsteen) bodems met veel kalk Fosforovermaat: milieuprobleem Fosforgebrek: op ijzerzandsteen als gevolg van fosforfixatie

een hoog Mg, Ca, Na-gehalte Kaliumgebrek: de bladranden verkleuren en

34 Kalium Kalium : transport van suikers van blad naar de druiven, weerstand tegen droogte, Kaliumgebrek komt voor op bodems met een laag K-gehalte met een hoog Mg, Ca, Na-gehalte Kaliumgebrek: de bladranden verkleuren en verdrogen Kaliumovermaat: zoutstress, antagonistische werking naar de opname van Mg, Ca

Na-gehalte Magnesiumovermaat: antagonistische werking naar de opname van

35 Magnesium Magnesium: productie van suikers (fotosynthese) Magnesiumgebrek komt voor op bodems - met een laag Mg-gehalte - met een hoog K, Ca, Na-gehalte Magnesiumovermaat: antagonistische werking naar de opname van K, Ca Magnesiumgebrek : het bladmoes verkleurd, terwijl de nerven groen blijven

Zoutgehalte (glas) Voor serres voeren we bijkomend de bepaling uit van de

Aangezien in een serre vaak intensief bemest wordt en er geen natuurlijke

Een te hoog zoutgehalte in de bodem kan bij de druivelaar lamsteligheid

36 Zoutgehalte (glas) Voor serres voeren we bijkomend de bepaling uit van de zoutconcentratie. Aangezien in een serre vaak intensief bemest wordt en er geen natuurlijke neerslag valt, is het zoutgehalte onder glas vaak te hoog. Een te hoog zoutgehalte in de bodem kan bij de druivelaar lamsteligheid veroorzaken. Indien het zoutgehalte te hoog is, is het raadzaam om de overtollige zouten door te spoelen tijdens de winter (als de groei stil ligt). Maarten Kostermans

37 Voorbeeld druiven onder glas

38 1,075 Advies

39 Bemestingsadvies Als de waarde die gemeten wordt lager is dan het streefgetal voor een voedingselement dan moet er extra bemest worden om de voedingstoestand van de bodem in orde te brengen. Indien de waarde hoger is dan het streefgetal kan voor dat element bespaard worden op meststoffen, zodat de verhouding tussen de elementen ook wordt verbeterd.

40 BVH druivenpercelen België open lucht % verdeling stalen Zandleemstreek ph C P K Mg Ca Na zeer laag laag tamelijk laag streefzone tamelijk hoog hoog zeer hoog Leemstreek ph C P K Mg Ca Na zeer laag laag tamelijk laag streefzone tamelijk hoog hoog zeer hoog

41 Gemiddeld advies voor druiven Gemiddeld advies in vollevelds bemesting (kg/ha) en bekalking (zbw/ha) N P 2 O 5 K 2 O MgO Na 2 O Kalk Zandleemstreek Leemstreek Gemiddeld advies wanneer enkel de zwarte stroken worden bemest (kg/ha) N P 2 O 5 K 2 O MgO Na 2 O Zandleemstreek Leemstreek

42 Tijdstip van toedienen kalk en voedingselementen Kalk: november-februari Organische mest: na half februari Stikstof: half maart Fosfor: maart Kalium : maart + eventuele bijbemesting half juli Magnesium:( najaar/winter via kalk) of maart

43 Het Druivendoosje, bemestingsadvies voor de hobbyteler (H. Vandendriessche)

44 HET DRUIVENDOOSJE

45 Aanpassingen van bemestingsadvies Druivendoosje : bemestingsadvies voor de hobbyteler Tafeldruiven of wijndruiven Geplant in serre, openlucht of tegen de gevel Reeds aangeplante druivelaars of nog aan te planten druivelaars Professionele adviezen ook voor hobbyteler beschikbaar Eenheden advies: kalk: zbw/10 m² voedingselementen: serre: g/10 m2 open lucht: g/lopende meter gevel: g/plant

46 Voorbeeld druiven onder glas

47 1,075 Advies

48 Advies uitrekenen Bekalkingsadvies in g per 10 m² inhoud kalksoort in zbw. 100 = g van deze kalksoort per 10 m² 1,075 1, = g van deze kalksoort per 10 m² Bemestingsadvies in g per 10 m² inhoud meststof in % 100 = g van deze meststof per 10 m² = 148 g van deze Nmeststof per 10 m²

49 Advies omrekenen met BDB rekenmee 28 februari

50 Stap 1 : Kies Staalnummer

51 Stap 2 : Geef de grootte van je aanplant in Advies voor tafeldruiven in serre

52 Stap 3 : Advies berekenen Kies een minerale kalk 1,075

53 Stap 3 : Advies berekenen Controleer het resterend advies Advies voor tafeldruiven in serre

54 Stap 3 : Advies berekenen Kies een meststof = 308 g/10m² 4040

55 Stap 3 : Advies berekenen Controleer het resterend advies Advies voor tafeldruiven in serre

56 Stap 3 : Advies berekenen Controleer het resterend advies Advies voor tafeldruiven in serre

57 Stap 3 : Advies berekenen Controleer het resterend advies Advies voor tafeldruiven in serre

58 Advies voor tafeldruiven in serre

59 VEEL SUCCES DE KOMENDE DRIE SEIZOENEN!

Vergelijkbare documenten

DUURZAME BEMESTING EN DUURZAAM BODEMBEHEER. 16 mei 2019

DUURZAME BEMESTING EN DUURZAAM BODEMBEHEER 16 mei 2019 Banken van een druivenserre met Krilium. De man rechts is Pieter Michiels, serrist uit Eizer Overijze (januari 1957) (Foto uit het archief BDB) Bodemstaalname