BEGRIPPEN. Grond en Bodem. Kuipers maakt in zijn boek Bodemkunde onderscheid.

Transcriptie

1

2 BEGRIPPEN Grond en Bodem Kuipers maakt in zijn boek Bodemkunde onderscheid.

3 GROND Het losse materiaal zo we dat aan de oppervlakte van de aardkorst aantreffen.

4 BODEM De manier waarop gronddeeltjes, in de natuur, zijn gerangschikt tot bepaalde patronen.

5 GRONDMONSTER Een kleine hoeveelheid (monster) los materiaal (grond), dat we op een bepaalde plaats oppakken en bijvoorbeeld voor onderzoek naar een laboratorium versturen.

6 BODEMPROFIEL De verticale doorsnede van de aardkorst tot op een diepte die voor plantengroei nog belangrijk is. Meestal is dit tot 1,50 meter. Het gaat er dus om welke bodemlagen, met daarin verschillende gesteenten, in de bodem voorkomen.

7 BODEMPROFIEL ONDERZOEKEN

8

9

10

11 ORGANISCHE STOF EN HUMUS Twee begrippen die vaak door elkaar worden gehaald!!

12 Overblijfselen van voornamelijk plantaardige oorsprong, zoals bladeren, wortels en stengels. ORGANISCHE STOF

13 HUMUS Uit organische stof ontstaat uiteindelijk humus. Humus is een donkere aardachtige stof waarin we geen bestanddelen meer kunnen herkennen.

14 MEER OF MINDER ORGANISCHE STOF/HUMUS

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25 ORGANISCHE STOF TOEVOEGEN: COMPOST Compost is een donkerbruin tot zwart, kruimelig product dat bestaat uit plantaardige resten zoals selectief ingezamelde groenten, fruitschillen, grasmaaisel, bladeren en snoeihout die door micro-organismen bijna tot humus zijn afgebroken. Compost bevat veel organische stof en verbetert de bodemstructuur doordat voeding en organisch materiaal wordt toegevoegd. Compost wordt gebruikt in de land- en tuinbouw door vermenging met, of bestrooiing van, de bovenlaag van de bodem.

26 COMPOSTMESTSTOFFEN

27 VOORDELEN VAN ORGANISCHE STOF/HUMUS 1. Verbeterde binding van water. 2. Verbeterde luchthuishouding. 3. Vasthouden van voedingselementen. 4. Positief voor bodemleven. 5. Meer weerstand tegen extreme (weers)invloeden. 6. Sneller op temperatuur.

28 GUNSTIGE BODEM: 50% LUCHT- 50% VASTE DELEN

29 GRONDSOORTEN

30 HET VERSCHIL TUSSEN ZAND EN KLEI

31 BODEMWATER/GRONDWATER Grondwater: Water dat je ziet na het graven van een gat in een laaggelegen gebied. Grondwaterspiegel: Bovenvlak van grondwater. Grondwaterzone: Zone onder de grondwaterspiegel. Alle open ruimten (poriën) zijn hier gevuld met water en lucht ontbreekt. Plantenwortels kunnen er niet leven.

32 BODEMWATER/CAPILLAIRE ZONE Capillaire zone: Zone boven het grondwater. Aan bodemdeeltjes gebonden water. A, Vol-capillaire zone : Ligt net boven de grondwaterzone. Bijna alle open ruimten zijn gevuld met water, enkele met lucht. B, Open-capillaire zone: Ligt verder boven de grondwaterzone. De ruimten zijn voornamelijk gevuld met lucht. Alleen in de zeer fijne capillairen wordt nog water aangetroffen. In deze zone is beworteling goed mogelijk.

33 BODEMWATER/HANGWATERZONE Hangwaterzone: Ligt nog hoger in het bodemprofiel. Het water in deze zone wordt vastgehouden in de nauwe open ruimten in de zone net onder maaiveld. Dit water staat niet in voortdurend contact met het grondwater. Het kan wel door een tijdelijk hoge grondwaterstand zijn veroorzaakt. Meestal is het hangwater aangevoerd door regen.

34 BODEMWATER IN SCHEMA

35 DOORLATENDHEID Doorlatendheid: Het vermogen dat water zich via de open ruimten kan verplaatsen. Allesbepalend: De structuur van de bodem. We onderscheiden drie vormen van doorlatendheid: de doorlatendheid van het grondoppervlak; de verticale doorlatendheid in het profiel; de horizontale doorlatendheid in het profiel.

36 DOORLATENDHEID IN SCHEMA

37 PENETROMETER/PENETROGRAAF/PENETROLOGGER

38 PROBLEMEN TUSSEN 30 CM 60 CM DIEPTE

39 DOORLATENDHEID

40 EXTREME VERZADIGING MET WATER

41 CONCLUSIES Er is sprake van optimale groeiomstandigheden als: 1. Water, lucht, organische bestanddelen en minerale delen in de juiste verhouding beschikbaar zijn. 2. De bodem organische stof/humus bevat. 3. Er voldoende beschikbaar water aanwezig is. 4. De grondwaterspiegel niet te hoog is. 5. De bodem doorlatend genoeg is.

42 HET BELANG VAN EEN OPTIMALE BODEMSITUATIE

43 Video: silva cell installatie

44 HET BELANG VAN OVERIGE GROEIVOORWAARDEN

45 Koffie.!

46 VOEDING

47 MINERALE DELEN Een plant heeft naast water en lucht ook voedingsstoffen nodig. Die zijn vastgelegd in de al eerder genoemde mineralen. Dit zijn vaste deeltjes, gesteenten in de bodem.

48 MINERALE DELEN Scheikundige verbindingen, vaak in kristalvorm. De belangrijkste mineralen zijn het kwarts, de veldspaten en de glimmers. In grond herkenbaar door zijn scherpe vlakken die vaak blinken.

49 VERWERING-VERKLEINING Natuurkundig: zon, regen, wind en vorst Scheikundige: inwerking door bijvoorbeeld zuur bodemwater Biologisch: door planten- en dierenleven

50 ELEMENTEN

51 SPORENELEMENTEN

52 STIKSTOF (N) Heeft een stimulerende werking op de celdeling en op de celstrekking. Dit zijn beide vormen van groei. Bij een celdeling splitst een cel zich in twee nieuwe cellen. Die cellen hebben dezelfde eigenschappen als de moedercel. Een celstrekking kenmerkt zich door het uitrekken van de celwanden. Het celvolume wordt dan groter.

53 KALKAMMONSALPETER (KAS) Stikstofhoudende kunstmest in korrelvorm die de plantengroei stimuleert. Het bevat ammoniumnitraat en calciumcarbonaat (CaCO 3 ). De meststof bevat ook magnesiumoxide (MgO) als de vulstof dolomiet is. Door de geringe hoeveelheid calciumcarbonaat werkt de meststof iets verzurend. Een deel is snelwerkend, omdat nitraat NO - 3 direct door de plantenwortels wordt opgenomen. Het ammonium (NH 4+ ) ion daarentegen moet eerst door het bodemleven worden omgezet in nitraat (nitrificatie) voordat het door de plant opgenomen kan worden. De meststof komt onder verschillende merknamen in de handel, zoals Nutramon.

54

55 FOSFOR (P) Zorgt met name voor de ontwikkeling van het wortelstelsel. Indirect is er een verbeterde opname van water en voedingstoffen. Onvoldoende fosfor in de bodem leidt tot het achterblijven in groei.36 Fosfaat is bij grassoorten van belang voor de uitstoeling. Het herstel van een grasmat, na begrazing of maaiwerkzaamheden, is afhankelijk van het fosfaatgehalte.

56 KALIUM (K) Een zeer belangrijk element dat noodzakelijk is voor het interne transport. Kalium draagt onder andere zorg voor de waterhuishouding in de plant. Het is ook van belang voor het transport van de aangemaakte suikers.

57 MENGMEST MET 18 % KALIUM

58 MAGNESIUM (Mg) Magnesium speelt een zeer belangrijke rol bij de fotosynthese. Het is sterk bepalend in de aanmaak van bladgroen. Het bladgroen is de fabriek van de plant. Kooldioxide uit de lucht en water (inclusief voedingstoffen) uit de bodem worden er samengevoegd en omgevormd tot suikers. Uit die suikers haalt de plant al zijn energie.

59 CULTERRA -Verenmeel -Beendermeel -Gedroogde kippenmest -Cacaodoppen

60 PH (ZUURGRAAD) H+-ionen zijn hele kleine hydrogenium (= waterstof) deeltjes. Het ph getal wijst op het aantal H+-ionen in het bodemvocht. Het geeft daarmee de zuurgraad aan. Een bodem met een ph-4 bevat behoorlijk veel H+-ionen en is redelijk zuur, een bodem met een ph-6 is dat aanzienlijk minder.

61 PH INVLOED OP DE BODEM De zuurgraad is van invloed op bodemkundige processen. Zo kan het bacterieleven worden gestimuleerd of afgeremd. Functioneren die onvoldoende, dan wordt er geen organische stof afgebroken, wat gevolgen heeft voor de structuur. Bij een te hoge ph (> ph-9) of een te lage ph (< ph-3) kan ook het wortelstelsel worden beschadigd.

62 PH INVLOED OP DE BODEM, VERVOLG Bij een zeer lage Ph kunnen bepaalde elementen, zoals Fe (ijzer) en Al (aluminium) in grote hoeveelheden vrijkomen. Er treden daardoor vergiftigingsverschijnselen op, waardoor wortels afsterven. Een lage zuurgraad is ook aan het gras te zien. De grasmat groeit dan onvoldoende dicht, het is gelig en er ontstaat versneld mos. Bij een te hoge ph zijn Fe (ijzer) en Cu (koper) onvoldoende beschikbaar.

63 PH INVLOED OP DE BODEM, VERVOLG Een ph tussen de 4,5 en 5,5 is gunstig voor de ontwikkeling van veel planten. Een grondonderzoek kan ook de ph waarde aangeven. Het formulier vermeldt zowel de gemeten waarde (analyseresultaat) als ook het streefgetal. Het streefgetal kan worden gezien als een voor die grondsoort gewenste ph waarde.

64 KALK Een te lage zuurgraad (ph-3) kan door middel van kalk(mest)stoffen worden verhoogd. Kalk oefent namelijk niet alleen invloed uit op de zuurgraad. Het heeft ook een duidelijke functie in de groei van planten. Zo verstevigt het de celwanden. Verder neutraliseert het bepaalde zuren in de plant.

65 MAGNESIAKALKMERGEL Aan kalkmeststoffen kunnen ook nog andere elementen worden toegevoegd. Een mooi voorbeeld is magnesiakalkmergel. In dit product zit bijvoorbeeld 15% tot 17% magnesium. Een met deze meststof bemest gazon heeft een zeer mooie kleur.

66 VERWERKING VAN MESTSTOFFEN

67 AANGEPASTE MESTSTOFFEN

68 MYCORRHIZA