Gebruik de indexering Risicoregeling met terugwerkende kracht of een indexeringsregeling voor de toekomst?

Transcriptie

1 26 januari 2018 Gebruik de indexering Risicoregeling met terugwerkende kracht of een indexeringsregeling voor de toekomst? Rondom de jaarwisseling is het tijd voor de berekening van nieuwe tarieven. Daarbij is er een verschil tussen aangenomen werk en werk binnen een raamovereenkomst. De aard en duur en het eventuele contract dat daaraan ten grondslag ligt, bepalen namelijk wat mogelijk is. Indexering is vaak de basis van de prijsaanpassing. Voor de losse verhuur is het natuurlijk de eigen kostprijsberekening. Bij aanbestedingen is het gebruikelijk dat in het bestek wordt bepaald van welke eventuele indexering sprake is. Vooral wanneer het een meerjarig contract betreft, zoals bij onderhoudswerkzaamheden, of als er een mogelijkheid tot verlenging bestaat, worden hierover afspraken vastgelegd. Het verdient aandacht hier vooraf goed en kritisch naar te kijken. Bent u het niet eens met de voorgestelde indexeringsregeling, stel daar dan bij de nota van inlichtingen vragen over. Een veel voorkomend misverstand is dat men voor de jaarlijkse indexering gebruik wil maken van de Risicoregeling GWW. Die is daar echter niet voor bedoeld. Wel is er een goed alternatief, de CBS-GWW-index. De werkwijze hiervoor staat beschreven in de RAW Risicoregeling GWW Er zijn meerdere verrekeningsmogelijkheden waarnaar in een contract kan worden verwezen. Betreft het een RAW-bestek, dan is in beginsel de Risicoregeling GWW 1995 van kracht, tenzij deze specifiek wordt uitgesloten. Helaas gebeurt dat nog te vaak. Deze regeling is sinds 1995 van kracht en speciaal in het leven geroepen voor de onderdelen waarvoor door prijsfluctuaties een hoog risico geldt. Hiermee wordt het financiële risico voor opdrachtgever én opdrachtnemer zo klein mogelijk gehouden, vooral omdat er ook veel leveranties in zitten die de kostprijs sterk kunnen beïnvloeden. Deze indexcijfers, vastgesteld door de Raadscommissie Risicoregeling GWW, worden maandelijks gepubliceerd in de Cobouw. Via CROW is een abonnement op de indexen te krijgen. Er worden drie groepen met indexen onderscheiden: loonkosten, brandstof (gasolie/elektriciteit) en bouwstofgroepen (tabel 1). De Risicoregeling GWW 1995 is dus een indexering die uitgaat van een prijsaanpassing met terugwerkende kracht (tabel 2). Pagina 1 van 5

2 Loonkosten- en brandstofaandeel Voor zover dat in het bestek is aangegeven, zal voor zowel loonkosten, brandstofgroepen als bouwstofgroepen een aparte berekening moeten worden gemaakt voor elke termijn. De manier van verrekening wordt uitgelegd in de RAW 2015, paragraaf Loonkosten en brandstofkosten worden vooraf meestal op een vast percentage van de aanneemsom vastgesteld. Als in het bestek voor deze kostengroepen niet de juiste percentages worden gehanteerd, kan dat u bij indexering al snel veel geld kosten. Deze twee belangrijke kostengroepen kennen in percentage van de aanneemsom in de cumelasector een flinke spreiding. Daarom is het van belang in deze fase de samenstelling van uw kostprijs goed te kennen en dit in de onderhandelingen of bij de nota van inlichtingen aan uw opdrachtgever te motiveren. Het te verrekenen bedrag wordt bepaald aan de hand van de indexwaarde op de dag van de aanbesteding en de indexwaarde of -waarden die in de periode van de termijn van toepassing waren. Belangrijk om te weten, is dat brandstof en bitumen al vanaf de eerste dag verrekenbaar zijn en loonkosten en overige bouwstoffen pas één jaar na de aanbestedingsdatum. CBS GWW-index Sinds de publicatie van de RAW-versie 2015 is het mogelijk gebruik te maken van de indexeringsregeling gepubliceerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In beginsel zijn deze vooral bedoeld voor raamovereenkomsten, maar met enkele kleine tekstuele aanpassingen zijn ze ook bruikbaar voor een RAW-bestek. Vooral omdat er steeds meer langdurige onderhoudsbestekken op de markt komen, kan dat relevant zijn. Voor de cumelasector kan gebruik worden gemaakt van het CBS-prijsindexcijfer voor het gebied Grond- weg- en waterbouw (GWW). Dit is onderverdeeld in acht deelgebieden (tabel 3). De indexcijfers die CBS publiceert, zijn openbaar toegankelijk op Zoek hier op prijzen. Het CBS maakt onderscheid tussen consumentenprijzen, producentenprijzen en dienstenprijzen. De CBS-index GWW vindt u onder producentenprijzen. Deze indexeringsregeling gaat ervan uit dat alle prijzen per eenheid (of een deel daarvan) periodiek worden aangepast. Deze index wordt eens per kwartaal gepubliceerd. Op het moment dat u per 1 januari uw prijs wilt aanpassen, kan dat uitsluitend op basis van de dan gepubliceerde index van oktober van het voorgaande jaar. Of, omslachtiger, met terugwerkende kracht omstreeks maart zodra de index van januari is gepubliceerd. Deze indexering is dus bedoeld voor de toekomst (tabel 4). Consumentenprijsindex Vooralsnog heeft het CBS naast GWW geen indexcijfers beschikbaar voor andere aanverwante cumela-activiteiten die voorkomen in de RAW, zoals aanleg en onderhoud in het groen of bijvoorbeeld gladheidbestrijding. De ontwikkeling en verhouding van loonkosten, brandstof, machinekosten et cetera tussen deze activiteiten zullen variëren. Daarom komt het incidenteel ook voor dat er wordt verwezen naar de voor onze sector vrij ongebruikelijke Consumentenprijsindex (CPI). Ook deze is te vinden op de website van het CBS. De CPI wordt niet samengesteld op basis van de kostenontwikkelingen die horen bij de werken en diensten die de cumelasector doorgaans levert. Als een opdrachtgever van deze index gebruik wil gaan maken, is het verstandig u af te vragen of deze voldoende past bij uw werkzaamheden. Als er in een al overeengekomen contract naar deze index wordt verwezen, heeft u zich hieraan te houden. Pagina 2 van 5

3 CUMELA-kostprijsberekening Jaarlijks publiceert CUMELA Nederland haar eigen kostprijsberekeningsmodule en maandelijks de ontwikkeling van de brandstofprijzen. Dit zijn handige hulpmiddelen om de kostenontwikkelingen in beeld te krijgen. Zo weten we dat in 2017 de bruto lonen voor de CAO LEO met 0,75 procent stegen en dat diezelfde lonen in de periode van 1 januari 2018 tot en met 1 januari 2019 met 4,25 procent zullen stijgen. De brandstofindex van CUMELA Nederland wijst uit dat de dieselprijs in 2017 bijna het gehele jaar boven de dieselprijs van 2016 lag. Per maand varieert dit enigszins, maar over geheel 2017 lag de brandstofprijs gemiddeld 7,6 cent hoger dan in Hiermee zijn brandstofkosten volgens de index van CUMELA Nederland 8,0 procent hoger. Later dit jaar zullen we ook meer kunnen zeggen over hoe zich de andere kostencomponenten hebben ontwikkeld, zoals huisvesting, afschrijvingen, reparatie en onderhoud, verzekeringen, huur, rente, overige machinekosten en algemene kosten. Voor een gemiddeld cumelabedrijf bedragen deze kosten 46,3 procent van de totale kostprijs. De bedrijfskundig adviseurs van CUMELA Advies helpen u desgewenst graag bij het bepalen van uw bedrijfseigen kostenontwikkelingen. Tekst: Nico Willemsen Foto: CUMELA Communicatie Nota van inlichtingen Het moment bij uitstek om uw vragen te stellen en goed onderbouwde suggesties te doen voor een correcte indexeringsregeling. Hulp nodig? Vraag het CUMELA Nederland. Websites CROW kennisplatform: Centraal Bureau voor de Statistiek: Pagina 3 van 5

4 Tabel 1 Kostengroepen Risicoregeling GWW Loonkosten 01 Gasolie met hoog accijnstarief 03 Gasolie exclusief accijns 04 Elektriciteit 11 Grind en industriezand 12 Steenslag en brekerzand 13 Betonmortel 14 Betonproducten 15 Cement 16 Breuksteen 17 Kunststoffen inclusief pvc, exclusief geosynthetica 18 Betonstaal 19 Staal exclusief betonstaal 20 Wegenbouwbitumen 21 Bitumeuze bindmiddelen exclusief wegenbouwbitumen 22 Mineraal asfaltmengsel inclusief brandstof, exclusief bitumen Bron: CROW Tabel 2 Indexen t.b.v. Risicoregeling GWW 1995* Periode = Loonkosten 01 = Gasolie met hoog accijnstarief januari 175,9 196,1 februari 175,9 194,3 maart 175,9 202,7 april 175,9 206,8 mei 175,9 214,6 juni 175,9 220,6 juli 178,1 214,6 augustus 178,1 212,8 september 178,1 217,4 oktober 178,1 224,7 november 178,1 223,3 december 178,1 223, januari 179,4 233,9 februari 179,4 233,9 maart 179,4 231,1 april 179,4 231,7 mei 179,4 224,5 juni 179,4 219,2 juli 180,9 221,2 augustus 181,3 224,9 september 181,3 230,1 oktober 181,4 Bron: CROW, publicatiedatum 1 januari 2018 * Indexen Bouwstofgroepen niet vermeld Pagina 4 van 5

5 Tabel 3 8 deelgebieden CBS-GWW index 42/43 Grond-, weg- en waterbouw (GWW) 4211a Wegen met open verharding 4211b Wegen met gesloten verharding 4212 Boven- en ondergrondse spoorwegen 4213 Bruggen en tunnels 4221 Werken voor vloeistoffen 4291 Waterbouwkundige werken 4312 Bouwrijp maken van terreinen 4321 Elektrische installatie Bron: CBS Tabel 4 CBS prijsindex 42/43 Grond-, weg- en waterbouw (GWW) Perioden Inputprijsindex (2010 = 100) Ontwikkeling t.o.v. 1 jaar eerder (%) 2010 april 100 3, april 104, april 106,8 2, april 107 0, april 107, april 105,7-1, april 103,3-2, juli 105,5-0, oktober 106,3 1, januari* 108,2 5, april* 107,9 4, juli* 106,9 1, oktober* 108,2 1,8 Bron: CBS, gewijzigd op 30 november 2017 * voorlopige cijfers Pagina 5 van 5