. - Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen 1. Verplichte : bedrijfstakpensièênfondserî. Te behandelen onderwerpen

Transcriptie

1 r Verplichte : bedrijfstakpensièênfondserî mr. Bs DegeIInkCPI / pensiocnrochtadvocat iij DLA Piper Pledeiland. 24juni2075 Te behandelen onderwerpen 1. Werkingosfeor vorplichlstelling 2. Premiebetaling 3. Bestuurdersaansprakelijkheid voor premiebetaling. - Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen 1

2 Groothandel in tweedehands kleding = groothandel in textiel? (Hol Amsterdam 13 januari 2015, PJ2015/54) Plaatsen vangrails: bouwnijverheid of metaal? (Hof Den Haag 2 december 2014, P,12015/10 & Hoge Raad 27 mei 2011, PJ201 1/107) Graven t.b.v. zandwinning: grondverzet in de zin van bouwnijverheid (Hol Amsterdam 2 december 2014, PJ 2015/40) Stoffeerder: Bpf Meubelindustrie of Bpf Wonen? (Hof Arnhem-Leeuwarden 15 april 2014, PJ2014/86) Objectieve uitleg (cao-norm) (HA 20 februari 2004, NJ2005/493, DSMIF0X) Bewoordingen, gelezen in het licht van de gehele tekst Eventuele toelichting Brochure over peusioenregtuteent is geen toelichting waar voorlichtingsmateriaal (Hot Arnhem-Leeuwarden 31 maart 2015, PJ , Pl Sten Orfgin) Bedoeling van partijen voor zover deze Uit de verplichtstelling kenbaar is Elders in de verplichtatelling gebruikte formuleringen De aannemelijkheid van de rechtsgevolgen 'Uitsluitend of in hoofdzaak-criterium = meer dan 50% (Hof Arnhem-Leeuwarden 1 oktober 2013, PJ 2013/1 97, Bpf Schilders) Omzet? Loonsom? Arbeidsuren? Aantal werknemers? Aantal FTE? Hof Amsterdam 26 augustus 2014, ECLI:NL:GHAMS:2014:3531: "iedere natuurlijke of rechtspersoon die een onderneming voert waarbij uitsluitend of in hoofdzaak de groothandelsfunctie wordt uitgeoefend met betrekking tot textielgoederen en aanverwante artikelen., met het doel deze goederen aan wederverkopers.,. door te leveren". Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen 2

3 Hof Den Bosch 12 mei 2009, PJ 2011/50 (PMT / Mimeos): Meerdere fasen in productieproces tot vervaardiging nikkelen stampers = metalen product. Doet er niet toe op welke wijze de stampers worden vervaardigd. Hoge Raad 24 februari 2012, PJ (PME / Vector): Toerekenen van werknemers die ondersteuning verlenen, faciliteren of ervoor zorgen dat de producten afzet vinden. - Hoge Raad 31 januari 2014, PJ2014/69 (PME /Adimec): Eerst vaststellen kern van de bedrijfsactiviteiten (aard en karakter onderneming): Zijn de niet-metalektro uren ondersteunend voor de aard van het bedrijf of vormen zij de aard van het bedrijf? Meerbedrijfsactiviteiten? r T? Hof Den Bosch 12 augustus 2014, PJ2014/143 (PMT/ Project Sourcing): metaal & 307 weers 357 weers el1y'pueerino ver 'roer ono'rsicrjr,orr,je 755 Wee's 0 ''' L'1,vr:otS weers lrrrre.iirrrr Anders: Hof Den Bosch 12 april 2011, ECLI:NL:GHSHE: Aannemelijk is dat verplichlstellingsbesluiten aldus zijn geformuleerd dat een overlapping van de werkingssfeer daarvan zoveel mogelijk wordt voorkomen (Hoge Raad 27 mei 2011, PJ2O11/107, PMT/BAM) Bij overlap wordt aanvraag tot verplichtstelling niet toegewezen (Toetsingskader Wet Bpf 2000) Anti-overlap bepaling in cao bouw: "ondernemingen waarvan het bedrijf is gericht op productie (respectievelijk dienstverlening) voor derden op het gebied van slaalskelet bouw en het uitvoeren van werken (bruggen ene.) geheel of nagenoeg geheel in staaf' Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen 3

4 Overlap van werkingssferen? Anti-overlap bepaling in cao bouw, maar niet in verplichtetelling Hof Den Haag 2 december 2014, PJ (PMT/ SAM): Toepasselijkheid van verplichtstelling kan niet los worden gezien of anders worden beoordeeld dan hetgeen omtrent de werkingssfeer uit de cao's voortvloeit. Objectief kenbaar gezichtspunt: niet de bedoeling van het complex van regelingen dat werknemers vallen onder cao van ene bedrijfstak en pensioenregeling van de andere bedrijfstak. De bewoordingen van de regelingen voeren niet tot een andere conclusie. Overlap vawerkingssferen?7tj Indien toch overlap? Hof Amsterdam 3 november 2009 (in: Hoge Raad 27 mei 2011, PJ2O11/107, PMTI RAM) Vanzelfsprekend dat slechts een van beide bedrijfstak-regelingen (metaal vs. bouw) toegepast kan worden Daarom moet worden bepaald welke omschrijving het beste aansluit op de werkzaamheden van de onderneming. CBb 11 november 2004, PJ2007/96 (Easy Safe) Vergunning particuliere alarmcentrales> Bpt Particuliere Beveiliging (geen 'in hoofdzaak-criterium) Elektronisch beveitigingsinstallatiebedrijf> PMT Recht op onverplichte vrijstelling (art. 6 VBB) Pensioenfonds StiPP. Maar ook andere bpf-en. Alleen het 'klassieke' uitzendbureau? Of ook detacheringsbureaus, payroll ondernemingen, etc. Uitzendovereenkomst (art. 7:690 BW): 1. arbeidsovereenkomst uitzendkracht uitzendonderneming 2. overeenkomst van opdracht uitzendonderneming - inlener 3. uitzendonderneming: ter beschikking stellen in het kader van de uitoefening van zijn beroep of bedrijf 4. uitzendkracht werkt onder toezicht en leiding van de inlener Verplichte bedrijf stakpensioenfondsen 4

5 Hof Amsterdam 9 september 2014, PJ (Fresh Connections) Gespecialiseerde ICT-medewerkers Arbeidsovereenkomst: leiding en toezicht bij misser Hof Amsterdam 28 oktober 2014, PJ 2015/9 (C4C) Gespecialiseerde zorg-managers Opdrachtovereenkomst: toezicht en instructiebevoegdheid bij inlener Allocatiefunctie van uitzendonderneming is zelfstandige voorwaarde voor uitzendovereenkomst? (= bijeenbrengen van de vraag naar en aanbod van (tijdelijke) arbeid) Wetsgeschiedenis Wet Flexibiliteit en zekerheid (Kamerstukken II, , , nr. 3) Het bijzondere karakter van de uitzendovereenkomst is gelegen in de allocatieve functie. De bijzondere regeling van de uitzendovereenkomst geldt alleen voor die werkgevers die daadwerkelijk een allocatiefunctie op de arbeidsmarkt vervullen. De regeling voor de uitzendovereenkomst heeft niet alleen op de uitzendrelatie, maar omvat ook alle andere driehoeksarbeiderelaties (bv detacheren) Ja, is voorwaarde, volgens: Rb Amsterdam 1 juli 2013, JAR 2013/202 (SIiPP/C4C) Rb Noord-Nederland 30 april 2015, ECLI:NL:RBNNE:2015:2205 Rb Amsterdam 22 september 2014, PJ 2014/161 (StiPP/Whermo) - Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 26 maart 2015, ECLI:NL:GHAIRL:201 5:670 jsncu/velocilas) Neen, is geen voorwaarde, volgens: Pb Amsterdam 4 juli 2014, ECLI:NL:RBAMS:2014:5783 (TimboektoelX) Hof Amsterdam 9 september 2014, PJ2015/8 (StiPP/Fresh Corinections) Hot Amsterdam 28 oktober 2014, PJ (SIiPP/C4C) Kamerstukken 11, , Vraag 2015Z10416 (5 juni 2015) Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen 5

6 Bewijslast bedirijfsactiviteiten (1) Bpf heeft bewijslast dat werkgever onder de verplichtstelling valt Want: de partij die zich beroept op rechtsgevolgen van door haar gestelde feiten of rechten, draagt de bewijslast van die feiten of rechten (art. 150 Rv) Bewijs leveren: boekenonderzoek bij werkgever, getuigenverhoor, deskundigenonderzoek, exhibifieplicht (art. 843a Rv) Voorshandse aannemelijkheid (tegenbewijs door werkgever), verzwaarde stelplicht werkgever 1-tot Den Bosch 22 juli 2008, ECLt:NL:GHSHE:2008:BE0021 (SIiPP/Servicebedrijt X) Hof Arnhem-Leeuwarden 1 oktober 2013, PJ 2013/197 (Bpf Schilders) Enkele omschrijving in KvK in onvoldoende Rechtbank Amsterdam 23 februari 2015, ECLI:NL:RBAMS:2015:886 (StiPP / Resources Pension & Risk) Hof Den Haag 21 april 2015, ECLI:NL:GHDHA:201 5:1124 Aansluiting: kantonrechter (art. 25 Wet Bpf 2000) * Vrijstelling: bestuursrechter (bijlage 2 bij Awb) CBb 13 maart 2014, ECLI:NL:CBB:2014:1 13 (Bpf Detailhandel / DFIM Etiket) Geen bestuursrechterlijke bevoegdheid tot toetsing oordeel bpt dat werkgever onder werkingssfeer valt CBb 31 maart 2015, PJ2015/88 (Bpf Bouw) Geen onherroepelijke uitkomst van civiele procedure? CBb gaat Uit VSfl verplichte deelneming > voorwaardelijke beoordeling vrijstellingsverzoek. Tenzij het evident is dat van verplichte deelneming geen sprake is. Onherroepelijke uitkomst van civiele procedure: geen verplichte deelneming? Bpf is niet bevoegd om te beslissing op vrijstellingsverzoek Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen 6

7 Premiebetaling' / Verplichting tot premiebetaling ] Pensioenaanspraken van deelnemer in verplicht bpf ontstaan van rechtswege indien voldaan is aan de voorwaarden in het pensioenreglement (HR 3 februari 2012, PJ2012/39) Premievordering van het verplichte bpf ontstaat van rechtswege op het moment waarop Vennootschap aan de voorwaarden voldeed voor verplichte deelneming in het bpf (HA 13 maart 2015, PJ ) Hof Arnhem-Leeuwarden 8 april 2014, PJ2014/85 Schatting van premie hoeft niet nauwkeurig te zijn. Schatting mag op alle onderdelen uitgaan van voor de werkgever ongunstige premisses, mede gelet op het ultieme aansporingskarakter ervan en het punilisve karakter. Tenzij aperle wanverhouding Hof Den Bosch 26 augustus 2014, PJ Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen 7

8 Hof Den Bosch 26 mei 2015, ECLI:NL:GHSHE:2015:1 656, TPV (PMT/ Design Anyway) Boete van 10% over te hoge prenlienota Doel boete = prikkel tijdig doorgeven van de juiste gegevens & prikkel tijdig betalen premies. Werkgever had boete kunnen voorkomen door direct juiste werknemersgegevens te verstrekken of door de te hoge premienota te betalen Rb Noord-Holland 4 maart 2015, PJ2015/73: Vergoeding 15% invorderingskosten afgewezen. Ab: Legitiem debat tussen partijen over principiële kwestie. Hof Den Bosch 26 augustus 2014, PJ2014f144: Vergoeding 15% invorderingskosten toegewezen. Hot: Gelet op de buitengerechtelijke activiteiten die door het pensioenfonds zijn verricht. Hof Den Bosch 26 mei 2015, ECLI:NL:GHSHE;2015:1856, TPV (PMT / Design Anyway) 'Vergoeding 10% invorderingskosten toegewezen. 'Hof: Reglement vereist niet dat kosten zijn gemaakt. Hof Den Haag 22 juli 2014, PJ2014/160 (Bpt Vervoer! Taxibedrijf Houwert) Rh: afgewezen. Het met het faillissement te dienen belang weegt niet op tegen het belang dat daarmee wordt geschaad Hot: toegewezen. Faillissementsaanvraag is niet onaanvaardbaar Substantiële vordenng (ruim ê 4,5 ton) Overname door UWV: max 1 iaar Oneerlijke concurrentie ten nadele van andere taxibedrijven Verplichte bedrijfstakpensioenforidsen 8

9 Hof Arnhem-Leeuwarden 13 mei 2014, PJ2014/119 Kosten bpt worden maar deels toegewezen Hof Amsterdam 20 mei 2014, PJ Rente vanaf moment (hoger beroep) dat bpt haar vordering voldoende inzichtelijk heeft gemaakt Hof Den Bosch 14 oktober 2014, PJ2014/180 Afwijzing vordering want vordering niet inzichtelijk Hof Amsterdam 28 oktober 2008, PJ Structureel onjuiste en tegenstrijdige informatie over wel/geen aansluitplichl 1996: Bpf: 'geen verplichte deelneming' 2001: Premienota's 2002: Bpf: "wel verplichte deelneming 2003: Bpf: u valt vanaf 1997 onder verpliclrlslelling 2003: creditnofa : Premienota Hot: Onaanvaardbaar om premie te vorderen premie-inning? (;2) Hof Den Haag 2december 2014, PJ2015/10 (PMT/ BAM): BAM had alleszins pleitbaar standpunt ingenomen Normale wederprestatie kan niet meer worden geleverd door PMT (0??) Premie over : EUR 2,5 miljoen Vanaf 2012: werknemers overgegaan naar BAM Wegen B.V. Werknemers namen/nemen deel in ander verplicht bedrijtstakpensioentondn (Bpf Bouw) Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen 9

10 fj Bestuurdersaansprakelijkheid voor premiebetaling Grondslag: onrechtmatige daad (art. 6:162 BW) Bestuurder is aansprakelijk indien hij bij het namens de Vennootschap aangaan van verbintenissen Wist of redelijkerwijze behoorde te begrijpen dat de vennootschap niet haar verplichtingen zou kunnen voldoen en geen verhaal zou bieden (= ernstig verwijt) (HR 6 oktober 1989, NJ1990/286, Beklamel) Bestuurder heeft bewerkstelligd of toegelaten dat de Vennootschap haar wettelijke of contractuele verplichtingen niet nakomt (HR 8 december 2006, NJ , Ontvanger/Roelotsen). Bestuurder is hoofdelijk aansprakelijk voor de bijdragenschuld van de werkgever aan het verplichte bpf. Werkgever ('lichaam): moet rechtspersoon zijn Geen rechtspersoon? > Bestuurder hoofdelijk aansprakelijk o.g.v. art. 22 Wet Bpt moet volledig rechtsbevoegd zijn moet aan de heffing van vennootschapsbelasting zijn onderworpen Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen 10

11 Bijdrage = iedere ineens of periodiek verschuldigde geldsom bestemd voor de verzekering van pensioen (art. 1 Besluit meldingsregeling). Premie, rente en kosten. Bestuurder kan slechts worden aangesproken als de werkgever met betaling van de bijdragen in gebreke is. Moet wel sprake zijn van betalingsonmacht, niet van betalingsonwil (Rb Limburg 23 juli 2014, PJ2014/184) Verhaalsmogelijkheid voor aangesproken bestuurder: art. 24 Wet Bpf 2000 Fase 1: Werkgever / bestuurder moet betalingsonmacht onverwijld melden aan bpf Schriftelijk Uiterlijk 14 dagen nadat premie behoorde te zijn voldaan Inzicht geven in de omstandigheden die ertoe hebben geleid dat de bijdrage niet kan worden betaald (niet uiterst gedetailleerd) Fase 2: Werkgever / bestuurder geeft inlichtingen, boeken, bescheiden en andere informatiedragers voor de vaststelling van de oorzaak van de betalingsonmacht voor de bepaling van de financiële positie van de werkgever Bestuurder is slechts aansprakelijk indien: aan haar Ie wijlen kennelijk onbehoorlijk bestuur in de periode van drie jaar voorafgaande aan het tijdstip van de mededeling. met als gevolg: niet betalen van de premie. Bewijslast bij het bpf Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen 11

12 Vermoed wordt dat het niet betalen van de bijdragen het gevolg is van aan de bestuurder te wijten kennelijk onbehoorlijk bestuur in de periode van drie jaar voorafgaande aan het tijdstip waarop het lichaam in gebreke is. Tot de weerlegging van het vermoeden wordt slechts toegelaten: de bestuurder die aannemelijk maakt dat het niet aan hem te Wijten is dat de meldingsplicht is geschonden degene die ex-bestuurder was toen de meldingsplicht werd geschonden Bewijslast bij de bestuurder Vermoed wordt dat het niet betalen van de bijdragen het gevolg is van aan de bestuurder te wijten kennelijk onbehoorlijk bestuur in de periode van drie jaar voorafgaande aan het tijdstip waarop het lichaam in gebreke is. Hof Arnhem-Leeuwarden 24 december 2013, PJ2014/33 Premienota in 2006 over Hot: gast om kennelijk onbehoorlijk bestuur in Hot: in was aangesproken bestuurder al geen bestuurder moer Wanneer "in gebreke': Na verstrijken betalingstermijn in premienota? Ot afhankelijk van termijn in uitvoeringsreglement? Wat is geen rechtsgeldige melding? Een niet-ontvangen melding (Rb Amsterdam 8 oktober 2014, PJ ) Aanbieden betalingsregeling (Hot Leeuwarden 2 oktober 2012, PJ ) Treffen betalingsregeling (Hof Amsterdam 27 januari 2009, PJ2009/147 en Hof Den Haag 3 juni 2014, PJ ) Onbetaald laten van premienota's (Hof Leeuwarden 28 februari 2012, PJ ) Verzoek om uitstel van betaling (Hof Arnhem-Leeuwarden 5 maart 2013, PJ 201 3/85) Melding van betalingsonmacht aan belastingdienst (Rb Amsterdam 26 februari 2014, PJ2014/71) Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen 12

13 Rh Amsterdam 8 oktober 2014, PJ 2014/185 (PFZW): HR 13 juli 1994 (ECLI:NI:HR:1994:ZC5712): Meldingsplicht voor belastingschulden beoogt te bewerkstelligen dat het uitvoeringsorgaan op een vroeg tijdstip op de hoogte raakt van de moeilijkheden waarin de werkgever verkeert. Consequentie = meldingsplicht vervalt vanaf het tijdstip dat de ontvanger op een andere wijze dan tea gevolge van een melding op de hoogte komt van de betalingsonmacht. Rb: naar analogie van toepassing op de meldingsplicht voor pensioenpremies aangezien de ratio van beide meldingsplichten dezelfde is. Hof Den Haag 3 juni 2014, PJ (Bpf Schoonmaak): Het enkele feit dat het bpf op de hoogte is van de moeilijke financiële omstandigheden van een werkgever heeft niet te gelden als een geldige melding betalingsonmacht. Statutair bestjl Ingeschreven als bestuurder in handelsregister? Uitgangspunt is dat een derde af mag gaan op de gegevens zoals die in het handelsregister zijn geregistreerd (art. 25 Handeisregisterwet 2007). Maar: art. 25 Handelsregisterwet 2007 is niet van toepassing, want vordering die voortvloeit uit de Wet (HR 18 juni 1952, NJ 1953/530 en HR 23 november 2001, NJ ) Levert wel vermoeden op (Hot Amsterdam 26 februari 2013, PJ 2013/84) Ook "stroman bestuurder' (Hof Amsterdam 30 september 2014, PJ2015/39) Ook de niet-uitvoerend bestuurder in een one-tier board. Uitbreiding bestuurder Beleidsbepaler als ware hij bestuurder Vereffenaar Indirect bestuurder De ex-bestuurder tijdens wiens bestuurde schuld is Ontstaan Premievordering van het verplichte bpf ontstaat van rechtswege op het moment wasrop vennootschap aan de voorwaarden voldeed voor verplichte deelneming in hel bpf (HR 13 maart 2015, PJ ) Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen 13

14 Hoofdelijk aansprakelijk voor bestaande premieschuld Geen rechtsgeldige melding? Bestuurder zal aannemelijk kunnen maken dat het niet aan hem te wijten is dat de meldingsplicht is geschonden. Mag vermoeden weerleggen dat niet-betalen premies niet aan de nieuwe bestuurder te wijten is. Er was niet voldoende geld aanwezig om premieschuld te voldoen. Kon geen maatregelen nemen om premieschuld alsnog te voldoen. Vordering van bpf t.o.v. werkgever wordt tijdig gestuit. Kan vordering van bpf t.o.v. bestuurder dan toch verjaren? HF1 Bjanuari 2010, NJ : Zelfstandige vorderingsrechten bij hoofdelijke aansprakelijkheid. Rb Amsterdam 26 februari 2014, PJ2014/71: Uit art. 23 Wet Bpf 2000 vloeit niet zonder meer voort dat er sprake is van maar één vorderingsrecht op bestuurder en rechtspersoon. Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen 14