Overheveling financiering geriatrische revalidatie Gaat de patiënt erop vooruit?

Transcriptie

1 Overheveling financiering geriatrische revalidatie Gaat de patiënt erop vooruit? Romke van Balen Eduard Bakkers Peter Bik Public health en Eerstelijnsgeneeskunde

2 Inhoud workshop eerste deel Overheveling van AWBZ naar ZVW Romke van Balen - wanneer? - wie? - welke aantallen? - relatie met ziekenhuisopnameduur - triage - extramurale revalidatie Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde 2

3 Inhoud workshop tweede deel Verdere verkorting van opnameduur. Kan dat eigenlijk wel? Eduard Bakkers - waarom intramuraal? - voordelen van extramuraal revalideren - concept steuntakenprofiel - pilotonderzoek - onderzoeksopzet

4 Inhoud workshop derde deel Wat vindt de patiënt ervan? de heer Bik, partner van een revalidante - ziektegeschiedenis - wat ging goed en wat kan er beter? - zorgpaden NPCF wat vindt de patiënt belangrijk - verbetert de kwaliteit na overheveling? Keten

5 Wat zijn de beoogde gevolgen van Inhoud overheveling? workshop eerste deel - betere samenwerking in keten - efficiëntie neem toe - concentratie en specialisatie - transparantie en verantwoording - concurrentie - verschuiving van intra- naar extramuraal Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde 5

6 Overheveling per 2013 AWBZ ZVW

7 Wat wordt er nu eigenlijk overgeheveld? definitie Revalidatie : complexe behandeling die beperkingen en/of participatieproblemen opheft of vermindert Reactivering : weer actief maken. Onlosmakelijk deel van integrale verpleging en verzorging; niet complex, niet perse multidisciplinair Geriatrische revalidatie: revalidatie gericht op kwetsbare ouderen met complexe multimorbiditeit Geriatric rehabilitation Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde 7

8 Wat wordt er nu eigenlijk overgeheveld? Geriatrische revalidatie definitie Geïntegreerde multidisciplinaire zorg die gericht is op verwacht herstel van functioneren en participatie bij laag-belastbare ouderen (frail elderly) na een acute aandoening of functionele achteruitgang. ( werkgroep geriatrische revalidatie Verenso) Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde 8

9 Wat wordt er nu eigenlijk overgeheveld?? ZZP9 Bij deze cliëntgroep heeft medisch-specialistische diagnostiek/interventie plaatsgevonden waarbij doorgaans sprake is geweest van een opname. In aansluiting hierop is behoefte aan herstelgerichte behandeling die een integrale en multidisciplinaire aanpak vereist in een tijdelijke verblijfssituatie (meestal 2-6 maanden) met een therapeutisch leefklimaat. De medisch-specialistische diagnostiek/interventie is afgerond. Naast de aandoening waarvoor de cliënt wordt gerevalideerd heeft de cliënt ook andere problemen in de zin van comorbiditeit (zoals problemen met de bloedsomloop, het bewegingsapparaat en/of metabole stoornissen), hetgeen leidt tot instabiliteit en complicaties. In de profielomschrijving wordt een onderscheid gemaakt tussen cliënten die voorafgaand aan de revalidatie nog geen behandeling in combinatie met verblijf ontvingen (groep A) en cliënten die reeds behandeling in combinatie met verblijf ontvingen (groep B).

10 Welke herstel patiënten vallen niet onder de definitie geriatrische revalidatie? 1. heup - en knie straat patiënten zonder comorbiditeit 2. Trauma patiënten die moeten genezen van een fractuur zonder comorbiditeit 3. Post-operatieve patiënten met als enige doel wondgenezing en conditieverbetering 4. COPD en hartfalen patiënten zonder comorbiditeit en met als enige doel conditieverbetering/handhaving conditie (Geriatrisch) herstel

11 Achtergrond Ziekenhuis opname duur beroerte Heup fractuur

12 Gemiddelde opnameduur ziekenhuis Intracerebrale bloeding Intracerebrale vaat afsluiting 10,9 11,7 dagen Fractuur femurhals 11,6 Osteoarthrose 5,5 Alle 3,3

13 Ziekenhuisopnameduur geriatrische revalidanten ETC Tangram/Lumc 2007 mediaan (25-75) aantal dagen Trauma 10 (6-17) Electief 8 (7-16) CVA 14 (10-20) Overig 21 (14-41)

14

15 zieken huizen zijn behandelcentra voor ziek zijn en herstellen moet je ergens anders zijn

16 Ontslagbestemming revalidatie afdelingen verpleeghuizen ETC-Tangram n = Ontslagbestemming per diagnosegroep 100% 90% Percentage 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Ziekenhuis Verzorgingshuis Somatische afd. VPH Afd.psychogeriatrie VPH Revalidatiecentrum Revalidatieafd. VPH Overleden Eigen woning 0% Trauma Electief CVA Overig Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde 16

17 Opnameduur ETC-Tangram 2007 Gemiddelde opnameduur per diagnosegroep Totaal Mediaan 47 dagen 60 Opnameduur in dagen Singer 2011: belangrijke daling in opnameduur; mediaan 31 dagen Grote stad Rest Nederland Nederland totaal 0 Trauma Electief CVA Overigen Geen rev. Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde 17

18 Wat wil de patiënt? Zorgpaden NPCF Effectieve behandeling Behandeling volgens richtlijnen en vigerende professionele inzichten Zo mogelijk pre-revalidatie Voortzetting revalidatie in de weekenden Snelle toegang tot diagnostiek en zorg Snelle toegang tot behandeling in ziekenhuis Alle voorbereidende onderzoeken op 1 dag Start revalidatie zsm, als de patiënt het aankan

19 Wat wil de patiënt? Continuïteit van zorg en soepele overgangen tussen zorgverleners Soepele overgang tussen ziekenhuis, revalidatiesetting en thuis (geen wachttijden); Als van tevoren bekend is dat de patiënt niet direct naar huis kan, maar eerst nog moet revalideren in het verpleeghuis dan moet hij/zij dat niet zelf hoeven regelen; Begeleiding van de patiënt gedurende het gehele zorgpad door één persoon: één aanspreekpunt; Voortgang kritisch blijven volgen en bijsturen als dat nodig is; Tijdig regelen van noodzakelijke aanpassingen in de woning. Ook aandacht voor taxivervoer.

20 Wat wil de patiënt? Coördinatie Eén contactpersoon (bijvoorbeeld wijkverpleegkundige) als aanspreekpunt voor de patiënt gedurende het totale zorgpad; Stevig ingebed in de eerstelijn en gekoppeld aan een multidisciplinair revalidatieteam; Deze persoon blijft de patiënt en het gezin volgen en ondersteunen, ook in de thuissituatie; Soms kan langdurige verpleegkundige begeleiding (1 à 2 jaar) nodig zijn. Betrokkenheid in besluitvorming Betrokkenheid bij opstellen en evalueren/bijstellen van het behandelplan; Snel naar huis zodra dat kan, maar altijd in goed overleg met de patiënt en de mantelzorger; Ondersteuning/ontlasting/begeleiding van de mantelzorger.

21 Wat wil de patiënt? Duidelijke, samenhangende informatie en ondersteuning Bied (herhaald) informatie over het totale zorgtraject aan patiënt en familie, en toets of die informatie goed is overgekomen; Kijk hoe een digitaal patiëntendossier zoals MijnZorgNet een rol kan spelen. Therapeutisch setting en geschiktheid van de verblijfsomgeving Revalidatie op een op de aandoening gespecialiseerde afdeling, aangesloten bij een ketennetwerk; Zorg op maat: keuze tussen poliklinische of intramurale revalidatie of revalidatie in de thuissituatie, mits mogelijk Indicering (welk revalidatietraject) op basis van belastbaarheid en niet op basis van leeftijd; Inzet van gerichte dagbesteding: weer leren ontdekken wat de mogelijkheden zijn.

22 Ziekenhuis opname triage Revalidatie Specialistische revalidatie Geriatrische revalidatie Geriatrische herstel revalidatie Onderscheidende criteria: Meervoudige dimensionale revalidatiedoelen Onderscheidende criteria: Enkelvoudige dimensionale revalidatiedoelen Belastbaarheid meer dan 120 min. per dag, max. 5 dgn/w Cliënt is goed gemotiveerd en in 100% kans terugkeer naar oorspronkelijke woonomgeving en maatschappelijke rol (werk) Cliënt is goed gemotiveerd en instrueerbaar/trainbaar Kort en intensieve geriatrsiche revalidatie (transitietarief) Onderscheidende criteria: Reguliere geriatrische revalidatie Onderscheidende criteria: Belastbaarheid tot 60 min. per dag, max. 5 dgn/w >80% kans terugkeer naar oorspronkelijke woonomgeving Cliënt is gemotiveerd en instrueerbaar/trainbaar Meervoudige dimensionale revalidatiedoelen Meervoudige dimensionale revalidatiedoelen Locaties: Rijndam Belastbaarheid tot 120 min. per dag, max. 6 dgn/w 100% kans terugkeer naar oorspronkelijke woonomgeving Belastbaarheid tot 60 min. per dag, max. 5 dgn/w >80% kans terugkeer naar oorspronkelijke woonomgeving Locaties: Avanze, Antonius Binnenweg, Antonius IJsselmonde, de Schutse, de Elf Ranken, de Wilgenborgh Cliënt is goed gemotiveerd en instrueerbaar/trainbaar Cliënt is gemotiveerd en in enige mate instrueerbaar/trainbaar Locaties: Locaties: Antonius Binnenweg Antonius Binnenweg Antonius IJsselmonde Antonius IJsselmonde

23 Kenmerk Specialistische Geriatrische revalidatie Geriatrisch herstel revalidatie leeftijd geslacht 60 % man 60 % vrouw 60 % vrouw diagnose Hersenaand. 40 % Bewegingsapp 12% Neurologie 9 % Amputaties 6 % Dwarslaesie 1 % Overig 28 % CVA 24% Fracturen 26 % Electieve orthop 19 % Overigen 31 % Elect orthopedie Elect chirurgie Oncologie COPD/hartfalen comorbiditeit beperkt Gemiddeld 4 actieve nevendiagnosen Geriatric giants: Vallen, mobiliteit, continentie en cognitie problemen beperkt

24 Specialistische Geriatrische Geriatrisch herstel revalidatie revalidatie Functioneren zelfstandig CVA groep zelfstandig zelfstandig vóór Overigen adl- en Ziekenhuisopn mobiliteitsafhankelijk belastbaarheid Hoog Matig wisselt > 120 minuten minuten/dag therapie/dag Autonomie/ Autonoom Verminderde autonomie Autonoom cognitie/ Alleen neuropsych. Gemengde cognitieve, Hoogstens MCI gedrag stoornissen neuropsychologische en Soms stemmingsstoornissen stemmingstoornis leerbaarheid intact, is vereist Kan verminderd zijn intact

25 Kenmerk Specialistische Geriatrische Geriatrisch herstel revalidatie revalidatie prognose huis 97 % naar huis 60 % naar huis 80 % naar huis prognose Houdt na ontslag 10 % overlijden Meestal herstel tot aan blijvende beperkingen en Houdt veelal na ontslag niveau vóór beperkingen participatie problemen beperkingen en ziekenhuisopname participatieproblemen multidisciplinair Ja ja Neen, 1 paramedicus Medische zorg Revalidatie arts Specialist ouderengeneeskunde Huisarts of specialist ouderengeneeskunde Medische Beperkt Gemiddeld 2 in revalidatie Gemiddeld 1 Complicaties Medisch stabiel periode Eerste 2 weken Medische Medisch instabiel instabiel stabiliteit Meerdimens. Ja + participatie in Ja, minstens 2 dimensies 1 dimensie: meestal doelen actieve maatschappelijke conditie/mobiliteit rol Opnameduur 66 dagen 60 dagen Met transitietarief dagen

26 LUMC onderzoek 2007 Hoeveel (patiëntgebonden) tijd kost het de behandelaars? 400 revalidatiegroep electieven trauma cva overigen Gemiddelde totale tijd (minuten) Gem minuten per week: Elect 155 Trauma165 CVA 266 Overig Totaal week van opname Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde 26

27 Evidence intensiteit van therapie er is alleen evidence in de beroerte revalidatie Richtlijn beroerte 350 minuten per week Intensieve oefentherapie bij opname in een stroke unit, revalidatiecentrum of verpleeghuis (van gemiddeld 48 minuten fysio en 23 minuten ergotherapie per werkdag) leidt tot betere uitkomsten in termen van loopvaardigheid, ADL-zelfstandigheid (zoals lopen, aankleden en wassen) en instrumentele ADL vaardigheden (zoals buitenshuis lopen, koken en doen van huishoudelijke activiteiten). A1 Kwakkel 2004 Een andere bevinding in de cumulatieve meta-analyse was dat een contrast in therapietijd van minimaal 16 uur nodig was (over een periode van 3.7 maand (std. 1.9) om 1 punt verschil te krijgen op een Barthel-Index door intensiever oefenen (Kwakkel 2004). Uit LUMC onderzoek: totale therapietijd van ergo+fysio : 31 uur 160 minuten per week Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde 27

28 Tijdbesteding beroerte revalidanten ( Huijben-Schoenmakers MH, Gamel C and Hafsteindottir T. Filling up the hours: How do stroke patients on a rehabilitation nurisng home spend the day? Clin Rehabil 2009 Therapeutic Activities Nursing care 46.5 (9%) Physiotherapy 18.8 (4%) Other therapeutic act (3%) Speech therapy 13.5 (3%) Occupational therapy 8.2 (2%) mean time in minutes (% of day) 9 % Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde 28

29 Doorrekening behandelkaders Verenso CVA 15,8 uur per week Electieve orthopedie 8,9 uur per week Heupfractuur 8,5 uur per week Amputatie 8,5 uur per week NB dit betreft geriatrische revalidatie dus niet: geriatrisch herstel! Specialistische revalidatie 25 uur per week

30 Voorwaarden: omvang. Frequentie aantallen indicatiebesluiten ZZP9 (a) zorgaanbieders. Bureau HHM 2010 op basis van AZR Aantal indicatie Aantal besluiten zorgaanbieders > bedden 193 zorgaanbieders Met > 10 bedden totaal zorgaanbieders Met > 20 bedden

31 Aantal geleverde indicatiebesluiten (ZZP9A) per soort aanbieder (AGB code) Soort Aantal geleverde zorgaanbieder indicatiebesluiten onbekend 194 verzorgingshuizen (9 %) Somatisch (9%) verpleeghuis Psychogeriatrisch 383 (1%) verpleeghuis Gecombineerd (81%) verpleeghuis overig 88

32 Kwaliteitscriteria organisatie Minimum 15 bedden per doelgroep Afspraken in keten ten aanzien van overdracht en overplaatsing Afspraken ten aanzien van de triage Goede voorlichting(s materiaal) aanwezig Voortzetting revalidatie extramuraal in dezelfde instelling Lokatie is in bezit van kwaliteitskeurmerk ( bv HKZ) Er is een vorm van evaluatie bij ontslag Keteninformatie (cijfers) is voorhanden Lokatie is onderdeel van regionaal netwerk

33 Kwaliteitscriteria inhoud Protocollen en behandelprogramma s up to date Wekelijks multidisciplinair overleg, minimum 3 x per opname en 1 x per 6 weken Volledig multidisciplinair team met aantoonbare ervaring in revalidatie Structurele consultatie van revalidatie arts, neuroloog en (orthop) chirurg Spreekuur orthopedisch schoen- en instrumentmaker Geïntegreerd behandelplan inclusief verwachte ontslagdatum bij opname en voortzetting doelen na ontslag; waarborg van betrokken heid patiënt bij behandelplan Klinimetrie volgens richtlijnen

34 Kwaliteitscriteria deskundigheid personeel 24 uur aanwezigheid verpleging niveau 4 of 5 Bekwaamheid en bevoegdheid voor sondes, infusen, trachea verzorging en katheters. Psycholoog met expertise mbt neuropsychologie Geriatrische fysiotherapie en ergotherapie (bevoegdheid tav afnemen AMPS) Kader arts geriatrische revalidatie Jaarlijkse bijscholing op revalidatie specifieke aandoening én multidisciplinaire samenwerking scholingsbudget

35 DBC : vast bedrag of gedifferentieerd tarief?

36 Geriatrische revalidatie DBC s conform specialistische revalidatie DBC s? Op basis van duur (aantal dagen) en intensiteit van therapie (per 5 minuten); onderverdeeld in 4 intensiteits klassen en per intensiteitklasse in 18 opnameduur klassen Klinisch, poliklinisch, consulten, specialistische behandelingen Registratie van zorgactiviteiten direct vs indirect patiëntgebonden (in de geriatrische DBC geen onderscheid) Indirecte zorgactiviteiten onderverdeeld in rapportage, bespreking en testen en analyse Enkele specifiek zware verpleegkundige activiteiten apart zoals decubitus, mictie en defecatie, ademhalingsondersteuning Diagnosen moeten wel worden geregistreerd 17 proeftuinen, 35 DBC registratie instellingen

37 Geriatrische revalidatie straks: innoveer geriatrische revalidatie ontslag-logistiek: overbrugging avond/nachthulp thuis flexibiliteit, proefontslag, weekend integrale triage in Medisch Centrum lotgenoten-groepstraining Dag Behandeling Ouderen, Polikliniek intensieve zelftrainingsprogramma s thuis en.... houd ze in de gaten: first users robotica (Medical Delta) voor begeleide zelftraining vd armen / lopen Lopes Freeball Acre Dampace

38 Polikliniek geriatrische revalidatie vanzelfsprekend? Ja, want specifieke doelgroep, kwetsbare ouderen met multimorbiditeit Ja, want revalidatie is niet afgerond bij ontslag van revalidatie afdeling Ja, want ziekenhuisopname en revalidatieopname in verpleeghuizen kunnen korter Ja, want logisch gevolg op ziekenhuisopname Ja, want geïntegreerde methodische multidisciplinaire geriatrische revalidatie was tot nu toe niet mogelijk in de eerste lijn Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde 38

39 Doelgroepen polikliniek geriatrische revalidatie 1. voortzetting intramurale revalidatie CVA, trauma en overig 2. revalidatie na ziekenhuisopname en ontslag naar huis partner kan zorg geven huis is geschikt dezelfde doelgroep 3. revalidatie bij acute achteruitgang in functioneren thuis Bv Parkinsonpatient, na val plotseling in mobiliteit achteruitgegaan Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde 39

40 Na 2013:Concurrentie tussen verpleeghuisrevalidatie onderling en met de revalidatie centra? Zorgverzekeraars zullen eisen gaan stellen en niet met alle verpleeghuizen een contract afsluiten. Gezonde specialisatie en kwaliteitsgarantie Er is werk genoeg maar goede triage is belangrijk! Geriatrische revalidatie: van negatieve naar positieve keuze!

41 Gaat de patiënt erop vooruit? Ja, want betere kwaliteit Ja, want meer mogelijkheden tot flexibiliteit in aanbod Ja, want de juiste patiënt op de juiste plek Ja, want revalidatie thuis is altijd beter Neen, want er komt geen geld bij Neen, want keuze vrijheid wordt beperkt Neen, want afstanden worden groter Neen, want mantelzorger wordt meer belast

42 Dank voor jullie aandacht