Observeren & Rapporteren
|
|
- Andreas Boer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Voorbeeld: let op! Het is geen compleet eindverslag, het gaat hier vooral om de rapportage, ofwel deel 2. Van het eindverslag Observeren & Rapporteren (Deel 1. Observatieplan) ontbreekt Deel 2. Rapportage (Deel 3. Reflectie) ontbreekt Student : X Studentnummer : Klas : VSR2 Docent : K. vd Zande-Loos Jaar : 2012/2013 Module : SPHOER03RV Observeren & rapporteren Versie : 1 e kans, kwartaal 2 week 9
2 Inhoudsopgave (Deel 1. Observatieplan (moet wel in het eindverslag worden opgenomen maar is hier in dit voorbeeld verslag weg gelaten omdat het al eerder is verspreid. Zie hiervoor dus de eerder bekendgemaakte voorbeeldversie) Deel 2. Rapportage (Deel 3. Reflectie (moet wel in het eindverslag worden opgenomen maar is hier in dit voorbeeld verslag weggelaten omdat het een persoonlijk stuk is)) Bijlagen Bijlage 1. Registratie van de uitgevoerde observatie Bijlage 2. Werkdocument: analyse en interpretatie van de observatieresultaten (Bijlage 3. Beoordelingsformulier eindverslag van twee medestudenten) Literatuurlijst 2
3 Deel 2: schriftelijke rapportage voor intern gebruik. Voor : C, leerkracht SBO Van : D, stagiaire Rapportagedatum: Naam observant : D. Geslacht : Man Geboortedatum : Setting en plaats : SBO te N Datum en tijd van de observatie: , , Doel van de observatie: Het doel van de observatie is het achterhalen op welke manier D contact probeert te maken om er goed op in te kunnen spelen. Inleiding Op de SBO zitten kinderen met ontwikkelings-, leer- en gedragproblemen. Onder leerproblemen wordt verstaan: problemen met het verwerven en gebruiken van luister-, spreek-, lees-, schrijf- of rekenvaardigheid (Feldman, 2010: p.361). De school richt zich op kinderen van 4 tot 12 jaar en vindt het belangrijk om er samen met de ouders/verzorgers voor te zorgen dat de ontwikkeling van het kind zo optimaal mogelijk verloopt. In klas T zit een jongen waarbij sinds kort ADD (Attention Deficit Disorder) vastgesteld is. Hij is twaalf jaar en schoolverlater. Na een eerste open observatie is het volgende gesignaleerd: Het lijkt alsof D. contact probeert te maken met klasgenoten, maar hier niet in slaagt. Bij de bespreking met collega s heb ik mijn signalering naar voren gebracht en is deze bevestigd door zowel C (leerkracht groep T), A (Intern begeleider) als G (Directeur). Ook D. zelf kwam met het volgende: Ik zou willen dat iedereen mij aardig vindt. Tijdens het contact maken en behouden met kinderen komen de volgende gedragingen voor: D. pakt spullen van andere kinderen en gooit deze soms terug naar hen. D probeert grappen te maken richting de kinderen, maar blijkt niet door te hebben dat deze niet grappig zijn en dat de andere kinderen hier gekwetst of boos door worden. Wanneer D iets doet, geeft hij een ander de schuld ervan. Wordt D op zijn gedrag aangesproken, bijvoorbeeld als hij spullen van een ander pakt, begint hij zijn zin met ja, maar. Het gesignaleerde gedrag hangt volgens de collega s waarschijnlijk samen met de eerder vastgestelde ADD. Rigter en van Hintum (2012) noemen de volgende symptomen bij ADD: a. slaagt er vaak niet in voldoende aandacht te geven aan details of maakt achteloos fouten in schoolwerk, werk of andere activiteiten; b. heeft vaak moeite de aandacht bij taken of spel te houden; c. lijkt vaak niet te luisteren als hij/zij direct aangesproken wordt; d. volgt vaak aanwijzingen niet op en slaagt er vaak niet in schoolwerk, karweitjes af te maken of verplichtingen op het werk na te komen (niet het gevolg van oppositioneel gedrag of het onvermogen om aanwijzingen te begrijpen); e. heeft vaak moeite met het organiseren van taken en activiteiten; f. vermijdt vaak, heeft een afkeer van of is onwillig zich bezig te houden met taken die een langdurige geestelijke inspanning vereisen; g. raakt vaak dingen kwijt die nodig zijn voor taken of bezigheden; h. wordt vaak gemakkelijk afgeleid door uitwendige prikkels; i. is vaak vergeetachtig bij dagelijkse bezigheden. Daarnaast is bij de analyse van het gedrag het Ontwikkelings Volg Model (OVM) gebruikt, waarmee de SBO de ontwikkeling van de kinderen bijhoudt. Bij D is er sprake van een sociaal-emotionele achterstand, laag zelfbesef, laag niveau van sociale vaardigheden, laag niveau van basisvaardigheden zoals luisteren naar een ander, een ander aankijken wanneer deze tegen je praat en andersom. 3
4 Samenvatting van het observatieplan Na het doen van een eerste observatie en de bespreking met collega s ben ik tot de volgende beschrijvende onderzoeksvraag gekomen: hoe maakt D contact met zijn leraren en klasgenoten? Het doel van mijn onderzoek is erachter komen of D op een verkeerde manier contact maakt met leraren en klasgenoten, zodat er vervolgens goed op kan worden ingespeeld door het onderwijzend personeel. Onder verkeerde gedragingen versta ik: andermans spullen pakken, negatief getinte opmerkingen maken, niet luisteren naar een ander, een ander slaan, ander de schuld geven, storend gedrag. Met storend gedrag bedoel ik: praten wanneer het stil is en door de klas roepen. Negatief betekent in dit onderzoek: iets zeggen tegen iemand wat kwetsend kan zijn en niet complimenteus is. De deelvragen die bij de onderzoeksvraag horen luiden als volgt: 1. Welke gedragingen vertoont D in het maken van contact? 2. Op welke manier onderhoudt D dit contact? 3. Hoe vaak zoekt D contact met klasgenoten? 4. Hoe vaak zoekt D contact met volwassenen (onderwijzend personeel)? Er is zowel gekeken naar contactzoekend als -onderhoudend gedrag zoals tegen een ander praten, aanraken, spullen pakken, ergens ongevraagd bij gaan zitten, vinger opsteken, vragen stellen, slaan en opmerkingen maken (complimenten geven, negatieve dingen zeggen). De observaties zijn binnen de klas en bij de gym gehouden. Contact met kinderen, juffen en meesters die niet bij de klas hoorden, behalve de gymmeester tijdens de gymles, zijn geen onderdeel van de observatie. Er is drie maal geobserveerd. Twee maal op dinsdag van 8.30 u. tot u. en één maal op woensdag van 8.30 u. tot u. Deze observatie heb ik zelf niet-participerend uitgevoerd en er is sprake van event-sampling. Er is gebruik gemaakt van systematische gedragsobservatie (De Bil, 2010). De observator heeft het gedrag van D. geobserveerd en er is afgesproken wanneer en hoe lang dit gebeurt en op welke gedragingen er wordt gelet. De observatie is geregistreerd met behulp van een zelfgemaakt registratieschema (zie bijlage 1). Er is gedurende de dag, van 8.30 u. tot u. gelet op de gedragingen van D. en deze zijn geturfd in het schema. De observatie die gebruikt is voor dit onderzoek is betrouwbaar aangezien deze observatie doelgericht is, herhaald kan worden en er duidelijk is beschreven waarnaar precies wordt gekeken; de observatiepunten zijn in observeerbare gedragingen weergegeven. Het gaat hier om intra-observatiebetrouwbaarheid omdat de observatie door één persoon is uitgevoerd. Bij elke contactmaking is er geturfd, bij elke gestelde vraag door het kind ook. Hier is niet van afgeweken. Echter is er geen constante observatie geweest, daar er niet de hele dag bij dit kind gebleven kon worden. Tijdens de observatie is er doelgericht gemeten en kan er antwoord gegeven worden op de hoofd- en deelvragen. Alle gedragingen zijn meerdere malen voorgekomen en wanneer dit door iemand anders ook geobserveerd zou worden, zouden daar zeer waarschijnlijk dezelfde resultaten uit komen. Observatie en registratie Er is drie keer geobserveerd, de gebruikte observatieschema s zijn te vinden in bijlage 1. In de praktijk kwam ik erachter dat het nog onduidelijk was of er binnen een gesprek bij iedere gestelde vraag of een verhaal dat D. vertelde geturfd moest worden. Ook werd het duidelijk dat er niet genoeg was nagedacht over het contact maken binnen een gesprek. Bijvoorbeeld wanneer er een nieuw kind zich aansloot bij het gesprek. Ik vroeg mij op dat moment dan af of ik het onder contact maken of onderhouden moest plaatsen. Dit heb ik uiteindelijk onder contact maken geplaatst aangezien het een nieuw kind betrof en er dus een nieuw contact gemaakt werd. Er is onder het kopje Overig tijdens het observeren een aantal gedragingen toegevoegd, omdat het wel contact maken en onderhouden betrof. 4
5 Resultaten De observatie heeft drie keer plaatsgevonden en op drie verschillende dagen. Het betrof twee maal een dinsdag en een maal een woensdag, waarop er van 8.30 u. tot u. op dinsdag en van 8.30 u. tot u. geobserveerd is. Uit de observatie is gebleken dat D. op vele manieren probeert contact te maken en vooral ook probeert om dit contact vast te houden. Het contact met de kinderen is vele malen groter dan met de volwassenen. Opvallend was dat het slaan maar 1x voorgekomen is, terwijl dit in de open observatie veel duidelijker terug kwam. Daarnaast is er sprake van ongeveer twee maal zo veel positieve gedragingen als negatieve gedragingen. De verkeerde manieren om contact te zoeken en onderhouden zijn: Aan de spullen van een ander zitten, ongevraagd bij een ander groepje gaan zitten, aanraken/slaan, negatieve opmerkingen maken. De verkeerde manieren die onder overig vallen zijn: roepen, klagen/klikken, door gesprek heen praten, niet luisteren. De juiste manieren zijn: praten tegen een ander, vragen stellen, complimenten maken. De juiste manieren die onder overig vallen zijn: iemand aan blijven kijken, reageren op de ander, vinger opsteken. In bijlage 1 zijn de hoeveelheden terug te vinden van elke gedraging. De juiste manieren van contact maken en onderhouden komen bijna dubbel zo vaak voor als de verkeerde manier van contact maken en onderhouden. Namelijk 156x tegenover 63x. Echter, als je kijkt naar het soort verkeerde gedragingen tegenover de juiste gedragingen, zoals het maken van een compliment of een negatieve opmerking, komen de negatieve opmerkingen 7 maal zo vaak voor. Namelijk 21x negatieve opmerkingen tegenover 3x een compliment. Er is gekeken vanuit het referentiekader van het Ontwikkelings Volg Model (OVM). Dit is een observatiesysteem waarin allerlei aspecten van de kinderlijke ontwikkeling in de vorm van ontwikkelingslijnen met ontwikkelingsfasen per half jaar zijn uitgewerkt (NJI, 2012). Het ging in dit onderzoek met name om de ontwikkelingslijn die de sociale en emotionele ontwikkeling beschrijft en in kaart brengt. Conclusies Door middel van deze observaties zijn er antwoorden gevonden op de deelvragen. Op de vraag welke gedragingen D. vertoont in het maken van contact kan geantwoord worden dat hij dit voornamelijk doet door middel van praten tegen een ander/vertellen, aanraken, aan de spullen van een ander zitten, vragen stellen, slaan, negatieve opmerkingen maken, roepen, klikken/klagen, vinger opsteken. De manier van contact onderhouden doet hij door middel van praten tegen een ander/vertellen, aanraken, aan de spullen van een ander zitten, vragen stellen, negatieve opmerkingen maken, complimenten geven, iemand aan blijven kijken, reageren, niet luisteren, door gesprek heen praten. Tijdens het doen van de observaties zoekt D. gemiddeld zo n 52 keer contact met kinderen en gemiddeld zo n 18 keer contact met een volwassene. Deze aantallen kunnen per observatiemoment minder of meer zijn. Op de vraag hoe D. contact maakt met volwassenen en kinderen kan er gezegd worden dat hij dit in toenemende mate op een juiste manier doet, maar de verkeerde gedragingen zijn ook nog veel aanwezig. Dit betekent dat D. nog veelal op een negatieve manier aandacht probeert te krijgen. Hier zou in het vervolg aan gewerkt kunnen worden door het onderwijzend personeel. Advies en afsluiting Na aanleiding van dit onderzoek zou mijn advies zijn dat er met D. gewerkt wordt aan het verder ontwikkelen van sociale vaardigheden, waarbij er meer aandacht wordt gegeven aan de juiste manier van contact maken en onderhouden en de verkeerde manieren zo veel mogelijk afgeleerd en vervangen worden door de juiste gedragingen. Dit kan gedaan worden door op een positieve manier aangeven wat je van hem verwacht. Bijvoorbeeld door af te spreken: In één keer luisteren, of een compliment geven. Wanneer dit goed gaat wordt er verbaal positieve feedback gegeven. Negatief gedrag wordt waar mogelijk genegeerd of apart met hem besproken. In een later stadium kan er door middel van oogcontact duidelijk gemaakt worden wat je als leerkracht van zijn gedrag vindt. 5
6 Deel 3. Reflectie = 10% van het eindcijfer, op het onderzoeksproces en de resultaten: Wat ging goed? Wat kan beter/anders? Wat is de waarde van de resultaten? 6
7 Bijlagen Bijlage 1. Registratie van de uitgevoerde observatie (ontbreekt in dit voorbeeld verslag vanwege de ruimte) Een overzicht van de resultaten Contact maken kinderen Contact onderhouden kinderen Contact maken volwassenen Contact onderhouden volwassenen Praten tegen een ander/vertellen Aanraken Aan de spullen van een ander zitten (ongevraagd) bij een ander groepje gaan zitten Vragen stellen Slaan Opmerkingen maken (complimenten/negatief) N: 9 P:1 N: 11 P: 2 N: 1 P: 0 N: 0 P: 0 Overig Roepen: 2 - Aan blijven kijken: 6 - Reageren: 4 - Niet luisteren: 5 - Door gesprek heen praten: 2 - Klagen/ klikken: 1 - Vinger opsteken: 3 Reageren: 3 7
8 Bijlage 2. Werkdocument Interpretatie van de observatieresultaten. Er is drie keer geobserveerd, twee maal op een dinsdag en een maal op woensdag. Voorafgaand aan de observatie was vastgesteld dat er zowel juiste gedragingen als verkeerde gedragingen zijn te onderscheiden. De verkeerde manieren om contact te zoeken en onderhouden zijn hier bedoeld als: aan de spullen van een ander zitten, ongevraagd bij een ander groepje gaan zitten, aanraken/slaan, negatieve opmerkingen maken, roepen, klagen/klikken, door gesprek heen praten, niet luisteren. De juiste manieren zijn hier opgevat als: praten tegen een ander, vragen stellen, complimenten maken, iemand aan blijven kijken, reageren op de ander, vinger opsteken. Uit de resultaten is af te leiden dat er 156 juiste gedragingen zijn en 63 verkeerde gedragingen. Dit betekent dus dat D. weet hoe hij op een positieve manier contact moet maken met andere mensen en dat hij dit vee (ruim twee keer) vaker doet dan dat hij op een verkeerde manier contact maakt. Referentiekader Er is gekeken vanuit de ontwikkelingslijnen van het ontwikkelingsvolgmodel (OVM). Het OVM is een observatiesysteem waarin allerlei aspecten van de kinderlijke ontwikkeling in de vorm van ontwikkelingslijnen met ontwikkelingsfasen per half jaar zijn uitgewerkt (NJI, 2012). Het is een model van het Seminarium voor Orthopedagogiek waarmee de ontwikkeling, het leerproces en het onderwijsaanbod van kinderen bijgehouden en gepland kunnen worden (Seminarium voor Orthopedagogiek, 2012). Op de SBO wordt er gewerkt met OVM. Daarnaast is er veel aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van dit kind. Vanuit dit perspectief is er dan ook geobserveerd. Bijlage 3. Twee beoordelingsformulieren van collega studenten van mijn eindverslag. Literatuurlijst Bil, P. de (2010). Observeren, registreren, rapporteren en interpreteren. Soest: Nelissen Feldman, R. S. (2010). Ontwikkelingspsychologie. Amsterdam: Pearson Benelux. Nederlands Jeugd Instituut. (2012) Ontwikkelingsvolgmodel, geraadpleegd op , van Rigter, J. en Hintum, M. van. (2012). Ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen. Bussum: Coutinho. Seminarium voor Orthopedagogiek (2012), geraadpleegd op van 8
Kanaries in de leerfabriek. Stijn Vanheule. Prof. Dr. Stijn Vanheule Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen
Kanaries in de leerfabriek. Stijn Vanheule Centrale vragen: 1. Welke ideologie en mensbeeld zit impliciet in onze onderwijspraktijk? 2. Welk effect heeft deze ideologie op identiteitsvorming? Welke ideologie?
Nadere informatieWanneer de vlag de lading niet meer dekt: over het gebruik van labels voor stoornissen
Wanneer de vlag de lading niet meer dekt: over het gebruik van labels voor stoornissen Het moeilijke kind stelt ons vragen: Wie is de volwassene is die hem of haar zo moeilijk vindt? Met welke ver(w)achtingen
Nadere informatieHet observatieplan. 1 Inleiding
DC 23 Het observatieplan 1 Inleiding bserveren kan je helpen bij het oplossen van problemen van een cliënt of in een groep. Het helpt je om juiste beslissingen te nemen. bserveren doe je niet zomaar. Je
Nadere informatiePsychiatrisering en de terreur van het perfecte kind. Prof. Dr. Stijn Vanheule Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen
Psychiatrisering en de terreur van het perfecte kind Psychiatriseren = Het moeilijke kind stelt de volwassene vragen: Wie is de volwassene is die hem of haar zo moeilijk vindt? Met welke ver(w)achtingen
Nadere informatieSociale vaardigheden: Partners in het leerproces
Sociale vaardigheden: Partners in het leerproces OMGAAN MET DE ZORGVRAGER 1 Attitudes 12 1.1 Attitude 13 1.2 De specifieke beroepsattitudes van de verzorgende 14 1.2.1 De specifieke beroepsattitudes van
Nadere informatiePsychiatrie: ADHD. Dit thema gaat over ADHD als voorbeeld van een concentratie of aandachtsstoornis.
DC 13 Psychiatrie: ADHD 1 Inleiding Dit thema gaat over ADHD als voorbeeld van een concentratie of aandachtsstoornis. Beroepscontext: als onderwijsassistent kun je ingezet worden in het werken met leerlingen
Nadere informatieADHD - MONITOR. Voornaam, naam en geboortedatum van het kind : CLB-medewerker :
Signaallijst 1 : Lichamelijk functioneren Gezondheid Astma Epilepsie Eczeem Allergie Diabetes Zintuiglijke ontwikkeling Gezicht Gehoor Slaap Slaappatroon Hoeveelheid slaap Voeding Voedingspatroon Variatie
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatieDoelstellingen van PAD
Beste ouders, We kozen er samen voor om voor onze school een aantal afspraken te maken rond weerbaarheid. Aan de hand van 5 pictogrammen willen we de sociaal-emotionele ontwikkeling van onze leerlingen
Nadere informatieGEDRAGSPROTOCOL. (anti pestgedrag) Basisschool De Boomgaard Dieren
GEDRAGSPROTOCOL (anti pestgedrag) Basisschool De Boomgaard Dieren Mei 2014 Gedragsprotocol de Boomgaard I. Doel van dit gedragsprotocol: Alle kinderen van De Boomgaard moeten zich veilig voelen, zodat
Nadere informatieWat heeft dit kind nodig?
ADHD PDD-NOS Leerstoornis Gedragsstoornis Team Wat heeft dit kind nodig? Lynn leest in haar leesboek. Tegelijkertijd tikt ze constant met haar pen op haar tafel. Dat doet ze wel vaker. De kinderen van
Nadere informatieInleiding. Autisme & Communicatie in de sport
Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?
Nadere informatieLEREN LEREN: WERKHOUDING EN AANPAK GEDRAG
LEREN LEREN: WERKHOUDING EN AANPAK GEDRAG Kerndoel 1: Aanpak gedrag: De leerlingen leren uiteenlopende strategieën en vaardigheden gebruiken voor het opnemen, verwerken en hanteren van informatie 1.1.
Nadere informatieGESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een
Nadere informatieLes 17 Zo zeg je dat (niet)
Blok 3 We hebben oor voor elkaar les 17 Les 17 Zo zeg je dat (niet) Doel blok 3: Leskern: Woordenschat: Materialen: Leerlingen leren belangrijke communicatieve vaardigheden, zoals verplaatsen in het gezichtspunt
Nadere informatiePetra de Bil. Observeren, registreren, rapporteren en interpreteren
Petra de Bil Observeren, registreren, rapporteren en interpreteren Copyright: 2004, 2014 Uitgeverij Boom Nelissen & Petra de Bil Omslag: Garage, Kampen Binnenwerk: CO2 Premedia, Amersfoort ISBN: 9789024403332
Nadere informatieKinderneurologie.eu ADHD. www.kinderneurologie.eu
ADHD Waar staat de afkorting ADHD voor? De letters ADHD staan voor de engelse woorden Attention Deficit - Hyperactivity Disorder. In het Nederlands vertaald betekent dat een aandoening die gekenmerkt wordt
Nadere informatieHet veilige pedagogische klimaat van de school
Het veilige pedagogische klimaat van de school Op de Montessorischool vinden we een sociaal veilig klimaat heel belangrijk. De kern van veiligheid is respect, het respectvol omgaan met elkaar. Dit betekent
Nadere informatie1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 Opdrachtformulier Feedback geven
Nadere informatieWat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud
Bijlage 3.1. Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud Het instinct voor zelfbehoud is heel gezond. Als we dat niet hadden, zou niemand van ons
Nadere informatie1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.
OPDRACHTFORMULIER Gesprekken voeren 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. 2 Kijk in de bronnen welke informatie
Nadere informatiedoordat er op dat moment geen leeftijdsgenootjes aanwezig zijn. Als ze iets mochten veranderen gaven ze aan dat de meeste kinderen iets aan de
SAMENVATTING Er is onderzoek gedaan naar de manier waarop kinderen van 6 8 jaar het best kunnen worden geïnterviewd over hun mening van de buitenschoolse opvang (BSO). Om hier antwoord op te kunnen geven,
Nadere informatieGEDRAGSPROTOCOL. (anti pestgedrag) Basisschool De Boomgaard Dieren
GEDRAGSPROTOCOL (anti pestgedrag) Basisschool De Boomgaard Dieren Mei 2010 1 Gedragsprotocol de Boomgaard Pesten in school, hoe ga je er mee om? Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieLEREN LEREN: WERKHOUDING EN AANPAKGEDRAG
LEREN LEREN: WERKHOUDING EN AANPAKGEDRAG Kerndoel 1: Aanpak gedrag: De leerlingen leren uiteenlopende strategieën en vaardigheden gebruiken voor het opnemen, verwerken en hanteren van informatie 1.1. Taakaanpak
Nadere informatieAnti-pestbeleid KW-school
Anti-pestbeleid KW-school Uitgangspunt: Wij willen een school zijn, waar kinderen samen spelen, samen leren, samenwerken en waar ieder kind zich veilig voelt. Dat betekent dat pestgedrag bij ons op school
Nadere informatie- Leerlijn Leren leren - CED groep. Leerlijn Leren leren CED groep
Leerlijn Leren leren CED groep 1 1. Taakaanpak Leerlijn leren leren CED groep Groep 1 a. Luistert en kijkt naar de uitleg van een opdracht in een één op één situatie b. Wijst aan waar hij moet beginnen
Nadere informatieemployabilityscan Vul de employabilityscan in op Impuls Intranet Op de employabilityscan krijg je automatisch feedback.
employabilityscan Vul de employabilityscan in op Impuls Intranet Op de employabilityscan krijg je automatisch feedback. Print de feedback uit en doe die achter dit tabblad. Maak op basis van de feedback
Nadere informatieRapportage sociaal-emotionele ontwikkeling Playing for Success
Rapportage sociaal-emotionele ontwikkeling Playing for Success Leercentrum Nijmegen Oberon, november 2012 1 Inleiding Playing for Success heeft, naast het verhogen van de taal- en rekenprestaties van de
Nadere informatieWerkproces 2.2 Ondersteunt een cliënt/ zorgvrager bij de zelfredzaamheid. Zelfredzaamheid observeren
Opdracht Zelfredzaamheid observeren Wat ga je laten zien? Je gaat op je werk- of stageplaats twee kinderen of twee zorgvragers observeren met betrekking tot de zelfredzaamheid met betrekking tot: persoonlijke
Nadere informatieProtocol gedrag. Recht op veiligheid Iedere leerling heeft recht zich veilig te voelen in de klas en in de school.
Protocol gedrag Een goede school heeft geen pestprojecten nodig, of anders gezegd: doet dagelijks een pestproject, mits zij zich er steeds van bewust blijft welke processen in de groepsvorming een belangrijke
Nadere informatieTevredenheidsonderzoek. Rapportage over de tevredenheid van de jongeren die een programma volgen bij Prins Heerlijk.
Tevredenheidsonderzoek Rapportage over de tevredenheid van de jongeren die een programma volgen bij Prins Heerlijk. Stichting Buitengewoon leren & werken Prins Heerlijk Juni 2013 Stichting Buitengewoon
Nadere informatieToetsopdracht. Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra. Studentnummer: 500646500. Klas: 2B2
Toetsopdracht Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra Studentnummer: 500646500 Klas: 2B2 Datum: 15 januari 2013 Reflectieverslag bijeenkomst 1,2 en 3 Zingevingsgesprekken Dit
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieOnderhandelen en afspraken maken
OPDRACHTFORMULIER Onderhandelen en afspraken maken Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.
Nadere informatieOmgaan met gedrag op Basisschool De Bareel
1. Uitgangspunten gedrag Omgaan met gedrag op Basisschool De Bareel Schooljaar 2013 Inhoud 2. Preventief handelen om te komen tot gewenst gedrag 3. Interventies om te komen tot gewenst gedrag 4. Stappenplan
Nadere informatieTIME-OUT PROTOCOL DON BOSCOSCHOOL 2014-2015
TIME-OUT PROTOCOL DON BOSCOSCHOOL 2014-2015 Op de Don Boscoschool werken we in alle groepen op dezelfde wijze met een time-outplek, een boos-plek en een rustig werken-plek. Uitgangspunt in het time-outprotocol
Nadere informatie11/21/2018. het nut en nadeel van diagnoses. Ronald Hünneman Rijksuniversiteit Groningen v.chr.
Ronald Hünneman www.ronaldhunneman.com Rijksuniversiteit Groningen 427-347 v.chr. 1 De Ideale Staat Zilver IJzer Brons Goud (volgens Plato) De Ideale Staat Zilver IJzer Brons Goud (volgens Plato) Plato
Nadere informatieNikki van der Meer. Stage eindverslag. Stage Cordaan Thuiszorg.
Nikki van der Meer. Stage eindverslag Stage Cordaan Thuiszorg. Klas: lv13-4agz2 Student nummer: 500631386 Docentbegeleider: Marieke Vugts Werkbegeleider: Linda Pieterse Praktijkopleider: Evelien Rijkhoff
Nadere informatieInleiding. OMGANGSKUNDE OEFENINGEN Isa Goossens
Inleiding Omgangskunde draait om contact maken. Met deze oefeningen hoop ik dat u echt contact kan maken met leerlingen. We willen allemaal gezien en gehoord worden. We zijn allemaal mensen en iedereen
Nadere informatieKijk maar naar enkele reacties van leerlingen en ouders.
Inleiding 7 Steeds vaker komen we op school leerlingen tegen van wie de ouders gescheiden zijn. Eén op de drie huwelijken wordt ontbonden en veelal zijn daarbij kinderen betrokken. Uit onderzoek blijkt
Nadere informatieCopyright Marlou en Anja Alle rechten voorbehouden Opeenrijtje.com info@opeenrijtje.com 3.0
2 Deel 1 Beïnvloeden van gedrag - Zeg wat je doet en doe wat je zegt - 3 Interactie Het gedrag van kinderen is grofweg in te delen in gewenst gedrag en ongewenst gedrag. Gewenst gedrag is gedrag dat we
Nadere informatieFeedback Project Ergonomisch Ontwerpen
Feedback Project Ergonomisch Ontwerpen Competenties Sociaal en communicatief functioneren (P9) Initiatief (P10) Reflectie (P11) Afgelopen module heb je met een groepje gewerkt aan je project. In week 7
Nadere informatieOverzicht. Wat heeft hij/zij? Wat is zijn diagnose? Omgaan met psychische aandoeningen voor docenten. Inleiding. 1. Inleiding
Omgaan met psychische aandoeningen voor docenten Success@School Urecht, 29 november 2018 1. Inleiding Overzicht 2. Signaleren psychische problemen 3. Invloed psychische aandoening op het studeren dr. Lies
Nadere informatieDit PESTPROTOCOL heeft als doel:
Dit PESTPROTOCOL heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen
Nadere informatieChecklist Gesprek voeren 2F - handleiding
Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de
Nadere informatieChecklist Presentatie geven 2F - handleiding
Checklist Presentatie geven 2F - handleiding Inleiding De checklist Presentatie geven 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een presentatie moeten kunnen geven op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht
Nadere informatieVRAGENLIJST VOOR LEERKRACHTEN basisschool groep 3 t/m 8
VRAGENLIJST VOOR LEERKRACHTEN basisschool groep 3 t/m 8 Hierbij verkla(a)r(en) ik (wij) als ouder(s) / verzorger(s) akkoord te gaan met het verstrekken van gegevens door de leerkracht van mijn (ons) kind
Nadere informatieVerslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen
Verslag van dataverzameling in functie van het onderzoek van de NTU naar het schrijfleven van leerlingen Data verzameld in de derde graad van de basisschool en verslag opgesteld door Amber Van Geit Opleiding:
Nadere informatieZelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W
Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument
Nadere informatieTRAINING WERKBEGELEIDING
TRAINING WERKBEGELEIDING Door Martje Kuijlenburg Student no: 500618854 Jaar 3 Hogere Beroepsopleiding Verpleegkunde In opdracht van: de Hogeschool van Amsterdam Docent: Yvonne van Marle INHOUDSOPGAVE Inleiding...
Nadere informatieInhoud: Opdracht 1 pagina 2 Opdracht 2 pagina 3 Opdracht 3 pagina 4 Opdracht 4 pagina 5 Opdracht 5 pagina 6
Leerwerkplan leerjaar 2 2007 2008 Handtekening instituutbegeleider Naam student : Erik Postema Student nummer : 1006851 Klas : DLO2 metaal Opmerkingen werkplekbegeleider Opmerkingen en eindoordeel instituutbegeleider
Nadere informatiePestprotocol BS de Kersenboom
Pestprotocol BS de Kersenboom Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen
Nadere informatieCommunicatie op de werkvloer
Communicatie op de werkvloer Voor een goede communicatie op de werkvloer is het noodzakelijk dat we letterlijk dezelfde taal spreken. Een goede kennis van het vakjargon is dan ook erg belangrijk. Net zo
Nadere informatieSociale/pedagogische vragenlijst
Bijlage 1 Sociale/pedagogische vragenlijst voor ouders en begeleiders van mensen met een matige tot (zeer) ernstige verstandelijke beperking, al dan niet in combinatie met een lichamelijke beperking 1
Nadere informatieEr is geen slachtoffer en dader; beide partijen zijn even sterk. Plagen kan de sociale weerstand van kinderen vergroten. Vaak speelt humor een rol.
PESTPROTOCOL Doel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken zichtbaar te maken kunnen kinderen en volwassenen,
Nadere informatieProgramma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf
Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf
Nadere informatieSabeth van der Voort GAR1B 30/01/2015. Research Docent: Harald Warmelink observatie creatieve mindset HER
Sabeth van der Voort GAR1B 30/01/2015 Research Docent: Harald Warmelink observatie creatieve mindset HER Inleiding Definitie van een ritueel De meeste rituelen die ik ben tegengekomen hadden veel te maken
Nadere informatieFeedback geven en ontvangen
Feedback geven en ontvangen 1 Inleiding In het begeleiden van studenten zul je regelmatig feedback moeten geven en ontvangen: feedback is onmisbaar in de samenwerking. Je moet zo nu en dan kunnen zeggen
Nadere informatieBetrokkenheid. Competentie. De behoefte aan competentie wordt vervuld.
Betrokkenheid Autonomie Competentie Relatie leerkracht Relatie leerlingen De behoefte aan autonomie De behoefte aan competentie De behoefte aan een goede relatie met de leerkracht De behoefte aan goede
Nadere informatieDe Budget Ster: omgaan met je schulden
De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE
Nadere informatieExecutieve functies in de klas: interventies
Executieve functies in de klas: interventies Door Wijnand Dekker, gezondheidszorgpsycholoog Anneke Dooyeweerd, pedagoog/coach Inleiding In de vorige nieuwsbrief omschreven we wat er wordt verstaan onder
Nadere informatieVIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN
E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieRapportage. Onderzoek: mediawijsheid onder ouders en kinderen
Rapportage Onderzoek: mediawijsheid onder ouders en kinderen In opdracht van: Mediawijzer.net Datum: 22 november 2013 Auteurs: Marieke Gaus & Marvin Brandon Index Achtergrond van het onderzoek 3 Conclusies
Nadere informatieAnti-pestbeleid OBS De Schakel Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen
Anti-pestbeleid OBS De Schakel Dit ANTI-PESTBELEID heeft als doel: Alle kinderen moeten zich in hun basisschoolperiode veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen Door regels en afspraken
Nadere informatieVoorbereiding assessment
Voorbereiding assessment 1. Zelfportret gemaakt door malou... 1 2. Samenvatting... 3 3. Zelfportret door een docent... 5 4. Zelfportret door Slc er... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5. Aanvullende
Nadere informatieWe hebben respect voor elkaar: elkaars denken, elkaars uiterlijk, voor de verschillen tussen elkaar.
Omgangsprotocol Waarom een omgangsprotocol? Een veilig gevoel bij kinderen is ontzettend belangrijk. Alleen als kinderen zich op hun gemak voelen en met plezier naar school gaan, zullen ze zich op een
Nadere informatieEindverslag SLB module 12
Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie
Nadere informatieAflevering 2: Solliciteren
Aflevering 2: Solliciteren Vragen vooraf: Heb je wel eens gesolliciteerd naar een baan? Hoe deed je dat? Heb je een curriculum vitae? Hoofditem Fragment 1 Korte inhoud: Milouska en Bayu kijken hoe je kunt
Nadere informatieBronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden. Inhoudsopgave Pagina. Bron 1 Design Marcel Wanders. 2. Bron 2 ADHD in de klas. 2
Bronnenbank Onderwijstheorie Tessa van Helden Inhoudsopgave Pagina Bron 1 Design Marcel Wanders. 2 Bron 2 ADHD in de klas. 2 Bron 3 Recensie over Boijmans van Beunigen 3 Bron 4 Flip in de klas. 4 Bron
Nadere informatiePESTPROTOCOL DE BOOG. Koudenhovenseweg Zuid 202 5641 AC Eindhoven T: 040-2811760 E: deboog@skpo.nl
PESTPROTOCOL DE BOOG Pestprotocol De Boog Dit pestprotocol heeft als doel voor De Boog: Alle kinderen moeten zich op school veilig kunnen voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. Door regels
Nadere informatie1/19/2015 Samenwerken. Project 2. Esat Karaer HOGESCHOOL ROTTERDAM
1/19/2015 Samenwerken Project 2 Esat Karaer HOGESCHOOL ROTTERDAM Inhoudsopgave Individueel procesverslag... 3 Reflectieverslag Thema Leiderschap en leiderschapsstijlen... 6 Observatieformulier... 7 Test
Nadere informatieSAMENVATTING onderzoek. Playing for Success
SAMENVATTING onderzoek SAMENVATTING onderzoek is een naschools programma voor leerlingen uit de groepen 6, 7 en 8 van de basisschool die (tijdelijk) minder goed functioneren op school dan zij zouden kunnen.
Nadere informatieProtocol Goed gedrag is onze zorg. Onderdeel: Anti pestbeleid.
Protocol Goed gedrag is onze zorg. Onderdeel: Anti pestbeleid. Een onderwijsprotocol tegen pesten houdt in dat door samenwerking het probleem van het pestgedrag bij kinderen wordt aangepakt. Hiermee willen
Nadere informatieModule TA 3 Strooks Het belang van bekrachtiging van het goede bij het werken met mensen.
Module TA 3 Strooks Het belang van bekrachtiging van het goede bij het werken met mensen. In de TA wordt gesproken over het begrip strook. Een strook is een eenheid van erkenning. Mensen hebben een sterke
Nadere informatiePeerEducatie Handboek voor Peers
PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:
Nadere informatieGeneral information of the questionnaire
General information of the questionnaire Name questionnaire: Early Adolescent Temperament Questionnaire Revised (ouderversie) Original author: Ellis & Rothbart Translated by: Rothbart & Hartmann Date version:
Nadere informatieDanique Voorthuijzen Stage: pre-cibap MBO Docent: Els van Rooij Datum: Jaar 4
Danique Voorthuijzen Stage: pre-cibap MBO Docent: Els van Rooij Datum: 23-09-2012 Jaar 4 Wie een jongen uit de pre-cibap klas 2012 MBO Wat - taakgericht gedrag - luistergedrag - sociaal gedrag Waar Ik
Nadere informatieMet sorry maak je dit niet ongedaan
Met sorry maak je dit niet ongedaan Ervaringen en adviezen van als kind mishandelde vrouwen Fiet van Beek Met sorry maak je dit niet ongedaan werd geschreven in opdracht van Stichting Alexander en financieel
Nadere informatieBox 4: Evaluatie HGW in het handelen van de student tijdens stage
Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 4: Evaluatie HGW in het handelen van de student tijdens stage U kunt dit schema gebruiken om
Nadere informatieCompetentiescan Klant exemplaar
Naam klant: Geboortedatum: Datum rapportage: Naam begeleider: Competentiescan Klant exemplaar Dit project wordt mede gefinancierd door het Europees Sociaal Fonds www.werkeenzorgminder.nl Instructie invullen
Nadere informatieLes 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"
Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer "Welkom:..." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?" 3. Discussie:...
Nadere informatieSOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING
SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING We meten op onze school twee keer per jaar het sociaal-emotionele functioneren van onze leerlingen mee. Dat doen we met VISEON van Cito. Viseon staat voor Volg Instrument
Nadere informatieFeedback. Wat is feedback?
Feedback Wat is feedback? Letterlijk vertaald is feedback terugvoeding. Het is het proces waarin informatie teruggevoerd wordt in een informatieverwerkend systeem, in dit geval de mens. Als het om mensen
Nadere informatieLuisteren, doorvragen en feedback geven
Luisteren, doorvragen en feedback geven Rogier Guns P-GIS 23 April 2007 Doelstelling presentatie LSD methode Actief Luisteren Doorvragen Feedback geven Let op: Sommige technieken lijken (theoretisch) heel
Nadere informatiebs Den Krommen Hoek Pestprotocol Protocol gewenst gedrag.
bs Den Krommen Hoek Pestprotocol Protocol gewenst gedrag. Ontwikkeling. Met dit protocol geven wij aan, hoe wij aankijken tegen pestgedrag en hoe wij er op een positieve manier om gaan. Vanaf augustus
Nadere informatieAandacht geven op afstand
Aandacht geven op afstand In het voortgezet onderwijs experimenteert een groep docenten van CVO Zuid-West Fryslân en het Dockinga College met onderwijs op afstand via videoconferencing. Zij verbinden hun
Nadere informatieDeze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering.
Bij SNAP leren we ouders en kinderen vaardigheden om problemen op te lossen en meer zelfcontrole te ontwikkelen. Deze folder legt uit hoe je SNAP kan gebruiken voor een blijvende verandering. SNAP (STOP
Nadere informatieCommunicatie. Els Ronsse. april 2008
Communicatie Els Ronsse april 2008 Communicatie =? Boodschappen Heen en weer Coderen loopt bij mensen met autisme vaak fout Maar communicatie is meer. Relatiegericht Aandacht vragen Bevestiging geven Aanmoedigen
Nadere informatieU leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.
TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een
Nadere informatieAls wij dit soort vragen stellen dan gaan wij uit van de talenten en mogelijkheden van cliënten.
Hand-out Workshop oplossingsgericht gesprekvoeren. Wat is oplossingsgericht werken? Volgens Mahlberg&Sjöblom (2011) wordt er over het algemeen uit gegaan van een probleem gerichte benadering. Een probleem
Nadere informatieLeeswijzer individueel rapport KIJK! 0-4 jaar voor ouders
Het individuele rapport geeft u een beeld van de totale ontwikkeling van uw kind. De vaste pedagogisch medewerkers van uw kind hebben een half jaar observaties bijgehouden. Deze observaties zijn verwerkt
Nadere informatieWielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting
Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor
Nadere informatie7-10-2013. Emotieherkenning bij CI kinderen en kinderen met ESM
7--3 Sociaal-emotioneel functioneren van kinderen met een auditieve/ communicatieve beperking Emotieherkenning bij kinderen en kinderen met Rosanne van der Zee Meinou de Vries Lizet Ketelaar Rosanne van
Nadere informatieJeroen Dusseldorp 17-12-2013
Groeidocument trainingen blok 2 Jeroen Dusseldorp 17-12-2013 Inleiding Voor u ligt mijn groeidocument van de trainingen die zijn gegeven in blok 2 van de minor Consultancy. Om een succesvolle consultant
Nadere informatiehoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb
hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.
Nadere informatie