We moeten nu ingrijpen om diabetes tegen te houden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "We moeten nu ingrijpen om diabetes tegen te houden"

Transcriptie

1 Tweede jaargang nummer: 5 Verschijnt huis aan huis in: Gemeente Westland Hoek van Holland Maasland In deze uitgave o.a. Marijke Jonas: Behandeling diabetesmoet op meerdere fronten' 'De BeweegKuur' iswerken aan een gezonde leefstijl Olaf Nielsen: Psychiatrische patiënten grotere kans op diabetes Robin Netscher: Somszou ik zelf in een zorgstal willen werken Pagina 3 Pagina 7 Pagina 16 Pagina 19 Bert Kuipers (Diabetes Fonds): We moeten nu ingrijpen om diabetes tegen te houden FRONTtaal Steeds meer mensen krijgen diabetes, suikerziekte. Dat is te voorkomen als we nu aan preventie doen. De nieuwe regering wil de kosten voor preventie in de gezondheidszorg terugdringen. Bert Kuipers, directeur van het Diabetes Fonds, vindt dat niet te verteren. Bert Kuipers Alarmerende berichten over diabetes, vooral het soort diabetes type 2. Vroeger kwam die vorm vooral bij ouderen voor. Tegenwoordig ook bij de grote middengroep van 40 tot 60 jaar en zelfs al bij kinderen. Dat is ernstig, want diabetes kan leiden tot allerlei gevolgen zoals een hartaanval, nierproblemen en slechtziendheid. Er komen steeds meer patiënten bij: per jaar ongeveer een volle Arena! Bert Kuipers is directeur van het Diabetes Fonds. Hij is ervan overtuigd dat we met z n allen zwaar moeten inzetten op maatregelen tegen diabetes. En wel nú, anders gaan we Amerika achterna. Daar zullen naar schatting in 2050 één op de drie mensen diabetes hebben. Met de voorgenomen bezuinigingen van de overheid ziet Kuipers voor de komende jaren een rampscenario opdoemen. Als deze plannen uitgevoerd worden zal de maatschappij te maken krijgen met steeds hogere kosten. Denk aan al die mensen die uitvallen door de bijkomende gevolgen van diabetes, en hun werk niet meer kunnen doen. Denk ook eens aan de kosten van behandeling en verzorging. Bezuinigen op onderzoek en preventie betekent dat je toestaat dat er nog veel meer diabetespatiënten bij komen. Beter is om het beleid dat minister Klink destijds heeft ingezet voort te zetten, meent Kuipers. Met veel aandacht voor preventie om ervoor te zorgen dat bijvoorbeeld kinderen later minder kans hebben op diabetes. Maar ook bij onszelf zal de knop om moeten. Ouders moeten in het gezin het goede voorbeeld geven als het gaat om gezond eten en genoeg bewegen. Dat is een investering die zich dubbel terugbetaalt: voor henzelf en voor hun kinderen. Want iedereen kan diabetes krijgen. Juist de gedachte het overkomt mij niet kan funest zijn. Andere keuzes Wat kun je zelf doen in je dagelijks leven? Kuipers noemt voorbeelden op: Maak het weer normaler om de fiets te pakken. Bijvoorbeeld voor boodschappen, waarvoor je dan ook wat vaker op pad moet. Zie dat niet als onhandig, maar als belangrijke lichaamsbeweging. Ga lekker een eind wandelen. Parkeer de auto wat verder weg, stap een halte eerder uit de bus en loop een stukje. Sta eens stil bij voedingskeuzes: kan het allemaal wat minder? Eten we genoeg groenten en fruit en volkorenproducten? Diabetes te lijf gaan is het patroon van alledag veranderen. Ik geef toe, dat valt zeker niet mee, want van alle kanten worden we geprikkeld om het allemaal lekker makkelijk te doen. En daarin schuilt nu juist het gevaar, waarschuwt Kuipers, die graag eens met minister-president Rutte van gedachten zou willen wisselen. Het is te hopen dat de nieuwe regering op tijd gaat in zien dat bijvoorbeeld schoolgym en zwemlessen bijdragen tot een beter conditie van onze kinderen, waarmee hun kans op diabetes later flink kleiner wordt. Daar is natuurlijk geld voor nodig. Maar anders zullen de kosten van diabetes straks vele malen hoger uitvallen. Wat doet het Diabetes Fonds? Het Diabetes Fonds zoekt naar oplossingen voor diabetes en de gevolgen ervan. Dat lukt alleen met wetenschappelijk onderzoek naar een betere behandeling, naar hoe diabetes kan worden voorkomen en zelfs genezen. Daarnaast geeft het Diabetes Fonds voorlichting: hoe verklein je de kans op diabetes en hoe blijf je gezond als je het hebt? Met het geld dat collectanten en donateurs bijeenbrengen, wordt 70% van het diabetesonderzoek betaald. Directeur Bert Kuipers: Ik ben enorm trots en dankbaar dat jaarlijks dertigduizend collectanten op pad gaan voor het Diabetes Fonds. Alle beetjes helpen. Veel mensen hebben diabetes zonder het te merken. Hoe herkent u diabetes? Kijk op Beste lezer. De winter staat voor de deur. Storm, regen, sneeuw en later kans op strenge vorst? Feit is dat december weer een maand is waarin we lekker eten, drinken en weinig bewegen. Het is mede daarom dat we in deze novemberuitgave extra aandacht besteden aan diabetes. In samenwerking met het Diabetes Fonds publiceren we een aantal artikelen die betrekking hebben op deze sterk groeiende volksziekte. Zo spraken we óók met diabetesverpleegkundige Marijke Jonas die in het Vlietland Ziekenhuis werkzaam is. Maar natuurlijk zijn er ook tal van andere interessante artikelen in deze laatste uitgave van We volgden de vrijwilligers van Lotus- Noordzee tijdens een rampenoefening en spraken we met Robin Netscher die uitlegt wat het fenomeen zorgstal in houdt. En zoals u van ons gewend bent leest u weer veel nieuws op de pagina s van gemeente Westland, de gezamenlijke regionale apotheken en het Vlietland Ziekenhuis. Natuurlijk ontbreekt ook de tandartspagina niet, zodat u weer kunt genieten van een uitgave die het waard is om gelezen èn bewaard te worden. Natuurlijk liggen na de verspreiding losse exemplaren bij de apotheken en Stip-loketten. Namens onze redactie wens ik u veel leesplezier en voor straks gezellige dagen! Peter Keijzer Uitgever Berichtgeving op pagina s 4 en 5

2 Gezond Zijn / Beter Worden Ervaar het plezier van lekker sporten en een betere gezondheid Zorgpremies stijgen Bij drie van de vier grootste zorgverzekeraars stijgt de premie voor de basisverzekering volgend jaar met 120 euro of meer. Het kabinet voorspelde op Prinsjesdag een stijging met gemiddeld ruim 100 euro. Als ook aanvullende verzekeringen worden meegeteld, vallen de premiestijgingen nog forser uit. Menzis en Zilveren Kruis Achmea maakten hun premies voor 2011 een paar weken geleden bekend. Bij beide verzekeraars stijgt de basispremie volgend jaar met 120 euro. Eerder werd al bekend dat verzekerden van CZ volgend jaar 129 euro meer gaan betalen. De premiestijging bij VGZ bedraagt 98 euro. De vier grootste zorgverzekeraars zijn samen goed voor zo'n 80 procent van de markt. Onafhankelijke vergelijker onderzocht de premieontwikkeling van alle zorgverzekeraars, voor zover zij hun premies bekend hebben gemaakt. Hieruit blijkt dat er forse verschillen in de premiestijging bestaan. Zo gaat de basispremie van OHRA Zorg Compact met 6,1 procent omhoog, terwijl klanten van CZ volgend jaar 11,5 procent meer kwijt zijn voor hun basisverzekering. Het verschil in de stijging van de aanvullende zorgpremies is nog extremer. Dit loopt uiteen van enkele procenten tot 25 procent. Pakketten specifiek voor jongeren stijgen soms tot meer dan 100 procent. Dit komt door de opname van tanddekking. Bron: Telegraaf Naast (sport)fysiotherapie en manuele therapie ook groepstrainingen voor onder meer COPD en diabetes, cursussen Zwanger & Fit en Je Bent Wat Je (Bew)ee(g)t! Leeuwerik PX Kwintsheul Tel Schaepmanstraat 38a 2672 AS Naaldwijk Tel Ook voor de sportieve luisteraar en kijker is WOS radiotv elke week in beweging! Luister naar WOS Sport, iedere zaterdag en zondag tussen 14:00 en 18:00 uur op 87.6 FM Bezorgd om iemand? Bel vrijblijvend naar het (lokaal tarief ) ma t/m vr uur 2

3 Gezond Zijn / Beter Worden Foto: Sjaak van Beek Verpleegkundige Marijke Jonas (Vlietland Ziekenhuis): Behandeling diabetes moet op meerdere fronten plaats vinden Marijke Jonas denkt nog wel eens terug aan het begin van haar loopbaan, ruim 26 jaar geleden. Toen waren de donkerblauwe tot zwart gearceerde plekken op de wereld-diabeteskaart hoofdzakelijk in Amerika te vinden. Tegenwoordig zijn ook andere werelddelen ingekleurd; diabetes is een wereldprobleem geworden. Ook Nederland wordt meer en meer geconfronteerd met diabetes mellitus, ofwel suikerziekte. Deze chronische ziekte grijpt snel om zich heen. Marijke Jonas, diabetesverpleegkundige in het Vlietland Ziekenhuis, ziet ook steeds meer jonge patiëntjes op haar afdeling. Het is al lang een achterhaald gegeven dat diabetes alleen bij ouderen voorkomt. Het tempo waarmee ook kinderen te maken krijgen met diabetes is enorm. Het sluit aan bij het tijdsbeeld, waarbij de computer voor de daginvulling zorgt en beweging en verantwoord eten eerder uitzondering dan regel is, stelt Marijke bezorgd vast. Natuurlijk moeten we ook niet te veel generaliseren. Ook erfelijke aanleg kan oorzaak zijn, vooral bij jeugdigen openbaart deze ziekte zich in een vroeg stadium. Men spreekt dan over type 1 waarbij het lichaam geen insuline maakt. Maar ook een infectie, veroorzaakt door een besmet dier of een eerder doorgemaakt ziekteproces kunnen hier oorzaak van zijn. Type 2 komt meer voor bij ouderen, maar ook bij mensen met overgewicht. Zo kunnen ook kinderen die te dik zijn te maken krijgen met diabetes type 2. Het lichaam maakt wel insuline aan, maar de lichaamscellen raken ongevoelig voor insuline. Ze nemen de glucose daardoor minder goed op. Het lichaam reageert hierop door meer insuline te maken. Het menselijk lichaam heeft wel genoeg insuline voor een lichaam van 70 kilo, met een gewicht van 100 kilo of meer ontstaat een ernstig tekort. De laatste tijd zien we dat deze twee groepen in elkaar grijpen waardoor de gehele bevolkingsgroep geconfronteerd wordt met diabetes. De bestrijding van deze chronische ziekte moet op meerdere fronten plaats vinden. Steeds meer speelt de eerste lijn zorg (huisartsen, eerste lijn verpleegkundigen/verzorgende bij de thuiszorg, maatschappelijk werk) een belangrijke rol. In een vroeg stadium wordt men daar met de eerste klachten geconfronteerd, waarna, indien noodzakelijk, doorverwezen wordt naar de tweede lijn (o.a. een gespecia- liseerd arts). Een goed samenspel tussen alle behandelaars is een vereiste waardoor de ziekte onder controle gehouden kan worden. Want diabetes is nog steeds niet te genezen. Helaas, moet ik erbij zeggen. Accreditatie Marijke kan met recht een ervaren verpleegkundige genoemd worden. In 1976 begon zij haar loopbaan algemeen verpleegkundige in het voormalige Noletziekenhuis in Schiedam, dat later opgegaan is in het Schielandziekenhuis. In 1994 heb ik gekozen voor specialisatie in diabetes. Door de jaren heen leer je steeds meer bij en mag je je uiteindelijk diabetesverpleegkundige noemen. In het Vlietland werken we op de polikliniek met zes diabetesverpleegkundigen. We begeleiden o.a. kinderen, type 1, type 2, zwangeren en ouderen met diabetes mellitus en werken samen met diëtist, internist, gynaecoloog, geriater en kinderarts. Voor iedere patiënt hebben zij specifieke aandacht voor medicatie, lifestyle en vaardigheden m.b.t. zelfcontrole en insulinegebruik. Ook blijven we van de laatste ontwikkelingen op de hoogte door het volgen van landelijke cursussen; elk jaar moeten we punten halen voor onze accreditatie, vergelijk het maar met een soort certificering. De laatste tijd richt de aandacht zich steeds meer op diabetes bij kinderen, waarbij samenwerking met ouders, scholen en buitenschoolse opvang belangrijk is om klachten te erkennen en te herkennen, legt Marijke uit, die verontschuldigend in ons gesprek de telefoon opneemt. Het blijkt dat we in haar spreekuur zijn beland, waardoor we meteen inzicht krijgen in de werkzaamheden van deze diabetesverpleegkundige. Na vijf minuten is de medicatie van de patiënt weer op het goede spoor gezet. Elke verpleegkundige heeft hier op afwisselende tijden haar eigen spreekuur, waarbij men ook telefonisch vragen kan stellen. Bij vragen die niet direct beantwoord hoeven te worden, stuurt men steeds meer een . Dat is handig, omdat we dan de urgente zaken eerst kunnen afhandelen. Gelukkig bellen de ca patiënten niet allemaal, lacht de verpleegkundige die aangeeft nog lang niet uitgekeken te zijn binnen haar vakgebied. Het wordt eigenlijk alleen maar interessanter. Wat doet de Diabetesvereniging Nederland Diabetesvereniging Nederland (DVN) treedt op als belangenbehartiger voor alle Nederlanders met diabetes. DVN doet dat bijvoorbeeld door te pleiten voor goede diabeteszorg. Wat dat inhoudt en wat u daar zelf aan kunt doen, staat in de Diabetes Zorgwijzer. In dit boekje leest u welke controles van belang zijn om zo lang mogelijk geen complicaties te ervaren van uw diabetes. Diabetesvereniging Nederland biedt mensen met diabetes informatie en voorlichting en organiseert tal van activiteiten. Ook neemt DVN initiatieven om de diabeteszorg te verbeteren. DVN heeft zo n leden en is daarmee de grootste patiëntenvereniging van Nederland. Informatie en tips zijn te vinden op Ook kunt u ervaringen uitwisselen met andere mensen met diabetes op Vezels en volkorenproducten verkleinen kans op diabetes Gezond blijven met diabetes. Dat valt soms niet mee, want het lichaam kan zich onvoorspelbaar gedragen. Gelukkig kunnen mensen zelf veel doen om te grote schommelingen in de bloedsuikerspiegel te voorkomen. Gezond en gevarieerd eten bijvoorbeeld. Wat en hoeveel je eet, bepaalt hoeveel en hoe snel je bloedsuiker omhoog gaat. Daarom heeft eten invloed op de kans om diabetes te krijgen. Vezelrijke voeding, zoals volkorenbrood, zilvervliesrijst, groenten en sommige soorten fruit, zorgt ervoor dat de bloedsuikerspiegel beter in balans blijft. Naast vezels telt voor de bloedsuikerspiegel vooral mee hoeveel koolhydraten er in het eten zitten. Koolhydraten zijn zetmeel en suiker. Die worden omgezet in bloedsuiker, de energie voor ons lichaam. We hebben koolhydraten dus hard nodig. Maar te veel is ook weer niet goed. Koolhydraten zitten in heel veel voedingsmiddelen: bijvoorbeeld in melk, brood, pasta, rijst, peulvruchten en in alles waar suiker in zit - ook in fruit. Wat gebeurt er bij diabetes? De koolhydraten uit ons voedsel, worden omgezet in bloedsuiker. De bloedsuikerspiegel mag niet te hoog en niet te laag worden. In een gezond lijf maakt de alvleesklier het hormoon insuline aan. Insuline zorgt ervoor dat de bloedsuiker goed blijft. Maar bij diabetes is er geen insuline, of te weinig. Of het lichaam reageert niet meer goed op de insuline. Dan zijn er medicijnen nodig die de bloedsuiker verlagen. Maar ook moet iemand met diabetes letten op hoeveel koolhydraten hij eet, welke soort koolhydraten en hoeveel hij beweegt. Bij de zogenaamde langzame koolhydraten (te vinden in bijvoorbeeld sommige soorten fruit zoals appels, volkorenbrood en bruine bonen of erwten), duurt de omzetting naar bloedsuiker langer, en hoeft de alvleesklier minder snel insuline aan te maken. Daardoor komen er minder hoge pieken in bloedsuiker en insuline, en raakt de alvleesklier minder snel vermoeid. Dat verkleint de kans op diabetes. Lyme-dokter kan toeloop niet aan Ziekenhuisgroep Twente (ZGT) ziet zich genoodzaakt patiënten met de ziekte van Lyme te weren. Uit het hele land melden zich op advies van de Nederlandse Vereniging voor Lyme Patiënten (NVLP) honderden patiënten aan. Dit meldt TC Tubantia. Elders in het land worden patiënten vaak te kort en daarmee niet adequaat behandeld, licht bestuurslid Leo Springer in TC Tubantia het advies toe. Soms worden ze onverrichter zake naar huis gestuurd. Internist Frank van Berkum van de Hengelose locatie van het TZG heeft zich de afgelopen tijd opgeworpen als specialist op het gebied van Lyme. Het afgelopen jaar heeft hij honderden patiënten met Lyme behandeld. Deze specialisatie kent een keerzijde. We kunnen de toeloop niet aan, aldus Van Berkum. De ziekte van Lyme rukt de laatste jaren op in Nederland. Jaarlijks lopen ongeveer een miljoen Nederlanders een beet op van met de Borelia-bacterie besmette teken. Enkele tienduizenden Nederlanders lijden als gevolg hiervan aan de ziekte van Lyme. De NVLP zette de ziekte op de politieke agenda met het Burgerinitiatief Ziekte van Lyme. Het doel is dat er een einde komt aan de gebrekkige diagnose en behandelmogelijkheden. Bron: Skipr. 3

4 Gezond Zijn / Beter Worden GEMEENTE WESTLAND Gemeente Westland gezond in beweging Eind oktober organiseerde de gemeente gezondheidsdagen in vier gemeentekantoren. Westland besteedt daarbij als werkgever extra aandacht aan de gezondheid van de medewerkers door een enquête, gezondheidschecks en bewegingsactiviteiten. Wethouder Marga de Goeij: Voorbeeldfunctie Het terugdringen van alcoholgebruik onder jongeren blijft een thema dat constant aandacht vraagt. Als we jongeren bewust willen maken van, en verantwoord leren omgaan met, alcohol dan hebben we de mensen nodig die dicht bij de jongeren staan. Uit onderzoek is gebleken dat zij een belangrijke voorbeeldfunctie hebben, ik roep daarom iedereen op die handschoen op te pakken. Als gemeente ondersteunen we daarbij. Zo worden er deze maand bij diverse sportverenigingen thema-avonden georganiseerd. Met behulp van trainingsacteurs worden praktijksituaties nagespeeld. Prachtig dat sportclubs hun verantwoordelijkheid voelen en zich hebben aangemeld voor deze avond op hun vereniging. Het is immers een lastige boodschap want in veel sportkantines is de 'derde helft' een fenomeen waar veel plezier aan beleefd wordt. De bereidheid van verenigingen om hierover het gesprek aan te gaan, geeft mij het vertrouwen dat we hier met elkaar een goede balans in zullen vinden. Kortgeleden zijn op dezelfde manier trainingen aan supermarkt personeel gegeven. Het was goed om te zien hoe snel knelpunten benoemd werden en er gezamenlijk gesproken werd over de manier waarop je daar mee om kunt gaan. Op mijn agenda staat ook de week van de gezondheid voor de medewerkers van de gemeente Westland. Als werkgever vind je het belangrijk dat alle medewerkers zo efficiënt mogelijk hun werk kunnen doen. Een gezond werkklimaat maar ook voldoende bewegen en alert zijn op je gezondheid en voeding is dan belangrijk. Arbeidskracht is immers een belangrijke economische factor binnen een bedrijf en daarin past een arbeidsklimaat dat ziekteverzuim voorkomt. Daarom een actieweek waarin we specifiek aandacht besteden aan gezondheid door een enquête, een gezondheidscheck en bewegingsactiviteiten. Misschien ook een goed idee voor andere werkgevers? tel In de vitrine van het gemeentekantoor Naaldwijk hangt het bord van '30 minuten bewegen'. Minimaal vijf keer per week 30 minuten bewegen is de inhoud van de leefstijlcampagne om mensen te motiveren om vaker in beweging te komen. Met bewegen wordt niet alleen sport bedoeld, ook een goede wandeling in de lunchpauze, werken in de tuin, het huis stofzuigen of boodschappen doen op de fiets zijn vormen van lichaamsbeweging. Een gezonde leefstijl, met voldoende beweging en gezonde voeding, draagt bij aan het verkleinen van de kans op diabetes, overgewicht en harten vaatziekten. Dat wil natuurlijk elke werkgever voor zijn mensen dus daarom is de gemeente hier serieus mee aan de slag gegaan. Als werkgever is de gemeente Westland verantwoordelijk voor een veilige en gezonde werkplek en moet er alles aan doen om lichamelijke en psychische klachten en ziekten te voorkomen. Tijdens de gezondheidsdagen gaf de gemeente als één van de grootste werkgevers in het Westland het goede voorbeeld. Televisieserie over opvoeden en opgroeien bij WOS-tv Vanaf 4 oktober zijn er bij WOS-tv portretten te zien uit een televisieserie over opvoeden en opgroeien in de provincie Zuid-Holland. In een periode van 6 weken wordt elke week een nieuw portret getoond. Hoewel de opvoedvragen en problemen best pittig zijn behandelt presentatrice Jamaine van der Vegt ze op een toegankelijke manier. Zij gaat in iedere aflevering op stap met een kind of jongere en de ouders. "Ik vind het ontzettend knap van ze dat ze mij vertellen over de vragen en problemen die ze hebben bij het opvoeden en opgroeien. En wat ik nou zo leuk vind: ze hebben allemaal een bijzondere oplossing gevonden!" Ook een meisje uit Westland heeft aan de serie meegewerkt over het onderwerp faalangst. Milou uit Wateringen is 12 jaar en zit Directeur Inge Vermeulen: "Aandacht voor gezondheid van de medewerkers is geen project, het is een doorlopend proces. Aan de basis van een succesvolle organisatie staan gezonde werknemers die werken in een stimulerende omgeving. Ik geloof in een gezonde geest in een gezond lichaam. Goed eten (vooral ook genoeg Westlandse groente) en bewegen geeft je nu in de brugklas van ISW Poeldijk. Ze volgde een faalangsttraining van 3 middagen en vertelt daar in de serie over. De opname van haar portret duurde een hele dag. Voor die tijd had ze Jarmaine nog niet ontmoet. Milou: Ik vond het heel spannend om mee te doen maar ook wel leuk. Veel mensen hebben de uitzending gezien en ik heb hele leuke reacties gekregen. Erg leuk was dat een juf van mijn oude school reageerde. Tijdens de training leerde Milou om met haar faalangst om te gaan door zich voor te stellen dat een cirkel haar beschermt. Milou: Het gaat heel goed met me. Ik denk nog wel eens aan die cirkel, en dat helpt, ook nu ik in de brugsklas zit. Ik raad kinderen aan om als ze ergens mee zitten, daar hulp bij vragen, bijvoorbeeld door zo'n cursus te volgen. De gemeente Westland maakt het uitzenden van deze serie in Westland mogelijk en geeft hiermee een eerste impuls aan het speerpunt Kansrijk opgroeien in Westland uit het collegewerk programma. Wethouder zorg en welzijn Marga de Goeij: De tv-serie Van 0 tot 23 past in onze aanpak om gezinnen te bereiken die vragen hebben over opvoeden of problemen ondervinden. Kinderen in het Westland moeten kansrijk kunnen opgroeien. Daarom is het goed dat ouders én kinderen hulp vragen als ze het nodig hebben. Het Centrum voor Jeugd en Gezin Westland helpt ouders en kinderen daarbij op weg. In Van 0 tot 23 komen alle stadia van de jeugd aan bod: van geboorte tot volwassenheid. Voor de een zal het een leuk en interessant programma zijn. Voor de ander geeft het een antwoord op opvoedvragen. Ook kan het leiden tot het inschakelen van hulp. Kijk voor meer informatie over de serie op: Centrum voor Jeugd en Gezin Westland nieuwe energie en helpt je om positief in het leven te staan. Als gemeente willen we de medewerkers hier graag in stimuleren en ook waar mogelijk faciliteren". Mederwerkers van CJG Westland-Wateringen Op de website staan tips die u kunnen helpen bij het zoeken naar activiteiten die bij u passen. Grenzen stellen, het vergroten van weerbaarheid, het afbouwen van borstvoeding, een kind dat niet meer naar school durft, seksuele voorlichting; Allemaal onderwerpen waar ouders vroeg of laat mee te maken kunnen krijgen. Zorgen delen kan vaak bij familie, school of andere ouders. Voor advies en hulp kan men terecht bij het Centrum voor Jeugd en Gezin Westland (CJG). Hier bevindt zich de deskundigheid van jeugdgezondheidszorg, opvoedbureau en maatschappelijk werk inéén. Telefoonnummer Bereikbaar op werkdagen van tot uur Voor alle vragen over Opvoeden en opgroeien (0-23 jaar) Inloopspreekuur De Lier: woensdag van uur Inloopspreekuur Wateringen: 1e en 3e donderdag van de maand van uur Algemene informatie: 4

5 GEMEENTE WESTLAND Gezond Zijn / Beter Worden Zorgnetwerk 0 tot 12 jaar Het Zorgnetwerk speelt een belangrijke rol bij het signaleren en het bieden van passende ondersteuning bij complexe opvoed- en opgroeiproblemen van kinderen tussen 0 en 12 jaar. De ervaringen met vijf zorgnetwerken binnen de gemeente naast de ontwikkeling van Centrum voor Jeugd en Gezin Westland, gaf aanleiding om de structuur van het Zorgnetwerk aan te passen. Hoe werkt het Zorgnetwerk Een kind of een gezin kan aangemeld worden bij het Zorgnetwerk als bestaande zorg niet toereikend blijkt te zijn. Een aanmelding kan verschillende doelen hebben: Consultatie of advies aan de melder (bijvoorbeeld basisschool) Consultatie aan de hulpverlener Opstarten van hulpverleningstrajecten Uitwisselen van informatie en kennis Via het aanmeldingsformulier (downloaden op kan een kind worden aangemeld bij het Zorgnetwerk. Na aanmelding bespreekt het Zorgnetwerk de vraag en geeft een advies aan de melder. De melder heeft de taak het advies met de betrokken gezinsleden te bespreken. Een aangewezen casemanager en de zorgregisseur van het Zorgnetwerk bewaken samen de voortgang. Toestemming Voor bespreking in het Zorgnetwerk is toestemming van de ouders/verzorgers noodzakelijk. Bespreken zonder toestemming kan alleen wanneer het kind zich in een ernstige onveilige situatie bevindt. Wie vormen het Zorgnetwerk? De zorgregisseur van het Zorgnetwerk (jeugdverpleegkundige van de Jeugdgezondheidszorg) Een arts en/of betrokken verpleegkundige van de Jeugdgezondheidszorg Een medewerker van Bureau Jeugdzorg Een algemeen maatschappelijk werker van Kwadraad Een school maatschappelijk werker van Kwadraad Op afroep kunnen ook andere partijen deelnemen aan het overleg van het Zorgnetwerk. Zoals politie, de leerplichtconsulent, school etc. Ook huisartsen zijn voor het Zorgnetwerk zeer belangrijke samenwerkingspartners. Contact Maakt u zich zorgen om een kind en/of gezin? Neem dan contact op met de zorgregisseurs van het Zorgnetwerk. Jolijn van den Ende en Ingeborg Takens zijn bereikbaar via telefoon of u kunt een sturen via Van links naar rechts: Marianne Nieuwenhuizen zorgregisseur zorgnetwerk 12 tot 23 jaar. Ingeborg Takens en Jolijn van den Ende zorgregisseurs zorgnetwerk 0-12 jaar. Programma Door Dik en Dun Het programma Door Dik en Dun (DDD) richt zich op kinderen van 8-12 jaar met overgewicht. Diëtist Berdien van Wezel is een van de initiatiefnemers van het programma. Wij zijn al in 2004 in Den Haag begonnen met het project in samenwerking met JGZ-kinderartsen, het Juliana ziekenhuis, diëtisten, fysiotherapeuten en de gemeente. Uit een kleinschalig onderzoek bij 20 kinderen, bleek dat het programma mede door de benadering dat vanuit verschillende invalshoeken wordt gewerkt succesvol is. Inmiddels draait het programma in andere gemeenten in Zuid-Holland, en zijn de resultaten bekend van het onlangs uitgevoerde TNO-onderzoek, ditmaal met een controlegroep. Hieruit blijkt dat bij de DDD-deelnemers ten opzichte van de controlegroep de BMI aanzienlijk daalt, de kinderen gezonder gaan eten en ouders het gevoel hebben dat ze de kinderen goed kunnen begeleiden. Ook al is het programma helemaal klaar, de Stichting Right Step, waarin het programma is ondergebracht, boekt enorme resultaten. Berdien: We sluiten overeenkomsten met gemeentes die het programma inkopen en zoeken dan samen naar behandelaars die het willen uitvoeren. Meestal beginnen we met een diëtist, en zij zoekt een fysiotherapeut of een sportschoolhouder die wil meewerken. Vervolgens trainen wij deze mensen. De organisatie rondom DDD vraagt inmiddels zo veel werk dat we overwegen een beleidsdeskundige in te schakelen voor de communicatie met zorgverzekeraars, die inmiddels zeer geïnteresseerd zijn in het programma. Ik blijf inhoudsdeskundige, maar wil ook in mijn praktijk de spreekuren blijven draaien. Want werken met mensen en adviseren over voeding, blijft het leukste dat er is. Ook in Westland is een groep enthousiaste kinderen gestart. Het traject met deze groep zal begin volgend jaar worden afgerond. In de volgende uitgave van GZBW zult u daar meer over lezen. Meer weten over DDD? Mail naar info@ doordikendun.com Doorbreek de spiraal van geweld Slachtoffers van huiselijk geweld zijn vaak bang om over hun problemen te praten. Maar om het geweld te stoppen is hulp van buitenaf meestal noodzakelijk. Dit kan het Steunpunt Huiselijk Geweld bieden. "Huiselijk geweld is vaak onzichtbaar, verstopt achter de voordeur. Maar het komt op grote schaal voor, in alle lagen van de bevolking", zegt Yvonne Blom, beleidsadviseur bij de gemeente Delft. "Uit onderzoek blijkt dat meer dan veertig procent van de Nederlandse bevolking ooit te maken heeft gehad met huiselijk geweld, meestal vrouwen". De meeste mensen zullen bij huiselijk geweld denken aan mishandeling. Maar ook vernedering, verwaarlozing, seksueel misbruik en financiële uitbuiting zijn vormen van huiselijk geweld. "Kenmerkend is dat het altijd gaat om geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer is gepleegd. Spiraal Geweld in huis ontstaat geleidelijk. Slachtoffer en pleger komen in een spiraal van geweld waar men zelf niet meer uitkomt. Slachtoffers, plegers, kinderen, familie of buren: wie hulp zoekt bij huiselijk geweld kan bellen met het Steunpunt Huiselijk Geweld, ook anoniem. Bij de medewerkers van het steunpunt kun je je verhaal doen, over problemen praten, en afhankelijk van de situatie wordt hulp geboden. Niet gezond Door schaamte, angst of onbekendheid met de mogelijkheden van hulp, ligt het niet altijd voor de hand om professionele steun te zoeken. Blom: "Er zijn allerlei mogelijkheden om het gedragspatroon te veranderen. Want uiteindelijk gaat het er om dat je in huis op een goede manier met elkaar omgaat. Trek dus aan de bel. Als het geweld niet wordt gestopt levert het onherstelbare schade op. Huiselijk geweld is niet iets om je voor te schamen, maar het is niet gezond! Zeker niet als er kinderen bij betrokken zijn; het is voor hen heel schadelijk om op te groeien in een gezin waar zoveel spanningen zijn. Wees daarom een goede ouder en zoek hulp". Inwoners van Westland die hulp zoeken bij huiselijk geweld of die melding willen maken van huiselijk geweld kunnen terecht bij het regionale Steunpunt Huiselijk Geweld dat gevestigd is in Delft. Het Steunpunt is bereikbaar via telefoonnummer Bij de vestigingen van de bibliotheek en de Stip Westland loketten zijn folders over huiselijk geweld verkrijgbaar. Ook kunt u de website raadplegen voor meer informatie. Berichtgeving Gemeente Westland StipWestland is het gemeentelijk loket voor alle vragen op het gebied van wonen, zorg en welzijn. U kunt tijdens de openingsuren altijd binnenlopen zonder afspraak. Hier vindt u StipWestland: s-gravenzande Zandeveltplein 26 (in de bibliotheek) Iedere werkdag van uur Donderdag gesloten De Lier Hoofdstraat 76a Iedere werkdag van uur Monster Havenstraat 16 Iedere werkdag van uur Naaldwijk Prins Bernhardstraat 5a Iedere werkdag van uur Wateringen Dorpskade 3 (in de bibliotheek) Iedere werkdag van uur Meer informatie over StipWestland vindt u op de internetsite, Telefoon: (0174) Maandag t/m vrijdag van uur Inloopspreekuur voor mantelzorg bij StipWestland: Naaldwijk dinsdag uur Monster dinsdag uur s-gravenzande dinsdag uur De Lier woensdag uur Wateringen woensdag uur 5

6 Gezond Zijn / Beter Worden SLIM BELLY: Binnen vier weken S Snel n e twee l een kledingmaten e strakke k minder! buik! Zorg Wonen Welzijn Behandeling R e v o l u t i o n a i r! Met de revolutionaire Slim Belly heeft u binnen vier weken twee kledingmaten minder! Vetverbranding precies waar u dit wilt, een strakkere buik en een verbeterde huid. Al duizenden mensen hebben het resultaat van de Slim Belly zelf ervaren. Onze fitnessclub doet nu mee met een nationaal onderzoek waarbij de Slim Belly nogmaals getest wordt Met alsde methode revolutionaire voor snelle lokale Slim vetverbranding. Belly heeft Het onderzoek u binnen duurt vier 4 weken, met twee wekelijks kledingmaten 3 trainingen vanminder! minuten. Vrouwen en mannen met 3-20 kilo overgewicht kunnen Vetverbranding deelnemen. precies waar u dit wilt, een strakkere buik en een verbeterde rde huid. Dorpskade 34A HR Wateringen - Tel.:(0174) info@slenderyouwateringen.nl Deelnamebijdrage: 19,90 euro per week. Het aantal deelnemers is gelimiteerd tot 100. Meld u aan via tel.: (0174) WoonZorgCentra Verpleeghuizen Zorg Thuis Ontmoetingscentra Dagvoorzieningen Kennis en Behandelcentrum Zorg nodig? Kijk op onze website of bel CliëntenService. Zij helpen u graag verder Lekker blijven wonen! Ook in geval van arbeidsongeschiktheid. v.d. Kasteelestraat 56a 2691 ZP 's-gravenzande Tel (0174) Fax(0174) Gezond Zijn/Beter Worden p.a. Idee Reclame & Communicatie Postbus ZJ De Lier Tel. (0174) info@gzbw.nl - Advies en steunpunt Huiselijk Geweld Pijnacker Nootdorp. Voor iedereen die te maken heeft met huiselijk geweld in de directe omgeving. Bel (anoniem):

7 Gezond Zijn / Beter Worden Fysiotherapeute Patricia van Zundert: De BeweegKuur, werken aan een gezonde leefstijl. Als het aan fysiotherapeute Patricia van Zundert ligt, komt de BeweegKuur in 2011 al in het basispakket van de zorgverzekeraars. Het programma dat speciaal is ontwikkeld voor mensen met obesitas en voor mensen met overgewicht in combinatie met een (andere) risicofactor, bijvoorbeeld diabetes type 2, zit echter nog in proeffase. Huidtherapeute Clara Feenstra: De fysiotherapeute bij het Naaldwijkse Hofland- Van Geest Sportbegeleiding is enthousiast over het programma dat een gezondere leefstijl moet bewerkstelligen. De Beweegkuur is een initiatief van het Nederlands Instituut voor Sport & Bewegen (NISB) en is bedoeld om het risico op het krijgen van bijvoorbeeld zwaar overgewicht, of van diabetes en hart en vaatziekten te verminderen, legt Patricia uit. Net voor de zomervakantie zijn we gestart met de pilotfase, samen met huisartsenpraktijk De Woerd, diëtiste Miranda Doorduin en onze fysiotherapiepraktijk. En nu al zijn bij de eerste deelnemers opvallende resultaten geboekt. Zo is de buikomvang verminderd en de glucosespiegel aanmerkelijk verbeterd. Gewichtsafname gaat wat minder snel omdat je toch te maken hebt met een gedragsverandering, bijvoorbeeld het aanpassen van eetgewoontes. Dat is niet voor iedereen even makkelijk. Datgene wat zich afspeelt tussen de oren bepaalt uiteindelijk het welslagen van de doelstelling. Kan iedereen zomaar deelnemen aan De BeweegKuur? Nee, het hele traject start bij de huisarts. Deze kijkt of de aanvrager er voor in aanmerking komt. Als dit het geval is, verwijst de huisarts door naar de leefstijladviseur. Dit is meestal de praktijkondersteuner van de huisarts. Met de leefstijladviseur worden de doelstellingen besproken waarna men doorverwijst naar de fysio-/oefentherapeut voor een test om te fitheid te bepalen. Ook de diëtiste wordt in het hele proces betrokken en speelt een belangrijke rol in het plan van aanpak. Zo ontstaat een samenspel tussen vier partijen om tot een gezonde en actieve leefstijl van de aanvrager te komen. Het doel is dat alle deelnemers uiteindelijk zelfstandig gaan bewegen in de wijk; individueel, in een groep en/of onder begeleiding van een sport- of beweegleider. De deelnemer zoekt samen met de leefstijladviseur of fysio-/oefentherapeut, naar de activiteiten die het beste bij hem/haar passen. Op deze wijze kunnen deelnemers de nieuwe gezonde leefstijl integreren in de dagelijkse bezigheden. Verantwoordelijkheid De BeweegKuur is in 2008 gestart in een aantal proefregio s. Pas op 1 januari 2012 zal het pro- gramma opgenomen worden in het basispakket van de zorgverzekeraars. Fysiotherapeut Arthur Hofland over de kosten van De Beweeg- Kuur: De begeleiding door de leefstijladviseur wordt volledig vergoed vanuit de BeweegKuur. De individuele consulten bij de diëtiste worden vanuit de basisverzekering van de deelnemer vergoed. De kosten voor het trainen bij de fysiotherapeut zijn afhankelijk van de gekozen pakketten. De werkwijze van de fysiotherapeut is namelijk dat aan de hand van een intake het beweegplan wordt gemaakt. Afhankelijk van motivatie en ernst van de aandoening zal de deelnemer instromen in een Zelfstandig Beweegprogramma (pakket 1), het Opstartprogramma (pakket 2) of het Begeleid Beweegprogramma (pakket 3). Het verschil tussen de pakketten zit hem vooral in de mate van begeleiding en het aantal weken dat moet worden getraind, legt Hofland uit, die niet uitsluit dat dit concept binnenkort ook voor andere chronische aandoeningen van toepassing is. De BeweegKuur heeft dus een bewezen gunstig effect bij diabetespatiënten. Over de toekomstige ontwikkelingen t.a.v. diabetes type 2 is de Naaldwijker bezorgd: Steeds meer kinderen komen, naast de sterk groeiende groep oudere patiënten, in problemen door te weinig beweging en een verkeerd voedingspatroon. Juist bij de ouders ligt de verantwoordelijkheid om al in een vroeg stadium het kind te beschermen tegen overgewicht. Want algemeen bekend is dat overgewicht voor het zevende jaar een blijvende rol zal spelen in de rest van zijn of haar leven. Dat moeten we niet willen en daar moeten we voor waken. Zo kunnen we de opmars van diabetes type 2 uiteindelijk een halt toeroepen. Voor meer informatie: Tel. (0174) Preventief maatregelen nemen bij diabetespatiënt Ook bij de huidtherapeut heeft de diabetespatiënt bijzondere aandacht en zorg nodig. Als eenmaal bekend is dat de patiënt lijdt aan suikerziekte kunnen preventief maatregelen genomen worden. Clara Feenstra geeft een aantal tips en behandelingsmogelijkheden. Bekend is dat wondjes bij diabetespatiënten slecht genezen, aldus Clara. Belangrijk is dan om goede huidverzorging producten voor te schrijven en proberen te voorkomen dat de wondjes ontstaan. Zo is het gebruik van gewone zeep bij suikerpatiënten niet aan te bevelen en zal de huidtherapeut een wasolie aanraden. Ook een goede crème om de huid daarna mee te verzorgen is van groot belang, zegt de Naaldwijkse huidtherapeute. Een suikerpatiënt kan minder gevoel in de voeten hebben. Goede schoenen en goede hygiëne zijn zelfs van levensbelang. De huidtherapeut is extra alert op schimmels tussen de tenen en zal in samenspraak met de huisarts de patiënt behandelen. Als een suikerpatiënt een open been heeft is dit slecht te genezen. Tegenwoordig hebben wij de beschikking over een lichtapparaat en kunnen we lichttherapie inzetten bij deze slecht genezende wonden. Het apparaat heet de Photizo en geeft 680 nanometer licht. Deze lichtsterkte is precies de sterkte die geschikt is voor de huid. Het licht heeft zijn invloed op de energie voorziening van de cellen en daardoor wordt de wondheling versneld. Dit in combinatie met moderne wondverzorging. En vanzelfsprekend ambulante compressie, aldus Clara die bij wondverzorging een vochtig klimaat en druk geven als gouden standaard beschouwt. Oedeem rondom een wond is ook een verstorende factor. Met een oedeemmeter kunnen we tegenwoordig direct aantoonbaar maken hoeveel oedeem er nog rondom een wond aanwezig is. Dat doen we met de moisturizer D, een klein compact meetinstrument. Afhankelijk van de hoeveelheid oedeem(vocht) zal de huidtherapeut de druk van de zwachtel vast stellen waarbij bij een suikerpatiënt heel voorzichtig omgegaan wordt met druk. Meer info: Diagnose bij kanker kan veel sneller In vrijwel alle gevallen kan binnen vijf dagen vast gesteld worden of een patiënt kanker heeft. Omdat patiënten nu vaak onnodig lang in onzekerheid verkeren, heeft de Stichting Alpe d Huzes de taskforce Wachten is geen optie opgericht. "We hopen dat sneldiagnose de drempel verlaagt om met bepaalde symptomen naar de dokter te gaan, licht Femke Welles van KWF Kankerbestrijding, dat het initiatief steunt, toe. Men hoeft dan immers niet meer weken in onzekerheid te zitten. Hoe eerder kanker wordt ontdekt, des te groter is de kans op overleving en een minder ingrijpende behandeling. Drie ziekenhuizen hebben hun medewerking toegezegd aan het initiatief voor sneldiagnose. Dit zijn het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis (NKI-AVL) in Amsterdam, het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) en het Radboud Universitair Centrum voor Oncologie UMC St Radboud in Nijmegen. Zij gaan in eerste instantie hun kennis bundelen en delen. Ook optimaliseren ze hun interne processen. Het doel is om binnen een jaar het gros van de nieuwe kankerpatiënten binnen één dag uitsluitsel te geven over hun ziekte en de behandelmogelijkheden. Voor de overige patiënten moet dat binnen maximaal vijf werkdagen liggen. Een aantal ziekenhuizen in Nederland is al heel proactief met het maken van snelle diagnoses, stelt ambassadeur Peter Kapitein van Alpe d HuZes. Met deze krachtenbundeling willen we ervoor zorgen dat deze sneldiagnose op alle vormen van kanker toegepast wordt. Instellingen die zich willen aansluiten, zijn van harte welkom. Bron: Skipr Scannen op allergie bij AH Albert Heijn heeft een allergiescanner ontwikkeld voor zijn klanten met een allergie. Met het apparaatje is in één oogopslag te zien of een artikel in de supermarkt ingrediënten bevat die mogelijk allergische reacties veroorzaken. Nu doen consumenten met allergieën vaak boodschappen bij reformwinkels. Met betere informatie over allergenen in de supermarkt wordt dat overbodig, aldus een woordvoerster van AH. Klanten van het supermarktconcern kunnen bij de servicebalie eenmalig aangeven waarvoor zij allergisch zijn, bijvoorbeeld pinda s, mosterd, lactose, gluten of soja. Deze informatie wordt opgeslagen op de bonuskaart en vervolgens op een zelfscanner gezet. Wanneer de klant vervolgens de barcodes van de boodschappen in de supermarkt scant, is op de display meteen te lezen of het product voor hem of haar veilig is of allergenen bevat. Het technische snufje is in begin november in een filiaal in de Gooise plaats Huizen getest. Wanneer de proef, die negen maanden duurt, een succes blijkt, voorziet de supermarktketen mogelijk meer winkels van de scanner. Bron: AD 7

8 Gezond Zijn / Beter Worden Zó weldadig... STAP JE SLANK door weer en wind!!! Loop op FitFlops en train ondertussen je been en bilspieren! Zonder dat je het merkt, ben je bezig met een extra work-out. Alleen al door het lopen op FitFlops activeer je de been- en bilspieren waardoor je figuur en houding worden verbeterd en extra vetverbranding wordt gestimuleerd....en zó dichtbij! grote Finse Sauna van 85 graden kleine Finse Sauna van 95 graden stoombad Infrarood Sauna Turks stoombad royale relaxruimte koud dompelbad ruim voetenbad fraai zwembad van 6 bij 15 meter twee whirlpools zonnebank zonnetuin bar annex restaurant Bekijk nu onze wintercollectie FitFlops! De voordelen van de Fitflops: Minder kans op cellulitis Fitflops verlichten chronische rugpijn Fitflops helpen bij een snellere revalidatie bij kwetsuren Fitflops verzachten de pijn bij ontsteking van het peesblad van de voetzool (plantar fasciitis), de hiel en artritis. Daarom ook geschikt voor hielspoor Fitflops verminderen de zwelling in de benen na lang rechtstaan Fitflops ondersteunen het verlies van overtollige kilo s Fit Sauna Beauty Center Avilas Verburchlaan CP Naaldwijk tel: adres:avilas@kabelfoon.nl - Prins Hendrikstraat 265, 3151AK Hoek van Holland, Tel: (0174) , Openingstijden: maandag van tot uur, dinsdag t/m vrijdag van tot uur, en zaterdag van tot uur 8

9 Gezond Zijn / Beter Worden Blessureconsulten en sportkeuringen bij het Sportmedisch Adviescentrum Toppoint Bij een sportkeuring krijgt de sportarts een goede indruk van de sporter en kan hij op een verantwoorde wijze advies geven over het sporten en eventuele risico s. Bij blessures kan een snelle, deskundige diagnose en behandeling veel tijd en frustratie besparen. Hiervoor kan men terecht bij het Sportmedisch Adviescentrum Toppoint gevestigd bij Summit Health. Topsporter Niels Wubben ondergaat een Sportspecifieke inspanningstest bij Summit Health. Het Sportmedisch Adviescentrum Toppoint is erkend door de landelijke federatie Sportmedische Instellingen met vestigingen in de Lier bij Summit Health en in Vlaardingen. Op afspraak kunt u terecht bij de sportarts Hans Maas of bij de sportfysiotherapeuten, podoloog of de sportdiëtist. Iedere sporter, ongeacht niveau of leeftijd, is welkom. Iedereen kan profiteren van de sportspecifieke kennis binnen een SMA. Het sterke punt is het bundelen van de kennis van de sportarts, de sportfysiotherapeut, de sportdiëtist en de podoloog. De sportarts biedt blessureconsulten en sportkeuringen. Steeds meer ziektekostenverzekeraars vergoeden de verrichtingen van het SMA. Wat de juiste keuze van een keuring is, hangt af van de leeftijd, de sport en het sportniveau. Er zijn basis- en uitgebreide keuringen. Een keuring bestaat altijd uit een vraaggesprek en een lichamelijk onderzoek. Afhankelijk van de soort keuring wordt deze uitgebreid met een ECG hartfilmpje, longfunctietest, inspanningstest met ECG bewaking, meting vetpercentage, lengte en gewicht, bloed- en urine onderzoek en controle van het gezichtsvermogen. Op deze manier krijgt de sportarts een goede indruk van de sporter en kan hij op een verantwoorde wijze advies geven over het sporten en eventuele risico s. Bij een blessureconsult wordt een deskundige diagnose en een gericht behandelingsadvies gegeven, zodat er snel ingegrepen kan worden. De sportarts kan gebruik maken voor de diagnose van een echo, heeft ook shockwave voor handen en werkt indien nodig, nauw samen met de huisarts of andere specialisten, zoals bv. een orthopedisch chirurg of cardioloog. Ook kan hij doorverwijzen naar een sportfysiotherapeut of sportdiëtiste of voor een voet- of loopanalyse. Een verwijzing door de huisarts is niet nodig. Info: Maassluisse slachtoffers op Westlandse onheilplek De sfeer is ontspannen in het pand van Enthoven Elektra in De Lier. Bijna veertig EHBO-vrijwilligers staan voor hun jaarlijks oefening waarvan de eindreslutaten beoordeeld worden door een vakkundige jury. Een uur daarvoor zijn de figuranten van Lotus-Noordzee al voorbereid op de slachtofferrol die ze moeten spelen. Het gekerm in de grote machinehal is al een kwartier voor aanvang hoorbaar. De teams van de EHBO worden ingedeeld en dan komt het signaal; grote ontploffing buiten het gebouw met een enorme drukgolf naar binnen. De slachtoffers liggen her en der verspreid; Henk Priem mist een afgezaagde hand, Leo van Holstein heeft zwaveldamp naar binnen gekregen en Jannie Maat heeft een wond aan het voorhoofd en kijkt apatisch in het rond. En zo zijn er nog veel meer slachtoffers die direct hulp nodig hebben. John Scholten is lid van de Lotusgroep en het Rode Kruis en is al twaalf jaar instructeur bij de Westlanders. Samen met Corrie van der Kaaden, die op deze rampavond gekscherend de bijnaam zuster Klivia heeft gekregen, beoordelen ze het team op hun prestaties. Opzet is de EHBO-er in opleiding en de gediplomeerde EHBO-er dichter bij de praktijk van de eerste hulpverlening te brengen, zegt John. Aan de hand van de gedragingen van het slachtoffer en de antwoorden die het slachtoffer geeft op de vragen van de EHBO-er, kan geleerd worden vast te stellen wat het slachtoffer mankeert. Door de ongevalsituatie zo goed mogelijk uit te beelden kan de EHBO-er leren om adequaat te reageren. Wonden, breuken, ledematen die ontbreken je kunt van alles in de praktijk tegenkomen. Vandaar dat we als Lotusclub veel tijd, bloed en verband besteden om onze rol zo geloofwaardig mogelijk uit te beelden. Bij de slachtofferverzamelplaats staat Corrie die het team vraagt wat ze aangetroffen hebben en wat voor handelingen ze hebben verricht. De aantekeningen die ze maakt worden LOTUS-groep: de EHBO-er leren om adequaat te reageren. na afloop van de oefening bij een lekkere kop koffie in de kantine besproken. Natuurlijk is het werken met de LOTUS-groep een welkome afwisseling op onze andere lessen die we regelmatig volgen, zegt een van de EHBO-leden. En toch als je in zo n situatie als vanavond komt te staan, ben je geneigd om eerst degene te rennen die het hardste schreeuwt. Terwijl anderen die roerloos en stil op de grond liggen eerder geholpen moeten worden. Wilt u reageren naar aanleiding van één van onze artikelen? Mail dan naar: info@gzbw.nl Borstkanker databank voor mannen Er komt een databank voor mannen met borstkanker. De ziekte komt bij mannen veel minder voor dan bij vrouwen, maar ze worden wel volgens dezelfde methode behandeld. Borstkanker bij mannen komt steeds vaker voor en daarom willen oncologen de gegevens bundelen in een databank, meldt de NOS. Op die manier is meer inzicht mogelijk in de specifieke kenmerken bij mannen. Overigens is het bij onderzoekers ook niet duidelijk of het hier gaat om dezelfde soort tumoren. Goedkope brillen slecht voor ogen' Op de korte termijn mogen ze dan geld besparen, maar goedkope leesbrillen kosten op de lange termijn het zicht van de drager, blijkt uit nieuw onderzoek. De zogenaamde ready readers zijn al voor een paar euro te koop in supermarkten of drogisterijen en kunnen voor hoofdpijn, slecht of dubbel zicht en gespannen oogleden zorgen. Toch zijn ze goedkoper dan een door de opticien op maat gemaakte bril, die gemakkelijk stuk of kwijt kan raken. Onderzoekers van het Britse consumentenbureau Which? kochten veertien brillen van bekende verkooppunten in Engeland en onderzochten deze. Het komt erop neer dat goedkope brillen ongeschikt zijn om mee rond te lopen voor mensen met een grote oogafwijking, aldus de onderzoeker. Het meest voorkomende probleem met de goedkope brillen is dat het middelpunt van de twee lenzen niet op dezelfde lijn ligt, meldt The Daily Mail. Hierdoor zal het ene oog waziger zien dan het andere. Het beste wat mensen kunnen doen voordat ze een goedkope bril aanschaffen, is twee minuten een tekst lezen met de bril op, concludeert het onderzoek. Alleen dan kan de drager voor zichzelf bepalen of de lenzen op één lijn liggen en de bril ook echt geschikt is. Bron: Telegraaf Uitstel bestraling kan overlevingskans verhogen Bij borstsparende behandelingen - een combinatie van chirurgische verwijdering van een tumor en bestraling - bij patiënten met borstkanker, wordt doorgaans aangeraden binnen zes weken na de operatie te starten met bestraling. Uit onderzoek van Jan Jobsen, radiotherapeut bij het Medisch Spectrum Twente (MST) te Enschede, komt naar voren dat voor deze termijn echter de wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt. Sterker nog: de overlevingskans van patiënten lijkt toe te nemen door langer te wachten met bestraling. Jobsen promoveerde onlangs aan de faculteit Gedragswetenschappen van de Universiteit Twente op zijn onderzoek. Ook blijkt dat de kans op terugkeer van de ziekte in de aangedane borst (recidief) niet toeneemt wanneer de bestraling later start. Jobsen roept overigens niet op bestaande behandelingsrichtlijnen direct te wijzigen. Eerst moeten andere onderzoeken zijn resultaten bevestigen. Bron: MST 9

10 Gezond Zijn / Beter Worden DE WESTLANDSE APOTHEKEN Medicatieveiligheid moet en kan beter Uit een enquête van de Consumentenbond onder verpleegkundigen blijkt dat medicatieveiligheid beter kan en de werkdruk soms ontoelaatbaar hoog is. De bond waarschuwt voor de grote kans op medicatiefouten. Iets minder dan de helft van de 406 respondenten zegt in 2010 zelf betrokken te zijn geweest bij zo'n fout. Maar liefst de helft van hen zegt dit zelfs maandelijks mee te maken. De Consumentenbond uit haar zorgen over de uitkomsten en pleit voor meer openheid over de fouten die worden gemaakt. Bart Combée, directeur Consumentenbond: het melden van incidenten gebeurt nog veel te weinig terwijl dit de enige manier is om te leren. Fouten moeten geregistreerd worden en niet alleen intern, maar ook met patiënten bespreekbaar gemaakt worden. Daar heeft de patiënt recht op. Opvallende uitkomst is dat veel verpleegkundigen aangeven dat veel medicatiefouten ontstaan door personeel met te weinig ervaring, zoals artsen in opleiding en invalkrachten. De beroepsvereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) herkent de uitkomsten van de enquête en keurt het af dat medicatie regelmatig wordt uitgedeeld door leerlingverpleegkundigen zonder begeleiding. Het is voor de tweede keer dat de Consumentenbond verpleegkundigen naar hun ervaringen vraagt. Zij zijn vaak de oren en ogen van de arts én patiënten. Daarom is het belangrijk om hun ervaringen te horen. Alle uitkomsten van de enquête zijn te lezen in de Consumentengids van oktober. Patiënten met nierschade in Haagse regio beter beschermd Apothekers, huisartsen en nefrologen (spacialisatie nieren) in de regio Den Haag slaan de handen ineen om patiënten met nierschade beter te beschermen. Nierinsufficiëntie (nierfalen) bij patiënten met diabetes wordt vaak te laat ontdekt waardoor onomkeerbare schade ontstaat. Door vroegtijdig signaleren kunnen op tijd maatregelen genomen worden die verdere achteruitgang vertragen. Onlangs werd tijdens een symposium van de Stichting Transmurale Zorg het startsein gegeven voor een nieuwe richtlijn, waarmee artsen en apothekers door samenwerking de patiënt met nierschade nog beter willen begeleiden en beschermen. Uit onderzoek is gebleken dat er personen onnodig in het ziekenhuis belanden als gevolg van verkeerd medicijngebruik. Patiënten met een verminderde nierfunctie blijken een 3 keer zo hoog risico te hebben op schade als gevolg van geneesmiddelen. Als apothekers straks kunnen beschikken over de actuele nierfunctiewaarden van hun patiënten is er op dit punt een belangrijke verbetering van de medicatieveiligheid te verwachten. Bron: KNMP Apothekersassistente Mariska Niekolaas: Patiënten worden graag geadviseerd en gerustgesteld Ook in de apotheek ziet men dat het aantal diabetespatiënten toeneemt. Elke week komen er nieuwe gezichten bij. Het aantal assistentes dat zich specialiseert heeft in diabetes groeit evenredig. Mariska Niekolaas is zo n diabetesassistente die voorlichting geeft in de apotheek. Ze werkt in apotheek De Beemd in Wateringen en is samen met haar collega Sabina Eelkema van de Wateringse Apotheek volledig op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het gebied van diabetes. Mariska: Dat moet ook wel. Elke dag worden we geconfronteerd met vragen van patiënten die geheel uiteenlopend van aard zijn. Zo geven we ook speciale voorlichting aan diabetespatiënten. Naast uitleg over mogelijke bijwerkingen leggen we ook alles uit over het gebruik van hulpmiddelen zoals bloedglucosemeters, teststrookjes, injectiepennen en naaldjes, aldus Mariska, die net vier metercontroledagen achter de rug heeft. We hebben tientallen patiënten over de vloer gehad die hun bloedclucosemeters hebben meegenomen. Samen met mijn collega zijn we continu bezig geweest om de werking te controleren, maar ook om te kijken of men er wel op de juiste manier mee om gaat. Speelt leeftijd van de gebruiker hierbij een belangrijke rol? Zeker zijn er verschillen. De ouderen die nog zelfstandig wonen behoren tot de grote groep van patiënten die graag wordt geadviseerd en gerustgesteld. Juist omdat ook het zicht wat minder is geworden en men wat moeite heeft met het lezen van kleine cijfers op de meters. Dat maakt hen onzeker. De praktijkondersteuners van de huisarts spelen daarnaast een belangrijke rol bij de begeleiding van diabetespatiënten. We werken dan ook intensief met hen samen. Hoe blijven jullie op de hoogte van de laatste ontwikkelingen? We hebben regelmatig overleg met de vertegenwoordigers van de producten; de industrie komt met steeds meer verfijnde De apotheek, een betrouwbare leverancier van diabetesproducten Natuurlijk kunt u bij uw apotheek terecht als u medicijnen nodig heeft. Maar u kunt bij ons ook terecht voor allerlei producten die te maken hebben met diabetes. Hulpmiddelen, zoals bloedglucosemeters, prikpennen en injectiepennen voor het spuiten van insuline. Ook voor informatie hierover kunt u bij ons terecht. Een uitgebreide instructie over het gebruik van de bloedglucosemeter Teststripjes, lancetten en naalden informatie over uw medicijnen diabetespas Wist u dat u gebruikte spuiten, lege insulineampullen en naaldjes bij de apotheek kunt inleveren? Uw apotheek kan u ook helpen aan een speciale container waarin u gebruikte naalden thuis zolang kunt opslaan. Advies in een persoonlijk gesprek Misschien heeft u vragen over uw geneesmiddelen, of wilt u meer weten over het gebruik van hulpmiddelen. Als u problemen ervaart die hebben te maken met de werking en de bijwerkingen van uw geneesmiddelen, denkt uw apotheker graag met u mee over mogelijke oplossingen. Graag neemt uw apotheker de tijd om in een persoonlijk gesprek antwoord te geven op uw vragen. Er is ruimte voor een persoonlijk gesprek in de apotheek, maar eventueel ook bij u thuis of telefonisch: het telefoonnummer van uw apotheek staat op het etiket van uw medicijn. Aanvullende informatie is de website van de producten op de markt, constateert Mariska. Om de patiënt goed te kunnen adviseren volgen we ook cursussen via internet. Hierdoor is en blijft de apotheek een vertrouwd adres en een vraagbaak voor een ieder die met diabetes te maken heeft. Juist het een-op-een moment in de apotheek is bij voorlichting erg belangrijk. We luisteren, adviseren, demonstreren de hulpmiddelen en laten het materiaal, indien men dat wenst, thuis bezorgen. Nederlandse apotheken. In de rubrieken Thema s en Geneesmiddelen kunt u allerlei informatie vinden over diabetes en over de medicijnen die bij diabetes worden gebruikt. Ook is informatie over diabetes verkrijgbaar bij de Diabetes Vereniging Nederland ( BELANGRIJK Bij uw eigen apotheek bent u aan het juiste adres als u vragen heeft over uw geneesmiddelen. Uw eigen apotheker kent uw situatie en kan in de computer nakijken welke medicijnen u nu gebruikt en wat u in het verleden heeft gebruikt. Er is ruimte voor een persoonlijk gesprek in de apotheek, maar eventueel ook bij u thuis of telefonisch. De apotheek kan uw medicijnen thuisbezorgen. Als u vragen heeft over de afgeleverde middelen, kunt u altijd de apotheek bellen. Bevalt uw geneesmiddel u minder goed? Zijn er vervelende bijverschijnselen? Blijf er niet mee doorlopen maar overleg met uw arts of apotheker. Niet elk geneesmiddel is te gebruiken in combinatie met andere middelen die u op recept of zonder recept gebruikt. Uw apotheek controleert dit altijd voor alle medicatie die bij de apotheek bekend is. Als u twijfelt, vraag ernaar in de apotheek Vindt u het lastig om uw geneesmiddel trouw in te nemen? Bespreek dit in uw apotheek; wie weet is er een oplossing die makkelijker is voor u. 10

11 DE WESTLANDSE APOTHEKEN Gezond Zijn / Beter Worden Regeerakkoord biedt perspectief voor apotheek Ongetwijfeld heeft u de afgelopen tijd al veel over het onlangs gesloten regeerakkoord gelezen. Zo staat in de akkoorden dat de positie van de eerstelijnszorg (huisarts, apotheek, tandarts, fysiotherapeut of verloskundige enz.) verbeterd moet worden en dat de administratieve lastendruk naar beneden moet. Maar er is meer De apotheek neemt een belangrijke positie in in de eerstelijnszorg. Als enige zorgaanbieder heeft de apotheker (ruim) 8 uur per dag inloopspreekuur. De KNMP (beroepsorganisatie van apothekers) is daarom blij met de passage uit het regeerakkoord die hierop betrekking heeft: Kwalitatief goede basiszorg moet zo dicht mogelijk bij de patiënt worden georganiseerd: huisartsenzorg, wijkverpleegkundigen, thuiszorg, apothekers, fysiotherapeuten, regionale ziekenhuizen die basiszorg leveren en anderen werken samen in een netwerk van zorg in de wijken Eén van de minder bekende gevolgen van diabetes (zowel type 1 als 2) bij het grote publiek is de diabetische voet. Toch ontstaan bij 40-50% van de mensen die langer dan 6 jaar diabetes hebben voetafwijkingen. Deze voetafwijkingen kunnen op den duur ernstige gevolgen hebben, soms zelfs zo erg dat amputatie nodig is. Het goed verzorgen van de voeten is dan ook erg belangrijk. Voor de voeten maakt het niet uit welk type diabetes de patiënt heeft. Beide types verminderen namelijk het gevoel in de zenuwuiteinden. De typische diabetische voetafwijkingen ontstaan door het te laat opmerken van beschadigingen en wondjes aan de voeten. Dit kan er aanvankelijk redelijk onschuldig uitzien, maar de kans op een infectie is groot. Als gevolg van deze eventuele infectie raakt de bloedsuikerspiegel ontregeld. En dat is precies wat een diabeet niet kan gebruiken. Als deze kettingreactie niet tijdig en adequaat wordt en dorpen. In de afgesloten akkoorden staat ouderenzorg centraal. De KNMP is blij met de aandacht van de politici voor deze groep. Een groot deel van de patiënten zijn ouderen. De noodzaak hiertoe blijkt onder andere uit het IGZ-rapport (Inspectie voor de Gezondheidszorg) dat onlangs verscheen: Medicatieveiligheid voor kwetsbare groepen in de langdurige zorg en zorg thuis onvoldoende, naar aanleiding waarvan de KNMP actie zal ondernemen. Nieuw vergoedingssysteem apothekers In het regeerakkoord wordt gesproken over een nieuw vergoedingssysteem voor apothekers, waarbij er per geleverde dienst een tarief wordt vastgesteld en de bonussen verdwijnen. De beroepsorganisatie juicht het toe dat het regeerakkoord deze opening biedt om te komen tot een duurzame vergoeding voor apothekers en apotheekhoudenden. Het vergoedingsysteem De behandeling van de diabetische voet behandeld kan dit uiteindelijk zelfs leiden tot amputatie van de betreffende voet. Voorkomen is beter dan genezen. Dit oude spreekwoord doet het ook in onze tijd nog bijzonder goed. Zeker in het geval van de diabetische voetafwijkingen die door regelmatige controle en goede verzorging relatief gemakkelijk te voorkomen zijn. Zo blijven de voeten gezond: Controleer beide voeten dagelijks op wondjes, beschadigingen en irritaties; Verzorg de voeten zo vaak als nodig in Dienstregeling apotheken In het Westland is s avonds, s nachts en in het weekend altijd een apotheek bereikbaar voor spoedgevallen. De regeling is als volgt: Buiten de normale openingstijden van uw eigen apotheek kunt u iedere dag van de week, inclusief het weekend, terecht tot uur s avonds bij apotheek Naaldwijk, Stokdijkkade 35 in Naaldwijk. Telefonisch is deze apotheek tijdens de dienst te bereiken onder het gratis nummer: 0800-APOWEST ( ). Na dit tijdstip wordt de dienst overgenomen door een apothekersassistente van één van de andere Westlandse apotheken. Telefonisch is zij tussen en 8.00 uur te bereiken onder het bovengenoemde nummer. U kunt dan met haar een afspraak maken over de levering van de noodzakelijke medicijnen. De weekend- en avonddiensten zijn alleen voor spoedrecepten. Een spoedgeval wil zeggen een situatie waarin u kort tevoren een recept heeft ontvangen. Herhaalrecepten worden niet geaccepteerd. Vergeet niet uw verzekeringsgegevens mee te nemen naar de apotheek! In de meeste plaatsen is op zaterdag een apotheek geopend. De openingstijden zijn als volgt: Apotheek De Klipper in s-gravenzande: van uur tot uur. Apotheek Hoek van Holland: van uur tot uur. Apotheek De Lier: van uur tot uur. Apotheek Monster (bij de molen): van uur tot uur. Wateringse Apotheek: van uur tot uur. Apotheek Maasland: van uur tot uur. Apotheek Naaldwijk: van 8.00 uur tot uur. zou erop gericht moeten zijn om innovatie in de farmaceutische patiëntenzorg te stimuleren. Apothekers willen hierover dan ook snel met de Minister van Volksgezondheid in gesprek treden. een voetbadje met lauw water waarin een milde douche- of badolie is opgelost. Droog de voeten grondig, maar wees zacht voor de huid tussen de tenen; Laat eelt behandelen door een specialist: kwetsbare diabetesvoeten hebben geen baat bij badkamerchirurgie ; Gebruik een milde lotion of crème voor de droge huid, maar vermijd de huid tussen de tenen. Zorg dat de droge huid zacht en soepel blijft; Vermijd verzorgingsproducten met parfums en parabenen: deze kunnen allergische reacties of irritaties oproepen. Decubal is verkrijgbaar in de apotheek en biedt een complete verzorgingslijn speciaal voor de droge huid. De producten zijn ook uitermate geschikt als aanvullende verzorging voor diabetespatiënten. Adressen apotheken DE LIER Apotheek De Lier, Hoofdstraat 80 tel / fax apolier@ezorg.nl S-GRAVENZANDE Apotheek Het Oude Land, Oudelandstraat 40 tel / fax apotheek@ezorg.nl Apotheek De Klipper, Zandeveltplein 3 tel / fax info@apotheekdeklipper.nl HOEK VAN HOLLAND Apotheek Hoek van Holland, Pr. Hendrikstraat 400 tel / fax apohvh.apotheker@ezorg.nl HONSELERSDIJK Apotheek Hofzicht, Dijkstraat 19 tel / fax info@apotheeknaaldwijk.nl MAASDIJK Apotheek Maasdijk, W. Pyrmontstraat 1 tel / fax info@apotheekmaasdijk.nl MAASLAND Apotheek Maasland, s-herenstraat 26 tel / fax info@apotheekmaasland.nl MONSTER Apotheek Monster, Molenweg 47 tel / fax info@apotheekmonster.nl NAALDWIJK Apotheek De Eenhoorn, Secr. Verhoeffweg 19c tel / fax info@apotheeknaaldwijk.nl Apotheek Naaldwijk, Stokdijkkade 35 tel / fax info@apotheeknaaldwijk.nl POELDIJK Apotheek Poeldijk, Voorstraat 22 tel / fax info@apotheekpoeldijk.nl WATERINGEN Wateringse Apotheek, Herenstraat 20 tel / fax info@wateringseapotheek.nl Apotheek De Beemd, De Beemd 5 tel / fax info@wateringseapotheek.nl 11

12 Gezond Zijn / Beter Worden Tandheelkundigcentrum R. van Leeuwaarden hoe veelzijdig kan een praktijk eigenlijk zijn? U zoekt een deskundige tandartspraktijk met persoonlijke aandacht? U zoekt een tandartspraktijk die meer in huis heeft dan de gewone tandarts? U zoekt een tandartspraktijk waar u bij controle altijd dezelfde tandarts treft? Dan bent u bij tandheelkundigcentrum R. van Leeuwaarden op het juiste adres. Optimale mondzorg, uitgevoerd door zeer ervaren tandartsen en medewerkers. Tandheelkundigcentrum R. van Leeuwaarden is zelfs uniek in Nederland door de veelzijdigheid aan verschillende specialisaties. In onze praktijk werken diverse specialisten op het gebied van: kindertandheelkunde orthodontie wortelkanaalbehandeling tandvleesbehandeling tandimplantaten esthetische tandheelkunde Het voordeel van onze opzet is de mogelijkheid om bij moeilijke problemen altijd iemand in de verwijspraktijk te vinden die een goede oplossing heeft. Alle behandelingen, zelfs tot kaarchirurgie toe, vinden in onze praktijk zelf plaats. Bent u op zoek naar een tandarts? Of wilt u eens bij uw toekomstige tandarts in de keuken kijken? Maak dan vandaag nog een afspraak, tel. (0174) U vindt onze praktijk in Naaldwijk, tegenover het ISW College aan de Hendrik van Naaldwijkstraat. Verwijspraktijk R. van Leeuwaarden - Hendrik van Naaldwijkstraat BD Naaldwijk T: (0174) F: (0174) E: info@verwijspraktijkrvanleeuwaarden.nl 12

13 NIEUWS VAN UW TANDARTS Gezond Zijn / Beter Worden Gebitsproblemen bij diabetes type 2 verhogen kans op overlijden Mensen met diabetes type 2 met ernstige gebitsproblemen hebben een ongeveer anderhalf keer grotere kans om te overlijden. Dat in vergelijking met mensen met diabetes type 2 met weinig of geen gebitsproblemen. Dat schrijft een internationaal team van onderzoekers. Mensen met diabetes type 2 hebben vaker gebitsproblemen dan gezonde mensen. Die gebitsproblemen bestaan meestal uit ontstekingen in het tandvlees en het kaakbot. Dat noemen we parodontitis. Uiteindelijk kunnen tanden gaan uitvallen. Uit onderzoek bleek dat bepaalde mensen met diabetes type 2 en gebitsproblemen een grotere kans hebben om te overlijden. Maar we weten niet of dat voor iedereen geldt. Daarom hebben de onderzoekers dat nu uitgezocht. Hoe en waarmee is het onderzoek gedaan? Aan het onderzoek deden bijna elf duizend mensen met diabetes type 2 mee. Zij kwamen uit 20 verschillende landen wereldwijd. De onderzoekers bekeken hoeveel tanden zij in hun gebit hadden. Daarnaast gaven de deelnemers aan hoe vaak zij in het afgelopen jaar bloedend tandvlees hadden gehad. Met deze gegevens bepaalden de onderzoekers in welke mate de deelnemers gebitsproblemen hadden. Vervolgens werden de deelnemers in drie groepen verdeeld: mensen met minstens 22 tanden, mensen met tussen de 1 en 21 tanden, en mensen met nul tanden. De onderzoekers hielden de deelnemers vijf jaar lang in de gaten. De juiste manier van tanden poetsen Dagelijks goed poetsen is belangrijk. Door een goede mondhygiëne voorkomt u tandplak en tandvleesontstekingen. Daarnaast maakt de fluoride in tandpasta je tanden sterk en zorgt ervoor dat je geen gaatjes krijgt. Belangrijker nog dan de borstel is de manier van tandenpoetsen. De volgende punten zijn belangrijk bij het poetsen: Kijk, met een goede verlichting, goed in de spiegel naar wat u doet. Zorg ervoor dat u met de borstel alle vlakken van de tanden en kiezen raakt. Maak vooral het gebied op de overgang van tanden en kiezen met het tandvlees goed schoon. Plaats de tandenborstel daarom schuin op de overgang van tand en tandvlees en duw de haren zacht in de ruimte tussen de tanden en kiezen. Maak korte heen en weer gaande bewegingen, waarbij de borstelharen zoveel mogelijk op de plaats moeten blijven. Gebruik weinig kracht bij het poetsen zodat de tanden en het tandvlees niet beschadigd worden. Houd een vaste volgorde aan en poets altijd de binnenkant, de buitenkant en de kauwvlakken van uw tanden en kiezen. Zo zorgt u ervoor dat u niets overslaat. Neem de tijd voor de verzorging van uw gebit. Een veel voorkomend probleem is dat de meeste mensen veel te snel klaar willen zijn. Het is beter voor uw gebit om éénmaal per dag goed te poetsen, dan meerdere keren per dag eventjes snel. Wij adviseren dan ook om tenminste twee keer per dag te poetsen, waarvan in ieder geval één keer per dag heel zorgvuldig. Wat zijn de resultaten? Deelnemers zonder eigen tanden hadden een zo'n anderhalf keer grotere kans om te overlijden dan deelnemers met minstens 22 tanden. Bloedend tandvlees had geen invloed op de kans op overlijden. In de berekeningen hielden de onderzoekers rekening met dingen die de kans op gebitsproblemen beïnvloeden, zoals leeftijd, hoge bloeddruk en roken. Wat zijn de conclusies en wat voegt dit onderzoek toe? Mensen met diabetes type 2 met ernstige gebitsproblemen hebben een ongeveer anderhalf keer grotere kans om te overlijden. Dat in vergelijking met mensen met diabetes type 2 met weinig of geen gebitsproblemen. Waarschijnlijk ontstaan gebitsproblemen bij diabetes door te hoge bloedsuikerwaardes. Daardoor kunnen bacteriën in de mond beter groeien, met ontstekingen als gevolg. Onderzoekers denken dat die ontstekingen vervolgens tot andere problemen in het lichaam kunnen zorgen, zoals hart- en vaatziekten. En dat verhoogt weer de kans om te overlijden. Bron: Diabetes Fonds Eigen risico 2010 en tandartskosten bij jeugdigen Per 1 januari 2011 heeft de regering uit bezuinigingsoogpunt besloten om de basisverzekering (waar de tandarts ook in zat) voor de jeugd weer terug te brengen van 21 naar 18 jaar. Vanaf het jaar dat men 18 jaar wordt moet men kiezen of men de tandarts zelf betaalt of daar een aparte verzekering voor sluit en/of dat in de aanvullende voorwaarden is meeverzekerd. Nog even voor de duidelijkheid: De aanvullende verzekering voor tandartskosten valt niet onder het verplichte en/of vrijwillig extra eigen risico wat men heeft afgesloten. De voorwaarden van de aanvullende verzekering bepalen de uitkering van de tandartsnota. Diabetes en tandheelkundige ingrepen Diabetici zijn veel vatbaarder voor ontstekingen en hebben een moeilijkere wondgenezing. Zeker bij diabetici die moelijk instelbaar zijn kan het verstandig zijn om voor de ingreep antibiotica te geven. Voorkomen is beter dan genezen. In ieder geval is het beter om voor de afspraak een normale maaltijd te nemen zodat er een normale toevoer van koolhydraten is. Diabetes en het tandvlees Voor iedereen is het goed onderhouden van het gebit belangrijk. Je voorkomt door het goed schoonhouden van het gebit dat er gaatjes in tanden en kiezen ontstaan en dat er een tandvleesontsteking ontstaat. Een tandvleesontsteking kan na een langere tijd zich uitbreiden naar het kaakbot en wordt dan parodontitis genoemd. Normaal ontstaat parodontitis bij wat oudere mensen, maar in uitzonderingsgevallen kan het ook bij kinderen voorkomen. Bij diabetici komen ontstekingen veel meer voor en dit geldt ook voor ontstekingen in de mond. Mensen met suikerziekte hebben een veel grotere kans op parodontitis dan "gezonde" mensen. Dit geldt ook voor kinderen. Als dit onbehandeld blijft, dan kan dat ook bij hen tot het verlies van tanden leiden. De aanwezigheid van ontstekingen en dus ook van tandvleesontstekingen zorgt voor een slechtere instelbaarheid van suikerziekte. Iemand die slecht ingesteld is heeft weer een grotere kans op parodontitis. Het probleem versterkt daarmee zichzelf. Laat iemand zijn parodontitis behandelen, dan wordt de instelbaarheid beter. Als iemand met suikerziekte merkt dat het tandvlees snel bloed of rood en dik is, dan is het aan te raden om contact op te nemen met de tandarts, zodat deze voorlichting kan geven en het gebit goed kan reinigen. 13

14 Gezond Zijn / Beter Worden WATER FOR HEALTH, WATER FOR LIFE!! zuiver drinkwater zonder toevoegingen gebonden zuurstof reinigt lichaamscellen verhoogt bloedzuurstofgehalte Openingstijden: Maandag 13:00-17:00 uur Vrijdag 13:00-17:00 uur Zaterdag 10:00-14:00 uur Holland Bottling BV Jan vd Laarweg 24 - DE LIER Tel: aquadraat@kabelfoon.nl Voor info, gebruikerservaringen en openingstijden van verkooppunten zie: Ook (GRATIS) thuisbezorgen en afhalen na telefonische afspraak Disclaimer: Holland Bottling BV verklaart nadrukkelijk geen medische beweringen of anderszins te doen ten aanzien van de behandeling, voorkoming, genezing of verlichting van ziekten. Adverteren in 2011? Ook in het nieuwe jaar zal ons regionale huis-aan-huisblad Gezond Zijn / Beter Worden weer bij vele duizenden huishoudens in de bus vallen. Uw advertentie wordt gelezen door een ieder die geïnteresseerd is of te maken heeft met gezondheid, zorg en welzijn. Bel nu voor een afspraak en profiteer van de 2010 tarieven! Gezond Zijn/Beter Worden p.a. Idee Reclame & Communicatie Postbus ZJ De Lier Tel. (0174) info@gzbw.nl NIEUW bij Sanders Optiek: Netvliescontroles voor mensen met diabetes Suikerziekte (diabetes) kan ernstige problemen in de ogen veroorzaken en uiteindelijk tot blindheid leiden. Tijdige behandeling van deze afwijkingen door een oogarts kan blijvende schade aan het gezichtsvermogen voorkomen. Juist om deze reden is het belangrijk om uw ogen regelmatig te laten controleren. Bij Sanders Optiek bent u met de EyeCheck snel op de hoogte van de conditie van uw ogen. De voordelen op een rijtje: - snelle uitslagen, binnen 3 werkdagen - vermindering wachtlijsten door ontlasting van de oogartsen - patiënt hoeft meestal niet te worden gedruppeld - laagdrempelig en snelle afhandeling Wilt u meer weten over de EyeCheck van Sanders Optiek? Kom dan langs in de winkel voor meer informatie. Of bel met (0174) optimale beveiliging persoonsgegevens - kostenbesparend - samenwerking met uw huisarts Sanders Optiek - Hoofdstraat CL De Lier - Tel.:(0174) info@sandersoptiek.nl 14

15 NIEUWS VAN HET VLIETLAND ZIEKENHUIS Gezond Zijn / Beter Worden Patiëntvriendelijke onderzoeksmethode voor de dikke darm Vlietland Ziekenhuis introduceert CT-colonografie Darmonderzoek. Vaak een onprettig vooruitzicht. Maar wanneer er iets mis is met de darmen, is het soms de enige manier om achter de oorzaak te komen. Het Vlietland Ziekenhuis hecht er veel waarde aan dat onderzoeken zo comfortabel mogelijk verlopen en is daarom steeds bezig met het verbeteren van onderzoeksmethodes. Een goed voorbeeld hiervan is de nieuwe, patiëntvriendelijke dikke darmonderzoeksmethode CT-colonografie, die recentelijk op de afdeling Radiologie van het ziekenhuis is geïntroduceerd. CT-colonografie (CTC) is een onderzoek waarbij met röntgenstralen dwarsdoorsneden van de dikke darm worden gemaakt. De opnamen die door de CT-scanner gemaakt worden, geven een driedimensionaal beeld van de darm. Zo is het mogelijk om van buitenaf beelden te krijgen van het binnenste van de dikke darm. Zeer accuraat en minder pijnlijk De CT-colonografie is beduidend minder belastend voor de patiënt, omdat het onderzoek uitwendig plaatsvindt. Daarbij is Leven in dienst van de bloedsuikerspiegel: Mensen met diabetes hebben nooit vakantie Diabetes stuit nog steeds op veel onbegrip, vaak veroorzaakt door onwetendheid. Dat moet anders, zeggen mevrouw Y.L. Soei, internist/endocrinoloog en diabetesverpleegkundige Corrine de Neef van het Vlietland Ziekenhuis. Diabetes is een ziekte die patiënten geen moment met rust laat. Je neemt het overal mee naartoe. Stel je voor dat je vier keer per dag insuline moet injecteren. En dan nog zeven keer per dag in je vinger moet prikken om je bloedsuikerspiegel te meten. Opgeteld betekent dat 77 keer per week een gaatje in je lichaam prikken. Noodgedwongen, om te overleven in de strijd met diabetes, de ziekte die niet te genezen is en waarvan bij mensen met diabetes aan de buitenkant eigenlijk niets te zien is. De manier waarop mensen diabetes een plekje in hun leven weten te geven, verdient respect, vertelt diabetesverpleegkundige Corrine de Neef. Hoe gezond je namelijk ook leeft, hoe gestructureerd je ook met je medicijnen om gaat, je kunt het nooit zo goed als je lichaam het zelf zou kunnen en dat brengt altijd onzekerheid en frustraties met zich mee. 24 uur per dag Helaas stuit diabetes ook nog altijd op veel onbegrip, zegt mevrouw Soei, internist/endocrinoloog. Deze ziekte heb je voor altijd, 24 uur per dag, zeven dagen per week. Je kunt nooit zonder nadenken de deur uit. Je moet altijd voorbereid zijn. Stel je voor dat je na een dag hard werken naar huis rijdt en opeens in een kilo-meterslange file belandt. Als je dan geen eten of druivensuiker bij de hand hebt, bestaat de kans op een hypo - een te lage bloedsuiker-spiegel - en dat kan vervelende gevolgen hebben, zoals duizeligheid, vermoeidheid en een gebrek aan concentratie. In zo n situatie kan dat natuurlijk zeer gevaarlijk zijn. Het leven van diabetes patiënten wordt daardoor voor het onderzoek niet pijnlijk, waardoor het ook niet noodzakelijk is pijnstilling te gebruiken of een roesje toe te dienen. CTcolonografie maakt het bovendien mogelijk ziektebeelden van de dikke darm, zoals bijvoorbeeld poliepen en tumoren zeer accuraat vast te stellen. Vriendelijke darmvoorbereiding Een goede voorbereiding is van belang. Het is voor dit onderzoek noodzakelijk dat de dikke darm van binnen schoon is. De patiënt volgt daarom enige dagen voor het onderzoek een vezelarm dieet, in combinatie met een laxeermiddel, aangevuld met een flesje oraal röntgen contrastmiddel. Uitvoering van de CT-colonografie Voordat het onderzoek begint, wordt koolzuurgas in de darmen geblazen. Dit is noodzakelijk om een goede ontplooiing van de darm te verkrijgen. Met een lage een groot deel beheersd door angst; de continue angst voor een hypo, de angst om door die hypo rare dingen te gaan doen, de angst voor complicaties, soms de angst om te prikken, de angst om relaties aan te gaan, om je baan door diabetes te verliezen. Ook de psychische belasting is bij diabetes dus erg hoog. Vertrouwensband In het Vlietland Ziekenhuis willen we mensen met diabetes meer geven dan alleen medische ondersteuning. Wij vinden het belangrijk dat er een vertrouwensband is tussen mensen met diabetes en hun behandelteam. Wij werken vanuit een zogenoemde multidisciplinaire groep. De internist, diabetesverpleegkundige, diëtiste, oogarts en psycholoog staan direct met elkaar in contact en daarmee bieden we optimale zorg. Meer begrip Gelukkig zien we over het algemeen dat de patiënten zich niet door hun ziekte laten leiden, aldus mevrouw Soei. Met gezond eten, voldoende beweging en de juiste medicatie valt er vandaag de dag goed te leven met diabetes. stralingsdosis wordt een CT-scan gemaakt in buik- en rugligging. Het onderzoek duurt slechts minuten en de patiënt kan meteen na het onderzoek de dagelijkse activiteiten weer hervatten. In tegenstelling tot een inwendig röntgen darmonderzoek en/of een coloscopie is de CT-colonografie in alle opzichten een zeer patiëntvriendelijke onderzoeksmethode. Voordelen voor u: Patiëntvriendelijke darmvoorbereiding Uitwendig onderzoek (geen inbreng contrastvloeistof en scopieslang) Minder pijnlijk Zeer betrouwbaar onderzoeksresultaat We zien er zelfs patiënten bij die een marathon lopen, diepzee duiken en ook een aantal van mijn collega artsen hebben diabetes. Nu nog een beetje meer begrip van de omgeving, dan zijn we op de goede weg. Wat is diabetes? Bij diabetes kan het lichaam de bloedsuikerspiegel niet meer in evenwicht houden, doordat mensen met deze ziekte zelf geen insuline meer kunnen aanmaken of omdat hun lichaam er niet meer op reageert. Als insuline zijn werk niet kan doen, loopt de bloedsuiker veel te hoog op. Als er te lang te veel suiker in het bloed zit, is dat erg slecht voor de gezondheid. Het vergroot de kans op hart-en vaatziekten, de kans op blindheid, nierfalen en aantasting van de zenuwen. Daarom is het belangrijk diabetes zo snel en goed mogelijk te behandelen. Uitbreiding dialyseafdeling Met het onthullen van een prachtige fotoprint van de Nieuwe Waterweg is de verbouwde dialyseafdeling van het Vlietland Ziekenhuis geopend door Wethouder Groene van de gemeente Schiedam. Deze belangrijke afdeling is nu uitgebreid met zeven behandelplaatsen, waardoor nog beter zorg geboden kan worden aan dialysepatiënten in de regio Nieuwe Waterweg Noord. Het aantal dialysepatiënten groeit en de uitbreiding is noodzakelijk om het tekort aan capaciteit in de regio op te vangen. Pioniersprijs voor teamleider Callcenter Eri Bastiaanse, teamleider van het Callcenter van het Vlietland Ziekenhuis in Schiedam, heeft de Pioniersprijs gewonnen voor Contact Center Manager De Award is een onderscheiding voor de manager van een callcenter die een voortrekkersrol heeft vervuld. Het callcenter van het Vlietland Ziekenhuis is een voorbeeld geworden voor de branche. De patiënten ervaren in het ziekenhuis een gastvrij, klantgericht en efficiënt contact. Eri Bastiaanse levert daar met de wijze waarop ze samen met de collega s haar afdeling organiseert een belangrijke bijdrage aan. Vlietland lanceert nieuwe website Begin oktober heeft het Vlietland Ziekenhuis haar nieuwe website gelanceerd. De nieuwe site heeft een frisse uitstraling die past bij het moderne ziekenhuis. Niet alleen qua vormgeving is de website veranderd, ook de inhoud is aangepast naar de wensen van deze tijd. De website is helder en overzichtelijk en er zijn diverse nieuwe functionaliteiten toegevoegd. Op die manier komt iedereen snel bij de informatie die hij of zij zoekt. Persoonlijke benadering diabetespolikliniek De diabetespolikliniek van het Vlietland Ziekenhuis helpt mensen met diabetes hun manier van leven aan te passen. Goede informatie en een persoonlijke benadering zijn erg belangrijk. De diabetesverpleegkundigen spelen hierbij een belangrijke rol. Alle patiënten hebben een eigen verpleegkundige, zodat zij niet iedere keer hetzelfde verhaal opnieuw hoeven te vertellen en er een vertrouwensband kan worden opgebouwd. In het interview met onze diabetesverpleegkundige Marijke Jonas op pagina 3 leest u hier meer over. 15

16 Gezond Zijn / Beter Worden Olaf Nielsen (huisarts bij GGZ Delfland): Psychiatrische patiënten hebben een grotere kans op het ontwikkelen van diabetes Diabetes komt meer voor onder psychiatrische patiënten dan onder de doorsnee bevolking. Hoe is dit te verklaren? Slechte voeding en weinig lichaamsbeweging kunnen, naast een erfelijke aanleg, leiden tot het ontwikkelen van diabetes. Bij psychiatrische patiënten zie je vaak een slecht, onevenwichtig eetpatroon naast te weinig lichaamsbeweging. Een bijkomend probleem kan de medicatie zijn. Van een aantal medicijnen, vooral antipsychotica, is bekend, dat het gebruik ervan een grotere kans geeft op het ontwikkelen van diabetes. Het is dus van belang om mensen die antipsychotica krijgen, goed te begeleiden. Olaf Nielsen, huisarts bij GGZ Delfland: Van groot belang is de keuze voor een medicijn. Voordat de psychiater een medicijn voorschrijft, moet hij de risicofactoren die bij de patiënt aanwezig zijn, in kaart brengen, zoals: komt diabetes in de familie voor, is er sprake geweest van diabetes tijdens de zwangerschap of is er overgewicht. Hij zal bij voorkeur een geneesmiddel geven waarvan bekend is dat het risico op het ontstaan van suikerziekte zo klein mogelijk is. Soms is dit echter niet mogelijk, omdat de patiënt het beste blijkt te reageren op een medicijn waarbij dat risico wel verhoogd is. Dit zal besproken moeten worden en tevens zal aan een diëtist gevraagd worden om voorlichting te geven over de juiste voeding om de kans op diabetes te verkleinen. In onze kliniek wordt iedere patiënt bij opname helemaal lichamelijk nagekeken en vindt er uitgebreid bloedonderzoek plaats, waarbij onder meer gekeken wordt naar de aanwezigheid van suiker. Poliklinische cliënten van GGZ Delfland die antipsychotica gebruiken, worden elk halfjaar onderzocht. Dat doen we door het bloed te onderzoeken, waarbij o.a. het glucose en het cholesterol gecontroleerd worden. Daarnaast meten we de bloeddruk en het gewicht. We kunnen patiënten verwijzen naar een diëtist. En wanneer blijkt dat iemand geen gezond bewegingspatroon heeft, proberen we een fysiotherapeut in te schakelen. Daarnaast geef ik onderwijs aan de artsassistenten die bij GGZ Delfland werken, waarbij ze informatie krijgen over diabetes, risico-inschatting en het geven van goede voorlichting aan cliënten. Door een optimale begeleiding, goede voorlichting en regelmatige controle, kunnen we ervoor zorgen dat het risico op het krijgen van diabetes zo laag mogelijk blijft én dat cliënten die diabetes hebben een zo goed mogelijke behandeling krijgen. Veilingweg 16a 2678 LN De Lier T F info@summithealth.nl - Fysiotherapie - Podologie - Voedingsadvies - Psychologie - Sportgeneeskunde - Testen en keuringen - Summit Life producten - Arbodienstverlening - Medische training 16

17 Groep Rouwverwerking in Westland en Midden-Delfland Kwadraad Maatschappelijke Dienstverlening start medio februari/maart 2011 een gespreksgroep rond het thema Rouw en verwerking en is bestemd voor iedereen die een dierbare is verloren en verder wil met de rouw en daar wat hulp bij kan gebruiken. U vindt in deze gespreksgroep steun en troost en ontmoet mensen die hetzelfde hebben meegemaakt en waarmee u uw gevoelens kunt delen. Onderwerpen zijn o.a.: reacties van de omgeving omgang met familie en vrienden omgang met eenzaamheid en het gemis dat blijft hoe verder zonder en thema s die u verder zelf inbrengt Voor meer informatie en/of aanmelding kunt u tussen uur op werkdagen telefonisch contact opnemen met de aanmeldingsdienst van Kwadraad (Westland / Midden Delfland) via telefoonnummer (lokaal tarief) of (0182) Voor meer informatie over Kwadraad kunt u terecht op onze website: Na de aanmelding heeft u een kennismakingsgesprek/intakegesprek met één van de begeleiders. Voor deze cursus geldt een persoonlijke bedrage van 35,- per deelnemer. Bij voldoende deelname start de groep medio februari/maart 2011 op donderdag van uur. Het adres is Havenstraat 34 in Naaldwijk. Gezond Zijn / Beter Worden Reinier de Graaf Groep trakteerde diabetespatiënten De Reinier de Graaf Groep trakteerde jongeren met diabetes tussen de 12 en 18 jaar, hun ouders en vrienden op de wervelende theatervoorstelling Candy. Het theaterduo Izaira Kersten en Floris van Tilburg stak de aanwezige jongeren en ouders op een vermakelijke manier een hart onder de riem. Een belangrijk thema tijdens de voorstelling in de Delftse ziekenhuislocatie was de impact van diabetes op ouders, klasgenoten en vrienden van jonge diabetespatiënten. De sketches bestonden uit treffende voorbeelden als bezorgde, zeurende ouders, de omgang met artsen en het hebben van een hypo. Dit zorgde voor veel herkenbaarheid onder de bezoekers. De reacties waren lovend, zowel de kinderen als de ouders waren erg enthousiast, vertelt Liesbeth Spoelstra, kinderdiabetesverpleegkundige van het Reinier de Graaf ziekenhuis. Sportservice Zuid-Holland en het Mondriaan College zoeken GALM-docenten In januari 2011 starten in Delft scholingen om toekomstige GALM docenten op leiden. GALM (Groninger Actief Leven Model) is veertien jaar geleden ontwikkeld door de Rijksuniversiteit Groningen en de KNGU. Deze beweeginterventie is ontwikkeld om inactieve senioren in de leeftijd van jaar in beweging te krijgen. Nu, veertien jaar later, is deze leeftijdsgrens niet meer leidend. Wel is dit programma nog steeds geschikt voor inactieve senioren. Ook voor hen die geen GALM-lessen gaan geven maar het leiden van ouderengroepen met een gevarieerd sportaanbod willen uitbreiden en verdiepen, is de GALM-scholing heel geschikt. Informatieavond Zonder deze scholing zal er op korte termijn een groot tekort aan docenten ontstaan. Veel streekgenoten gaan in deze periode op wintersport of kiezen voor verblijf in een warm land. Maar in het buitenland is het vaak moeilijk om aan dezelfde medicijnen te komen. Neem daarom voldoende medicijnen mee. Let hierbij op de uiterste houdbaarheidsdatum en neem voor de zekerheid een extra recept mee. Bij uw apotheek kunt u een geneesmiddelenpaspoort aanvragen, waarin uw medicatie op stofnaam vermeld staat. Zo kunt u in het buitenland vergelijkbare medicatie bestellen. Door hitte en kou kan de werkzaamheid van insuline verloren gaan. Bewaar de insuline tussen de 2 en 8 graden, uit het zonlicht. Insuline kan bewaard worden in een koelbox, zolang de insuline niet tegen de koelelementen ligt. Bij uw apotheek zijn er speciale koeltasjes voor insuline verkrijgbaar. Ook tussen handdoeken en in een thermosfles met wijde opening is bewaring mogelijk. Reist u met het vliegtuig? Bewaar de insuline dan in uw handbagage, omdat het in het bagageruim van een vliegtuig kan vriezen. Daarom werken Sportservice Zuid-Holland en het Mondriaan College nu samen om elk jaar nieuwe GALM-docenten op te leiden. In december 2010 organiseren het Mondriaan College en Sportservice Zuid-Holland een informatieavond voor belangstellenden. Dat kunnen studenten van een ROC zijn maar ook anderen die voldoen aan de toelatingseisen (ALO, CIOS, akte J, MBvO gymnastiek of gelijkwaardig opleidings-en ervaringsniveau). De cursus bestaat uit een introductiemodule (twee avonden) en een basismodule Op reis? Denk aan uw (diabetes) medicijnen Reist u met de auto? Laat uw insuline dan niet in de auto liggen wanneer deze in de zon geparkeerd staat. Wanneer u op wintersport gaat is het verstandig de insuline voor die dag dicht op het lichaam te dragen, zodat deze niet kan bevriezen. Diabetesmedicatie / reismedicatie De meeste tabletten tegen wagen-, zee-, en luchtziekte geven geen wisselwerking (acht avonden) en vindt plaats op dinsdagavond. Inhoud Het programma van de scholingen bestaat voor een groot deel uit praktijk. Natuurlijk wordt er ook aandacht besteed aan de theorie, waaronder didactiek, gezondheidskundige en psychosociale aspecten. De scholingen hebben landelijke erkenning. Introductiemodule: 11 januari en 1 februari. Basismodule: 15 februari, 1 maart, 15 maart, 29 maart, 11 april, 25 april, 9 mei en 23 mei. Voor meer informatie over of aanmelden voor de GALM-scholing kunt u contact opnemen met Ina van der Sar, telefoon: (0174) Info: met geneesmiddelen tegen diabetes. Bij twijfel kunt u deze vragen altijd voorleggen aan uw apotheker. Als u toch last krijgt van misselijkheid en geen voedsel binnen kan houden is het belangrijk om voldoende koolhydraten binnen te krijgen. Dit kan bijvoorbeeld door het drinken van vruchtensap. Ook dient u het suikergehalte goed in de gaten te houden. Diabetesmedicatie en tijdsverschil Het verschil in tijd is van invloed op het dagelijks ritme. Voor diabetici heeft dit gevolgen voor de regelmaat met betrekking tot het innemen van de medicatie. Wanneer u een verre reis maakt en dus met een groot tijdsverschil te maken krijgt, dient u hier rekening mee te houden. Een arts of diabetesverpleegkundige kan van te voren een injectieschema opstellen. De kortwerkende insuline wordt meestal voor elke maaltijd gebruikt. De langwerkende insuline kan voor- of achteruit geschoven worden naar de lokale gebruikelijke tijd van gebruik. Vier op tien zonder verwijzing naar fysio Steeds meer patiënten weten de fysiotherapeut te vinden zonder verwijzing van de huisarts. Dat blijkt uit gegevens van de Landelijke informatievoorziening Paramedische Zorg (LiPZ) van het NIVEL. Fysiotherapeuten zijn sinds 2006 direct toegankelijk. In dat jaar kwamen zo'n twee op de tien klanten direct bij de fysiotherapeut terecht. Vorig jaar was dat aantal opgelopen tot 38 procent, dus ongeveer vier op de tien klanten. Ouderen gaan relatief weinig zonder verwijzing naar de fysiotherapeut en oefentherapeut. Het zijn vooral hoger opgeleiden, patiënten met kortdurende klachten en patiënten met lage rugklachten, nekklachten of schouderklachten. Gemiddeld krijgen zij bij de fysiotherapeut twee behandelingen minder vergeleken met patiënten met een verwijzing. Mogelijk wordt directe toegang ook ingevoerd voor andere paramedische beroepsgroepen, zoals bijvoorbeeld de diëtist. Bron: Gezondheidsnet Nieuwe zorggids Dr. Yep Onlangs is nieuwe zorggids Dr. Yep gelanceerd, de eerste gids die aan de consument antwoord geeft op de vraag: waar haal ik de beste zorg? Aan Dr. Yep werken meer dan 60 medisch topspecialisten mee. Het is voor het eerst dat specialisten zo medische keuze-informatie geven aan zorgconsumenten. Al in 1998 adviseerde de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg toenmalig minister Borst dat een Michelin gids voor de zorg, die patiënten helpt met kiezen, wenselijk zou zijn. De laatste jaren is de roep van zorgconsumenten om een goed onderbouwde keuzegids steeds verder toegenomen. In antwoord hierop bevat de gids redactionele artikelen, praktische Routeplanners over 32 ziekten en de resultaten van Mystery bezoeken aan 107 medisch specialisten. Naast de gids wordt de website gelanceerd 17

18 Gezond Zijn / Beter Worden Aanleg voor diabetes - heeft u dat ook? Iedereen kan diabetes type 2 krijgen. Roken, een hoge bloeddruk, weinig bewegen en overgewicht vergroten het risico wel flink. Erfelijkheid speelt ook een belangrijke rol. De ziekte zelf is niet erfelijk, maar de aanleg ervoor wel. Als diabetes type 2 in uw familie voorkomt, is de kans dus groter dat u het ook krijgt. Het is niet duidelijk wie een grotere kans op diabetes type 1 loopt. Eén op de tien mensen met diabetes heeft dit type. Zij maken zelf geen insuline meer aan, waardoor de bloedsuikerspiegel gevaarlijk hoog kan oplopen. Deze vorm van diabetes is een auto-immuunziekte. Normaal ruimt het afweersysteem alleen schadelijke indringers op in het lichaam. Bij diabetes type 1 valt het afweersysteem per ongeluk de cellen die insuline aanmaken aan. Deze vorm van diabetes is niet te voorkomen. Symptomen voor diabetes type 2 vaak moe zijn zonder reden last van ogen: wazig of dubbel zien, branderig gevoel veel dorst en veel plassen wondjes die slecht genezen vaak terugkomende infecties, zoals blaasontsteking Symptomen voor diabetes type 1 vaak dorst en veel plassen afvallen zonder dat daar een reden voor is ziek en beroerd voelen constant hongergevoel wazig zien Let op: niet iedereen heeft ál deze klachten. Herkent u een paar dingen uit dit lijstje? Ga dan eens langs de huisarts. Wilt u eerst uw eigen risico bepalen? Doe de Diabetes Risicotest op 18

19 Gezond Zijn / Beter Worden Robin Netscher (Bemiddelingsbureau ZeP): Soms zou ik zelf in een zorgstal willen werken Zorgboerderij, zorgkwekerij, zorgbakkerij er zijn steeds meer mogelijkheden voor mensen met een beperking om de dag zinvol en ontspannend door te komen. Ook het fenomeen zorgstal is al bijna een begrip aan het worden. De jonge ondernemer Robin Netscher zorgt dat de Geraniums vervangen worden door werkzaamheden in een stal met vriendelijke paarden. Als je Robin diep in haar hart kijkt zou ze het liefste zelf een stalhouderij willen starten waar mens en dier met een rugzakje kunnen genieten van de sfeer op stal. Ik ben nu eenmaal opgegroeid met paarden. Als kind reed ik bijna dagelijks en toen ik wat ouder werd heb ik zelf paarden gehad. Ook trainde ik als dressuurruiter volop mee voor wedstrijden. Maar ja, een eigen paard is een dure hobby en het viel op een gegeven moment financieel niet meer op te brengen, zegt de Schiedamse, terugblikkend op het verleden. Het idee om later ook professioneel met paarden bezig te zijn liet haar echter niet los. Daarom heb ik vorig jaar deelgenomen aan Aleida s Plannendag, een tweedaagse masterclass voor startende onderneemsters die woonachtig of werkzaam zijn in Schiedam of in de regio. Ongeveer twintig vrouwen worden twee dagen begeleid door buddy s die al langer ondernemer zijn en als geen ander weten welke vragen en problemen op het pad van starters kunnen komen. De drie meest kansrijke plannen die ontwikkeld worden tijdens Aleida s Plannendagen worden bij de gemeente Schiedam voorgedragen voor ondersteuning vanuit Stichting Microfinanciering Ondernemers Schiedam. Mijn idee om een speciale, op de zorg gerichte stal op te zetten, behoorde tot de gekozen projecten. Maar om dan het plan daadwerkelijk te verwezenlijken is van een heel andere orde. Je praat over vele duizenden euro s die geïnvesteerd moeten worden in een project dat haar bestaansrecht in de toekomst nog moet bewijzen. En met alle goede bedoelingen, daar gaat zelfs de meest soepele bank niet in mee, aldus Robin, die zich echter niet uit het veld liet slaan. Steeds meer hoorde ik dat de stalhouderijen het tegenwoordig moeilijk hebben. En er is altijd veel werk dat toch gedaan moet worden. Ik bedacht dat dit werk ook makkelijk gedaan zou kunnen worden door mensen die (tijdelijk) niet aan het arbeidsproces kunnen deelnemen. De papierwinkel en de algehele begeleiding van deze mensen die een (tijdelijke) daginvulling zoeken zou voor de stalhouder echter een probleem kunnen zijn. Maar met mijn achtergrond zou ik deze werkzaamheden uit handen kunnen nemen; de interesse voor paarden en de plannen om ondernemer te worden vielen vervolgens als puzzelstukjes in elkaar en zo werd mijn bedrijf ZeP (Zorg en Paard) geboren. Doelgroepen Wat doet ZeP precies? Robin: Ik verzorg o.a. arbeidsbemiddeling tussen zorginstellingen en stalhouderijen en bemiddelt tussen uitkeringsinstanties, zorgverzekeraars en overige zorginstellingen. Ook begeleid ik cliënten die terug willen keren naar de arbeidsmarkt, maar voor wie de afstand tot de arbeidsmarkt nog te groot is. Zij leren via deze arbeidsbemiddeling om te gaan met een werksituatie, werkritme op te bouwen en om te gaan met het sociale element op de stalhouderij. Gewoon lekker bezig zijn. En ieder binnen zijn of haar mogelijkheden. De werkzaamheden zijn geheel uiteenlopend. Zo wil de één liever meer met dieren werken en is een ander in zijn element als hij bezig kan zijn met onderhoudstaken, zoals timmerwerkzaamheden, schilderen, tuinieren, etc. Op deze wijze kan een cliënt die tijdelijk niet deel kan deelnemen aan het arbeidsproces, sneller terugkeren en is de kans op terugval, door de weg van geleidelijkheid te bewandelen, veel kleiner, legt Robin uit. Niet alleen re-integratie in de arbeidsmarkt is een doelstelling van ZeP, ook kan de focus in de nabije toekomst gericht worden op andere doelgroepen. Er liggen ook mogelijkheden om jeugdzorg bij deze dagbesteding te betrekken. Maar ook ouderen en mensen met een lichamelijke of geestelijke beperking zouden hier heerlijk zichzelf kunnen zijn. Er zou zelfs naschoolse opvang gerealiseerd kunnen worden. En dat alles onder de begeleiding van de stalhouder en andere deskundigen. Uiteraard lopen we, met uitbreiding van activiteiten en doelgroepen, tegen meer kosten aan. De gevoerde gesprekken met diverse gemeentes hebben ons geleerd dat men sympathiek tegen het verschijnsel zorgstal staat en dat de mogelijkheden onderzocht moeten worden om daadwerkelijk tot samenwerking over te gaan. Waar zijn de zorgstallen in onze regio te vinden? In Brielle is een nieuwe zorgstal waar men bezig is met het opzetten van een Ki-station, zodat merries op stal geïnsemineerd kunnen worden. Ze hebben twee dekhengsten staan, een kleine appaloosa schouwhengst, merrie's met veulens die hier geboren worden en paarden van klanten. In Schipluiden kan men terecht op een z.g. hit-actiefstal. Hier lopen de paarden vrij buiten. Omdat de paarden niet op stal staan hoeven er niet veel stallen uitgemest worden. Buiten op het terrein moet er wel een hoop gebeuren, maar veel gebeurd met machines. Vegen, mest scheppen, het aanvullen van het voer hoort wel bij de het basiswerk. Maar op onze internetsite zijn nog veel meer stallen te vinden, zegt de jonge ondernemer, die druk bezig is om haar team bij ZeP uit te breiden. Het is werkelijk een lust voor het oog om deze mensen aan het werk te zien. Als ik langs ga op mijn driewekelijkse ronde om te horen of alles goed gaat, moet ik mezelf dwingen om afzijdig te blijven bij het paarden borstelen of andere werkzaamheden. Tja, het bloed kruipt toch waar het niet gaan kan, hè? Info: bemiddelingsbureauzep.nl Tel Diabetesmedicijn leidt tot vitaminetekort Nederlandse onderzoekers hebben ontdekt dat metformine, een bloedsuikerverlagend medicijn, bij jarenlang gebruik kan leiden tot een tekort aan vitamine B12. Metformine wordt al jarenlang voorgeschreven aan patiënten met diabetestype 2. Zij worden nu niet standaard gecontroleerd op een eventueel vitamine B12-tekort. Volgens de onderzoekers kan het nuttig zijn als dat wel gebeurt. Dan kan een eventueel tekort worden aangevuld, vaak met een injectie. Vitamine B12 zit bijvoorbeeld in vlees en zuivel. Insuline inhaleren in plaats van spuiten Medicijnen innemen en insuline inspuiten. Dat zijn nu nog de enige mogelijkheden voor mensen met diabetes om hun bloedsuiker onder controle te houden. Binnenkort komt daar misschien nog een mogelijkheid bij: inhaleerbare insuline. Insuline zorgt ervoor dat de bloedsuiker niet te hoog wordt. Vaak moeten mensen met diabetes type 2 insuline gebruiken, omdat andere medicijnen niet meer goed werken. Nu moeten zij de insuline nog spuiten, maar binnenkort kunnen ze die ook inhaleren. De fabrikant wacht nog op goedkeuring van de Amerikaanse autoriteiten om het op de markt te brengen. Het is nog niet bekend wanneer het middel in Nederland verkrijgbaar is. De inhaleerbare insuline is in ieder geval voor kortere tijd veilig te gebruiken. Of dat ook zo is bij langdurig gebruik, moet nog worden onderzocht. Ook vervangt het niet alle insuline-injecties. Maar mensen hoeven dan wel minder vaak te spuiten. Gezichtsvermogen tijdens zwangerschap Het moet een spannende tijd voor u zijn, zeker wanneer het uw eerste kind is. Natuurlijk maakt uw lichaam tijdens de zwangerschap vele veranderingen door. Het zal u misschien verbazen dat dit ook met uw ogen het geval kan zijn. Het goede nieuws is dat de meeste moeders spoedig na de bevalling hun normale gezichtsvermogen weer terugkrijgen. Het gezichtsvermogen kan in geringe mate verslechteren door schommelingen in de hormoonhuishouding. Aanstaande moeders kunnen ook last hebben van droge ogen, een wazig of vertekend beeld, vlekken en drijvers (kleine celclusters die van de binnenkant van het oog loslaten en in de gelei drijven waarmee het oog is gevuld). Mocht u last hebben van een van deze problemen, maakt u zich dan niet ongerust. De kans is groot dat zij op natuurlijke wijze zijn ontstaan en dat ze op dezelfde manier na de geboorte van uw kind ook weer verdwijnen. Maar het is wel van belang naar uw opticien of dokter te gaan indien een van deze problemen zich voordoet, voor het geval het om een ander symptoom dan hormonale veranderingen gaat. Voor meer info kijkt u op of komt u even langs in de optiek in De Tuinen in Naaldwijk. 19

20 Gezond Zijn / Beter Worden Tot een bepaalde leeftijd wil je het laten zien, maar er komt een tijd om het te verbergen! Daarom zijn Depend Pants nu nog discreter Voor mannen Voor vrouwen Door de vernieuwde tailleband lijkt het meer op gewoon ondergoed Optimale bescherming waar mannen het juist nodig hebben Door de vernieuwde tailleband lijkt het meer op gewoon ondergoed Uitstekende pasvorm daardoor minder kans op lekkage Optimale bescherming waar vrouwen het juist nodig hebben Uitstekende pasvorm daardoor minder kans op lekkage Met de nieuwe tailleband lijken de Depend Pants nog meer op gewoon ondergoed! En omdat mannen nu eenmaal verschillen van vrouwen heeft Depend speciale Pants gemaakt voor mannen en voor vrouwen. Dit betekent een veel betere pasvorm omdat het speciaal op uw lichaam is gesneden en de absorptie daar zit waar het nodig is. Door deze slimme innovatie bieden wij u optimale bescherming en comfort terwijl het de dunste Pant ooit is. Coupon Naam: Adres: Postcode: M V Woonplaats: Confectiemaat: Stuur deze coupon in een envelop naar (postzegel is niet nodig): Depend Consumentenservice, Antwoordnummer 2345, 6710 VB EDE. De gegevens zullen slechts worden gebruikt in overeenstemming met de wet bescherming persoonsgegevens. Vraag nu een probeerverpakking aan, of bel met GB10 Wettig gedeponeerd handelsmerk Kimberly-Clark Worldwide, Inc KCWW C O L O F O N Redactie: Peter Keijzer (eindredactie), Carlijn van Hoften, Marike Hasperhoven, Bert Storm, Ank van der Meulen en Ruud van Leeuwaarden. Gezond Zijn/Beter Worden beschrijft actuele zaken op het gebied van zorg, welzijn en gezondheid en verschijnt in een oplage van stuks huis-aan-huis in alle kernen van gemeente Westland, deelgemeente Hoek van Holland en Maasland. Gezond Zijn/Beter Worden verschijnt vijf keer per jaar (februari, april, juni, september en november). Losse exemplaren zijn na de bezorging af te halen bij uw apotheek en de STIP-loketten. Adres copy en reservering / toezending advertentiemateriaal: Idee Reclame & Communicatie t.a.v. Gezond Zijn/Beter Worden - Van Montegnestraat 12 - Postbus ZJ De Lier - Tel. (0174) info@gzbw.nl Internet: De inhoud van deze krant is door ons met de grootste zorg samengesteld. De redactie is niet verantwoordelijk voor fouten en/of eventuele wijzigingen. 20

Diabetes: zo zit dat. Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes. Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen?

Diabetes: zo zit dat. Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes. Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen? Diabetes: zo zit dat Veelgestelde vragen en antwoorden Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen? Wat is diabetes? Diabetes type 1, diabetes type 2 de

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes U bent zwanger en halverwege de zwangerschap krijgt u te horen dat u diabetes heeft. Er komt dan veel op u af. U wilt weten wat zwangerschapsdiabetes precies

Nadere informatie

P Doe de risicotest P Laat uw bloedsuikerwaarde meten P Lees wat u zelf kunt doen

P Doe de risicotest P Laat uw bloedsuikerwaarde meten P Lees wat u zelf kunt doen Diabetes en uw apotheek Als bij u diabetes is vastgesteld, dan kunt u natuurlijk terecht bij uw apotheek. Het apotheekteam zorgt ervoor dat u: Op tijd het juiste medicijn krijgt. Medicijnen krijgt die

Nadere informatie

Ondersteunende zorg voor mensen met kanker

Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Máxima Oncologisch Centrum (MOC) Inleiding Als u van uw behandelend arts te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties

Nadere informatie

Revalideren voor en na uw hartoperatie Zo fit mogelijk voor de operatie, optimaal herstel na de operatie

Revalideren voor en na uw hartoperatie Zo fit mogelijk voor de operatie, optimaal herstel na de operatie Centrum voor Revalidatie Thoraxcentrum Revalideren voor en na uw hartoperatie Zo fit mogelijk voor de operatie, optimaal herstel na de operatie U ondergaat binnenkort een hartoperatie. U kunt ervoor kiezen

Nadere informatie

H.88011.0815. Diabetespolikliniek

H.88011.0815. Diabetespolikliniek H.88011.0815 Diabetespolikliniek 2 Inleiding Een goede diabetes behandeling bestaat, volgens de Nederlandse Diabetes Federatie, uit regelmatige controle voor uw diabetes. De inhoud van deze controles is

Nadere informatie

AANMELDINGSFORMULIER ONCOLOGISCHE NAZORG HERSTEL & BALANS OF FYSIEKE TRAINING

AANMELDINGSFORMULIER ONCOLOGISCHE NAZORG HERSTEL & BALANS OF FYSIEKE TRAINING AANMELDINGSFORMULIER ONCOLOGISCHE NAZORG HERSTEL & BALANS OF FYSIEKE TRAINING Om in aanmerking te komen voor Oncologische Nazorg dient u het aanmeldingsformulier invullen en binnen drie weken retourneren

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Aandacht voor diabetes

Aandacht voor diabetes Diabetes Aandacht voor diabetes Evean begeleidt en ondersteunt u bij diabetes Evean. Midden in het leven. Diabetes? Evean helpt u met alle zorg en aandacht Is bij u de diagnose diabetes gesteld? Of loopt

Nadere informatie

Diabetes: zo zit dat Veelgestelde vragen en antwoorden

Diabetes: zo zit dat Veelgestelde vragen en antwoorden Diabetes: zo zit dat Veelgestelde vragen en antwoorden 1 op de 3 Neder landers krijgt diabetes -> Wat is het? -> Hoe herken je het? -> Is het te genezen? Wat is diabetes? Diabetes heet ook wel suikerziekte,

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Revalideren voor en na uw hartoperatie

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Revalideren voor en na uw hartoperatie UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Revalideren voor en na uw hartoperatie Zo fit mogelijk voor de operatie, optimaal herstel na de operatie UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord

Nadere informatie

Diabetes type 2 en erfelijkheid

Diabetes type 2 en erfelijkheid Diabetes type 2 en erfelijkheid Diabetes type 2 in uw familie? Wie in uw familie Iedereen kan diabetes type 2 krijgen. Diabetes type 2 wordt ook wel ouderdomsdiabetes (of ouderdomssuiker) genoemd. Dat

Nadere informatie

Naam:... man/vrouw. Geboortedatum:... Adres:... Postcode en woonplaats:... Telefoonnummer:... Mobiel nummer:... adres:...

Naam:... man/vrouw. Geboortedatum:... Adres:... Postcode en woonplaats:... Telefoonnummer:... Mobiel nummer:...  adres:... Aanmeldingsformulier Oncologische Revalidatie Jeroen Bosch Ziekenhuis Herstel & Balans of Fysieke training Om in aanmerking te komen voor Oncologische Revalidatie moet u het aanmeldingsformulier invullen

Nadere informatie

Maak kennis met het diabetesteam van Maasziekenhuis Pantein

Maak kennis met het diabetesteam van Maasziekenhuis Pantein Maak kennis met het diabetesteam van Maasziekenhuis Pantein Diabetes mellitus (kortweg diabetes) is een chronische ziekte. Dat betekent dat u voor langere tijd voor deze ziekte behandeld moet worden. Bij

Nadere informatie

Waar kunt u terecht als u kanker hebt?

Waar kunt u terecht als u kanker hebt? Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Waar kunt u terecht als u kanker hebt? z Er is kanker bij u geconstateerd. Als gevolg van uw ziekte kunt u te maken krijgen met

Nadere informatie

Sportief bewegen na kanker. Kanker

Sportief bewegen na kanker. Kanker Sportief bewegen na kanker Kanker Sportief bewegen na kanker...................................... Bewegen: goed en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de gezondheid en is nog

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het

Nadere informatie

Waar kunt u terecht als u kanker hebt?

Waar kunt u terecht als u kanker hebt? Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Waar kunt u terecht als u kanker hebt? z Vragen? 1 Er is kanker bij u geconstateerd. Als gevolg van uw ziekte kunt u te maken

Nadere informatie

Hoe verklein ik mijn kans op kanker? Volg de kleuren!

Hoe verklein ik mijn kans op kanker? Volg de kleuren! Hoe verklein ik mijn kans op kanker? Volg de kleuren! KAN KANKER VOORKOMEN WORDEN? Kanker is in Nederland doodsoorzaak nummer één. Preventie is daarom van groot belang. Er zijn helaas geen garanties op

Nadere informatie

Voorbeeldbrief A: Bevestiging geen deelname meer aan zorgprogramma

Voorbeeldbrief A: Bevestiging geen deelname meer aan zorgprogramma Voorbeeldbrief A: Bevestiging geen deelname meer aan zorgprogramma Onderwerp: Bevestiging dat u niet meer wilt meedoen aan het zorgprogramma hart- en vaatziekten Geachte heer/ mevrouw , Uw

Nadere informatie

Op al deze vragen krijgt u bij de afdeling sportgeneeskunde een snel en deskundig antwoord.

Op al deze vragen krijgt u bij de afdeling sportgeneeskunde een snel en deskundig antwoord. Sportgeneeskunde Sporten is in Nederland zeer populair. Nederlanders sporten regelmatig in georganiseerd en ongeorganiseerd verband. Daarnaast is er een grote groep die (weer) wil beginnen met sporten.

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel NAZORG. (NON) HODGKIN Nazorg

Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel NAZORG. (NON) HODGKIN Nazorg Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin onderdeel NAZORG (NON) HODGKIN 2 Inhoud... 4 Telefonisch verpleegkundige consult... 5 Praten over wat u bezighoudt... 5 Vermoeidheid en algehele malaise...

Nadere informatie

Kinderdiabetes Het kinderdiabetesteam geeft antwoord op uw vragen

Kinderdiabetes Het kinderdiabetesteam geeft antwoord op uw vragen Help, mijn kind heeft diabetes! Dan komen vele vragen naar voren: Mag ik nu nog wel een ijsje geven? Hoe kun je een kind leren spuiten? Mijn kind durft het niet in de klas te vertellen. Kan ik mijn kind

Nadere informatie

Informatie over de behandeling bij diabetes (suikerziekte)

Informatie over de behandeling bij diabetes (suikerziekte) Diabeteszorg Informatie over de behandeling bij diabetes (suikerziekte) Vanwege suikerziekte (diabetes mellitus) wordt u doorgestuurd naar de diabetespolikliniek van het Havenziekenhuis. Diabetes mellitus

Nadere informatie

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk?

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Hulp, informatie en advies voor iedereen die het nodig heeft Bij NIM Maatschappelijk Werk kan iedereen die het nodig heeft (in Nijmegen en de regio) aankloppen voor gratis

Nadere informatie

Zorggroep Cohesie Cure and Care denkt mee met mensen met Diabetes! Optimale Diabeteszorg door goede samenwerking tussen zorgverleners

Zorggroep Cohesie Cure and Care denkt mee met mensen met Diabetes! Optimale Diabeteszorg door goede samenwerking tussen zorgverleners Zorggroep Cohesie Cure and Care denkt mee met mensen met Diabetes! Optimale Diabeteszorg door goede samenwerking tussen zorgverleners Uw huisarts heeft vastgesteld dat u lijdt aan Diabetes Mellitus, een

Nadere informatie

Sportief bewegen met reumatoïde artritis. Reumatoïde artritis

Sportief bewegen met reumatoïde artritis. Reumatoïde artritis Sportief bewegen met reumatoïde artritis Reumatoïde artritis Sportief bewegen met reumatoïde artritis...................................... Bewegen: gezond en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een

Nadere informatie

Sportgeneeskundige afdeling Laurentius

Sportgeneeskundige afdeling Laurentius Sportgeneeskundige afdeling Laurentius Sportmedisch onderzoek en advies Inleiding Sporten is in Nederland zeer populair. Nederlanders sporten regelmatig in georganiseerd en ongeorganiseerd verband. Daarnaast

Nadere informatie

Medischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon

Medischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon Medischwetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Inhoud Inleiding 5 Medisch-wetenschappelijk onderzoek 6 Wat is medisch-wetenschappelijk onderzoek? Wat zijn proefpersonen? Wie

Nadere informatie

Informatiebrochure voor patiënten Samen naar een gezond gewicht

Informatiebrochure voor patiënten Samen naar een gezond gewicht Informatiebrochure voor patiënten Samen naar een gezond gewicht De Nederlandse Obesitas Kliniek, het centrum voor patiënten met morbide obesitas De Nederlandse Obesitas Kliniek (NOK) is hét centrum van

Nadere informatie

Diabeteszorg in uw ziekenhuis

Diabeteszorg in uw ziekenhuis Diabeteszorg in uw ziekenhuis Hoofddorp U heeft, sinds kort of al langer, diabetes mellitus (suikerziekte). Diabetes mellitus is een chronische stofwisselingsziekte. De aandoening komt zowel voor bij jonge

Nadere informatie

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut

Geweld in huis raakt kinderen. Informatie en advies voor ouders. huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26. 5 cent per minuut Geweld in huis raakt kinderen Informatie en advies voor ouders Grafisch ontwerp: Ontwerpstudio 2 MAAL EE Bij huiselijk geweld tussen (ex-)partners worden kinderen vaak over het hoofd gezien. Toch hebben

Nadere informatie

Diabetes voorkomen. Adviezen om de kans op diabetes type 2 te verkleinen

Diabetes voorkomen. Adviezen om de kans op diabetes type 2 te verkleinen Diabetes voorkomen Adviezen om de kans op diabetes type 2 te verkleinen Wat is diabetes? Bij diabetes ( suikerziekte ) kan het lichaam de bloedsuiker niet meer zelf regelen. Dat gebeurt normaal gesproken

Nadere informatie

Diabetes. Inhoud. In Nederland hebben ongeveer 750.000 mensen diabetes. Van die 750.000 weten 200.000 personen niet dat ze de ziekte hebben.

Diabetes. Inhoud. In Nederland hebben ongeveer 750.000 mensen diabetes. Van die 750.000 weten 200.000 personen niet dat ze de ziekte hebben. Zorg bij diabetes Inhoud Vormen van diabetes 4 Klachten en symptomen 5 Oorzaken 6 Behandeling 7 Leven met diabetes 8 Meer informatie 9 Wat kan Kring-apotheek voor jou betekenen? 10 Diabetes Diabetes is

Nadere informatie

zorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen

zorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen zorgwijzer 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Toen mijn vriendin

Nadere informatie

> Een chronische ziekte; uw zorg is onze zorg

> Een chronische ziekte; uw zorg is onze zorg > Een chronische ziekte; uw zorg is onze zorg Mijn huisarts is aangesloten bij een zorggroep, en nu? Inhoudsopgave Inleiding: Chronische zorg, hoe nu verder? 1. Wat kenmerkt een chronische ziekte? 2. Wat

Nadere informatie

BeweegKuur. Algemene informatie

BeweegKuur. Algemene informatie BeweegKuur Algemene informatie De BeweegKuur is met subsidie van het ministerie van VWS ontwikkeld door het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen, in samenwerking met veel partners in de gezondheidszorg.

Nadere informatie

De diëtist voor een gezonde leefstijl

De diëtist voor een gezonde leefstijl De diëtist voor een gezonde leefstijl GroenekruisDomicura: voor alle zorg bij u thuis Als het om uw gezondheid gaat, of om die van uw kind of iemand anders die u dierbaar is, dan neemt u geen enkel risico.

Nadere informatie

Waar u bij CZ op kunt rekenen

Waar u bij CZ op kunt rekenen Zorgbijsluiter Waar u bij CZ op kunt rekenen Waar u bij CZ op kunt rekenen U hebt gekozen voor een zorgverzekering bij CZ Actief in Gezondheid. U kunt rekenen op een prima verzekering met een zo laag mogelijke

Nadere informatie

Poliklinische hartrevalidatie

Poliklinische hartrevalidatie Poliklinische hartrevalidatie 2 Inleiding U bent in het Ommelander Ziekenhuis behandeld voor een hartaandoening, operatie of behandeling. Voor velen is het een ingrijpende gebeurtenis. Niet alleen lichamelijk,

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Revalideren direct na uw hartoperatie

UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Revalideren direct na uw hartoperatie UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Revalideren direct na uw hartoperatie Optimaal herstel na uw operatie en regie over eigen leven UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord U ondergaat

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling

Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling FYSIOTHERAPIE Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling BEHANDELING Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling Als u te maken krijgt met kanker is dit zeer ingrijpend. Tijdens en na

Nadere informatie

Diabetes mellitus. De behandeling van diabetes mellitus

Diabetes mellitus. De behandeling van diabetes mellitus Diabetes mellitus Diabetes mellitus (suikerziekte) is een ziekte van de stofwisseling; hierbij zit er te veel glucose in het bloed Dat kan twee oorzaken hebben: bil type 1 diabetes maakt het lichaam niet

Nadere informatie

Diabetesrevalidatie. UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord. Inleiding

Diabetesrevalidatie. UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord. Inleiding UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord Diabetesrevalidatie Inleiding Intake U heeft diabetes en bent onder behandeling van een internist, huisarts, diabetesverpleegkundige of een diëtist. Ondanks

Nadere informatie

I n l e i d i n g. Deze brochure bestaat uit twee delen: 1. Een verhaal waarin Kids in Action wordt uitgelegd voor kinderen (pagina 4 t/m 10).

I n l e i d i n g. Deze brochure bestaat uit twee delen: 1. Een verhaal waarin Kids in Action wordt uitgelegd voor kinderen (pagina 4 t/m 10). Leefstijlprogramma voor kinderen en jongeren met overgewicht (begeleiding door kinderarts, beweeg- & leefstijladviseur, fysiotherapeut en diëtist) Wat beweegt jou? Kids in Action 2 I n l e i d i n g Kids

Nadere informatie

Deze brochure is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn Diabetes. Lekker. en gezond eten met diabetes

Deze brochure is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn Diabetes. Lekker. en gezond eten met diabetes Deze brochure is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn Diabetes Lekker en gezond eten met diabetes 3 Gezond eten heeft zin Met diabetes heb je extra veel plezier van gezond eten: je zit lekkerder in je

Nadere informatie

Zorg op maat voor Diabetes type 2 Waarom ontvangt u deze folder?

Zorg op maat voor Diabetes type 2 Waarom ontvangt u deze folder? Zorg op maat voor Diabetes type 2 Waarom ontvangt u deze folder? Bij u is de chronische ziekte Diabetes vastgesteld. Om zo goed mogelijk met uw ziekte om te gaan, bent u onder behandeling van uw huisarts

Nadere informatie

Bestrijding ongezonde leefstijl hard nodig om forse stijging diabetes, hart- en vaatziekten en nierfalen te voorkomen.

Bestrijding ongezonde leefstijl hard nodig om forse stijging diabetes, hart- en vaatziekten en nierfalen te voorkomen. Amersfoort, Bussum, Den Haag, 5 april 2007 Bestrijding ongezonde leefstijl hard nodig om forse stijging diabetes, hart- en vaatziekten en nierfalen te voorkomen. Oproep aan de leden van de vaste commissie

Nadere informatie

Medisch-wetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon

Medisch-wetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Uitgave Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postadres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag Telefoon (070) 340 79 11 Informatie Voor informatie en vragen

Nadere informatie

Verzekeringen & erfelijkheid

Verzekeringen & erfelijkheid Verzekeringen & erfelijkheid U wilt een levens- of arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten? Hier vindt u de www.bpv.nl antwoorden op veelgestelde vragen over erfelijkheid en het aanvragen van een verzekering.

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes U BENT ZWANGER EN HALVERWEGE DE ZWANGERSCHAP KRIJGT U TE HOREN DAT U DIABETES HEEFT. ER KOMT DAN VEEL OP U AF. U WILT WETEN WAT ZWANGERSCHAPSDIABETES PRECIES

Nadere informatie

UMCG Centrum voor Revalidatie Locatie Beatrixoord. Diabetesrevalidatie

UMCG Centrum voor Revalidatie Locatie Beatrixoord. Diabetesrevalidatie UMCG Centrum voor Revalidatie Locatie Beatrixoord Diabetesrevalidatie UMCG Centrum voor Revalidatie Locatie Beatrixoord Inleiding U heeft diabetes en bent onder behandeling van een internist, huisarts,

Nadere informatie

Informatie voor patiënten. Obesitaspoli

Informatie voor patiënten. Obesitaspoli Informatie voor patiënten Obesitaspoli De obesitaspoli maakt deel uit van het Medisch Centrum Wilhelmina (MCW), Borgstee 17 te Assen. Het MCW is onderdeel van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen. 1 Obesitaspoli

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG. LONGKANKER Herstel en nazorg

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG. LONGKANKER Herstel en nazorg Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG LONGKANKER Inhoud Nazorg... 3 Telefonisch verpleegkundig consult... 4 Praten over wat u bezighoudt... 4 Vermoeidheid

Nadere informatie

Overmatig alcoholgebruik aanpakken RODER. met hulp in uw eigen huisartsenpraktijk. Januari 2014 ONDERDEEL VAN DE NOVADIC-KENTRON GROEP

Overmatig alcoholgebruik aanpakken RODER. met hulp in uw eigen huisartsenpraktijk. Januari 2014 ONDERDEEL VAN DE NOVADIC-KENTRON GROEP Overmatig alcoholgebruik aanpakken met hulp in uw eigen huisartsenpraktijk RODER Januari 2014 ONDERDEEL VAN DE NOVADIC-KENTRON GROEP De belangrijke eerste stap... U heeft met uw huisarts gesproken over

Nadere informatie

Moeten mensen er echt mee leren leven of... zou het ook aan onze voeding kunnen liggen?

Moeten mensen er echt mee leren leven of... zou het ook aan onze voeding kunnen liggen? Darmklachten zijn een steeds vaker voorkomend probleem. Ondanks de toename van het aantal klachten is er nog steeds geen passende oplossing gevonden voor het probleem. In mijn praktijk Detoxenzo kloppen

Nadere informatie

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes Zwangerschapsdiabetes 2 Inleiding Je hebt een orale glucose tolerantietest gedaan een daaruit blijkt dat je zwangerschapsdiabetes hebt. Deze folder geeft antwoord op de volgende vragen: Wat is zwangerschapsdiabetes?

Nadere informatie

Oncologie. Lastmeter

Oncologie. Lastmeter 1/5 Oncologie Lastmeter Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling al langer geleden is.

Nadere informatie

Centrum voor Revalidatie Fysiotherapie. Activiteiten voor de eerste weken na een hartinfarct

Centrum voor Revalidatie Fysiotherapie. Activiteiten voor de eerste weken na een hartinfarct Centrum voor Revalidatie Fysiotherapie Activiteiten voor de eerste weken na een hartinfarct Centrum voor Revalidatie Fysiotherapie In deze folder vindt u informatie voor de eerste weken na uw ontslag

Nadere informatie

Pre-diabetes. Vasculair Preventie Centrum

Pre-diabetes. Vasculair Preventie Centrum Pre-diabetes Vasculair Preventie Centrum Wat is pre-diabetes? Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het glucosegehalte in uw bloed (bloedsuiker) is, vooral s ochtends voordat u gegeten

Nadere informatie

Wat vraag ik aan mijn arts?

Wat vraag ik aan mijn arts? Wat vraag ik aan mijn arts? Tips voor in de spreekkamer gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Tijdens het consult 3 Uw voorbereiding 3 Informatie die u kunt geven aan uw arts 4 Vragen over het onderzoek 5

Nadere informatie

Diabetes Een chronische ziekte, een gezamenlijke zorg

Diabetes Een chronische ziekte, een gezamenlijke zorg Diabetes Een chronische ziekte, een gezamenlijke zorg Heldere afspraken over de manier waarop zorgverleners u helpen en ondersteunen bij uw chronische ziekte. Inleiding U hebt suikerziekte en maakt gebruik

Nadere informatie

Diabetesverpleegkundige

Diabetesverpleegkundige Interne Geneeskunde Diabetes Diabetesverpleegkundige i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Een diabetesverpleegkundige is een verpleegkundige die gespecialiseerd is in diabetes. Zij begeleidt

Nadere informatie

Revalidatie bij kanker

Revalidatie bij kanker REVALIDATIE Revalidatie bij kanker De mogelijkheden BEHANDELING Revalidatie bij kanker U kunt in het St. Antonius Ziekenhuis terecht voor verschillende revalidatieprogramma s bij kanker. Revalidatie bij

Nadere informatie

ALGEMENE INFORMATIE. Sportmedisch Adviescentrum wat is het.waar is het..wat kan het voor mij betekenen? www.ghz.nl/sportgeneeskunde

ALGEMENE INFORMATIE. Sportmedisch Adviescentrum wat is het.waar is het..wat kan het voor mij betekenen? www.ghz.nl/sportgeneeskunde ALGEMENE INFORMATIE Sportmedisch Adviescentrum wat is het.waar is het..wat kan het voor mij betekenen? www.ghz.nl/sportgeneeskunde Sport en Gezondheid Iedere sporter, jong, oud, recreatief of professioneel

Nadere informatie

Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER

Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER ONCOLOGISCHE REVALIDATIE De ziekte kanker kan grote gevolgen hebben. Tijdens en na de behandeling kunt u last krijgen van allerlei klachten. Uw conditie

Nadere informatie

Zorg op maat voor Diabetes type 2 Waarom ontvangt u deze folder?

Zorg op maat voor Diabetes type 2 Waarom ontvangt u deze folder? Zorg op maat voor Diabetes type 2 Waarom ontvangt u deze folder? Bij u is de chronische ziekte Diabetes vastgesteld. Om zo goed mogelijk met uw ziekte om te gaan, bent u onder behandeling van uw huisarts

Nadere informatie

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Oncologie Omgaan met kanker i Patiënteninformatie Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk

Nadere informatie

diabetes en zwangerschap

diabetes en zwangerschap diabetes en zwangerschap Inhoud Inleiding 3 1 Wat is diabetes? 3 2 Vormen van diabetes 3 3 Onderzoek 4 4 Behandeling 5 5 Zwangerschap 5 6 Wat betekent diabetes voor uw baby? 6 7 De bevalling 7 8 Na de

Nadere informatie

Nieuwsbrief september - oktober 2014 Jaargang 1, nummer 3

Nieuwsbrief september - oktober 2014 Jaargang 1, nummer 3 Welkom De zomer loopt op zijn einde en de maand september brengt vaak goede voornemens met zich mee. In dit nummer is er aandacht voor twee 30- day challenges, oftewel beweegprogramma s van 30 dagen. Getest

Nadere informatie

DIABETESVERPLEEGKUNDIGE EN DIËTIST LOCATIE OOGZIEKENHUIS ROTTERDAM

DIABETESVERPLEEGKUNDIGE EN DIËTIST LOCATIE OOGZIEKENHUIS ROTTERDAM DIABETESVERPLEEGKUNDIGE EN DIËTIST LOCATIE OOGZIEKENHUIS ROTTERDAM 683 DE DIABETESVERPLEEGKUNDIGE Diabetes mellitus In Nederland lijden naar schatting ongeveer 650.000 mensen aan diabetes mellitus, oftewel

Nadere informatie

Combipoli Psychiatrie/Kinder- en Jeugdpsychiatrie

Combipoli Psychiatrie/Kinder- en Jeugdpsychiatrie Sophia Kinderziekenhuis U bent doorverwezen naar de combipoli Psychiatrie/Kinder- en Jeugdpsychiatrie om te onderzoeken of u extra hulp kunt gebruiken bij de omgang met uw kind. In deze folder leest u

Nadere informatie

Gezond gewicht. Wat kunt u er zelf aan doen? altijd dichtbij. Vraag ons gerust om advies.

Gezond gewicht. Wat kunt u er zelf aan doen? altijd dichtbij. Vraag ons gerust om advies. Gezond gewicht Wat kunt u er zelf aan doen? Vraag ons gerust om advies altijd dichtbij www.alphega-apotheek.nl Gezond gewicht De meeste mensen willen graag een aantal kilo s afvallen. Maar is dat wel nodig?

Nadere informatie

Polikliniek Heelkunde

Polikliniek Heelkunde Polikliniek Heelkunde U bent verwezen naar de polikliniek Heelkunde van het Radboudumc. Bijzonderheden over de gang van zaken worden in deze folder beschreven. Als u na het lezen nog vragen heeft kunt

Nadere informatie

Informatie voor thuis na een longoperatie

Informatie voor thuis na een longoperatie Informatie voor thuis na een longoperatie Wanneer naar huis? U bent opgenomen (geweest) voor een longoperatie op afdeling C1. Als alles voorspoedig verloopt kunt u bij een kijkoperatie meestal tussen

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk bij Carintreggeland

Vrijwilligerswerk bij Carintreggeland Vrijwilligerswerk bij Carintreggeland Meld u ook aan als vrijwilliger! 2 Het waarom van vrijwilligerswerk De één doet het om een zinvolle bijdrage te leveren aan de maatschappij. De ander doet het om andere

Nadere informatie

EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN

EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Eet gezond en gevarieerd Vermijd overgewicht Beweeg voldoende Stop met roken en beperk alcoholgebruik www.diabetescoach.be EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Een gezonde

Nadere informatie

Hartrevalidatieprogramma

Hartrevalidatieprogramma Hartrevalidatieprogramma Uw cardioloog heeft u aangemeld voor het hartrevalidatieprogramma van Flow, een samenwerkingsverband tussen Máxima Medisch Centrum en het Catharina Ziekenhuis. Dit programma start

Nadere informatie

Huisartsenpraktijk. L. Hiltermann B. van der Velden

Huisartsenpraktijk. L. Hiltermann B. van der Velden Huisartsenpraktijk L. Hiltermann B. van der Velden Algemene Informatie Huisartsenpraktijk Hiltermann en Van der Velden Adres: Vossenbrinkweg 1k 7491 DA Delden Telefoon: 074 376 1257 Fax: 074 376 5208 E-mail:

Nadere informatie

Preventie en behandeling hart- en vaatziekten WWW.ZORROO.NL

Preventie en behandeling hart- en vaatziekten WWW.ZORROO.NL PATIËNTENINFORMATIE Preventie en behandeling hart- en vaatziekten WWW.ZORROO.NL Inhoudsopgave 1 Voorwoord.............................................................................. 3 2 Zorroo ondersteunt

Nadere informatie

een bepaalde ziekte, zoals een darmontsteking, het prikkelbare darmsyndroom (IBS), diabetes of een kwaadaardige aandoening.

een bepaalde ziekte, zoals een darmontsteking, het prikkelbare darmsyndroom (IBS), diabetes of een kwaadaardige aandoening. Verstopping Regelmatig ontlasting hebben, is voor veel mensen een teken van goede gezondheid. De regelmaat verschilt van mens tot mens: de een heeft drie keer per dag ontlasting, de ander drie keer per

Nadere informatie

Weer naar huis - algemeen

Weer naar huis - algemeen Verpleegafdeling A2 Weer naar huis - algemeen i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Binnenkort mag u naar huis. De verpleegkundige heeft u adviezen gegeven over wat u kunt doen om verder

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

meer bewegen minder kans op kanker

meer bewegen minder kans op kanker meer bewegen minder kans op kanker Inhoud Voor wie is deze brochure? pagina 3 Oorzaken en risicofactoren van kanker pagina 4 Relatie tussen bewegen en kanker pagina 6 Wat is gezond bewegen? pagina 8 Meer

Nadere informatie

Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht?

Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer

Nadere informatie

Diabetes en zwangerschap

Diabetes en zwangerschap Verloskunde/Gynaecologie Diabetes en zwangerschap Bij diabetes (suikerziekte) is er te veel suiker (glucose) in uw bloed: de bloedsuikerspiegel is te hoog. Diabetes kan al bestaan voordat u zwanger bent,

Nadere informatie

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten?

Ik heb een vraag over: Voorwoord. Ik voel me thuis niet prettig, kan ik met iemand praten? Ik heb een vraag...... over zorg, huiselijk geweld en kindermishandeling, hulp en ondersteuning, opvoeding en jeugdhulp, ziekenhuisopname, beschermd wonen, schulden, werkloosheid, mijn arbeidsbeperking

Nadere informatie

200 euro twintig Normaal tarief minus de vergoeding

200 euro twintig Normaal tarief minus de vergoeding Hoe fit ben jij? Dat sporten gezond is, zal niemand ontkennen. Als schaatstrainingsgroep Giethoorn (STGiethoorn) beoefenen we allemaal sport. Hetzij schaatsen, fietsen, hardlopen of skeeleren. De ene hele

Nadere informatie

Diabetes. jouw thuisverpleging. onze expertise.

Diabetes. jouw thuisverpleging. onze expertise. Diabetes jouw thuisverpleging. onze expertise. Diabetes... en nu? Diabetes is een chronische aandoening die hoe langer hoe meer Belgen treft. Een gezonde levensstijl is de beste preventie tegen uitbreiding

Nadere informatie

Wat is looptraining?

Wat is looptraining? Looptraining LOOPTRAINING Looptraining is de behandeling van eerste keus bij patiënten bij wie de diagnose etalagebenen, ook wel claudicatio intermittens genoemd, is gesteld. Het is mogelijk zelfstandig

Nadere informatie

Zorg op maat voor Diabetes type 2 Waarom ontvangt u deze folder?

Zorg op maat voor Diabetes type 2 Waarom ontvangt u deze folder? Ketenzorg Zorg op maat voor Diabetes type 2 Waarom ontvangt u deze folder? Bij u is de chronische ziekte Diabetes vastgesteld. Om zo goed mogelijk met uw ziekte om te gaan, bent u onder behandeling van

Nadere informatie

Diabetes. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Diabetes. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Diabetes Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Diabetes 3 Vormen van diabetes 4 Type1 4 Type2 4 Klachten en symptomen 5 Type1 5 Type2 5 Oorzaken 6 Behandeling

Nadere informatie

voor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken

voor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken voor al uw vragen over opgroeien en opvoeden en voor gezondheidsonderzoeken Het Centrum voor Jeugd en Gezin is er voor iedereen Kinderen zijn voortdurend in ontwikkeling. Zowel lichamelijk, geestelijk

Nadere informatie

Inhoud Hoe BRAVO ben jij?

Inhoud Hoe BRAVO ben jij? Inhoud Hoe BRAVO ben jij? Inleiding 2 De behandeling van een aandoening 2 Medicijnen 2 Leefstijl 5 Een verergering van je klachten 6 Jouw behandelplan 8 Bewegen 8 Roken 8 Alcohol en voeding 8 Ontspanning

Nadere informatie

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? PZP helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen?

De beste zorg vinden? Zorg of ondersteuning nodig? PZP helpt! 2013/2014. Uw verzekering snel en digitaal regelen? 2013/2014 Zorg of ondersteuning nodig? PZP helpt! De beste zorg vinden? Uw verzekering snel en digitaal regelen? Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Inhoudsopgave 4 Uw verzekering snel en digitaal

Nadere informatie

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.

Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het

Nadere informatie

Lekker Fit. Werken aan een gezonde leefstijl voor Rotterdamse jeugd

Lekker Fit. Werken aan een gezonde leefstijl voor Rotterdamse jeugd 01 Lekker Fit! Inhoudsopgave Lekker Fit 1 Tien pijlers 2 01 Extra bewegingsonderwijs tijdens en na schooltijd 3 02 De komst van de gymleraar nieuwe stijl 4 03 Lespakket Lekker Fit! 5 04 Sportlessen als

Nadere informatie

Als u besluit tot deelname aan de training, is het belangrijk om die helemaal af te ronden (verhindering bij ziekte uitgezonderd).

Als u besluit tot deelname aan de training, is het belangrijk om die helemaal af te ronden (verhindering bij ziekte uitgezonderd). Stoppen met roken Samen stoppen met roken In het kader van uw Flow revalidatieprogramma gaat u stoppen met roken. Het is een essentieel onderdeel van uw revalidatie. Samen met u gaan we er alles aan doen

Nadere informatie