meer bewegen minder kans op kanker
|
|
- Petrus de Lange
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 meer bewegen minder kans op kanker
2 Inhoud Voor wie is deze brochure? pagina 3 Oorzaken en risicofactoren van kanker pagina 4 Relatie tussen bewegen en kanker pagina 6 Wat is gezond bewegen? pagina 8 Meer informatie pagina 10 De Nederlandse Kankerbestrijding/Koningin Wilhelmina Fonds (KWF) is het enige en grootste particuliere gezondheidsfonds dat zich sinds 1949 richt op het totale veld van kankerbestrijding. Het KWF heeft als missie: minder kans op kanker, meer kans op genezing en een betere kwaliteit van leven voor mensen met kanker en hun naasten. Van elke euro die het KWF van de Nederlandse bevolking ontvangt, besteedt het 87 eurocent aan de financiering van kankeronderzoek, onderwijs en opleiding, geeft het voorlichting aan publiek en patiënten en steunt het KWF patiëntenverenigingen en de begeleiding van kankerpatiënten. Nederlandse Kankerbestrijding/Koningin Wilhelmina Fonds (KWF) Postbus 75508, 1070 AM Amsterdam Telefoon: Fax: KWF Geverslijn: ( 0,01/pm) giro Hulp- en Informatielijn (gratis) Is deze brochure ouder dan 3 jaar, informeer dan of er een nieuwe uitgave bestaat. KWF, voorjaar 2003 KWF voorjaar
3 Voor wie is deze brochure? Deze brochure is bedoeld voor iedereen die meer wil weten over de relatie tussen bewegen en het ontstaan van kanker. Iedereen weet dat bewegen gezond is. Maar dat bewegen ook een beschermend effect heeft op het ontstaan van bepaalde soorten kanker, wist u waarschijnlijk nog niet. Vijftig jaar geleden was er nog maar weinig bekend over de oorzaken van kanker. De afgelopen tientallen jaren heeft wetenschappelijk onderzoek een verband aangetoond tussen het ontstaan van kanker en ons eigen gedrag. Daar kunt u nu uw voordeel mee doen. Een manier van leven die kanker gegarandeerd voorkómt, is er niet. Wel kunt u er zelf veel aan doen om de kans op kanker te beperken. Zoals: niet roken, gezond eten, matig zijn met alcohol, verstandig zonnen én voldoende bewegen. Onderzoek naar de relatie tussen bewegen en kanker heeft vooral de laatste tien jaar tot nieuwe inzichten geleid: een actieve leefstijl heeft een beschermend effect op het ontstaan van borstkanker en dikke darmkanker. Of dat ook voor andere soorten kanker geldt, wordt nog nader onderzocht. De informatie in deze brochure is beknopt. Wilt u meer informatie, dan heeft de Nederlandse Kankerbestrijding over een groot aantal onderwerpen (zoals bijvoorbeeld over gezond eten en verstandig zonnen) uitgebreide brochures beschikbaar. U kunt ook contact opnemen met ons Voorlichtingscentrum. Het adres en telefoonnummer staan achter in deze brochure. Deze brochure is een uitgave van de Nederlandse Kankerbestrijding/KWF en is tot stand gekomen met medewerking van deskundigen uit diverse beroepsgroepen, waaronder artsen, onderzoekers, voorlichters en preventiemedewerkers. 3 KWF voorjaar 2003
4 Oorzaken en risicofactoren van kanker Er zijn meer dan honderd soorten kanker, die op verschillende plaatsen in het lichaam kunnen ontstaan. Bij kanker is er schade opgetreden in het erfelijk materiaal (DNA), waardoor cellen zich zonder noodzaak blijven delen. Overmatige celdeling leidt tot een gezwel of tumor. Brochure In de brochure Kanker in de familie, hoe zit het met erfelijkheid? van de Nederlandse Kankerbestrijding komt erfelijkheid uitgebreid aan bod. Brochure De brochure Kanker, wat moet je ervan weten? van de Nederlandse Kankerbestrijding geeft meer informatie over oorzaken van kanker en hoe de risico s op kanker te beperken zijn. Aanleg, toeval en leefstijl Meestal is kanker het gevolg van een samenloop van omstandigheden. Soms heeft iemand aanleg om een bepaalde soort kanker te krijgen, doordat hij bij zijn geboorte een verandering in zijn erfelijk materiaal (DNA) heeft meegekregen. Dit geldt voor ongeveer 5% procent van alle mensen met kanker. Soms zijn er geen oorzaken aan te wijzen. Iemand die altijd gezond heeft geleefd, kan tóch kanker krijgen. En iemand die altijd heeft gerookt, kan oud worden zónder kanker te krijgen. Blijkbaar is de één langer bestand tegen de schade door roken dan de ander. Probleem is dat je dat nooit van tevoren weet. Erfelijkheid en toeval spelen echter een kleine rol als je het vergelijkt met leefstijl. Bij ongeveer 50 tot 70% van de mensen die aan kanker overlijden, heeft namelijk een ongezonde leefstijl een belangrijke rol gespeeld bij het ontstaan van de ziekte. Risicofactoren Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat bepaalde leefgewoonten en/of -omstandigheden een ongunstige invloed hebben op het ontstaan van bepaalde soorten kanker. Dit worden risicofactoren genoemd. Voorbeelden hiervan zijn: roken, ongezond eten, overmatig alcohol drinken, onvoldoende lichaamsbeweging en overmatig zonnebaden. Maar ook: werken met kankerverwekkende stoffen, bijvoorbeeld asbest. De meeste factoren beïnvloeden het risico pas bij langdurige blootstelling. KWF voorjaar
5 Stop-kanker-top-5 Een garantie om kanker helemaal te voorkómen, bestaat niet. Maar met een gezonde leefwijze beperkt u wel het risico. 1. Niet roken - Niet roken of stoppen met roken is verreweg de belangrijkste maatregel die u kunt nemen om het risico op kanker te beperken. 2. Gezond en gevarieerd eten - Dit verkleint het risico op bepaalde soorten kanker en is goed voor uw algehele gezondheid. Gevarieerd eten en dagelijks minstens 2 ons groente en 2 keer fruit is belangrijk. 3. Matig zijn met alcohol - Als u alcohol drinkt, drink dan niet dagelijks en niet meer dan twee tot drie glazen per dag. 4. Voldoende bewegen - Dagelijks minimaal een half uur fietsen of wandelen (of tweemaal een kwartier) is voor iedereen gezond. Meer en intensiever bewegen mag natuurlijk altijd. 5. Verstandig zonnen - Overmatige blootstelling aan UV-straling door de zon of zonne-apparatuur kan huidkanker veroorzaken. Laat uw huid daarom altijd voorzichtig wennen, voorkom zonnebrand (zeker bij kinderen) en overdrijf het zonnen niet. Brochure In de brochure Gezond eten, minder kans op kanker van de Nederlandse Kankerbestrijding worden goede voeding en alcoholgebruik uitgebreid besproken. Brochure In de brochure Verstandig zonnen, minder kans op huidkanker van de Nederlandse Kankerbestrijding wordt uitvoerig aandacht besteed aan verstandig zongedrag en beschermende maatregelen. 5 KWF voorjaar 2003
6 Relatie tussen bewegen en kanker Alledaagse lichamelijke activiteiten zoals fietsen en wandelen kunnen bijdragen aan het voorkómen van bepaalde aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, botontkalking en overgewicht. Een actieve leefstijl blijkt óók beschermend te werken tegen bepaalde soorten kanker. Volgens kankerdeskundigen is duidelijk aangetoond dat voldoende lichaamsbeweging de kans op dikke darmkanker en borstkanker vermindert. Of dat ook voor andere soorten kanker geldt, wordt nog nader onderzocht. Brochure Wilt u meer weten over het ontstaan, het onderzoek en de behandeling van dikke darmkanker, dan kunt u bij de Nederlandse Kankerbestrijding de brochure Dikke darmkanker aanvragen. Brochure Wilt u meer weten over het ontstaan, het onderzoek en de behandeling van borstkanker, dan kunt u bij de Nederlandse Kankerbestrijding de brochure Borstkanker aanvragen. Dikke darmkanker Uit onderzoek blijkt dat dikke darmkanker minder vaak voorkomt bij mensen die voldoende bewegen. Mensen met een actieve leefstijl hebben naar schatting 40 tot 50% minder kans op het krijgen van dikke darmkanker. Waarschijnlijk heeft lichamelijke activiteit via verschillende wegen effect op het ontstaan van dikke darmkanker. Lichaamsbeweging bevordert de doorgang van voedsel in de darmen. Hierdoor hebben eventuele schadelijke stoffen in de voeding minder lang contact met het darmslijmvlies waardoor er mogelijk minder kans op schade is. Borstkanker Vrouwen met een actieve leefstijl blijken een lager risico op borstkanker te hebben in vergelijking tot vrouwen die weinig bewegen. Dit heeft met hormonen te maken. Het is al langer bekend dat vrouwelijke geslachtshormonen een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van borstkanker. Een actieve leefstijl verlaagt het gehalte aan vrouwelijke geslachtshormonen en vermindert op die manier de kans op borstkanker. KWF voorjaar
7 Overgewicht en kanker Te veel eten en te weinig bewegen leidt op den duur tot overgewicht. Een te hoog lichaamsgewicht vergroot, net als inactiviteit, de kans op aandoeningen zoals harten vaatziekten en diabetes mellitus (suikerziekte). Maar ook hier is er weer een relatie met kanker. Overgewicht is een risicofactor voor baarmoederkanker, nierkanker en slokdarmkanker. Bij vrouwen geeft overgewicht na de overgang (menopauze) ook een iets grotere kans op borstkanker. Bij mannen lijkt overgewicht de kans op dikke darmkanker te vergroten. Een gezond gewicht verkleint deze risico s. Voldoende bewegen en goede voeding maken het makkelijker om een gezond gewicht te behouden. Gezond gewicht Er is een eenvoudige manier om te bepalen of u een gezond gewicht heeft. Meet met een centimeter uw taille tussen de onderkant van de onderste rib en de bovenkant van uw bekken. Trek de centimeter niet te strak aan. Vrouwen met een omtrek van minder dan 80 cm hebben een gezond gewicht. Voor mannen is dat bij een omtrek van minder dan 94 cm het geval. 7 KWF voorjaar 2003
8 Wat is gezond bewegen? Matig intensief bewegen U beweegt voldoende intensief als u wat sneller gaat ademhalen en uw hart sneller gaat kloppen. U kunt nog wel gewoon blijven praten tijdens het fietsen, traplopen of dansen. Op den duur zult u merken dat het u steeds minder tijd kost om op adem te komen na een inspanning. Iedereen weet dat bewegen gezond is. Toch blijkt uit onderzoek dat slechts 40% van de Nederlanders voldoende actief is voor een gunstig effect op de gezondheid. Gezond bewegen betekent overigens niet dat u aan sport hoeft te doen. Vroeger heerste de opvatting dat drie keer per week sporten het beste was. Tegenwoordig zijn wetenschappers het erover eens dat de meeste gezondheidswinst valt te behalen als iemand dagelijks lichamelijk actief is. Een stevige wandeling of een fietstocht maken, tuinieren, vaker de trap nemen in plaats van de lift, stofzuigen, ramenlappen of een baan waarin u lichamelijk actief bent: het is allemaal goed voor uw gezondheid. Volwassenen Gezond bewegen betekent op een plezierige manier lichamelijke activiteiten als vast onderdeel opnemen in het dagelijks leven. Het beweegadvies is voor volwassenen: elke dag minimaal een half uur per dag matig intensief bewegen. Hierbij maakt het niet uit of u deze activiteit in één keer uitvoert of in bijvoorbeeld twee keer een kwartier. Als u wilt afvallen en/of uw conditie wilt verbeteren, is meer en intensiever bewegen noodzakelijk. Voor niet-actieve mensen, met of zonder lichamelijke beperkingen, is elke extra hoeveelheid lichaamsbeweging meegenomen. Bewegen levert voor heel veel mensen een positieve bijdrage aan de gezondheid, ook tijdens revalidatie en herstel. KWF voorjaar
9 Jeugd Het beweegadvies voor de jeugd ligt hoger: dagelijks een uur matig intensief bewegen. Daarnaast moet ten minste twee uur per week worden besteed aan gerichte motorische ontwikkeling en fitheid. Dit betekent bijvoorbeeld gymnastiekles of aan sport doen. Zij moeten dus elke dag voldoende gelegenheid krijgen om op een leuke manier, lichamelijk actief te zijn. 9 KWF voorjaar 2003
10 Meer informatie Heeft u vragen naar aanleiding van deze brochure, blijf daar dan niet mee lopen. Voorlichtingscentrum Nederlandse Kankerbestrijding De Nederlandse Kankerbestrijding beschikt over een voorlichtingscentrum. Dit is open op werkdagen van 9.00 tot uur. U kunt er met een voorlichter spreken of boeken, tijdschriften en brochures inzien. Voor beknopte informatie kunt u zo binnenlopen. Komt u voor een persoonlijk gesprek, maak dan liefst van tevoren een afspraak. Voorlichtingscentrum Nederlandse Kankerbestrijding Sophialaan 8, 1075 BR Amsterdam U kunt ook bellen met de gratis Hulp- en Informatielijn: (op werkdagen tussen uur en uur). Uw gesprek komt binnen op een telefonisch antwoordsysteem. Dit systeem is bedoeld om zo veel mogelijk mensen zo snel mogelijk te woord te staan. Brochures bestellen kan zonder tussenkomst van een voorlichter, 24 uur per dag, ook in het weekend. U kunt ook bestellen via onze site. Organisaties en instellingen kunnen uitsluitend schriftelijk of via internet bestellen. Op onze site: vindt u onder meer informatie over preventie van kanker, over onderzoek en behandeling bij verschillende soorten kanker en over verwerking en begeleiding. Suggesties voor deze brochure kunt u schriftelijk doorgeven aan het Voorlichtingscentrum. KWF voorjaar
11 Brochures De Nederlandse Kankerbestrijding heeft over verschillende onderwerpen gratis aparte uitgaven beschikbaar, waaronder: Kanker, wat moet je ervan weten? Gezond eten, minder kans op kanker Verstandig zonnen, minder kans op huidkanker Kanker in de familie, hoe zit het met erfelijkheid? Veilig werken met kankerverwekkende stoffen Over een groot aantal soorten kanker en de behandeling ervan heeft de Nederlandse Kankerbestrijding ook brochures uitgebracht, zoals over borstkanker, longkanker en dikke darmkanker. Brochures van de Nederlandse Kankerbestrijding zijn vaak ook te vinden in onder andere ziekenhuizen, apotheken, bibliotheken en bij huisartsen. Andere nuttige adressen: STIVORO voor een rookvrije toekomst Met vragen over (stoppen met) roken kunt u terecht bij de Roken-Infolijn: (ma t/m vrij van uur, 0,10 pm). Internet: Voedingscentrum Met algemene vragen over gezond en veilig eten kunt u terecht bij de Voedingstelefoon van het Voedingscentrum: (ma t/m vrij van uur) Internet: info@voedingscentrum.nl 11 KWF voorjaar 2003
12 Voorlichtingscentrum Nederlandse Kankerbestrijding In dit centrum kunt u terecht voor: documentatie o.a. brochures, tijdschriften en video s een persoonlijk gesprek (bij voorkeur op afspraak) Adres Sophialaan BR Amsterdam U kunt ook bellen: Gratis Hulp- en Informatielijn Of kijk op: Internet: Bestellingen door organisaties: Fax verzendhuis: Internet: bestelcode G69
INFOBLAD. Meeste invloed. Gezond leven
GEWICHT, VOEDING, BEWEGEN EN ALCOHOL INFOBLAD Ongeveer 30% van kanker zou voorkomen kunnen worden. Een garantie om kanker te voorkomen is er niet. Je kan wel het risico op kanker verkleinen door een gezonde
Nadere informatieLeef rookvrij Geef kanker minder kans
Leef rookvrij Geef kanker minder kans Inhoud Stoppen met roken weer vergoed 3 Hulp bij stoppen met roken 5 Roken en kanker 9 Wilt u meer informatie? 11 Stoppen met roken weer vergoed Misschien wilt u zelf
Nadere informatieKanker. Inleiding. 1. Wat is kanker eigenlijk? 2. Verschillende soorten kanker
Kanker Inleiding Mijn spreekbeurt gaat over kanker patiënten. Ik hou mijn spreekbeurt hier over omdat er veel kinderen zijn die niet precies weten wat kanker nou eigenlijk is en omdat kanker heel veel
Nadere informatieSpreekbeurt Nederlands Kanker
Spreekbeurt Nederlands Kanker Spreekbeurt door een scholier 1834 woorden 12 januari 2011 7 12 keer beoordeeld Vak Nederlands 1. Wat is kanker eigenlijk? Kanker komt heel veel bij ouderen voor, het is zelfs
Nadere informatieLeef rookvrij Geef kanker minder kans
Leef rookvrij Geef kanker minder kans Inhoud Stoppen met roken weer vergoed 3 Hulp bij stoppen met roken 5 Roken en kanker 9 Wilt u meer informatie? 11 Stoppen met roken weer vergoed Misschien wilt u zelf
Nadere informatieKanker. wat moet je ervan weten?
Kanker wat moet je ervan weten? Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Hoe ontstaat kanker? 4 Oorzaken en risicofactoren 6 Gezond leven: minder kans op kanker 9 Beperk zelf uw risico op kanker 17 Zelfonderzoek
Nadere informatieVragen over kanker? telefoons. Ik moet bestraald worden. Kan ik blijven werken? Zijn mobiele. kankerverwekkend?
Vragen over kanker? Ik moet bestraald worden. Kan ik blijven werken? Zijn mobiele telefoons kankerverwekkend? Je hoort van alles over k Waar vind ik het antwoord op mijn vr iedereen met een vraag over
Nadere informatieHart- en vaatziekten. voor Marokkaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart
Hart- en vaatziekten voor Marokkaanse Nederlanders Zorg goed voor uw hart Zorg goed voor uw hart Deze folder gaat over gezondheid en hart- en vaatziekten. Eerst vertellen we wat hart- en vaatziekten zijn.
Nadere informatieRoken en kanker. stoppen met roken, minder kans op kanker
Roken en kanker stoppen met roken, minder kans op kanker Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Hoe ontstaat kanker? 4 Oorzaken en risicofactoren 5 Roken en longkanker 7 Roken en andere soorten kanker 10
Nadere informatiePre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.
Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het
Nadere informatieHart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen. Cardiologie Centrum Waterland
Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Cardiologie Centrum Waterland Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in
Nadere informatieHart- en vaatziekten. voor Nederlanders. Zorg goed voor uw hart
Hart- en vaatziekten voor Nederlanders Zorg goed voor uw hart Zorg goed voor uw hart Deze folder gaat over gezondheid en hart- en vaatziekten. Eerst vertellen we wat hart- en vaatziekten zijn. Daarna vertellen
Nadere informatieEr zijn verschillende meetmethodes waarmee u kunt vaststellen of u een gezond gewicht hebt:
Een gezond gewicht Een gezond gewicht Hebt u een gezond gewicht? Energiebalans Bewegen Hoe behoudt u een gezond gewicht? Tips voor het behouden van een gezond gewicht Tips voor het bereiken van een gezond
Nadere informatieOvergewicht Inhoud Inleiding Oorzaken van overgewicht
Overgewicht Brochure over oorzaken, gevolgen en behandeling van overgewicht. Met eet- en beweegdagboekje. Inhoud Inleiding Oorzaken van overgewicht Gevolgen van overgewicht Meten en wegen BMI (Body Mass
Nadere informatieSportief bewegen na kanker. Kanker
Sportief bewegen na kanker Kanker Sportief bewegen na kanker...................................... Bewegen: goed en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de gezondheid en is nog
Nadere informatieDikke darmpoliepen. MDL-centrum IJsselland Ziekenhuis. www.mdlcentrum.nl
Dikke darmpoliepen MDL-centrum IJsselland Ziekenhuis www.mdlcentrum.nl Inhoudsopgave 1. Wat zijn darmpoliepen? 2 2. Darmpoliepen en darmkanker 2 3. Wat kunnen de klachten zijn bij dikke darmpoliepen? 3
Nadere informatieDiabetes type 2 en erfelijkheid
Diabetes type 2 en erfelijkheid Diabetes type 2 in uw familie? Wie in uw familie Iedereen kan diabetes type 2 krijgen. Diabetes type 2 wordt ook wel ouderdomsdiabetes (of ouderdomssuiker) genoemd. Dat
Nadere informatiematige alcohol consumptie gezondheid
matige alcohol consumptie positief voor gezondheid R e s u l t a t e n v a n 3 j a a r w e t e n s c h a p p e l i j k o n d e r z o e k Matige en regelmatige alcoholconsumptie heeft overall een positief
Nadere informatiePre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.
Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het
Nadere informatieLevenslang bewegen. Met goedkoopste medicijn gegarandeerd resultaat
36 Met goedkoopste medicijn gegarandeerd resultaat Levenslang bewegen Tekst: Caroline Mangnus Voorkomen is beter dan genezen. Dit adagium is zeker ook van toepassing op bewegen. Dat bewegen belangrijk
Nadere informatieP Doe de risicotest P Laat uw bloedsuikerwaarde meten P Lees wat u zelf kunt doen
Diabetes en uw apotheek Als bij u diabetes is vastgesteld, dan kunt u natuurlijk terecht bij uw apotheek. Het apotheekteam zorgt ervoor dat u: Op tijd het juiste medicijn krijgt. Medicijnen krijgt die
Nadere informatieHart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen
Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten: risicoprofiel en leefstijladviezen Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste doodsoorzaak in de westerse wereld. Het onderliggende
Nadere informatieDIABETES EN BEWEGEN Hypo of hyper
DIABETES EN BEWEGEN Bewegen is voor iedereen belangrijk. Als u regelmatig beweegt, verbetert uw conditie. Ook kan voldoende beweging voorkomen dat u te zwaar wordt, en het helpt bij afvallen. Bovendien
Nadere informatieDikke darm kanker is een veelvoorkomende vorm van kanker. Enkele feiten op een rij:
COLOgen-Test Dikke darmkanker Prof Dr. B. Weber Laboratoires Réunis Risico s in kaart De COLOgen test biedt u de mogelijkheid uw persoonlijk risico en predispositie op dikke darmkanker te bepalen. In deze
Nadere informatieHoe verklein ik mijn kans op kanker? Volg de kleuren!
Hoe verklein ik mijn kans op kanker? Volg de kleuren! KAN KANKER VOORKOMEN WORDEN? Kanker is in Nederland doodsoorzaak nummer één. Preventie is daarom van groot belang. Er zijn helaas geen garanties op
Nadere informatieOsteopenie. Uitleg en leefstijladviezen. mca.nl
Osteopenie Uitleg en leefstijladviezen mca.nl Inhoudsopgave Wat is osteopenie? 3 Wie krijgen osteopenie? 3 Hoe ontstaat osteopenie? 3 Hoe weet u of u osteopenie heeft? 5 Uw vragen 6 Notities 7 Colofon
Nadere informatieMinder kans op kanker
Georgie Dom Minder kans op kanker Informatie & preventie 1 e druk, augustus 2012 Copyright 2012 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties voorbehouden Inlichtingen Consumentenbond
Nadere informatieEen leven lang vitaal. Kwestie van geluk of goede genen? Kun je er zelf iets aan doen?
Een leven lang vitaal Kwestie van geluk of goede genen? Kun je er zelf iets aan doen? Oudste vrouw van de wereld Japanse Misao Okawa, 115 jaar Gemiddelde levensverwachting Mannen en vrouwen in de 20 ste
Nadere informatieMet medicijnen alléén bent u er niet
Cholesterolverlagers Met medicijnen alléén bent u er niet Steeds meer mensen gebruiken medicijnen tegen een te hoog cholesterol. Maar wie niet tegelijkertijd zijn leefstijl aanpast (stoppen met roken,
Nadere informatieGeef kanker. minder kans. eet volop. groente en. fruit
Geef kanker minder kans eet volop groente en fruit Iedereen heeft zo zijn eetgewoonten. De één eet wat meer dan de ander. De één lust graag dit, de ander dat. Vaste eetgewoonten zijn er steeds minder.
Nadere informatieOsteopenie Uitleg en leefstijladviezen.
Osteopenie Uitleg en leefstijladviezen www.nwz.nl Inhoud Wat is osteopenie? 3 Wie krijgen osteopenie? 3 Hoe ontstaat osteopenie? 4 Hoe weet u of u osteopenie heeft? 6 Uw vragen 7 2 Bij het ouder worden,
Nadere informatieOvermatig alcoholgebruik aanpakken RODER. met hulp in uw eigen huisartsenpraktijk. Januari 2014 ONDERDEEL VAN DE NOVADIC-KENTRON GROEP
Overmatig alcoholgebruik aanpakken met hulp in uw eigen huisartsenpraktijk RODER Januari 2014 ONDERDEEL VAN DE NOVADIC-KENTRON GROEP De belangrijke eerste stap... U heeft met uw huisarts gesproken over
Nadere informatieKen je cardiovasculair risico!
UGP-FOLDER Ken je cardiovasculair risico! Wat zijn risicofactoren voor hart- en vaatziekten en welke risicofactoren zijn er? Risicofactoren voor hart- en vaatziekten zijn factoren die de kans op ziekten
Nadere informatieSportief bewegen met epilepsie. Epilepsie
Sportief bewegen met epilepsie Epilepsie Sportief bewegen met epilepsie...................................... Bewegen: gezond en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de gezondheid
Nadere informatie'Bewegen, juist ook bij kanker!
'Bewegen, juist ook bij kanker! Dr Ellen van Jaarsveld Expertisecentrum Kankerpreventie Marikenhuis 4 Februari 2018 Onze missie Het Expertisecentrum Kankerpreventie richt zich op kankerpatiënten en mensen
Nadere informatiePre-diabetes. Vasculair Preventie Centrum
Pre-diabetes Vasculair Preventie Centrum Wat is pre-diabetes? Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het glucosegehalte in uw bloed (bloedsuiker) is, vooral s ochtends voordat u gegeten
Nadere informatieWerkstuk Nederlands Kanker
Werkstuk Nederlands Kanker Werkstuk door een scholier 1713 woorden 17 januari 2003 7,2 361 keer beoordeeld Vak Nederlands 1 Wat is kanker? Kanker is de derde ergste doodsoorzaak in Nederland. Er zijn meer
Nadere informatieOsteoporose VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? VRAAG HET UW APOTHEKER
Osteoporose WAT IS OSTEOPOROSE WAT VERGROOT DE KANS OP OSTEOPOROSE GEVOLGEN VAN OSTEOPOROSE MEDICIJNEN BIJ OSTEOPOROSE WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN ADVIES IN EEN PERSOONLIJK GESPREK
Nadere informatieDiabetes voorkomen. Adviezen om de kans op diabetes type 2 te verkleinen
Diabetes voorkomen Adviezen om de kans op diabetes type 2 te verkleinen Wat is diabetes? Bij diabetes ( suikerziekte ) kan het lichaam de bloedsuiker niet meer zelf regelen. Dat gebeurt normaal gesproken
Nadere informatieEEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN
EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Eet gezond en gevarieerd Vermijd overgewicht Beweeg voldoende Stop met roken en beperk alcoholgebruik www.diabetescoach.be EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Een gezonde
Nadere informatieOsteoporose. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Osteoporose Uw behandelend arts heeft bij u osteoporose (botontkalking) vastgesteld of wil laten onderzoeken of u osteoporose hebt. In deze folder leest u wat osteoporose is, hoe het ontstaat en wat de
Nadere informatieOproep van uw huisarts voor het opstellen van een Cardiovasculair Risicoprofiel Risicofactoren hart- en vaatziekten in beeld
Oproep van uw huisarts voor het opstellen van een Cardiovasculair Risicoprofiel Risicofactoren hart- en vaatziekten in beeld Hart- en vaatziekten zijn in Nederland de belangrijkste bedreiging van de gezondheid.
Nadere informatieRoken en kanker. stoppen met roken, minder kans op kanker
Roken en kanker stoppen met roken, minder kans op kanker Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Hoe ontstaat kanker? 4 Oorzaken en risicofactoren 5 Roken en longkanker 7 Roken en andere soorten kanker 10
Nadere informatieVerklein de kans op het ontstaan/verergeren van vaatziekten
Chirurgie Verklein de kans op het ontstaan/verergeren van vaatziekten i Patiënteninformatie Tips en leefregels Slingeland Ziekenhuis Algemeen Vaatziekten ontstaan door het dichtslibben van slagaders als
Nadere informatieDiabetes. Inhoud. In Nederland hebben ongeveer 750.000 mensen diabetes. Van die 750.000 weten 200.000 personen niet dat ze de ziekte hebben.
Zorg bij diabetes Inhoud Vormen van diabetes 4 Klachten en symptomen 5 Oorzaken 6 Behandeling 7 Leven met diabetes 8 Meer informatie 9 Wat kan Kring-apotheek voor jou betekenen? 10 Diabetes Diabetes is
Nadere informatiebelangrijk voor álle vrouwen
borstzelfonderzoek belangrijk voor álle vrouwen Inhoud Voor wie is deze brochure? pagina 3 Wanneer borstzelfonderzoek? pagina 4 Wat is normaal aan de borsten? pagina 5 Veranderingen in de borsten pagina
Nadere informatieSeniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018
Seniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018 1 1 Houd je hart gezond Programma Leefstijl Risicofactoren Meest voorkomende hart- en vaatziekten Gezond bewegen 2 2 Werking van het hart 3 3 Werking van het hart
Nadere informatieDiabetes. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg
Diabetes Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Diabetes 3 Vormen van diabetes 4 Type1 4 Type2 4 Klachten en symptomen 5 Type1 5 Type2 5 Oorzaken 6 Behandeling
Nadere informatieWachtdienstregeling Bel 148 GEZONDHEIDS TIP : EET BEWUSTER. Verbouwing APOTHEEK SOMA
GEZONDHEIDS TIP : EET BEWUSTER Gedachtenloos eten voor tv of computer kan leiden tot dwangmatig te veel voedselinname. Hoe eet je bewuster? Voordat je begint met eten, adem je enkele keren diep in en uit.
Nadere informatieSportief bewegen met osteoporose. Osteoporose
Sportief bewegen met osteoporose Osteoporose Sportief bewegen met osteoporose...................................... Bewegen: gezond en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de
Nadere informatieKanker VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL
400020 Kanker_400020 Kanker 05-10-11 15:32 Pagina 8 Kanker WAT IS KANKER MEDICIJNEN BIJ KANKER WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN ADVIES IN EEN PERSOONLIJK GESPREK INFORMATIE MEDICIJNEN
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Beweeg jij genoeg? Beweeg jij genoeg? Bewegen, sport of wat je dan ook doet, is belangrijk voor je gezondheid, wij zijn gemaakt om te bewegen. Bewegen verlaagt het risico op chronische ziekten als diabetes
Nadere informatieBehandeling van osteoporose (botontkalking) Afdeling Interne geneeskunde
Behandeling van osteoporose (botontkalking) Afdeling Interne geneeskunde Wat is osteoporose? Osteoporose betekent letterlijk poreus of broos bot. De botten zijn broos doordat er te weinig mineralen, voornamelijk
Nadere informatieCollega s activeren collega s. De aanjager laat mensen meer bewegen
Collega s activeren collega s De aanjager laat mensen meer bewegen Waarom hebben we aanjagers nodig? Veel mensen willen wel meer bewegen. Maar in de hectiek van alledag lukt dat vaak niet. Een klein zetje
Nadere informatieDe invloed van ontstekingsreuma en -behandeling op hart- en vaatziekten
De invloed van ontstekingsreuma en -behandeling op hart- en vaatziekten In Nederland hebben ongeveer 400.000 mensen last van ontstekingsreuma. Deze vorm van reuma kenmerkt zich door langdurige gewrichtsontstekingen.
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 1.589 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Zwartewaterland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Staphorst 875 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid gedefinieerd
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Steenwijkerland 1.589 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Hardenberg Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Deventer? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 1.392 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd
Nadere informatiePace vragenlijst Physician-based Assessment and Counseling for Exercise
Pace vragenlijst Physician-based Assessment and Counseling for Exercise Dit formulier bepaalt uw lichamelijke activiteiten niveau. Lees dit formulier door en kies de zin die het beste aansluit bij uw huidige
Nadere informatiePreventie en behandeling hart- en vaatziekten WWW.ZORROO.NL
PATIËNTENINFORMATIE Preventie en behandeling hart- en vaatziekten WWW.ZORROO.NL Inhoudsopgave 1 Voorwoord.............................................................................. 3 2 Zorroo ondersteunt
Nadere informatieFunc/onele achteruitgang
Veroudering Vergeetach/gheid Func/onele achteruitgang DEMENTIE Leeftijdsafhankelijk geheugenverlies 0 Lee?ijd 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 % Geheugen - 5-10 - 15-20 - 25 Leeftijdsafhankelijk
Nadere informatieBEWEEG- DAGBOEK. Beweegt u genoeg?
BEWEEG- DAGBOEK Beweegt u genoeg? Beweegt u genoeg? Hoe vult u het dagboek in? Lihaamsbeweging is erg belangrijk voor een goede gezondheid. Het verlaagt onder andere uw risio op kanker. Beweegt u genoeg?
Nadere informatieH.366781.0614. Osteoporose (bij behandeling voor borstkanker)
H.366781.0614 Osteoporose (bij behandeling voor borstkanker) 2 Inleiding U wordt behandeld voor borstkanker, dit heeft invloed op uw botverlies. U krijgt praktische tips om uw botten gezond te houden.
Nadere informatieInhoud Hoe BRAVO ben jij?
Inhoud Hoe BRAVO ben jij? Inleiding 2 De behandeling van een aandoening 2 Medicijnen 2 Leefstijl 5 Een verergering van je klachten 6 Jouw behandelplan 8 Bewegen 8 Roken 8 Alcohol en voeding 8 Ontspanning
Nadere informatieBEWEGEN BIJ KANKER 17041
BEWEGEN BIJ KANKER 17041 Inleiding De ziekte kanker, maar ook de behandeling, zoals chemotherapie, operatie, bestraling en hormonale therapie, kunnen aanleiding geven tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.
Nadere informatieBestrijding ongezonde leefstijl hard nodig om forse stijging diabetes, hart- en vaatziekten en nierfalen te voorkomen.
Amersfoort, Bussum, Den Haag, 5 april 2007 Bestrijding ongezonde leefstijl hard nodig om forse stijging diabetes, hart- en vaatziekten en nierfalen te voorkomen. Oproep aan de leden van de vaste commissie
Nadere informatieDIABETOgen Test. Diabetes mellitus Typ II. Risico s in kaart. Diabetes Mellitus
DIABETOgen Test Diabetes mellitus Typ II Prof Dr. B. Weber Laboratoires Réunis Risico s in kaart De DIABETOgen test biedt u de mogelijkheid uw persoonlijk risico en predispositie op diabetes mellitus type
Nadere informatieFeiten en Fabels. over risicofactoren voor kanker. Dr.ir. A. Pijpe, epidemioloog Afd. Psychosociaal onderzoek en Epidemiologie
Feiten en Fabels over risicofactoren voor kanker Dr.ir. A. Pijpe, epidemioloog Afd. Psychosociaal onderzoek en Epidemiologie (tevens werkzaam bij de Gezondheidsraad, Den Haag) 15 oktober 2015 Voorkomen
Nadere informatieVoeding bij borstkanker. Drs. Rianne van Lieshout Diëtist Paramáx, Máxima Medisch Centrum 3 oktober 2012
Voeding bij borstkanker Drs. Rianne van Lieshout Diëtist Paramáx, Máxima Medisch Centrum 3 oktober 2012 Voeding en borstkanker Antioxidanten, het wondermiddel tegen kanker? Anti-oxidanten helpen kanker
Nadere informatieGEZONDHEIDSVOORLICHTING VOOR EN DOOR SENIOREN
GEZONDHEIDSVOORLICHTING VOOR EN DOOR SENIOREN www.ggdbzo.nl Zorgen voor onze gezondheid begint bij onszelf. Voorlichting kan helpen om goed met onze gezondheid om te gaan. Wanneer we ouder worden, verandert
Nadere informatieBotbreuken Een voorspoedig herstel
Botbreuken Een voorspoedig herstel Afdeling Orthopedie Wat is een botbreuk? Een botbreuk heet in het medisch jargon: fractuur. Dit betekent letterlijk 'breuk'. Een botbreuk kan uiteenlopen van een scheurtje
Nadere informatieKennen andere landen ook een dergelijke schijf en hoe ziet het eruit? Welke verschillen zie je? Daarna werkblad: Wie weet het meest over gezondheid?
Themales: gezonder instructie Nodig: schilderstape, twee grote vellen met daarop een A en een B, werkblad: wie weet het meest over gezondheid? Werkblad gezondheidsinterview, werkbladen calorieënwijzer.
Nadere informatieGezond gewicht. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg
Gezond gewicht Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Overgewicht 3 Oorzaken 4 Gezond gewicht 4 Tailleomvang 5 Voorkomen van overgewicht 6 Wat kun je
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland 1.129 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid
Nadere informatieAdviezen voor sport en beweging bij diabetes
Adviezen voor sport en beweging bij diabetes Inleiding Lichaamsbeweging is erg gezond, ook als u diabetes heeft. Wel gelden er bij diabetes een aantal adviezen rond sport en beweging. De diabetesverpleegkundige
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Zwartewaterland Staphorst 1.036 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid gedefinieerd
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Leefstijl Nederlander niet verbeterd. Weer meer mensen met overgewicht
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB07-021 20 maart 2007 9.30 uur Leefstijl Nederlander niet verbeterd In 2006 zijn Nederlanders niet gezonder gaan leven. Het aandeel volwassen Nederlanders
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Ommen? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 961 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente 1.036 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Hardenberg Zwolle Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte Deventer
Nadere informatieBeweegrichtlijnen Nr. 2017/08. Samenvatting
Beweegrichtlijnen 2017 Nr. 2017/08 Samenvatting Beweegrichtlijnen 2017 pagina 2 van 6 Achtergrond In Nederland bestaan drie normen voor bewegen: de Nederlandse Norm Gezond Bewegen, die adviseert op minstens
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Hardenberg? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Steenwijkerland 1.529 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Zwolle Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte Deventer
Nadere informatieConcretiseren van BRAVO. Beeldvorming
Concretiseren van BRAVO Beeldvorming Draagvlak?: Beginsituatie: Vraag vanuit personeel: wij willen fitnessen overleg tussen P&O, SB, facilitair,cvb Géén subsidieaanvraag directieraad voor bedrijfssport!
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Gezondere leefstijl blijkt voor velen moeilijk haalbaar
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB10-017 16 maart 2010 9.30 uur Gezondere leefstijl blijkt voor velen moeilijk haalbaar Bijna een op de twee beweegt onvoldoende Ruim een op de tien heeft
Nadere informatieALGEMENE LEEFREGELS NA EEN BEROERTE
ALGEMENE LEEFREGELS NA EEN BEROERTE In deze folder geeft het Ruwaard van Putten ziekenhuis u enkele algemene leefregels na de beroerte (= CVA (Cerebro Vasculair Accident) die u heeft gehad. Dit kan zijn
Nadere informatieDiabetes mellitus. De behandeling van diabetes mellitus
Diabetes mellitus Diabetes mellitus (suikerziekte) is een ziekte van de stofwisseling; hierbij zit er te veel glucose in het bloed Dat kan twee oorzaken hebben: bil type 1 diabetes maakt het lichaam niet
Nadere informatieDiabetes: zo zit dat. Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes. Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen?
Diabetes: zo zit dat Veelgestelde vragen en antwoorden Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen? Wat is diabetes? Diabetes type 1, diabetes type 2 de
Nadere informatieSamenvatting Twente. 2 van 6 Kernboodschappen Twente. Versie 2, oktober 2013
Samenvatting Twente Versie 2, oktober 2013 Twente varieert naar stad en platteland In Twente wonen 626.500 mensen waarvan de helft woont in één van de drie grote steden. Tot 2030 zal de Twentse bevolking
Nadere informatieV OEDING. De juiste keuzes. om de risico s te verminderen EN KANKER
V OEDING EN KANKER De juiste keuzes om de risico s te verminderen Een studie van het Documentatie- en Informatiecentrum van de Tiense Suikerraffinaderij I N H O U D Waarom kanker? Wat is kanker eigenlijk?
Nadere informatieWat is looptraining?
Looptraining LOOPTRAINING Looptraining is de behandeling van eerste keus bij patiënten bij wie de diagnose etalagebenen, ook wel claudicatio intermittens genoemd, is gesteld. Het is mogelijk zelfstandig
Nadere informatieRevalideren voor en na uw hartoperatie Zo fit mogelijk voor de operatie, optimaal herstel na de operatie
Centrum voor Revalidatie Thoraxcentrum Revalideren voor en na uw hartoperatie Zo fit mogelijk voor de operatie, optimaal herstel na de operatie U ondergaat binnenkort een hartoperatie. U kunt ervoor kiezen
Nadere informatieHart- en vaatziekten
400015 Hart- en vaatziekten folder_400015 Hart- en vaatziekten 27-03-12 09:50 Pag Hart- en vaatziekten WAT ZIJN HART- EN VAATZIEKTEN WAT KUNT U ZELF DOEN MEDICIJNEN BIJ HART- EN VAATZIEKTEN WAT KAN UW
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Gezonde leefstijl wint langzaam terrein. Licht dalende trend van zware drinkers
Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB08-018 18 maart 2008 9.30 uur Gezonde leefstijl wint langzaam terrein De laatste jaren zijn Nederlanders iets gezonder gaan leven. Het percentage rokers
Nadere informatieInstituut voor Preventie & Gezondheid
Uitslag: J. Jansen Geachte heer/ mevrouw J. Jansen Hartelijk dank voor uw deelname aan het Elektronisch Preventief Medisch Onderzoek (e-pmo). Hierbij willen wij u graag de resultaten aanleveren met inzage
Nadere informatieTips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan doen
Verder lopen Een klacht over met etalagebenen uw fysiotherapeut Wat kunt u doen als u een klacht heeft over uw fysiotherapeut? Waar kunt u terecht met uw klacht? Hoe kunt u een klacht indienen? Tips om
Nadere informatieBotontkalking. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Botontkalking Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft van de arts gehoord dat u (mogelijk) botontkalking heeft. De medische benaming voor botontkalking is osteoporose.
Nadere informatieSportief bewegen met een depressie. Depressie
Sportief bewegen met een depressie Depressie Sportief bewegen met een depressie...................................... Bewegen: gezond en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op
Nadere informatieWerkstuk Verzorging Welvaarsziekten
Werkstuk Verzorging Welvaarsziekten Werkstuk door een scholier 2436 woorden 15 februari 2006 7,2 174 keer beoordeeld Vak Verzorging Inhoudsopgave Inleiding Welvaartsziekten Hart- en vaatziekten Kanker
Nadere informatieStart met bewegen. Tips voor gezond bewegen
Start met bewegen Tips voor gezond bewegen Start met bewegen Voel je fitter en gezonder Inleiding Starten met meer bewegen is een gezond besluit. Bij bewegen denk je misschien aan intensief sporten zoals
Nadere informatieBotontkalking. Osteoporose
Botontkalking Osteoporose 2 In Nederland hebben ongeveer 850.000 mensen osteoporose. Osteoporose komt zowel bij mannen als vrouwen voor. Veel mensen weten niet dat zij osteoporose hebben, omdat dit niet
Nadere informatie