JAARVERSLAG Vastgesteld door de Commissie van Toezicht dd. 19 april 2013 te Utrecht

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2012 Vastgesteld door de Commissie van Toezicht dd. 19 april 2013 te Utrecht Prof. Dr. B.J. Blaauboer Coördinator P.O.T. Wageningen UR P.O. Box 8000 NL-6700 AE Wageningen tel fax Web: 1

2 I. Samenvatting De Postdoctorale Opleiding heeft in 2012 opnieuw een recordaantal deelnemers kunnen bedienen: 139 personen (in 2011: 129), die ook gezamenlijk weer meer cursussen afnamen: 247 (2011: 235). In cursusweken uitgedrukt was er een lichte daling, cumulatief 272,8 weken (in 2011: 284,5), vooral veroorzaakt door het feit dat de cursus Risk Assessment nu als een éénweekse (was twee weken) cursus geldt. We zagen een toename in het aantal AIO s, terwijl we ook weer een stijging van het aantal overige deelnemers mochten begroeten. Ook opvallend is het grotere aantal deelnemers van buitenlandse oorsprong, overigens voor een deel zijn dit AiO s aan een der deelnemende universiteiten. Financieel hebben we dankzij het grotere aantal niet-aio-deelnemers een minder groot verlies geleden dan was begroot. Dit negatief financieel resultaat is ten laste gebracht van het eigen vermogen, waarvan de stand nu is als in het beleid vastgelegd, nl. ongeveer ter grootte van de jaarlijkse omzet. In het cursusprogramma zijn twee wijziging opgetreden: de cursus Risk Assessment is nu een éénweekse, en tevens de hernieuwde start van de cursus Legal and Regulatory Toxicology. Er is voortgang gemaakt met het systematisch evalueren van de cursussen. In april 2012 overleed Dr Hans Temmink, sinds de oprichting in 1987 t/m december 2002 de coördinator de Postdoctorale Opleiding Toxicologie. We gedenken Hans als een inspirerende initiator van veel van de activiteiten van de POT. Ia Summary In 2012 the Postgraduate Education in Toxicology (PET) Programme again welcomed a record number of participants: 139 persons (in 2011: 129), collectively responsible for taking 247 courses (2011: 235), cumulatively: weeks (in 2011: 284.5). The increasing trend over the last years was continued with regard to the PhD student numbers. However, this year we witnessed an increase in the numbers of other participants. Mainly as a result of the latter we had a smaller negative financial result than was foreseen, which resulted in an acceptable decline of the financial reserves. We also had more participants originating from outside the Netherlands, however, this also includes the foreign PhD students from the participating Dutch Universities. We had two changes in the course programme: the course on Risk Assessment is a one-week course now, and the renewed course on Legal and Regulatory Toxicology was presented. Progress was made towards the systematic evaluation of all courses. In April we sadly acknowledged the news that Dr Hans Temmink had died. Hans was the PET co-ordinator from the start in 1987 until his retirement in December We remember his inspiring and initiating role in many of the PET activities. 2

3 II. Mandaat en algemene werkwijze Het mandaat van de Postdoctorale Opleiding Toxicologie is gebaseerd op de samenwerkingsovereenkomst tussen de deelnemende universiteiten, voor het eerst vastgesteld in 1987, laatstelijk aangepast in 2003, en in 2010 van een addendum voorzien wegens de uitbreiding met de deelname van de Rijksuniversiteit Groningen en de Universiteit van Amsterdam. Thans nemen acht universiteiten deel: Wageningen UR (penvoerder) Universiteit Utrecht (coördinator) Leiden Universiteit Vrije Universiteit Amsterdam Radboud Universiteit Nijmegen Universiteit Maastricht Rijksuniversiteit Groningen Universiteit van Amsterdam In de overeenkomst is (in overeenstemming met de wet) sprake van Postinitieel Onderwijs in de Toxicologie. De deelnemende universiteiten verbinden zich om in gezamenlijkheid onderwijs te verzorgen met als doel te voorzien in de behoefte aan opleiding van professionele toxicologen in Nederland en daarbuiten. De samenstelling van het onderwijsprogramma wordt zo veel mogelijk afgestemd met het eisenprogramma opgesteld door het Concilium Toxicologicum van de Nederlandse Vereniging voor Toxicologie (NVT), dat op zijn beurt weer afstemming nastreeft met de Guidelines 1 opgesteld door EUROTOX. Cursisten die met goed gevolg het programma afleggen hebben daarmee voldaan aan het cursorische deel van de eisen die gesteld worden bij de Nederlandse en Europese registratie als toxicoloog. Het penvoerderschap voor de samenwerking is in handen van Wageningen UR. Hier is de coördinator aangesteld, die de jaarplanning, de inhoudelijke afstemming tussen de cursussen, de kwaliteitsbewaking en de cursusvergoedingen regelt. In Wageningen is ook het secretariaat van de opleiding gevestigd, waar de administratieve en financiële zaken worden uitgevoerd. De penvoerder voorziet in bureau-faciliteiten en administratieve basisondersteuning. Een Commissie van Toezicht bewaakt de gang van zaken en stelt o.m. het cursusprogramma, de tarieven, de begroting, de jaarrekening en het jaarverslag vast. In het onderstaande kader wordt de praktische invulling van het programma vastgelegd in algemene doelen en eindtermen voor het gehele programma. Vanwege het internationale karakter van het programma zijn deze in het Engels geformuleerd. Daarenboven zijn doelen en eindtermen geformuleerd voor elk van de modules. 1 Voor de meest recente EUROTOX Guidelines (2012) zie 3

4 In figuur 1 is een overzicht gegeven van de modules binnen het programma, hun plaats in het bij uitstek multidisciplinaire gebied van de toxicologie en hun onderlinge samenhang. Enerzijds is weergegeven dat de fundamentele aspecten van de interacties van stoffen met biologische systemen op verschillende niveaus van biologische integratie aan de orde komen, anderzijds zijn er ook modules die specifieker ingaan op toepassingsgebieden van het vakgebied of op speciale technieken. Tenslotte vermelden we de modules Toxicological Risk Assessment en Risk Communication. Level of biological integration Chemical Target Cell Organ Organism Population Ecosystem General toxicology Ecotoxicology: soil chemistry Molecular toxicology Cell toxicology Mutagenesis and Carcinogenesis Toxicogenomics Pathobiology Organ toxicology Immunotoxicology Medical,and forensic toxicology Epidemiology Laboratory Animal Science Legal and Regulatory toxicology Food toxicology Risk Communication Ecotoxicology: ecotoxicology Reproductive toxicology Risk assessment Occupational toxicology Overview Applied areas Tool areas Fundamental areas Figuur 1. Een globaal overzicht van de cursussen binnen het programma, met daarin ook aangegeven op welk niveau van de hiërarchie van biologische systemen (van molecuul tot ecosysteem) de cursus zich voornamelijk richt. Figure 1. A global overview of the courses within the PET programme. Also indicated is at which level of hierarchy of biological systems (ranging from molecule to ecosystems) the main emphasis is put for individual courses. 4

5 General objectives for the programme: (outcomes, competences, skills) The programme consists of a series of courses (predominantly one week) that collectively aim to provide participants the necessary theoretical and practical knowledge, insights and skills in the interdisciplinary field of toxicology. The programme builds upon, broadens and deepens the knowledge, insights and skills gained at the master level. The programme aims at providing candidates with sufficient theoretical background to act as a professional toxicologist in accordance with the requirements for registration as a toxicologist by the Dutch Society of Toxicology (NVT) and EUROTOX (the European Society of Toxicology). Admission to the programme is open to all who have a sufficient background in biology or chemistry, e.g. by having obtained a university degree in biomedical, natural, veterinary or agricultural sciences. The course on General Toxicology is meant for those applicants that did not obtain sufficient general basic knowledge on toxicology, e.g. via an appropriate master programme. If this basic knowledge is not obtained, either via such a master programme or by successfully completing the course on General Toxicology, registration for other courses may be denied. Courses focus on: - toxicological mechanisms at different levels of biological integration, from molecule to ecosystem - application of toxicological principles in different areas (e.g. food, occupation, environment, including risk assessment and risk communication) - different technological approaches (pathobiology, mutagenicity and carcinogenicity research, toxicogenomics, laboratory animal science). Each course has its own specific objectives in terms of outcomes, competences and skills. These objectives can be found in the descriptions of these courses. Collectively, successful completion of the courses will allow a candidate to: - have knowledge of the toxicology of compounds in terms of their primary mechanisms and the concomitant resulting modes of action at the different levels of biological integration; - have insight in the different aspects of toxicology related to its application in the toxicological risk analysis process 1 ; - have appropriate insight in the skills needed to 1) do toxicological research and 2) to applying this in the different application areas of toxicology (viz. the specific areas of chemical application as well as the risk analysis process) - will be able to ethically apply the science of toxicology and communicate with fellow toxicologists and non-experts. 1 : see WHO definition: Risk Analysis: A process for controlling situations where an organism, system or (sub) population could be exposed to a hazard. The Risk Analysis process consists of three components: risk assessment, risk management and risk communication. 5

6 III. Organisatie a. Commissie van Toezicht De Commissie van Toezicht heeft in 2012 tweemaal vergaderd. In de 39 e vergadering in het voorjaar, te Utrecht gehouden op 27 april 2012, werd allereerst stilgestaan bij het overlijden van Hans Temmink. Voorts werden het jaarverslag, inclusief de jaarrekening over 2011 besproken en vastgesteld. Ook besprak men de samenstelling van de CvT (zie bijlage I) en het schema van aftreden. De financiële reservesituatie van de POT baarde de CvT enige zorgen, gezien de welhaast structurele daling in het aantal niet-aio-deelnemers. In tegenstelling tot vorig jaar is er geen bespreking geweest met leden van de CvT over de financiële boekhouding. Besloten werd om voor de jaarcijfers van 2012 weer een kascommissie -bijeenkomst te houden. Ron Hoogenboom meldt zich hiervoor aan. Verdere bespreekpunten waren de kwaliteitsborging en de wijze waarop de CvT hierbij een rol kan spelen. Besloten werd om de procedure te stroomlijnen, met een standaard format voor het evaluatieformulier van iedere cursus, het samenstellen van een cursusdossier (programma, eindtermen, hand-outs, evaluatie, etc.) en een vaste procedure voor de terugkoppeling met de cursusleiders. De 40 e vergadering vond plaats op 11 december Hier werd speciaal aandacht besteed aan het 25-jarig bestaan van de Postdoctorale Opleiding Toxicologie. Aan het einde van de vergadering was er ook een ontmoeting met cursusleiders en met enkele oud-leden van de Commissie van Toezicht. De agenda omvatte als voornaamste punten de evaluatie van het cursusprogramma en de begroting voor Deze werd goedgekeurd. Voorts werd gesproken over de nu vastgestelde EUROTOX Guideline 2012 for Registration. Er werd kort stilgestaan bij de mogelijke consequenties hiervan voor ons cursusprogramma. De discussie in de voorjaarsvergadering ten aanzien van de jaarlijkse verliezen werd voortgezet met het vaststellen van een aantal aanpassingen in de tarieven voor deelname aan de cursussen. Na jarenlang gelijk te zijn gebleven worden deze per 1 januari 2013 verhoogd. Hiermee hopen we dat we de financiën ook voor de toekomst gezond kunnen houden. Informatie hierover alsmede de aankondiging dat de tarieven jaarlijks kunnen worden aangepast zal op de website en in onze correspondentie met cursisten vermeld worden. De voortgang van de evaluaties van de cursussen door de CvT-leden werd besproken. Dit moet nog goed op stoom komen, het verzamelen van de cursusdossiers bleek erg tijdrovend te zijn. Gepoogd wordt de informatie zo veel als mogelijk elektronisch te verkrijgen en dan door te sturen aan de leden die voor de cursussen zijn aangewezen. Wellicht kunnen we voor dit doel in de toekomst gebruik maken van Blackboard of een soortgelijke omgeving. 6

7 b. Concilium Toxicologicum (CT) Het Concilium Toxicologicum van de Nederlandse Vereniging voor Toxicologie (NVT) heeft in afwachting van de nieuwe EUROTOX Guidelines geen nadere wijzigingen in de besluiten met betrekking tot de eisen voor registratie gepubliceerd en de indeling in verplichte en semi-facultatieve cursussen is dus ongewijzigd. In tabel 1 is ter informatie -deze indeling weergegeven. Nadere informatie over de registratie als toxicoloog is te vinden op de NVT-website: onder het tabblad vakgebied/besluiten concilium. Tabel 1. Het door het Concilium Toxicologicum vastgestelde programma van eisen voor registratie als toxicoloog. A. Verplichte onderdelen 1. Algemene Inleiding in de Toxicologie (General Toxicology) 2. Moleculaire Toxicologie (Molecular Toxicology) 3. Cellulaire Toxicologie (Cell Toxicology) 4. Pathobiologie (Pathobiology) 5. Orgaantoxicologie (Organ Toxicology) 6. Inleiding proefdierkunde (Introduction Laboratory Animal Science) 7. Epidemiologie (Epidemiology) 8. Ecotoxicologie (Ecotoxicology) 9. Risicobeoordeling (Risk Assessment) B. Keuze-onderdelen, waarvan er minimaal drie gevolgd moeten worden 10. Medische en Forensische Toxicologie (Medical and Forensic Toxicology) 11. Arbeidstoxicologie (Occupational Toxicology) 12. Voedingstoxicologie (Food Toxicology) 13. Immunotoxicologie (Immunotoxicology) 14. Reproductietoxicologie (Reproduction Toxicology) 15. Mutagenese en Carcinogenese (Mutagenesis and Carcinogenesis) 16. Toxicogenomics (Toxicogenomics) 17. Risico-communicatie (Risk Communication) 18. Regulatoire Toxicologie (Legal and Regulatory Toxicology) 7

8 c. Ontwikkelingen in het cursuspakket In oktober vond de cursus Risk Assessment in een vernieuwd (éénweeks) format plaats. De hernieuwde cursus Legal and Regulatory Toxicology, met als cursusleider prof. Rolaf van Leeuwen in november 2012 voor het eerst gegeven. Rolaf heeft over deze cursus een artikel geschreven in het NVT-huisorgaan TCDD (zie: De cursus Ecotoxicology, die de laatste jaren feitelijk al in twee (afzonderlijk te volgen) delen werd verzorgd, zal in de toekomst als zodanig ook aangekondigd worden: één deel met nadruk op exposure, en een tweede deel met als titel Ecotoxicological effects. Het exposuredeel zal dan ook aandacht kunnen besteden aan blootstelling (bijv. vanuit het milieu) voor de menselijke populatie. Voor de cursus Ecotoxicological effects is in de achterliggende periode een vernieuwingsproject uitgevoerd door Henrique Anselmo, PhD, onder supervisie van prof. Tinka Murk. Hij ontwikkelde een module waarin de cursisten aan de hand van aangeboden tekst- en beeldmateriaal virtueel een testprotocol doorlopen voor standaard ecotoxicologische testen voor het beleid. Nadruk ligt op de acute toxiciteit voor de verschillende trofische niveaus: algen, daphnia en vis. De extra aandacht voor de kwaliteitsbewaking van het cursusprogramma heeft geresulteerd in een meer uniforme en consequentere manier van evaluatie, waarbij ook weer de leden van de Commissie van Toezicht betrokken zullen worden. IV. Deelname, resultaten en evaluatie van de modules In het verslagjaar zijn 16 cursussen gegeven met een totaal tijdsbeslag van 17 weken. Het totaal aantal deelnemers was 139, die gezamenlijk 247 modules voor hun rekening namen (cumulatief: 267,8 weken). Voor de statistische gegevens zie ook de bijlagen. De cursussen Food Toxicology, Ecotoxicology-Exposure en Ecotoxicology-Effects waren in 2012 niet geprogrammeerd en zijn in 2013 weer wel aan de beurt. In het onderstaande overzicht per cursus staat na de naam de cursusduur in weken vermeld. Tevens staat per cursus de cursusleiding en de locatie van de cursus, alsmede een korte evaluatie door de cursisten vermeld met daarna de reactie van de cursusleiding (voor zover die werd ontvangen). General toxicology (2) Cursusleider: B. Blaauboer, Utrecht. Aantal deelnemers 20, in dit geval is dat dus het aantal afgenomen CD-roms. In 2012 hebben 14 cursisten tentamen gedaan, allen zijn hiervoor geslaagd, met cijfers variërend van 6 tot 8 (gem. 7.0) 8

9 Het bestuderen van het tentamen kan ook zeer wel aan de hand van een boek dat de basis van de toxicologie behandelt, bijv. Casarett & Doull's Essentials of Toxicology, 2e editie (Curtis D. Klaassen and John B. Watkins, III, eds). Inschrijving voor deze cursus houdt in dat men het recht koopt om tentamen te mogen doen. Aan alle cursisten die het tentamen hebben gedaan wordt vanaf nu ook een standaardevaluatieformulier opgestuurd. De respons hierop is zeer gering. Uit gesprekken met tentamenkandidaten blijkt dat men over het algemeen het openboek tentamen waarderen wegens de nadruk die ligt op inzichtvragen. Er zitten (op sommige computersystemen, andere weer niet) nog enkele technische problemen in de DVD. Molecular toxicology (1) Cursusleider: J. Commandeur, Amsterdam. Aantal deelnemers: 17 (cap 24). Deze cursus wordt jaarlijks zeer goed beoordeeld door de deelnemers, met name de opbouw en het niveau. Enkele suggesties voor verbeteringen zijn door de cursusleider doorgevoerd, o.a. de vernieuwing van case study-presentaties met powerpoint. Sommige cursisten vonden het een voordeel, anderen juist een nadeel dat de cursusleider vrijwel alle presentaties doet. Cellular toxicology (1) Cursusleider: B. van de Water, Leiden. Aantal deelnemers: 13 (cap 12). Dit jaar is de cursus aangepast en zijn er verschillende nieuwe lezingen toegevoegd. De cursus wordt als goed/zeer goed beoordeeld, sommige sprekers worden als zeer goed tot excellent beoordeeld. De organisatie van de cursus wordt goed bevonden. Dit jaar deden er voornamelijk AIOs mee aan de cursus, dit in tegenstelling tot veel voorgaande jaren. Sommige AIOs vonden dat de informatie niet heel vernieuwend was; echter deze mensen werkten zelf vaak al aan in vitro-modellen. Deze opmerking stond in contrast met de opmerkingen dat er soms te veel diepgang was over mechanismen van toxiciteit. M.b.t. de orgaantoxiciteit is overlap geconstateerd, getracht wordt deze in overleg te minimaliseren. Organ toxicology (1) Cursusleider: R. Masereeuw, Nijmegen. Aantal deelnemers: 19 (cap 24). In het algemeen werd de cursus goed beoordeeld. Als mogelijke verbeteringen voor de volgende cursus constateerde de cursusleider: - Uitbreiding van het aantal orgaansystemen, m.n. het hart. - Meer interactieve vormen van het presenteren van de case studies - De planning van het tentamen, met meer tijd voor studie. - De planning van de breaks. Medica, and forensic toxicology(1,4) Cursusleider: J. Meulenbelt, Utrecht. Aantal deelnemers: 17 (cap 20). De waardering voor deze cursus is goed (4 op een 5 punt schaal). Met name de practica werden zeer gewaardeerd, evenals het enthousiasme van de docenten. Cursisten gaven aan dat er hier en daar overlap was in de inhoud van lectures en dat sommige docenten moeite hadden met het presenteren in het Engels. Er waren enkele technische problemen met de presentaties. 9

10 Mutagenesis/Carcinogenesis (1) Cursusleider: M. Nivard, Leiden. Aantal deelnemers: 16 (cap. 16). Cursisten waarderen deze cursus zeer ( excellent ), roemen de goede organisatie, de kwaliteit van de lezingen en het on-line beschikbaar hebben van de cursus-handouts. De cursusleider deelt mee dat de aanpassing van het programma in vergelijking met vorige jaren goed is uitgepakt. De opzet van het programma, met in de ochtend lezingen en in de middag practica, is in tact gelaten. In het nieuwe programma worden in de practica de deelnemers vooral geconfronteerd met resultaten uit experimenten van anderen. Geen van de deelnemers geeft aan dat hij/zij het jammer vindt de experimenten niet zelf uit te voeren. In een enkel geval vindt men wel dat er te veel gescoord moet worden. Dit is een punt waar we bij een volgende editie rekening mee zullen houden. Maar de nieuwe opzet van de practica waarbij alleen de Ames-test in het programma is gebleven t.o.v. vorige jaren is ons en ook de cursisten goed bevallen. Ook het programma is aangepast, o.a. om overlap met de module Toxicogenomics in Maastricht te voorkomen. Om wat minder overlap te hebben tussen lezingen zijn er enkele samengevoegd en zijn nieuwe onderwerpen toegevoegd in het programma zoals een lezing over Computer-based SARs, twee lezingen over nieuwe ontwikkeling in test systemen en een lezing vanuit de industrie, hoe men daar omgaat met gentox-testen. Voor een volgende editie zullen we een zelfde programma aanhouden en alleen nog kleine veranderingen aanbrengen, bijvoorbeeld in de onderlinge afstemming van enkele lezingen zodat er nog minder overlap is en bij de practica zullen de opdracht naar de deelnemers in een enkel geval iets aangepast worden. Pathobiology (1) Cursusleider: H. Dullens, Utrecht. Aantal deelnemers: 8 (cap 20) Ook deze cursus heeft een hoge score bij de deelnemers (4.2 op een 5-punt schaal). Goede lezingen, presentatietechnieken (meekijken met microscoopbeeld op scherm) en de beschikbaarheid van boeken. Er waren enkele organisatorische problemen i.v.m. planning en de beschikbaarheid van enkele gastdocenten, waardoor de cursus op een laat tijdstip verschoven moest worden. Een aantal beoogde deelnemers moest daarom afhaken. Men had liever een grotere beschikbaarheid van computers voor de zelfstudie gezien. De cursusleider geeft aan dat de kleine punten van kritiek waar mogelijk worden opgepakt, maar dat de beschikbaarheid van computers wellicht toch het beste kan worden opgelost door de cursisten te vragen een laptop mee te nemen. Een uitbreiding van de aandacht voor circulatieproblemen wordt doorgevoerd. De gesignaleerde behoefte aan een terminologielijst kan worden ondervangen door verwijzingen naar de glossaries in de beschikbaar gestelde leerboeken. Laboratory animal science (1) Cursusleider: F. Ohl, Utrecht. Aantal deelnemers: 8 (cap 15) Dit is de cursus die op speciaal verzoek voor ons cursusprogramma wordt gegeven; een éénweekse versie van de normaal gegeven 2-weken cursus voor aspirant dierexperimenteel onderzoekers. Deze versie is met name bedoeld voor diegenen die zelf niet betrokken zijn bij dierexperimenten, maar binnen de toxicologie wel geconfronteerd worden met de resultaten ervan en die moeten interpreteren ook in het licht van de technische, ethische en maatschappelijke aspecten van dit onderzoek. De waardering voor deze versie is hoog (4). Er is enige kritiek op de wijze van aanbieding van de hand-outs en op het examen. 10

11 De cursusleider meldt dat het aanbieden van papieren versies van de hand-outs achterwege blijft en dat het cursisten vrij staat om ze zelf te printen. Bezien wordt of een andere vorm van examineren mogelijk is. Toxicogenomics (1) Cursusleider: J. van Delft, Maastricht. Aantal deelnemers: 20 (cap 30) De cursus werd goed gewaardeerd (4), met name de goed mix van (goede) lezingen en practica. Er bleken problemen te zijn met de juiste werking van enkele essentiële computerprogramma s en met de hand-outs. Immunotoxicology (1) Cursusleiders: R. Pieters en H. van Loveren, Utrecht. Aantal deelnemers: 13 (cap 25) Cursisten gaven aan ook deze cursus als goed (4.2) te waarderen, gaf een gedegen overzicht van het veld. De combinatie van lezingen en case studies was goed. Op een opmerking van cursisten dat ze gaarne de achtergrondliteratuur eerder ontvangen antwoordt de cursusleider dat de artikelen wegens copyright issues niet uitgedeeld mogen worden; studenten mogen ze wel zelf printen. Er zal aandacht besteed worden aan de afstemming tussen de verschillende docenten. Reproductive Toxicology (1) Cursusleider: A. Piersma, Utrecht. Aantal deelnemers: 12 (cap 20). Het oordeel voor deze cursus is goed (4), met name de mix van lezingen, cases en zelfstudie wordt gewaardeerd. Er was kritiek op de accommodatie, met name op het slechts zeer beperkt beschikbaar hebben van internet en toegang tot de bibliotheek (essentieel voor de zelfstudie cases). De cursusleider deelt de zorgen voor de accommodatie en is blij met de goede beoordeling. Legal and Regulatory Toxicology (0.6) Cursusleider: R. van Leeuwen, Utrecht. Aantal deelnemers: 15 (cap 24) De cursus is nieuw in deze vorm, het was jaren geleden een zelfstandige cursus, werd daarna samengevoegd met Medical and Forensic Toxicology. Dit is dus sinds vorig jaar teruggedraaid. De cursus werd goed gewaardeerd (3.9), de inbreng vanuit verschillende gezichtspunten kwam goed over. Wel vond men de duur van de cursus (3 dagen) wat kort voor de veelheid aan onderwerpen. De accommodatie vond men niet optimaal. Risk assessment (1) Cursusleider: B. Blaauboer, Wageningen. Aantal deelnemers: 25 (cap 24). Ook deze cursus werd weer zeer goed (4.5) beoordeeld. Het programma met een mix van lezingen met aansluitende case studies, een door de cursisten te bewerken case met presentatie en een computerworkshop doet het goed. De inkorting tot een éénweekse cursus, met weglating van de week zelfstudie is goed bevallen. De faciliteiten (lecture room, computers) werd zeer gewaardeerd. De cursusleider meldt dat aandacht besteed moet worden aan de programmering van de computerworkshop over CONSEXPO. 11

12 Risk communication (1) Cursusleider: H. Mulder, Utrecht Aantal deelnemers: 13 (cap 24). De cursus werd als goed (4.1) beoordeeld, met name de mix van onderwerpen en onderwijsvormen (lezingen, discussies, opdrachten). Kritiek was er op de accommodatie (is dezelfde als enkele andere cursussen in Utrecht). Men vond enkele voorbeelden wat gedateerd. 12

13 V. Financiën Toelichting op de resultaten 2012 De financiële jaarrekening laat evenals vorig jaar een tekort zien, dat evenwel kleiner is dan al in de begroting was voorzien. De verschillen met de begroting zitten voornamelijk in de minder dan begrote uitgaven voor onderwijsvernieuwing en de wat groter dan geplande inkomsten van niet-aio deelnemers. De overige uitgaven en inkomsten zijn binnen de te verwachten marges gebleven. Een vergelijking van de cumulatieve inkomsten uit de inschrijvingen met de vergoedingen aan de cursusleiders laat zien dat gemiddeld 55% ten goede komt aan de cursusleiders. De tarieven voor inschrijving waren ongewijzigd ten opzichte van vorig jaar, voor AIO s: 250,=/week, voor overige deelnemers 1000,=/week. Ook de vergoedingen voor de groepen die de cursussen verzorgden waren ongewijzigd: een basisbedrag van 800,= voor een éénweekse cursus en 1200,= voor een tweeweekse cursus, met daarbovenop 250,= per week per deelnemer. Voorts worden kosten van lunches vergoed, alsmede incidentele grotere uitgaven, bijv. voor practica. Toelichting op de balans beschikbare middelen 2012 De stand van het saldo is in overeenstemming met de door de Commissie van Toezicht vastgestelde beleidslijn met betrekking tot het feit dat de POT voldoende buffer dient te hebben om de opleiding, ook in jaren van tegenvallende inkomsten, draaiende te houden. Zo kunnen de verplichtingen ten aanzien van de toxicologen-in-opleiding, die in een tijdsbestek van vier jaren de opleiding moeten kunnen voltooien worden gegarandeerd. Tevens moet er voldoende reserve zijn voor het tijdig vernieuwen van de onderwijsmodules. De CvT heeft daarom bepaald dat de reserve ongeveer overeen moet komen met de jaarlijks gemaakte kosten, dit jaar dus ca ,=. Ook als we het negatieve saldo in mindering brengen zitten we daar nu dus nog ruim boven. 13

14 Jaarrekening 2012 Uitgaven Begroting Werkelijk Verschil 1 Algemene kosten 1.1 Personele kosten coördinator coördinator extern bekostigd totaal coördinator secretariaat administratie subtotaal personele kosten Materiële kosten drukkosten reproductiekosten kantoorartikelen telefoon en porti reis- en verblijfkosten bankkosten onvoorzien/incidenteel subtotaal materiële kosten Aandeel kosten Wageningen ICT huisvesting overhead subtotaal kosten Wageningen Totaal Algemene Kosten Opleidingskosten standaard vergoedingen overige vergoedingen externe expertise Totaal opleidingskosten Onderwijsvernieuwing materieel personeel Totaal onderwijsvernieuwing Totale kosten ======= ======= ======= 14

15 Inkomsten Begroting Werkelijk Verschil 4 Inkomsten 4.1 Personeel extern bekostigd Cursusbijdragen Voltijdse deelnemers Losse betaalde modules Losse AIO modules subtotaal cursusbijdragen Totaal inkomsten ======== ======== ======= Totaal saldo ======== ======== ====== 15

16 Balans beschikbare middelen 2012 vrij reservering totaal vermogen verlofdagen vermogen Eigen vermogen ultimo Diverse correcties over vorig boekjaar Gecorr. eigen vermogen ult resultaat mutatie vakantiedagen Totaal vermogen ultimo ====== ====== ====== 16