Niet zo ver terug in de tijd ofwel met twee benen in twee werelden
|
|
- Martha Maes
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De hofcultuur Niet zo ver terug in de tijd ofwel met twee benen in twee werelden Hammed was snel klaar met de opdrachten van de Burgerij, vreemd dat ze in Duitsland eigenlijk nauwelijks dansten. Dat kunnen ze in Turkije beter of misschien ook vroeger niet zo? Hij heeft die tijd nooit voor Turkije bestudeerd. Waarom moet hij steeds weer van alles onderzoeken in Europa? Hij heeft hierover op school eigenlijk nooit eerder gedacht, wel dom vindt hij nu. Van Mariken had hij niets meer vernomen en toch had hij het gevoel dat ze mee had gedanst en ook van de opera genoten had. De chique Staatsoper Unter der Linden, waar hij met zijn ouders ooit was geweest, bleek nog niet gebouwd te zijn. Verdorie, bijna had hij die opdracht niet kunnen doen, er waren nog geen operagebouwen. Maar natuurlijk waren er al wel opera s en hij had aan het Duitse Hof naar een geluisterd, maar zich ook wel een beetje verveeld. Dat hij daar toch binnen gekomen was, had hij te danken aan Jacque le Beurre die hem meteen ook maar meetrok in de hofcultuur. Hammed is van jongs af aan gewend om in twee werelden te leven en kan zich dus gemakkelijk aanpassen om nu eens met die adellijke mensen en dan weer met het handelsvolkje uit het Holländische Viertel samen te zijn. Het tijdsverschil is niet zo groot, maar de gewoonten verschillen enorm. Jacque Le Buerre verklapt hem nu zijn geheim: Hallo! Welkom. Je vraagt je natuurlijk af wie ik ben, nou dat zal ik je vertellen. Ik ben Jaque Le Buerre. Vroeger was ik hovenier aan het hof van Lodewijk XIV, maar euh..nu niet meer. Ik werd verliefd zie je, op madam de maintenon Françoise d Aubigné Madam de maintenon ( ), de maîtresse van Lodewijk. Toen ik een roos aan haar wilde geven, één die ik speciaal voor haar had gekweekt, werd ik betrapt door één van zijn lakeien. Heel vervelend allemaal en ik praat er liever niet over. Uiteindelijk heeft hij me verbannen en daarom ben ik verhuisd en woon ik nu in Berlijn. Hier heb ik mijn oude werk als hovenier weer opgepakt, maar het zal nooit meer zo zijn als toen in Frankrijk. In welke eeuw je nu bent belandt? Wat is dat nou voor een rare vraag. Dit is natuurlijk de 17de eeuw! Nou, ja ik weet ook wel dat we al veel langer hofcultuur hadden, maar nu is het op zijn hoogtepunt zie je, daarom dat je bij ons terecht komt en eigenlijk ook meer in Parijs dan in Berlijn, want ja daar was de Zonnekoning. Kom binnen, dan kun je even rondkijken. Ik vind het wel gezellig om weer bezoek te hebben! Jacque Le Buerre is dus verbannen van het hof van Lodewijk XIV en kan zelf niet schrijven. Schrijf daarom namens hem een mooi gedicht voor de geliefde van Jacque die hij verstuurt met de postillon d amour naar Parijs. Draag het voor aan Jacque als Hammed. Hammed begrijpt hoe het is al zo lang zonder geliefde te leven.
2 Nachtelijke monologen van Mariken: Hammed ik kan je weer helpen Gelukkig kan ze zo af weer s nachts doordringen in de droomwereld van Hammed, waarschijnlijk droomde men veel in deze tijd. Adel arbeidt immers niet. Ze wil hem ook graag helpen, want hoewel allemaal mooi en interessant, het heeft voor haar nu lang genoeg geduurd. Fragmenten uit het dagboek van van Mariken: Mijn leven aan het Hof In haar dagboek beschrijft ze voor zichzelf weer haar belevenissen en avonturen van alledag, de adellijke wereld boeit haar wel maar laat haar ook ontdekken wat er allemaal onder het tafelkleed wordt geveegd zoals ze dat bij haar thuis zeggen. Fragmenten uit het logboek van van Hammed: Mijn ontdekkingen in de deze tijd Jacque heeft het verlangen naar Mariken versterkt. Zal hij een gedicht voor haar schrijven en kijken of hij s nachts weer contact met haar kan krijgen en het dan aan haar voordragen? Allemaal prima, maar voor de zekerheid maakt hij van alles wat hij ontdekt weer digitale foto s en aantekeningen zodat hij weer kan aantonen voldoende te weten. Inleiding in de hofcultuur van de 17e eeuw De staat in de 17de eeuw is een standenmaatschappij; waarbij koning (absolutisme) en adel de eerste stand zijn, de clerus (geestelijken) de tweede stand en burgers en boeren de derde stand vormen. Deze ordening is alleen door macht (leger) te handhaven, omdat de burgers in de steden door de opbloei van de wereldhandel in toenemende mate rijker en steeds beter opgeleid (mondiger) worden. e groeiende welstand van de burgerij is één van de oorzaken van het tot bloei komen van een openbaar theater (toneel, opera) en concertleven in de steden, naast het al eeuwen bestaande muziekleven aan kerken en hoven. De katholieke kerk kreeg in de 16e eeuw de reformatie en de beeldenstorm over zich heen. Na het midden van de 16e eeuw begint geleidelijk de bloei van de kerk weer. In de 17e maar ook in de 18e eeuw laten kerk en vorsten hun absolute macht gelden. Zij geven de belangrijkste opdrachten. Deze periode wordt ook wel de Barok genoemd. Het woord barok is afkomstig van het Portugese woord barocco, wat onregelmatig gevormde parel betekent.barok is verspreid over geheel Europa. De barok wordt ook wel de stijl van de absolute heersers genoemd. Barok is plechtig en triomfantelijk en wordt gekenmerkt door een voorkeur voor pracht en praal, monumentale bouwwerken, met rijke, vaak zeer overdadige versieringen. In de muziek zien we dat bijvoorbeeld in de aankleding en uitvoeringspraktijk van de opera. De kunstenaar uit de Barok geeft wel uiting aan persoonlijke gevoelens en emoties, maar doet dat op een gestileerde manier volgens regels en conventies. De wereld lijkt een theater met acteurs, ceremoniemeesters en muziek: pruiken, gekunstelde aanspreek en omgangsvormen vooral aan de hoven, in de opera zijn castraten dé sterren.
3 Het goede kostuum Om bij de adel toegang te krijgen moeten jullie natuurlijk eerst uit de kledingkast het juiste kostuum weten samen te stellen (uit de 17de eeuw) om zo jezelf fictief aan te kleden volgens deze tijd. Maak hiervan een zo getrouw mogelijke tekening De Architectuur en de beeldhouwkunst De belangrijkste kenmerken van de architectuur in de barok zijn de accentuering van dynamische structuren, bewogen en krachtige plastische vormen en een voorliefde voor bombastische contouren die zelfs in de plattegrond van vele gebouwen tot uitdrukking komen. Er wordt gezocht naar een soort eenheid in de horizontale- verticale belijning. De nadruk ligt op de ingang (middenpartij) van het gebouw. Verschillende verdiepingen worden gecreëerd door middel van pilasters. Het gebouw en de omgeving zijn één: geweldige trappartijen en galerijen vormen de verbinding tussen gebouw en omgeving. Het ontwerp van paleistuinen wordt aan de architectuur aangepast. Waarom werd de verticale richting in de architectuur ten tijde van de Barokperiode benadrukt? Benoem de verschillen in (tuin)architectuur van de renaissance en de barokperiode. Benoem de kenmerken van de sacrale en de profane architectuur. Noem vijf kenmerken van de parkarchitectuur in de Barok. De Barok wordt in 3 gedeelten verdeeld; de Vroeg Barok, de Hoog Barok en de Rococo. Hoe kenmerken de tuinen zich in deze periodes? Wat is het voornaamste verschil tussen de Franse en de Engelse tuinarchitectuur? Waarin uiten deze verschillen zich? De beeldhouwkunst van de barok, vaak in architectonische concepten gegoten, wordt gekenmerkt door rijke, dramatische gebaren, door het uitwerken van sterke lichteffecten en de accentuering van dynamische structuren. Opvallend is de vormgeving van de muren, de draperie van intensieve beweeglijkheid en de tot extase reikende uitdrukkingskracht van de mimische modellering. Bekijk via internet de St. Pieter en beschrijf hetgeen je van deze beschrijving erin herkent. Noem voorbeelden van beeldhouwkunst en een bekend Italiaans kunstenaar uit die tijd. De Duitse Barok wordt beïnvloed door de Zuid Nederlandse en Italiaanse beeldhouwkunst. Welke Hamburger is een vooraanstaand kunstenaar uit die tijd en wat kun je van zijn werk melden? Benoem kenmerken van de beeldende kunst in de barokperiode. Welke onderwerpen stonden centraal in de beeldende kunst van de 16e en 17e eeuw? Op welke manier speelde geometrie een rol binnen de kunsten. Noem een voorbeeld uit de beeldende kunst en beargumenteer dit. Waarom zochten kunstenaars naar wetten in de natuur? Beschrijf twee verschillende manieren waarop men in de schilderkunst/ beeldhouwkunst/ architectuur naar de wetten van de natuur zocht.
4 Kunst intercultureel Men kan zich moeilijk onttrekken aan de indruk dat de geschiedenis van Europa en de wereld bij de overgang van de vijftiende naar de zestiende eeuw in een ongekende stroomversnelling terecht kwam. In 1490 kon een Europeaan zich een goede voorstelling maken van Europa en de landen rond de Middellandse Zee. Ook had hij een vaag vermoeden van de rest van Afrika en Azië, maar een samenhangend beeld kon hij zich niet vormen. Dat de aarde rond moest zijn wist hij wel, maar hij had geen idee hoe groot ze was. De mens in de Renaissance is zich bewust van zijn mogelijkheden om de wereld te veranderen. Dit heeft tot gevolg dat wetenschap, techniek, kunst en cultuur in een stroomversnelling tot ontwikkeling komen. In de kloosters waren de universiteiten opgekomen. Op deze universiteiten gaat men zich steeds meer bezig houden met wetenschap, n.a.v. de wetenschappelijke gegevens die via de kruistochten overgebracht zijn. Men gaat steeds meer op zoek naar nieuwe wetenschappelijke inzichten. Dit past in het tijdsbeeld: in deze tijd ontstaan de eerste ontdekkingsreizen, waardoor men nieuwe werelden verkent. In de tweede helft van de 15de eeuw, bereikte de expansie van Europa het hoogtepunt: Spanjaarden en Portugezen doorbraken de grenzen van de tot dan toe bekende wereld. Door de verbetering in de technieken van het kompas en de scheepvaart en door betere kaarten kreeg men nieuwe mogelijkheden om de oceanen te bevaren. Enerzijds waren de motieven om verder te zoeken wetenschappelijk anderzijds commercieel. Soms speelde de drijfveer om andere mensen te bekeren tot het christendom nog een rol. De Europeanen ontdekten nieuwe werelden en dit had grote gevolgen voor hen en voor de mensen uit de ontdekte gebieden. Door deze ontdekkingsreizen ontstond er veel overzeese handel, bepaalde landen profiteerden enorm van deze handel. Noem een aantal redenen waarom men in deze periode reizen ondernam. Welke nieuwe producten/ gebruiken/ handel werden er aan de Europese hoven geïntroduceerd door de contacten met andere culturen? Geef voorbeelden van vondsten uit de nieuwe wereld die we nu typisch Europees vinden, maar hun oorsprong in een andere cultuur hebben. Noem positieve en negatieve aspecten van het ontdekken van de nieuwe wereld en geef aan wat het effect hiervan is geweest. Hoe worden er in Le Bourgeois gentilhomme andere culturen verwerkt? Hoe werden theater/muziek/dans gecombineerd aan het Franse hof. Leg uit hoe Lully exotische invloeden introduceerde. Ga op zoek naar muziek uit de Hofcultuur die boven en onderstaande instrumenten voortbrengen en kom iets te weten over de bouw en bespeelwijze van enkele instrumenten
5 Kunst en vermaak Hofdansen zijn voortgekomen uit volksdansen en geven uitdrukking aan het streven naar een verfijnde levensstijl, door een aristocratische elite. Alle dansen, volks of hoofs, waren groepsdansen met een gevarieerde paarvorming. Pas in de 19e eeuw ontstaat de dans voor één paar. Wanneer was de grootste bloeiperiode en onder welke koning maakte de dans grote ontwikkelingen door die zijn terug te vinden in heel Europa. Hoe werd deze koning ook wel genoemd? Waarom? Benoem de belangrijke stap die tijdens zijn regeerperiode is gezet in de geschiedenis van de dans en welk gevolgen dit heeft gehad voor de ontwikkeling van de dans. Welke functies hadden hofdans, hofballet en danssuite aan het hof? Welke vier kunsten fuseren samen in het ballet? In het 17de-eeuwse hofballet kan men twee soorten dansen onderscheiden; de horizontale dans en de imitatieve dans. Beschrijf deze twee danssoorten. Welke drie dansen zijn een vast onderdeel van de danssuite? Hoe heet een snelle dans uit de barok? Hoe heet een langzame dans uit de barok? Welke onderwerpen waren bron van inspiratie voor de makers van de hofballetten? Hoe werden deze onderwerpen ingezet? Welke bekende componist was de schepper van de balletopera? Waarom zijn de eerste grote opera s juist in de Barokperiode ontstaan? Onderzoek een van de vroegste spektakelvormen het zogenaamde ballet de cour Kunstenaar en opdrachtgever - politieke en economische macht De hoven speelden in de ontwikkeling van de cultuur een doorslaggevende rol: om aan andere vorstenhoven te laten zien hoe rijk en machtig je was, diende je een heel leger aan hofkunstenaars in dienst te hebben om je paleis zo mooi mogelijk te laten maken. Daarnaast gaf je overvloedige banketten, waarbij er gedanst en gezongen werd. Dit alles om aan te geven dat je heel erg rijk, en daarmee ook heel erg machtig was. Er werd vaak gezegd dat wanneer je maar grote feesten gaf, je aan anderen liet zien dat je zo rijk was dat je een enorm leger tot je beschikking had: met andere woorden om de andere vorsten te imponeren. De maatschappelijke elite waren: de vorsten, de pausen, de bankiers (een nieuwe groep machthebbers, bijvoorbeeld de Medici familie in Florence). Deze maatschappelijke elite vormde het mecenaat: dat wil zeggen ze gaven kunstenaars opdrachten, of namen ze in dienst. De kunstenaars werkten dus in opdracht van een dergelijke vorst/ kerk en kregen op deze manier een inkomen. Welke verschillende opdrachtgevers (voor de kunsten) waren er zoal in de 16e en 17e eeuw? Waarin verschilden hun rol/ bijdrage aan de ontwikkeling van de kunsten? Waarin en waarom verschilden de opdrachten van deze opdrachtgevers? Waarom wilde de kunstenaar zich aan 'ambacht' ontworstelen? Waarom zou een kunstenaar graag in dienst willen werken van een vorst? Noem twee hofkunstenaars, en beschrijf op welke manier hun status als
6 hofkunstenaar belangrijk is geweest voor de ontwikkeling van hun kunstenaarschap. Waar werden er kunstacademies opgericht en waarom? Welke rol vervulden deze academies? Welke invloed hadden deze academies op de ontwikkelingen in de kunsten? Kunst en religie; levensbeschouwing In de Renaissance is er een herontdekking van de klassieke oudheid; men begon de klassieke geschriften en de klassieke cultuur te waarderen, vanwege de levensvreugde, de liefde, de natuur, de belangstelling voor het aardse. In de Renaissance werd de mens veel zelfbewuster. De macht van de kerk nam af, ook omdat er sprake was van veel corruptie binnen de kerk. Door de Reformatie werd de macht van de kerk van Rome nog meer in twijfel getrokken. De macht en de centrale positie van de absolute monarchen weerspiegelde zich in een uitgebreid en ingewikkeld hofceremonieel met de vorst als absoluut middelpunt. Een ander belangrijk aspect in de Renaissance was het ideaal van het humanisme, waarin o.a. verdraagzaamheid, harmonie en naastenliefde centraal staan. Het is een stroming die mensgericht is. Welke onderwerpen stonden centraal in de Kunst en Cultuur van de 16e en 17e eeuw? Welke rol speelde de klassieke mythologie in de hofkunst van de 16e en 17e eeuw? Geef een voorbeeld van een concreet kunstwerk waarin de liefde van de goden verwerkt is. Waarom/ op welke manier probeerde men in de kunst de christelijke religie te verbinden met de klassieke mythologie? Beschrijf waarin de uitoefening/ beleving van de religie, levensbeschouwing verschilde van die in de Middeleeuwen. Welke rol speelde de allegorie in de kunst van deze tijd? Waarom/ hoe probeerde men in de kunst via allegorieën de christelijke en klassieke werelden te verbinden? Wat wilde Luther bereiken met zijn hervormingsbeweging? Waardoor kreeg de Reformatie snel succes? De internationale, culturele eenheid in Europa werd in de Barokperiode opgesplitst. Hoe zag deze splitsing eruit en waaruit is deze ontstaan? Schrijf een brief als Jacque aan zijn vrienden in Parijs van minimaal 20 zinnen over hoe hij zijn leven hervat in Berlijn. Is het hofleven er heel anders? Klinkt er andere muziek? Zijn de tuinen er anders?
De klassieke tijdlijn
De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom
Nadere informatieART HISTORY Barok en Classicisme
ART HISTORY Barok en Classicisme H4-profiel Barok 17e eeuw Classicisme 18de eeuw ART HISTORY Barok en Rococo H4-profiel 17e eeuw Barok De barok is een Europese stijlperiode die aan het begin van de 17e
Nadere informatieFuncties en Invalshoeken Kunst
Inleiding Kunst Algemeen Functies en Invalshoeken Kunst Overal om ons heen zien we kunst: of het nou in de gangen van school is, in het museum, of in een kerk het hangt er vol mee. In heel uiteenlopende
Nadere informatieHC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen ( )
HC Stedelijke Dynamiek in de Lage Landen (1050-1700) Vraag 1 Wat maakte de opkomst van de stedelijke burgerij in de Nederlanden mogelijk? Periode: 1050-1302 Opkomst van de stedelijke burgerij - De opkomst
Nadere informatieART HISTORY Renaissance. V4-cp3 De Renaissance
ART HISTORY Renaissance V4-cp3 De Renaissance 1400-1530 Tijdlijn Invloed van steden en haar burgerij groeit steeds verder. In Italië ontstonden sterke stadsrepublieken. Het bestuur bestaat uit vooraanstaande
Nadere informatie1 keer beoordeeld 13 juni 2018
1 Samenvatting door Pauline 1562 woorden 1 keer beoordeeld 13 juni 2018 Vak CKV Hofcultuur in de 16e en 17e eeuw onderwerp 2: Hofcultuur in de zestiende en zeventiende eeuw Accenten binnen het onderwerp:
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatieNu'ge bouwwerken Realis5sche beeldhouwkunst Schilderkunst met perspec5ef Veel mozaïek Vereren van de keizer Afname geloof in goden Toename geloof in
750 0 500 Nu'ge bouwwerken Realis5sche beeldhouwkunst Schilderkunst met perspec5ef Veel mozaïek Vereren van de keizer Afname geloof in goden Toename geloof in God 4 de 10 de eeuw 10 de 13 de eeuw 13 de
Nadere informatieTuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatie14 februari is het Valentijnsdag! Vol verwachting kloppen de harten van de vele jongens en meisjes.
Valentijnsdag 14 februari is het Valentijnsdag! Vol verwachting kloppen de harten van de vele jongens en meisjes. In Engeland en de Verenigde Staten (VS) vieren mensen al eeuwen Valentijnsdag. In België
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatieART HISTORY. V4 Renaissance 1400-1530
ART HISTORY V4 Renaissance 1400-1530 Tijdlijn Renaissance = wedergeboorte van de klassieke cultuur De klassieken zijn het grote voorbeeld. Het aardse leven is belangrijk. De mens bepaalt het eigen lot.
Nadere informatieDe renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.!
De renaissance Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis. Deze term betekent letterlijk de wedergeboorte, en is een kunststroming uit
Nadere informatieSamenvatting CKV Kunsthistorisch overzicht 1 - Klassieke oudheid tot de 19e eeuw
Samenvatting CKV Kunsthistorisch overzicht 1 - Klassieke oudheid tot de 19e eeuw Samenvatting door S. 721 woorden 4 juni 2004 4 24 keer beoordeeld Vak CKV Beknopte samenvatting van het schoolboek Kunsthistorisch
Nadere informatieGROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1
GROTE-LIJN-OVERZICHT VAN TIJDVAKKEN BEHANDELD IN LEERJAAR 1 Tijdvak Jagers en boeren; van de eerste mensen 3000 v. C. prehistorie; van de eerste mensen - 3000 v.c. Samenlevingstype: eerst jagers/verzamelaars,
Nadere informatieLandenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u?
Landenspel Korte omschrijving werkvorm: In deze opdracht wordt de klas verdeeld in vijf groepen. Iedere groep krijgt een omschrijving van een land en een instructie van de opdracht. In het lokaal moeten
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme
Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we
Nadere informatie2 Eeuw van het Verstand
2 Eeuw van het Verstand Caravaggio, 1600 Veranderingen Het vorige werkboek eindigde met de barok in Zuid-Europa en de Gouden Eeuw in Nederland. Zowel in de 16e als de 17e eeuw leefden een aantal van de
Nadere informatieStromingen in vogelvlucht
Stromingen in vogelvlucht Grieken en Romeinen (Klassiek Erfgoed) 500 v. Chr. tot 400 n. Chr. Middeleeuwen (Goddelijke Orde) 500 tot 1500 Renaissance (Homo Universalis) 1500 tot 1600 Barok en Rococo (Verleiding
Nadere informatieOPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35
God en je naasten liefhebben LES 3 DEEL 5 DISCIPLE OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35 Wat leer
Nadere informatieNaam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel
Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij
Nadere informatieEen muziekles over Haydns Schöpfung (voorbeeldles basisschool)
Een muziekles over Haydns Schöpfung (voorbeeldles basisschool) Paul Knöps Dit materiaal is onderdeel van het compendium christelijk leraarschap dat samengesteld is door het lectoraat Christelijk leraarschap
Nadere informatieEen weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom. Naam:
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het Christendom Naam: Het Christendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden
Nadere informatieHC zd. 42 nr. 31. dia 1
HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:
Nadere informatieKlassieke Muziekgeschiedenis De Middeleeuwen (500 1500)
Klassieke Muziekgeschiedenis De Middeleeuwen (500 1500) Algemeen Als je aan de Middeleeuwen denkt, dan denk je waarschijnlijk aan grote kastelen, ridders en jonkvrouwen. Natuurlijk, dit is een gedeelte
Nadere informatieHet Congres van Wenen hertekent Europa (1815) (les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW VTI Kontich
(les 03 5des) Geschiedenis 5MEVO-5EM-5EI-5IW --- www.degeschiedenisles.com --- VTI Kontich 1. Voor het Congres van Wenen a. Rond 1750: het Ancien Regime komt ten einde => Enkele kenmerken van het Ancien
Nadere informatieVIEREN DOOR/VOOR JONGEREN
VIEREN DOOR/VOOR JONGEREN VOORBEDE Soms moeten gebeurtenissen en dingen met naam worden genoemd. Soms moet je de dingen meer openlaten, opdat iedereen zijn eigen ervaringen erin kan herkennen. De voorbede
Nadere informatieLiturgie voor de scholendienst 2015
Liturgie voor de scholendienst 2015 Kerk van de Nazarener & Christelijke Basisschool De Vliet Klaaswaal Zondag 1 februari Thema: Bestaat God (eigenlijk wel)? Welkomstwoord Uitleg over de kerk Kinderopwekking
Nadere informatieEr zijn mensen nodig met nieuwe fantasie
Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl
Nadere informatieHOTEL MALARIA LESBRIEF VOOR LEERKRACHTEN DEEL II: NAVERWERKING
HOTEL MALARIA LESBRIEF VOOR LEERKRACHTEN DEEL II: NAVERWERKING!! OPGELET!! Wij gaan er bij Publiekswerking steeds van uit dat er geen vaststaande antwoorden zijn op onderstaande vragen. De associaties
Nadere informatieSamenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties
Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De
Nadere informatieStaatsvorming hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 15 December 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62234 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieJE CULTURELE ZELFPORTRET
JE CULTURELE ZELFPORTRET Dit is het culturele zelfportret van Vul alles in hele antwoordzinnen in. Gebruik een ander lettertype of een andere kleur voor de antwoorden. Plak hier je pasfoto Film/tv 1 Ga
Nadere informatieVoor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou.
Voor jou! 9 Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou. Het boek gaat over geloven. Het gaat over jouw geloof! Lees en bekijk alles goed. Je
Nadere informatieBreien in de late middeleeuwen Een stukje geschiedenis over een geliefd tijdverdrijf
Breien in de late middeleeuwen Een stukje geschiedenis over een geliefd tijdverdrijf Madonna met breiwerk, 1400-1410. Geschilderd door Bertram von Minden (1340-1414), detail uit het Buxtehude Altaar Onderzoek
Nadere informatieDansen. Hanne haar spreekbeurt over dansen op 24 april 2006
Dansen Hanne haar spreekbeurt over dansen op 24 april 2006 1. Voorwoord Ik doe mijn spreekbeurt over dansen omdat ik veel van dansen hou en zelf ook graag dans. Ik vind het een leuk onderwerp om over te
Nadere informatieHet huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15
Het huis van de angst en het huis van de liefde Preek van Jos Douma over Romeinen 8:15 U hebt de Geest niet ontvangen om opnieuw als slaven in angst te leven, u hebt de Geest ontvangen om Gods kinderen
Nadere informatie2 Vroege renaissance 2.1
2 Vroege renaissance Giotto di Bondone, rond 1315 Veranderingen Het vorige werkboek eindigde met de 14e eeuwse kunstenaar Giotto di Bondone, die in Italië een nieuwe kunststijl introduceerde. Voor het
Nadere informatieEen Valentijn krantje Geen idee van wie, maar wel voor wie!
Datum: 14-02-2013 Een Valentijn krantje Geen idee van wie, maar wel voor wie! Eerste hulp bij liefdeslooplijn Mocht het van toepassing zijn Anders leuk om weg te geven Wie dit heeft geschreven? Geen idee,
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatieWijs Worden. werkboek. deel 1 DAMON
Wijs Worden werkboek deel 1 DAMON WW wb deel 1 mei2009.indd 1 5/25/09 10:33:45 AM Hoofdstuk 1 Over wat echt belangrijk is Paragraaf 1 Inleiding Opdracht 1, p.8 Hieronder staan twaalf standpunten over wat
Nadere informatieTijdvakken en kenmerkende aspecten.
Tijdvakken en kenmerkende aspecten. Tijdvak 1: Tijd van Jagers en Boeren. Periode: Prehistorie 1 De levenswijze van jagers-verzamelaars (Hoe zag deze samenleving eruit?) 2 Het ontstaan van landbouw en
Nadere informatieTuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 3 en 4 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieTijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie. Kenmerkende aspecten. Begrippen
Tijd van jagers en boeren? 3000 v. Chr. Prehistorie 1. De levenswijze van jager-verzamelaars. 2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen. 3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.
Nadere informatieWORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur
WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les twee Welkom bij les twee van deze e-cursus waarin we je willen laten zien hoe je groter kunt worden zodat je problemen
Nadere informatieVilla Reynaert DE HAND VAN PIETER PORTERS IN TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 56 TIJDLOOS
Villa Reynaert DE HAND VAN PIETER PORTERS IN TEKST: ANNEMIE WILLEMSE - FOTOGRAFIE: CLAUDE SMEKENS 56 TIJDLOOS Of je nu tot rust wilt komen tussen zakelijke beslommeringen door of je wilt met je geliefde
Nadere informatieHC zd. 6 nr. 32. dia 1
HC zd. 6 nr. 32 wie Jezus wil kennen moet de verhalen over hem lezen beschreven door Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes terecht worden ze evangelisten genoemd ze beschrijven het evangelie ze vertellen
Nadere informatieWerkboek klas 2 Hoofdstuk 3
Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Marco Harmsen 13 oktober 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/67292 Dit lesmateriaal is gemaakt
Nadere informatieNaam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt
Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt De Gouden Eeuw duurde niet precies honderd jaar. Hij begon aan het eind van de 16de eeuw, beleefde zijn hoogtepunt rond 1675 en was in de 18de eeuw voorbij. De Gouden
Nadere informatieVoorwoord Met oprechte blijdschap schrijf ik het voorwoord voor dit boek. Ik ken Henk Rothuizen al vele jaren en heb hem zien opgroeien tot een man van God, met een bediening die verder reikt dan zijn
Nadere informatieLatijn en Grieks in de 21ste eeuw
Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het
Nadere informatieInleiding geschiedenis Griekenland
Europa rond de Middellandse Zee rond 500 v. Chr. Sint-Janslyceum s-hertogenbosch, Theo Manders Inleiding geschiedenis Griekenland Rond 2000 v. Chr. Stedelijke centra: Op Kreta, Minoische cultuur Op Griekse
Nadere informatieApostolische rondzendbrief
oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de
Nadere informatieRijksuniversiteit Groningen Nameting kennis en argumentatie
Rijksuniversiteit Groningen Nameting kennis en argumentatie Instructie onderdeel kennis: Hieronder staan 22 vragen over tijdvak 6 en 7. Probeer de vragen zo goed mogelijk te beantwoorden. Omcirkel met
Nadere informatieIN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL
I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen
Nadere informatieONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS. Van:
ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS Van: Ieder groepje gaat op ontdekkingsreis, deze gebieden worden verdeeld: heelal, de zee, een onderaards gebied, een vulkanisch gebied, een bergachtig gebied, een woestijn
Nadere informatieDe Stilte danst Alice
Lesbrief Alice Als in het boek begint de voorstelling met het boottochtje op de Theems van Lewis Carroll met de drie zusjes Liddell. Wat er daarna gebeurt? De schrijver verandert in een konijn en de achtervolging
Nadere informatieToets 5 VWO Hofcultuur Kunst: beeldende vormgeving dans drama muziek algemeen
Toets 5 VWO Hofcultuur Kunst: beeldende vormgeving dans drama muziek algemeen Deze toets bestaat uit 7 vragen. Bij de laatste 2 vragen over muziek in de hofcultuur horen geluidsfragmenten die een half
Nadere informatieGymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst!
Gymnasium Op het Hondsrug College Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Hondsrug Het Gymnasium Hondsrug is een afdeling van het Hondsrug College. Het is onderdeel van het vwo,
Nadere informatieTijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance
Tijdvakken Tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance K.A. * Het begin van de Europese overzeese expansie * Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een
Nadere informatieStromingen in vogelvlucht
Stromingen in vogelvlucht Grieken en Romeinen (Klassiek Erfgoed) 500 v. Chr. tot 400 n. Chr. Middeleeuwen (Goddelijke Orde) 500 tot 1500 Renaissance (Homo Universalis) 1500 tot 1600 Barok en Rococo (Verleiding
Nadere informatieTIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES
TIJD VAN PRUIKEN EN REVOLUTIES Hoofdstuk 4 PARAGRAAF 4.1 Pruikentijd Standenmaatschappij De verlichting VERVAL EN RIJKDOM In de 17 e eeuw was Nederland het rijkste land ter wereld Van stilstand komt achteruitgang
Nadere informatiePreek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I
Preek Gemeente van Christus, De mooiste dingen in het leven kun je niet als erfernis wegschenken Let er maar eens op. De belangrijkste dingen zijn geen erfstuk. Zeker, je kunt mooie spulletjes erven. Of
Nadere informatieInleiding geschiedenis Griekenland
Europa rond de Middellandse Zee rond 500 v. Chr. Sint-Janslyceum s-hertogenbosch, Theo Manders Inleiding geschiedenis Griekenland Rond 2000 v. Chr. Stedelijke centra: Op Kreta, Minoische cultuur Op Griekse
Nadere informatieInhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!
1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk
Nadere informatieWat ga je in deze opdracht leren? Meer leren over: soorten vragen, vraagwoorden, signaalwoorden en sleutelwoorden
Wat ga je in deze opdracht leren? Meer leren over: soorten vragen, vraagwoorden, signaalwoorden en sleutelwoorden Soorten vragen, vraagwoorden, signaal- en sleutelwoorden Schema 1 Soorten vragen Open vraag
Nadere informatieDeel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties
Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna
Nadere informatieKijkwijzer VMBO (Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld)
(Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld) Deze kijkwijzer is in de vorm van een speurtocht: Vorm groepjes van drie en ga verschillende wegen uit op het beeldenpark. Zoek de beelden waarvan de details
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatieKrabbie Krab wordt Kapper
E-boek Geschreven en Vormgeving Esther van Duin Copyright Esthers Atelier www.esthersatelier.nl email info@esthersatelier.nl Krabbie Krab wordt Kapper Krabbie krab was een kunstenaar. Hij maakte beelden
Nadere informatieWaar de hemel de aarde raakt daar wordt de mens bewogen...
Waar de hemel de aarde raakt daar wordt de mens bewogen... Ton Schulten Woord vooraf Al van jongs af heeft Ton Schulten zich aangetrokken gevoeld tot schilderkunst en vormgeving. Op 53-jarige leeftijd
Nadere informatieDaar komt de boegieman!
Daar komt de boegieman! Lesbrief bij het theaterconcert Daar komt de boegieman! van Jeroen Schipper en de Boegieman-band voor groep 1 tot en met 4 Inleiding Hallo, Mijn naam is Jeroen Schipper. Ik ben
Nadere informatieDe periode van de Burgerij
De periode van de Burgerij Hammed is blij dat hij alle opdrachten heeft volbracht en hoopt nu op een teken van Mariken. Al een week lang zwerft hij rond zijn ouderlijk huis, dat nu zijn ouderlijk huis
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatiegermaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).
Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest
Nadere informatieGent 14a. St Lievenspoortstr
St Lievenspoortstr Gent 14a In 1708 kon Lodewijk de XIV het maar niet laten. Eerst de stad goed bombarderen en dan zich een gewelddadige toegang verschaffen om de stad in te nemen langs de St Lievenspoort.
Nadere informatieLesbrief HyperISH. ISH_lesplan.indd 1 18-02-13 11:23
Lesbrief HyperISH I don t even know what I was running for - I guess I just felt like it. Holden Caulfield in The Catcher in the Rye door J.D. Salinger De maatschappij zit vol verwachtingen, de eisen zijn
Nadere informatieWERKBOEK REFLECTIE Klassieke Oudheid Griekse kunst Powerpoint: KG01_1_GRIEKS_BOEK.ppt REFLECTIE_WB_KG01_1_GRIEKS_BOEK_ppt.doc; v1: 0207; v2: 0407; v3:
WERKBOEK REFLECTIE Klassieke Oudheid Griekse kunst Powerpoint: KG01_1_GRIEKS_BOEK.ppt REFLECTIE_WB_KG01_1_GRIEKS_BOEK_ppt.doc; v1: 0207; v2: 0407; v3: Naam Klas Inleveren DOEN Lees in je (stencil)boek
Nadere informatieVraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2
Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieGrote Klus Middeleeuwen
Grote Klus Middeleeuwen Als je 5 opdrachten klaar hebt, krijg je automatisch een kaartje voor het bekijken van de film De brief van de koning in het theater van de bovenbouw. In alle werkplekken hangen
Nadere informatieStrategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A
Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip lees je altijd een tekst met het stappenplan. Je gaat vaak op zoek naar verbanden in een tekst. Wat
Nadere informatieHC zd. 22 nr. 32. dia 1
HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste
Nadere informatieJagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten
Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat
Nadere informatie2. Nieuwe toekomst, nieuwe kansen De Eeuwige geeft Israël en in Israël ons de kans op een nieuwe toekomst. We blijven niet bij het oude, we worden er
1 Opening Wij zijn hier bij elkaar in de Naam van de Ene en Eeuwige, die onze schepper is en die ons ingeeft om te creëren, nieuw te maken wat er nog niet was, En wij zijn bij elkaar in de Naam van Jezus
Nadere informatie1 Korintiërs 12 : 27. dia 1
1 Korintiërs 12 : 27 kerk in deze (21 e ) eeuw een lastige combinatie? want juist in deze tijd hoor je veel mensen zeggen: ik geloof wel in God maar niet in de kerk kerk zijn lijkt niet meer van deze tijd
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatieNieuwsbrief SHIB september 2013
Nieuwsbrief SHIB september 2013 www.shib.nl info@shib.nl Postbus 250, 3770 AG Barneveld Bankrekening 1526.55.018 t.n.v. SHIB SHIB 10 jaar en meer Al eerder lieten we weten: SHIB bestaat dit jaar 10 jaar!
Nadere informatieLatijn: iets voor jou?
: n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de
Nadere informatieF r a n c i s c u s. v a n. Leven met aandacht. w e g D e. Erfgoed Congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot
Leven met aandacht Erfgoed Congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot w e g D e v a n F r a n c i s c u s 2 Leven met aandacht Inhoud 1 De weg van Franciscus 9 2 De oprichting van de congregatie
Nadere informatieAANTEKENINGEN WAAROM WERD GOD EEN MENS?
AANTEKENINGEN Alles draait om de visie op Jezus Christus. Door de eeuwen heen is er veel discussie geweest over Jezus. Zeker na de Verlichting werd Hij zeer kritisch bekeken. De vraag is waar je je op
Nadere informatieexplore the big questions of life Een introductie
explore the big questions of life Een introductie www.youthalpha.nl Youth Alpha is een programma van Youth for Christ Nederland en stichting Alpha-cursus Nederland. 2 Youth for Christ Nederland www.yfc.nl
Nadere informatieTijd van monniken en ridders ( ) 3.1 Leenheren en leenmannen ( ) ( ) Plundering Rome door Alarik in 410, tekening uit de 20 e eeuw
3.1 Leenheren en nen 3.1 Leenheren en nen Gallië was rond 450 n. Chr. al meer dan 4 eeuwen (sinds Caesar) onder Romeins bestuur en een sterk geromaniseerd gebied, cultuur, bestuur, economie, taal en geloof
Nadere informatieNaam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn
Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen
Nadere informatieVincent van Gogh. Hier zie je er een afbeelding van.
Vincent van Gogh Een van de beroemdste schilders die Nederland heeft gehad was Vincent van Gogh. Deze kunstenaar heeft zelfs zijn eigen museum gekregen in Amsterdam. Toch wel heel bijzonder, zeker als
Nadere informatieSchrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>
Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor
Nadere informatieToetsvragen Geschiedenis Toelatingstoets Pabo. Tijdvak 3 Toetsvragen
Tijdvak 3 Toetsvragen 1 Op veel afbeeldingen wordt de Romeinse keizer Constantijn als een heilige afgebeeld met een stralenkrans om zijn hoofd. Welke reden was er om Constantijn als christelijke heilige
Nadere informatieErvaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier
Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden
Nadere informatieANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS
HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS - 2 - Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende
Nadere informatie