Fonds BKVB. Jaarverslag 2011

Transcriptie

1 Jaarverslag 2011

2 Fonds BKVB Jaarverslag 2011

3 Voorwoord 5 1. Subsidies 6 SPOOR 1 STIMULERINGSSUBSIDIES 1.1 Stimuleringssubsidies a Inleiding b Overzichten 8 SPOOR 2 INTERNATIONALISERING 1.2 Buitenland ateliers Tijdelijke buitenland ateliers Binnenland atelier Tijdelijke binnenland ateliers Stichting het Van Doesburghuis Culturele samenwerkingen Studiereis Pépinières Européennes pour Jeunes Artistes 21 SPOOR 3 BIJZONDERE PROJECTEN 1.10 Structurele regelingen 1.10.a Fondsprijzen Tijdelijke regelingen/samenwerkingen 1.11.a TAX-videoclipfonds b Gamefonds c Kunstenaars en School d Ontwerpen voor Televisie e Masterclasses f Poëzie op het Scherm g KulturA Intendanten 1.13.a Intendant documentaire fotografie b Intendant strips c Programmamanager culturele diversiteit Bezwaar- en beroepsprocedures Publieksgerichte activiteiten en communicatie Publieksmomenten Tentoonstellingen Drukwerk en digitale media Advertenties en voorlichting Enquête commissieleden Horizontale verantwoording Bestuur 44 Bijlage 1 Toekenningen Spoor 1, 2 en 3 47 Bijlage 2 Commissieleden Spoor 1, 2 en Pilotprojecten 1.12.a Promoveren in de kunsten b Artis Leerstoel c Rietveld Research Residency d Studio for Unsolicited Architecture e Time/Bank f Matching Grants g Circle Production Fund h Materiaalfonds i Overige pilotprojecten 30

4 Voorwoord Het jaar 2011 stond voor het Fonds BKVB in het teken van uitzwaaien en begroeten. Vooruitlopend op de fusie trokken de medewerkers van de Mondriaan Stichting al tijdens de zomer in bij het Fonds BKVB. Deze verhuizing verliep in goede harmonie en gaf medewerkers van beide fondsen de kans om met elkaars werkterrein vertrouwd te raken. De praktische en inhoudelijke aanloop naar de fusie wordt verder beschreven in het deel over het Mondriaan Fonds. Lex ter Braak, die het Fonds BKVB gedurende 10 jaar op inspirerende wijze heeft geleid, aanvaardde per 1 juli een nieuwe baan als directeur van de Jan van Eyck Academie. Na de aankondiging van de staatssecretaris dat de onderdelen vormgeving, bouwkunst en nieuwe media op 1 januari 2012 zouden worden overgedragen aan het Stimuleringsfonds voor Architectuur werd duidelijk dat dit helaas ook het vertrek van 4 gewaardeerde Fonds BKVB-medewerkers tot gevolg zou hebben. In 2011 is het Fonds BKVB, in navolging van andere cultuurfondsen, overgeschakeld op een nieuw datasysteem (Aims), een ingrijpende operatie die gepaard ging met de nodige kinderziektes. Het systeem begint nu zijn vruchten af te werpen en de verwachting is dat het in de nabije toekomst flinke tijdwinst zal opleveren voor fondsmedewerkers en commissieleden en op termijn ook voor aanvragers. Met het oog op de nodige beveiliging van het datasysteem zal het invoeren van digitaal aanvragen waarschijnlijk niet vòòr 2013 worden ingevoerd. Ook in 2011 heeft het Fonds BKVB uitvoering gegeven aan het driesporenbeleid: stimuleringssubsidies, internationalisering en bijzondere projecten. Deze driedeling is door het hele jaarverslag heen terug te vinden, evenals de vele dwarsverbanden, want in de dagelijkse praktijk lopen de drie sporen voortdurend in elkaar over. Het aantal aanvragen is in 2011 stabiel gebleven, maar voor het volgend jaar wordt een stijging verwacht: enerzijds in verband met de aanvraagtermijn van de basisstipendia en de afschaffing van de Wwik; anderzijds omdat de in 2011 aangekondigde bezuinigingen in 2013 voelbaar zullen worden in de hele beeldende kunstwereld. Bovendien zullen veel kunstenaars nog in 2012 gebruik willen maken van de bestaande regelingen, voordat de nieuwe regelingen in 2013 ingaan. De gemachtigde aanvragen zijn een regulier onderdeel geworden van de stimuleringssubsidies. Deze vorm van aanvragen, waarbij de opdrachtgever of initiator de aanvraag indient, is de voorloper van de Matching Grants. Ook de Matching Grants en de regeling Kunstenaars en School, waarbij de rol van de opdrachtgever nog meer op de voorgrond staat, hebben in 2011 hun vorm gevonden en veel bijzondere kunstprojecten mogelijk gemaakt. In 2011 liepen de intendantenprogramma s voor strips en voor documentaire fotografie ten einde. Gedurende twee jaar ziin veel activiteiten ontplooid die beide disciplines een grote impuls hebben gegeven. Beide intendanten zijn er ook in geslaagd om verschillende onderdelen van hun programma elders onder te brengen, zodat continuering ervan gewaarborgd is. Natuurlijk was er ook discussie over de door hen gemaakte keuzes, een gegeven dat inherent is aan het intendantschap en voor het Fonds BKVB juist een van de meerwaardes van dit model. In 2011 is de commissie Fondsprijzen voor de laatste keer bij elkaar geweest om laureaten voor te dragen voor de Oeuvreprijzen, de Benno Premselaprijs en de Prijs voor de Kunstkritiek. De staatssecretaris vindt dat het uitreiken van deze prijzen niet meer tot de taak van het nieuwe fonds behoort. In 2012 wordt bij de prijsuitreiking in de Stadsschouwburg stil gestaan bij de mogelijkheden voor kunstenaars om een oeuvre op te bouwen. Vooruitlopend op de toekomst heeft het Fonds BKVB in 2011 verschillende pilotprojecten gestart om alternatieve financieringsvormen uit te proberen. Ook is bij wijze van proef een samenwerking aangegaan met vijf tijdelijke binnenland ateliers. Hiermee wil het Fonds een bijdrage leveren aan een grotere binnenlandse mobiliteit van kunstenaars. In het kader van de internationalisering is het aantal buitenland ateliers uitgebreid met nieuwe artist-in-residence plekken in Praag, Suriname en in Annandale on Hudson (VS), en met vijf tijdelijke buitenland ateliers in Zuid-Amerika. Verder was het Fonds BKVB samen met de andere cultuurfondsen betrokken bij het programma Central da Cultura, om de culturele samenwerking met Brazilië te intensiveren. Alle activiteiten binnen de drie sporen zullen ook in 2012, als het Fonds BKVB samen met de Mondriaan Stichting in het nieuwe Mondriaan Fonds is opgegaan, nog gedurende een jaar worden voortgezet. Ondertussen wordt gewerkt aan een nieuw beleid waarin vanzelfsprekend groot belang gehecht blijft worden aan een klimaat waarin kunstenaars in staat worden gesteld hun werk te maken en te presenteren. Christine Lindo waarnemend directeur 4 Fonds BKVB 2011 / voorwoord 5

5 SPOOR 1 STIMULERINGSSUBSIDIES 1.1 Stimuleringssubsidies 1.1.a Inleiding Het Fonds BKVB kende tot en met 31 december 2011 verschillende subsidiemogelijkheden voor beeldend kunstenaars, vormgevers, architecten en bemiddelaars. Naast subsidies voor starters (startstipendia) en bijdragen waarmee aanvragers op basisniveau hun beroepspraktijk verder kunnen ontwikkelen (basisstipendia voor beeldend kunstenaars en vrije vormgevers; praktijksubsidies voor vormgevers en architecten), konden bij alle disciplines aanvragen ingediend worden voor een bijdrage in de kosten van de uitvoering van een artistiek werkplan voor nieuw werk, onderzoek, reis- of werkperiode in binnenof buitenland (bijdrage werkbudget), of een publicatiesubsidie. Per 1 januari 2012 zijn de disciplines vormgeving en bouwkunst overgeheveld naar het Stimuleringsfonds voor Architectuur in Rotterdam. Het aantal aanvragen voor alle 3 de disciplines binnen de stimuleringssubsidies blijft onverminderd groot. In 2011 werden in totaal 1955 aanvragen door de commissies stimuleringssubsidies beeldende kunst (70%), vormgeving (21%) en bouwkunst (9%) beoordeeld. Ten opzichte van 2010 is het aantal behandelde aanvragen voor vormgeving teruggelopen en bevindt het zich op het oude niveau van de jaren daaraan voorafgaand met gemiddeld ruim 400 aanvragen. Hierbij moet worden opgemerkt dat er in december nog een hausse aanvragen vormgeving is binnengekomen die in 2011 niet meer door de commissie vormgeving behandeld kon worden. Bij bouwkunst is sprake van een stijgende lijn die ongetwijfeld samenhangt met de financiële crisis die de bouwsector de laatste jaren sterk heeft getroffen. Opmerkelijk is dat met de toename van het aantal bouwkunst aanvragen tegelijkertijd in de laatste 2 jaar een daling van het honoreringspercentage is ingezet, van 50% in 2009 tot 30% dit jaar. In het oog springend is het kleine aantal toekenningen startstipendia beeldende kunst. Dit kan deels worden verklaard door het lagere aantal aanvragen, maar toch vooral door het feit dat de kwaliteit van het werk van de aanvragers van jaar tot jaar wisselt. De adviescommissie startstipendia is teleurgesteld in de kwaliteit van de aanvragen die in 2011 aan haar werden voorgelegd. De ophanden zijnde afschaffing van de Wwik en de onduidelijkheid over een mogelijke overgangsregeling hebben er toe geleid dat in 2011 een run op de Wwik is ontstaan. Het is daarom niet ondenkbaar dat de komende jaren, zodra het huidige gebruik van de Wwik afloopt, het aantal aanvragen voor een startstipendium beeldende kunst bij het Mondriaan Fonds exponentieel zal toenemen. Hoewel er sprake is van een lichte daling in het aantal aanvragen van starters bij vormgeving, blijven de startstipendia onder beginnende vormgevers en architecten populair. Samen met de praktijksubsidies maken ze, evenals voorgaande jaren, zowel bij vormgeving als bij bouwkunst meer dan de helft uit van het aantal aanvragen. Op basis van de consistentie in het grote aantal aanvragen voor de startstipendia en de praktijksubsidies, blijkt dat deze subsidievorm onder vormgevers en architecten in een grote behoefte voorziet. De basisstipendia vormen een substantieel deel van het totaal van de aanvragen en toekenningen stimuleringssubsidies beeldende kunst. Het honoreringspercentage van het toenemende aantal aanvragen voor een basisstipendium bleef in 2011 stabiel. In 2012 wordt een groot aantal aanvragen basisstipendium verwacht in verband met de aanvraagtermijn. Een basisstipendium kan slechts 1 keer in de 4 jaar worden aangevraagd, wat voor een groot aantal kunstenaars betekent dat zij pas in 2012 weer een aanvraag kunnen indienen. De standaard en flexibele bijdrage werkbudget - subsidiëring op maat, al dan niet onderbouwd met een begroting en offertes - blijven in een grote behoefte voorzien. In 2011 werd 843 keer een bijdrage werkbudget aangevraagd. Sinds 2011 bestaat de mogelijkheid om een bijdrage werkbudget niet alleen schriftelijk aan de commissie stimuleringssubsidies voor te leggen, maar deze ook mondeling toe te lichten. Hier is 120 keer gebruik van gemaakt. Het aantal aanvragen voor een flexibele bijdrage werkbudget laat bij alle disciplines een lichte daling zien, het aantal aanvragen voor een standaard bijdrage werkbudget is daarentegen bij alle disciplines gestegen. Van de toegekende bijdragen werkbudget beeldende kunst werd zeker 37% van de projecten in het buitenland uitgevoerd, bij vormgeving 25% en bij bouwkunst 31%. De daling van het honoreringspercentage bij de publicatiesubsidies beeldende kunst is te verklaren uit het feit dat de laatste ronde van de publicatiesubsidies in 2011 niet in dit jaarverslag kon worden opgenomen. Vanwege de complexiteit van de meeste begrotingen konden de aanvragen niet voor het eind van 2011 afgehandeld worden. Per 15 maart 2011 is de studiebeurs, onderdeel van de stimuleringssubsidies, opgeheven omdat het systeem van studiefinanciering ook geldig is voor (vervolg)studies in het buitenland. Het bedrag dat jaarlijks aan studiebeurzen besteed werd, blijft behouden voor de andere stimuleringssubsidies van het Fonds BKVB. Beeldend kunstenaars, vormgevers en architecten die een vervolgstudie in het buitenland willen volgen, konden tot 1 juli 2011 gebruikmaken van een overgangsregeling. Hoewel er dus maar in een beperkt deel van 2011, kon worden aangevraagd is het totale aantal aanvragen vooral binnen de beeldende kunst - sterk gestegen. Het honoreringspercentage per discipline is bij beeldende kunst 35%, bij vormgeving 28% en bij bouwkunst 30%. Het honoreringspercentage van het totaal aantal aanvragen stimuleringssubsidies is 33%, een daling met 7% ten opzichte van Fonds BKVB 2011 / spoor 1 - stimuleringssubsidies / 1.1 stimuleringssubsidies 7

6 1.1.b Overzichten Stimuleringssubsidies Percentage van totaal aanvragen stimuleringssubsidies beeldende kunst Beeldende kunst aantal % aantal % aantal % startstipendia positief 35 * 15% 68 24% 75 28% negatief 198 ** totaal basisstipendia positief 128 *** 34% % 70 46% negatief 254 **** totaal Studiebeurzen 2% Publicatiesubsidies 7% Startstipendia 17% flexibele bijdragen werkbudget positief 183 ***** 54% % % negatief 153 ** totaal 336 ****** Standaard bijdrage werkbudget 22% standaard bijdragen werkbudget positief 88 ***** 30% % 84 37% negatief totaal studiebeurzen positief 15 44% 13 65% 9 47% negatief totaal publicatiesubsidies positief 28 31% 43 49% 38 54% negatief totaal Flexibele bijdrage werkbudget 24% Basisstipendia 28% aantal % aantal % aantal % totaal positief % % % negatief totaal * inclusief 2 herbeoordelingen die positief zijn geworden ** inclusief 2 herbeoordelingen die negatief zijn gebleven *** inclusief 5 herbeoordelingen die positief zijn geworden **** inclusief 7 herbeoordelingen die negatief zijn geworden en 1 herbeoordeling die op formele grond werd afgewezen door de commissie ***** inclusief 1 herbeoordeling die positief is geworden ****** de aanvragen van gemachtigden tellen als 1 aanvraag, terwijl het vaak meerdere begunstigde kunstenaars betreft. In 2010 werden alle begunstigde kunstenaars los geteld. 69 aanvragen werden om diverse redenen niet in behandeling genomen 8 Fonds BKVB 2011 / spoor 1 - stimuleringssubsidies / 1.1 stimuleringssubsidies 9

7 Vormgeving Percentage van totaal aanvragen stimuleringssubsidies vormgeving aantal % aantal % aantal % startstipendia positief 34 * 21% 62 27% 39 21% negatief 131 ** totaal praktijksubsidies positief 14 *** 26% 14 25% 15 47% negatief 39 **** totaal Studiebeurzen 4% Publicatiesubsidies 7% Startstipendia 40% bijdragen werkbudget (flexibel) positief 21 46% 40 38% 33 40% negatief totaal Standaard bijdrage werkbudget 25% bijdragen werkbudget (standaard) positief 30 29% 44 47% 25 36% negatief totaal studiebeurzen positief 8 44% 17 57% 6 40% negatief totaal publicatiesubsidies positief 10 ***** 38% 10 91% 3 33% negatief 16 ****** 1 6 totaal aantal % aantal % aantal % totaal positief % % % negatief totaal Flexibele bijdrage werkbudget 11% Praktijksubsidies 13% * inclusief 2 herbeoordelingen die positief zijn geworden ** inclusief 1 herbeoordeling die negatief is gebleven *** inclusief 1 herbeoordeling die positief is geworden **** inclusief 2 herbeoordeling die negatief zijn gebleven ***** inclusief 1 herbeoordeling die positief is geworden ****** inclusief 1 herbeoordeling die negatief is gebleven 18 aanvragen werden om diverse redenen niet in behandeling genomen. 10 Fonds BKVB 2011 / spoor 1 - stimuleringssubsidies / 1.1 stimuleringssubsidies 11

8 Bouwkunst Percentage van totaal aanvragen stimuleringssubsidies bouwkunst aantal % aantal % aantal % startstipendia positief 18 * 27% 25 37% 22 34% negatief 49 ** totaal praktijksubsidies positief 12 50% 4 29% 9 38% negatief totaal Studiebeurzen 6% Publicatiesubsidies 6% Startstipendia 39% bijdragen werkbudget (flexibel) positief 6 33% 15 65% 6 67% negatief totaal Standaard bijdrage werkbudget 25% bijdragen werkbudget (standaard) positief 7 16% 3 10% 11 73% negatief 36 *** 26 4 totaal studiebeurzen positief 2 20% 7 88% 7 88% negatief totaal publicatiesubsidies positief 6 60% 7 64% 8 100% negatief 4 **** 4 0 totaal aantal % aantal % aantal % totaal positief 51 30% 65 43% 67 50% negatief totaal Flexibele bijdrage werkbudget 10% Praktijksubsidies 14% * inclusief 1 herbeoordeling die positief is geworden ** inclusief 2 herbeoordelingen die negatief zijn gebleven *** inclusief 1 herbeoordeling die negatief is gebleven **** inclusief 2 herbeoordelingen die negatief zijn gebleven 4 aanvragen werden om diverse redenen niet in behandeling genomen 12 Fonds BKVB 2011 / spoor 1 - stimuleringssubsidies / 1.1 stimuleringssubsidies 13

9 Totalen Stimuleringssubsidies (beeldende kunst, vormgeving, bouwkunst) beeldende kunst vormgeving bouwkunst totaal totaal aantal aanvragen startstipendia basisstipendia bijdragen werkbudget (flexibel) bijdragen werkbudget (standaard) studiebeurzen praktijksubsidies publicatiesubsidies totaal aantal aanvragen totaal aantal aanvragen uitgesplitst in startstipendia 24% 26% 33% basisstipendia 20% 16% 10% bijdragen werkbudget (flexibel) 20% 28% 25% bijdragen werkbudget (standaard)* 23% 19% 21% studiebeurzen 3% 3% 3% praktijksubsidies 4% 3% 3% publicatiesubsidies 6% 5% 5% * incl bijdrage werkbudget voor bemiddelaars totaal aantal honoreringen totaal aantal afwijzingen gemiddeld honoreringspercentage 33% 41% 38% In 2011 werden 91 aanvragen om diverse redenen niet in behandeling genomen. Vergaderingen Commissie Stimuleringssubsidies beeldende kunst 111 vormgeving 32 bouwkunst 13 totaal 156 SPOOR 2 INTERNATIONALISERING 1.2 Buitenland ateliers In 2011 werden door het Fonds BKVB artists in residence plekken (AiR s) beschikbaar gesteld in New York, Berlijn, Parijs, Banff (Canada), Istanbul, Stockholm, Rome, Cairo, Beijing, Curaçao, Brussel, Rio de Janeiro, Leipzig, Moengo (Suriname), Praag en Annandale-on-Hudson (NY). Residencies functioneren als een poort tot het internationale kunstcircuit. Tijdens een residency worden contacten opgebouwd die verder reiken dan vluchtige uitwisselingen tijdens een tentoonstelling of presentatie in het buitenland. Een werkperiode in een van deze ateliers stelt beeldend kunstenaars, vormgevers, architecten en/of bemiddelaars in staat zich te verdiepen of te vernieuwen, uitgedaagd door een andere omgeving en cultuur. Deze ateliers fungeren tegelijkertijd als uitvalsbasis voor het bouwen of versterken van internationale contacten en het ontwikkelen van nieuwe markten. Met het verblijf in een van deze ateliers wil het Fonds BKVB beeldend kunstenaars, vormgevers, architecten en/of bemiddelaars in de gelegenheid stellen om in een andere omgeving en/of cultuur hun werk te verdiepen en daarop te reflecteren. Uit het aantal aanvragen blijkt dat het aanbod in een behoefte voorziet. De adviescommissie Buitenland Ateliers ontving in totaal 351 aanvragen. De ateliers in Brussel, Berlijn, New York, Parijs en Rio de Janeiro waren populair, maar ook voor het nieuwe atelier in Praag werden veel aanvragen ingediend. Het aanbod van buitenland ateliers is in 2011 uitgebreid met 3 nieuwe AiRs, waarvan de residencies bij CCS Bard en Tembe Art Studio eerder als pilotproject door het Fonds BKVB werden ondersteund. Tembe Art Studio in Moengo (Suriname) is opgericht door kunstenaar Marcel Pinas. Een van de doelen van deze AiR is om de bevolking van Marowijne, in het bijzonder de jeugd van Moengo door middel van kunsteducatie een betere toekomst te geven. Onderdeel van de residency is het geven van trainingen door de residenten aan lokaal talent. De residenten leveren een wezenlijke bijdrage aan de kennisverbreding en laten een kunstwerk achter dat het gebied helpt zich verder te ontwikkelen in cultureel en economisch opzicht. De redenen om een werkperiode in Suriname aan te bieden, zijn voor het Fonds BKVB velerlei. Door de historische band tussen Nederland en Suriname zijn er veel connecties tussen kunstenaars uit beide landen en in Nederland werken veel kunstenaars met een Surinaamse achtergrond. Het artistieke leven in Suriname is in ontwikkeling. Het draagt de sporen van de verschillende culturen van Zuid- en Noord-Amerika, het Caribisch gebied en West-Europa. In deze context kan een kunstenaar een ander idioom ontwikkelen en zijn werk verdiepen. Vanwege de goede ervaringen met de pilot residencies van Yael Bartana, Anke Bangma en BikVanderpol is besloten de residency voor kunstenaars en curatoren bij het Center for Curatorial Studies and Bard College (CCS Bard) aan het vaste aanbod van ateliers toe te voegen. De residency speelt een belangrijke rol in een masteropleiding. De Nederlandse resident werkt aan een eigen project of onderzoek en geeft daarnaast een heel semester les of workshops aan de studenten van de curatorenopleiding. De combinatie van een opleiding op hoog niveau met een prestigieuze professionele omgeving voor het tentoonstellen en verzamelen van kunst is uniek. De Nederlandse kunstenaars en curatoren voor wie de Amerikaanse traditie van machtige musea, galeries en verzamelaars niet zo vanzelfsprekend is, worden op deze manier bij het programma van CCS Bard betrokken. CCS Bard stimuleert onderzoek naar nieuwe en experimentele vormen van tentoonstellen, waarbij het zwaartepunt ligt op het tonen van multidisciplinaire kunst. Nieuw in het aanbod is een residency bij MeetFactory in Praag. Gezien de groeiende belangstelling van Nederlandse kunstenaars voor Midden- en Oost Europa heeft het Fonds BKVB een aantal mogelijkheden in deze regio onderzocht. De uitbreiding van de 14 Fonds BKVB 2011 / spoor 2 - internationalisering / 1.2 buitenland ateliers 15

10 Europese Unie met landen uit het voormalig Oostblok confronteert Europa met een ideologisch verleden dat diepe sporen heeft nagelaten in de cultuur en de gebouwde omgeving. De keuze voor MeetFactory is gebaseerd op goede ervaringen van kunstenaars die er op individuele basis een periode hebben gewerkt en op het feit dat Praag centraal ligt in Midden-Europa. De Praagse kunstwereld heeft veel contacten en uitwisselingen met de regio en Oost-Europa. Een verblijf in Praag biedt de residenten de gelegenheid om deze cultuur te onderzoeken en om contacten te leggen in Tsjechië en de omringende landen. In 2011 ging de samenwerking met de nieuwe residency PiST/// in Istanbul van start. Omdat er onvoldoende tijd was om voor de eerste 2 perioden een openbare oproep te plaatsen werden Sarah van Sonsbeeck en het duo Wouter Osterholt/Elke Uitentuis op voordracht van PiST/// in de gelegenheid gesteld om er als pré-residenten te verblijven. De werkperiode voor deze residency Overzicht buitenland ateliers, selectie Aantal vergaderingen: 18 aanvragen van 4 maanden wordt in tweeën geknipt. De residenten gaan eerst een maand naar Istanbul om vooronderzoek te doen m.b.t. het project dat zij willen uitvoeren. Na 3 maanden komen zij terug voor de realisering. Dit blijkt een goede werkmethode te zijn. Uit ervaring met eerdere residencies bij Platform Garanti is gebleken dat Istanbul een complexe stad is. In de eerste periode kan men de stad verkennen, zich in de mogelijkheden verdiepen en een opzet maken voor het project. In de tussenliggende tijd wordt het project in Nederland verder uitgewerkt, zodat het in de tweede periode optimaal kan worden uitgevoerd. De residency van Sarah van Sonsbeeck heeft geresulteerd in een project dat zij tijdens het Turkije-Nederland jaar 2012 bij SALT in Istanbul zal uitvoeren. In 2012 staan Turkije en Nederland stil bij 400 jaar onderlinge diplomatieke betrekkingen. Deze viering beoogt de goede bilaterale betrekkingen een impuls te geven, zowel op economisch als cultureel vlak. positief Künstlerhaus Bethanien, Berlijn 33 1 Projectstudio, Berlijn 26 3 PiST///, Istanbul 25 4 * ISCP, New York 26 1 Banff Centre for the Arts, Canada 11 1 IASPIS, Stockholm 18 2 Atelier Holsboer, Parijs 30 2 Townhouse Gallery, Cairo 6 2 Projectstudio, Rome 17 1 Pojectstudio China, Beijing 10 2 Capacete, Rio de Janeiro 22 2 Instituto Buena Bista (IBB), Curaçao 13 3 Arts Initiative Tokyo, Tokio 11 1 Wiels, Brussel 33 2 AIR Berlin Alexanderplatz 36 9 ** Meet Factory, Praag 18 2 Tembe Art Studio, Suriname 6 2 CCS Bard, Annandale-on-Hudson 10 1 Totaal * waarvan 1 duo ** waarvan een collectief van 6 kunstenaars 10 aanvragen waren niet ontvankelijk en werden niet aan de adviescommissie voorgelegd. Nieuwe ontwikkelingen in het programma van het Instituto Buena Bista (IBB) op Curaçao hebben geleid tot een verlenging van de residencyperiode tot 4 maanden. Reden hiervoor is de uitbreiding van het residency programma met de zgn. senior-junior uitwisselingen die plaatsvinden bij partnerinstituten op andere eilanden in de regio. Het IBB kiest 1 of 2 van zijn leerlingen die met de resident meegaan en die onder zijn hoede een site specific project uitvoeren op de betrokken plek. De samenwerking met het Leipzig International Art Program (LIA) is in onderling overleg aan het eind van 2011 beëindigd. Het residency programma van LIA kon helaas niet voldoen aan de inhoudelijke eisen die het Fonds BKVB aan een residency programma stelt. 1.3.Tijdelijke buitenland ateliers Jaarlijks biedt het Fonds BKVB naast zijn vaste ateliers een aantal tijdelijke buitenland ateliers aan in samenwerking met Trans Artists. Deze tijdelijke ateliers worden in principe een keer aangeboden, maar bij veel belangstelling kan besloten worden de plek in een ander jaar opnieuw aan te bieden of deel uit te laten maken van het reguliere aanbod. In 2011 vond de selectie plaats van de aanmeldingen voor de 5 tijdelijke buitenland ateliers bij AiR s in Midden- en Oost Europa. Met dit aanbod wil het Fonds BKVB inspelen op de groeiende belangstelling van kunstenaars in Nederland voor de Baltische staten en Oost Europa. Er zijn contacten gelegd met jonge AiR s die nog niet zo bekend zijn, maar opvallen door hun activiteiten en ambities. Uit gesprekken met deze AiR s is gebleken dat er grote behoefte is aan contacten met de internationale kunstwereld en aan uitwisseling van ideeën en inspiratiebronnen. Het betrof de volgende ateliers: Art Center VEF, Riga (Letland) Het Art Center VEF wordt gerund door een groep jonge kunstenaars en curatoren en is een onafhankelijke plek waar kunstenaars nieuw werk kunnen produceren. Het complex ligt net buiten het centrum van Riga in een (grotendeels buiten werking geraakt) industrieel gebied. Het Art Center organiseert naast tentoonstellingen ook veel andere culturele activiteiten, waardoor het een ontmoetingsplek is voor lokale en internationale cultuurmakers. Proekt Fabrika, Moskou (Rusland) Proekt Fabrika werd in 2004 opgericht en is de eerste non-profit organisatie voor hedendaagse beeldende kunst in Moskou. Het is gevestigd in een (gedeeltelijk) werkzame papierfabriek aan de rand van het historisch centrum van Moskou. Gestart als onafhankelijke tentoonstellingsruimte heeft Proekt Fabrika zich de laatste jaren ontwikkeld tot een volwaardig kunstencentrum, gemodelleerd naar voorbeelden in New York, Londen en Berlijn. Nida Art Colony, Vilnius (Lithouwen) Nida Art Colony (NAC) is onderdeel van de Vilnius Academy of Arts. Het NAC wil zich met dit residency programma richten op innovatie binnen de kunsten. De residency is gevestigd in het stadje Neringa op de Curonian Spit, een schiereiland in de Baltische zee. De opening van deze nieuwe AiR vond in maart 2011 plaats. De residency bestond uit een werkperiode van 2 maanden in het NAC en 1 maand op de kunstacademie in Vilnius. Bucharest AiR, Boekarest (Roemenië) Bucharest AiR is in 2010 opgericht door beeldend kunstenaar Tudor Bratu. Deze AiR richt zich op de stimulering van culturele en intellectuele uitwisseling tussen Roemeense en internationale kunstenaars, denkers en curatoren. Van de residenten wordt verwacht dat zij actief deelnemen aan het kunstleven in Boekarest, o.a. door workshops te geven aan de studenten van de kunstacademie. Public Room, Skopje (Macedonië) Public ROOM is een non-profit organisatie die zich vooral richt op de disciplines (documentaire) film en design en die de planning 16 Fonds BKVB 2011 / spoor 2 - internationalisering / 1.3.tijdelijke buitenland ateliers 17

11 en realisatie van artistieke en culturele projecten zowel in als buiten Skopje ondersteunt. De residenten worden in contact gebracht met de kunstscene, de plaatselijke bevolking en de lokale industrie met als doel dat zij duurzame contacten leggen en anders naar de samenleving van Skopje zullen kijken. Overzicht tijdelijke buitenland ateliers Aantal vergaderingen: 1 Positief 8 Negatief 7 Totaal 15 In 2011 is samen met Trans Artists de keuze gemaakt voor een nieuwe ronde van 5 tijdelijke buitenland ateliers die in het voorjaar van 2012 aangeboden zullen worden. Deze keer is gekozen voor residencies in Zuid-Amerika. Door de snelle groei die veel Zuid-Amerikaanse landen doormaken, biedt dit continent veel nieuwe kansen voor kunstenaars. Vanwege het gunstige economische klimaat is het aantal Zuid-Amerikaanse verzamelaars explosief gegroeid. De overkoepelende AiR organisatie Res Artis heeft in 2011 met een conferentie in Lima en een mapping van de AiR s in Zuid- Amerika nadrukkelijk de focus op dit continent gericht en de contacten die het Fonds BKVB met het vaste atelier Capacete in Brazilië onderhoudt, bevestigen een groeiende belangstelling van Europese kunstenaars voor dit continent. Het Fonds BKVB wil hierop inhaken en is met AiR s in Mexico, Argentinië, Colombia, Peru en Chili in gesprek over een residency van 3 maanden in 2012/ Binnenland atelier Complementair aan het internationaal beleid biedt het Fonds BKVB ook een beperkt aantal binnenlandateliers aan waar beeldend kunstenaars en beschouwers gebruik van kunnen maken en waar een (regionale) uitwisseling tot stand kan komen. Het hieronder beschreven Pompgemaal in Den Helder is de eerste permanente verblijfsmogelijkheid van het Fonds BKVB in Nederland. Daarnaast is het Fonds in 2011 bij wijze van bijzonder project een tijdelijke samenwerking aangegaan met 5 bijzondere, deels nieuwe gastateliers in Nederland. Pompgemaal Den Helder Vanaf 2010 is het Pompgemaal Den Helder opgenomen in het reguliere aanbod van kunstenaarsateliers van het Fonds BKVB. Op basis van de ervaringen van de kunstenaars die als eerste in het atelier verbleven in de periode , werd in 2010 het monumentale vroeg 20 e eeuwse waterpompgemaal in gebruik genomen voor een continue programmering. In 2011 werkten 6 kunstenaars in het Pompgemaal aan kortere of langere werkperiodes, aan tijdelijke presentaties, openbare workshops of studieperiodes. Periodieke openstelling van het gebouw en de presentatie van het hier gemaakte werk maakte steeds onderdeel uit van het gebruik van het gastatelier. Deze presentaties mochten zich verheugen in een grote belangstelling van (lokaal) publiek, de pers, en curatoren uit binnen- en buitenland. Begin 2012 organiseert Kunsthal 52 in Den Helder voor de tweede keer een tentoonstelling met een kleine catalogus, die een overzicht geeft van de resultaten van het Pompgemaal, ditmaal voor de werkperiode onder de noemer Residu 2. In het najaar plaatste het Fonds BKVB een open oproep voor een werkperiode in Overzicht binnenland atelier Aantal vergaderingen: 1 Positief 4 Negatief 16 Totaal Tijdelijke binnenland ateliers Gezien de toenemende belangstelling van beeldend kunstenaars en bemiddelaars om een periode in een tijdelijk atelier op locatie te werken, biedt het Fonds BKVB naast zijn buitenland ateliers en het binnenlandatelier in Den Helder ook een aantal tijdelijke gastateliers aan in Nederland. Met dit aanbod speelt het Fonds BKVB in op de groeiende vraag van kunstenaars om ook in een stimulerende omgeving in Nederland bijzonder werk te maken, en te komen tot een uitwisseling van ideeën en inspiratiebronnen. Het Fonds BKVB wil met de tijdelijke binnenlandateliers bovendien een bijdrage leveren aan een grotere binnenlandse mobiliteit van kunstenaars. Dit vanuit de overweging dat niet alleen verre oorden kunstenaars inspireren of de mogelijkheid bieden hun werk te ontwikkelen of te verdiepen; ook het verblijf in eigen land kan veel opleveren, zowel voor de kunstenaar als voor de plek/regio. De tijdelijke binnenland ateliers worden aangeboden als pilot project, in samenwerking met Trans Artists. Eind 2011 werd een open oproep geplaatst voor een werkperiode bij de volgende ateliers: P.A.I.R Drenthe De mobiele kunstenaarsresidentie P.A.I.R. (Portable Artists In Residence) is een tijdelijk verblijf voor kunstenaars, bestaande uit 2 zeecontainers, één om in te werken en één om in te leven. Een eigen energie- en drinkwatervoorziening, wat gereedschap, boeken en brandhout vormen de basis. De kunstenaars werken op basis van een specifiek werk- en onderzoeksplan en worden gevraagd om met een grote mate van zelfredzaamheid werk te produceren dat aansluit bij de thematiek van P.A.I.R: in 2012 het onderwerp Samenleving. Onderzocht worden de beslotenheid van een groep, de gemeenschap van een dorp en de bevolking van een streek. De resident van het Fonds werkt op een zeer bijzondere locatie: vlak naast het kunstwerk De Gebroken Lijn, dat in 1989 werd ontworpen door Jan Brouwer en Bas Lugthart tussen de dorpen Nieuw-Buinen en Eerste Exloërmond Den Haag 1646 is een kunstenaarsinitiatief en projectruimte in het centrum van Den Haag, dat zich bezighoudt met experiment en uitwisseling van lokale, nationale en internationale kunstenaars functioneert als een platform voor discussie, onderzoek, productie en presentatie van experimentele hedendaagse kunst. Het initiatief richt zich op kunst die in eerste instantie kan worden ervaren/beleefd en stelt het theoretisch kader op de tweede plaats. Het biedt ruimte aan kunstenaars om nieuw werk te creëren en het experiment aan te gaan en zet zich ervoor in het artistieke proces toegankelijk te maken voor het publiek en uitwisseling tussen de bezoeker en het werk mogelijk te maken. Drawing Centre Diepenheim Het Drawing Centre Diepenheim is een initiatief van Kunstvereniging Diepenheim en stelt de hedendaagse tekenkunst centraal. Eind 2011 is voor tentoonstellingen een eigen gebouw beschikbaar, op een steenworp afstand van de kunstvereniging. Het artist-inresidence programma moet op termijn plaats bieden aan 4 (internationale) kunstenaars. De kunstenaar verblijft in een appartement in Diepenheim, en heeft de beschikking over een ruim atelier. Verschillende (monumentale) panden in de omgeving van het Drawing Centre zijn beschikbaar voor tekeningeninstallaties of projecties, zoals een karakteristieke oude boerderij en een voormalige graanmaalderij. De artist-in-residence plek is bij voorkeur bestemd voor een beeldend kunstenaar met tekenen als hoofddiscipline. Doel van de werkperiode is te onderzoeken wat het effect van de lokale en landschappelijke context is op het werk. DordtYart Dordrecht In april 2012 opent DordtYart in Dordrecht. DordtYart is een nieuw centrum voor hedendaagse kunst en is gevestigd op een cultuurhistorische plek: de voormalige scheepswerf en machinefabriek De Biesboschhal. Het industriële gebouw wordt geschikt gemaakt als een inspirerende vrijplaats voor kunstenaars. Het DordtYart residence programma is een internationale werkplaats voor talentvolle, jongere kunstenaars, vooral gericht op onderzoek, creatie en ontwikkeling van monumentale beeldhouwkunst. Het heeft 5 AiR plekken voor kunstenaars die op het terrein van de voormalige scheepswerf kunnen werken. Aan de kunstenaars worden begeleiders gekoppeld die kunnen assisteren met zowel praktischtechnische als inhoudelijke kwesties. De 18 Fonds BKVB 2011 / spoor 2 - internationalisering / 1.5 tijdelijke binnenland ateliers 19

12 realisatie van het werk vindt plaats in de grote hal met de mogelijkheid tot assistentie van medewerkers van werkbedrijf DordtMij. IK paviljoen Oost-Souburg Het IK paviljoen is gevestigd op het IKeiland van oprichter en beeldhouwer Jan van Munster in Oost-Souburg in Zeeland. Het IK paviljoen is eind 2011 opgeleverd en van start gegaan als een internationaal laboratorium en tentoonstellingsplek voor hedendaagse beeldende kunst. Het paviljoen is een ontwerp van Jan van Munster, en bestaat uit de architecturaal vormgegeven letters I en K met de functie van respectievelijk woon-werkatelier en tentoonstellingsruimte voor kunstenaars. IK wil gastvrijheid bieden aan nationale en internationale kunstenaars, met de nadruk op het proces van de autonome kunstproductie en uitoefening van de kunstpraktijk. IK vraagt aandacht voor het discours, het maken, het verdiepen en het ontwikkelen. Naast het residence programma organiseert stichting IK exposities die worden samengesteld door curatoren uit binnen- en buitenland, die tijdelijk op het eiland komen wonen en werken. Overzicht tijdelijke binnenland ateliers Aantal vergaderingen: 1 Positief 7 Negatief 41 Totaal Stichting het van Doesburghuis Sinds 2005 voert het Fonds BKVB het secretariaat van de stichting het van Doesburghuis. De stichting beheert de atelierwoning van Theo en Nelly van Doesburg in Meudon, bij Parijs. Deze woning wordt ter beschikking gesteld aan kunstenaars die in het kader van artistiek onderzoek of studie voor een (half) jaar in Frankrijk wil verblijven. Het bestuur van de stichting kwam 2 keer bijeen: één keer in Amsterdam en één keer in Meudon. Met ingang van 2010 maakt het van Doesburghuis deel uit van het reguliere aanbod van buitenlandateliers van het Fonds BKVB en staat de werkplek beschikbaar voor beeldend kunstenaars, vormgevers en architecten. Daarnaast wordt de atelierwoning in samenwerking met het Fonds Podiumkunsten nu ook beschikbaar gesteld aan musici, componisten, schrijvers en dichters. De kandidaten worden geselecteerd door een speciale werkgroep, samengesteld uit leden van de commissie Buitenlandateliers, de voorzitter van de stichting het van Doesburghuis en, afhankelijk van de aanvragende disciplines, commissieleden van het Fonds Podiumkunsten. Overzicht Van Doesburghuis Aantal vergaderingen bestuur: 2 Aantal vergaderingen selectiecommissie: 2 Positief 2 Negatief 21 Totaal Culturele samenwerking Brazilië Voor de jaren 2011 en 2012 hebben de ministeries van OCW en BZ en de landelijke cultuurfondsen uitgesproken de culturele samenwerking met Brazilië te willen intensiveren. Er is een speciaal programma ingesteld: Central da Cultura (Intensiveringsprogramma culturele relaties Nederland Brazilië) dat een deel van de projecten uit een apart budget van OCW en BZ zal ondersteunen. Andere projecten zullen door de fondsen mede gefinancierd worden uit hun reguliere regelingen. De kern van het intensiveringprogramma is de uitwisseling tussen Nederlandse en Braziliaanse kunstenaars, vormgevers en architecten. Dit uitgangspunt van uitwisseling op basis van (artistieke en waar mogelijk ook financiële) gelijkheidwaardigheid moet leiden tot concrete producties in beide landen. Bij de ondersteuning van deze activiteiten staat een zo groot mogelijk bereik en zo groot mogelijke participatie van burgers in de ondersteunde activiteiten centraal, zowel in Nederland als in Brazilië. Het Fonds BKVB heeft voor deze periode een bedrag van per jaar voor projecten van kunstenaars gereserveerd. Turkije In 2012 staan Turkije en Nederland stil bij 400 jaar onderlinge diplomatieke betrekkingen. Doel is om in 2012 een programma te bieden met een scala aan activiteiten en evenementen in Nederland en Turkije. Het accent zal vooral liggen op samenwerking en uitwisseling. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een projectgroep in het kader van deze viering opgezet. De fine-tuning van het culturele programma ligt in handen van de SICA (Stichting Internationale Culturele Activiteiten). In 2011 is hiervoor een programmaraad opgericht met daarin ook een medewerker van het Fonds. 1.8 Studiereis De studiereis What s up, what s down. Cultural catalysts in urban space die in het najaar van 2010 naar de Balkan, de Baskische regio, Noord-Engeland en Marseille voerde, kreeg in het najaar van 2011 een vervolg in Nederland. Doel van de studiereis was om de stedelijke transformaties van de afgelopen decennia in een aantal secondary cities in Europa te onderzoeken. De vele ontmoetingen en gesprekken met vakgenoten en professionals tijdens de reis boden veel inspiratie om van gedachten te wisselen over de wijze waarop het culturele potentieel van zowel musea, culturele instellingen als kunstenaarsinitiatieven, dus zowel top down als bottom up, in deze middelgrote steden werd ingezet als aanjager voor de verbetering van de stedelijke openbare ruimte. Enkele van deze vakgenoten, o.a. uit Tirana, Bilbao, Skopje en Liverpool werden uitgenodigd om deel te nemen aan debatten en lezingen. Een vast onderdeel van de studiereis is dat het reisgezelschap na afloop de opgedane ervaringen met de vakgemeenschap en het publiek in Nederland deelt. Deze keer werd gekozen voor een breed palet van activiteiten met lezingen, workshops en publieke debatten in Nederland. Alle activiteiten zijn georganiseerd door de reisdeelnemers zelf, die hiervoor 4 groepen hebben gevormd en daarbij samenwerkingen zijn aangegaan met andere partijen. Zo werd in samenwerking met de Jan van Eyck Academie, Maastricht het seminar Lessons from dissidence: unsolicited artistic practices georganiseerd. Een andere groep organiseerde i.s.m. SKOR het programma Claiming visibility - the politics of public art als onderdeel van het LOKO-symposium over openbare kunst in tijden van krimp. Een derde groep organiseerde een publiek debat als onderdeel van de internationale expertmeeting Organische gebiedsontwikkeling: Balkan in de polder? rond de vraag of de ervaringen uit de planningspraktijk in de Balkanregio bruikbaar is bij actuele ruimtelijke opgaven in Nederland. In 2012 wordt van deze activiteiten en het verder verrichtte onderzoek verslag gedaan in losse cahiers die door de deelnemersgroepen worden samengesteld. Ook staat een associatieve reisgids over Lelystad, als de ultieme secondary city, op stapel. 1.9 Pépinières européennes pour jeunes artistes (péja) De deelname van het Fonds BKVB aan dit Europese residenceprogramma voor jonge kunstenaars is een samenwerkingsproject met verschillende partners in Nederland. Jonge Nederlandse kunstenaars krijgen de kans om in het buitenland te werken; jonge buitenlandse kunstenaars werken in Nederland. In alle gevallen zijn hun werkperiodes verbonden aan academies, werkplaatsen en kunstenaarsinitiatieven. Het Fonds BKVB draagt bij aan de kosten van levensonderhoud en maakt de productie van nieuw werk mogelijk. Trans Artists coördineert de Nederlandse deelname aan de verschillende projecten van PéJA en werkt daarin samen met vele organisaties in Nederland. 20 Fonds BKVB 2011 / spoor 2 - internationalisering 21

13 SPOOR 3 BIJZONDERE PROJECTEN Het derde spoor, de Bijzondere Projecten, geeft het Fonds BKVB de ruimte om samenwerkingsverbanden aan te gaan, regelingen uit te proberen, projecten te ondersteunen die de ontwikkeling van de kunsten bevorderen en het vliegwiel voor nieuw beleid kunnen zijn. De Bijzondere Projecten behelzen de tijdelijke regelingen, de intendanten, de tijdelijke samenwerkingsverbanden en de pilotprojecten. Ook de Fondsprijzen vallen hieronder. In alle gevallen betreft het projecten die van belang zijn voor de vernieuwing en contextuele ontwikkeling van de kunsten, de culturele/ artistieke dimensie van maatschappelijke vragen, en de implementatie of de versteviging van het beleid van het Fonds BKVB. De commissie bijzonder projecten en pilotprojecten kwam in 2011 één keer bijeen om te reageren op activiteiten die door het Fonds zijn ingezet, en deze te toetsen aan het beleidsplan en de ontwikkelingen in het kunstenveld en de maatschappij Structurele regelingen 1.10.a Fondsprijzen Het Fonds BKVB reikt om het jaar een aantal belangrijke prijzen uit. Met de Oeuvreprijzen wil het kunstenaars, vormgevers en architecten met een bijzondere staat van dienst en een belangrijk oeuvre in de schijnwerpers plaatsen. De Prijs voor de kunstkritiek is bestemd voor een criticus die een belangrijke positie inneemt op het gebied van de beeldende kunst, vormgeving of bouwkunst. De Benno Premselaprijs is voor een persoon die een inspirerende en stimulerende rol heeft gespeeld voor (meerdere) generaties kunstenaars, vormgevers of architecten. Deze prijs is vernoemd naar vormgever en initiator Benno Premsela die toonaangevend in zijn vakgebied was en bovendien nauw betrokken bij de oprichting en ontwikkeling van het Fonds BKVB. In november werden de laureaten van de Fondsprijzen 2011 bekend gemaakt. Er werden oeuvreprijzen toegekend aan beeldend kunstenaar Daan van Golden, ontwerper Paul Mijksenaar en architect Adriaan Geuze. De Prijs voor de Kunstkritiek ging naar Rudi Fuchs en de Benno Premselaprijs naar Wim van Krimpen. Aan alle prijzen is een geldbedrag van verbonden. De prijsuitreiking is doorgeschoven naar begin Tijdelijke regelingen/samenwerkingen 1.11.a TAX-videoclipfonds i.s.m. Mediafonds Het TAX-videoclipfonds werd in 2006 in het leven geroepen om een impuls te geven aan de kwaliteit van de Nederlandse videoclip en de samenwerking tussen beeldmakers en (pop)artiesten te stimuleren. De adviescommissie heeft een tweeledige taak. Enerzijds beoordeelt zij subsidieverzoeken van beeldmakers, (pop)artiesten, platenmaatschappijen, producenten en ieder ander met een goed idee voor een videoclip. Anderzijds initieert de commissie projecten door actief te bemiddelen en te zoeken naar onverwachte, prikkelende of bijzondere combinaties van beeldmakers en artiesten. In 2011 werden 91 aanvragen behandeld, waarvan er 54 zijn ingediend bij het Mediafonds en 37 bij het Fonds BKVB. Van de 16 gehonoreerde aanvragen waren er 6 ingediend bij het Fonds BKVB en daarvan is de uitbetaling van 1 aanvraag doorgeschoven naar Overzicht TAX-videoclipfonds Aantal vergaderingen: Positief Negatief Totaal Honoreringspercentage 18% 19% 14% De resultaten zijn te zien op Tijdens het IDFA 2011 leverde het TAXvideoclipfonds een bijdrage aan PLAY International Music+Film Festival, met een debat over de kwaliteit van videoclips. Ook werden resultaten van de TAX-regeling besproken door het panel b Gamefonds i.s.m. Mediafonds Op 1 november 2011 bestond het Gamefonds 3 jaar. De subsidieregeling die in het leven is geroepen om de ontwikkeling van artistieke games te bevorderen, is een initiatief van het Fonds BKVB en het Mediafonds en wordt ondersteund door het ministerie van OCW. Kunstenaars, vormgevers, animatoren, gameontwikkelaars en (culturele) instellingen worden via de regeling uitgedaagd om de handen ineen te slaan en te komen tot artistieke games. In 2011 zijn er bij het Gamefonds 46 aanvragen ingediend, waarvan 38 bij het Mediafonds en 8 bij het Fonds BKVB. Van de aanvragen bij het Mediafonds zijn er 7 gehonoreerd. Van de aanvragen die bij Fonds BKVB werden ingediend zijn er 3 gehonoreerd. Overzicht Gamefonds Aantal vergaderingen: Positief Negatief Totaal Honoreringspercentage 22% 21% 16% De resultaten zijn te zien op ww.gamefonds.nl Tijdens de Netwerkdag Oorlogsbronnen, georganiseerd door het NIOD op 10 november, heeft het Gamefonds voorlichting gegeven en kon men met specifieke vragen over het Gamefonds terecht in de workshop Speeddaten met fondsen. Tijdens het Unheard Film Festival hield commissielid Martijn van Boven namens het Gamefonds een presentatie over games en geluid. Het Stedelijk Museum Amsterdam organiseerde op 6 oktober Do it! Load it!, een avond over games. Hier werden onder andere 3 games gepresenteerd die het museum in samenwerking met Submarine heeft geproduceerd met steun van het Gamefonds. De aanzet voor de ontwikkeling van deze games werd gegeven met de uitreiking van de Ding! Award door het Mediafonds en het Fonds BKVB, op Picnic c Regeling Kunstenaars en school De regeling Kunstenaars en School ging in 2010 van start. Het betreft een regeling, waarbij maximaal 60% van een te realiseren kunstwerk gefinancierd wordt door het Fonds BKVB op voorwaarde dat de betrokken onderwijsinstelling een eigen bijdrage van de resterende 40% levert. Voor deze nieuwe tijdelijke regeling heeft het Fonds BKVB ook voor 2011 een bedrag beschikbaar gesteld van per jaar. Er is een commissie aangesteld om actief te scouten en nieuwe allianties tussen onderwijsinstellingen, beeldend kunstenaars en vormgevers te bewerkstelligen. Daarnaast adviseren de commissieleden over de kwaliteit van de aanvragen die worden ingediend. Ten opzichte van 2010 is het aantal aanvragen bijna verviervoudigd. Ook het honoreringspercentage is gestegen, wat toegeschreven zou kunnen worden aan kwalitatief betere aanvragen. 4 van de 10 gehonoreerde aanvragen zijn bij hun aanvraag begeleid door bemiddelingsinstanties als Kunst en Bedrijf, Stroom en het CBK Utrecht. Overzicht Kunstenaars en school Aantal vergaderingen: Positief 13 2 Negatief 9 3 Totaal 21 5 Honoreringspercentage: 57% 22 Fonds BKVB 2011 / spoor 3 - bijzondere projecten / 1.11 tijdelijke regelingen/samenwerkingen 23

14 1.11.d Regeling Ontwerpen voor Televisie i.s.m. publieke en commerciële omroepen Voor een proefperiode van 2 jaar is het Fonds BKVB de tijdelijke regeling Ontwerpen voor Televisie gestart. Voor 2010 en 2011 is een budget beschikbaar gesteld om de samenwerking tussen omroepen, producenten en programmamakers aan de ene kant, en beeldend kunstenaars, vormgevers en architecten aan de andere te stimuleren. Doel is de kwaliteit van de inrichting van Nederlandse televisieprogramma s te verhogen en een groot publiek vertrouwd te laten raken met de Nederlandse kunsten. De regeling betreft vooral de fysieke kwaliteit en inrichting van programma s via o.a. decorontwerp, produkt-, grafische en modevormgeving, interieurarchitectuur en nieuwe mediatoepassingen. Het gaat om een regeling, waarbij 50% gefinancierd wordt door het Fonds BKVB op voorwaarde dat de betrokken omroep een eigen bijdrage van de resterende 50% levert. De regeling is niet bedoeld voor documentaires over kunstenaars of het maken van programma s over kunst en cultuur. Het Fonds BKVB heeft een commissie aangesteld om te adviseren over de kwaliteit van de aanvragen die worden ingediend, en daarnaast om actief nieuwe allianties tussen de omroepwereld en kunstenaars te bewerkstelligen. De commissie heeft in 2011 vele gesprekken gevoerd met en presentaties gegeven aan omroepbestuurders, programmamakers, producenten, zendercoördinatoren, (eind)redacteurs, regisseurs, (decor)ontwerpers en experts op gebied van kijkgedrag en kijkcijfers. Daarnaast is zij veel benaderd door kunstenaars, vormgevers en (interieur)architecten die op zoek waren naar een ingang om met de omroepwereld samen te werken. Gebleken is dat de regeling aansluit bij een vraag en ambitie in zowel de kunst- als omroepwereld. Veel concrete aanvragen zijn in 2011 echter niet ingediend. Begin 2012 zal de proefperiode van de regeling worden geëvalueerd. In 2011 is het resultaat van de eerste toekenning uitgezonden, een samenwerking tussen decorontwerper Keso Dekker en het tvprogramma NPS Podium. Ook het in 2011 toegekende programma Beeldverhaal werd in 2011 uitgezonden. Overzicht Ontwerpen voor televisie Aantal vergaderingen: 2 Positief 1 Negatief 1 Totaal 2 Honoreringspercentage: 50% 1.11.e Regeling Masterclasses Sinds 2010 biedt het Fonds BKVB de mogelijkheid tot het ondersteunen van Masterclasses. Hiermee wil het voor instellingen de mogelijkheid stimuleren om kunstenaars van naam en faam naar Nederland te halen om met collega s, professionals en studenten van gedachten te kunnen wisselen over hun werk. In het voor- en najaar is een aanvraagronde gehouden. De ingezonden voorstellen van de instellingen worden beoordeeld door een adviescommissie. In 2011 zijn er in het najaar helaas geen aanvragen binnengekomen. Overzicht Masterclasses Aantal vergaderingen: 1 Positief 4 Negatief 4 Totaal 8 Honoreringspercentage: 50% 1.11.f Poëzie op het Scherm i.s.m. Nederlands Letterenfonds Het Fonds BKVB heeft in samenwerking met het Nederlands Letterenfonds vanaf 2005 ingezet op het stimuleren van de ontwikkeling en presentatie van nieuwe media en literair inhoudelijk vernieuwende poëzie. Inzet was daarbij steeds de expertise van meerdere disciplines bij elkaar te brengen. In 5 eerdere edities van Poëzie op het Scherm kreeg een beperkt aantal dichters en ontwerpers/kunstenaars de gelegenheid gezamenlijk te zoeken naar een nieuwe vormtaal. Zo ontstond een interdisciplinair laboratorium dat tot een rijke variëteit aan presentaties van nieuw werk heeft geleid. In 2011 is in samenwerking met het Nederlands Letterenfonds en het Stedelijk Museum een nieuwe editie opgezet die geheel op de mogelijkheden van draagbare schermen (tablets, telefoons, TomToms) en augmented reality is gericht waarbij de deelnemers tevens een aantal workshops is aangeboden over het werk in het internationale domein en specifieke (technische) do s en dont s. Dichters en vormgevers konden of als duo een aanvraag indienen of individueel, wat betekende dat ze opteren voor matching door de commissie. In totaal zijn 34 aanvragen ontvangen voor deze editie van Poëzie op het (draagbare) scherm, waarvan 14 aanvragen van duo s en 19 van individuele dichters (11) of vormgevers (9). Overzicht Poëzie op het scherm Totaal Rita Raley, onderzoeker en docent aan de UC Santa Barbara, California was op uitnodiging van het Nederlands Letterenfonds en het Fonds BKVB een maand in Amsterdam om workshops en lezingen te geven aan de geselecteerde duo s. Raley is een van de samenstellers van de Electronic Literature Collection, dat een internationaal overzicht van het beste en nieuwste op het gebied van de elektronische literatuur weergeeft. De nieuwe werken worden in 2012 gepresenteerd op de manifestatie Augment it! in het Stedelijk Museum Amsterdam 1.11.g KulturA i.s.m. Mondriaan Stichting, Nederlands Fonds voor Podiumkunsten, Fonds voor Cultuurparticipatie en Nederlands Letterenfonds. KulturA is een aanvulling op de reguliere ondersteuningsmogelijkheden van bovenstaande fondsen. Vier jaar lang stelt OCW hiervoor jaarlijks een bedrag van beschikbaar. Daarnaast zullen de fondsen jaarlijks eenzelfde bedrag matchen uit de reguliere subsidies. KulturA ondersteunt projecten die de culturele infrastructuur op de Nederlandse Cariben en de (internationale) uitwisseling versterken. Ook projecten die de uitwisseling tussen de eilanden en Nederland bevorderen en projecten die de internationale positie van de eilanden in de Caribische regio versterken kunnen worden ondersteund. Aanvragen kunnen worden ingediend door organisaties op de Nederlandse Cariben Pilotprojecten De pilotprojecten van het Fonds BKVB hebben een laboratoriumfunctie van waaruit het Fonds BKVB projecten in gang zet die veelal tijdelijk van opzet zijn, maar op een gegeven moment structureel kunnen worden. Via de pilotprojecten kan het Fonds BKVB projecten ondersteunen die van belang zijn voor de ontwikkeling van het vakgebied, maar niet op een reguliere wijze door het Fonds BKVB bevorderd kunnen worden. In 2010 ondersteunde het Fonds BKVB de volgende onderwerpen en initiatieven 1.12.a Promoveren in de kunsten i.s.m. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek In 2011 heeft het Fonds BKVB in samenwerking met de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) een oproep gedaan die moet leiden tot de keuze van 2 promotieplekken - PhD s - voor beel- 24 Fonds BKVB 2011 / spoor 3 - bijzondere projecten / 1.12 pilotprojecten 25

15 Sinds eind 2009 is bij wijze van proef door het Fonds BKVB en de Gerrit Rietveld Academie de Rietveld Research Residency (RRR) in het leven geroepen. Het betreft een onderzoeksplek voor een midcareer kunstenaar binnen het kader van de kunstacademie. Het Fonds BKVB wil met dit project aandacht besteden aan de rol en positie van de midcareer-kunstenaar, en aan het moment in de carrière van een kunstenaar waar vernieuwingsdrift plaatsmaakt voor continuïteit, inzicht, rijping en diepgang. De RRR biedt de kunstenaar de mogelijkheid om zijn kunstenaarspraktijk op een nieuwe manier in te richten, naast de meer solitair geconcentreerde praktijk in het eigen atelier. Belangrijk onderdeel daarvan is de overdracht van kennis en ervaringen op een nieuwe generatie kunstenaars. Het project brengt het artistdend kunstenaars. De kunstenaar-als-onderzoeker is in de afgelopen decennia binnen de kunsten een vertrouwd fenomeen geworden. Tot nu toe werd voor dergelijk onderzoek veelal uitgeweken naar het buitenland. Met dit project willen het Fonds BKVB en NWO ook in Nederland kunstenaars in de gelegenheid stellen promotieonderzoek te doen om hun werk te verdiepen en te doorgronden. Het stelt kunstenaars in de gelegenheid zich te richten op nieuwe vormen van onderzoek die zijn geworteld in de praktijk van de kunsten én bestaande vormen van academisch onderzoek. In 2009 werd een dergelijke oproep voor de eerste keer gedaan. De promotietrajecten die in 2010 van start gingen, hebben in 2011 geleid tot verschillende tussentijdse presentatiemomenten, in samenwerking met de betrokken universiteiten en kunstacademies en een uitgebreid (internationaal) netwerk van partijen uit zowel de wetenschappelijke als de kunstwereld. De voortgangsverslagen en tussentijdse resultaten werden geëvalueerd door een speciale stuurgroep, die mede op basis daarvan bepaalde dat de projecten konden worden voortgezet. Na de oproep die in november 2011 werd gedaan, en een druk bezochte informatiebijeenkomst in het gebouw Kunst & Wetenschappen in Utrecht, kwamen 27 onderzoeksvoorstellen binnen. Deze werden beoordeeld door een interdisciplinair samengestelde beoordelingscommissie. In 2012 zullen de kandidaten voor de 2 beschikbare promotieplekken worden gekozen, na een traject waarbij o.m. een aantal uitgewerkte onderzoeksvoorstellen worden voorgelegd aan een internationale groep referenten. Aanvang van de promotietrajecten is najaar De samenwerking met NWO heeft tevens geleid tot een uitwisseling van ervaringen met de respectievelijke beoordelings- en selectieprocedures b Artis leerstoel i.s.m. Artis Natura Magistra en Universiteit van Amsterdam Als onderdeel van het natraject dat volgde op de studiereis Power of Place (2007) is het Fonds BKVB samen met Artis en de Universiteit van Amsterdam betrokken bij de instelling van een bijzondere leerstoel Cultuur, Landschap en Natuur. Deze Artis-leerstoel is officieel door het College van Bestuur van de UvA ingesteld en gevestigd aan de faculteit der Geesteswetenschappen, in de afdeling Kunst-, Religie- en Cultuurwetenschappen. Erik de Jong werd in 2010 benoemd tot bijzonder hoogleraar van deze leerstoel. De Artis-professor verzorgt zowel in de collegezalen van de UvA als in de historische collegezaal van Artis colleges voor verschillende doelgroepen en opleidingsniveaus. Met Artis als uitgangspunt verkennen deze colleges de verschillende positieve en negatieve verhoudingen die tussen mens en natuur en landschap in onze cultuur bestaan c Rietveld Research Residency i.s.m. Gerrit Rietveld Academie in-residence beleid samen met de inspanningen die het Fonds doet om waar mogelijk de theoretische bezinning op de kunst en kunstproductie te stimuleren. Met als doel het werk van de kunstenaar ook door middel van reflectie centraal te stellen. Beeldend kunstenaar Henri Jacobs heeft als eerste kunstenaar, voor een periode van 2 jaar en voor de helft van zijn werktijd, systematisch (praktijk)onderzoek kunnen doen naar het oppervlak; het materiaal en de ondergrond waarop getekend of geschilderd wordt. Voor Jacobs was een aparte, centraal gesitueerde ruimte binnen de academie gereserveerd, waar hij deels samen met een groep studenten zijn onderzoek kon verrichten. Daarnaast heeft Jacobs met zijn Surface Research deelgenomen aan verschillende onderwijsactiviteiten, in de vorm van workshops voor aparte afdelingen, gastlessen in het honoursprogramma en de Master Artistic Research, lezingen voor de staf en studenten, en tutorials voor individuele studenten van uiteenlopende afdelingen en het Sandberg Instituut. Het onderzoekstraject was te volgen via een speciale weblog. Het onderzoek is in 2011 afgerond en op verschillende momenten gepresenteerd met kleine tentoonstellingen. Begin 2012 wordt met een overzichtstentoonstelling bij Nieuw Dakota en een publicatie dieper ingegaan op de resultaten van het traject. In 2012 begint het kunstenaarsduo Sjaak Langenberg en Rosé de Beer aan een werkperiode in het RRR, met als onderzoeksonderwerp de nieuwe allianties op het grensgebied tussen kunst en ideële reclame. Langenberg en De Beer willen ogenschijnlijk conflicterende werelden samenbrengen en maatschappelijke vraagstukken agenderen. Na deze werkperiode wordt het project geëvalueerd en zal bekeken worden of het initiatief wordt uitgebreid i.s.m. andere academies d Studio for Unsolicited Architecture i.s.m. het Nederlands Architectuur Instituut Studio for Unsolicited Architecture is een initiatief van het NAi en het Fonds BKVB. Met de Studio willen het NAi en het Fonds BKVB een bijdrage leveren aan de steeds groeiende praktijk en toenemende ontwikkeling van zelfinitiatieven binnen de ontwerpsector. De studio biedt een podium voor experiment en innovatie op het gebied van complexe maatschappelijke en ruimtelijke vraagstukken. De Studio for Unsolicited Architecture is bedoeld voor architecten, vormgevers, beeldend kunstenaars en beschouwers die een bijdrage leveren aan de inrichting van, en theorievorming over, de publieke ruimte. Teams van minimaal 3 en maximaal 5 deelnemers worden uitgenodigd om een maatschappelijkruimtelijk vraagstuk dat in Nederland aan de orde is èn een publiek belang dient, te onderzoeken. Bovendien heeft het voorstel de potentie om in maximaal een half jaar te worden vertaald in een voorstel richting diverse marktpartijen. In 2 rondes werden in totaal 6 teams geselecteerd, de eerste 3 in juni en de laatste 3 in december. Met financiële ondersteuning van het Fonds krijgen de geselecteerde teams de kans om een aantal maanden aan de door hen zelf gedefinieerde opgave te werken. Het NAi stelt werkruimte in het Schieblock in Rotterdam ter beschikking, organiseert aanvullende denkkracht en draagt zorg voor een publieken vakgerelateerde inbedding met lezingen, debatten en workshops. Een publiekspresentatie aan het einde van de onderzoeksperiode biedt mogelijkheden om het voorstel aan de kennispartners van het NAi en andere opdrachtgevers (ontwikkelaars, particulieren, burgerinitiatieven etc.) te presenteren. Voor de eerste ronde zijn de volgende teams geselecteerd: - Lilith van Assem, Lieke van Hooijdonk, Elsbeth Ronner, Luna Maurer en Roel Wouters - Oana Rades, Harm Timmermans, Paul Zuidgeest 26 Fonds BKVB 2011 / spoor 3 - bijzondere projecten / 1.12 pilotprojecten 27

16 - Maarten van Tuijl, Tom Bergevoet, Paul Jorna Voor de tweede ronde zijn de volgende teams geselecteerd: - Erno Langenberg, René Kuiken en Jan Heijns - Dingeman Deijs, Jeroen Atteveld en Karin Christof - Lucas Zoutendijk, Eric Frijters, Cees van der Veeken en Robbert Snep 1.12.e Time/Bank i.s.m. Stroom Den Haag en Time/ Bank New York 0 Met Stroom Den Haag heeft het Fonds BKVB in 2011 het initiatief genomen om een samenwerking aan te gaan met Time/Bank. Dit is een online platform waar kunstenaars, curatoren, schrijvers en andere mensen in de culturele sector, tijd, kennis en vaardigheden kunnen uitwisselen zonder gebruik te maken van geld. Time/Bank is een project van de kunstenaars Anton Vidokle en Julieta Aranda. Het onderzoekt de mogelijkheden van de culturele sector om zelf bij te dragen aan oplossingen voor problemen rondom de productie en presentatie van kunst. Time/ Bank wil nieuwe waarde creëren voor veel van de (immateriële) uitwisselingen die sowieso al plaatsvinden binnen de kunsten. Om een extra bijdrage te leveren aan de totstandkoming van bijzonder nieuw werk, stuurde het Fonds BKVB bij elke subsidie die najaar 2011 werd toegekend, een Hour Note van Time/Bank. Dit biljet is ontworpen door de Amerikaanse kunstenaar Lawrence Weiner en biedt een extra mogelijkheid om naast de bijdrage van het Fonds een project te realiseren. Bijvoorbeeld om advies te vragen aan een kunstenaar die ervaring heeft met het realiseren van monumentaal werk in de openbare ruimte. Om hulp te vragen bij de vertaling van een inhoudelijke tekst over het werk. Of als er dingen gebouwd moeten worden, figuranten nodig zijn, of iemand met een specifieke technische kennis. Op Time/Bank plaatst de kunstenaar een oproep voor mensen die hem hierbij kunnen helpen. Hij betaalt deze mensen niet met euro s maar waardeert hun inzet met Hour Notes. De verdiende Hour Notes kunnen via het netwerk worden besteed aan diensten en goederen. Daarnaast zorgt Time/Bank ervoor dat de kennis en ervaringen van gesubsidieerde projecten breder gedeeld worden en ten goede kunnen komen aan de projecten van andere kunstenaars. Time/Bank heeft inmiddels ook een vestiging in Nederland en is online wereldwijd te gebruiken f Matching Grants Deze subsidievorm is ook in 2011 in de praktijk getoetst en verder uitgewerkt en aangescherpt. De Matching Grants zijn bedoeld voor instellingen, maatschappelijke organisaties of bedrijven die samen met een kunstenaar een bijzondere opdracht willen realiseren. De regeling is een stimulans voor partijen om met kunstenaars te werken, en de samenwerking tussen culturele instellingen, marktpartijen en kunstenaars te versterken. Het gaat uit van een co-financiering van minimaal 50% door de opdrachtgever, waarbij onder meer een vereiste is dat de opdrachtgever het honorarium voor de kunstenaar betaalt, en de projecten voor een breed publiek toegankelijk zijn. De subsidiemogelijkheid verkent de weg naar mogelijk nieuw beleid, waarbij instellingen en kunstenaars in onderlinge samenhang een aanvraag indienen en verantwoording nemen voor de resultaten. De matching grants bieden kansen voor kunstenaars om nauwer met instellingen samen te werken. Het stelt instellingen beter in staat om als opdrachtgever voor de productie van kunstwerken op te treden. Het vergroot de betrokkenheid van de instelling bij het project, beloont ambitie en ondernemerschap. De regeling slaat bovendien een brug tussen kunst en markt. Het biedt mogelijkheden voor marktverruiming voor kunstenaars en het versterken van het (privaat) opdrachtgeverschap. Met als doel het beeldende kunstaanbod in het bedrijfsleven en publieke domeinen binnen en buiten de cultuursector beter zichtbaar te maken. Allard van Hoorn (Amsterdam) In samenwerking met de Appel Arts Center en de Akzo Nobel Art Foundation ontwikkelt kunstenaar Allard van Hoorn een grootschalig en ambitieus kunstwerk; een imaginaire reismachine voor de entree van het nieuwe gebouw van de Appel. Het project Skies over Snaefell is een 5 bij 9 meter grote installatie bestaande uit 2500 LED lampen, die een voortdurend veranderende sequentie toont van landschappen en van het internet geïndexeerde luchten boven de berg, gletsjer en vulkaan Snaefell in IJsland. Dit is de plek waar Jules Verne zijn reis naar het middelpunt van de aarde liet beginnen en waar de NASA haar astronauten traint voor de eerste reis naar de maan. Er wordt tevens een educatieve module toegevoegd, een uitvouwbaar modulaire schoolklas, waarin de geschiedenis van de verbeelding wordt gepresenteerd. Het Internationaal Filmfestival Rotterdam als gemachtigde voor Germaine Kruip (Amsterdam/Brussel) Het betreft de presentatie Eye Trap, onderdeel van het beeldende kunst programma For Real van het IFFR. Kunstenaar Germaine Kruip plaatst het publiek achter een enorm realtime scherm. In de Cruise Terminal zit het publiek als in een bioscoop voor een raam van 4 bij 10 meter. Het uitzicht transformeert, bij zonsondergang en muzikaal begeleidt door het Metropole Orkest, tot een film. Het orkest voert in samenwerking met het Muziekinstituut MultiMedia een nieuwe soundtrack uit, speciaal geschreven voor een van de meest spectaculaire vergezichten van de stad op de Maas, Erasmusburg en de Noordoever van Rotterdam. De kijker laat de gebeurtenissen aan zich voorbij trekken en leert de werkelijkheid opnieuw bekijken. Stichting Worm Rotterdam als gemachtigde voor Joep van Lieshout (Rotterdam), Jeroen Bergsma (Rotterdam), Marco Broeders (Rotterdam) (totaal) De kunstenaars waren betrokken bij de ontwikkeling van het nieuwe Worm, een multifunctionele presentatieruimte voor beeldende kunst, film en muziek in Rotterdam. Voor het concept, de verbouwing en inrichting van het gebouw is samengewerkt met Atelier van Lieshout, Jeroen Bergsma (2012 architecten) en Marco Broeders (CO2RO ontwerpers). De laastste 2 vooral vanwege de verrassende vorm en oplossing die zij boden op basis van het hergebruik van bestaande materialen. Van Lieshout vanwege diens inhoudelijke benadering van projecten als Infernopolis en Slave City. Worm streeft naar een interdisciplinaire aanpak en een contrast van verschillende leefwerelden die uitdagend is voor de bezoekers van het gebouw. Doel is een gebouw dat niet kunst laat zien, maar kunst is, een plek waar kunst en functionaliteit versmolten zijn. Overzicht Matching grants Aantal vergaderingen: 2 Positief 3 Negatief 4 Totaal g Circle Production Fund Bij wijze van pilotproject ondersteunt het Fonds BKVB de opzet van het Circle Production Fund. Dit is een initiatief van Smart Project Space in Amsterdam met als doel een duurzaam financieel model tot stand te brengen voor publiek-private samenwerking tussen de verschillende belanghebbenden in de kunstwereld beeldend kunstenaars, betrok- 28 Fonds BKVB 2011 / spoor 3 - bijzondere projecten / 1.12 pilotprojecten 29

17 ken kunstinstellingen, galeries, verzamelaars, subsidiënten en het publiek. Het betreft een revolving fonds dat voorfinanciering biedt voor de realisatie van de kunstwerken. Doordat met de kunstenaars en hun vertegenwoordigende galeries wordt overeengekomen dat de investering in het werk wordt terugbetaald wanneer het werk wordt verkocht, vloeit het geïnvesteerde bedrag op termijn terug in het fonds. Het komt zodoende weer beschikbaar voor nieuwe investeringen in nieuwe kunstprojecten. Het voordeel is dat de middelen op deze manier in principe tot in lengte van jaren inzetbaar blijven. Met het Circle Production Fund maakt eenmalig subsidiëren plaats voor duurzaam financieren. Het Fonds BKVB ondersteunt het Circle Production Fund als onderdeel van het onderzoek naar alternatieve ondersteuningsmodellen voor beeldend kunstenaars. Het Circle Production Fund biedt kansen voor kunstenaars om nauwer met instellingen samen te werken aan bijzondere producties van vooraanstaande kunstenaars en het biedt de instelling de mogelijkheid om op een ondernemende manier als opdrachtgever op te treden voor de productie van ambitieuze kunstwerken. Het project vergroot de onderlinge betrokkenheid en verantwoordelijkheid tussen instelling, kunstenaar, galerie en publiek. De uitkomsten van de pilot fase van het fonds zullen in 2012 worden gedeeld met het kunstenveld h Materiaalfonds Met een aparte projectbijdrage van het ministerie van OCW is het Fonds BKVB een samenwerking aangegaan met het Materiaalfonds voor Beeldende Kunst en Vormgeving. Dit als onderdeel van het onderzoek naar alternatieve financieringsmogelijkheden voor de productie van nieuw werk door kunstenaars, en de werking en betekenis van de renteloze lening als financieringsinstrument. Het Materiaalfonds biedt de mogelijkheid voor kunstenaars om een renteloze lening af te sluiten. Een lening kan worden aangevraagd als voorfinanciering voor het ontwikkelen, maken en presenteren van nieuw werk. Het maximale bedrag van een lening is 8.000, een bedrag dat in termijnen binnen 3 jaar afgelost moet zijn. De aanvragen voor een lening worden getoetst door een commissie op basis van het CV, de artistieke kwaliteit van werk en plan, en de zakelijke verantwoording. De kwaliteit van de toekenningen wordt extra gewaarborgd door de afvaardiging van een commissielid van het Fonds BKVB in de commissie van het Materiaalfonds. In 2011 verstrekte het Materiaalfonds 39 leningen Overige pilotprojecten Deelerwoud In 2011 heeft het Fonds BKVB een verkennend onderzoek ondersteund naar de mogelijkheden van een gastatelier voor beeldend kunstenaars en wetenschappers op het grootste particuliere, en nooit publiek opengestelde landgoed van Nederland, het Deelerwoud op de Hoge Veluwe. Dit in het verlengde van de binnenlandateliers. Kunstbemiddelaar Jouke Kleerebezem heeft de specifieke kwaliteiten van het landgoed onderzocht, in relatie tot het actuele discours m.b.t. kunst en landschap, en de meerwaarde van een verblijf in het Deelerwoud voor zowel de kunstenaar als de plek/regio in kaart gebracht. Hij heeft zowel de praktische, als inhoudelijke mogelijkheden verkend, in nauw overleg met de eigenaar. Daarnaast is bekeken wat de mogelijkheden zijn voor een samenwerkingsverband tussen kunst en wetenschap, en of er voor de publieke presentatie van de resultaten aansluiting gevonden kan worden bij culturele instellingen in de regio of daarbuiten. Begin 2012 zal besloten worden tot een mogelijke continuering van het project, en het al dan niet selecteren van een pre-resident die op het landgoed kan werken. Gedacht wordt aan een beeldend kunstenaar die het landschap als hoofdthema heeft. Amsterdam Art Book Fair In mei 2011 werd in Vlaams Cultuurhuis De Brakke Grond de eerste Amsterdam Art Book Fair (AABF) gehouden, een initiatief van Delphine Bedel en Yannick Bouillis. Het Fonds BKVB ondersteunde een intensief en drukbezocht lezingenprogramma tijdens deze beurs, als een bijdrage aan het inhoudelijke debat over publicaties over hedendaagse beeldend kunstenaars in Nederland en de positie van het Nederlandse kunstenaarsboek in een internationale context. De AABF toonde de laatste ontwikkelingen op het gebied van printed matter en digitale media. Aan de beurs namen onafhankelijke uitgevers uit 16 landen, verschillende tijdschriften, kunstenaars, opleidingen en instellingen deel. Het Fonds BKVB was met een stand aanwezig en toonde een selectie van de kunstenaarsboeken die met steun van het Fonds BKVB tot stand kwamen. De AABF vond plaats tijdens de Art Amsterdam en de Amsterdam Art Week. Biennale Kijkduin Ter ondersteuning van het inhoudelijke debat over de positie van het medium glas voor kunstenaars en vormgevers, ondersteunde het Fonds BKVB het symposium Transparent Vision the Art and Science of Glass, onderdeel van de Biënnale Kijkduin Tijdens het symposium lieten experts hun licht schijnen op nieuwe concepten en ontwikkelingen binnen het vakgebied. Zij bespraken vernieuwende applicaties en technieken, en belichtten glas als kunstenaarsmedium, zoals dat zich vanaf begin 19de eeuw tot heden heeft ontwikkeld. Het doel van het symposium was om de banden tussen kunst, wetenschap en de industrie aan te halen en de vakwereld in contact te brengen met leidende figuren uit verschillende sectoren. Het symposium leverde een bijdrage aan innovatieve ontwikkelingen op het gebied van glas, zowel voor de wetenschap als voor de kunst. Het symposium vond plaats bij het Gemeentemuseum in Den Haag. De resultaten verschenen op een speciale website, die tevens dienst deed als platform voor de voortzetting van debat en dialoog. In 2009 ondersteunde het Fonds BKVB al het symposium Scratching the Surface Matters of Perception over hedendaagse glaskunst in Nederland. B Lowlands i.s.m. Nationaal Glasmuseum en Lowlands Festival Het project B Lowlands is een samenwerking tussen curator Marjolein Starreveld, het Nationaal Glasmuseum, het Lowlands Festival en glaskunstenaar Arnout Visser. Het Fonds BKVB kende de laatste een bijdrage toe voor een spraakmakende glasworkshop op het Lowlands festival 2011 waarbij het ambacht glasblazen in een hedendaagse context werd geplaatst. Vanuit een op hout gestookte oven werd met recycled glas geblazen, waarbij Visser naast zijn eigen ontwerpen en ideeën ook het publiek op het festivalterrein liet kennismaken met glasblazen. De resultaten werden tijdens de Glasdagen gepresenteerd in het Nationaal Glasmuseum. Het Fonds BKVB beschouwt deze toekenning als een bijdrage aan de ontwikkeling, positionering en zichtbaarheid van het medium glas voor kunstenaars en vormgevers en een breder publiek. De bijdrage voor de workshop ligt in het verlengde van de steun die eerder werd verleend aan de glassymposia Scratching the Surface en Transparent Vision tijdens de Biënnale Kijkduin. Hollandse Meesters in de 21 e eeuw i.s.m. het Mediafonds, Interakt, regionale omroepen en musea Op 18 mei 2011 werd in aanwezigheid van Halbe Zijlstra, staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, in de Kunsthal Rotterdam het project Hollandse Meesters in de 21 e eeuw gepresenteerd. Hollandse Meesters is een 30 Fonds BKVB 2011 / spoor 3 - bijzondere projecten / 1.12 pilotprojecten 31

18 SMAX is een Nederlands-Duits samenwerkingsproject waarbij 1 Nederlandse en 2 Duitse curatoren in de gelegenheid worden gesteld om gedurende een jaar met een eigen budget een programma samen te stellen bij verschillende musea en kunstcentra in het grensgebied. De curatoren werken en verblijven in Schloss Ringenberg, een tentoonstellings- en artist in residence plek tussen Arnhem en Düsseldorf. De deelname van de Duitse curatoren wordt mogelijk gemaakt door de minister-president van de deelstaat Nordrhein-Westfalen. De bijdrage van het Fonds BKVB maakt de deelname van de Nederlandse curator mogelijk. Met dit buitenland atelier wil het Fonds BKVB jonge bemiddelaars de gelegenheid bieden om in een andere omgeving en cultuur hun werk te verreeks korte gefilmde portretten van hedendaagse beeldend kunstenaars in hun atelier of op hun werkplek. Het project moet uitgroeien tot een omvangrijke serie waarin een generatie belangrijke kunstenaars wordt vastgelegd. In de Kunsthal Rotterdam werden de eerste 15 films getoond in 10, door Rob Vrijen ontworpen, mobiele bioscoopjes. De bioscoopjes met inhoud zijn vervolgens ter beschikking gesteld aan musea, terwijl de films zijn uitgezonden door regionale omroepen en ook online te zien zijn. Hollandse Meesters is een uniek samenwerkingsproject van regionale omroepen en beeldende kunst-instellingen. Het is een initiatief van Michiel van Nieuwkerk en Ineke Hilhorst en wordt geproduceerd door Interakt/ René Mendel. Een commissie bestaande uit Martijn Sanders, Hans den Hartog Jager en Judith Cahen heeft in 2010 een lijst met te filmen kunstenaars samengesteld, op basis van voorstellen van betrokken beeldende kunstinstellingen door het hele land. Het project wordt ondersteund door het Fonds BKVB en het Mediafonds. Het Fonds BKVB heeft i.s.m. Interakt na afloop van de tentoonstelling de distributie van de bioscoopjes op zich genomen. Deze zijn in bruikleen gegeven aan diverse musea en reizen tijdelijk naar festivals en tentoonstellingen. Een ervan is aangeboden aan het ministerie van OCW. Beijing International Book Fair i.s.m. Nederlands Letterenfonds Eind augustus opende staatssecretaris Halbe Zijlstra onder grote belangstelling het Nederlandse paviljoen op de Beijing International Bookfair. Het paviljoen van 1500 m2 is ontworpen door Ira Koers en Roelof Mulder en heeft als titel Open Landscape Open Book. De totstandkoming van het paviljoen was een coproductie tussen het Fonds BKVB en het Nederlands Letterenfonds. Het Fonds BKVB nam op uitnodiging van het Nederlands Letterenfonds deel aan de Beijing International Book Fair waar Nederland dit jaar als gastland vertegenwoordigd is. Binnen het brede programma van het Nederlands Letterenfonds organiseerde het Fonds BKVB een tentoonstelling van medegefinancierde boeken over beeldende kunst, vormgeving en architectuur en was de striptentoonstelling Mooi is dat!, een inititatief van de intendant strips, te zien. Verder organiseerde het Fonds BKVB een aantal boekpresentaties. Het Nederlandse paviljoen is met groot enthousiasme ontvangen door Chinese pers en publiek. Het paviljoen kwam mede tot stand met steun van het Fonds BKVB. Ira Koers en Roelof Mulder wonnen de pitch die onder 5 ontwerpbureaus werd uitgeschreven. De titel van de inzending Open Landscape Open Book namen zij letterlijk door een licht en open landschap te ontwerpen volgens een strak grid van Hollandse dijken. Het paviljoen was herkenbaar aan een zwevende wolk die boven het kunstmatige landschap hing met een knipoog naar de typisch Hollandse wolkenluchten die door de eeuwen heen vele kunstenaars uit de lage landen hebben geïnspireerd. SMAX curator-in-residence i.s.m. Schloss Ringenberg en de Duitse deelstaat Nordrhein-Westfalen diepen en daarop te reflecteren. De werkperiode biedt kansen om werkervaring op te doen, nieuwe velden te ontdekken en internationale contacten op te doen of uit te breiden. Voor de werkperiode 2011/2012 is Alexandra Landré geselecteerd door een internationale commissie. Samen met de Duitse curatoren Carla Donauer en Jasmin Makk zal zij verschillende tentoonstellingen samenstellen in musea en kunstinstellingen in het grensgebied, waaronder het Stedelijk Museum s-hertogenbosch. Overzicht SMAX Aantal vergaderingen: 1 Positief 1 Negatief 3 Totaal 4 Powerhouse Detroit i.s.m. Design 99 en Partizan Publik Sinds 2010 ontwikkelt het Fonds BKVB i.s.m. Design 99 het pilotproject Power House Detroit. Doel van dit project is om een archetypisch Amerikaans suburban arbeidershuis te transformeren tot gastatelier voor kunstenaars, met hergebruik van lokale materialen en in samenwerking met de lokale gemeenschap. Na Césare Peeren van 2012 architecten startte eind 2010 de vormgever Guido Marsille met een werkperiode waarin hij een public kitchen realiseerde. In 2011 is de schilder Jan van der Ploeg geselecteerd voor de laatste werkperiode als onderdeel van het pilot project, dat zal plaatsvinden in het voorjaar van Het project zal worden afgesloten met een gezamenlijke publicatie, op initiatief van de bemiddelaars Partizan Publik. Mogelijk wordt het atelier vervolgens opgenomen in het reguliere aanbod van buitenlandateliers van het Mondriaan Fonds. Gulf Art Guide i.s.m. SICA Gulf Art Guide: Art and Artists resources in the Arabian Peninsula is een onderzoeksproject van Robert Kluijver en Neil van der Linden. Onder leiding en in samenwerking met de SICA (Stichting Internationale Culturele Activiteiten) zullen zij een online gids maken die de kunstscene in de landen die tot de Gulf Cooperation Council behoren (Verenigde Arabische Emiraten, Qatar, Saudi Arabië, Bahrein, Kuwait en Oman) in kaart brengt en ontsluit voor de Nederlandse kunstwereld. Doel is daarbij enerzijds om inzichten te geven in de ontwikkelingen die daar plaatsvinden, anderzijds om contacten met de hedendaagse kunstwereld in de Golf doelgerichter en gemakkelijker te maken. De focus ligt op de beeldende kunst en hieraan gerelateerde disciplines en cross-disciplinaire samenwerkingen. De website wordt compatible met SICA s cultural exchange sites. Er zullen nieuwe technieken toegepast worden om zoveel mogelijk geïnteresseerden te bereiken. Het Fonds BKVB beschouwt deze toekenning als een bijdrage aan het inzicht in en het inhoudelijke debat over de rol en de positie van de beeldende kunst en beeldend kunstenaars in het Arabisch schiereiland en de mogelijkheden voor samenwerking en uitwisseling met het Nederlandse vakgebied. De toekenning van deze subsidie aan het SICA als opdrachtgever en projectleider ziet het Fonds BKVB als een goede garantie voor een juiste terugkoppeling van de resultaten van het project met het Nederlandse kunstenveld. 711 LAB Met het ontwerp Convertible House #1 wonnen de architecten Stefan Werrer en Matthias Bauer van 711 LAB de Simplicity stimuleringsprijs in Almere. In het verlengde hiervan heeft het Fonds BKVB hen een speciale bijdrage toegekend met als doel dit huis ook daadwerkelijk te realiseren. Hiertoe is inmiddels een overeenkomst met de gemeente gesloten en een opdrachtgever gevonden. 32 Fonds BKVB 2011 / spoor 3 - bijzondere projecten / 1.12 pilotprojecten 33

19 De bijdrage van het Fonds BKVB is om in het kader van het particulier opdrachtgeverschap de haalbaarheid van het ontwerp verder te verkennen en te ontwikkelen in zowel inhoudelijke als praktische zin. Convertible House #1 is een woongebouw met aanpassingsvermogen. Het is een experiment om voor de complexiteit van het hedendaagse wonen een eenvoudige maar toch flexibele oplossing te bieden. De steeds wisselende intensiteit van gebruik in relatie tot de seizoenen en het aantal bewoners en gasten, wordt door het ontwerp gefaciliteerd. Deze veranderbaarheid komt tot stand door een combinatie van een vast volume en een op rails verplaatsbaar volume. Er bestaan 2 radicaal verschillende toestanden met elk een eigen genuanceerde verhouding tussen binnen- en buitenruimte. OCAT, Shenzhen, China Op verzoek van de Nederlandse Ambassade in Beijing heeft het Fonds BKVB als pilotproject een residency periode van 3 maanden bij OCAT in Shenzen ondersteund. Deze residency is onderdeel van een groter samenwerkingsverband tussen de Nederlandse Ambassade, de SICA en OCAT in het kader van de Cultural Exchange China-Nederland. Van 15 augustus tot 15 november 2011 werkte Frank Havermans hier als artist-in-residence. Onderdeel van de residency was de deelname aan de tentoonstelling Future Relevance, een parallel programma bij de 2011 Shenzhen and Hongkong Bi City Biennale of Urbanism/ Architecture. 4Art i.s.m. AVRO In 2011 was als onderdeel van AVRO Kunst- Uur elke zaterdagmiddag op Ned 2 de 2 e serie van 4 Art te zien. In elke aflevering staat het werk van een hedendaagse beeldend kunstenaar centraal. Het programma wordt gemaakt door vier kunstcritici die elkaar per aflevering afwisselen. De critici zijn Bart Rutten (conservator Stedelijk Museum), Ann Demeester (directeur De Appel), Valentijn Byvanck (directeur Nationaal Historisch Museum) en Hans den Hartog Jager (kunstcriticus en schrijver). Zij duiken in het oeuvre van een kunstenaar, bezoeken ateliers of tentoonstellingen en laten hun enthousiasme en visie los op het werk. Er komen alleen kunstenaars aan bod waarvan op het moment van de uitzending ergens in het land werk te bekijken is. In 2011 werd ook de derde serie in gang gezet Intendanten Sinds een paar jaar werkt het Fonds BKVB met 2 intendanten, een voor de strips en een voor de documentaire fotografie, en een programmamanager culturele diversiteit. Het Fonds is tot hun aanstelling overgegaan als gevolg van klemmende vragen uit de desbetreffende disciplines. Deze betreffen vooral de bloccades in de maatschappelijke receptie en ontwikkeling. Voor het aanstellen van en werken met de intendanten heeft het Fonds BKVB een procedure ontwikkeld waarbij eerst in samenspraak met enkele vertegenwoordigers uit de discipline een analyse is gemaakt van de knelpunten die een goede beoefening van het vak in de weg staan. Deze punten zijn verwerkt tot een programmadocument. Nadat de reacties van vertegenwoordigers uit het vakgebied waren verwerkt, vormt dit het officiële document waar de intendant uitvoering aan moet geven. De benoemingstermijn van de intendant is voor 2 jaar met een mogelijke verlenging van een jaar. De programmamanager culturele diversiteit is in 2008 benoemd voor 4 jaar. Verschillende stuurgroepen met vertegenwoordigers uit de vakwereld zien toe op de voortgang en uitvoering van de programmadocumenten door de intendanten. Zie de website voor de onderbouwing en uitwerking van deze programmapunten. In bijlage 1 is te lezen welke projecten binnen dit kader zijn geïnitieerd en ondersteund a Intendant documentaire fotografie De intendant documentaire fotografie, Annelies Kuiper, rondde haar werkzaamheden af op 1 januari. Zie de website voor de onderbouwing en uitwerking van de programmapunten. In bijlage 1 is te lezen welke projecten binnen dit kader zijn geïnitieerd en ondersteund en hoe deze na het vertrek van de intendant door derden worden voortgezet en geadopteerd. De intendant was aangesteld om uitvoering te geven aan het programmadocument met de volgende doelstellingen: 1. Instellen jaarlijkse prijs documentaire fotografie 2. Nederlandse documentaire fotografie internationaliseren 3. De Nederlandse documentaire fotografen via de media sneller in contact brengen met (internationale) opdrachtgevers 4. Stimuleren van onderwijs op het gebied van documentaire fotografie 5. Allianties of concurrentie met bestaande documentaire opdrachten 6. Aanhaken bij initiatieven van bestaande instellingen die vernieuwing of verbetering nastreven 7. Onderzoeken en stimuleren mogelijkheden nieuwe media 1.13.b Intendant strips De intendant strips is Gert-Jan Pos, die in 2009 werd aangesteld om uitvoering te geven aan het programmadocument met de volgende doelstellingen: 1. Instellen van een jaarlijkse, prestigieuze prijs; 2. Versterken van de internationale uitstraling van het vakgebied; 3. Bewerkstelligen van een bredere uitstraling en erkenning 4. Versterken van bestaande organisaties en evenementen en uitbreiden met jaarlijks evenement 5. Stimuleren van een onderzoekende houding van stripmakers De intendant was tot medio september werkzaam bij het Fonds BKVB c Progammamanager Culturele diversiteit, 355, Art Beyond Borders In 2008 stelde het Fonds BKVB Özkan Gölpinar aan als programmamanager die tot taak heeft de culturele diversiteit in te bedden als een vanzelfsprekend onderdeel van het Fonds BKVB. Met de aanstelling van een programma manager onderstreept het Fonds BKVB het belang van het denken over culturele diversiteit, zoals dat ook in het beleidsplan aan de orde komt. Enerzijds ziet het Fonds BKVB dit als een verantwoordelijkheid, anderzijds zoekt het Fonds aansluiting bij de veranderende kunstpraktijk en probeert het meer mogelijkheden te creëren voor kunstenaars met verschillende intenties, achtergronden en referenties. Begin 2009 lanceerde Gölpinar het programma 355, Art Beyond Borders. Het programma heeft 4 belangrijke doelen. 1. Het vergroten van zichtbaarheid van kunstenaars met andere culturele achtergronden 2. Het aanjagen van de landelijke discussie en bieden van ruimte aan kennis- en ervaringsuitwisseling. 3. Het Fonds BKVB beter bereikbaar maken voor een diverse groep aanvragers 4. Het verankeren van expertise over culturele diversiteit binnen en buiten het Fonds BKVB 34 Fonds BKVB 2011 / spoor 3 - bijzondere projecten / 1.13 intendanten 35

20 2. BEZWAAR- EN BEROEPS- PROCEDURES Als een aanvraag voor een subsidie niet wordt gehonoreerd, kan een kunstenaar een bezwaarschrift indienen bij het bestuur van het Fonds BKVB. De aanvrager kan het bezwaarschrift eventueel mondeling toelichten tijdens een hoorzitting. Als het bezwaarschrift niet wordt gehonoreerd, of als de werkgroep na herbeoordeling weer negatief over de aanvraag adviseert, kan de aanvrager in beroep gaan bij de Arrondissementsrechtbank. Als dit beroep door de rechtbank wordt verworpen staat hoger beroep open bij de Raad van State. Ook het Fonds BKVB kan bij de Raad van State in hoger beroep gaan als de rechtbank een beroepschrift gegrond heeft verklaard. Van de in 2011 ingediende bezwaarschriften en beroepschriften waren er begin 2012 nog enkele in behandeling. Een aantal van de in 2011 behandelde bezwaarschriften en beroepschriften zijn in 2010 ingediend. Bezwaarschriften stimuleringssubsidies beeldende kunst Afgewezen aanvragen* 951 Ingediende bezwaarschriften 102 Ingetrokken bezwaarschriften 9 Behandelde bezwaarschriften 94 Niet ontvankelijk verklaarde bezwaarschriften 2 Herbeoordelingen na bezwaarschrift 21 Positief advies na herbeoordeling 10 Gehonoreerd bezwaar op formele grond 6 Ongegrond verklaarde bezwaarschriften 76 * inclusief formele afwijzingen en exclusief herbeoordelingen Beroepszaken stimuleringssubsidies beeldende kunst Ingediende beroepschriften 3 Behandelde beroepschriften 3 Beroep ongegrond 3 Beroep kennelijk niet ontvankelijk 1 Ingediende hoger beroepschriften 1 Hoger beroep kennelijk niet ontvankelijk 1 Bezwaarschriften stimuleringssubsidies vormgeving Afgewezen aanvragen* 310 Ingediende bezwaarschriften 19 Ingetrokken bezwaarschriften 2 Behandelde bezwaarschriften 23 Herbeoordelingen na bezwaarschrift 9 Positief advies na herbeoordeling 4 Ongegrond verklaarde bezwaarschriften 19 * inclusief formele afwijzingen en exclusief herbeoordelingen Bezwaarschriften stimuleringssubsidies bouwkunst Afgewezen aanvragen* 122 Ingediende bezwaarschriften 3 Behandelde bezwaarschriften 7 Herbeoordelingen na bezwaarschrift 5 Positief advies na herbeoordeling 1 Ongegrond verklaarde bezwaarschriften 6 * inclusief formele afwijzingen en exclusief herbeoordelingen Beroepszaken stimuleringssubsidies bouwkunst Ingediende hoger beroepschriften 1 Hoger beroep kennelijk niet ontvankelijk 1 Bezwaarschriften buiten en binnenlandateliers Afgewezen aanvragen 446 Ingediende bezwaarschriften - Behandelde bezwaarschriften - Bezwaarschriften TAX-videoclipfonds Afgewezen subsidies* 30 Ingediende bezwaarschriften 3 Behandelde bezwaarschriften 2 Ongegrond verklaarde bezwaarschriften 2 * exclusief aanvragen, die door het Mediafonds werden afgewezen Bezwaarschriften Gamefonds Afgewezen subsidies* 5 Ingediende bezwaarschriften - Behandelde bezwaarschriften - * exclusief aanvragen, die door het Mediafonds werden afgewezen Bezwaarschriften op financiële grond Beschikkingen waarbij het subsidiebedrag lager is vastgesteld 89 Ingediende bezwaarschriften 11 Behandelde bezwaarschriften 10 Geheel gehonoreerde bezwaarschriften 4 Deels gehonoreerde bezwaarschriften 5 Ongegrond verklaarde bezwaarschriften 1 36 Fonds BKVB 2011 / 2. bezwaar- en beroepsprocedures 37